Dlrectoraat-Generaal Rijkswaterstaat

Transcriptie

1 Miniterie vn Verkeer en Wtertt DlretrtGenerl Rijkwtertt Diretie Uelmeergebied An Gedreeerde Cnttpern de Vrieze Dtm 11 jnri On kenmerk ANW 118 Onderwerp Zwemwterrpprt Drkienmmer 911 Bijlge(n) 1 Uw kenmerk Gehte heer, mevrw, Het det mij genegen hierbij het rpprt "De wterkwliteit in 1999 ter hgte vn zwemgelegenheden in het Uelmeer, het Mrkermeer en de Rndmeren" te den tekmen. In het rpprt zijn de itgngpnten en reltten behreven vn het nderzek nr de zwemwterkwliteit in Het rpprt lit n bij de eerder ver dit nderwerp verhenen pblitie. Hghtend, D STAATSSCRTARIS VAN VRKR N WATRSTAAT, nmen deze, de hfdingenierdireter, nmen deze, het hfd vn de hfdfdeling Wterhihding en Vrwegen ir. C. Venem Diretie Uelmeergebied PUdre: Ptb 6. 8 AP Lelytd Bezekdre: Ziderwgenplein CSmedinghi*) Telefn Telefx 4 Berelkbl4r v4h4fns iutin IrelnUxi ' bli nen , (tlle Nider«4genplein

2 Miniterie vn Verkeer en Wtertt DiretrtCenerl Rijkwtertt Diretie Uelmeergebied De wterkwliteit in 1999 ter hgte vn zwemgelegenheden in het Uelmeer, Mrkermeer en de Rndmeren RDIJ rpprt 99

3 dke nt 6 8 AP Lelytd De wterkwliteit in 1999 ter hgte vn zwemgelegenheden in het Uelmeer, Mrkermeer en de Rndmeren RDIJ rpprt 99 ISBN A.CM. de Vrieze Lelytd, deember 1999 Rijkw*tertt Diretie Uelmeergebied Ptb 6 8 AP LelyUd Smedinghi Ziderwgenplein Tel. ()99111 Telex 411 Telefx () 4 / 889

4 Inhdpgve Inhdpgve Vrwrd Smenvtting en nlie 9 1 Inleiding Leewijzer 1 Berdelingwijze vn de zwemwterkwliteit 1.1 Algemeen 1. Berdeling bterilgihe zwemwterkwliteit 1. Berdeling fyih/hemihe zwemwterkwliteit 16 Uitvering vn het nderzek 19.1 Mnterltie 19. Onderzekfreqentie 19. Onderzek per ltie.4 Inzet vn middelen vr het zwemwternderzek 4 Bepreking vn de nderzekreltten 4.1 Reltten vn het rtinemtig nderzek 4. Omgevingnderzek 6 4. Anvllend nderzek Rpprtge vn de nderzekreltten 9 Litertim i 1 Bijlgen Bijlge 1 Ndere infrmtie ver peten vn hygiene en veiligheid, verbnden met het zwemmen in ppervlktewter Bijlge Smenvtting reltten regher zwemwter nderzek Bijlge Onderzekreltten zwemgelegenheden Bijlge 4 Overziht ntwikkeling gemiddeid drziht Bijlge Reltten mgevingnderzek 4

5 Vrwrd Dr de prvinie Frielnd, Flevlnd, Gelderlnd en NrdHllnd zijn in het Uelmeergebied 1 ltie ngewezen l zwemgelegenheid. Vr deze ltie geldt de fntie zwemwter. Al beheerder vn de wterkwliteit nderzekt Rijkwtertt Diretie Uelmeergebied jrlijk deze ltie. In dit rpprt zijn de reltten behreven vn het nderzek nr de kwliteit vn het zwemwter vr het bdeizen De fdeling ANW vn de Diretie Uelmeergebied i verntwrdelijk vr de lgehele rdinte en rpprtge vn het zwemwternderzek. De begeleiding vn de bemntering en nlye i verzrgd dr de fdeling ANM vn de Diretie. De bemntering en nlye i evenl tijden het vrige bdeizen verriht dr de firm Omegm. Met het g p de kwliteit vn deze werkzmheden i dr de fdeling ANM in de lp vn het bdeizen een dit itgeverd. Verder i deze fdeling verntwrdelijk vr de eerte bewerking vn de gegeven en de plg hiervn in Dnr. Gedrende het bdeizen zijn de gegeven m de twee weken gerpprteerd n de eerder genemde prvinie. Alleen dnkzij de inzet vn velen, zwel intern l extern Rijkwtertt, i dt rpprt tt tnd gekmen. Crg wil ik iedereen bednken. die een bijdrge heeft geleverd n het zwemwternderzek A.CM. de Vrieze

6 Smenvtting en nlie In dit rpprt wrden de reltten gepreenteerd vn het in 1999 vernhte nderzek nr de wterkwliteit nbij zwemgelegenheden in het Uelmeergebied. Dit rpprt lit n bij de eerder hierver verhenen rpprten vn 198 tt en met 1998 Dit jr i p verzek vn de prvinie NrdHllnd een ltie tegevegd n de lijt vn te nderzeken ltie. In het ttl i bij 1 zwemgelegenheden in het Uelmeergebied de wterkwliteit vtgeteld. Vn deze zwemgelegenheden hggen er 4 n de kt vn het de lnd en 1 n de Flevlnde ever. Vn de ltie p het de lnd zijn er 19 gelegen in de prvinie NrdHllnd, in de prvinie Gelderlnd en 8 in de prvinie Frielnd. Het nderzek i itgeverd nfrm de nwijzingen in het Belit "Kwliteitdeltellingen en Metingen Oppervlktewteren" ex Wet Verntreiniging Oppervlktewteren (WVO, lit. 1). Het prgrmm vn nderzek wrdt indien ndig jrlijk ngept. Hierte wrden de reltten vn het nderzek n flp vn het bdeizen geevleerd. Teven wrdt hiervr verleg geverd met de nttpernen belt met de itvering vn de Wet Hygiene en Veiligheid Zwemgelegenheden (WHVZ) bij de betrkken prvinie. De kwliteit vn het wter i in deze rpprtge getett n de nrmen vlgen de Rihtlijn vr Zwemwter vn de rpee Cmmiie. Deze nrmen betreffen de iterte wrden, wrn de kwliteit vn het zwemwter tenminte dient te vlden. Getlrntig kmen deze nrmen vereen met de nrmen zl pgenmen in het Belit Kwliteitdeltellingen en Metingen Oppervlktewteren (lit. 1), krtweg Belit KMO, en het Wijzigingbelit vn febrri 1994 (lit. ). De tetvrwrden vn de Rihtlijn vr Zwemwter zijn ehter trenger dn de vrwrden pgenmen in het Belit KMO. Bij verhrijding vn de nrmen kn het bevegd gezg, Gedepteerde Stten vn de betreffende prvinie, ndere mtregelen nemen en f een zwemverbd itvrdigen. Vnwege de vlkgezndheid i bij de teting primir ndht beteed n de bterilgihe kwliteit (de thermtlernte libterien en de m vn de bterien vn de ligrep). In het lgemeen kn wrden geteld, dt de bterilgihe kwliteit vn het zwemwter in 1999 heeft vldn n de getelde nrmen. Op bi vn de rpee vrhriften zijn p vn de 1 nderzhte zwemgelegenheden de bterilgihe nrmen verhreden in een peride vn nzienlijke regenvl. Het gt hierbij m verhrijdingen 11 mei p de vlgende trnden: de Ode Pl () te Nnpeet trnd Nlde (6) te Ptten N herbemntering binnen een week bleken beide ltie wel te vlden n de bterilgihe nrmen. Dit betekent, dt geen vn de ltie in het Uelmeergebied l nvldende i gekwlifieerd. Bij teping vn de Nederlnde nrmen en tetvrwrden zden beide ltie znder meer l vldende zijn gekwlifieerd bij de ttl berdeling ver het bdeizen. De reltten vn het bterilgih nderzek zijn per ltie weergegeven in krt 1. zie prgrf 4.1. Bij de Ode Pl i een verhrijding vr het ttl vn de libterien gentteerd. Bij trnd Nlde verhreden zwel het ttl vn de libterien l de thermtlernte libterien de nrmen. In 1998 w een ltie, te weten De Ode

