Jaarrekening 2017 Gemeente Renswoude

Transcriptie

1 Jaar 2017 Gemeente Renswoude

2 Voorwoord Geachte raad, In 2017 is er veel aandacht besteed aan de huisvesting van de diverse gemeentelijke diensten. Inmiddels is het besluit gevallen dat er ten behoeve van de brandweer een nieuwe kazerne gebouwd gaat worden op de huidige locatie. De voorbereidingen voor de realisatie van dit gebouw zijn in volle gang. Ten aanzien van de huisvesting van de ambtelijke organisatie en het gemeentebestuur heeft uw gemeenteraad onlangs een krediet beschikbaar gesteld om de mogelijkheden op nog enkele alternatieve locaties te onderzoeken. Voor wat betreft de gemeentewerf is in principe het besluit genomen om een nieuw gebouw te realiseren op de huidige locatie aan de Molenstraat. In 2017 zijn we ook verder gegaan met de voorbereiding van de nieuwbouw van de Borgwal. Inmiddels is men met de bouw gestart. In deze jaar leggen wij verantwoording af over de besteding van de middelen die door uw raad beschikbaar zijn gesteld. Ook 2017 kunnen we afsluiten met een positief resultaat. Enerzijds heeft dit te maken door ontwikkelingen die buiten onze invloedsfeer liggen, echter zijn wij ook dit jaar zorgvuldig omgegaan met hetgeen ons ter beschikking is gesteld 5

3 Voorwoord Voor u ligt de jaar 2017 van de gemeente Renswoude. In deze jaar wordt aangegeven hoe het jaar 2017 financieel gezien verlopen is. Op een aantal punten wijkt deze jaar af van de jaaren in voorgaande jaren, dit is het gevolg van een aantal wijzigingen in het Besluit Begroting en Verantwoording die vanaf van toepassing zijn. Wij komen hier in een apart hoofdstuk op terug. In de jaar worden de belangrijkste verschillen toegelicht tussen de lasten en baten zoals die waren begroot en zoals die zijn gerealiseerd. Deze verschillen kunnen worden veroorzaakt door factoren waar we als gemeente wel direct of indirect invloed op hebben, maar ook door factoren waar we als gemeente weinig of geen invloed op hebben. Een voorbeeld van een factor waar we wel invloed op hebben is het wel of niet inhuren van extern personeel. Een voorbeeld van een factor waar we als gemeente geen invloed op hebben is een al dan niet strenge winter. Een strenge winter kan er toe leiden dat de kosten van gladheidsbestrijding aanzienlijk hoger zijn dan was begroot. Ook een mee of tegenvallende algemene uitkering uit het gemeentefonds is een factor waar we als gemeente geen invloed op hebben, maar die van grote invloed kan zijn op het uiteindelijke resultaat. Het resultaat over het boekjaar 2017 bedroeg ,-- Dit resultaat is tot stand gekomen door factoren die we direct of indirect beïnvloed hebben, maar ook door factoren waar we totaal geen invloed op konden uitoefenen, zaken die ons min of meer overkomen zijn. In het algemeen kan worden geconstateerd, dat er sprake is geweest van een goede begrotingsdiscipline. Op de meeste functies hebben de uitgaven het begrote bedrag niet overschreden. In de gevallen waar dit wel het geval was, is deze overschrijding bijna altijd gecompenseerd door een onderschrijding op een andere functie binnen het programma of door een verhoging van de baten op dit programma. Het jaar 2017 was het derde jaar dat de gemeente verantwoordelijk was voor een aantal extra taken op het terrein van WMO en jeugdhulp. Gebleken is dat de gemeente Renswoude een bedrag van ,-- minder aan WMO heeft uitgegeven, dan hier voor, van het Rijk of via eigen bijdragen van cliënten, is ontvangen. Dit bedrag is toegevoegd aan de Reserve WMO en heeft dus het resultaat niet beïnvloed. De uitgaven ten behoeve van Jeugdhulp en Jeugdzorg waren ,-- hoger dan de bijdrage die we hiervoor van het Rijk hebben ontvangen Dit bedrag is onttrokken aan de Reserve Jeugdzorg, dus ook dit heeft geen invloed gehad op het resultaat. Op de volgende bladzijde laten we het effect zien op het resultaat van factoren die een incidenteel karakter hebben. 6

4 Voorwoord Rekeningresultaat ,-- Vrijval pensioenvoorzieningen wethouders -/ , ,-- Opbrengst verkoop voormalige ambtswoning -/ , ,-- Aanschaf AED s , ,-- Aanleg glasvezel buitengebied , ,-- Extra toevoeging voorz.toplaag Tennisbanen , ,-- Terugvordering verstrekte bijstandsuitkeringen -/ , ,-- Vrijval voorziening dub.debiteuren soc. zaken -/ , ,,-- Lagere uitgaven sociaal domein -/ , ,-- Lagere bijdrage ODRU -/ , ,-- Opbrengst anti-speculatiebeding -/ , ,-- Winstneming Beekweide -/ , ,-- Voorl. aanslag VPB 2016 en ,-- Rekeningresultaat gecorrigeerd voor inc. factoren ,-- Ook voor de factoren, die we wel kunnen beïnvloeden, geldt, dat deze niet elk jaar op dezelfde wijze zijn te beïnvloeden. We kunnen bijvoorbeeld besluiten een bepaalde vervanging of groot onderhoud van iets in een bepaald jaar nog niet te doen, maar er komt een moment, dat we dat niet langer uit kunnen stellen. 7

5 Inleiding Hierbij ontvangt u de jaarstukken Op deze jaarstukken is het Besluit Begroting en Verantwoording ( B.B.V.) van toepassing. De accountantsverklaring is niet in dit jaarverslag opgenomen, maar wordt separaat meegezonden. De jaarstukken 2017 bestaan uit: a. Het jaarverslag. b. De jaar. Het jaarverslag bestaat uit: a. de programmaverantwoording. b. de paragrafen. De jaar bestaat uit: a. de balans en de toelichting op de balans. b. de programma. In de Programmabegroting 2017 werd per programma geprobeerd een antwoord te geven op de volgende vragen: 1. Wat willen we bereiken? 2. Wat gaan we daarvoor doen? 3. Wat mag het kosten? In de programmaverantwoording 2017 wordt per programma antwoord gegeven op de volgende vragen: 1. Wat hebben we bereikt? 2. Wat hebben we daarvoor gedaan? 3. Wat heeft het gekost? Tevens worden hier per programma de belangrijkste afwijkingen tussen begrote en de gerealiseerde bedragen toegelicht. In een dualistisch stelsel stuurt de raad op hoofdlijnen en is het college van burgemeester en wethouders belast met de uitvoering. Vandaar dat u in de jaarstukken 2017 geen gedetailleerd overzicht van uitgaven en inkomsten per subfunctie meer aantreft. Ook de bijlagen renteomslag, be uitkering gemeentefonds, be uurtarief openbare werken, overzicht personeelssterkte en personeelslasten, overzicht kapitaallasten, de staat van reserves en voorzieningen en het overzicht langlopende geldleningen zijn hierin niet opgenomen. 8

6 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording Hoe moet de Programmaverantwoording worden gelezen? Onder het nummer en de titel van het betreffende programma treft u eerst de doelstelling van dit programma aan. Daar onder is een overzicht vermeld van de taakvelden die deel uitmaken van dit programma. In dit overzicht is het saldo van baten en lasten per taakveld aangegeven. In de kolom Primitieve staat aangegeven, wat het saldo van baten en lasten van dit taakveld was in de oorspronkelijke begroting In de kolom staat vermeld of en op welke wijze de op dit taakveld begrote bedragen zijn gewijzigd door middel van een begrotingswijziging. In de kolom is aangegeven wat het saldo van baten en lasten van dit taakveld in de jaar is. Onder de titel Wat hebben we bereikt? staat vermeld welke doelstellingen die tot dit programma behoren in 2017 zijn bereikt. Onder Wat hebben we daarvoor gedaan? staat aangegeven wat we hebben gedaan om die doelstellingen te bereiken. Onder Wat heeft het gekost? staat eerst aangegeven welke functies of subfuncties tot het betreffende taakveld behoren. Vervolgens staat per functie of subfunctie aangegeven wat de primitieve van de lasten was, wat de eventuele was en wat er gerealiseerd is. Ditzelfde wordt ook van de baten op deze functie of subfunctie aangegeven. Daarna worden eventuele begrotingswijzigingen op deze functie toegelicht en wordt aangegeven wat de oorzaken zijn van afwijkingen tussen begroting en realisatie. Renswoude, juni Burgemeester en wethouders van Renswoude, De secretaris, De burgemeester, J. van Dijk P. Doornenbal-Van der Vlist 9

7 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording Bij de invoering van het voorgaande Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) in 2004 lag de nadruk op de transparantie van begroting en verantwoording en het versterken van de positie van de raad. Ruim 10 jaar na de invoering van het BBV vragen diverse ontwikkelingen om vernieuwing van het BBV. Zo zijn de stukken waarmee de raad kan sturen - begroting en jaarstukken - voor niet financieel specialisten toch te weinig toegankelijk. Dit belemmert de mogelijkheden voor veel raadsleden, maar ook voor andere direct betrokkenen, om hier een goede discussie over te voeren. In 2014 heeft een door de VNG ingestelde adviescommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de VNG, het ministerie van BZK en vertegenwoordigers van gemeenten en provincies, onder leiding van Staf Depla, wethouder van Eindhoven, een rapport uitgebracht over de vernieuwing van het BBV. De adviezen hebben betrekking op een breed spectrum van onderwerpen met als rode draad het versterken van de horizontale sturing en verantwoording door de raad. De nieuwe BBV voorschriften die vanaf de begroting 2017 ( en dus ook voor de jaar 2017) verplicht worden voorgeschreven hebben in hoofdzaak betrekking op: Betere vergelijkbaarheid: financiële informatie per taakveld Prestatie-indicatoren Overhead Rente Verbonden partijen Activeren investeringen met maatschappelijk nut Betere vergelijkbaarheid: financiële informatie per taakveld De kwaliteit van de informatie kan het beste worden gewaarborgd, als hiervoor een indeling wordt gebruikt die gemeenten ook zelf gebruiken. De indeling van de programmabegroting is ongeschikt voor zo een vergelijking. Met deze indeling zouden gegevens op een te hoog aggregatieniveau worden verzameld. ( met aggregatieniveau wordt de maatstaf voor samenvoeging van economische grootheden bedoeld ) Minstens zo belangrijk is dat daarmee ook de vrijheid van de raad zou worden ingeperkt om de begroting in te delen naar de eigen beleidsprioriteiten. Dat acht de commissie Depla ongewenst. Daarom wordt gekozen voor het niveau van de indelingen die de colleges gebruiken voor de uitvoering van de programmabegrotingen. In de herziening van het BBV wordt voorgeschreven dat de colleges de en en realisatiecijfers die zij moeten leveren voor de begrotingsuitvoering, indelen aan de hand van uniforme eenheden, waaraan de bijbehorende baten en lasten moeten worden toegerekend. De colleges kunnen deze eenheden verder naar behoefte clusteren of onderverdelen in deeltaken en activiteiten. Het zijn instrumenten voor interne sturing. De voorgeschreven eenheden hebben betrekking op de taken en daaraan gerelateerde activiteiten van gemeenten waar baten en lasten mee gemoeid zijn. Zij clusteren niet alleen producten (goederen en diensten), maar ook taken en activiteiten die niet direct te vertalen zijn in kosten per hoeveelheid. Daarom heeft de commissie Depla geadviseerd, in relatie tot de begrotingsuitvoering niet langer te spreken, zoals in het huidige BBV van producten en producten-en/realisaties, maar van taakvelden, en taakveldenen/realisaties. De 50 taakvelden zijn gerangschikt onder 9 thema s/programma s Bestuur & Ondersteuning, 10

8 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording Openbare orde en Veiligheid, Wegen en Water, Economie, Onderwijs, Sport, Cultuur en Recreatie, Sociaal Domein, Volksgezondheid en Milieu en Volkshuisvesting, Ruimtelijke ordening en Stedelijke Vernieuwing. In de begroting 2017 en de 2017 hebben we daarom de hierboven genoemde programma s vermeld en daar onder de taakvelden gerangschikt. Beleidsindicatoren In het herziene BBV wordt verder voorgeschreven dat gemeenten een set van beleidsindicatoren opnemen in de begroting en jaarstukken bij de programma s. Doel hiervan is om de begrotingen inzichtelijker maken voor raadsleden die niet met financiën zijn belast en een betere onderlinge vergelijkbaarheid van de gemeentebegrotingen mogelijk maken. Het staat de gemeente vrij naast deze verplicht voorgeschreven prestatie-indicatoren (basis set) nog eigen indicatoren op te nemen (facultatief). Van deze laatste mogelijkheid hebben we geen gebruik gemaakt. Aan het einde van elk hoofdstuk hebben we de verplichte beleidsindicatoren die betrekking hebben op de taakvelden die onder dat hoofdstuk vallen, vermeld. In een aparte bijlage op bladzijde 106 zijn de definities van de indicatoren opgenomen. Overheadkosten In veel gevallen worden de indirecte kosten - de overheadkosten die voor de gehele organisatie worden gemaakt personeelslasten, informatievoorziening, organisatie, financiën, archief, huisvesting ( PIOFAH) - verantwoord op kostenplaatsen en deze kosten worden vervolgens via verdeelsleutels toegerekend aan de exploitatie. In onze begroting werden de indirecte kosten eerst verantwoord op de kostenplaatsen rente, - omgevingsbeheer of op de kostenplaats bestuursapparaat. Vervolgens werden de kosten van de kostenplaats omgevingsbeheer aan de hand van de urenverdeling en een uurtarief omgeslagen over de verschillende functies van de begroting. De kosten van de kostenplaats bestuursapparaat werden aan de hand van een percentage en een kostenverdeelstaat doorberekend aan de betreffende functies. In het gewijzigde BBV worden baten en lasten van overhead niet meer via de kostenverdeelstaat naar de afzonderlijke beleidsprogramma s doorbelast maar centraal onder een afzonderlijk taakveld geadministreerd. Hiermee vervalt de noodzaak van een integrale kostentoe aan alle gemeentelijke taken en activiteiten. Om te voorkomen dat er verschillen gaan optreden in de wijze van toe van overhead, wordt een algemene definitie van overhead voorgeschreven. Uitgangspunt van de definitie is dat kosten zoveel mogelijk direct worden toegerekend aan de betreffende taken/activiteiten. Alle kosten die direct verbonden zijn aan activiteiten/taken/producten die gericht zijn op de externe klant, moeten in de betreffende taakvelden worden geregistreerd. De kosten die niet direct toegerekend kunnen worden aan taakvelden worden geregistreerd in één taakveld 0.4 Overhead, wat valt onder het hoofdstuk Bestuur en Ondersteuning. Voor taken/activiteiten en daarmee samenhangende diensten waarvoor gemeenten kostendekkende tarieven mogen berekenen (afval, riolering), zou het niet op deze producten ramen van overhead betekenen dat voor die producten een positief resultaat kan ontstaan, 11

9 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording omdat gemeenten overhead wel mogen meenemen in de be van de tarieven. Om verwarring te voorkomen wordt in het BBV de verplichting opgenomen dat in de paragraaf lokale heffingen toegelicht wordt hoe de overhead zich verhoudt tot dergelijke taakvelden waar een heffing van toepassing is. In de begroting 2017 en de jaar 2017 zijn de directe kosten van de afdeling omgevingsbeheer op dezelfde wijze als voorheen aan de hand van het aantal aan die functie bestede uren doorberekend aan de diverse functies. De doorberekende kosten zijn opgesplitst in salariskosten en overige kosten omgevingsbeheer. Ook zijn de doorberekende kosten op de kostenplaats omgevingsbeheer niet meer verantwoord als baten, maar als negatieve lasten. Ook dit is voorgeschreven in de nieuwe B.B.V. voorschriften. De kosten die voorheen via de kostenplaats bestuursapparaat werden doorberekend, zijn voor zo ver er een directe relatie is met bepaalde functies als directe kosten aan deze functies toegerekend. De overige kosten zijn op functie 040 Overhead verantwoord. Verder is de verhouding berekend tussen de totale overheadkosten en de lasten van alle taakvelden met uitzondering van de overheadkosten en de reservemutaties. Op deze wijze is er een omslagpercentage overheadkosten berekend. Bij de be van de lasten waarop de tarieven voor afvalstoffenheffing/ reinigingsrecht en rioolheffing zijn gebaseerd is dit gedeelte aan overheadkosten meegenomen. Rente In het rapport Vernieuwing BBV van de Commissie Vernieuwing BBV is het advies opgenomen om de rentekosten op één post in de begroting op te nemen. Wij hebben de rentekosten opgenomen op functie 913. Het toerekenen van rente aan de taakvelden vindt plaats via het taakveld treasury. In feite fungeert het taakveld treasury als een kostenplaats. De externe rentelasten over de korte en lange financiering en eventueel de rente over het eigen vermogen worden op het taakveld treasury als last verantwoord. De externe rentebaten worden op het taakveld treasury als baat verantwoord. Vervolgens wordt de rente die aan de grondexploitatie moet worden doorberekend (1), de rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld (programma of overzicht Overhead) moet worden toegerekend (2) en de werkelijk aan taakvelden (programma s inclusief overzicht Overhead) gerekende rente (renteomslag) (3) als negatieve last op het taakveld treasury verantwoord. Door deze wijze van verantwoorden resteert met betrekking tot de rente op het taakveld treasury het renteresultaat. Om er voor te zorgen dat in de begroting en verantwoording de totale rentelasten en de daar aan gekoppelde financieringsbehoefte inzichtelijk zijn, wordt in artikel 13 BBV, voorgeschreven dat de paragraaf financiering voortaan ook in ieder geval inzicht geeft in de rentelasten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop rente aan investeringen, grondexploitaties, en taakvelden wordt toegerekend. Hoe met de rente moet worden omgegaan bij de grondexploitatie staat beschreven in de notitie grondexploitatie die door de commissie BBV is uitgebracht.. De behoefte aan inzicht in de kosten op de taakvelden en de behoefte om de wijze van verantwoorden van rente in de begroting en jaar te harmoniseren, hebben er toe geleid dat in het wijzigingsbesluit Besluit begroting en verantwoording (BBV) is opgenomen, dat de rentekosten van investeringen aan de desbetreffende taakvelden moet worden toegerekend met behulp van een (rente)omslag. Omdat de onderlinge vergelijking tussen 12

10 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording gemeenten het uitgangspunt is voor de aanpassingen van het BBV is hier sprake van een verplichting. De commissie BBV geeft daarnaast de aanbeveling om de methodiek van de bespaarde rente op het eigen vermogen niet meer toe te passen om een meer transparante vergelijking te kunnen maken tussen gemeenten. Op grond van deze vernieuwde BBV voorschriften hebben we in de begroting 2017 en de jaar 2017 geen rente meer toegerekend aan de reserves. Ook is het rentepercentage waarmee wordt gerekend voor de be van de kapitaallasten verlaagd van 4 % naar 2 %. In overleg met de provinciale toezichthouder is over de kapitaalverstrekking aan het Woningbedrijf over 2017 nog 4 % rente berekend. Vanaf 2018 wordt ook over deze kapitaalverstrekking 2 % rente toegerekend. Verbonden partijen Vanaf 2017 moeten de verbonden partijen en de financiële positie daarvan worden toegelicht bij het betreffende programma. De paragraaf verbonden partijen zal daardoor worden beperkt tot een overzicht van verbonden partijen uitgesplitst in gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen en coöperaties en vennootschappen. Paragraaf lokale heffingen In de paragraaf lokale heffingen moet worden toegelicht hoe de overhead zich verhoudt tot de taakvelden waar een heffing van toepassing is. Verder moet in deze paragraaf worden toegelicht op welke lasten de diverse leges en heffingen gebaseerd zijn. Aan de hand hiervan moet worden aangetoond dat de kostendekking van de leges en tarieven niet meer dan 100 % bedraagt. In de paragraaf lokale heffingen is uitvoering gegeven aan deze voorschriften. Paragraaf financiering In de paragraaf financiering moet het renteschema met als uitkomst het renteresultaat worden opgenomen. Ook dit voorschrift is opgevolgd. Aanpassen overzicht baten en lasten aan VPB wetgeving Omdat de Vennootschapsbelasting (VPB) met ingang van 2016 een last voor gemeenten kan zijn moet dit als aparte regel terugkomen in het overzicht van lasten en baten. Ook dit overzicht is opgenomen op bladzijde

11 Kostenplaatsen Kostenplaats 2 De werkelijke uitgaven op kostenplaats 2 waren ,-- lager dan de geraamde uitgaven. De geraamde uitgaven bedroegen ,-- en de werkelijke uitgaven ,--. De werkelijke uitgaven waren ,-- lager dan het bedrag dat in de primitieve begroting was geraamd. De lasten op het onderdeel medewerkers bouw- en woningtoezicht bleven ,-- beneden de. De salariskosten waren nagenoeg gelijk aan het geraamde bedrag. Aan reis-en verblijfkosten, cursussen en overige personeelslasten was totaal 3.500,-- geraamd, op deze posten werd slechts 33,-- uitgegeven. Ook op de post Personeelslasten derden, waar ,-- voor was geraamd, werden geen uitgaven gedaan. De lasten in verband met inhuur van personeel ten behoeve van handhaving zijn rechtstreeks op functie 822 verantwoord. De reden hiervan is, dat wanneer deze kosten hier zouden zijn verantwoord, zouden ze doorwerken in het tarief en daardoor terecht komen op alle functies waar de afdeling bouw en woningtoezicht tijd aan besteed. Door deze lasten rechtstreeks op functie 822 te verantwoorden, blijkt duidelijker dat deze inhuur van personeel echt voor handhaving is ingezet. De werkelijke lasten van medewerkers milieutoezicht waren 668,--hoger dan de geraamde lasten. Ook hier werden geen uitgaven gedaan ten behoeve van cursussen en overige personeelslasten. De werkelijke lasten van administratieve ondersteuning waren ,-- lager dan was begroot. Eén part-time medewerkster werkt gedeeltelijk ter administratieve ondersteuning van de afdeling omgevingsbeheer en gedeeltelijk op het secretariaat op het gemeentehuis. Via de salarisadministratie zijn de uren van deze medewerkster al verdeeld over omgevingsbeheer en het secretariaat. In de begroting zijn eerst alle uren van deze medewerkster op administratieve uren omgevingsbeheer geboekt en vervolgens doorberekend aan het secretariaat. De personeelslasten van de buitendienst omgevingsbeheer waren ,-- lager dan was begroot. Er werden minder overuren gemaakt dan was geraamd, de kosten van de eindheffing WKR waren 5.960,-- lager dan was begroot. Ook werd er een bedrag van 9.990,-- doorberekend aan Nutsbedrijven in verband met kosten van her-straten van wegen nadat deze waren opgebroken ten behoeve van werkzaamheden aan kabels en leidingen. De lasten van het gebouw van omgevingsbeheer waren ,-- lager dan was geraamd. De schoonmaakkosten waren 8.579,-- lager dan was begroot. Dit komt met name door nieuwe afspraken die zijn gemaakt en een efficiëntere inzet van het schoonmaakbedrijf. De kosten van onderhoud bleven ,-- onder de, via de 5 e begrotingswijziging 2017 was deze post verhoogd met ,-- in verband met voorbereidingskosten ten behoeve van de nieuwbouw-verbouw van de werf. Deze kosten behoeven niet te worden doorberekend via het uurtarief omdat hier een bijdrage uit de Algemene reserve tegenover staat. De kosten van vervoermiddelen waren 6.202,-- hoger dan de begroting. De afschrijvingskosten waren 8.127,-- hoger dan was geraamd. Dit komt doordat er in 2017 een aantal nieuwe vervoermiddelen zijn aangeschaft. Verder is er een bedrag van 9.801,-- toegevoegd aan de Egalisatiereserve vervoermiddelen omgevingsbeheer, ook deze toevoeging was niet geraamd. Dit is gebaseerd op een raadsbesluit dat is genomen na vaststelling van de begroting De doorbelaste kosten aan het Woningbedrijf waren 3.323,-- lager dan was begroot, deze doorbelasting vindt plaats aan de hand van het aantal werkelijk bestede uren. 14

12 Kostenplaatsen Wel wijkt het aantal uren dat werkelijk aan een bepaalde functie is besteed hier en daar af van het aantal uren dat begroot was hieraan te besteden. In een aantal gevallen is dit een gevolg van weersomstandigheden, bijvoorbeeld bij gladheidsbestrijding en plantsoenonderhoud. 15

