alrisico, mobiliteit en edicatie

Transcriptie

1 alrisico, mobiliteit en edicatie Shanty Sterke 23 november 2015

2 Normale looppatroon heelstrike foot flat midstance heel strike heel foot flat off midstance heel off toe off midswing heelstrike

3

4 Door normale verouderingsprocessen verandert ook bij relatief gezonde ouderen het looppatroon Veranderingen bewegingsapparaat Neurologische veranderingen Baroreflexgevoelingheid hart Houdingsreflexen Achteruitgang visuele informatie.

5 Geriatrisch lopen staplengte stapfrequentie (snelheid ) gangspoor verbreedt bipedale fase

6 1,4 10 meter in 8,2 s 1,2 10 meter in 10 s 1 10 meter in 12,5 s 0,8 10 meter in 14,7 s 0,6 0,4 0,2 0 stoplicht hogere levensverwachting normaal valrisico

7

8

9 Variabiliteit Kearns et al. JAMDA 2012; 665.e7e665.e13

10 Risicovolle medicatie Medicijnen met extrapyramidale bijwerkingen antipsychotica middelen tegen misselijkheid en braken medicijnen tegen alzheimer bijv. rivastagmine Medicijnen met sederend effect benzodiazepines anti-epileptica anti-histaminica antipsychotica antidepressiva analgetica met centrale werking Medicijnen die bloeddruk verlagen hartmedicatie parkinsonmedicatie ontstekingsremmers En andere dinsdag 24 november 2015 voettekst

11 Conclusies Antidepressiva Aantal gebruikers van antidepressiva per 1000 inwoners per leeftijdsjaar (eerste helft 2011) Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

12 Antipsychotica Het aantal gebruikers van antipsychotica per 1000 inwoners in de betreffende leeftijdsgroep, gemeten in de eerste helft van 2007 Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

13 Benzodiazepines Het aantal personen per 1000 inwoners per leeftijdsgroep aan wie één keer of vaker een benzodiazepine is verstrekt Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

14 Psychotrope middelen in verpleeghuis Nijk et al, 2009 Sterke et al, 2012 N= 1322 bewoners N=85074 persoonsdagen Antidepressiva: 27% Antidepressiva: 16% Antipsychotica: 37% Antipsychotica: 45% Anxiolytica: 16% Anxiolytica: 21% Hypnotica: 15% Hypnotica: 14% Nijk et al. Int Psychogeriatr 2009;21:485-93/ Sterke et al J Clin Pharmacol 2012;52:

15 2,3 x 1,8 x 1,5 x 1,6 x aantal vallen aantal letsels Geen Antidepressiva Antipsychotica Benzodiazepines

16 aantal vallen Niet afbouwen Afbouwen risicovolle medicatie Afbouwen psychotrope medicatie Afbouwen hartmedicatie Van der Velde et al. Br J Clin Pharmacol 2007;63(2):232-7

17 Risicovolle medicatie-antidepressiva Antidepressiva werken vooral bij ernstige depressie Antidepressiva werken niet bij Alzheimer Psychosociale interventies Kleine plezierige activiteiten Fournier et al 2010, Jama 2010;303:47-53/Banjeree et al 2011, Lancet; 378: /Nivel richtlijn voor verzorgenden 2004

18 Antidepressiva werken vooral bij ernstige depressie Hoe dieper de depressie, hoe beter pillen werken. Dat is kort door de bocht de conclusie van een meta-analyse van placebogecontroleerde studies naar het effect van antidepressiva. Jay Fournier c.s. beschrijven hun bevindingen in JAMA van 6 januari. Zij selecteerden studies waarin antidepressiva vergeleken werden met een placebo in de behandeling van depressie bij volwassen, poliklinische patiënten.. De auteurs stellen dan ook dat antidepressiva bij patiënten met milde of matige depressieve symptomen niet of nauwelijks beter werken dan een placebo. Bij de ernstigste depressies was zowel de SSRI als het TCA duidelijk beter dan de placebo. JAMA 2010; 303: Bron: Medisch Contact