7 Pl, k n herbemntering l nvldende berdeeld. Bij vier ltie bleek n herbemntering de kwliteit vldende te zijn Bij lle zwemgelegenheden i teed vldn n zwel de rpee l Nederlnde berdelingvrhriften vr de verige prmeter. Hierbij zijn enkele knttekeningen te plten. De nrm vr ph (zrgrd) wrdt freqent verhreden en vr drziht ngeneg ltijd. Overhrijdingen vn de nrmen vr deze prmeter zijn het gevlg vn een mbintie vn ntrlijke en f bijzndere mtndigheden. Indien de ntrlijke geteldheid vn de bdem en de invled drvn p de kwliteit vn het wter l rzk vn de nrmverhrijding kn wrden gezien, wrdt dit niet l een verhrijding behwd. In het Uelmeergebied i het meilijk n te geven welke verhrijdingen het gevlg zijn vn de ntrlijke geteldheid en welke niet. Vr het Mrkermeer i de bdemgeteldheid (librijk) in menhng met de klimtlgihe mtndigheden mede vn invled p het drziht. De bdem vn het Uelmeer heeft een hge klkgehlte en beinvledt drmee de ph. Nt de genemde rzken peelt bij de berdeling vn het drziht k de wterdiepte ter plte vn de mnternme een rl. en ntl trnden kent nmelijk een zeer itgetrekt ndiep gedeelte. Het i ditbel f een verhrijding l gevlg vn vermtige lgenblei dr etrfiering l ntrlijk met wrden behwd. trfiering verrzkt in een ntl gevllen verhrijdingen vn de nrmen vr ph en drziht. Drnt kn k de wtertempertr (indiret) vn invled zijn p de ph en het drziht. Bij nvng vn het bdeizen bleek de wtertempertr dr de zhte winter bij de meete ltie 1 grden hger te zijn dn in ndere jren. Verder bleek de mximm wtertempertr hger te zijn dn nrml vr de peride medi jli/medi gt). De phnrm i dit jr p ltie verhreden. Het vrige bdeizen i deze nrm p ltie niet gehld. Verder i in een ntl gevllen verhrijding wrgenmen vn de fyihe prmeter (ger, kler, vil). Vnwege de rd en de beperkte mvng heeft dit geen nleiding gegeven tt ndere mtregelen en f een negtieve berdeling. Het gemiddelde drziht bij de trnden i liht verbeterd ten pzihte vn de ltte twee jren. Het jrgemiddelde drziht vr 1999 bedrgt bijn 4 m. Al gevlg vn de nwezigheid vn blwlgen ter hgte vn de trnden 'Stihte Brg (41) en Gierhfd (4) i begin jni dr de prvinie NrdHllnd een dvie itgevrdigd, wrin het zwemmen wrdt ntrden. Bij beide trnden zijn in pdrht vn de prvinie tijdelijk wrhwingbrden gepltt. In het lgemeen kn wrden genldeerd, dt de reltten vn het zwemwternderzek 1999 pitief zijn. Gezien de itznderlijk wrme weermtndigheden en de grte reretiedrk i dit pmerkelijk te nemen. Nt het regliere zwemwternderzek i k nvllend nderzek itgeverd. In verbnd met nhdende prblemen bij de ltie de Ode Pl i men met de prvinie Gelderlnd en wterhp Velwe een nderzek itgeverd m meer inziht te krijgen in de rzk. Cnlie i, dt de kwliteit bij de Ode Pl vrl wrdt beinvled dr de kwliteit vn de Bijelebeek. Vtgeteld i, dt ndere tie kmend jr ndzkelijk i. In verbnd hiermee wrdt p krte termijn dr de betrkken prtijen een vrtel itgewerkt. Met het g p de tekenning vn de zwemwter fntie n het trnd de Drge Wijmer nbij Werverhf i een verkennend nderzek itgeverd. De kwliteit bij de 1

8 Drge Wijmer heeft teed vldn de bterilgihe nrmen. In verleg met de prvinie NrdHllnd i belten deze ltie p te nemen in de rpprtge n de rpee Cmmiie. Verder i p verzek vn het RIZA p een negentl ltie een prktijktdie verriht met het g p de nping vn de rpee Rihtlijn vr zwemwter. Dit nderzek heeft inziht gegeven in de neqentie vn de vrgetelde nping vn de Rihtlijn lmede in de bei'nvleding vn de wterkwliteit dr (ptentiele) brnnen. Verder heeft het nderzek het inziht vergrt in de rimtelijke preiding vn bterilgihe belting. 11

9 1 Inleiding Het rtinemtig zwemwternderzek dr de Diretie Uelmeergebied nr de wterkwliteit ter hgte vn zwemgelegenheden in het beheergebied vrmt een vervlg p het nderzek vn de vrfgnde jren (lit. ). De nderzhte zwemgelegenheden zijn lien gelegen in rijkwteren met de fntie zwemwter. Deze fntie i tegekend in het Beheerpln vr de Rijkwteren 199 (lit. 4). Het nderzek i itgeverd nfrm de drte trekkende nwijzingen in het Belit Kwliteitdeltellingen en Metingen Oppervlktewteren en de Rijkwtertt Vrhriften (RWSV'). De nwijzingen betreffen vrhriften ten nzien vn de mnternme en nlye. Vr wt de berdeling betreft, i itgegn vn de nrmen en tetvrhriften zl verwrd in de rpee Rihtlijn vr Zwemwter (lit. 6). Het nderzek i verder fgetemd p de lijten met de zwemwterltie, die jrlijk dr de prvinie in het kder vn de WHVZ (lit. ) wrden vtgeteld. Indien ndig vindt jrlijk nping vn het nderzekprgrmm plt n de hnd vn de reltten vn het nderzek vn het vrfgnde bdeizen in verleg met de betreffende prvinie (WHVZ nttpernen). Hierbij wrden k de lijten vn zwemwterltie betrkken. Dr middel vn dit verleg wrdt een gede ftemming in de itvering vn de WVOtk dr de wterbeheerder en de WHVZtk dr de Prvinie ngetreefd. Het verleg met de betrkken prvinie heeft pltgevnden p 9 nvember Wnneer de wterkwliteit niet vldet n de nrmen, dn treeft de wterkwliteitbeheerder met het hem ten diente tnde intrmentrim mtregelen n, die zllen leiden tt het wel vlden n deze nrmen. Liggen rzken f mtregelen biten de teer vn de tk en het intrmentrim vn het wterkwliteitbeheer (bijvrbeeld bij de trndbeheerder, gemeente f elder), dn wrdt de betreffende prblemtiek in het lgemeen vi het ftemmingverleg f per brief n de prvinie gemeld. Vlden de zwemgelegenheden niet n de in de vereite wterkwliteit, dn kn Gedepteerde Stten vergn tt het nemen vn ndere mtregelen en f het intellen vn een zwemverbd. 1.1 Leewijzer De nrmen en tetvrhriften vr de berdeling vn het zwemwter wrden beprken in hfdtk. De itvering vn het nderzek i behreven in hfdtk. In hfdtk 4 wrden de nderzekreltten beprken en gepreenteerd (zie krt 1). De bijlgen bevtten nvllende infrmtie p de hfdtkken. 1