13 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning De doelstelling van dit programma was het streven naar een optimale dienstverlening aan de burgers, doelmatig en efficiënt. Verder zou er sprake moeten zijn van een volledige en tijdige communicatie en voorlichting. Op dit programma hebben de onderstaande taakvelden betrekking: 0 Baten en lasten bestuur en bestuursondersteuning (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Bestuur Burgerzaken Beheer overige gebouwen en gronden Parkeerbelasting Overige baten en lasten Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Bestuur Burgerzaken Beheer overige gebouwen en gronden Parkeerbelasting Overige baten en lasten Totaal baten Saldo programma Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan? Bestuurlijke organisatie / bestuurlijke samenwerking De samenwerking binnen het verband van Regio FoodValley verloopt goed, al dijt het aantal projecten dat binnen de regio wordt geagendeerd wel steeds meer uit. Het is wenselijk om opnieuw focus aan te brengen om de projecten in overeenstemming te brengen met de doelstelling van de Regio FoodValley. In de samenwerking kunnen duidelijk twee sporen worden onderscheiden: de strategische samenwerking tussen de drie O s (Onderwijs, Ondernemers en Overheid) binnen de Regio FoodValley. Daarnaast is er de intensieve samenwerking tussen de gemeenten in Regio FoodValley op het gebied van de uitvoering van de jeugdzorg voor wat de bovenlokale taken betref en is ook de uitvoering van de basismobiliteit opgepakt. De samenwerking met de gemeenten Veenendaal en Rhenen verloopt organisch. Bij de uitvoering van de jeugdzorg en WMO wordt indien nodig gebruik gemaakt van de kennis en capaciteit bij de gemeente Veenendaal. De taken op het gebied van ICT en belastingen worden door de gemeente Veenendaal uitgevoerd. Ook op strategisch niveau krijgt de samenwerking langzaam gestalte. 16

14 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning Regio FoodValley We willen een economisch sterke regio FoodValley waarbij de focus ligt op samenwerking met het midden- en klein bedrijf en kennisinstellingen. Voor de Triple Helix samenwerking is een Strategische Agenda Van denken naar doen vastgesteld en het Uitvoeringsprogramma Triple Helix Regio FoodValley opgesteld. Regio FoodValley heeft van de provincies Gelderland en Utrecht steun verkregen voor de Uitvoeringsagenda. Er zijn afspraken gemaakt tussen de gemeenteraden en de regiocommissie over het vergroten van de betrokkenheid bij Regio FoodValley. Op basis van werkplannen zijn diverse projecten in uitvoering. Via informatiebijeenkomsten en evenementen worden de gemeenteraden en andere partijen op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Communicatie Het aantal formulieren op de gemeentelijke website om aanvragen of meldingen te doen is uitgebreid. Het gebruik van deze formulieren is ook fors toegenomen in vergelijking met Inmiddels komen er dagelijkse aanvragen/meldingen binnen. Ook de raads- en raadscommissievergaderingen worden steeds meer gevolgd via de gemeentelijke website. De facebookpagina en twitteraccount van de gemeente worden ook steeds vaker in gezet. Het aantal volgers en views is daardoor fors gestegen. Daarnaast blijft het lokale huis-aan-huis krantje De Heraut nog steeds een belangrijk communicatiemiddel voor de gemeente richting haar inwoners. Wat heeft het gekost? Taakveld 0.1 Bestuur. Onder dit taakveld vallen de volgende functies : 001 Bestuursorganen 002 Bestuursondersteuning 005 Bestuurlijke samenwerking 006 Bestuursondersteuning raad en rekenkamer Per functie wordt vervolgens aangegeven of de primitieve begroting gewijzigd is en waardoor de afwijkingen tussen realisatie en begroting zijn ontstaan. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 001 Bestuursorganen , , ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die deze functie hebben beïnvloed. 17

15 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning Werkelijke lasten ten opzichte van begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot,. De kosten van de raads- en commissieleden waren ,-- lager dan was begroot. Dit komt o.a. doordat vanaf augustus 2017 de vergoeding van de raadsleden niet langer is gebruteerd. Hierdoor daalden de salariskosten met bijna 3.000,-- per maand.. De kosten van de commissies waren eveneens wat lager dan geraamd. Ook de overige kosten van raad en commissies bleven ruim 3.000,-- onder de begroting. De lasten van burgemeester en wethouders bleven ,-- onder het begrote bedrag. Bij de begroting van de salariskosten van burgemeester en wethouders was gehouden met een mogelijk te betalen verhuiskostenvergoeding aan de burgemeester. Daar de burgemeester in 2017 niet is verhuisd behoefde deze vergoeding niet te worden uitbetaald. De kosten van wachtgeld van de oud-burgemeester waren ruim ,-- lager dan was begroot. Er was geraamd een bedrag van ,-- toe te moeten voegen aan de pensioenvoorziening wethouders, maar op grond van de actuariële been die door externe pensioendeskundigen zijn gemaakt, bleek het dit jaar niet nodig een bedrag aan de pensioenvoorziening toe te voegen, maar kon hier er zelfs een deel van de reeds gevormde voorziening vrijvallen.. De lasten van de ambtswoning(en) van de burgemeester waren 1.860,-- lager dan was begroot. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 001 Bestuursorganen , , ,-- De baten op deze functie werden gewijzigd dor middel van de 6 e begrotingswijziging Via deze begrotingswijziging werd de huur opbrengst verlaagd met 4.853,-- omdat de woning Beukenlaan 32 was verkocht en dus niet meer kon worden verhuurd. Werkelijke baten ten opzichte van begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. De bijdrage uit de Voorziening pensioenverplichtingen wethouders was ,--,-- hoger dan was begroot. Dit komt doordat er op grond van de actuariële been van externe pensioendeskundigen een bedrag van ,-- van de reeds gevormde pensioenvoorziening. De voormalige ambtswoning aan de Beukenlaan werd in 2017 verkocht, de verkoop van ddze woning leverde een boekwinst op van ,--. Deze boekwinst was niet geraamd. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 002 Bestuursondersteuning , , ,-- 18

16 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning De begroting op deze functie is in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 3.777,-- lager dan was begroot. De kosten van externe adviezen bleven 3.777,-- onder de. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 002 Bestuursondersteuning - 0, ,,-- - 0,-- Op deze functie komen geen baten voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 005 Bestuurlijke samenwerking , , ,-- De begroting op deze functie werd gewijzigd via de 3 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd de bijdrage aan Regio FoodValley verhoogd met.6500,--. Werkelijke lasten ten opzichte van begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 5.185,-- hoger dan was begroot. De reguliere bijdrage aan de Regio FoodValley was 1.602,-- lager dan was begroot. De bijdrage aan Regio FoodValley projecten was 7.194,-- hoger dan was begroot. De bijdrage aan het project Voedselvisie in de etalage bedroeg 8.002,50 en aan het project Luchtkwaliteit werd 1.854,-- bijgedragen. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 005 Bestuurlijke samenwerking - 0, ,-- - 0,-- Op deze functie komen geen baten voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 006 Bestuursondersteuning raad en rekenkamer , , ,-- 19

17 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning De begroting op deze functie werd gewijzigd door de 3 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werden de lasten op de functie kosten raads-en commissievergaderingen verhoogd met 7.000,--. Dit omdat de raad heeft besloten weer verslagen van de vergaderingen te willen hebben. Werkelijke lasten ten opzichte van begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 1.874,-- lager dan was begroot. De kosten van verslaglegging waren 2.345,-- lager dan was begroot. Dit komt doordat de verslaglegging niet over het gehele jaar heeft plaatsgevonden, maar vanaf mei Taakveld 0.2 Burgerzaken Tot dit taakveld behoren de volgende functies : Bestuursondersteuning 003 Burgerzaken 004 Burgerlijke stand Per functie wordt vervolgens aangegeven of de primitieve begroting gewijzigd is en waardoor de afwijkingen tussen realisatie en begroting zijn ontstaan. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 002 K.C.C. doorbelast van omg.beh , , ,-- De werkelijke kosten op deze functie waren 138. lager dan was begroot. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 003 Burgerzaken , , ,-- De begroting op deze functie is in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 1.249,-- lager dan was begroot. De kosten van burgerzaken waren 3.448,-- hoger dan was begroot. Door de wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording werden er meer kosten direct aan deze functie doorberekend. De kosten van de Tweede Kamer verkiezingen die in 2017 hebben plaatsgevonden bleven 4.868,-- onder het hiervoor geraamde bedrag. 20

18 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning Functienummer Omschrijving baten Primitieve 003 Burgerzaken - 0, ,,-- - 0,-- Op deze functie komen geen baten voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 004 Burgerlijke stand , , ,-- De begrote lasten op deze functie werden in 2017 niet gewijzigd door een begrotingswijziging. Werkelijke lasten ten opzichte van begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 740,-- lager dan was begroot. Deze afwijking is zo gering dat hier een verder specificatie achterwege kan blijven. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 004 Burgerlijke stand , , ,-- Op deze functie waren in 2017 geen begrotingswijzigingen van toepassing. Werkelijke baten ten opzichte van begroting. De opbrengst van leges burgerlijke stand waren ,-- hoger dan begroot. De leges burgerlijke stand en de leges in verband met de afgifte van paspoorten en ID kaarten waren nagenoeg gelijk aan de. De opbrengst leges overige documenten burgerzaken was ,-- hoger dan begroot. In dit bedrag zitten twee boetes van 1.360,-- welke werden opgelegd aan een horecaondernemer en de organisatie van een evenement in verband met het niet voldoen aan de Drank-en Horecawetgeving. Taakveld 0.3 Beheer overige gebouwen en gronden Op dit taakveld komen in onze jaar geen lasten en baten voor. 21

19 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning Taakveld 0.63 Parkeerbelasting Op dit taakveld komen in onze jaar geen lasten en baten voor. Taakveld 0.8 Overige baten en lasten Tot dit taakveld behoren de volgende functies : 922 Algemene baten en lasten ( m.u.v. onvoorziene uitgaven) 923 Uitkering deelfonds sociaal domein 960 Baten en lasten voorgaande dienstjaren. Per functie wordt vervolgens aangegeven of de primitieve begroting gewijzigd is en waardoor de afwijkingen tussen realisatie en begroting zijn ontstaan. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 922 Algemene baten en lasten , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2016 gewijzigd via de vijfde begrotingswijziging. Hierbij werd de post mutaties stelselwijzigingen verhoogd met ,--. Via de zesde begrotingswijziging 2017 werd de post automatisering verlaagd met ,-- en werd dit bedrag toegevoegd aan de post automatisering op functie Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. Het budget transitie AWBZ/ jeugdzorg van ,00 werd aangewend om de extra inhuur van medewerk(st)ers van Mee op functie te bekostigen. De stelpost loon-en prijsstijgingen is alleen bedoeld om ruimte in de begroting te maken om loon-en prijsstijgingen op te vangen. De stelpost inhuur derden ten behoeve van omgevingsbeheer is hoofdzakelijk ingezet ten behoeve van de inhuur van derden voor werkzaamheden aan de riolering ( zie functie ). De mutaties stelselwijzigingen betreffen vooral administratieve boekingen, dit zijn veren van de algemene dienst met de kostenplaatsen. De kapitaallasten van WION waren 9.079,-- lager dan was begroot, de investeringslasten van dit project blijken later te zijn dan oorspronkelijk was geraamd. De kosten van Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) / Grootschalige Basiskaart van Nederland ( GBKN) waren 4.323,-- hoger dan was geraamd. 22

20 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning Tegelijkertijd met het overgaan van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen ( BAG) naar Veenendaal, is ook een pakket aangeschaft waarmee deze basisregistraties kunnen worden beheerd. De post kapitaallasten Borgwal is uitsluitend in de begroting opgenomen om de ruimte hiervoor in de begroting te reserveren. Daar in 2017 nog niet begonnen was met de bouw van de nieuwe Borgwal konden er nog geen werkelijke kapitaallasten worden geboekt. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 922 Algemene baten en lasten 0,-- 0, ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. Op deze functie werd een bedrag van 4.538,-- geboekt, wat niet was begroot. Dit betreft de toevoeging aan de Reserve vervoermiddelen omgevingsbeheer. Er werd tevens een bedrag verantwoord van 9.801,-- wat eveneens niet was begroot, dit betreft de toevoeging aan de Reserve kapitaallasten vervoermiddelen omgevingsbeheer. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 923 Uitk. deelfonds soc. domein , , ,-- De begroting op deze functie is in 2017 gewijzigd via de derde begrotingswijziging Via deze wijziging werd het bedrag op de stelpost jeugdzorg verlaagd met 7.099,-- en werd het bedrag op de stelpost WMo verlaagd met 8.150,--. De verlaging van deze posten is afgeleid van de lager geraamde inkomsten op deze posten op grond van de Meicirculaire Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. Op de post personeelslasten secretarie zijn de lasten van de inzet van eigen medewerkers ten behoeve van de jeugdzorg verantwoord. Op de stelpost jeugd was het volledige bedrag verantwoord dat we in het kader van de jeugdzorg ontvangen van het Rijk. Bij de verantwoorde lasten zijn alleen de lasten 23

21 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning opgenomen die we naar verwachting zullen moeten betalen aan het knooppunt. De kosten van inhuur medewerk(st)ers ten behoeve van het Dorpsteam en de kosten van PGB s zijn op de betreffende functies verantwoord. Op stelpost decentralisaties / Wmo zijn de lasten verantwoord van de part time beleidsmedewerkster W.M.O. die in de loop van het jaar is aangesteld. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 960 Saldo van de kostenplaatsen 0,-- 0, ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting Op deze functie worden veren met voorgaande dienstjaren geboekt. De belangrijkste lasten die op deze functie zijn geboekt, betreffen de lasten van de leerplichtambtenaren van de gemeente Veenendaal over de schooljaren en ,40 per schooljaar. Deze lasten waren niet gefactureerd door de gemeente Veenendaal. Verder werd er een correctie van de VNG over het jaar 2015 van 6.149,34 op deze functie geboekt wegens regres WMO. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 960 Saldo van de kostenplaatsen 0,-- 0, ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting Op deze functie worden veren met voorgaande dienstjaren geboekt. De grootste boekingen hadden betrekking op: Een af van de AVU m.b.t. Glas, kunststof en papier over het jaar 2016 ( ,-- ) Dit bedrag is via functie 980 toegevoegd aan de Milieureserve. Verder werd een bedrag ontvangen van ,-- dit betreft ons aandeel in het batig saldo van MooiSticht. Een bedrag van ,00 werd ontvangen van de Sociale verzekeringsbank met betrekking tot voorgaande jaren. 24

22 Programma 0 Bestuur en bestuursondersteuning Beleidsindicatoren Bestuur en Ondersteuning Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude 1. Formatie FTE per inwoners ,3 2. Bezetting FTE per inwoners ,3 3. Apparaatskosten Kosten per inwoner ,7 4. Externe inhuur % van de loonsom en ,6 kosten inhuur externen 5. Overhead % van totale lasten ,75 25

23 Programma 1 - Veiligheid Op het taakveld Brandweer en rampenbestrijding alsmede op het taakveld Openbare orde en veiligheid wil de gemeente Renswoude een toename van de daadwerkelijke veiligheid en van het veiligheidsgevoel bij burgers, alsmede een adequate voorbereiding op rampensituaties tot stand brengen. Op dit programma hebben de onderstaande taakvelden betrekking: 1 Baten en lasten Veiligheid (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Crisisbeheersing en brandweer Openbare orde en veiligheid Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Crisisbeheersing en brandweer Openbare orde en veiligheid Totaal baten Saldo programma Wat hebben we bereikt? Uit het Veiligheidsbeeld 2017 Midden-Nederland blijkt dat het aantal misdrijven in Renswoude gelijk is gebleken ten opzichte van De gemiddelde ontwikkeling in de regio Midden-Nederland is met -9% gunstiger. Vooral het aantal woninginbraken (+88%, van 8 naar 15) en vernielingen (+171%, van 7 naar 19) stijgen in Renswoude. Het aantal fietsdiefstallen daalt (-63%, van 19 naar 7) net als het aantal bedrijfsinbraken (-43%, van 7 naar 4). De absolute aantallen in Renswoude zijn laag waardoor procentuele verschillen erg groot kunnen zijn. Wat hebben we daarvoor gedaan? Openbare orde en veiligheid In mei 2017 zijn er in Renswoude Buurtpreventie-WhatsApp groepen opgezet. Er zijn zeven groepen opgezet met inmiddels meer dan 450 deelnemers. Via de groepen houden bewoners in hun eigen buurt een extra oogje in het zeil. WhatsApp-groepen in Renswoude kunnen goed werken tegen allerlei vormen van criminaliteit en overlast. Daarnaast geeft dit een verbetering van de saamhorigheid in de wijk en het verhoogt het veiligheidsgevoel bij veel bewoners. In de week van de veiligheid heeft de gemeente, de politie, de Veiligheidsregio en het Dorpsteam Renswoude op het Dorpsplein gestaan. Via een roadshow met Virtual Reality van de Veiligheidsregio Utrecht konden de inwoners op levensechte wijze ervaren hoe brand voorkomen kan worden en wat ze moeten doen als er toch brand uitbreekt. 26

24 Programma 1 - Veiligheid De politie was aanwezig om de inwoners te informeren over diverse veiligheid thema s zoals woninginbraken, babbeltrucs en diefstal. Het Dorpsteam Renswoude was aanwezig om de inwoners te informeren over alles rondom veilig en gezond opvoeden en opgroeien in Renswoude. Om de parkeeroverlast tegen te gaan, zijn er in 2017 ook verschillende controles uitgevoerd voor het foutparkeren van grote voertuigen op de bedrijventerreinen en personenwagens in de woonwijken en op het Dorpsplein. Brandweer en crisisbeheersing In 2014 heeft het algemeen bestuur van de Veiligheids Regio Utrecht ( VRU ) besloten dat alle brandweerkazernes per moeten zijn voorzien van de noodzakelijke aanpassingen genoemd in de BBN rapportage. In Renswoude moeten de aanpassingen die in dit rapport nog worden gerealiseerd. In de loop van het proces om dit te realiseren, liepen we tegen zaken aan die eveneens om een oplossing vragen. Het gevolg hiervan is dat we uiteindelijk tot de conclusie kwamen, dat het noodzakelijk is het huidige gebouw ingrijpend te renoveren of over te gaan tot nieuwbouw op de huidige locatie of op een andere locatie. Er is gekeken naar een aantal lokaties die eventueel geschikt zouden zijn voor huisvesting van de brandweer. Na afweging van de plus en minpunten van deze locaties, heeft de gemeenteraad besloten op een nieuwe brandweerkazerne te bouwen op de huidige locatie. Onze brandweer neemt een heel belangrijke plaats in, in onze Renswoudse samenleving en we hechten aan een goede samenwerking binnen de VRU. Regulier vindt er overleg plaats met de commandant van de VRU en ook onze plaatselijke brandweercommandant levert een positieve bijdrage aan dat overleg. De ambtenaar crisisbeheersing wordt ook bij dit overleg betrokken. Crisisbeheersing De samenwerking met de gemeente Veenendaal voor wat betreft de crisisbeheersing verloopt goed. We maken daarbij graag gebruik van de expertise vanuit Veenendaal om te komen tot het complementeren van ons veiligheidsbeleid. Sinds 2013 is er een pool van medewerkers in de regio gevormd die worden opgeleid voor specifieke functies, waar ook Renswoudse medewerkers in meedraaien. In het geval zich een crisis voordoet, worden de medewerkers uit deze pool ingevlogen. De medewerkers in de betreffende gemeente voeren vooral de reguliere gemeentelijke taken uit. Het aantal mensen dat opgeleid en getraind moet zijn, kan door deze aanpak sterk worden verminderd. Tegelijk stijgt het opleidingsniveau en de ervaring van de medewerkers in de pool. Wat heeft het gekost? Taakveld 1.1 Crisisbeheersing en brandweer Onder dit taakveld valt de functie : 120 Brandweer en rampenbestrijding Van deze functie wordt hieronder aangegeven of de primitieve begroting gewijzigd is en waardoor de afwijkingen tussen realisatie en begroting zijn ontstaan. 27

25 Programma 1 - Veiligheid Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 120 Brandweer/ rampenbestrijding , , ,-- De begroting op deze functie werd gewijzigd via de 4 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd een krediet beschikbaar gesteld van ,-- ten behoeve van aanpassingen aan de brandweerkazerne in het kader van het been bijtrekken. Verder werd deze post gewijzigd via de 5 e begrotingswijziging 2017, via deze wijziging werd de aanschaf van 2 AED s geraamd en werden er voorbereidingskosten verbouw of nieuwbouw geraamd tot een bedrag van 4.120,--.. Werkelijke lasten ten opzichte van begroting De lasten op deze functie bleven ,-- onder de begroting. Dit komt vooral doordat van het beschikbaar gestelde krediet van ,-- in 2017 slechts 4.661,-- werd uitgegeven. Deze uitgaven betreffen voorbereiding- en onderzoekskosten verbouw of nieuwbouw brandweerpost. In de loop van dit traject hebben zich voortdurend gewijzigde omstandigheden en inzichten voor gedaan, waardoor het aanzienlijk complexer is geworden dan het doen van enkele aanpassingen aan de brandweerkazerne. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 120 Brandweer / rampenbestrijding - 0, ,-- - 0,-- Op deze functie komen geen baten voor. Taakveld 1.2 Openbare orde en veiligheid Onder dit taakveld valt de functie : 140 Openbare orde en veiligheid Van deze functie wordt hieronder aangegeven of de primitieve begroting gewijzigd is en waardoor de afwijkingen tussen realisatie en begroting zijn ontstaan. 28

26 Programma 1 - Veiligheid Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 140 Openbare orde en veiligheid , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 4.631,-- lager dan de begroting. Aan lasten van het Integraal Veiligheidsplan werd 4.072,-- minder uitgegeven dan was begroot. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 140 Openbare orde en veiligheid - 0, ,-- - 0,-- Op deze functie komen geen baten voor. Beleidsindicatoren. Veiligheid Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude Provincie Utrecht 6. Winkeldiefstal aantal per inwoners ,2 7. Geweldsmisdrijven aantal per inwoners ,9 8. Diefstal uit woning aantal per inwoners Vernieling en beschadiging in openbare ruimte aantal per inwoners Verwijzingen Halt per inw Hardekern jongeren* per inw ,6 ( wordt niet meer bijgehouden) 29

27 Programma 2- Verkeer, vervoer, waterstaat Doelstellingen van dit programma waren: - Behouden en zonodig verbeteren van de onderhoudstaat van wegen en met name bermen; - Aandacht voor de inrichting van de wegen overeenkomstig de geldende maximum snelheid; - Te streven naar balans in wateropvang, bijvoorbeeld in openbaar groen en per perceel; Op dit programma hebben de onderstaande taakvelden betrekking: 2 Baten en lasten Verkeer, vervoer en waterstaat (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Verkeer en vervoer Parkeren Openbaar vervoer Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Verkeer en vervoer Parkeren Openbaar vervoer Totaal baten Saldo programma Wat hebben we bereikt? We hebben de verkeersveiligheid op peil gehouden door in samenwerking met Veilig Verkeer Nederland verschillende educatieprojecten uit te voeren. VVN neemt hier het voortouw in. In 2017 zijn een groot aantal kleine reparaties aan wegen uitgevoerd, waardoor de levensduur van een groot aantal wegen weer is verlengd. Tijdens de onderhoudswerkzaamheden voeren we, waar mogelijk, kleine aanpassingen aan de inrichting van de wegen in het buitengebied door, zodat deze wegen passen binnen het concept 'Duurzaam veilig'. Wat hebben we daarvoor gedaan? Voor de uitvoering van dit van het verkeersveiligheidsbeleid wordt provinciale subsidie verleend, terwijl de gemeente daarvoor zelf ook geld beschikbaar stelt door ambtelijke inzet en 25% co- financiert. Zoals hierboven al aangegeven zijn in 2017 een groot aantal kleine reparaties uitgevoerd, waardoor de levensduur van een groot aantal wegen weer is verlengd. Ook is in het kader van duurzaam veilig een drempel bij de aansluiting van de Groeperweg op de Hopeseweg. Afgelopen jaar is gestart met de verduurzaming van de openbare verlichting. Ondanks deze investering zijn de lasten voor openbare verlichting nagenoeg gelijk gebleven. 30