19 Antidepressiva zinloos bij Alzheimer Antidepressiva werken niet bij Alzheimer. Brits onderzoek toont dat aan. De onderzoeksresultaten werden gepubliceerd in het gerenommeerde medische tijdschrift The Lancet van 30 juli Consequenties voor de praktijk Dit onderzoek richtte zich op de twee antidepressiva die in de ouderenzorg veel worden gebruikt.in een reactie op deze onderzoeksresultaten zegt de Australische hoogleraar psychogeriatrie Henry Brodaty in The Lancet dat antidepressiva ánders werken bij Alzheimer door de hersenveranderingen die bij Alzheimer horen. Mogelijk is dat bij mensen met andere vormen van dementie weer anders, zegt hij. Brodaty raadt aan om depressie bij Alzheimer te bestrijden met psychosociale interventies en hierbij de hulp van omgeving en familie in te schakelen. The Lancet 2011;378: Commentaar The Lancet 2011;378: Bron: Innovatiekring dementie

20 Toolkit om depressie te bestrijden Redelijk wat mensen met dementie hebben te maken met depressie en somberheid. In de Nederlandse verpleeghuizen geldt dit momenteel voor 19% van de bewoners met dementie. Effectieve methode Verzorgenden kunnen in de praktijk goed met de richtlijn overweg. Bewoners in verpleeghuizen waar gewerkt werd met de richtlijn werden in de meeste gevallen minder depressief. Verkaik: We hebben zelfs aanwijzingen dat hoe succesvoller de richtlijn is ingevoerd, hoe meer bewoners daar baat bij hebben. Verzorgenden leren om systematisch in kaart te brengen welke plezierige activiteiten het best bij bewoners passen, zoals luisteren naar favoriete muziek of wandelen in de tuin.. De gewone fijne dingen Verkaik: Het gaat vaak om hele kleine plezierige activiteiten, bijvoorbeeld samen zingen, een spelletje doen, nagels lakken... Maar ook dingen zoals samen naar het winkelcentrum of met een groepje naar het café, kunnen depressie bij dementie verminderen. Veel verzorgenden zeggen ook dat het niet altijd veel tijd hoeft te kosten. Veel kan gewoon al tijdens de dagelijkse zorg. Soms kun je ook familie of vrijwilligers bij de activiteiten betrekken. Het begeleiden van mensen met dementia die depressief zijn. Richtlijn voor verzorgenden. NIVEL; Verpleeghuis Waerthove. Utrecht: NIVEL, 2004

21 Risicovolle medicatie-antipsychotica Gedragsproblemen komen voor bij meer dan 80 % van de mensen met dementie Specialisten ouderengeneeskunde hebben over het algemeen een te positief beeld van antipsychoticagebruik door demente ouderen met gedragsproblemen Eén op de zes patiënten minder gedragsproblemen Ernstige bijwerkingen Bart Kleijer Balancing the benefits and risks of antipsychotics use in elderly Patients

22 Probleemgedrag Richtlijn Probleemgedrag Beroepsvereniging voor specialisten ouderengeneeskunde en sociaal geriaters. Multidisciplinair oppakken probleemgedrag Stappenplan Omgaan met Probleemgedrag om (verzorgende) teams te ondersteunen bij de omgang met probleemgedrag van cliënten. Bewegingsprogramma tegen probleemgedrag bij dementie Zestig verschillende bewegingsactiviteiten, zoals kegelen en bewegen op muziek.

23 Risicovolle medicatie-benzodiazepines Bij afbouwen verslechtert de slaap niet Voldoende effectieve niet-medicamenteuze alternatieven Indien nodig, dan maximaal 2-4 weken

24 Wat kunt u zelf doen om vallen te voorkomen?

25

26 Dank u voor uw aandacht shanty.sterke@aafje.nl