10 Berdelingwijze vn de zwemwterkwliteit.1 Algemeen Vr het berdelen vn de zwemwterkwliteit zijn primir de nrmen en tetvrhriften vn de rpee Rihtlijn vr Zwemwter (lit. 6) tegept. De nrmen ex WVO en ex WHVZ (lit. 1,, en ) zijn hierp fgetemd. Bij verhrijding kn dr Gedepteerde Stten een zwemverbd wrden ingeteld. Verder dienen mtregelen te wrden genmen, welke leiden tt de gewente kwliteit. Al prke i vn verhrijding vn de nrmen dr de bterilgihe prmeter, wrdt z pedig mgelijk tt herbemntering vergegn. Indien het reltt vn de herbemntering vldet n de getelde nrmen, kmen de reltten, die nleiding hebben gegeven tt de herbemntering te vervllen. De prmeter vldet in dt gevl lng n de nrmen. Deze berdelingwijze i nfrm het nhrijven vn het Hfdkntr vn de Wtertt vn 1 jli De lifitie vn het wter bert p de reltten vn de teting n bterilgihe en fyih/hemihe nrmen. Met de gehnteerde berdelingwijze wrdt geenzin een vlledig beeld verkregen vn de teltbrheid vn zwemmen in ppervlktewter. Wel wrdt didelijk f bij een beplde zwemgelegenheid verdergnde rii' vr bdgten nwezig zijn. Vr ndere infrmtie ver eventele gezndheidrii' verbnden n het zwemmen in ppervlktewter, wrdt verwezen nr bijlge 1. De berdeling vn de kwliteit vn het zwemwter i itgeverd met behlp vn het tetprgrmm Ntve. Dit prgrmm i ntwikkeld dr het RIZA en wrdt gebrikt dr bijn lle wterkwliteitbeheerder.. Berdeling bterilgihe zwemwterkwliteit De berdeling vn de bterilgihe kwliteit i gebeerd p riteri met betrekking tt de nwezigheid vn thermtlernte libterien en de m vn de bterien vn de ligrep in het wter. Deze libterien vrmen een p zih nhdelijk inditrrgnime. De it de nlye fgeleide ntllen vn deze bterien, Mt Prbble Nmber (MPN), geven een indrk vn de mte wrin het zwemwter i bemet met felien. Bij hge MPN' i het vrijwel zeker dt het wter fel i verntreinigd. In tbel 1 zijn de rpee nrmen gepreenteerd vr de bterilgihe berdeling. Met het Wijzigingbelit KMO (lit. ) zijn de Nederlnde nrmen in 1994 getlmtig in vereentemming gebrht met de Rihtlijn vr Zwemwter. Sind 1994 vindt teting plt p bi vn deze nrmering. 1

11 Tbel 1 Nrmen vr de bterilgihe berdeling vn zwemwter. mhrijving vldet wel n de nrm nrmen Rihtlijn vr zwemwter getlmtige invlling MPN/1 ml thermtlernte h' <.. m li' 1. in mximl % vn de metingen i een verhrijding vn mximl % tegetn. Vldet niet n de nrm Rihtlijn indien niet n een f meer vn bventnde riteri wrdt vldn. Het verhil ten de rpee en de Nederlnde tetvrhriften heeft betrekking hebben p het ntl tegetne verhrijdingen vn de nrm. De Nederlnde vrhriften tn vr de bterilgihe prmeter in mximl % vn de metingen een verhrijding vn mximl % te. Bij een bemnteringfreqentie vn elf ml per bdeizen i vlgen de rpee Rihtlijn geen verhrijding tegetn vr de bterilgihe prmeter. In gevl vn nrmverhrijding dr de bterilgihe prmeter heeft de Diretie Uelmeergebied in 1998 belten z pedig mgelijk tt herbemntering ver te gn. Al het reltt vn de herbemntering vldet n de getelde nrmen, kmen de reltten, die nleiding hebben gegeven tt de herbemntering, te vervllen (zie prgrf.1). De prmeter vldet in dt gevl lng n de nrmen.. Berdeling fyih/hemihe zwemwterkwliteit De nderzekreltten zijn getett n de vlgende rpee nrmen. zrgrd: drziht: ger: kler: him lie: vil: 6, < ph < 9, 1CT ); een te lge f te hge zrgrd kn nder ndere nleiding geven tt hidirrittie; 1 meter 1 ); een gering drziht i vrl m veiligheidredenen ngewent. Bij het te wter gn zijn dn bdemgeteldheid, verntreiniging vn de bdem en diepte niet f niet ged zihtbr, wrdr het verdrinkinggevr teneemt. Tenltte biedt wter met een gering drziht een weinig ntrekkelijk nblik; fwezigheid vn rttinggeren f ndere geren, die in het lgemeen l hinderlijk wrden ervren; een niet nder dn dr ntrlijke mtndigheden verrzkte kler; een niet nder dn dr ntrlijke mtndigheden verrzkte heveelheid him; geen zihtbre lie p het ppervlk; fwezigheid in en p het wter en p de bdem vn fvltffen en dde rgnihe mtene in nmerkelijke heveelheid. Telihting ') Overhrijding vn de nrm l gevlg vn de ntrlijke geteldheid vn de bdem en de invled drvn p het wter wrdt niet l verhrijding behwd. 16

12 ) De ndergren vn de Nederlnde nrm vr de zrgrd i trenger dn de nrm vlgen de rpee Rihtlijn vr Zwemwter. De Nederlnde nrm i: 6, < ph < 9, Vr de berdeling vn de fyih/hemihe prmeter geldt het (rpee en Nederlnde) vrhrift, dt 9% in vereentemming met zijn met de nrmen vr betreffende prmeter. Vr mximl % vn de mnter, die niet nfrm de nrm zijn, mg deze fwijking niet meer bedrgen dn % vn de nrmwrde vr betreffende prmeter. De reltten vn de teting vn het wter zijn mengevt in bijlge en nder gepeifieerd in bijlge. en verziht vn de ntwikkeling vn het gemiddelde drziht ver de jren i pgenmen in bijlge 4. 1

13 Uitvering vn het nderzek.1 Mnterltie In 1999 i rtinemtig nderzek gedn p ltie. In krt 1. zie prgrf 4.1, zijn de nderzhte ltie gepreenteerd. Gelijktijdig met het rtinemtig nderzek i p verzek vn de prvinie Nrd Hllnd een verkennend nderzek itgeverd p het trnd Drge Wijmer nbij Werverhf met het g p de fntietekenning n dit trnd. Tijden het njrverleg vn de Diretie Uelmeergebied met de prvinie i belten, deze ltie in het vervlg p te nemen in het rtinemtig nderzek. Alle zwemgelegenheden liggen in rijkwteren met de fntie zwemwter. Deze fntie i vtgelegd in het Beheerpln vr de Rijkwteren (lit. 4). In het beheergebied vn de diretie Uelmeergebied behikken lle wteren met itzndering vn het Zwrte Meer ver deze fntie. An dit wter zijn ehter geen zwemgelegenheden geiteerd. Alle rtinemtig nderzhte ltie zijn dr de betreffende prvinie pgenmen p de WHVZ lijt, die jrlijk wrdt herzien.. Onderzekfreqentie De nderzekfreqentie i bepld n de hnd vn de rpee Rihtlijn vr Zwemwter en het belit Kwliteitdeltellingen en Metingen Oppervlktewteren. Het nderzek wrdt in prinipe tijden het bdeizen tweeml per mnd verriht. Het Nederlnde bdeizen belt de peride vn 1 mei tt en met September. Het eerte nderzek dient (ngeveer) twee weken vr nvng vn het bdeizen te wrden verriht. en en nder betekent, dt tenminte elf nderzeken vnf medi pril dienen plt te vinden. De freqentie per prmeter kn wrden terggebrht tt ze indien:. nderzek gedrende de twee vrfgnde jren heeft ngetnd dt de debetreffende nrmen geen enkele ml zijn verhreden, nder dn dr itznderlijke weermtndigheden f itznderlijke hydrdynmihe mtndigheden. Deze mtndigheden knnen fgeleid wrden it hge gehlte n gependeerde tffen in het ppervlktewter; b. redelijkerwij kn wrden ngenmen dt de nrmen niet zllen wrden verhreden. Vr het zwemwternderzek 1999 zijn in het ttl elf bemnteringen itgeverd per ltie, wrvn een vr nvng vn het bdeizen. Het belit vn de Diretie Uelmeergebied it 1998 m in het gevl vn verhrijding vn de bterilgihe nrmen z pedig mgelijk een herbemntering it te veren i vn krht gebleven. 19