28 Programma 2- Verkeer, vervoer, waterstaat Wat heeft het gekost? Taakveld 2.1 Verkeer en vervoer Tot dit taakveld behoren de volgende functies ; Wegen, straten en pleinen Onderhoud bruggen Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 210 Wegen, straten en pleinen , , ,-- De begroting op deze functie werd gewijzigd via de 3 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd een extra budget beschikbaar gesteld van 9.000,-- ten behoeve van het onderhoud van bomen binnen de bebouwde kom. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan de begroting. Wegen buiten de bebouwde kom De buitendienst omgevingsbeheer besteedde minder uren aan het onderhoud dan was geraamd, daardoor werd er op deze post 9.917,-- minder uitgegeven dan was begroot.. Dit houdt verband met het onderhoud aan wegen buiten de kom dat door derden is uitgevoerd. Op dit onderdeel waren de uitgaven 6.230,-- hoger dan was begroot. In de praktijk lukt het niet altijd deze uitgaven exact op de begroting af te stemmen. Je kunt niet de deklaag van een deel van een weg vervangen, daardoor komt het voor dat deze post het ene jaar wat wordt overschreden en het andere jaar wordt onderschreden. Het is verder logisch dat de mensen van de buitendienst geen incidenteel onderhoud uit gaan voeren aan een weg waarvan binnenkort het gehele wegdek wordt vernieuwd. Onderhoud bomen buiten de kom De lasten van de buitendienst omgevingsbeheer waren ,-- lager dan was begroot. De kosten van derden waren 5.473,-- lager dan was begroot. Deze werkzaamheden zijn uitbesteed, wegens ziekte. De is echter niet meer in het boekjaar 2017 betaald, vandaar deze onderschrijding. 31

29 Programma 2- Verkeer, vervoer, waterstaat Wegen binnen de bebouwde kom De lasten op deze subfunctie waren 7.087,-- lager dan was begroot, dit komt vooral doordat er geen personeel van derden voor deze functie werd ingezet, hier was 8.000,-- voor begroot. De overige afwijkingen waren minimaal. Wegbermen Aan onderhoud wegbermen werd in ,-- meer uitgegeven dan was begroot. In het verleden werden de bermen alleen twee maal per jaar gemaaid. Het maaisel mag op grond van nieuwe regelgeving niet meer blijven liggen, maar moet worden opgezogen. Hierdoor stijgen de kosten. Gladheidsbestrijding De kosten van gladheidsbestrijding waren 8.961,-- hoger dan was begroot. Hoewel we niet echt hele strenge winters hebben gehad besteedde de buitendienst omgevingsbeheer hier in het eerste kwartaal ,5 uren aan, waarvan 140 uren buiten de normale werktijden. In het 4 e kwartaal 2017 werden hier 176 uren aan besteed, waarvan 102 uren buiten de normale werktijd. Vooral de uren buiten de normale werktijd en dan vooral de uren in het weekend en op feestdagen maken het extra kostbaar. Openbare verlichting De kosten van openbare verlichting waren totaal 6.243,-- lager dan was begroot. De kosten van stroomverbruik en lease van de lichtmasten waren ,-- lager dan begroot. Deze kosten betreffen nu alleen maar meer het stroomverbruik, daar we de masten nu in eigendom hebben. Hier staat wel tegenover dat we nu kapitaallasten hebben over de investeringen in de lichtmasten ten bedrage van ,--. Deze lasten kwamen voorheen niet voor en waren ook niet geraamd. De kosten van onderhoud zijn in de nieuwe constructie wel aanzienlijk hoger dan voorheen, deze kosten waren ,-- hoger dan begroot. In de oude constructie zaten de normale onderhoudskosten in het leasebedrag. Onderhoud bomen binnen de bebouwde kom De lasten op deze sub functie waren 5.255,-- hoger dan was geraamd. Naar aanleiding van klachten en vragen van burgers zijn de bomen langs het Dickerijsterlaantje gesnoeid, dit was niet gepland. De kosten hiervan bedroegen 5.862,50. Maatregelen verkeersveiligheid Hier werd 894,-- meer op uitgegeven dan was geraamd Er werd een bijdrage betaald aan de gemeente Woudenberg in het kader van de actie Veilig op weg van 2.343,--. Deze bijdrage had betrekking op de jaren 2016 en Verkeerslichtinstallaties, waarschuwingsborden en wegwijzers De lasten op deze sub-functie waren 6.909,-- lager dan was geraamd. Aan onderhoud en aanschaf borden werd minder uitgegeven dan was begroot. De aanschaf van waarschuwingsborden en wegwijzers heeft voor een deel te maken met vandalisme. Het ene jaar hebben we hier meer hinder van dan het andere jaar. Wanneer er minder waarschuwingsborden etc. behoeven te worden vervangen, behoeven de medewerkers van de buitendienst daar ook minder uren aan te besteden. Het is dan ook logisch dat het aantal uren dat deze mensen aan deze activiteit besteedden ook minder was en de kosten dus ook. 32

30 Programma 2- Verkeer, vervoer, waterstaat Functienummer Omschrijving baten Primitieve 210 Wegen, straten en pleinen - 0, ,-- - 0,-- Op deze functie komen geen baten voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Onderhoud bruggen , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting Op deze functie werd 8.850,-- minder uitgegeven dan was begroot. Geraamd was 8.850,-- uit te geven aan onderhoud bruggen, hier werden geen uitgaven aan gedaan. Dit komt doordat een aantal bruggen in 2016 zijn vernieuwd en nu nog geen onderhoud vragen. Baten kwamen op deze functie niet voor. Taakveld Parkeren Tot dit taakveld behoort de onderstaande functie ; Parkeren Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 214 Parkeren - 384, ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. 33

31 Programma 2- Verkeer, vervoer, waterstaat Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De afwijkingen van de werkelijke lasten ten opzichte van de begroting waren zo minimaal, dat een verdere toelichting achterwege kan blijven. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 214 Parkeren , , ,-- Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten van verhuur parkeerplaatsen waren 2.373,-- lager dan was begroot. Dat komt vooral doordat er in 2017 maar een parkeerplaats met een opbrengst van 2.000,00 per parkeerplaats is verhuurd, terwijl in de begroting gehouden was met de verhuur van twee parkeerplaatsen. Beleidsindicatoren Verkeer en Vervoer Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude Provincie Utrecht 12. Ziekenhuisopname n.a.v. verkeersongeval met een motorvoertuig % Ziekenhuisopname n.a.v. vervoersongeval met een fietser %

32 Programma 3 - Economische zaken De doelstelling van dit programma was: het verder uitgeven van kavels op Groot Overeem en het verder ontwikkelen van het Dorpshart. Op dit programma hebben de onderstaande taakvelden betrekking : 3 Baten en lasten Economie (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Economische ontwikkeling Fysieke bedrijfsinfrastructuur Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen Economische promotie Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Economische ontwikkeling Fysieke bedrijfsinfrastructuur Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen Economische promotie Totaal baten Saldo programma Wat hebben we bereikt? De kavels op bedrijventerrein Groot Overeem zijn bijna allemaal verkocht. In 2017 heeft er geen verkoop plaatsgevonden. Er is nu nog één kavel van m2 beschikbaar langs de Lunterse Beek. Aan de ontwikkeling van het Dorpshart is in 2016 verder invulling gegeven. In 2016 is gestart met de bouw van het Eerste Lijns Gezondheids Centrum (ELGC) in combinatie met koopappartementen en grondgebonden woningen. De ontwikkelaar die het E.L.G.C. heeft gerealiseerd heeft in 2016 ook het ontwikkelrecht voor de bouwdelen 2 en 3 overgenomen van VolkerWessels. Op dit moment worden plannen ontwikkeld hoe deze bouwdelen kunnen worden ingevuld. Wat hebben we daarvoor gedaan? Zowel in de regio Zuidoost Utrecht als in de Regio FoodValley zijn afspraken gemaakt over een aantal aspecten inzake bedrijventerreinen, zoals ruimtevraag en aanbod, leegstand, herstructurering e.d.. Inmiddels is gestart met de aanleg van breedband internet in het buitengebied. De buurtambassadeurs hebben goed werk geleverd, waardoor er voldoende abonnementen afgesloten zijn om tot daadwerkelijke aanleg over te kunnen gaan. In deze fase zal het gehele buitengebied van Renswoude worden voorzien van glasvezel. In den lande wordt het signaal steeds duidelijker dat veel agrariërs de komende jaren zullen stoppen, in Renswoude bereiken ons nog geen concrete signalen in die richting. Met het 35

33 Programma 3 - Economische zaken opstellen van het Manifest van Salentein wordt in regioverband ingespeeld op deze problematiek, onder andere door het faciliteren van agrarische coaches om agrarische ondernemers te ondersteunen bij hun toekomstplannen. Wat heeft het gekost? Taakveld 3.1 Economische ontwikkeling Tot dit taakveld behoort de onderstaande functie : 310 Handel en ambacht Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 310 Handel en ambacht , , ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten waren 1.472,-- lager dan was begroot. De bijdrage aan het arbeidsregio overleg was 1.472,-- lager dan was begroot. Verder kregen we bij de jaaraf van Eneco een bedrag terug van 319,--, hierdoor waren deze lasten 869,-- lager dan begroot. Op deze functie kwamen geen baten voor. Taakveld 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur Tot dit taakveld behoort de onderstaande subfunctie : Groot Overeem Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Groot Overeem , , ,-- De begroting van deze functie is in 2017 niet gewijzigd. 36

34 Programma 3 - Economische zaken Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De lasten van Groot Overeem waren ,-- hoger dan was geraamd. Dit betreft een administratieve boeking. De opbrengsten van de verkoop van een kavel worden via deze boeking in mindering gebracht op de voorraad grond op de balans. Functienummer Omschrijving baten Primitieve Groot Overeem , , ,-- De begroting van deze functie is in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Deze opbrengsten betreffen de verkoop van een kavel. Taakveld 3.3 Bedrijven loket en bedrijfsregelingen Tot dit taakveld behoort de onderstaande subfunctie : Standplaatsen Dorpshart Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Standplaatsen Dorpshart - 550, /- 319,-- De begroting van deze functie is in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting Bij de jaaraf van Eneco kregen we een bedrag terug van 319,--, met betrekking tot de stroomvoorziening van deze standplaatsen, hierdoor waren deze lasten 869,-- lager dan begroot. 37

35 Programma 3 - Economische zaken Functienummer Omschrijving baten Primitieve Standplaatsen Dorpshart , , ,-- De begroting van deze functie is in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van begroting De werkelijke baten waren iets hoger dan de geraamde opbrengst, dit komt door de indexering van de standplaatstarieven. Taakveld 3.4 Economische promotie Tot dit taakveld behoort de onderstaande functie : 936 Toeristenbelasting Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Op deze functie komen geen lasten voor. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 936 Toeristenbelasting , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten van deze belasting waren 2.655,-- hoger dan was begroot. Van het bedrag dat aan toeristenbelasting werd ontvangen boven de ,-- mogen de recreatieondernemers adviseren ten aanzien van de bestemming. Daarom is van de opbrengst toeristenbelasting 2017 via functie 980 een bedrag van 8.165,-- toegevoegd aan de Reserve cultuur-en Promotiefonds. 38

36 Programma 3 - Economische zaken Beleidsindicatoren Economie Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude Provincie Utrecht 14. Vestigingen van bedrijven per inw 15-64jr ,4 153,3 15. Bruto gemeentelijk product (verwacht/gemeten) index ,5 68,7 16. Functiemenging (verhouding banen en woningen) % ,6 55,7 39

37 Programma 4 - Onderwijs De doelstelling van dit programma was in hoofdlijnen: - Handhaven van een goede huisvesting voor de beide basisscholen; - Handhaven van de huidige kwaliteit van onderwijsbegeleiding; - Tegengaan van schooluitval. Op dit programma hebben de onderstaande taakvelden betrekking: 4 Baten en lasten Onderwijs (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Onderwijshuisvesting Onderwijsbeleid en leerlingzaken Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Onderwijshuisvesting Onderwijsbeleid en leerlingzaken Totaal baten Saldo programma Wat hebben we bereikt? Behoud van een Peuteropvang voorziening. De ouders betalen vanaf de harmonisatie een inkomensafhankelijke ouderbijdrage die gekoppeld is aan de kinderopvangtoeslagtabel. Alle kinderopvanglocaties en de peuterspeelzaal voldoen aan alle wettelijke eisen. Wat hebben we daarvoor gedaan? In de tweede helft van 2017 heeft de gemeente in samenwerking met de peuterspeelzaal en met ondersteuning van een extern bureau een harmonisatietraject doorlopen van de peuterspeelzaal en de kinderopvang. Hierdoor blijft het voor ouders mogelijk om hun kinderen naar een Peuteropvang voorziening te brengen. Harmonisatie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang betekent dat peuterspeelzalen vanaf 1 januari 2018 onder de wet Kinderopvang gaan vallen. Hiermee moeten zij voldoen aan de voor kinderopvang fungerende eisen. Het betekent ook dat beide vormen van opvang ook in financieel opzicht gelijk gesteld worden, waardoor ouders met recht op kinderopvangtoeslag deze toeslag ook kunnen aanvragen als hun kind naar de peuterspeelzaal gaat. Na de harmonisatie is het niet meer mogelijk om als gemeente een instellingssubsidie te verstrekken aan de huidige partner, omdat dit staatssteun zou zijn aan een marktpartij. Voor gemeenten betekent dit daarom een einde van de veelal toegepaste instellingssubsidie peuterspeelzaal. Om plekken te realiseren voor de gemeentelijke doelgroep zal de subsidie ingericht moeten worden op basis van kindplaatsen voor die gemeentelijke doelgroep. Dit gehele traject is doorlopen met ondersteuning van een extern adviesbureau. Om dit allemaal mogelijk te 40

38 Programma 4 - Onderwijs maken is de verordening tegemoetkoming in de kosten Peuteropvang Renswoude 2018 opgesteld en vervolgens vastgesteld door de gemeenteraad. Meerdere keren per jaar is er contact tussen gemeente, de beide basisscholen en voorschoolsevoorzieningen. Dit gebeurt middels het jaarlijkse LEA-overleg (Lokale Educatieve Agenda) en via het Jeugdnetwerk-overleg. Tijdens deze overleggen vindt er afstemming plaats op onder andere de aansluiting tussen deze voorzieningen en de jeugdhulp, maar ook vindt er afstemming plaats op het gebied van spraak- en taalontwikkeling. De Sociale-vaardigheidstrainingen zijn net als vorig jaar weer prima verlopen, deze worden gedeeltelijk gesubsidieerd door de gemeente. De GGD regio Utrecht (GGDrU) controleert jaarlijkse alle voorschoolse voorzieningen. Wij ontvangen per voorziening een inspectierapport waarin staat of de voorzieningen voldoen aan alle eisen. Leerplicht De gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de leerplichtwet. Deze wet is een rechtsmiddel waarmee gewaarborgd wordt dat alle jongeren in Nederland aan onderwijs kunnen deelnemen. Het doel van de leerplichtwet is jongeren toe te rusten met kennis en vaardigheden, die zij nodig hebben om een zelfstandige plek in de samenleving te verwerven. Een afgeronde schoolopleiding is daarbij een eerste vereiste. Met ingang van 1 augustus 2015 heeft de gemeente Veenendaal de rol van centrumgemeente op zich genomen namens de regio met betrekking tot de administratie van leerplicht. De samenwerking met de gemeente Veenendaal functioneert naar tevredenheid; de communicatielijnen zijn kort. De leerplicht met betrekking tot het VO voor jeugdigen tot 18 jaar wordt uitgevoerd door de gemeente Veenendaal. Voor de leeftijd jaar van jeugdigen die het MBO bezoeken is een kwalificatieambtenaar in de regio beschikbaar. Het RMC houdt zich bezig met 18+ die niet aan de kwalificatieplicht voldoen. Een blijvende bron van zorg zijn de vroegtijdige schoolverlaters. Het percentage VSV-ers was voor de gemeente Renswoude binnen de sub Regio Vallei in ,8 %. Landelijk zijn de cijfers minder rooskleurig, namelijk 1,79 %. Landelijk gezien doet deze regio het heel behoorlijk. Het kabinet heeft een extra manier van belonen voor scholen ingesteld die de prestatienormen halen. De gelden voor VSV worden ingezet volgens een vast deel en een resultaat afhankelijk deel. Daarnaast zijn er programmamiddelen op regionaal niveau beschikbaar waaruit projecten kunnen worden gefinancierd. De Foodvalley en RMC regio hebben gekozen de nadruk te leggen op preventie. Er wordt gewerkt aan een sluitend vangnet voor alle jongeren tot 27 jaar. Het regionaal Werkgever Servicepunt (WSP) draagt bij aan deze aanpak door jongeren te matchen op werk. Met het plan `samen naar een werkende toekomst` is besloten in 2016 en 2017 extra in te zetten op het matchen op werk voor onze jongeren. Er is gekozen voor een jeugdbaanmakelaar die kwetsbare jongeren matcht op werk. Ook heeft men een goed werkende samenwerking opgebouwd middels uitstroom overleggen met scholennetwerken. De leerplichtwet voor leerlingen tot en met de basisschool wordt uitgevoerd door een leerplichtambtenaar van de gemeente Renswoude. Met de basisscholen in Renswoude is 41

39 Programma 4 - Onderwijs regelmatig en goed contact. Een medewerker van het Dorpsteam houdt regelmatig een laagdrempelig spreekuur op de basisscholen zodat signalen en vragen van zowel ouders/verzorgenden en leerkrachten snel kunnen worden opgepakt. Nieuwbouw Christelijke Basis School De Borgwal De plannen om te komen tot de bouw van een nieuwe Borgwal onder bouwheerschap van het schoolbestuur zijn verder uitgewerkt. Nadat het Kindcentrum Het Borghonk de nieuwbouw aan De Hokhorst heeft afgerond zijn nu de bouwwerkzaamheden van de nieuwe Borgwal begonnen. De verwachting is dat de school vanaf de start van het schooljaar in gebruik kan worden genomen. Leerlingenvervoer Aanbesteding Per 1 augustus 2017 werd het leerlingenvervoer van de gemeenten Barneveld, Ede, Nijkerk, Scherpenzeel en Renswoude toegevoegd aan de Valleihopper. In tegenstelling tot de start van het vervoer op 1 januari (o.a. leerlingenvervoer Wageningen), verliep de start van het routevervoer bij aanvang van het nieuwe schooljaar niet goed met als resultaat dat de partijen in gezamenlijkheid besloten om de regiefunctie over het routevervoer tijdelijk onder te brengen bij één van de vervoerders te weten Noot Personenvervoer BV. Doel van die maatregel was om zo snel mogelijk de uitvoering van het routevervoer op orde te brengen. Daarnaast werd een projectgroep crisis leerlingenvervoer geformeerd. Nadat de problemen met het routevervoer enigszins waren opgelost, hebben de gemeenten opdracht gegeven om een onderzoek uit te voeren naar de oorzaak van die problematiek. Dat onderzoek werd uitgevoerd door AT Osborne. Begin 2018 zijn de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. Kort samengevat concludeerde AT Osborne dat de oorzaak van de problemen niet te wijten was aan één partij. Meerder partijen hebben steken laten vallen in het aanloop naar de start van het nieuwe schooljaar. Gelijktijdig met de presentatie van de uitkomsten van het rapport van AT Osborne werd ook een plan van aanpak met betrekking tot de transitie van de regie over het routevervoer gepresenteerd. In dat plan werd beschreven hoe en wanneer de regiefunctie over het regievervoer teruggelegd kon worden bij Transvision. Het plan van aanpak was opgesteld door Transvision in samenspraak met de vervoerders en de projectgroep leerlingenvervoer en bestuurlijk geaccordeerd door de bestuurscommissie van de Valleihopper. Aanvragen Renswoude Het aantal aanvragen leerlingenvervoer blijft redelijk gelijk. Wel is het zichtbaar dat aanvragen steeds complexer worden en dat aanvragen steeds vaker voor verder weg gelegen scholen worden ingediend. Uitvoerig onderzoek en overleg met ouders/verzorgers en instanties moet dan uitwijzen of deze verder weg gelegen scholen als dichtstbijzijnde toegankelijke school gezien kunnen worden. Kosten leerlingenvervoer 2017 Bovenstaande punten zijn uiteraard van invloed geweest op de kosten die gemaakt zijn. Door de crisis leerlingenvervoer tijdens de start van het schooljaar zijn er extra kosten gemaakt t.b.v. het onderzoek van AT Osborne, de inhuur van een data-analist en eenmalige implementatiekosten bij Noot Personenvervoer BV. Deze kosten zijn verdeeld over de gemeenten die hun leerlingenvervoer ingebracht hebben in de Valleihopper. Voor die 42

40 Programma 4 - Onderwijs verdeling geldt het aantal vervoersbewegingen 2017 incl. correctie voor rolstoel en individueel vervoer. Daarnaast zijn er vorig jaar twee nieuwe leerlingen met vervoer naar Arnhem en omgeving ingestroomd. Dit zijn dure taxiritten waardoor een verhoging van ongeveer ,-- op jaarbasis te verwachten is. Omdat zij gedurende het jaar ingestroomd zijn geldt voor 2017 een bedrag van ongeveer ,--. Wat heeft het gekost? Taakveld 4.2 Onderwijshuisvesting Tot dit taakveld behoort de onderstaande functie : 421 Basisonderwijs, onderwijshuisvesting Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 421 Basisonderwijs onderwijshuisvesting , ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 6.950,-- hoger dan was begroot. Dit komt doordat er een bedrag vaan 7.405,-- werd uitgegeven aan voorbereidingskosten voor de bouw van de nieuwe Borgwal. Deze uitgave was niet begroot. Baten kwamen op deze functie niet voor. Taakveld 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken Tot dit taakveld behoort de onderstaande functie : 480 Overig onderwijs Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. 43

41 Programma 4 - Onderwijs Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 480 Overig onderwijs , ,-- De begroting op deze functie werd gewijzigd door middel van de 6 e begrotingswijziging Via deze wijziging werd de subsidie leerlingenvervoer verhoogd met ,-- en werd de bijdrage aan de regionale leerplichtadministratie verhoogd met 5.400,--.. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. Dit komt vooral doordat de subsidie leerlingenvervoer nog ,-- lager was dan de begroting na wijziging. Met ingang van het schooljaar 2017/2018 dus halverwege het boekjaar 2017 werd er een nieuwe manier van leerlingenvervoer ( via de Valleihopper) geïntroduceerd, het was daarom moeilijk in te schatten hoe hoog de kosten hiervan zouden zijn. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 480 Overige onderwijs , , ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke baten ten opzichte van begroting De eigenbijdrage van ouders van kinderen die subsidie voor leerlingenvervoer ontvingen was 1.111,-- lager dan was begroot. Beleidsindicatoren Onderwijs Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude Provincie Utrecht 17. Voortijdige schoolverlaters (12-% van totaal aantal 23 jaar) VO + MBO leerlingen jaar ,6 1,6 18. Absoluut verzuim per leerlingen ,08 1, Relatief verzuim per leerlingen ,55 29,89 44

42 Programma 5 - Cultuur en recreatie De doelstelling van dit programma behelsde meerdere zaken, waaronder het behoud van de bibliotheek in Renswoude, het voorzien in goed geoutilleerde accommodaties zowel ten behoeve van het bewegingsonderwijs op de basisscholen als ten behoeve van het sporten door inwoners. Ook werd er naar gestreefd om recreatie en toerisme een forse impuls te geven. In dat kader krijgt het project De Grebbelinie boven water steeds meer gestalte. Op dit programma hebben de onderstaande taakvelden betrekking: 5 Baten en lasten Sport, cultuur en recreatie (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Sportbeleid en activering Sportaccommodaties Cultuurpresentatie, -productie en -participa Musea Cultureel erfgoed Media Openbaar groen en (openlucht) recreatie Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Sportbeleid en activering Sportaccommodaties Cultuurpresentatie, -productie en -participa Musea Cultureel erfgoed Media Openbaar groen en (openlucht) recreatie Totaal baten Saldo programma Wat hebben we bereikt en wat hebben we daarvoor gedaan? De inloop/ontmoetingsplek in de bibliotheek is uitgebreid met nieuwe activiteiten. Ook heeft de inloop/ontmoetingsplek een eigen naam gekregen: Trefpunt Renswoude. Steeds meer inwoners weten het Trefpunt Renswoude te vinden. Elke maand verschijnt er in de Heraut een overzicht van alle diensten/activiteiten die er plaatsvinden. Op 28 juni 2017 is het nieuwe Grebbelinie Bezoekerscentrum op het Fort aan de Buursteeg geopend. De opening werd verzorgd door prof. mr. Pieter van Vollenhoven. Het bezoekerscentrum is dé toegangspoort en het startpunt om kennis te maken met de Grebbelinie. Bij het bezoekerscentrum is ook een TOP-locatie gerealiseerd (Toeristische Overstap Punt). Deze TOP is een startpunt waar recreanten/toeristen de auto kunnen parkeren om van daaruit Renswoude te verkennen op de fiets of wandelend. Op voordracht van de promotiecommissie heeft de gemeente Renswoude een financiële bijdrage geleverd voor de realisatie van een Grebbelinie stripboek. Renswoude heeft hier een prominente plek in gekregen. In 2017 is er een nieuw Klompenpad (Jufferpad) aangelegd in Renswoude. Het betrof het 100 e Klompenpad, deze werd op 31 mei 2017 feestelijk geopend. 45

43 Programma 5 - Cultuur en recreatie Om de nieuwe inwoners kennis te laten maken met de Renswoudse ondernemers en verenigingen is er op initiatief van de promotiecommissie, de gemeente en het RBT Heuvelrug en Vallei een GoodyBag samengesteld. Het lokale sport en cultuur aanbod in Renswoude is op peil gebleven. Voor wat betreft de groenvoorzieningen is de uitbreiding van het areaal binnen het huidige budget opgevangen. Actueel inzicht in de te beheren hoeveelheid openbaar groen en goede afspraken met, en een goede aansturing van IW4, hebben er toe geleid dat we er in geslaagd zijn de uitvoeringskosten voor het groenonderhoud licht te laten dalen. Het zal echter niet mogelijk zijn om de huidige beeldkwaliteit van het groen en verhardingen te handhaven, nu er geen bestrijdingsmiddelen meer op verhardingen mogen worden gebruikt. Wat heeft het gekost? Taakveld 5.1 Sportbeleid en activering Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functies : Subsidie Zwembad t Willaer Bijdrage avondvierdaagse Sportvereniging Renswouw subsidie Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Subs. Zwembad t Willaer , , ,-- De begroting op deze functie is gewijzigd via de 1 e begrotingswijziging Via deze wijziging is de subsidie aan Zwembad t Willaer met terugwerkende kracht geïndexeerd Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten weken niet af van de begroting. Er kwamen geen baten op deze functie voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Bijdrage avondvierdaagse - 200, , ,-- 46

44 Programma 5 - Cultuur en recreatie De begroting op deze functie is niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten waren 200,-- hoger dan was geraamd, dit komt doordat de sportvereniging de toegezegde bijdrage over 2016 nog niet had gedeclareerd. Daarom zijn in 2017 de bijdragen over 2016 en 2017 uitbetaald. Er kwamen geen baten op deze functie voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Sportvereniging Renswouw subsidie , , ,-- De begroting op deze functie is gewijzigd via de 1 e begrotingswijziging Via deze wijziging is de subsidie aan Sportvereniging Renswouw met terugwerkende kracht geïndexeerd Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten weken niet af van de begroting. Er kwamen geen baten op deze functie voor. Taakveld 5.2 Sportaccommodaties Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functies : Tennisbanen Sporthal Groene sportvelden en terreinen. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Tennisbanen , , ,-- 47

45 Programma 5 - Cultuur en recreatie De begroting op deze functie is niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten waren ,-- hoger dan was begroot. Het onderhoud was 4.381,-- duurder dan was begroot. Het instrooizand op de tennisbanen moest worden vervangen omdat dit was weggespoeld door een verstopping in een naburig riool. Verder is er een bedrag van ,-- toegevoegd aan de Voorziening vervanging toplaag Tennisbanen. Begroot was hier 7.000,-- aan toe te voegen, dat zou het jaarbedrag van 2017 zijn. Daar deze voorziening nog helemaal niet aanwezig was en hier eind 2017 een bedrag van ,-- in zou moeten zitten, moest dit totale bedrag worden toegevoegd. Functienummer Omschrijving baten Primitieve Tennisbanen - 7, ,-- - 7,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie weken niet af van de begroting. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Sporthal , , ,-- De begroting op deze functie is gewijzigd via de 1 e begrotingswijziging Via deze wijziging is de subsidie aan St. Sporthal De Hokhorst met terugwerkende kracht geïndexeerd Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten waren 390,-- lager dan was begroot. Deze afwijking is zo gering, dat een verdere toelichting achterwege kan blijven. Op deze functie komen geen baten voor. 48

46 Programma 5 - Cultuur en recreatie Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 531 Groene sportvelden en terreinen , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten waren ,-- hoger dan was begroot. De onderhoudskosten waren 9.476,-- hoger dan was begroot. Dit komt doordat er een onderzoek is gedaan naar de verlichting van de velden ( hierbij is ook de verlichting van de tennisbanen meegenomen). De kosten van dit onderzoek en het bijbehorende advies bedroegen 6.867,--. Inmiddels is besloten de bestaande verlichting te vervangen door led verlichting. De kosten van de aanbesteding van de verlichting bedroegen 1.906,--. Het aantal uren dat de afdeling omgevingsbeheer besteedde aan het groenonderhoud rond de velden was wat hoger dan was begroot. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 531 Groene sportvelden en terreinen , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten waren 237,-- lager dan was geraamd. Deze afwijking is zo gering dat een nadere toelichting overbodig is. Taakveld 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functies : Vormings-en ontwikkelingswerk Kunst Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. 49

47 Programma 5 - Cultuur en recreatie Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 511 Vormings en ontwikkelingswerk , , ,-- De begroting op deze functie is gewijzigd via de 1 e begrotingswijziging Via deze wijziging zijn een aantal subsidies aan verenigingen met terugwerkende kracht geïndexeerd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De afwijking van de werkelijke lasten ten opzichte van de begroting was zo gering, dat een nadere toelichting achterwege kan blijven. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 511 Vormings en ontwikkelingswerk - 100, , ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke baten ten opzichte van begroting De werkelijke baten op deze functie waren 50,-- lager dan was begroot. Het begrote bedrag was niet juist, het recht van opstal van het muziekgebouw bedraagt 50,--. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 540 Kunst - 250, , ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie weken niet af van de begroting. Op deze functie kwamen geen baten voor. 50

48 Programma 5 - Cultuur en recreatie Taakveld 5.4 Musea. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Musea Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 541 Musea - 0,,-- - 0, ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 2.365,-- hoger dan was begroot. Er was niets begroot, de uitgaven betreffen de exploitatiekosten van het pand Dorpsstraat 38. In de loop van 2017 is besloten dit pand in gebruik te geven aan de Historische vereniging Oud Renswoude. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 541 Musea - 0, , ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De baten op deze functie betreffen de gebruiksvergoeding vanaf september Taakveld 5.5 Cultureel erfgoed. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Monumenten. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. 51

49 Programma 5 - Cultuur en recreatie Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 821 Stads-en dorpsvernieuwing 780,-- 780, ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting. De werkelijke lasten op deze functie waren 756,-- hoger dan was begroot. De presentiegelden van de monumentencommissie waren 246,-- hoger dan was begroot. Er waren meer vergaderingen van de monumentencommissie dan was gepland. Verder werd er in 2017 ook een bedrag van 467,-- uitbetaald aan subsidie ten behoeve van een gemeentelijk monument. Deze uitgave was niet geraamd, hier staat een bijdrage uit de Reserve monumentensubsidies tegenover. Op deze functie komen geen baten voor. Taakveld 5.6 Media. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functies : Bekostiging Midland FM Aanleg glasvezel buitengebied. 510 Openbaar bibliotheekwerk Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Bekostiging Midland FM , ,-- De begroting van deze functie is in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 51,-- hoger dan was begroot. Dit komt door een toename van de woningvoorraad. Er kwamen op deze functie geen baten voor. 52

50 Programma 5 - Cultuur en recreatie Functienummer Omschrijving lasten Primitieve Glasvezel buitengebied - 0, ,-- De begroting van deze functie is in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Dit betreft de kosten van aanleg van glasvezel in het buitengebied. Deze kosten waren niet geraamd. Functienummer Omschrijving baten Primitieve Glasvezel buitengebied - 0, , ,-- Werkelijke baten ten opzichte van begroting Er werd er een bijdrage ontvangen van de provincie Utrecht in de kosten van aanleg glasvezel in het buitengebied van ,--, ook deze bijdrage was niet begroot. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 510 Openbaar bibliotheekwerk , , ,-- Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De afwijking van de werkelijke lasten ten opzichte van de begroting was zo gering, dat een nadere toelichting achterwege kan blijven. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 510 Openbaar bibliotheekwerk - 1, ,-- - 1,-- 53

51 Programma 5 - Cultuur en recreatie Er zijn in 2017 geen begrotingswijzigingen geweest die op deze functie betrekking hebben. Werkelijke baten ten opzichte van begroting De werkelijke baten op deze functie waren gelijk aan de geraamde baten. Taakveld 5.7 Openbaar groen en (openlucht recreatie). Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Waterlossingen, sloten enz Natuurbescherming Openbaar groen en openluchtrecreatie Overige recreatieve voorzieningen Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 240 Waterkering, afwatering en landaanwinning , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting Op deze functie werd ,-- minder uitgegeven dan was begroot. De kosten van uitmaaien, uitdiepen en afvoer slootvuil waren ,-- lager dan was begroot. De kosten van de besteedde uren van de buitendienst waren 3.141,-- lager dan was begroot. Het uitgegeven bedrag komt overeen met de reguliere onderhoudskosten voor deze werkzaamheden. Bij het opstellen van de begroting 2017 was voorzien in extra onderhoudskosten. In de achterliggende jaren was fors bezuinigd op het slootonderhoud. Verwacht werd dat hier een inhaalslag nodig was. Dat bleek slechts beperkt het geval. Baten kwamen op deze functie niet voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 550 Natuurbescherming , , ,-- 54

52 Programma 5 - Cultuur en recreatie De begroting op deze functie werd gewijzigd door de 1 e begrotingswijziging Via deze begrotingswijziging werd de subsidie aan de Weidevogelvereniging De Kievit geïndexeerd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 1.022,-- lager dan was begroot. Dit komt vooral doordat de kosten van de boomplantdag lager waren dan was begroot. Dit betreft zowel de kosten van de promotiematerialen als de kosten van de medewerkers van de afdeling omgevingsbeheer. Op deze functie kwamen geen baten voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 560 Openbaar groen openluchtrecreatie , , ,-- De begroting op deze functie werd gewijzigd door de 5 e begrotingswijziging Via deze begrotingswijziging werd de bijdrage aan het Promotiefonds verhoogd met ,--. dit betreft de bijdrage aan het stripboek en de kaart van Renswoude die is uitgebracht. Hier staat een compensatie tegenover van de Reserve Cultuur en promotiefonds. Deze bijdrage is verantwoord op functie 980. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. De bijdrage aan Overige lasten was 8.194,-- hoger dan was begroot. Dat komt vooral door de hogere uitgaven ten behoeve van het Promotiefonds. ( waar dus een bijdrage ten laste van een reserve tegenover staat ). Overige kosten De kosten van uren medewerkers omgevingsbeheer waren 3.470,-- lager dan begroot, ook het onderhoud fiets-, klomp- en wandelpaden was bijna 2.000,-- lager dan was begroot. Verder werd er op deze sub-functie een bijdrage verantwoord in de salariskosten van secretariepersoneel van 7.652,--, deze was niet geraamd. Volksfeesten De lasten op deze sub-functie waren 1.164,-- lager dan was begroot, dit komt vooral doordat de lasten van de dodenherdenking, die voorheen hier werden verantwoord, nu op functie 511 zijn verantwoord. 55

53 Programma 5 - Cultuur en recreatie Snoeien, bomen en beplanting Op deze sub- functie werd ,-- minder uitgegeven dan was begroot. De personeelslasten van de afdeling omgevingsbeheer waren ,-- lager dan begroot. De overige kosten omgevingsbeheer waren 3.398,-- lager dan begroot. Aan onderhoud kapitaalgoederen plantsoen werd 9.628,-- minder uitgegeven dan was geraamd. Deze werkzaamheden zijn uitbesteed, wegens ziekte. De is echter niet meer in het boekjaar 2017 betaald, vandaar deze onderschrijding. Onderhoud plantsoen door derden Op deze sub-functie werd ,-- minder uitgegeven dan was begroot. Een deel van de geplande omvormingen van de plantsoenen kon wegens ziekte niet worden uitgevoerd. Bestrijdingsmiddelen Hier werd 520,-- minder uitgegeven dan begroot. Maaien plantsoenen Op deze functie werd 4.405,-- minder uitgegeven dan was geraamd. De aanbesteding va dit werk viel lager uit dan was ingeschat. Onderhoud banken en afvalbakken Hier werd 1.160,00 minder uitgegeven dan was begroot. Uitgaven op deze post hebben ook vaak te maken met vernielingen en vandalisme. Dit viel gelukkig in 2017 mee. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 560 Openbaar groen , , ,-- De baten op deze functie betreffen de gebruiksvergoeding voor strookjes grond en volkstuintjes. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 580 Overige recreatieve voorzieningen , , ,-- De begroting op deze functie werd niet gewijzigd in De uitgaven aan onderhoud door derden waren 846,-- hoger dan was geraamd. Wanneer er nieuwe toestellen worden gekocht worden deze geplaatst door de leverancier. De medewerkers van omgevingsbeheer behoeven hier minder uren aan te besteden dan aan het repareren van toestellen. De kosten van de buitendienst omgevingsbeheer op deze functie waren dan ook 2.046,-- lager dan was begroot. 56

54 Programma 5 - Cultuur en recreatie Op deze functie kwamen geen baten voor. Beleidsindicatoren Sport, Cultuur en Recreatie Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude Provincie Utrecht 20. Niet-sporters t.o.v. het totaal aantal inwoners % ,1 43,8 57

55 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Dit brede programma kende voor ons verschillende doelstellingen. Op het gebied van sociale zaken streven wij naar een zo kort mogelijke duur van de bijstandssituatie. Verder was onze doelstelling binnen dit programma het welzijn van onze inwoners op peil te houden en zo mogelijk te verbeteren, zodat mensen of zelf of met behulp van naaste familie of buren, of als ze dat niet meer kunnen, met hulp van de gemeente in staat waren te participeren en deel te nemen aan de samenleving. Daarnaast was het ons streven om de decentralisaties die vanaf 1 januari 2015 tot het takenpakket van de gemeenten behoren verder te optimaliseren. Dit programma heeft betrekking op onderstaande taakvelden 6 Baten en lasten Sociaal domein (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Samenkracht en burgerparticipatie Wijkteams Inkomensregelingen Begeleide participatie Arbeidsparticipatie Maatwerkvoorzieningen (WMO) Maatwerkdienstverlening Maatwerkdienstverlening Geëscaleerde zorg Geëscaleerde zorg Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Samenkracht en burgerparticipatie Wijkteams Inkomensregelingen Begeleide participatie Arbeidsparticipatie Maatwerkvoorzieningen (WMO) Maatwerkdienstverlening Maatwerkdienstverlening Geëscaleerde zorg Geëscaleerde zorg Totaal baten Saldo programma Wat wilden we bereiken? Participatie, werk en inkomen Binnen de Participatiewet geldt als leidend principe het activeren van mensen die aan de kant staan. We willen nadrukkelijk werkgevers en werkzoekenden met elkaar verbinden en ondersteuning bieden aan mensen die dat echt nodig hebben. Voor mensen die geen of onvoldoende arbeidsvermogen hebben, gaan we verder op zoek naar middelen om hun participatie in welke vorm dan ook te ontwikkelen. Het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en de sociale werkvoorziening (SW) betrekken we daarbij, waarbij we van ons SW-bedrijf een actieve externe oriëntatie verwachten. 58

56 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening In 2017 is het bestand gedaald van 30 naar 29 bijstandspartijen. Er zijn 8 partijen ingestroomd. De belangrijkste instroomredenen waren statushouder (3) of vestiging/verhuizing (2). Er zijn 9 bijstandspartijen uitgestroomd, waarvan 4 met uitstroomreden werk. Het grootste deel van het bestand heeft een grote afstand tot de arbeidsmarkt. De Preventiequote bedroeg 60%. Voor het berekenen van de preventiequote wordt het aantal unieke meldingen voor een Participatiewetuitkering afgezet tegen het aantal toegekende uitkeringen. Nieuwe doelgroepen en statushouders worden in deze be niet meegenomen. De preventiequote kan onder andere een beeld geven van de mate waarin inwoners in de periode tussen melding voor een uitkering en afhandeling van de aanvraag alsnog (al dan niet met begeleiding) een baan vinden of ander inkomen verwerven. Wmo Het doel van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is dat iedereen, voor zover dat mogelijk is, kan meedoen aan de samenleving op het gebied van welzijn, wonen en zorg. In de Wmo wordt gewerkt met het principe van eigen kracht. Er wordt eerst gekeken naar wat de zorgvrager zelf kan doen en in hoeverre zijn of haar omgeving of andere sociale instellingen kunnen helpen. Voor mensen die, tijdelijk of permanent, niet zelfstandig kunnen functioneren is ondersteuning mogelijk. Uitgangspunt blijft één gezin, één aanspreekpunt en één plan. Hierin is een cruciale rol voor het Dorpsteam weggelegd. De zorg wordt veelal in Food Valley verband ingekocht, waarbij de zorgbehoefte leidend is. De Wmo hangt samen met de Participatiewet en Jeugdwet. Door het bevorderen van meer samenhang is de gemeente beter in staat om tegemoet te komen aan de ondersteuningsbehoefte van de burger. Daardoor kan beter maatwerk worden geleverd. Wat hebben we daarvoor gedaan? Participatie, Werk en inkomen Renswoude werkt samen in de Arbeidsmarktregio FoodValley aan een groot aantal thema s, die worden opgepakt in de zogenaamde Triple Helix van onderwijs, ondernemers en overheid. De gemeente Veenendaal vertegenwoordigt Renswoude in deze samenwerking. We zijn lid van de Strategische Arbeidsmarkttafel FoodValley en in 2017 hebben we gezamenlijk een strategische arbeidsmarktagenda vastgesteld rond de thema s Elk talent telt, We kijken vooruit, Werknemers leren hun leven lang en Toptalent kiest voor de regio. De rol van de STAM-tafel is om projecten aan te jagen, hiaten te signaleren, verbindingen te leggen en het netwerk rond onderwijs en arbeidsmarkt te versterken. We hebben een actieve bijdrage geleverd aan de eerste Bigday FoodValley regio, waarbij op 17 april mbo-studenten en 190 MBK-bedrijven aan elkaar gekoppeld zijn. Met onze regionale overheidspartners geven we vorm aan het Werkgeversservicepunt FoodValley, dat het expertisecentrum voor personeelsvraagstukken in de regio moet zijn. Door samenwerking hopen we op een hogere uitstroom van mensen uit de uitkering. Extra inspanning wordt hierin geleverd op de doelgroep Statushouders, waar een landelijk project regionaal wordt opgepakt. 59

57 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening IW4 Met Rhenen, Veenendaal en IW4 werken we aan de toekomst van IW4 en de uitvoering van de Participatiewet. Dit is een complex proces, waarbij we zorgvuldigheid boven snelheid hebben gesteld. Het gaat om een kwetsbare doelgroep en om potentieel grote financiële gevolgen. Minimabeleid/ schuldsanering Ook personen met een laag inkomen en/of schulden moeten kunnen participeren. We kennen een activerend minimabeleid, zodat iedereen kan deelnemen aan maatschappelijke of sportieve activiteiten. Het hebben van schulden kan belemmerend werken in het participeren of re-integreren. De eerste voorbereidingen zijn getroffen om in 2018 te komen tot een nieuw beleidsplan Schulddienstverlening en preventie. Uitgangspunt hierbij zal zijn om samen met het Budget Advies Centrum (BAC) en lokale partijen nieuwe stappen te zetten in het ondersteunen van personen in het voorkomen van financiële problemen en het op met schulden in het oplossen of hanteerbaar maken van de schuldenproblematiek. Actuele ontwikkelingen Beschut werk In 2017 heeft de wetgever het verplicht gemaakt om de voorziening beschut werk aan te bieden aan inwoners met een indicatie hiervoor. In Renswoude werd dit beleid al gehanteerd, waardoor er in de praktijk niets veranderde. De taakstelling van het ministerie (1 plek in 2017) blijkt hoger dan het aantal geïndiceerde inwoners (0). Tegenprestatie Inmiddels is dit onderdeel van de Participatiewet geïmplementeerd in de reguliere werkprocessen. Sociale werkvoorziening De exploitatie van werkvoorzieningsbedrijf IW4 wordt negatief beïnvloed door twee zaken: het stoppen van de instroom van sw ers sinds 1 januari 2015 en het in fases afbouwen van de subsidie per sw er. Deze ontwikkelingen hebben er mede toe geleid dat aan een nieuw model wordt gewerkt, met als uitgangspunt een inclusieve arbeidsmarkt. In juni 2017 heeft de raad, net als die van Rhenen en Veenendaal, haar voorlopige voorkeur uitgesproken voor de variant van een werkbedrijf. Daarbij wel de oproep om ook de andere varianten nog nader te onderzoeken. Het verdiepende onderzoek dat na de raadsbehandeling heeft plaatsgevonden heeft een aantal nieuwe inzichten opgeleverd. Hierover zijn de raden in februari 2018 geconsulteerd. BUIG ( Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten ) Gemeenten ontvangen van het rijk middelen om bijstandsuitkeringen en uitkeringen op grond van de IOAW en IOAZ uit te betalen. Het rijk stelt daarvoor een BUIG-budget beschikbaar. Dit BUIG-budget wordt via objectieve criteria verdeeld over gemeenten. Het beschikbare macrobudget is al jaren te laag. Naar verwachting komen gemeenten in 2017 ongeveer 300 miljoen tekort. Gemeenten draaien zelf op voor dit verschil. Bij tekorten van meer dan 5% 60

58 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening kunnen gemeenten een beroep doen op de vangnetregeling. Voor 2017 is het tekort lager dan 5%. Dit betekent dat de vangnetregeling niet hoeft te worden aangevraagd. Wmo Dorpsteam Renswoude Zoals afgesproken is er een lokaal team het zgn. Dorpsteam opgezet om de inwoners van alle leeftijden te kunnen bedienen. In het Dorpsteam werken verschillende professionals samen om ondersteuning en zorg te bieden in de thuissituatie. De inwoners van Renswoude hoeven niet allerlei verschillende instanties te benaderen. Zij kunnen het Dorpsteam bereiken via het telefonisch spreekuur of via een melding op de website. Het Dorpsteam coördineert de zorg en ondersteuning en kan snel handelen. Het team bestaat uit een jeugdhulpverlener, een maatschappelijk werker, een wijkverpleegkundige, een MEE-consulent, twee Wmoconsulenten, een gedragsdeskundige en een gemeentelijk coördinator. Er zijn ook korte lijntjes met de plaatselijke huisartsen. Vervoersvoorzieningen Een vervoersvoorziening wordt verstrekt afhankelijk van vervoerswens en vervoersfrequentie. Wanneer men een geringe vervoersbehoefte heeft wordt allereerst ondergezocht of vrijwilligersorganisaties, zoals de SWO of de Nederlandse patiënten vereniging (NPV) in deze situatie voldoende oplossing van het vervoersprobleem kan bieden. Het is gebruikelijk dat de cliënt een vergoeding betaald voor de brandstofkostenen evt. parkeerkosten. De cliënten hebben daarnaast als zij daarvoor een indicatie krijgen de mogelijkheid gebruik te maken van collectief vervoer d.m.v. de Valleihopper. De cliënt kan via een callcenter een rit boeken. Voor de rit wordt een instaptarief en een kilometerprijs betaald. Wanneer men een wmo-pas heeft is dat tarief vergelijkbaar met het tarief van openbaar vervoer. Voor deze voorziening wordt geen eigen bijdrage via het CAK geïnd. Hulpmiddelen In 2017 is de aanbesteding van de hulpmiddelen, zoals de rolstoelen, scootmobielen, driewielfietsen tilliften etc. afgerond. Er is per 1 juni 2017 een contract gestart met 2 leveranciers om de cliënten meer keuze te bieden. De leveranciers zijn Medipoint en JenS Beenhakker (vanaf Hulpmiddelencentrum genoemd). Mede doordat het vorige contract ook met Medipoint gesloten was, is de implementatie periode goed verlopen. Gedurende de implementatie periode en tijdens het operationeel overleg is gebleken dat JenS Beenhakker niet conform de bestekeisen hun diensten kon verlenen. Met het Hulpmiddelencentrum zijn er inmiddels afrondende gesprekken om hun contract te beëindigen. Slechts enkele cliënten uit Renswoude hadden voor deze leverancier gekozen. Zij overgegaan over naar de partij die in de wachtkamer stond: Meyra uit Amersfoort. Het contract is in 2017 gesloten voor 2 jaar, met mogelijkheid om tweemaal met een jaar te verlengen. 61