14 . Onderzek per ltie Ten beheve vn het btenlgih nderzek wrdt bij een wterdiepte vn m p ngeveer m beneden het wterppervlk een mnter genmen. Bij een wterdiepte vn 1 meter f meer i de ptimle bemnteringdiepte ir m beneden het wterppervlk. Wnneer een teiger nwezig i. wrdt het mnter vnf de teiger genmen. Ter plte wrden ph, tempertr en drziht (met behlp vn een zgenmde Sehihijf) vn het wter gemeten. Drnt wrden viele wrnemingen gedn, zl het krkterieren vn kler en ger vn het wter. Drnt wrdt bekeken f er in f p het wter en p het trnd verntreinigingen nwezig zijn, zl fvl. lie en him. Vnwege de invled p de wterkwliteit i in1999 belten k de weergeteldheid (bewlkinggrd, windnelheid en rihting) tijden de bemntering te regitreren lmede het ntl bdgten. Ndt de mnter zijn genmen, wrden deze gekeld ververd nr het lbrtrim, wr ze ng dezelfde dg in behndeling wrden genmen. De bterilgihe hednigheid vn het wter wrdt bepld met behlp vn membrn filtrtie (NN 6). Hierbij wrdt, bij verhillende verdnningen, het ntl gitingbterien bij tempertren vn C en 44 C vtgeteld en itgedrkt in een MPNgetl. In verbnd met de itbeteding vn de bemntering en nlye n de firm Omegm i dr medewerker vn de fdeling ANM een dit itgeverd in het veld. Nr nleiding hiervn i de werkwijze in het veld p een beperkt ntl pnten ngept. Dit heeft vr de reltten vn het nderzek geen nwijbre gevlgen gehd..4 Inzet vn middelen vr het zwemwternderzek Vr het nderzek vn het zwemwter wrden jrlijk de ndige middelen in de vrm vn finnien, perneel en mterieel behikbr geteld dr de Diretie Uelmeergebied. In de vrige rpprtge i een eerte begin gemkt met het in beeld brengen vn de kten en inzet vr het zwemwternderzek en de prdten. en vn de prdten vn het nderzek i nder meer de tijdige nlevering vn de nlyereltten n de prvinie gedrende het bdeizen. Drnt wrden de reltten in de ndige rpprtge vn divere intntie verwerkt, zie prgrf 4.4. In tbel wrdt een glble indite gegeven vn de jrlijke inzet vn enige middelen dr Diretie Uelmeergebied vr het nderzek vn het zwemwter.

15 Tbel Glbl verziht vn de jrlijke inzet vn enkele middelen dr RDIJ vr het zwemwternderzek in 1999 Omhrijving Finnien Mndgen Vrbereiding / 4. Omgevingnderzek /. Mnternme en Anlye dr derden /. Gegevenverwerking / Rpprtge /. Overhed /. Overleg met derden / 8. 9 Ttl /1. De genemde bedrgen zijn inlief BTW. Bij de pernele kten i nderheid gemkt ten de trieven vn de fdelingen ANM (ttl mndgen / 8) en ANW (4 mndgen / 96) vn de Diretie Uelmeergebied. 1

16 4 Bepreking vn de nderzekreltten 4.1 Reltten vn het rtinemtig nderzek In verbnd met het verhrijden vn de nrmen vr de libterien i p twee ltie binnen een week een herbemntering itgeverd, te weten: De Ode Pl () Strnd Nlde (6) N herbemntering bleken beide ltie rimht n de nrmen te vlden. Cnfrm het nhrijven vn het Hfdkntr vn de Wtertt (jli 1998) zijn beide ltie vr het bdeizen 1999 l vldende berdeeld. In tbel zijn de ltie ngegeven, wr de nrmen vr de li' zijn verhreden lmede de reltten vn de herbemntering. De nrm vr de thermtlernte li' i. MPN/1 ml en vr het ttl vn de libterien <, 1. MPN/ 1 ml (zie prgrf.). Tbel Overhrijdingen dr libterien en de reltten vn de herbemntering in bdeizen Cde Dtm Rtinemtige bemntering Herbemntering Thermtlernte Cli' [MPN/1 ml] Ttl Cli' Thermtlernte Cli' [MPN/1 ml] [MPN/1 ml] 1 1 Ttl Cli' [MPN/1 ml] 4 De verhrijding vn de nrmen i pgetreden tijden een peride vn nzienlijke regenvl (zie figr 1). De verhrijding wrdt verrzkt dr de kwliteit vn de beken, die in de direte nbijheid vn de trnden itmnden. Vr de beken bij beide trnden geldt, dt deze dr een grrih hterlnd trmen. In dit grrih hterlnd vindt it en fpeling plt l gevlg vn bemeting (dierlijke herkmt), wrdr het wter bterilgih i verntreinigd. Tijden periden vn intenieve bemeting en nzienlijke neerlg neemt de kn p verhrijding vn de bterilgihe nrmen p de trnden te. In krt 1 zijn de tetreltten vr thermtlernte libterien en m vn de libterien per ltie gepreenteerd vr 1998 en Verder bevt deze krt een behrijving vn de ltienmmer. In vergelijking met 1998 i de bterilgihe kwliteit in 1999 verder i verbeterd. In bijlge zijn de tetreltten per ltie weergegeven.

17 WADDBHZBS Den Orer Wienngerwerf Medmblik BrttmJdijk SUvinltzen \419 Krnw4rderznd 1 1 (Vinw Lrtntzhixzen Wttffri rind NOORD RP HOLLAND dm \ Vlendm jm 41 nkhir 41 ««' USSLMR 414 Krbbengllizen SUHKIRSIFR 48 Htnblizin 4 pen Tnntelhvtn rdtrli) FRISLAND flflflrtirf Blwrd Strife Bnt 1 e Lelytd 1' 6 Swifterbnt Sneek K'lthlmt tt De Hle Prfe 1 it Sil 1 Hindetpen bdpvii(en 14» Mlkwerm 16 :t Sdertrnd 1 it Mirner Kilt 16 DeHgeGrzen 19 Het StrrxM.emmer 1 Strnd Wethven Urk Strnd Zwle Hek " Strnd ShkKerhven. rereenk 4 = Strnd Snkkerhven rrtrndje 9 Strnd Htnbnk 6 Strnd KmperneK Abbrttrnd 8 Spl)ktrnd 9 = llrtrnd 1 Hrertrn 11 WMMrnd 1 rkemedertrnd 1 Lke trnd 14 " Zwemtrnd Almr Hven 1 Srttrnd Almr Hven 16 Ztvertrnd 1 Miderznd 1 yelwetrn (wet) lbrg» De Ode Pl Hpnizen 4 Strnd DHlnrim Hrderwijk Strnd Hrtzwd 6 Strnd Nld = NiewHfketeyn 41 tihie bmg 4 = Glerh'd 4 OdVlkveen 44 MiOererg 4 vkrtwdrp Ultdm 46 ReretiegeDied Hemmeln 4 Slbbelnd 46 Strndbd dm 49 Wrder 41 " Shrdm 411 De Shelpenfek 41 SrnMnkrit 41 BreKerhven 414 nknlzrznd 41 Andi K 416 Drge Wrner 41 Werverht 416 = Rereetnein Medembllk 419 Zldrhven v RggibtQ lil Drnten R ' Kmpen ~TT Rmplbrvg OVR SSL Wltrtnd HI Mrkn Mnnik n dmtfo VmT} «b. Dientq UTRCHT Sfe»Wir«n 1 # 1 Midn 1 Mrdn B m B W"" : Gi wdtrln Lir ere FLVOLAND Zeewlde 1 11 Spken 6 Biddinghizn 1 1 Hrml C ' tderwnk f4 GLDRLAND pntrmr Nnpet V4 I Wi Krt 1 Tetreltten vr zwemwter 1998 en Thermtlernte libterien 1998 T Thermtlernte libterien 1999 = Ttl vn de libterien Ttl vn de libterien 1999 Nrmnng Kwhteildellellingen n Metingen Oppervlktewter vldet de nrm vldet rt m de nrm met berdelbr niet gemeten ittvmi <A*I t *; Miniterie vn Verkeer en Wtertt DiretrtGenerl Ri kwtertt Diretie Uelmeergebied Afdeling ANM N

18 GemiSJeide neersg UeimeergBbed 18. n g n n ) )!!! en&nnnenr) n? 1 n 1 ) 1 ) 1 f O»» CN CO N n 4 4 V Ol CT Dl 4 Q Q,i.i.=!. 1 " & TO TO TO n in i en rj O) rj) CD» CN O S= CN Figr 1. Gemiddelde neerlg in het Uelmeergebied (in mm). Dit jr i p plten de phnrm verhreden. Het gt hierbij m de vlgende ltie: DeHllePrteOOU ltsl(1) Bdpviljen Hindelpen (1) Mlkwerm (14) It Sdertrnd (1) It Mirner Klif (16) De HgeGrzen (1) Het Strnd/Lemmer (18) Abberttrnd () Spijktrnd (8) llertrnd (9) Strnd Almere Hven (14) Zilvertrnd (16) Velwetrnd/lbrg (1) De Ode Pl () Hphizen () Dlfinrim Hrderwijk (4) Strnd Hrt () StihteBrg(41) Gierhfd (4) Miderberg (44) nkhizerznd (414) Andijk (41) Drge Wijmer (416) Werverhf (41) Medemblik(418) Ziderhven (419) In vergelijking met het vrige bdeizen i het ntl verhrijdingen vn de phnrm ngeneg gelijk gebleven. In1998 i de nrm p ltie verhreden en in 1999 p ltie. De verhrijdingen hebben zih het gehele bdeizen vrgedn. De hgte ph gehlte zijn gemeten in het Uelmeer. De hgte wrde i geregitreerd bij Werverhf (1.) en de lgte wrde bij Het trnd te Lemmer en het Lke trnd, te weten 8.. Dit betekent, dt in tegentelling tt de vrfgnde bdeizenen geen ph nder de 8 i ngetrffen. In het Mrkermeer vldeden de meete trnden n de ph nrm. De hge ph wrden zijn te relteren n het vrkmen vn lgen in het Uelmeergebied en indiret de wtertempertr. Dr de zhte winter znder ijvrming i de wtertempertr bij nvng vn het bdeizen 1 grden hger geweet dn vrfgnde jren. Ok i er prke geweet vn verhgde wtertempertr in de peride medi jli / medi gt. In deze peride heeft zih k een hitteglf vrgedn.

19 Ondnk het wrme weer en de hge wtertempertr i gedrende het bdeizen leht i p een beperkt ntl trnden prke geweet vn lgenvrming. r zijn geen gevllen vn btlime gerpprteerd bij de trnden. In een enkel gevl i blwlg wrgenmen p trnden lng het emmeer. het Gimeer en het Umeer. Veell i vi viele wrneming vtgeteld, dt de rd en de mvng vn de lgen bij de trnden geen nleiding heeft gegeven tt verdere nlye. Uitzndering hierp vrmen de trnden Gierhfd en Stihte Brg. N nderzek i gebleken, dt de merendeel vn de lgen behrt tt de grep vn blwlgen. De rten Aphnizmenn fl q v. Klebhnii en Miryti ergin bleken verheerend te zijn. Vr beide trnden i dr de prvinie Nrd Hllnd tijdelijk in week en 8 een negtief zwemdvie itgebrht. Op beide trnden zijn wrhwingbrden gepltt. Tt lt kn ver de lgenprblemtiek wrden pgemerkt, dt er zih reed vr nvng vn het bdeizen prblemen hebben vrgedn met drijflgen in het Velwemeer en Wlderwijd. In prgrf 4. wrdt hiern ndht beteed. Het gemiddelde drziht i p lle ltie minder dn de nrm vn 1 meter. Vr een deel i dit verklrbr it het feit, dt in een ntl gevllen de bemntering heeft pltgevnden p een plek in de zwemgelegenheid, wr de wterdiepte minder dn 1 meter i (bdemziht). Verder pelen ntrlijke mtndigheden een rl, wrdr verhrijding vn de nrm i tegetn. Ten pzihte vn 199 en 1998 i het drziht liht verbeterd. Het gemiddelde drziht vn lle ltie in 199, 1998 en 1999 w rep. 4.8 m, 4.9 m en 46.9m. Lkl kn het beeld vr het drziht fwijken (zie bijlge 4). De ltie met het grtte drziht wrden ngetrffen lng het Velwemeer. Bij de ltie Dlfinrim Hrderwijk (4) i het gemiddelde drziht het grtte geweet met 8 m. 4. Omgevingnderzek In de nbijheid vn bdzne knnen er mtndigheden zijn f tiviteiten pltvinden, die de wterkwliteit ter plte ndelig (knnen) beinvleden. Dergelijke mtndigheden f tiviteiten knnen een minder gede kwliteit vn het zwemwter mgelijk verklren. Om deze reden hrijft het Belit Kwliteitdeltellingen en Metingen Oppervlktewteren vr, dt de wterkwliteitbeheerder jrlijk tenminte eenml nderzek det nr de mtndigheden in de mgeving vn de zwemltie, die vn invled knnen zijn p de kwliteit vn het zwemwter. In het kder vn het mgevingnderzek wrdt bijvrbeeld gelet p: rilvertrten (gemengd, regenwterril) lzingpnten fvlwter terreinrilering (regenwter fver) gemlen, itwteringlizen, beken, rivieren hventiviteiten jhthven, nentrte vn fgemeerde hepen indtrieterrein vgelklnie, fergeer en rtgebied wterbdem, rt, mentelling, nwezigheid lib fvltrtplt rt ever, bekleding, begreiing, et zndwinning f peietrt tiviteiten 6

20 itvering vn ndere werkzmheden Afgnde p deze ndhtpnten i vr elke zwemltie ngegn welke ittie i ngetrffen (zie bijlge ). Vn de trnden zijn digitle ft' gemkt. 4. Anvllend nderzek 1999 Strnd 'De Ode Pl' () Nr nleiding vn de berdelingreltten vn vrfgnde bdeizenen i in verleg met de prvinie Gelderlnd en wterhp Velwe belten een nvllend nderzek it te veren nbij het trnd 'De Ode Pl'. De ltte jren zijn teed de nrmen vr de libterien verhreden bij dit trnd. In verbnd hiermee heeft nvllende bemntering pltgevnden p een viertl pnten in de direte mgeving, te weten: het trnd De Ode Pl, de mnding vn de Bijelebeek, in de Bijelebeek. m vr de mnding en bij mping Plmten. Tijden het reglier nderzek i p 11 mei de nrm vr het ttl vn de libterien verhreden tijden een peride vn nzienlijke regenvl. Uit het nvllend nderzek blijkt, dt gedrende het hele bdeizen verhgde gehlte n bterilgihe verntreinigingen zijn wr te nemen in de Bijelebeek ten pzihte vn ndere trnden inhet beheergebied. Het trmgebied vn de Bijelebeek bett vr een belngrijk deel it milnd. Regelmtig vindt bemeting vn dierlijke herkmt plt. Drnt vindt in het gebied wrhijnlijk lzing vn ngeziverd hihdelijk fvlwter plt. Verder i ndidelijk f het gemeentelijk rileringtelel vldende piteit heeft gezien de itbreiding vn mping en ndere reretieve filiteiten de ltte jren. Dr de hiervr genemde ptentiele brnnen wrdt de Bijelebeek belt met bteriele verntreiniging en drmee het trnd 'De Ode Pl'. In periden vn nzienlijke neerlg neemt de kn p bterilgihe verntreiniging te. Op bi vn dit nderzek zllen de betrkken intntie een vrtel itwerken m de prblemen ter plte nder te identifieren en n te pkken, zdt p termijn de rii' vr de gezndheid vn de bdgten knnen wrden beperkt. Ad H nderzek Strnd Hphizen () Medi jli zijn klhten ntvngen vn een mpinghder bij trnd Hphizen. Cmpinggten bleken n het zwemmen n verlp vn tijd rde biten te krijgen. De klhten zijn wrhijnlijk verrzkt dr een pltwrm (Trihbilhrzi elt). Deze pltwrm leeft l priet p pellkken. In deze ittie ging het m de pellk 'Lymne peregr f vt'. Deze pellk gedijt ged in een mgeving met helder wter en een grte wterplntenrijkdm. An het trnd zijn ten plntenreten zijn enkele lkken ngetrffen dr de fdeling Hndhving vn de Diretie Uelmeergebied. N het rimen vn de ngetrffen lkken en nwezige plntenreten hebben zih geen niewe klhten meer vrgedn. Ad h nderzek blwlgen In de peride vn begin mrt tt begin pril (Pen) i p het Velwemeer en het Wlderwijd prke geweet lgenvrming. Geleidelijk n zijn drijflgen nttn. Dit i zeer itznderlijk vr de tijd vn het jr. Uit nderzek vn de drijflgen i gebleken, dt het ttl tiktf de nrm vn. mg/l N heeft verhreden;