59 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Woningaanpassing Er worden minder aanvragen voor een woningaanpassing gedaan, omdat men eerst zoekt naar de eigen mogelijkheden. Verder heeft de voorlichting door het project Woonbewust en het huisbezoekproject van de 75+ een positieve bijdrage geleverd. De toepassing van de eigen bijdrage regeling via het Centraal Administratiekantoor (CAK) is mogelijk van invloed op het aantal aanvragen om een woningaanpassing. Het mag duidelijk zijn, dat indien er een indicatie is er wel een Wmo voorziening verstrekt wordt. Een bijkomstigheid is dat er een aantal woonsituaties opgelost kunnen worden door de bouw van een aantal gelijkvloerse woningen in de Taets van Amerongenweg. In zijn algemeenheid is het wenselijk dat er voldoende tijd besteed wordt om de inwoners goed te informeren, wanneer men beperkingen ondervindt in zijn of haar zelfredzaamheid op allerlei levensgebieden. Over deze onderwerpen wordt men ook geïnformeerd via het 75+ huisbezoekproject, dat jaarlijks uitgevoerd wordt. Tijdens deze gesprekken probeert men ook aandacht te vestigen op het thema eenzaamheid. De inwoners kunnen zich ook laten informeren via de leden van het Dorpsteam of door clienten-ondersteuning van MEE. Huishoudelijke ondersteuning De gemeente Renswoude biedt resultaatgerichte huishoudelijke ondersteuning aan, waarvoor een aanbestedingscontract is gesloten volgens het Drechtstedenmodel. Het doel is huishoudelijke ondersteuning te bieden aan die personen die niet in staat zijn de huishoudelijke taken zelf uit te voeren. Allereerst wordt in overleg met de cliënt bekeken welke taken de cliënt, eventueel met behulp van zijn of haar netwerk, zelf kan uitvoeren. De gemeente Renswoude is altijd van mening geweest dat de huishoudelijke ondersteuning een maatwerkvoorziening is en geen algemene voorziening. Cliënten ontvangen bij toekenning een beschikking, waarbij een zorgplan wordt meegestuurd, waarin men kan lezen hoe vaak bepaalde taken uitgevoerd worden. Het aantal cliënten bij de zorgaanbieders van huishoudelijke ondersteuning schommelt rond de 50 personen, waarvan een enkele voorziening op basis van een PGB worden verstrekt. Volgens het klantentevredenheidsonderzoek is men over het algemeen tevreden over de organisaties die de huishoudelijke ondersteuning aanbieden en het contact met de organisaties. Huishoudelijke Hulp Mantelzorg (HOM) De landelijke regeling Huishoudelijke Hulp Toelage (HHT) bestaat niet meer en is omgezet in de HOM. In de gemeente Renswoude was dat vooral ingezet voor mantelzorgers om hen te ontlasten en mogelijk te maken dat men langer zelfstandig thuis kan wonen. Via de HHT regeling was het mogelijk om 6 uur per jaar via de zorgaanbieder extra hulp te verkrijgen voor huishoudelijke taken, die niet onder de reguliere huishoudelijke ondersteuning vallen. De gemeente en zorgaanbieders zijn van mening dat dit een effectieve manier is om mantelzorgers die in Renswoude wonen te ondersteunen. Uitgangspunten van deze regeling zijn Elke mantelzorger uit Renswoude kan in aanmerking komen voor een vorm van ondersteuning. De duur en intensiteit van deze ondersteuning is afhankelijk van de hoeveelheid mantelzorg die iemand biedt. Er vindt een lichte toets plaat om vast te stellen of iemand in aanmerking komt en voor welke vorm van ondersteuning. 62

60 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Met deze lichte toets wordt ook duidelijk of andere vormen van ondersteuning meer passend zijn. Op deze wijze wordt informatie verzameld om de best mogelijke ondersteuning voor mantelzorgers te organiseren. De mantelzorgondersteuning wordt als algemene voorziening beschouwd. Individuele- of groepsbegeleiding en kortdurend verblijf Inwoners van 18 jaar en ouder die ondersteuning nodig hebben op het gebied van bijv.: - het zelfstandig wonen; of - structuur in de daginvulling, of; - een meer zinvolle dagbesteding zoeken, of - ondersteuning van mantelzorg kunnen een melding doen bij het Dorpsteam om te bespreken welke mogelijkheden er zijn. Incidenteel worden er meldingen en aanvragen gedaan voor kortdurend verblijf. Er zijn mogelijkheden om voorzieningen te verkrijgen via een persoonsgebonden budget. Men dient hierbij wel aan een aantal voorwaarden te voldoen en aan te geven waarom zorg in natura niet voldoet. Daarnaast moet men ook in staat zijn het pgb te kunnen beheren. Klankbordgroep sociaal domein De Klankbordgroep sociaal domein heeft als taak om het college gevraagd en ongevraagd te adviseren over het brede Jeugd- en Wmo-beleid alsmede ontwikkelingen te signaleren over alle zaken die van belang zijn voor de groep voor wie de klankbordgroep zich inzet. De klankbordgroep is vorig jaar 4 maal bijeen geweest om over bepaalde voorstellen te adviseren. Zij heeft o.a. ideeën uitgewisseld over de mantelzorg ondersteuning en - compliment en de samenstelling van het klanttevredenheidsonderzoek. Afgelopen jaar zijn er wisselingen geweest in de bezetting van de klankbordgroep. De gemeente heeft de klankbordgroep aangemeld bij de Koepel Adviesraden Sociaal Domein en ontvangen zij via de Koepel ook informatie. Daarnaast zijn scholingsmogelijkheden voor de leden. Breed overleg Tweemaal per jaar is er een zgn. Breed overleg. Tijdens het Breed Overleg vindt er de uitwisseling plaats van de activiteiten en de nieuwe initiatieven van de sociale partners en de huisarts. Daarbij zijn zaken aan de orde geweest als het instellen van het Trefpunt in de Bibliotheek. Het Trefpunt wordt goed bezocht ook de maaltijden die daar af en toe geboden worden zijn een succes. De invulling van mantelzorgondersteuning en cliëntenondersteuning vindt er plaats op vast spreekuren. Ook de Interkerkelijke schuldhulpverlening is aan de orde geweest. Ook thema s als de ontwikkeling van het Taalhuis kwam aan de orde. De cijfers van het GGD onderzoek zijn besproken. En de her-ontwikkeling van de Taets van Amerongenweg. Mantelzorgondersteuning en compliment In Renswoude noemt men zich niet snel mantelzorger, omdat men het als normaal beoordeeld om iets extra s voor elkaar te doen. We zijn echter in het afgelopen jaar wel met een aantal mantelzorgers in contact gekomen door de aanmelding voor het mantelzorgcompliment en het spreekuur dat gehouden wordt op het inlooppunt bij de bibliotheek. Ook is er enkele malen huishoudelijke ondersteuning voor mantelzorgers ingezet. 63

61 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Het mantelzorgcompliment is dit jaar ingevuld met een high-tea voor de mantelzorgers en daarnaast konden de zorgvragers een mantelzorgcompliment aanvragen voor hun mantelzorgers. Het mantelzorgcompliment is een blijk van waardering in de vorm van een geldbedrag ( 100,-). Er zijn er meer ca. 50 aangevraagd en verleend. Jeugdhulp In 2017 is gebleken, dat in FoodValley verband met name de kosten van PGB s ten behoeve van jeugdhulp oplopen. Er is een traject ingezet om er achter te komen wat hier de oorzaken van zijn en op welke manier dit binnen de perken kan worden gehouden. Wat heeft het gekost? Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie. Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Vreemdelingen Kinderopvang Algemene voorz. Wmo en jeugd Overige recreatieve voorzieningen Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 621 Vreemdelingen , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten waren ,-- lager dan was begroot,. Daar vooraf niet exact is in tye schatten hoeveel statushouders in een bepaald jaar zullen worden opgevangen, hadden we de uitgaven op deze post maar gelijk geraamd aan het bedrag dat we hiervoor ontvangen van het Rijk. Na afloop van het jaar blijkt dat de werkelijke kosten die we hebben moeten maken t.b..v. statushouders aanzienlijk lager zijn dan de bijdrage die we hiervoor van het Rijk ontvangen. 64

62 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Functienummer Omschrijving baten Primitieve 621 Vreemdelingen , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd via de 6 e begrotingswijziging 2017 ( Najaarsnota). Via deze wijziging werden de bijdragen die we van het Rijk ontvangen ten behoeve van statushouders, verhoogd conform de stand van zaken in de septembercirculaire. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten waren ,-- hoger dan was begroot. Dit komt doordat door de nieuwe wijze van financiering van statushouders door het Rijk een bedrag dat we nog hadden staan als terug te betalen aan het Rijk, niet meer behoeft te worden terugbetaald. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 650 Kinderopvang , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren in ,-- hoger dan was geraamd. Geraamd was om een onderzoek te doen naar de voorschoolse voorzieningen van peuters, maar dit onderzoek is onder invloed van de gewijzigde wetgeving vervangen door een harmonisatieonderzoek met betrekking tot het hele voorschoolse traject van peuters en kleuters. De kosten van dit onderzoek waren 4.819,-- hoger dan de kosten van het oorspronkelijk geplande onderzoek. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 650 Kinderopvang , , De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. 65

63 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten waren 239,-- hoger dan was geraamd. De ontvangen huur voor gebouw Hummelhonk was 239,-- hoger dan was begroot. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 670 Alg.voorzieningen Wmo en jeugd , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd via de 1 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd de subsidie aan Willaergroep/ Valleigroep geïndexeerd en verhoogd met 3,--. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 8.931,-- lager dan was begroot. De kosten van ondersteuning vrijwilligers waren 1.905,-- lager dan was begroot.. Aan algemeen maatschappelijk werk werd 4.333,-- minder uitgegeven dan was begroot. Deze lasten zijn sterk afhankelijk van het aantal cliënten die zich melden voor advies of hulp op dit terrein. De lasten van flankerend ouderen beleid weken zo gering af van de, dat nadere toelichting achterwege kan blijven. De lasten van collectief vervoer voorheen regio taxi, nu Valleihopper waren 259,-- hoger dan was begroot, ook hier kan nadere toelichting achterwege blijven. Aan jeugd-en jongerenwerk werd 2.529,-- minder uitgegeven dan was geraamd. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 670 Alg.voorzieningen Wmo en jeugd , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. 66

64 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren 3.945,-- lager dan was begroot. De van 4.000,-- bedroeg de subsidie van de Provincie Gelderland in de regiotaxi. Nu het regiovervoer via de Valleihopper wordt georganiseerd ontvangen we deze subsidie niet meer. Deze subsidie gaat nu rechtstreeks naar de Regio FoodValley. Het bedrag van 55,-- betreft de eigen bijdrage van cliënten in Renswoude voor het gebruik van deze vorm van vervoer. Daarvan kan worden afgeleid, dat hier weinig gebruik van wordt gemaakt. Taakveld 6.2 Wijkteams. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Eerstelijnsloket Wmo en jeugd Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht.. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 671 Eerstelijnsloket Wmo en jeugd , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Door de wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording worden de kosten zoveel mogelijk rechtstreeks aan de betreffende functies toegerekend. voorschriften Ook voor deze functie geldt, dat we ervaringscijfers van een aantal jaren nodig hebben om hier goed op te kunnen begroten. De bijdrage in verband met medewerk(st)ers van MEE was ,-- hoger dan as begroot. We hebben het aantal uren van een jeugdpsycholoog verhoogd van 6 naar 12 uur. Via extra inzet aan de voorkant ( het Dorpsteam) wordt verwacht de uitgaven aan de achterkant ( zorgaanbieders ) te kunnen verlagen.. Of deze verwachting wordt bewaarheid zal de komende jaren moeten blijken, daar hebben we nu nog geen ervaringscijfers van. Verder heeft een medewerkster van Mee een aantal extra uren gewerkt ter compensatie van het wegvallen van een medewerkster van Vitras ( wegens zwangerschapsverlof). uren. Op de post budget sociale wijkteams zijn de kosten van overige inhuur ten behoeve van het Dorpsteam verantwoord.. Het grootste deel hiervan ,-- heeft betrekking op de inhuur van medewerk(st)ers van het Centrum voor Jeugd en Gezin uit Veenendaal. Op deze functie komen geen baten voor. 67

65 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Taakveld 6.3 Inkomensregelingen. Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : 610 Bijstandsverlening 613 Overige sociale zekerheidsregelingen 614 Gemeentelijk armoede en schuldbeleid Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 610 Bijstandsverlening , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd.. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Aan sociale uitkeringen in geld werd ,-- meer uitgegeven dan was begroot, De IAOZ en IAOW uitkeringen waren ,-- lager dan was geraamd. Er kunnen allerlei redenen en oorzaken zijn waardoor mensen zich aanmelden om in aanmerking te komen voor een uitkering, dat valt moeilijk exact in te schatten op het moment dat de begroting wordt opgesteld. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 610 Bijstandsverlening , , ,-- De begroting op deze functie werd niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. De werkelijk ontvangen gebundelde uitkering was ,-- hoger dan het bedrag van de. Het bedrag dat aan bijstandsuitkeringen werd teruggevorderd was ,-- hoger dan was begroot. Deze inkomsten zijn moeilijk te begroten, dit is heel erg afhankelijk van individuele situaties. 68

66 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 613 Minima uitkeringen , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten waren 1.123,-- hoger dan was begroot. De werkelijke lasten zijn afhankelijk van de aanvragen die worden gedaan om in aanmerking te komen voor een minima uitkering. Op deze functie kwamen geen baten voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 614 Gemeentelijk armoedebeleid en schulden , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten waren ,-- hoger dan was begroot. De lasten van bijzondere bijstand waren ,-- hoger dan was begroot. Aan schuldhulpverlening werd 7.371,-- minder uitgegeven dan was begroot. Ook de lasten van kwijtschelding afvalstoffenheffing en rioolrecht bleven iets onder de begroting. Verder werd op deze functie een bijdrage verantwoord van 8.000,-- aan St. Jeugdsportfonds Utrecht. Via dit fonds wordt het mogelijk gemaakt dat kinderen uit minimagezinnen toch de gelegenheid krijgen deel te nemen aan sportactiviteiten en lid kunnen worden van een sportvereniging. Ook werd een bijdrage verstrekt van 850,00 aam de St. Jeugdcultuurfonds. Via dit fonds kunnen kinderen uit minimagezinnen deelnemen aan culturele activiteiten. In de loop van het jaar is besloten om de gemeente Renswoude aan te sluiten bij deze fondsen, deze uitgaven waren niet geraamd. Ook werd een bedrag toegevoegd aan de Voorziening dubieuze debiteuren Sociale zaken van 1.496,--, ook deze toevoeging was niet begroot. 69

67 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Functienummer Omschrijving baten Primitieve 614 Bijzondere bijstand - 0, , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten waren ,-- hoger dan was begroot. Er werd een bedrag van ,--ontvangen van het Rijk ten behoeve van de armoedebestrijding kinderen. Dit geld is o.a. gebruikt om de bijdrage aan de Stichting Jeugdsportfonds en Jeugdcultuurfonds te betalen. Doordat het totale saldo van debiteuren sociale zaken aanzienlijk is gedaald kan ook de Voorziening dubieuze debiteuren sociale zaken worden verminderd. Er is een bedrag van ,-- uit deze voorziening vrijgevallen. Dit bedrag is ook op deze functie verantwoord. Taakveld 6.4 Begeleide participatie. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : 611 Sociale werkvoorziening Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 611 Werkgelegenheid , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ruim ,-- lager dan was begroot. De uitkering die we ontvangen van het Rijk wordt 1:1 doorbetaald aan IW4. Deze uitkering was ook ,-- hoger dan was begroot. De bijdrage in het nadelig saldo van de GR IW4 was 3.504,-- lager dan was geraamd. 70

68 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Functienummer Omschrijving baten Primitieve 611 Werkgelegenheid , , ,-- De begroting op deze functie werd niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten waren ,-- hoger dan was begroot. Dit betreft de bijdrage van het Rijk. Taakveld 6.5 Arbeidsparticipatie. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : 623 Re-integratie en participatievoorzieningen. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 623 Reïntegratie en participatie , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 9.023,-- lager dan was begroot. Het is moeilijk vooraf in te schatten hoeveel uitkeringsgerechtigden een integratie-traject nodig hebben om een succesvolle terugkeer naar de arbeidsmarkt mogelijk te maken. Ook is de aard en duur van het integratietraject erg verschillend. Dit kan variëren van een korte cursus of beroepskeuze test tot een volledig omscholingstraject. Ook het feit dat er minder statushouders waren dan was begroot zorgt ervoor dat deze lasten beneden de begroting bleven. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 623 Reïntegratie en participatie , ,, ,-- 71

69 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening De begroting op deze functie werd in 2017niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke uitkering op grond van de participatiewet was in ,-- hoger dan op grond van de Meicirculaire 2016 was begroot. Taakveld 6.6. Maatwerkvoorzieningen ( WMO). Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : 661 Re-integratie en participatievoorzieningen. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 661 Maatwerkvoorzieningen Natura materieel WMO , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie bleven ,-- onder de begroting. Voor het aanbrengen van woonvoorzieningen was ,-- geraamd, hier werd slechts ,-- aan uitgegeven. Deze kosten zijn moeilijk te ramen. De kosten van woningaanpassingen variëren nog al. Is er een wat grotere aanpassing noodzakelijk dan kan dit ook zo behoorlijk in de papieren lopen. Heeft iemand een aangepaste woning nodig, dan wordt eerst gekeken of er eventueel een mogelijkheid is te verhuizen naar een woning die al aangepast is, voordat er een nieuwe aanpassing wordt gerealiseerd. Aan hulpmiddelen werd 1.169,-- meer uitgegeven dan was begroot. Op overige voorzieningen gehandicapten werd ,-- minder uitgegeven dan begroot. Dit betreft vervoerskosten, de regels om hier voor in aanmerking te komen zijn de afgelopen jaren behoorlijk aangescherpt. De keuring - en advieskosten waren 3.514,-- hoger dan was begroot. Voorheen konden onze Wmo-consulenten in een aantal gevallen zelf beoordelen of een voorziening noodzakelijk was. Onder de huidige regels moet elke toekenning of afwijzing van een aanvraag onderbouwd zijn door een advies van een onafhankelijke instantie. Baten komen op deze functie niet voor. 72

70 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Taakveld 6.7 Maatwerkvoorzieningen Wmo. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : 667 Eigen bijdragen Maatwerkvoorzieningen en opvang Wmo. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 667 Eigen bijdrage maatwerkvoorzieningen en opvang Wmo , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. Ook voor deze functie geldt dat het moeilijk is in te schatten hoeveel hiervoor moet worden begroot omdat er nog geen ervaringscijfers van een aantal jaren beschikbaar zijn. De uitgaven PGB Wmo waren ook aanmerkelijk lager dan was begroot, het is daardoor logisch dat de eigen bijdragen van cliënten ook lager was dan geraamd. Op deze functie komen geen lasten voor. Taakveld 6.71 Maatwerkdienstverlening Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : 662 Maatwerkvoorzieningen natura immaterieel Wmo PGB Wmo en jeugd. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 662 Maatwerkvoorzieningen natura immaterieel Wmo , , ,-- 73

71 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. De kosten van huishoudelijke hulp waren ,-- lager dan was geraamd. Aan dagbesteding en begeleiding werd ,-- minder besteed dan was geraamd. Nu we over enkele ervaringscijfers beschikken kunnen we deze zaken beter ramen. Op de post budget na afsch. WTCG en CER was voor ,-- geraamd, hierop werden in 2017 geen uitgaven gedaan. Vanaf 2018 hebben we hier dan ook nog slechts 5.000,-- voor geraamd. Baten komen op deze functie niet voor. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 672 PGB Wmo en jeugd , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Er zijn nog weinig ervaringscijfers beschikbaar, we hadden het begrotingsbedrag in 2017 met ,-- naar beneden bijgesteld, maar blijkbaar was dit een wat te rigoureuze bijstelling. Pas nadat we ervaringscijfers over een aantal jaren hebben kan goed worden ingeschat wat de gemiddelde lasten per jaar zijn. De PGB s Wmo waren 8.210,-- lager dan was begroot. De PGB s jeugd waren ,-- hoger dan was geraamd. Op deze functie komen geen baten voor. Taakveld 6.72 Maatwerkdienstverlening 18-. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Individuele voorzieningen natura jeugd. Op deze functie komen in onze administratie geen lasten en baten voor. 74

72 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Taakveld 6.81 Geëscaleerde zorg Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Opvang en beschermd wonen Wmo. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 663 Opvang en beschermd wonen Wmo , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. Aan opvang van vrouwen in verband met huiselijk geweld werd 8.265,-- minder uitgegeven dan was begroot. Het is moeilijk in te schatten hoeveel van dit soort trajecten zich in een bepaald jaar zullen voordoen en de kosten per traject verschillen enorm. Er was op deze functie no geen bedrag begroot aan overige uitgaven van 5.900,--, hier werden helemaal geen uitgaven op gedaan. Verder bleven de personeelslasten op deze functie 4.335,-- onder het geraamde bedrag. Baten komen op deze functie niet voor. Taakveld 6.82 Geëscaleerde zorg Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Ouderbijdragen individuele voorzieningen en opvang jeugd Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 687 Ouderbijdrage ind.voorzieningen en opvang jeugd - 0,-- - 0, ,- - De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. 75

73 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Werkelijke baten ten opzichte van de begroting Er werden geen baten geraamd op deze functie, er werd een bedrag van 3.200,-- ontvangen aan ouderbijdragen opvang jeugd. Dit is een logisch gevolg van het feit dat de uitgaven PGB s jeugd ook hoger waren. Op deze functie komen geen lasten voor. Lasten en baten Wmo Het is het beleid van de gemeente Renswoude om de Wmo neutraal te laten verlopen in de begroting en in de. Zijn de lasten lager dan de baten, dan wordt er een bedrag aan de Wmo reserve toegevoegd. Zijn de lasten hoger dan de baten, dan wordt er een bedrag aan de Wmo reserve onttrokken. We geven hieronder een overzicht van de uitgaven van de zaken die onder WMO oud vielen : Omschrijving FCL ECL Bedrag Leerlingenadministratie ,00 Jeugd-en jongerenwerk ,00 Vrijwilligerswerk ,00 Ouderenbeleid ,00 Individuele voorzieningen ,00 Salarissen en soc.lasten ,00 Overige uitgaven ,00 Hulp bij het huishouden ,00 Externe adviezen ,00 Totaal uitgaven Wmo oud ,00 Integratieuitkering Wmo ,00 Uitkering Individuele vrz. (via alg.uitk) ,00 Decentralisatieuitkering huish.hulp. 0,00 Collectief vervoer 55,00 Exploitatieresultaat Wmo oud ,00 We geven hieronder een overzicht van de uitgaven die vanaf 2015 nieuw onder WMO zijn komen te vallen : Omschrijving FCL ECL Bedrag Dagbesteding / begeleiding ,00 Cliëntondersteuning ,00 Beschikbaar voor uitv. Incl. doventolk ,00 Budget sociale wijkteams ,00 PGB Wmo ,00 Totaal uitgaven Wmo nieuw ,00 76

74 Programma 6 - Soc. Voorzieningen en maatsch. dienstverlening Ontvangen eigen bijdragen ,00 Ontvangen decentralisatie uitkering ,00 Wmo Exploitatieresultaat Wmo nieuw ,00 Het batig exploitatiesaldo van Wmo oud bedroeg ,00 Het batig exploitatiesaldo van Wmo nieuw bedroeg ,00 Het totaal batig exploitatiesaldo Wmo bedroeg ,00 Om de Wmo neutraal in de jaar te laten verlopen dient dus nog een bedrag van ,00 aan de Wmo reserve te worden toegevoegd. Beleidsindicatoren : Sociaal Domein Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude Provincie Utrecht 21. Banen per inw 15-64jr ,1 822,6 22. Netto arbeidsparticipatie (werkzame beroepsbevolking) % van de totale beroepsbevolking ,5 68,7 23. Bijstandsuitkeringen per inw 18jr eo ,7 33,9 24. Lopende reintegratievoorzieningen per inw 15-65jr ,1 21,3 25. Wmo-cliënten met een maatwerkarrangement per inw 2017? Kinderen (tot 18 jaar) in uitkeringsgezin % van kinderen tot 18 jaar ,49 5, vervallen 28. Werkloze jongeren % van jongeren (16-22 jaar) , Jongeren (tot 18 jr) met % van alle jongeren tot 18 jeugdhulp jaar ,9 8,8 30. Jongeren met jeugdreclassering% van jongeren (12-22 jaar) ,3 31. Jongeren met jeugdbeschermin% van alle jongeren tot 18 jaar ,7 0,8 32. Jongeren met delict voor rechte% van jongeren (12-21 jaar) ,17 1,4 77

75 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Doelstellingen waren: - Verbeteren van de algemene gezondheid van inwoners op basis van de nota volksgezondheid; - Uitwerking van het jeugdbeleid waarbij wij voorwaarden wilden scheppen zodat jeugdigen zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige en maatschappelijk verantwoordelijke volwassenen; - Als gemeente organisatorisch en uitvoerend in staat zijn om de taken die vanaf 1 januari 2015 tot het takenpakket van de gemeente behoren op het terrein van de jeugdhulp goed te kunnen uitvoeren. - Uitvoering van het GRP volgens planning en waar mogelijk dakoppervlak afkoppelen van de riolering; - Een goede gestructureerde handhaving als het gaat om milieubeheer en een goede normstelling voor de verschillende typen gebieden (Wet geurhinder en veehouderij).. Op dit programma hebben de onderstaande taakvelden betrekking: 7 Baten en lasten Volksgezondheid en milieu (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Volksgezondheid Riolering Afval Milieubeheer Begraafplaatsen en crematoria Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Volksgezondheid Riolering Afval Milieubeheer Begraafplaatsen en crematoria Totaal baten Saldo programma Wat is de bestaande situatie? Milieubeheer Nagenoeg alle gemeentelijke taken besteden wij uit aan de Omgevingsdienst Regio Utrecht. De handhavingstaken bestaan uit het uitvoeren van periodieke controles, projectcontroles en controles naar aanleiding van klachten. Op verzoek van de gemeente wordt ook ondersteuning ingezet bij de afhandeling van klachten. Daarnaast ondersteunt en /of adviseert de Omgevingsdienst de gemeente bij andere (milieu)taken. Zo implementeert de Omgevingsdienst nieuwe wet- en regelgeving, adviseert inhoudelijk en beleidsmatig met betrekking tot de archeologietaken. 78

76 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Wat hebben we bereikt? Jeugdgezondheidszorg Vanaf 1 januari 2016 ligt de uitvoering van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) volledig bij de GGD regio Utrecht (GGDrU). Voorheen werd de JGZ 0-4 jarigen nog uitgevoerd door Vitras. De overgang van aanbieder is prima verlopen. Jeugdhulp Vanaf 1 januari 2015 is er in Renswoude een Dorpsteam waar inwoners terecht kunnen met hun vraag of probleem op het gebied van opvoeden & opgroeien. Door een aantal leden van het Dorpsteam kan er lichte opvoedondersteuning worden geboden. Als er intensievere, meer specialistische en / of langdurige hulp nodig is kan worden doorverwezen naar een aantal professionals uit het Centrum voor Jeugd en Gezin in Veenendaal of kan worden opgeschaald naar jeugdhulpaanbieders die hier in regio FoodValley verband voor gecontracteerd zijn. Ook bestaat hierbij de mogelijkheid dat cliënten hulp inkopen middels een Persoons Gebonden Budget ( PGB). Samen Veilig komt in beeld als er zorgen zijn over de veiligheid en of ontwikkeling van een kind of als er sprake is van geweld in de huiselijke sfeer. Op 1 september 2017 is het nieuwe Eerste Lijns Gezondheidscentrum De Taets geopend. Een mooie aanwinst voor de gemeente Renswoude. Naast de huisarts, apotheek, fysiotherapeut en de kinderfysiotherapeut zijn ook de partijen uit het Kruisgebouw overgegaan naar dit nieuwe pand. Wat hebben we daarvoor gedaan? Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Vanaf 1 januari 2016 hebben we de volledige Jeugdgezondheidszorg ( van 0 tot 19 jaar) ondergebracht bij de GGD regio Utrecht. Hierdoor hebben we één aanbieder voor de volledige jeugdgezondheidszorg. Met de integrale jeugdgezondheidszorg is de onwenselijke knip tussen 0-4 en 4-19 jarigen verdwenen. De JGZ is een belangrijke partner in de vroegsignalering en preventie. Ook nemen zij deel an het jeugnetwerk Renswoude. Dorpsteam Er is geïnvesteerd in het Dorpsteam. Personele uitbreiding heeft plaatsgevonden door meer capaciteit beschikbaar te stellen voor Jeugd. De jeugdconsulent heeft in plaats van 12 nu 24 uur tot haar/zijn beschikking en een gedragswetenschapper is aangesteld. De gedragswetenschapper zorgt voor een kwaliteitsslag binnen het Dorpsteam. Zij sluit aan bij casuistiekoverleggen, voert indien nodig bilaterale gesprekken met de consulenten en kan ook zelf breed onderzoek verrichten. 79

77 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Afvalverwijdering en verwerking Aangezien slechts een deel van de kliko s is vervangen in de afgelopen jaren, kost het vervangen van kapotte kliko s nog relatief veel tijd. Door het coderen van de kliko s wordt nu wel voor elke aangeboden kliko betaald. Om tot een aanvaardbare hoeveelheid restafval per inwoner te komen moet Renswoude de afvalinzameling veranderen. De zaterdagopenstelling van de gemeentewerf wordt druk bezocht. Milieubeheer Als gevolg van de wijziging van de Wet Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (Wet VTH), zijn halverwege 2017 alle basistaken op het gebied van milieu worden ondergebracht bij een regionale uitvoeringsdienst. Riolering Afgelopen jaar zijn de resterende pompunits van de drukriolering vervangen, door units zonder telemetrie. Wat heeft het gekost? Taakveld 7.1 Volksgezondheid. Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 714 Openbare gezondheidszorg , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd via de 6 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd de 1 e begrotingswijziging 2017 van de GGD in onze begroting verwerkt. De bijdrage aan de GGD werd verhoogd met 4.200,--, dit werd veroorzaakt door de hogere inzet van de GGD ten behoeve van statushouders. 80

78 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- hoger dan de gewijzigde begroting. De kosten van ( schoonmaak) onderhoud van het Groene Kruisgebouw waren 3.145,-- hoger dan was begroot. Verder werd in september 2017 het E.L.G.C. in gebruik genomen. De gemeente huurt ook een ruimte in het E.L.G.C.. Deze huurlasten bedroegen 7.450,-- en waren niet begroot. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 714 Openbare gezondheidszorg , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke huuropbrengsten waren 6.950,-- lager dan was begroot. Een aantal huurders die gebruik maakten van het Groene Kruisgebouw hebben de huur opgezegd en maken nu ook gebruik van het E.L.G.C.. Daardoor zijn de huuropbrengsten gedaald. Wel werd een bedrag van 1.540,-- ontvangen in verband met doorverhuur van onze ruimte in het E.L.G.C.. Deze inkomsten waren niet begroot. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 715 Jeugd gezondheidszorg , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,,-- lager dan was begroot. De kosten van jeugdgezondheidszorg waren 3.798,-- lager dan was begroot. Voor overige uitgaven was 3.000,-- begroot, hierop werden geen uitgaven gedaan. De kosten voor Jeugdzorg-en jeugdhulp waren 5.079,-- lager dan geraamd. Aan jeugdzorg werd 1.825,-- minder uitgegeven dan begroot. Voor verslavingszorg was 7.000,-- geraamd, hier werden geen uitgaven voor gedaan. 81

79 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Functienummer Omschrijving baten Primitieve 715 Openbare gezondheidszorg - 0,-- - 0,-- - 0,,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Op deze functie werden geen baten begroot en ook niet in de verantwoord. Taakveld 7.2 Riolering. Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Riolering Baten rioolheffing Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 722 Riolering , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd via de 2 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werden de en op posten rente en afschrijving verhoogd in verband met de renovatie van de riolering aan de Taets van Amerongenweg.. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. Dit verschil wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat de extra lasten die via de 2 e begrotingswijziging 2017 waren geraamd op de posten rente en afschrijving, totaal ,-- in 2017 nog niet werden verantwoord, daar dit werk nog niet is uitgevoerd. Verder werd er ,-- minder uitgegeven aan kosten van electra. Dit is het gevolg van het vernieuwen van de rioolpompen. De nieuwe pompen gebruiken aanzienlijk minder electra dan de oude. De personeelslasten van de afdeling omgevingsbeheer waren 6.817,-- hoger dan was begroot. Geraamd was hier 1200 uren aan te besteden in werkelijkheid werden hier 1318 uren aan besteed. Hoeveel storingen er in een jaar aan de riolering zullen zijn, is moeilijk voorspelbaar. 82

80 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Aan personeel van derden werd ,-- meer uitgegeven dan was begroot. Sinds de functie van hoofd omgevingsbeheer is vervallen moeten we civieltechnische zaken in hoofdzaak uitbesteden. De kosten van onderhoud riolering waren 7.984,-- hoger dan was begroot. Er werden in pompinstallaties vernieuwd, de kosten hiervan bedroegen ,--. De kosten van meten en monitoren van de opslagcapaciteit waren ,-- lager dan was geraamd. Door minder telemetrie op de pompunits toe te passen kunnen de kosten op deze post worden verlaagd. De rente en afschrijving waren ,-- lager dan de begroting omdat de activiteiten waar de begrotingswijziging betrekking op had, renovatie riolering Taets van Amerongenweg, in 2017 nog niet zijn uitgevoerd. De gecompenseerde B.T.W. op riolering werd in 2016 nog wel op deze functie verantwoord, maar in 2017 niet meer ten gevolge van de wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording. Voor overige lasten van riolering was 6.500,-- begroot, maar hier werden geen lasten op verantwoord. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 726 Baten rioolheffing , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Deze hogere opbrengsten komen door een toename van het aantal ( bedrijfs -)aansluitingen. Hieronder volgt een overzicht van de kosten en opbrengsten van riolering: Personeel derden Electra pompen Telesignalering pompen Onderhoud pompen en rioolstelsel Meten en monitoren Rente Afschrijvingen Personeelslasten omgevingsbeheer Overige kosten omgevingsbeheer subtotaal (transporteren)

81 Programma 7 Volksgezondheid en milieu subtotaal ( getransporteerd ) verkeer en vervoer openbaar groen en recreatieve voorz inkomensregelingen Subtotaal kosten Overheadkosten 10,65% van subtotaal Comp. BTW Totaal kosten Toevoeging voorziening riolering Totaal lasten Baten rioolrecht Batig exploitatiesaldo Dit batig exploitatieresultaat is toegevoegd aan de Reserve riolering conform het bestaande beleid. Taakveld 7.3 Afval. Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Afvalverwerking en verwijdering Baten reinigingsrecht en afvalstoffenheffing Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 721 Afvalverwijdering en verw , , De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten van deze functie waren ,-- lager dan de begroting. Aan onderhoud kliko s werd 9.320,-- minder uitgegeven dan was begroot. De meeste kliko s zijn nog vrij nieuw, daarom behoeft daar nu nog niet zoveel onderhoud aan te worden gepleegd. De lasten van gemeentereiniging waren 8.082,-- lager dan was begroot, dit komt vooral doordat de medewerkers van omgevingsbeheer hier minder uren aan hebben besteed. Geraamd was dat ze hier 825 uren aan zouden besteden, er werd 654 uren aan besteed. De kosten van het ophalen van huis- en grofvuil bleven 1.841,-- onder het begrote bedrag. 84

82 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Aan inzamelen van klein chemisch afval werd 2.523,-- minder uitgegeven dan was begroot. Ook dit komt hoofdzakelijk doordat de medewerkers van omgevingsbeheer hier minder uren aan hebben besteed. De kosten van inzamelen van glas en textiel waren 559,-- hoger dan was begroot. De kosten voor het inzamelen van het oude papier waren 4.934,--hoger dan was begroot.. De bijdrage aan de Afval Verwerking Utrecht ( AVU) was ,-- lager dan was begroot. De gecompenseerde BTW op kosten van reiniging werd in de 2016 nog wel op deze functie verantwoord. Na de wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording per is dit niet meer toegestaan en moeten deze kosten extra-comptabel worden meegenomen om te berekenen of de tarieven kostendekkend zijn. De kosten van het inzamelen en afvoeren van plastic, metalen en drinkkartons waren 7.500,- - hoger dan was geraamd. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 721 Reiniging , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De vergoeding die we hebben ontvangen voor de inzameling van glas en textiel was 8.914,-- hoger dan was begroot. Via een hogere vergoeding wordt geprobeerd het gescheiden inzamelen en daardoor mogelijk hergebruik van grondstoffen te stimuleren. De opbrengst oud papier was 1.122,-- hoger dan was begroot. De vergoeding voor het inzamelen van plastic, metalen en drinkkartons ( PMD) was ,-- hoger dan begroot. De bijdrage van burgers voor het ophalen van grof vuil bedroeg 1.744,-- Functienummer Omschrijving baten Primitieve 725 Baten afvalstoffenheffing/ rein.recht , ,, ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. 85

83 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. In de begroting staan de bedragen die oorspronkelijk waren geraamd. Per 1 januari 2017 is het tarief van de afvalstoffenheffing verhoogd met 5 %. Daar mee houdend zou een opbrengst verwacht mogen worden van ,--. Daarmee vergeleken is de werkelijke opbrengst 6.722,-- lager. Dit verschil wordt o.a veroorzaakt doordat er door tijdelijke leegstand geen heffing plaats vindt of doordat door een echtscheiding gedurende een deel van het jaar een éénpersoonshuishouden tarief moet worden doorberekend i.p.v. een meerpersoonshuishoudentarief. In de begroting waren we er van uitgegaan dat er een extra bedrag van ,-- nodig zou zijn om tot 100 % kostendekking te komen. Dit bedrag zou moeten worden gevonden door en/of de tarieven te verhogen en/of een bijdrage ten laste van de Milieureserve. Daar de kosten lager waren dan was begroot, was deze bijdrage uit de Milieureserve niet nodig en kon er zelfs nog een bedrag aan de Milieureserve worden toegevoegd. Hieronder volgt een totaaloverzicht van de kosten en de baten van afvalinzameling en verwerking. Onderhoud kliko s Personeelslasten omgevingsbeheer Overige kosten omgevingsbeheer Ophalen huisvuil en grofvuil Inzamelen klein chemisch afval Inzamelen glas en textiel Inzamelen oud papier Kosten verv. en verwerking AVU Afvoeren asbest Afvoeren plastic, metaal, drinkkartons Totaal kosten afvalinzamelen en verwerken Overige toe te rekenen kosten : Straatvegen en onkruidbestrijding Inkomensregelingen ( kwijtscheldingen) Subtotaal Overheadkosten 10,65 % van het subtotaal Gecompenseerde BTW Totaal kosten Vergoeding inzameling materialen Netto kosten Opbrengsten afvalstoffenheffing Positief resultaat reiniging Dit bedrag van ,-- kan op grond van het bestaande beleid worden toegevoegd aan de Milieureserve. Taakveld 7.4 Milieubeheer. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : 86

84 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Milieubeheer Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 723 Milieubeheer , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd, via de 3 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd de bijdrage aan de ODRU verhoogd met ,-- in verband met de overdracht van milieutaken aan de ODRU. Verder werd er een bedrag van ,-- geraamd als aandeel van de gemeente Renswoude in de plannen om te komen tot het terugdringen van de fijnstofproblematiek in de regio FoodValley. Via de 5 e begrotingswijziging 2017 werd de begroting op deze functie eveneens gewijzigd. De op Milieuplannen werd verhoogd met 7.383,-- in verband met specifieke externe adviezen. De post Geluidhinder werd verhoogd met ,-- in verband met geluidwerende maatregelen die moeten worden genomen aan gevels aan de Dorpsstraat. Tegenover deze beide uitgavenposten staat een bijdrage ten laste van de Milieureserve geraamd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot.. De kosten van regionale samenwerking milieu waren 600,-- lager dan was begroot. De kosten van Milieuplannen waren ,-- lager dan de begroting. Dit komt doordat de ODRU er slechts gedeeltelijk in is geslaagd om de werkzaamheden behorend bij de overdracht van milieutaken halverwege 2017 uit te voeren in De lasten van geluidhinder waren ,-- lager dan was begroot. De maatregelen die moeten worden genomen om de gevelbelasting tegen te gaan zijn nog niet volledig uitgevoerd in Ook werd een creditnota ontvangen met betrekking tot eerder uitgevoerde werkzaamheden van 4.000,--. De lasten van de afgifte van milieuvergunningen waren 6.617,-- hoger dan was geraamd. Dit komt doordat het noodzakelijk was voor enkele vergunningen om een specialistisch advies in te winnen. De kosten van deze speciale adviezen worden gedekt door een bijdrage uit de Milieureserve. De kosten van handhaving milieuvergunningen waren 2.585,-- hoger dan was begroot. De ODRU besteedde hier meer uren aan dan was geraamd. Op deze functie kwamen in 2017 geen baten voor. 87

85 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Taakveld 7.5 Begraafplaatsen en crematoria. Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Lijkbezorging Begraafplaatsrechten Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 724 Lijkbezorging , , ,-- Wijzigingen begroting De begroting op deze functie werd niet gewijzigd in Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De onderhoudskosten aan de begraafplaats waren 1.722,-- hoger, dan was begroot. Hier werden meer uren door de afdeling omgevingsbeheer aan besteed dan was begroot. De lasten van begraven waren 6.169,-- lager dan was begroot. Door gebruik te maken van het kraantje dat hiervoor is aangeschaft kost het delven van graven minder uren arbeid. De lasten van het rouwcentrum waren 4.179,-- lager dan was begroot. Dit komt doordat de onderhoudslasten erg laag waren in Ook werden hier minder uren door de medewerkers van omgevingsbeheer aan besteed dan was begroot. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 732 Begraafrechten , ,, ,-- Wijzigingen begroting De begroting op deze functie werd gewijzigd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten van begraafrechten waren in ,-- hoger dan was begroot. Het aantal begrafenissen was hoger dan was begroot. Er vonden 28 begrafenissen plaats in 2017 en er werden 13 graven aangekocht. 88

86 Programma 7 Volksgezondheid en milieu Beleidsindicatoren Volksgezondheid en Milieu Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude Provincie Utrecht 33. Omvang huishoudelijk restafvalkg/inwoner per jaar onbekend 34. Hernieuwbare electriciteit % ,9 2 89

87 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Met dit programma wilden wij invulling geven aan ruimte, op een wijze die aan alle belangen recht doet. Op het taakveld volkshuisvesting wil de gemeente voorwaarden scheppen voor een goed huisvestingsbeleid en het realiseren van een gevarieerd en gedifferentieerd aanbod van woningen. Op dit programma hebben de onderstaande taakvelden betrekking: Baten en lasten Volkshuisvesting, ruimtelijke Ordening en stedelijke vernieuwing (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Ruimtelijke ordening Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) Wonen en bouwen Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Ruimtelijke ordening Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) Wonen en bouwen Totaal baten Saldo programma Wat hebben we bereikt? Zoals bekend bestaan er in Renswoude drie grote onherroepelijke bestemmingsplannen (buitengebied, kern woongebied en kern bedrijventerrein). Daarmee wordt voor de komende jaren voldaan aan de verplichting om actuele bestemmingsplannen te hebben, dat wil zeggen niet ouder dan 10 jaar. Inmiddels is de actualiseringsplicht vervallen, waardoor waarschijnlijk gewacht kan worden op de inwerkingtreding van de Omgevingswet om een omgevingsplan als opvolger van de bestemmingsplannen op te stellen. Uiteraard is niet alles 10 jaar vooruit te voorzien. Er blijven dan ook partiële herzieningen nodig, zoals bij nieuwe ontwikkelingen in het buitengebied of bij inbreiding. Beekweide In het 4e jaar van de samenwerking met De Bunte hebben we, wederom in co-creatie, een groot gebied in Beekweide ontwikkeld. Het gebied tussen de voetbalvelden, in het verlengde van de Leeuwerikweide, tot aan de Watersnipweide, is ontwikkeld voor ca. 86 woningen. De verkoop voor 34 woningen werd gestart, maar vanwege de enorm vraag zijn er uiteindelijk 57 woningen in de verkoop gebracht en allemaal verkocht. De bouw van deze totale vlek startte uiteindelijk begin In deze fase is een pilot gestart ten behoeve van 7 goedkope starterswoningen, die volgens het concept slimmer kopen van de gemeente worden gekocht. Deze woningen zijn als rug aan rug woning ontwikkeld. De overige 7 rug aan rug woningen zijn via de ontwikkelaar als normale koopwoning op de markt gebracht. 90

88 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Dit gehele plangebied is in 2017 bouwrijp gemaakt. In 2017 is bovendien gestart met de bouw van de laatste fase (4) in het middengebied van Beekweide. In deze fase worden 7 goedkope eengezinswoningen, 6 drie onder een kapwoningen en een twee onder een kapwoning gebouwd. Deze woningen worden medio 2018 opgeleverd. De bouwfase (3) daarvoor, bestaande uit 12 rijwoningen, 4 twee onder één kapwoningen en 20 gemeentelijke sociale huurwoningen werd in het 2e kwartaal van 2017 opgeleverd. Ook is het openbare gebied voor deze woningen aangelegd. In 2017 is tevens het terrein, gelegen aan De Hokhorst, ontwikkeld en bouwrijp gemaakt voor het nieuwe kindcentrum en de nieuwe school van De Borgwal. Het parkeerterrein is opnieuw ontworpen en wordt medio 2018 aangelegd. Het perceel van het nieuwe kindcentrum is in 2017 geleverd en tevens is direct daarna met de bouw hiervan gestart. Dit plangebied maakt onderdeel uit van de grondexploitatie van Beekweide. Dorpshart De bouw van het eerstelijns gezondheidscentrum, met daarboven op de 1 e en 2 e verdieping 10 appartementen is medio 2017 voltooid. Wat hebben we daarvoor gedaan? Aan de verplichting uit de Wet ruimtelijke ordening om voor 1 juli 2013 actuele bestemmingsplannen te hebben, dat wil zeggen niet ouder dan 10 jaar, is voldaan. In het Dorpshart is de bouw van het Eerste Lijns Gezondheids Centrum ( E.L.G.C.) gereed gekomen. De co-creatie met De Bunte is geïntensiveerd. Er zijn ambtelijk veel uren op deze projecten ingezet. Er hebben twee verkoopavonden plaatsgevonden. Dit heeft bijgedragen aan een goede verkoop. Het bestemmingsplan voor Beekweide is nog verder verruimd zodat een goede verkaveling voor diverse doelgroepen mogelijk is gemaakt. Op deze wijze kan iedere potentiële doelgroep bediend worden. Wat heeft het gekost? Taakveld 8.1 Ruimtelijke ordening. Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Ruimtelijke ordening Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. 91

89 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 810 Ruimtelijke ordening , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd, via de 3 e begrotingswijziging Via deze wijziging werd een bijdrage aan het Manifest van Salentein geraamd van ,-- en een bijdrage voor het opstellen van een cultuurhistorische waardekaart van ,--. Via de 5 e begrotingswijziging 2017 werd een uitgave geraamd van 2.455,-- ten behoeve van de structuurvisie. Hier staat een bijdrage tegenover uit de reserve die hiervoor is gevormd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 7.994,-- lager dan de begroting. Het aantal uren dat hier door de medewerkers van bouw-en woningtoezicht aan werd besteed was minder dan geraamd, hierdoor waren deze lasten 3.737,-- lager dan begroot. Aan advertenties/ publicaties werd 4.253,-- minder uitgegeven dan was begroot. De kosten van herziening bestemmingsplannen waren 8.512,-- hoger dan was begroot. Aan het opstellen van de structuurvisie werd ,-- meer uitgegeven dan was geraamd, deze uitgaven worden gedekt door een bijdrage uit de Reserve structuurvisie. Er werden in 2017 geen planschadevergoedingen betaald, wel werd een onderzoek verricht naar mogelijke planschade. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 810 Ruimtelijke ordening , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Dit komt doordat er meer bestemmingsplanwijzigingen op aanvraag binnen kwamen dan was begroot. Taakveld 8.2 Grondexploitatie ( exclusief bedrijventerreinen ). Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Grondexploitatie ( niet bedrijventerreinen) 92