21 het ttl fft lg i (.6.8 mg/l); 6 % vn de getelde lgen behren tt de grep vn blwlgen. De rt Anben lemmermnnii i de verheerende rt geweet; de mnter p bi vn de prbiewrde (prbie: vermtige tever vn fbreekbre rgnihe tffen) zijn ingedeeld in kle 1Mb. Dit didt p etrf wter met nvlledige minerlitie (Pmeprbiteit). An de hnd vn de verzmelde gegeven i dr het RIZA het vlgende genldeerd: de wterkwliteit in het vrjr 1999 i niet fwijkend ten pzihte vn ndere jren; de Anben lemmermnnii i een rt, die ged gedijt in de ndiepere, mtige vedelrijke wteren bij en reltief hg lihtgehlte; de blwlg Anben i k in het verleden wrgenmen in de Rndmeren; het ptreden vn kiezelwierenblei z nrml zijn geweet vr de tijd vn het jr. Wrhijnlijk heeft de Anbebe de mpetitie met ndere rten gewnnen dr een btiel menpel ten liht, ntrienten en tempertr. Nr nleiding vn de reltten vn het nderzek i dr de prvinie Flevlnd in verleg met de prvinie Gelderlnd en de diretie Uelmeergebied vnwege de te verwhten Pdrkte een perberiht itgebrht. Verder heeft het vregtijdige ptreden vn lgenblei de nzet gevrmd vr het ptellen vn een intern 'Dribek Bilgihe Clmiteiten'. In dit dribek zijn tie en mtregelen ngegeven, die dienen te wrden ndernemen lmede de wijze vn rdinte bij het ptreden vn drijflgen, mr k btlime, viterfte, et. U prktijktdie zwemwter Dr de rpee Cmmiie wrdt een niewe Rihtlijn vr Zwemwter vrbereid. Met het g p de implementtie vn deze Rihtlijn heeft de Cmmiie enkele lidtten, te weten Frnkrijk, het Verenigd Kninkrijk en Nederlnd, gevrgd medewerking te verlenen n een prktijktdie. Nmen Nederlnd hebben het RIZA en de diretie Uelmeergebied medewerking verleend n deze tdie. In het kder vn deze tdie i vr negen trnden een kwetbrheidprfiel pgeteld n de hnd vn een ntl riteri. Het gt hierbij m de vlgende trnden: Wldtrnd (11) Zwemtrnd Almere Hven (14) Miderznd (1) trnd Hrt () trnd Nlde (6) trnd Niew Hlketeyn () trnd Stihte Brg (41) Gierhfd (4) Miderberg (44) Del vn het kwetbrheidprfiel i het behrijven vn de nditie en mtndigheden vn een zwemwter p een vr het (bevegd) gezg en mngement inzihtelijke wijze. Verder i in het kder vn deze tdie p de geeleteerde trnden nderzek gedn nr de rimtelijke verhillen in de bterilgihe wterkwliteit in reltie tt de nwezigheid vn (ptentiele brnnen) f ndere bijzndere mtndigheden. De infrmtie, die ndig i vr het ptellen vn het kwetbrheidprfiel kmt vr een belngrijk deel vereen met het jrlijk dr de wterkwliteitbeheerder it te veren mgevingnderzek. Verder blijken de reltten vn de pgetelde prfielen in het lgemeen redelijk vereen te kmen met de werkelijkheid. Al zdnig kn wrden geteld, dt het prfiel n het deltelling vldet. Ondidelijk i p welke wijze de 8

22 rpee Cmmiie in de niewe Rihtlijn zl mgn met de re vn de prfielen. Verder i het vr Nederlnd vrg wie het vrtw dient te nemen vr het ptellen vr een prfiel. Nt het regliere meetpnt zijn p de trnden dditinele mnter genmen m inziht te krijgen in de vntie in de bterilgihe wterkwliteit. Uit het nderzek blijkt. dt er nwelijk rrelte bett ten de pnten. Indien er l wel prke i vn rreltie, dn i hierbij drgn het regliere bemnteringpnt betrkken. Orzk vr het ntbreken vn een rreltie zijn de lge nentrte. Bij een ntl trnden bevinden de nentrte p het nive vn de treefwrde. Uit het rimtelijk nderzek i gebleken, dt de nwezigheid vn jhthven in de direte f nbije mgeving vn een trnd nwelijk vn invled i p de wterkwliteit ter hgte vn de zwemgelegenheid. Verder blijken in de Rndmeren vrl beken en ndere reginle wteren vn invled te zijn p de ngetrffen bteriele verntreinigingen. Vrl n regenvl blijken de nentrte te te nemen. De reltten vn deze prktjktdie zijn behreven in het rpprt 'The beh hrteritn pprh in freh wter in the Netherlnd' (lit. ). 4.4 Rpprtge vn de nderzekreltten De gegeven vn het rtnemtge nderzek wrden gedrende het bdeizen z pedig mgelijk dr de Direte Uelmeergebied n het prvinil betr tegeznden, wrin betreffende ltie i gelegen. Het treven i binnen tt werkdgen n mnternme de nlyereltten te rpprteren n het bevegd gezg. Al gevlg vn lgiteke prblemen bij het nlyerende lbrtrim i deze termijn het fgelpen bdeizen vk itgelpen tt dgen n bemntering. Meldingen ten nzien vn te verwhten verhrijdingen zijn veell binnen werkdgen drgegeven. Vi de prvinie (het bevegd gezg) ter behikking tnde knlen vindt mede p bi hiervn vrlihting plt n het pbliek. Dit i in nfrm de WHVZ. In het kder vn de WHVZ vindt teven dr de prvinie rpprtge plt vi zgenmde 'prvinile WHVZ rpprtge' (lit.8). In menwerking met de prvinie Flevlnd wrdt jrlijk de flder 'Zwemmen in pen wter' vr het Uelmeergebied itgebrht. In deze flder wrdt p bi vn de reltten vn de in het vrig jr nderzhte zwemgelegenheden de te verwhten bterilgihe kwliteit vn het zwemwter vr het kmende eizen ngegeven. Verder wrdt per trnd infrmte gegeven ver de nwezige filiteiten. De reltten vn het zwemwternderzek wrden jrlijk pgenmen in de Vrtgngrpprtge Nrdzee ngelegenheden (lit. 9 en de zwemwterrpprtge vn de rpee Cmmiie. In deze ltte rpprtge wrden per Ulidtt de kwliteitgegeven gepreenteerd. De ltte rpprtge heeft betrekking p het bdeizen 1998 (lit. 1). 9

23 Litertr 1 Belit Kwliteitdeltellingen en Metingen Oppervlktewteren, bijlge II, Zwemwter ( nvember 198: Stb. 66; AMvB ex Wv), nvember 198. Wijzigingbelit Kwliteitdeltellingen en Metingen Oppervlktewteren, Zwemwter ( febrri 1994: Stb. 89; AMvB ex Wv), febrri 1994 De wterkwliteit in 1998 ter hgte vn zwemgelegenheden in het Uelmeer, Mrkermeer en de Rndmeren, RWS Diretie Uelmeergebied, ISBN , jnri Beheerpln vr de Rijkwteren 199, Miniterie vn Verkeer en Wtertt. Rijkwtertt, 199. Belit hygiene en veiligheid zwemgelegenheden (6 ktber 1984; Stb. 4; AMvB ex WHVZ), ktber Rihtlijn vn de rd vn 8 deember 19 betreffende de kwliteit vn het zwemwter (6/16/G), rpee Cmmiie, deember 19. The beh hrteritn pprh in freh wter in the Netherlnd', RWS Diretie Uelmeergebied, in prep. 8 Prviniie WHVZ rpprtge Zwemmen in ppervlktewter (NrdHllnd, Frielnd, Flevlnd en Gelderlnd), jrlijk. 9 Vrtgngrpprtge Integrl Wterbeheer en Nrdzee ngelegenheden, 1999, CIW/CUWVO, in prep. 1 De kwliteit vn het zwemwter: bdeizen rpee Cmmiie, mei

24 Bij lgen

25 Bijlge 1 Ndere infrmtie ver peten vn hygiene en veiligheid. verbnden met het zwemmen in ppervlktewter Brhre; Zwemgelegenheden in het ppervlktewter vn NrdHllnd, prviniie wtertt vn NrdHllnd, September 198. A. Mgelijkheden p bemettng dr fele verntreiniging Ziekten welke dr fel bemet wter knnen wrden vergebrht zijn nder ndere hler, tyf, prtyf B, dyenterie en heptiti (geelzht). In Nederlnd kmen ziektegevllen nder zwemmer en bder in ppervlktewter, verrzkt dr fele verntreiniging, p beperkte hl vr. De meete vermelde gevllen treden p in itte vn een kleine lzing vn ngeziverd fvlwter p een klein, ndiep en trmend wter in de nmiddellijke mgeving vn de bemettingplt. Het ntl pthgene rgnimen, dt ndig i m een beplde ziekte te verrzken, i evenwel niet in blte mttven vt te leggen. Cndite en reitente vn de ntvnger, lmede de wijze en dr vn de blttelling, zijn drbij vn grte invled. Vr veel pthgene kiemen geldt dt, nrmte het wter hner en helderder i en minder zwevende deeltje bevt, de verlevingknen betrekkelijk nel fnemen. Thereth i ehter, k in grtere wteren, een infete nit heleml itgelten. Zelf bij fwezigheid vn fele verntreiniging dr de men wrden prktih lle ppervlktewteren, zwel de zte l de zete, vrtdrend fel bemet. en wel dr de itwerpelen vn (wter)vgel. In deze felien bevinden zih vk dezelfde rgnimen l in die vn de men. B. Overige gezndheidrii', verbnden met het zwemmen in ppervlktewter 1. De ziekte vn Weil wrdt verrzkt dr beplde (mir)rgnimen, die fkmtig zijn it de rine vn nder ndere rtten. Hierdr betemmen rtten de mgeving wrin zij leven. Dit kn zwel het wter l de ever zijn. Het i vn belng de mgelijkheden vn netgelegenheden te vrkmen en vedelreten p te rimen.. Primire Ameben Meningenephliti (P.A.M.) i een vrijwel ltijd ddelijk verlpende herenvlientteking, verrzkt dr nrml in wter vrkmende meben, die bij zwemmer vi de ne en rekzenw tt in de herenen drdringen. Sterk vervilde rereteplen met een liblg p de bdem en verwrlde irltebden met leht gepelde filter zijn met het g p mgelijk ptreden vn P.A.M. te vermijden.. Andeningen verrzkt dr lgen; vn een ntl in het wter vrkmende lgenrten (vrl blwlgen) i bekend dt zij nder beplde mtndigheden txinen knnen vrmen, die giftig zijn vr wrmbledige dieren (d k vr de men). Afgezien vn het gehnge drziht en het nntrekkelijke krkter, i

26 Bijlge 1, bld. wter wrin terke lgengrei ptreedt derhlve minder gehikt te hten vr bden en zwemmen. 4. Shitmdermtt; deze meetl betrekkelijk nhldige hidntteking wrdt verrzkt drdt beplde prieten vn lkken en wtervgel in de hid vn de zwemmer dringen. nige minten n het verlten vn het wter velt de bder een tnteling p enkele plten vn de hid, wrn pedig rde vlekje nttn die n enige ren vernderen in jekende bltje. Het ngemk en de verdere rete vn het lihm zijn individeel verhillend: mmige pernen hijnen ngeneg immn te zijn, terwijl bij nderen hevige jek, pijnlijke zwellingen en krt knnen ptreden. N ngeveer een week zijn deze verhijnelen weer verdwenen.. Txinen vn Cltridim btlinm; bij vldende pnme vn deze txinen treden pedig verimmingverhijnelen p. Dit verhijnel kn zih ittrekken tt de demhlingpieren. Vn de bterie CL. btlinm zijn verhillende rten bekend, die elk een eigen txine fheiden. Ze wrden ngedid met de letter A t/m G. De men i vrl gevelig vr de txinetypen A, B, en F. Wtervgel zijn drentegen gevelig vr type C en D, welke nleiding knnen geven tt btlime. Snelle, nwgezette en regelmtge verwijdering vn kdver vn (wter)vgel i bij een zwemplt zeker gewent. In kdver die te lng blijven liggen, kn de bterie nder vr hr gntige mtndigheden de txinen vrmen. 6. Verdrinking; jrlijk verdrinken in Nederlnd ir pernen bij het zwemmen en bden in ppervlktewter dr nder ndere ngeefendheid in het zwemmen, trmingen in rivieren en in zee en kdwtertrmen en tempertrprngen (trtifitie) in diepe plen.. Plnkzeilen; een fenmeen, dt zih in de ltte jren trmhtg ntwikkelt, i de zeil f rfplnk. Jit de enrme heveelheid plnkzeiler knnen veiligheidprblemen geven vr de zwemmer. 6

27 Bijlge 1, bld. Brhre; Zwemmen in pen en ziekte. prvinie Flevlnd, jni 199 Btlime Btlime i een vrm vn vedelvergiftiging wrn vrl wtervgel en vien terven. De bterie die btlime verrzkt, kn zih lleen nder beplde mtndigheden vermenigvldigen. Dt gebert dn wel erg nel. Gntige mtndigheden vr btlime zijn: en eiwitrijk, zrtfrm milie (dde vgel f vien, vrl l deze ng in het wter liggen); wter dt grden Celi f ng wrmer i (met nme ndiep, tltnd wter wrdt in de zmer nel wrm). Btlime bij wtervgel knt nel herkennen n verimmingverhijnelen n kp, nek, vlegel f pten. Veel dde wtervgel f vien bij elkr zijn vk het lhtffer vn btlime. r bett ngl wt verwrring ver het gevr vn btlime. Wij kennen zeven rten btlime, die gelkkig niet lleml gevrlijk zijn vr menen. De meet vrkmende rt in Nederlnd i type C. Dit type i lleen gevrlijk vr dieren, mr vrzihtgheid blijft gebden. Wnneer nmelijk een dier, dt bemet i met type C,te lng blijft liggen, knnen k rten btlime nttn, die wel gevrlijk zijn vr de men. Met btlime bemette dieren meten drm z nel mgelijk wrden weggehld en met p deze plten niet het wter ingn. Mg en drmtrnien Tijden een peride vn lngdrige wrmte, kmt het regelmtig vr, dt menen lt hebben vn mg/drmtrnien. De klhten knnen zijn mgkrmp, mielijkheid, brken, krt en dirree Deze klhten dren ver het lgemeen enkele dgen tt hgit een week. en mg f drmtrni, die heeft pgelpen vi het zwemwter wrdt meetl verrzkt dr een vir f een bterie die dr niet vn ntre in vrkmen. Deze kmen drin tereht vi lzingen vn rilwter, dierlijke met f rehttreek vn de zwemmer. Bij wrm weer knt iterrd k klhten krijgen, die niet het gevlg zijn vn zwemmen. Meetl kmt dt dn dr het eten vn bedrven vedel, njit bereid f bewrd vedel f veel ij. Orntteking Ok l wrdt de wterkwliteit regelmtg nderzht, th knt m n het zwemmen gezndheidklhten krijgen. Deze klhten wrden veell verrzkt dr rgnimen, die vn ntre in het wter vrkmen. en vn deze klhten i rntteking. De belngrijkte klhten zijn jek, rpijn, vhtfheiding en tijdelijk gehrverlie. Menen met regelmtig tergkerende rklhten f fweertrnien en dibeti lpen een grter rii. Al lt heeft vn rntteking, i het vertndig m de hirt te rdplegen.