90 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 830 Grondexploitatie ( excl. Gr. Overeem en VPB ) , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Dit komt vooral doordat de opbrengsten grondverkopen in Beekweide hoger waren dan was begroot ( ,--). Via een administratieve boeking worden deze hogere opbrengsten ook onder de lasten op deze functie verantwoord en tegen geboekt op de balans bouwgronden in exploitatie. Ten behoeve van het project herinrichting Taets van Amerongenweg werd ,-- uitgegeven, deze lasten waren niet begroot. Ook werden met betrekking tot dit project de uitgaven die reeds in 2016 waren gedaan ten bedrage van ,-- alsnog geactiveerd. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 830 Grondexploitatie , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. De baten op complex Beekweide waren ,-- hoger dan was begroot, verder was er nog een opbrengst van ,-- in verband met winstneming op Beekweide. Deze winstneming was niet geraamd. Aan de batenkant werd verder nog een bedrag van 9.515,-- verantwoord, dit bedrag was niet geraamd. Dit betreft de opbrengst van een aantal strookjes grond, dit was nog een nasleep van de actie die we in 2016 hebben ondernomen om te voorkomen, dat particulieren door verjaring eigenaar worden van gemeentegrond. Deze opbrengst is via functie 980 toegevoegd aan de Reserve grondexploitatie. 93

91 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Verder werd er een opbrengst verantwoord van ,-- met betrekking tot het project Herontwikkeling Taets van Amerongenweg. Dit betreft een administratieve boeking en geen werkelijke opbrengst. Het bedrag van ,-- dat hier is verantwoord betreft de uitgaven op dit project in 2017 en de uitgaven die reeds in 2016 waren gedaan ten behoeve van dit project ( ,-- ). Via deze boeking worden deze posten geactiveerd. Taakveld 8.3 Wonen en bouwen. Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Woningbouw exploitatie Overige volkshuisvesting Leges omgevingsvergunningen Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 820 Woningbouw exploitatie , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. De exploitatielasten van het Woningbedrijf waren ,-- hoger dan was begroot. Deze hogere exploitatielasten worden vooral veroorzaakt door de uitgevoerde renovaties in Ook is er een bedrag betaald op een voorlopige aangifte Vennootschapsbelasting over 2016 en 2017 van totaal ,--. Wij zijn van mening dat we voor wat betreft het Woningbedrijf niet vennoootschapsbelasting plichtig zijn, we hebben dit ook gemotiveerd aan de belastingdienst laten weten, maar deze heeft hier nog niet op gereageerd. Ter voorkoming van eventuele boetes en hoge rentelasten hebben we de voorlopige aanslagen over 2016 en 2017 betaald. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 820 Woningbouw exploitatie , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. 94

92 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. In 2017 waren er geen opbrengsten uit verkoop woningen. Hieronder wordt en nadere uiteenzetting gegeven van de exploitatie van het Woningbedrijf. De normale bedrijfslasten van het Woningbedrijf bedroegen ,-- en de rentelasten bedroegen ,--, zodat de totale lasten ,-- bedroegen. De normale baten van het Woningbedrijf bedroegen ,-- Op grond van het gewijzigde Besluit Begroting en Verantwoording wordt er vanaf 2017 geen rente meer toegerekend aan reserves, dus ook niet aan de Algemene Bedrijfsreserve van het Woningbedrijf die wordt belegd bij de algemene dienst. Hierdoor zijn er geen rentebaten. De totale baten bedroegen dus ,--. Het nadelig exploitatieresultaat van het Woningbedrijf over 2017 bedroeg ,--. Dit bedrag is via functie 980 onttrokken aan de algemene bedrijfsreserve van het Woningbedrijf. De bedrijfsbaten van het Woningbedrijf kunnen als volgt worden gespecificeerd: Huren Woningen en woongebouwen ,00 Vergoedingen ,00 Verkoopopbrengsten ,00 Rente baten 0,00 Totaal bedrijfsbaten Woningbedrijf ,00 De bedrijfslasten van het Woningbedrijf kunnen als volgt worden gespecificeerd : Afschrijvingen ,00 Overige waardeveranderingen mat.vaste activa 0,00 Onderhoudslasten ,00 Overige bedrijfslasten ,00 Rente lasten ( saldo van rentelasten en rentebaten ) ,00 Totaal bedrijfslasten Woningbedrijf ,00 Samenvatting resultaatvergelijking t.o.v. begroting 2017 Resultaat jaar / ,-- Resultaat begroting ,-- Verschil jaar versus begroting -/ ,-- 95

93 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Samengevat is het negatievere resultaat van ,-- als volgt te verklaren: Meer huuropbrengsten -/ ,-- Minder vergoedingen -/ ,-- Minder verkoopopbrengsten -/ ,-- Minder afschrijvingskosten ,-- Minder afboeking MVA ,-- Meer onderhoudskosten -/ ,-- Meer bedrijfslasten -/ ,-- Meer rentelasten -/ ,-- Totaal afwijkingen t.o.v. de begroting / ,-- Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 822 Overige volkshuisvesting , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd via de 3 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd er een bedrag van ,-- aan extra lasten geraamd ten behoeve van de inhuur van extra capaciteit ten behoeve van de handhaving van bouwzaken. Via de 6 e begrotingswijziging 2017 werd dit bedrag nog een keer met ,-- verhoogd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting. De werkelijke lasten op deze functie waren 1.577,-- hoger dan was begroot. Op bouw-en woningtoezicht werd 4.226,-- minder uitgegeven dan was geraamd. Het aantal uren dat hier door medewerkers bouw en woningtoezicht aan werd besteed was minder dan geraamd, hierdoor werd ,-- minder op deze functie verantwoord. De kosten van inhuur derden waren ,-- hoger dan was begroot. Ten aanzien van enkele grote bouwplannen moesten externe adviezen worden ingewonnen o.a. ter controle van constructie been. Aan handhaving van bouwzaken werd ,-- meer uitgegeven dan was begroot. Dit komt door extra inhuur van tijdelijk personeel. Hier werd ,-- meer aan uitgegeven dan was begroot. Op grond van de Wet Vergunningverlening Toezicht en Handhaving ( VTH ) zijn we door de provincie verplicht hier meer aandacht aan te besteden. Met de komst van de Wabo zijn de mogelijkheden voor vergunning vrij oprichten van bouwwerken verruimd. De regels hiervoor zijn echter behoorlijk complex en leiden bij burgers tot vragen. Vaak wordt ten onrechte verondersteld dat een bouwwerk vergunning vrij is, waardoor we handhavend moeten optreden Geconcludeerd is dat we hiervoor ongeveer 1fte handhavingsjurist te weinig beschikbaar hebben. Getracht is hierin te voorzien door tijdelijke inhuur. In eerste instantie is in 2016 een inhaalslag gepleegd met betrekking tot het opstellen van handhavingsbeleid. Vervolgens kon vanaf 2017de handhaving aan de hand van dit beleid worden opgepakt. 96

94 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Functienummer Omschrijving baten Primitieve 822 Overige volkshuisvesting 0,-- 0, ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting Op deze functie waren geen baten geraamd. In 2017 is een woning verkocht waarop een antispeculatiebeding van toepassing was. Hierdoor is een bedrag ontvangen van 7.416,--. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 823 Leges omgevingsvergunningen , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd door middel van de 3 e en de 6 e begrotingswijziging Bij de 3 e begrotingswijziging 2017 werden de baten op deze functie verlaagd met ,-- en via de 6 e begrotingswijziging werden de baten op deze functie verhoogd met ,--. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting Gedurende de eerste maanden van het jaar bleven de legesopbrengsten ver onder de. vandaar dat de ook bij de Zomernota naar beneden werd bijgesteld. Later in het jaar kwamen er nog enkele grote projecten, waardoor de weer naar boven kon worden bijgesteld. Door 6 grote aanvragen omgevingsvergunning werd 67,5 % van de totale omzet gegenereerd. 97

95 Programma 8 - Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Beleidsindicatoren Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Stedelijke vernieuwing Nr. Indicator Eenheid Periode Renswoude Provincie Utrecht 35. Woonlasten éénpersoonshuishouden euro onbekend 36. Woonlasten meerpersoonshuishouden euro onbekend 37. WOZ-waarde woningen bedrag x Nieuwbouw woningen aantal per woningen ,1 7,3 39. Demografische druk: aantal personen van 0 tot 15 jaar en 65 jaar of ouder in verhouding tot de personen van 15 tot 65 jaar. % ,2 66,7 98

96 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen De doelstelling van dit programma was het zorgen voor maximale benutting van de beschikbare middelen om de burgers een optimaal aantal voorzieningen te bieden. Daarnaast het voeren van een zodanig gekwantificeerd beheer dat daarmee de doelmatigheid en doeltreffendheid van het bestuur kan worden beoordeeld. Een gezonde financiële huishouding, doelmatig en doeltreffend, ook op termijn, met ruimte voor noodzakelijk geachte voorzieningen en investeringen en het structureel goed onderhouden daarvan. Op dit programma hebben onderstaande taakvelden betrekking : Baten en lasten algemene dekkingsmiddelen (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Treasury OZB woningen OZB niet-woningen Belastingen overig Alg. uitkering en overige uitk. gemeentefon Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Treasury OZB woningen OZB niet-woningen Belastingen overig Alg. uitkering en overige uitk. gemeentefon Totaal baten Saldo programma Wat hebben we bereikt? In 2017 zijn we er in geslaagd om de reservepositie van de gemeente Renswoude verder te versterken. Dit is geen overbodige luxe, want de komende jaren staan ons nog een aantal flinke uitdagingen te wachten. De noodzaak om te komen tot verbouw van het huidige gemeentehuis of de bouw van een nieuw gemeentehuis is urgent. Ook heeft de gemeenteraad besloten tot nieuwbouw van een brandweerkazerne en van een nieuwe gemeentewerf. De gemeente zal dan ook de komende jaren aanzienlijke bedragen moeten investeren in de huisvesting van deze gemeentelijke diensten. Verder hebben het kabinet en de voorzitters van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen bestuurlijke afspraken voor de komende kabinetsperiode ondertekend. Door de verbreding van de normeringssystematiek en door de intensiveringen van het Rijk die doorwerken komen meer middelen beschikbaar voor het gemeentefonds. Dit geeft gemeenten de komende jaren meer besteedbaar budget. Gemeenten hebben zich echter ook verplicht bij te dragen aan de oplossing van een aantal grote maatschappelijke problemen, zoals bijv. : samen aan de slag voor het klimaat, 99

97 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen toekomstbestendig wonen, versnellen van de regionale economie, vitaal platteland, merkbaar beter in het sociaal domein, voorkomen en oplossen van problematische schulden. Dit zijn allemaal problemen, die niet door één bestuurslaag kunnen worden opgelost en waarvoor de verschillende overheden een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen. Wat hebben we daarvoor gedaan? We hebben een strakke begrotingsdiscipline gehanteerd. Wanneer de begroting op een bepaalde functie dreigde te worden overschreden, hebben we steeds geprobeerd dit te compenseren met een onderschrijding op een andere functie. We hebben geprobeerd de gemeentelijke taken zo efficiënt mogelijk uit te voeren. In enkele gevallen zoals bijvoorbeeld de milieutaken, worden we door externe wet en regelgeving gedwongen te kiezen voor een duurdere en minder efficiënte werkwijze dan we tot nu toe gewend waren. We hebben ons met succes verweerd tegen het beroep dat was ingesteld door Stedin bij het Gerechtshof in Amsterdam met betrekking tot de hen opgelegde aanslagen Precariobelasting. Het Gerechtshof in Amsterdam heeft ons in het gelijk gesteld en Stedin heeft inmiddels aangegeven geen verdere procedures te gaan voeren t.a.v. deze heffingen. In de loop van een jaar wordt de gemeente altijd geconfronteerd met onvoorziene zaken en financiële tegenvallers. Dat was ook in 2017 het geval. In de Zomernota hebben we een aantal begrotingsposten waar afwijkingen waren te voorzien, bijgesteld. Financiële situatie De financiële situatie waarin de gemeente Renswoude zich bevindt is ook in 2017 verbeterd. Enerzijds is onze reservepositie rooskleuriger geworden en anderzijds zijn onze risico s verder verminderd. In Project Beekweide zijn alle investeringen die we in dat project hebben gedaan, inmiddels terugontvangen via de grondverkopen. De boekwaarde die dit project nu nog heeft, heeft betrekking op genomen winsten in dit project. Zoals al eerder aangegeven, komen er de komende jaren nog een aantal zaken op ons pad die de nodige financiële offers zullen vergen. Wat heeft het gekost? Taakveld 0.5 Treasury. Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Lasten en baten aandelen Nutsbedrijven Overige financieringsmiddelen 940 Aanmaningskosten etc. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. 100

98 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 330 Rente aandelen Vitens - 0,-- - 0, ,-- De begroting van deze functie is in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren 1.207,-- hoger dan was begroot. raamd. Dit komt doordat de rentelasten van de aandelen Vitens 1.207,-- op deze functie zijn verantwoord, deze lasten waren hier niet geraamd. De dividendopbrengsten van deze aandelen worden ook op deze functie verantwoord, het is daarom logisch de lasten die hier op betrekking hebben ook hier te verantwoorden. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 330 Dividend Vitens , , ,-- Werkelijke baten ten opzichte van begroting De dividenduitkering van Vitens, was 535,-- hoger dan was begroot. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 913 Overige financiële middelen , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting Tot en met 2016 was er een kostenplaats rente en afschrijving. Na de wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording per 2017 komt deze kostenplaats niet meer voor en moeten op functie 913 de rentelasten en de rentebaten worden weergegeven. Op deze functie werd een bedrag van 1.207,-- geraamd aan rentelasten over de investering in aandelen Vitens. Daar de dividendopbrengsten van deze aandelen op functie 330 worden verantwoord, is het logischer de betreffende rentelasten ook op die functie te verantwoorden. 101

99 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen De rente op kortlopende leningen was niet geraamd, hier werd 4.290,-- op uitgegeven, deze post betreft niet alleen de rente op kortlopende leningen en -courantkredieten, maar op deze post worden ook de bankkosten geboekt. De rente van aangegane langlopende geldleningen was ,-- lager dan was begroot. Op de lopende leningen wordt jaarlijks afgelost, dus het bedrag dat hierover aan rente moet worden betaald, wordt jaarlijks minder. Door dat we nog wat liquide middelen uit hadden staan bij schatkistbankieren en doordat we behoorlijk wat gronden in Beekweide hebben verkocht, waardoor we liquide middelen ontvingen, behoefden we in 2017 geen nieuwe vaste geldleningen af te sluiten. De doorberekende rente aan grondexploitaties was ,-- hoger dan was begroot. Dit betreft de rente over de boekwaarde van de grondexploitaties per Doordat we in 2016 op de projecten Beekweide en Groot Overeem behoorlijke bedragen aan winstnemingen moesten verantwoorden, was de boekwaarde van deze projecten per aanzienlijk hoger dan dat bij het opmaken van de begroting 2017 kon worden voorzien. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 913 Overige financieringsmiddelen , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting Hier worden de rentebaten verantwoord die betrekking hebben op de rente die door het Woningbedrijf wordt betaald over het kapitaal dat door de gemeente aan het Woningbedrijf wordt verstrekt. Doordat het Woningbedrijf in 2016 meer heeft geïnvesteerd dan afgelost was het saldo per hoger dan in de begroting 2017 was geraamd. Hierdoor was het bedrag aan rente wat werd ontvangen van het Woningbedrijf ook ,-- hoger dan was begroot. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 940 Lasten, heffing en invorderring belastingen 0,-- 0, ,-- De begroting op deze functie werd niet gewijzigd in

100 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten waren 5.768,-- hoger dan was geraamd. Wanneer belastingaanslagen niet of niet geheel op tijd worden betaald, worden aanmaningen en eventueel later dwangbevelen verzonden, hiervoor worden kosten in gebracht. Taakveld 0.61 OZB Woningen Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Uitvoering Wet WOZ Baten OZB eigenaren woningen 940 Lasten heffing en invordering OZB. Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 930 Uitvoering wet WOZ , , ,-- De begroting op deze functie is gewijzigd via de 4 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd aan de begroting een bedrag van ,-- toegevoegd ten behoeve van de aansluiting van de WOZ op de landelijke voorziening. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De lasten op functie 930 waren 8.310,-- hoger dan was geraamd. Op de post overige uitgaven werden geen uitgaven gedaan. De kosten van aansluiting LV WOZ/ BAG pakket waren ,-- hoger dan was begroot. Geraamd waren de kosten van de aansluiting LV WOZ. Daar er in de loop van 2016 problemen ontstonden met de leverancier van ons BAG pakket, dat nog werd gehost door de gemeente Barneveld, werd besloten een zelfde pakket aan te schaffen dan door de gemeente Veenendaal wordt gebruikt en dit pakket ook te laten hosten in Veenendaal. Vervolgens diende eerst dit pakket te worden gekoppeld aan de WOZ en daarna kon de aansluiting op de LV WOZ worden gerealiseerd. Voor de extra kosten die dit met zich mee bracht is een deel van het budget dat beschikbaar was voor structurele kosten N.U.P. ( functie ) ingezet. Op deze functie komen geen baten voor. 103

101 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen Functienummer Omschrijving baten Primitieve Baten OZB eigenaren won , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. De opbrengst eigenaren woningen was ,-- hoger dan de. De OZB-tarieven zijn in 2017 ten opzichte van 2016 trendmatig verhoogd, dat verklaart een deel van de extra opbrengst. Het resterende deel is het gevolg van volume toename. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 940 Lasten, heffing en invorderring belastingen , , ,-- De begroting op deze functie werd niet gewijzigd in Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke kosten op deze functie waren 4.793,-- lager dan was begroot. De perceptiekosten ( dat zijn kosten die worden gemaakt op de belastingbaten binnen te halen), waren 4.793,-- lager dan was begroot. De opbrengsten van functie 940 zijn op taakveld 0.5 Treasury verantwoord. Taakveld 0.62 OZB niet - woningen Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Uitvoering Wet WOZ Baten OZB eigenaren niet -woningen Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. 104

102 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen Functienummer Omschrijving baten Primitieve 931 Baten OZB gebruikers niet - woningen , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot, dit is het gedeeltelijk het gevolg van de verhoging van de OZB tarieven per en gedeeltelijk een gevolg van volumetoename. Functienummer Omschrijving baten Primitieve Baten OZB eigenaren niet - woningen , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De opbrengst eigenaren niet-woningen was 6.683,-- hoger dan de. De OZB-tarieven zijn in 2017 ten opzichte van 2016 trendmatig verhoogd, dat verklaart een deel van de extra opbrengst. Het resterende deel is het gevolg van volume toename. Taakveld 0.64 Belastingen overig Tot dit taakveld behoort de onderstaande (sub) -functie : Precariorechten Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. 105

103 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 939 Precariorechten 0,00, , ,-- De begroting op deze functie is gewijzigd via de 6 e begrotingswijziging Door middel van deze wijziging werd aan de begroting een bedrag van 2.000,-- toegevoegd ten behoeve van de kosten van juridische ondersteuning in de procedures die lopen met Stedin over de rechtmatigheid van de heffing van precariorechten.. Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke kosten van juridische ondersteuning bedroegen 2.569,-- meer dan was begroot. Dit betrof de kosten van de juridische ondersteuning in de beroeppszaak van Stedin bij het Gerechtshof in Amsterdam. Stedin heeft enkele malen nieuwe stukken aan het dossier toegevoegd, waarop onze juridisch adviseur dan weer moest reageren. Op 6 december 2017 heeft de zitting bij de belastingkamer van het Gerechtshof in Amsterdams plaats gevonden. In januari 2018 kwam de uitspraak van het gerechtshof. Het beroep van Stedin werd ongegrond verklaard en de uitspraak van de Rechtbank Midden Nederland van 16 september 2016, werd gehandhaafd. In maart 2018 heeft Stedin ons laten weten van verdere procedures af te zien. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 939 Precariorechten , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten van precariorechten waren 2.046,-- hoger dan was begroot. Deze hogere opbrengst wordt veroorzaakt door een toename van het aantal meters netwerk waarover het precariorecht wordt berekend. 106

104 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen Taakveld 0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds Tot dit taakveld behoren de onderstaande (sub) -functies : Peuterspeelzaalwerk Uitkeringen gemeentefonds Algemene baten en lasten ( exclusief onvoorziene uitgaven) Uitkering deelfonds sociaal domein Hieronder worden de wijzigingen aangegeven ten opzichte van de primitieve begroting en worden de verschillen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving baten Primitieve Peuterspeelzaalwerk , , De begroting op deze functie werd in 2017 niet gewijzigd. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten waren 3.953,-- hoger dan was geraamd. Dit komt doordat er een bedrag is terugontvangen van Vitras aan teveel betaalde subsidie Dit bedrag is besteed om de extra kosten van het Harmonisatieonderzoek te dekken. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 921 Algemene uitkering gem.fonds , , ,-- De begroting op deze functie werd in 2017 gewijzigd via de 3 e begrotingswijziging Via deze wijziging werd de algemene uitkering uit het gemeentefonds verhoogd met ,--. Dit betreft de bijstelling op grond van de Mei circulaire Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten die in de jaar zijn opgenomen zijn gebaseerd op de laatst ontvangen specificatie van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. 107

105 Programma 9 Algemene dekkingsmiddelen Op grond van deze specificatie is de algemene uitkering uit het gemeentefonds ,-- lager dan de begroting na en zijn de decentralisatie uitkeringen 9.467,-- lager dan de begroting. Het uitkeringspercentage was in de Meicirculaire ,441 en op grond van de Decembercirculaire ,428. Op grond van de Meicirculaire 2017 werd dit uitkeringspercentage toegepast op een bedrag van ,-- en op grond van de Decembercirculaire bedroeg de grondslag ,--. De lagere decentralisatie uitkering wordt vooral veroorzaakt door een lagere uitkering op grond van de Participatiewet. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 923 Uitk. deelfonds soc. domein , , ,-- De begroting op deze functie is gewijzigd via de derde begrotingswijziging Via deze wijziging werd de te verwachten Wmo uitkering verlaagd met 8.150,-- en de te verwachten uitkering jeugdzorg werd verlaagd met 7.099,--. De bijstelling van deze bijdrage vond plaats naar aanleiding van de gegevens in de Mei circulaire Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De uitkering via het gemeentefonds ten behoeve van de Wmo was 773,-- lager dan was begroot. De uitkering ten behoeve van jeugd en jeugdzorg was 588,-- lager dan geraamd. 108

106 Onvoorziene uitgaven Onvoorziene uitgaven Baten en lasten Onvoorzien (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening 2017 Onvoorzien Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening 2017 Onvoorzien Totaal baten Saldo programma Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 922 Onvoorziene uitgaven , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- lager dan was begroot. Uit de jaar 2017 blijkt dat ten laste van onvoorzien in 2017 de volgende bedragen zijn geboekt : Advies inzake generatiepact 5.005,00 Kosten woningontruiming i.v.m. Van Reedeweg ,00 Toets aanbestedingsbeleid WMO ,00 Totaal onvoorziene uitgaven 8.254,00 109

107 Reserve mutaties Reservemutaties (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Mutaties reserves Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Mutaties reserves Totaal baten Saldo programma Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 980 Mutaties reserves , , ,-- De begroting op deze functie is niet gewijzigd in Werkelijke lasten ten opzichte van de begroting De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. Hieronder volgt een specificatie van bedragen die ten laste van de exploitatie aan de reserves zijn toegevoegd ( S = structureel I = Incidenteel ): Toevoeging Tractiefonds 4.538,-- ( S ) Toevoeging Egalisatiereserve verv.midd.en mach. omg ,-- ( I ) Toevoeging Reserve Decentr.Huisv. Onderwijs ,-- ( S ) Toevoeging Reserve Precariorechten ,-- ( S ) Toevoeging Reserve onderhoud openbare gebouwen ,-- ( S ) Toevoeging Reserve speeltoestellen ,-- ( I ) Toevoeging Reserve rioleringen ,-- ( I ) Toevoeging Reserve egalisatie Wmo ,-- ( I ) Toevoeging Reserve jeugdzorg -,-- Toevoeging Reserve cultuur en promotiefonds ,-- ( I ) Toevoeging aan de Algemene reserve ,-- ( I ) Toevoeging Reserve Grondexploitatie ,-- ( I ) Toevoeging Reserve buitengebied ,-- ( I ) Toevoeging Reserve Dorpsvoorzieningen ,-- ( I ) Toevoeging Reserve Monumenten ,-- ( I ) Toevoeging aan de Milieureserve ,-- ( I ) 110