28 Bijlge 1, bld 4. Blwwieren Blwwieren zijn eigenlijk bterien, die erit zien l wier. Al ze gf zijn, hebben de meete blwwieren een blwgrene kler, enkele zijn rdbrin. Drijvend n het wterppervlk vrmen ze een lg, die p lie lijkt. Al deze lg dikker wrdt en het wier dihter p elkr drijft, terven de blwwieren f en vrmen een tnkende brei. Bij het fterven prderen mmige blwwieren giftge tffen, die hdelijk knnen zijn vr men en dier. Vergiftging en dr blwwieren kmen lleen vi de mnd tt tnd. Het gif dringt niet dr in de hid. rntge vergiftigingen den zih bij menen zelden vr, mdt zij niet veel wter binnen krijgen bij het zwemmen. Kleine kinderen zijn kwetbrder, mdt zij meer wter binnen krijgen en eerder ziek wrden dr vergiftging. Binnen twlf r n het zwemmen in wter met blwwieren knnen menen lt krijgen vn de vlgende verhijnelen: hfdpijn, hiditlg p rmen f benen, mgkrmp, mielijkheid, brken, dirree en krt. Deze verhijnelen hden ngeveer vijf dgen n en verdwijnen vnzelf. Blwwieren heven niet ltjd de rzk te zijn vn bvengenemde ziekteverhijnelen. Ok ndere bterien en viren zijn een mgelijke rzk, de klhten zijn vk hetzelfde. Rdpleeg in deze gevllen drm ltjd w hirt. Ziekte vn Weil Het i vrl de brine rt, die de ziekte vn Weil met zih meedrgt en verpreidt. Menen knnen bemet rken met de ziekte vn Weil dr de rine vn de brine rt. De rt plt niet lleen in het wter, mr k n de knt. U knt drm zwel bemet rken in het wter l dr bijvrbeeld een wndeling lng de wterknt. Bij menen dringt de ziekte binnen vi wndje n de hid en vi lijmvliezen vn gen en ne. Wnneer menen bemet zijn met de ziekte vn Weil, drt het vijf tt veertien dgen, vrdt ze eht ziek wrden. De ziekte it zih in eerte intne in de vrm vn pltelinge hge krt, hfd en pierpijn, rde gen, hiditlg en een tijve nek. Bij deze verhijnelen i het vertndig nr de hirt te gn, wnt n een pr dgen tt de ziekte k de nieren en de lever n (geelzht). Zwemmerjek Bij tempertren vn grden f hger i het mgelijk, dt zwemmer f wterprter lt krijgen vn zwemmerjek. Dit i een nhldige mr vervelende hidretie p kleine prieten, die zih in het wrme wter knnen bevinden, vrl bij de nwezigheid vn wterlkje! De rde bltje, die bij deze ndening p het lihm nttn, knnen pijnlijk jeken. In mmige gevllen knnen de bltje enkele weken nwezig blijven. Afdrgen n het zwemmen verkleint de kn p deze hidretie. 8

29 Bijlge Smenvtting reltten reglier zwemwter nderzek 1999 Ltie ph Tempertr Therm. Cli Cll Bt.tet Ltie nmmer min mx mm mx MPN/1ml MPN/1ml C nmmer mx mx IOI I6(' 11 IO: LI M I I4 8» * 1.* : 6 1! 16.r. 1.. IM M : *4 11 * * * * I.I * ( * * » » " * * * 4 1, ' * * * * * * MO * I.I * * I.I * I.I I.I I.I * t ,6 6.6 " * \.t, * vldet wel n n n vtdel met n n in *) Inlief vervnging dr de reltten vn herbemntering. 9

30 Bijlge Onderzekreltten zwemgelegenheden

31 Onderzekreltten vn zwemwternderzek nbij zwemgelegendbeden in Uelmeer, Mrkermeer en rndmeren bijlge : y. : y. =n j. X X X X X X X X X X X i X X X X X X X K X X X X X X X X X X X X X X z X X X X X X X X X X X S V X X X X X X X X X X X & B I O X X X X X X X X X X X Oi m "»* W O V ( N V O O r N N \ C O «N M n w ~ X C z r S f N t N «n n i r t r» r N O * " C Z O < n «V T i f N» * i < /» i n i n CI w» % B A A A A A A fl f N r T «n 11 OCATI w w «Bt <,, D TMP U n i n n w t < n M f N r N N N T i f O l N I N f N O O O «\ Q el IMUM AXIMUM <» n O» 4 n «4 n = O O O IN V f1 O * * e * DATUM i 1 vt O *v.r» r i N * r DO U f N N O r N O M O f t $ g8 n r C * rfl C (J J. p~ p O T O O O O O O I N O O rr%»n O IN wi r«*r\ O O O O O O O O O O O OOfNr* inrr Ov r; v i v i v, 4 ' n» n M» r w i f i m m O 1/1 8 A A A A y 1 OOOOINOOrf*i«NfNOO, v: D O* T *».»N * IN, r n O O ' ( N t n O O t V f N O r IN IN fn <N V t O ' O O O f i O O O w i O n n O T r q «r i V ' «; NIMUM MAXIMUM * 6 " "i 1 f 8 S V * v% r pinffvr fn I N O f N O I N O *""! 9 w V n < < r» r '1 \ ~ '* r r ' f f ' O & P * & < OCA O (Si r

32 Onderzekreltten vn zwemwternderzek nbij zwemgelegendheden in Uelmeer, Mrkermeer en rndmeren bijlge.' Z JC : z fi. J r.? 89 Zi. L n U O T l N O r r O O O O B g n n»«v f O IN IN IN?. 1 4 B: C = O r z. 1 Z C" i" f, C. <N OO OO e 1 A» n i r T r r N n r 4 m «r t rt V g " A A O O O r N M A I N O» OC r X ee r r Bd f KATI v O n i / n, : X : r «/. ". i. ( r )., r. n n n Q VkOV»W"lO;OOV"lOO f; v O «*i v rn rn O 1 MUM * ' ~ 9 8 T U O i vi i z <, V «v»r r f N O Oft w fn IN O IN O IN O <*1 *r4»#io'rr, gl ** " 8 g g: 1 8:1 & * 8 S 8: S < 11. h 1 n X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X n O T ««n N «rr r fr " ' C MPN MPN O O O O O W I O O Mrr n n r r*\ t~\ f r p y n t flnr iflnift«rfl1 <N r g f 1 A A. X O i O H W I O O W n O O, M »..»». r M JJ K» x r? " i C r ". T r~ r.,,, ii n ri n n OO X MUM 1 x <, vi O «n i n v i v i w t X Q /. C. '/". V~. r**, r~,»t O. i A K i d i r i f J ' d V y. i i «ni r * f N O r Ob r * N O N O I N O i *rv»m.ocrro«o t J ersfs&&sg:*??: J S < X * t OCA g VO rd(

33 Onderzekreltten vn zwemwternderzek nbij zwemgelegendheden in Uelmeer, Mrkermeer en rndmeren bijlge y t j i X 6 n : =.. III,) n C r* z H r S D.. f ;/ * rnd. H CI X B OffNvettNOO = r*i r*j OC W OO ««* l O r n N T l * zz m A O»«rNlTiV1m VO X e O O O ' O C O O N O ' O O X r O OCATI Ml' PI TIJD ATUM r N «n n N O 8 f U t t r v O l h WkOO r M M r j '*tv,.y lo*#.ooqw"i rn n virip**; O ; "" ff v<n' v MINIMUM r* MAXIMUM * tt tn C vlgen /» r* rino'o' fnfnofnonoh g?8 n C H 8 g WO? X U Z t. <*"TT*NrN «yoin O n n VI IN '"*". f\ v. (n«aninn(avtn CT i rnfnirtiriwinnn OCOC'OO'C'OCO' rinv%rrprn'»r tn»fiif W*'*irNfN<nO j ri ri rj «4*.»*«. r*it '*»'**}V»/% 6b"'i'n«J :, d6' iri fi*i»*t*'r'qece O O O O O O O O O P ' d & " * & & fr CT» CT CT CT < r r t O* O* Ov «g z x 8 gen VI = 1 ~< fl : H SI S B

34 Onderzekreltten vn zwemwternderzek nbij zwemgelegendheden in Uelmeer, Mrkermeer en rndmeren bijlge z n? t/j n J n U ".' en r H 'z OTOOvCyONOOOrrO : f IN W V M N r N 1 U ; 1 r»rr"**irt»*ier*io g IN fn n j O 181 i i O n r N f N O M r N r N f N t fn»/ IN W f N N O O fn rzn i r n r i n n w n T ' n. Dell A,if r OC OO O O O O OO 9 O r. ex 1 A A A A A A O * O O m» ( N N OOOObOrrrOOfl'X g D ON t N " n O W ' n i n «n \ \ r» r N t N w S n i) (N r r, i V i «/«" O O V O i N V t n X VIN«"n*r r«1 <N P < i = in O "' MB *pwr* r*no J, IN IN IN IN ri Li. *T«/i«/iO\Or rooocooo O O O O O O O O O O O 1 r O ' C C g O O ' < 8 < w*cfio*'& H &'O k O v & fr i t 8 < 11 J fi r» v» ' T l~l r, T <*1 <I %r IN I O r. IN 8=»r ri i! 1 i «Oil «