108 Reserve mutaties Toevoeging Alg.Bedr. Res. Woningbedrijf ,-- ( I ) Totaal aan reserves toegevoegd ,-- ( hiervan is ,-- structureel en ,-- incidenteel) Functienummer Omschrijving baten Primitieve 980 Mutaties reserves , , ,-- De begroting op deze functie is gewijzigd via de 3 e begrotingswijziging 2017, dit betreft een bijdrage uit de Algemene reserve om de uitgaven uit de Zomernota te kunnen dekken van ,--. Verder werd de begroting gewijzigd via de 4 e begrotingswijziging 2017 waarbij de kredieten van 2016 werden overgeboekt naar 2017 van de beschikbaar gestelde kredieten kwam een bedrag van ,-- ten laste van de Algemene reserve. Door middel van de 5 e begrotingswijziging 2017 heeft de gemeenteraad toestemming gegeven om een aantal uitgaven ten laste van de reserves te doen, hierbij werd een onttrekking van ,-- gedaan ten laste van de Reserve Milieu, aan de Reserve Cultuur en Promotiefonds werd ,-- onttrokken. Een bedrag van ,-- werd ten laste gebracht van de Algemene Reserve. Aan de Reserve onderhoud en verv.mach. omgevingsbeheer werd een bedrag onttrokken van ,--. Aan de Reserve Cultuurvisie werd een bedrag onttrokken van 2.455,--. Door middel van de 6 e begrotingswijziging 2016 werd het resultaat van de najaarsnota verwerkt, er werd een bedrag van ,-- onttrokken aan de Algemene reserve. Werkelijke baten ten opzichte van de begroting De werkelijke baten op deze functie waren ,-- hoger dan de begroting na wijziging. Ter toelichting op de bijdrage uit de reserves ten gunste van functies uit de verschillende programma s geven wij hieronder een overzicht van deze mutaties: ( S = structureel en I = incidenteel ) Bijdrage uit Alg. Reserve beveiliging gem.huis ,-- (lasten op functie 040) ( I ) Bijdrage uit Alg. Reserve voorber. nieuwb./verb ,-- (lasten op functie 040) ( I ) Bijdrage uit Alg. Reserve voorber.aanp.br.w.kaz ,-- ( lasten op functie 120) ( I ) Bijdrage uit Alg. Reserve plaatsen A.E.D. s ,-- ( lasten op functie 120) ( I ) Bijdrage uit Alg. Reserve voorber.aanp.gem.werf ,-- ( lasten op functie 922) ( I ) Bijdrage uit Res. Onderhoud vervoermidd ,-- (lasten op functie 922) ( I ) Bijdrage uit Res. Mileuvoorzieningen ,-- (lasten op functie 723) ( I ) Bijdrage uit Reserve Cult.en promotiefonds ,-- (lasten op functie 560) ( I ) 111

109 Reserve mutaties Bijdrage Res. Buitengebied Grebbelinie - 263,-- (lasten op functie 560) (S) Bijdrage Res. Kap.lst. Herinrichting Sportpark ,-- (lasten op functie 531) (S) Bijdrage Res. ABR Woningbedrijf ,-- (lasten op functie 820) ( I ) Bijdrage Res. B.C.F ,-- (lasten op functie 040) (I ) Bijdrage Res. Jeugdzorg ,-- ( lasten op functie 923) (I) Bestemming resultaat ,-- ( I ) Totaal bijdragen uit reserves t.g.v. exploitatie ,--. ( hiervan is ,-- structureel en ,-- incidenteel) Op functie 990 is het voordelig exploitatieresultaat van verantwoord. 112

110 Overhead In veel gevallen worden de indirecte kosten - de overheadkosten die voor de gehele organisatie worden gemaakt (PIOFAH) - verantwoord op kostenplaatsen en deze kosten worden vervolgens via verdeelsleutels toegerekend aan de exploitatie. In onze begroting werden de indirecte kosten eerst verantwoord op de kostenplaatsen rente, - omgevingsbeheer of op de kostenplaats bestuursapparaat. Vervolgens werden de kosten van de kostenplaats omgevingsbeheer aan de hand van de urenverdeling en een uurtarief omgeslagen over de verschillende functies van de begroting. De kosten van de kostenplaats bestuursapparaat werden aan de hand van een percentage en een kostenverdeelstaat doorberekend aan de betreffende functies. In het gewijzigde BBV worden baten en lasten van overhead niet meer via de kostenverdeelstaat naar de afzonderlijke beleidsprogramma s doorbelast maar centraal onder een afzonderlijk taakveld geadministreerd. Hiermee vervalt de noodzaak van een integrale kostentoe aan alle gemeentelijke taken en activiteiten. Om te voorkomen dat er verschillen gaan optreden in de wijze van toe van overhead, wordt een algemene definitie van overhead voorgeschreven. Uitgangspunt van de definitie is dat kosten zoveel mogelijk direct worden toegerekend aan de betreffende taken/activiteiten. Alle kosten die direct verbonden zijn aan activiteiten/taken/producten die gericht zijn op de externe klant, moeten in de betreffende taakvelden worden geregistreerd. De kosten die niet direct toegerekend kunnen worden aan taakvelden worden geadministreerd in één taakveld 0.4 Overhead, wat valt onder het hoofdstuk Bestuur en Ondersteuning. Voor taken/activiteiten en daarmee samenhangende diensten waarvoor gemeenten kostendekkende tarieven mogen berekenen (afval, riolering), zou het niet op deze producten ramen van overhead betekenen dat voor die producten een positief resultaat kan ontstaan, omdat gemeenten overhead wel mogen meenemen in de be van de tarieven. Om verwarring te voorkomen wordt in het BBV de verplichting opgenomen dat in de paragraaf lokale heffingen toegelicht wordt hoe de overhead zich verhoudt tot dergelijke taakvelden waar een heffingen van toepassing is. In de begroting 2017 en de 2017 zijn de directe kosten van de afdeling omgevingsbeheer nog wel aan de hand van het aantal aan die functie besteedde uren doorberekend aan de diverse functies. De doorberekende kosten zijn opgesplitst in salariskosten en overige kosten omgevingsbeheer. Ook zijn de doorberekende kosten op de kostenplaats omgevingsbeheer niet meer verantwoord als baten, maar als negatieve lasten. Ook dit is voorgeschreven in de nieuwe B.B.V. voorschriften. De kosten die voorheen via de kostenplaats bestuursapparaat werden doorberekend, zijn voor zo ver er een directe relatie was met bepaalde functies als directe kosten aan deze functies toegerekend. De overige kosten zijn op functie 040 Overhead verantwoord. Verder is de verhouding berekend tussen de totale overheadkosten en de lasten van alle taakvelden met uitzondering van de overheadkosten en de reservemutaties. Op deze wijze is er een omslagpercentage overheadkosten berekend. Bij de be van de lasten waarop 113

111 Overhead de tarieven voor afvalstoffenheffing/ reinigingsrecht en rioolheffing zijn gebaseerd is dit gedeelte aan overheadkosten meegenomen. Baten en lasten Overhead (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Overhead Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Overhead Totaal baten Saldo programma Hieronder worden de wijzigingen in de begroting en de afwijkingen tussen realisatie en begroting toegelicht. Functienummer Omschrijving lasten Primitieve 040 Overhead , , ,-- De begroting op deze functie werd gewijzigd door de 3 e begrotingswijziging 2017, via deze wijziging werd de op de post personeelskosten derden verhoogd met ,-- ten behoeve van uitbreiding van het secretariaat en ,-- t.b.v. het aantrekken van een privacy officer. Voor het opstellen van een handboek digitale beveiliging werd 5.000,-- beschikbaar gesteld. Voor het digitaliseren van de bouwdossiers werd een bedrag van ,-- beschikbaar gesteld. Via de 4 e begrotingswijziging 2017 werd een krediet overgeheveld van 2016 naar 2017 ten behoeve van digitalisering van het archief. Door middel van de 5 e begrotingswijziging werd er een bedrag van ,-- beschikbaar gesteld ten behoeve van voorbereiding-en onderzoekkosten verbouw c.q. nieuwbouw gemeentehuis. Ook werd via deze begrotingswijziging een bedrag van 3.700,-- beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de toegangsbeveiliging van het gemeentehuis. Door middel van de 6 e begrotingswijziging 2017 werd de post personeelslasten derden verhoogd met ,--. De post onderhoud computerapparatuur werd verhoogd met ,--, de post accountantskosten werd verhoogd met ,-- en de post beveiliging informatievoorziening ( ENSIA) werd verhoog met 3.500,--. Werkelijke lasten ten opzichte van begroting. De werkelijke lasten op deze functie waren ,-- hoger dan was begroot. 114

112 Overhead Representatie De kosten van representatie bleven 3.448,-- onder de begroting. Secretariepersoneel De kosten van secretariepersoneel waren ,-- lager dan was begroot. De salariskosten van secretariepersoneel die niet rechtstreeks aan functies konden worden toegerekend waren ,-- lager dan was begroot. De eindheffing WKR bleef 5.300,-- onder de. Aan personeel van derden werd 3.090,-- minder uitgegeven dan was begroot. De personeelslasten derden bestonden uit : Detachering medewerkster Maandag ten behoeve van het secretariaat ,--.. Adviezen van BBN adviseurs o.a. opstellen GREXEN en diverse been ten behoeve van de plannen rond verbouw c.q. nieuwbouw van het gemeentehuis ,--. Driessen ondersteuning personeelszaken 1.083,-- en Welconsult ( been algemene uitkering gemeentefonds) 1.530,--. De lasten van overige personeelslasten waren 3.468,-- hoger dan was begroot. De kosten van de salarisadministratie bleven 2.918,-- onder de begroting. Vorming en opleiding. Aan kosten van vorming en opleiding werd 7.973,-- meer uitgegeven dan was geraamd. De laatste jaren werd er weinig uitgegeven aan opleidingen.op grond van de CAO heeft iedere ambtenaar recht op een Individueel Loopbaan Budget van 500,-- per jaar. In 2017 hebben alle medewerk(st)ers een training zelfverdediging en omgang met agressiviteit gevolgd, de kosten hiervan bedroegen 4.500,--. Twee medewerkers hebben een cursus gevolgd waarvan de kosten 3.000,-- bedroegen. Ook is één medewerkster begonnen aan een opleiding waarvan de kosten 7.000,-- bedroegen. Daarnaast zijn er nog enkele bijscholingscursussen gevolgd. Gemeentehuis De werkelijke lasten van het gemeentehuis waren ,-- hoger dan was begroot. Dit komt met name doordat er ,-- meer is uitgegeven aan voorbereidingskosten en onderzoekskosten in verband met de verbouw of nieuwbouw van het gemeentehuis. Tegenover deze kosten staat een bijdrage ten laste van de algemene reserve welke op functie 980 is verantwoord. Meubilair-en inventaris gemeentehuis Op dit onderdeel werd 2.422,-- minder uitgegeven dan was begroot. Er werden geen aanschaffingen nieuw meubilair gedaan. Algemene kosten administratie De algemene administratiekosten waren ,-- hoger dan was begroot. Deze overschrijding wordt met name veroorzaakt door de post accountantskosten en advieskosten. We hebben in 2017 een extern bureau de B.T.W. veren over de afgelopen 5 jaar laten controleren de kosten hiervan bedroegen ,--. Hier staat een bijdrage tegenover uit de Reserve BCF van hetzelfde bedrag, deze bijdrage is verantwoord op functie 980. Verder zit in deze post een bedrag van ,-- aan advieskosten met betrekking tot de in te voeren vennootschapsbelasting. De wet en regelgeving op dit terrein wordt voortdurend gewijzigd waardoor de gegeven adviezen ook regelmatig moeten worden geactualiseerd. De accountantskosten stijgen ook behoorlijk, voor 2017 zijn de accountantskosten 115

113 Overhead In de hier verantwoorde kosten zit een bedrag van ,84 dat betrekking heeft op de controle over het jaar Een bedrag van ,29 heeft betrekking op de controle van het sociale domein over De controle kosten voor het jaar 2017 zullen ,-- bedragen, hiervan is al een bedrag van ,50 bij wijze van voorschot betaald. Er is voorts een bedrag van ,00 opgenomen als nog te betalen bedragen. De resterende ,-- is in de jaar van het Woningbedrijf opgenomen als nog te betalen bedrag. Aan personeel van derden werd 5.542,-- meer uitgegeven dan was begroot. Deze overschrijding wordt veroorzaakt door het digitaliseren van de bouw en milieudossiers. Dit moest altijd nog een keer gebeuren, maar door het overgaan van de BAG naar Veenendaal en de extra toekomstige inzet van de ODRU was het noodzakelijk dit versneld op te pakken. De kosten van het kopieerapparaat waren 5.555,-- hoger dan was begroot. De vaste kosten van de kopieerapparaten waren 2.000,-- hoger dan de. De kosten in verband met meer afdrukken bedroegen 2.605,-- en de papierkosten 950,--. Website communicatie Op dit onderdeel werd ,-- minder uitgegeven dan was begroot. Er was een bedrag begroot van ,-- t.b.v. beveiliging van informatiebestanden, hier werden nog geen uitgaven op gedaan. De kosten van onderhoud digitale bestanden waren 1.139,-- lager dan was begroot, De kosten van mutatiebewerking BAG waren 3.803,-- lager dan was begroot. Dit is in de loop van het jaar overgeheveld naar de gemeente Veenendaal. De projectkosten EGEM-i bleven 2.715,-- onder de. Lidmaatschapen, contributies en bijdragen Deze kosten bleven 9.573,-- onder de. De contributie aan de VNG was 1.523,-- beneden de. De huur van de archiefruimte in Rhenen bleef ruim 8.000,-- onder de.. Functienummer Omschrijving baten Primitieve 040 Overhead , , ,-- Op deze functie waren in 2017 geen begrotingswijzigingen van toepassing.. De werkelijke inkomsten op deze functie waren 2.121,-- hoger dan was begroot. Secretariepersoneel De doorberekende kosten voor ondersteuning secretariepersoneel aan het Woningbedrijf waren 2.718,-- lager dan was begroot. Aan het Woningbedrijf wordt een vast bedrag van 1.000,-- per woning toegerekend voor technische en administratieve ondersteuning. Er werd een zwangerschapsvergoeding van het UWV ontvangen van 4.751,-- welke niet was geraamd. Gemeentehuis De opbrengst verhuur politiebureau was 88,-- hoger dan was begroot, dit komt door de indexatie. 116

114 VPB Met ingang van 1 januari 2016 zijn op grond van de Wet modernisering Vpb-plicht overheidsbedrijven en overheden belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting voor zover zij een onderneming drijven. Het gevolg hiervan is dat de gemeente moet toetsen of de activiteiten die door de gemeente worden verricht, in fiscale zin een onderneming vormen. Van een onderneming in fiscale zin is sprake als-cumulatief- aan de volgende voorwaarden wordt voldaan : Er moet sprake zijn van : - een duurzame organisatie van arbeid en kapitaal; - deelname aan het economisch verkeer; - een streven naar winst; In Renswoude vallen de activiteiten die worden verricht in het kader van de grondexploitatie hieronder. Uit de jurisprudentie kan worden afgeleid, dat wanneer sprake is van zogenaamd normaal vermogensbeheer er geen sprake is van een onderneming. De reden daarvoor is dat de factor arbeid in kwantitatieve en kwalitatieve zin ontbreekt, waardoor geen sprake is van organisatie van kapitaal en arbeid. In samenwerking met fiscalisten van PWC is onderzocht wat de gevolgen zijn van de Wet modernisering Vpb-plicht voor de gemeente Renswoude. Ook is hierbij ten aanzien van de activiteiten die onder de werking van deze wet vallen, beoordeeld in hoeverre de situatie zodanig is, dat ook daadwerkelijk vennootschapsbelasting moet worden afgedragen en hoeveel dat dan zal zijn. Baten en lasten Heffing VPB (bedragen x 1.000) Lasten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Vennootschapsbelasting (VpB) Totaal lasten Baten Rekening 2016 Begroting 2017 Wijz.begr Begrot.na. wijz Rekening Vennootschapsbelasting (VpB) Totaal baten Saldo programma In 2017 is de voorlopige aanslag VPB ,-- betaald en de voorlopige aanslag VPB ,

115 Overzicht incidentele baten en lasten Lasten Baten Programma Op programma 0 komen incidentele baten voor, dit betreft de vrijval van de voorziening wethouderspensioenen en de opbrengst van de verkoop woning Beukenlaan 32 Programma 1 De uitgaven ten behoeve van de aanschaf van 2 AED s zijn incidentele uitgaven Programma 2 Op programma 2 komen geen incidentele lasten en baten voor Programma 3 Op programma 3 zijn de lasten en de baten die betrekking hebb op de aanleg van glasvezel in het buitengebied incidenteel Programma 4 Op programma 4 komen geen incidentele lasten en baten voor Programma 5 Op programma 5 komen geen incidentele lasten en baten voor Programma 6 Op programma 6 komen geen incidentele lasten voor, wel incidentele baten, deze betreffen : - teruggevorderd bedrag WWB - vrijval voorziening dub.debiteuren Soc. zaken Programma 7 Op programma 7 komen geen incidentele lasten en baten voor Programma 8 Op programma 8 komen geen incidentele lasten voor, wel waren er incidentele baten: - ontvangen bijdrage anti speculatiebeding - winstneming project Beekweide Programma 9 Op programma 9 komen geen incidentele lasten en baten voor Totaal incidentele baten en lasten

116 Bijlage : Definities verplichte beleidsindicatoren Formatie (FTE per inwoners) Het gaat hier om de toegestane formatie in fte van het ambtelijk apparaat van de organisatie voor het begrotingsjaar op peildatum 1 januari. 2. Bezetting (FTE per inwoners) Het gaat hier om het werkelijk aantal fte dat werkzaam is, dus niet om de toegestane formatieve omvang uit het formatieplan. Ook boventallige medewerkers moeten hier meegeteld worden. 3. Apparaatskosten (Kosten per inwoner) Apparaatskosten (ofwel organisatiekosten) zijn de noodzakelijke financiële middelen voor het inzetten van personeel (salarissen), organisatie -, huisvestings-, materieel, automatiseringskosten e.d. voor de uitvoering van de organisatorische taken. Apparaatskosten zijn dus alle personele en materiële kosten die verbonden zijn aan het functioneren van de organisatie, exclusief griffie en bestuur. 4. Externe inhuur (Kosten als % van totale loonsom + totale kosten inhuur externen) Onder externe inhuur wordt verstaan: het uitvoeren van werkzaamheden in opdracht van een bij de organisatie in dienst zijnde opdrachtgever, door een private organisatie met winstoogmerk, door middel van het tegen betaling inzetten van personele capaciteit en deskundigheid, zonder dat daar een arbeidsovereenkomst of aanstelling tussen organisatie en de daarbij ingezette personen aan ten grondslag ligt. 5. Overhead (% van totale lasten) Overheadkosten: alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. 6. Winkeldiefstal per inwoners Bron: CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen Omschrijving: Het aantal winkeldiefstallen per inwoners. 7. Geweldsmisdrijven per inwoners Bron: CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen Omschrijving: Het aantal geweldsmisdrijven, per inwoners. Voorbeelden van geweldsmisdrijven zijn seksuele misdrijven, levensdelicten zoals moord en doodslag en dood en lichamelijk letsel door schuld (bedreiging, mishandeling, etc.). 8. Diefstal uit woning per inwoners Bron: CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen Omschrijving: Het aantal diefstallen uit woningen, per inwoners. 119

117 Bijlage : Definities verplichte beleidsindicatoren Vernieling en beschadiging per inwoners Bron: CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen Omschrijving: Het aantal vernielingen en beschadigingen, per inwoners. 10. Verwijzingen Halt Bron: Bureau Halt Het aantal verwijzingen naar Halt, per inwoners in de leeftijd van jaar. ( wordt niet meer bijgehouden komt vanaf 2018 te vervallen ) 11. Harde kern jongeren Bron: Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) Het aantal harde kern jongeren, per inwoners in de leeftijd van jaar. 12. Ziekenhuisopname Bron: Veiligheid NL als aandeel van het totaal aantal ongevallen die leiden tot ziekenhuisopnamen. 13. Overige vervoersongevallen Bron: Veiligheid NL als aandeel van het totaal aantal ongevallen die leiden tot ziekenhuisopnamen. 14. Vestigingen van bedrijven Bron: LISA Het aantal vestigingen van bedrijven, per inwoners in de leeftijd van jaar. 15. Bruto gemeentelijk product Bron: Atlas voor Gemeenten Bruto gemeentelijk product (BGP) is het product van de toegevoegde waarde per baan en het aantal banen in een gemeente. De verhoudingswaarde tussen verwacht BGP en gemeten BGP geeft aan of er boven verwachting (<100) of beneden verwachting (>100) wordt gepresteerd. 16. Functiemenging Bron: LISA De functiemenging index (FMI) weerspiegelt de verhouding tussen banen en woningen, en varieert tussen 0 (alleen wonen) en 100 (alleen werken). Bij een waarde van 50 zijn er evenveel woningen als banen. 17. Voortijdige schoolverlaters totaal (VO + MBO) Bron: DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs Omschrijving: Het percentage van het totaal aantal leerlingen (12-23 jaar) dat voortijdig, dat wil zeggen zonder startkwalificatie, het onderwijs verlaat. 18. Absoluut verzuim Bron: DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs Het aantal leerplichtigen dat niet staat ingeschreven op een school, per leerlingen. 19. Relatief verzuim Bron: DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs 120

118 Bijlage : Definities verplichte beleidsindicatoren 2017 Het aantal leerplichtigen dat wel staat ingeschreven op een school, maar ongeoorloofd afwezig is, per leerlingen. 20. Niet-sporters Bron: RIVM - Zorgatlas Het percentage inwoners dat niet sport ten opzichte van het totaal aantal inwoners. 21. Banen Bron: LISA Het aantal banen, per inwoners in de leeftijd van jaar. 22. Netto arbeidsparticipatie Bron: CBS - Arbeidsdeelname Het percentage van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking. 23. Bijstandsuitkeringen Bron: CBS - Participatie Wet Het aantal personen met een bijstandsuitkering, per inwoners. 24. Lopende re-integratievoorzieningen Bron: CBS - Participatie Wet Het aantal re-integratievoorzieningen, per inwoners in de leeftijd van jaar. 25. Cliënten met een maatwerkvoorziening WMO Bron: CBS - Monitor Sociaal Domein WMO Een maatwerkarrangement is een vorm van specialistische ondersteuning binnen het kader van de WMO. Voor de WMO gegevens geldt dat het referentiegemiddelde gebaseerd is op 180 deelnemende gemeenten. 26. % kinderen in uitkeringsgezin Bron: Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel Omschrijving: Het percentage kinderen tot 18 jaar dat in een gezin leeft dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen. 27. % achterstandsleerlingen Bron: Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel Omschrijving: Het percentage leerlingen (4-12 jaar) in het primair onderwijs dat kans heeft op een leerachterstand. 28. % werkloze jongeren Bron: Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel Omschrijving: Het percentage werkeloze jongeren (16-22 jaar). 29. Jongeren met jeugdhulp Bron: CBS - Beleidsinformatie Jeugd Het percentage jongeren tot 18 jaar met jeugdhulp ten opzicht van alle jongeren tot 18 jaar. 30. Jongeren met jeugdreclassering Bron: CBS - Beleidsinformatie Jeugd. 121

119 Bijlage : Definities verplichte beleidsindicatoren 2017 Het percentage jongeren (12-22 jaar) met een jeugdreclasseringsmaatregel ten opzichte van alle jongeren (12-22 jaar). 31. Jongeren met jeugdbescherming Bron: CBS - Beleidsinformatie Jeugd. Het percentage jongeren tot 18 jaar met een jeugdbeschermingsmaatregel ten opzichte van alle jongeren tot 18 jaar. 32. Jongeren met een delict voor de rechter Bron: Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel Het percentage jongeren (12-21 jaar) dat met een delict voor de rechter is verschenen. 33. Omvang huishoudelijk restafval Bron: CBS - Statistiek Huishoudelijk afval De hoeveelheid restafval per bewoner per jaar (kg). 34. Hernieuwde elektriciteit Bron: Rijkswaterstaat Klimaatmonitor Hernieuwbare elektriciteit is elektriciteit die is opgewekt uit wind, waterkracht, zon of biomassa. 35. Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishoudingen Bron: COELO, Groningen Het gemiddelde totaalbedrag in euro's per jaar dat een éénpersoonshuishouden betaalt aan woonlasten. 36. Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishoudens Bron: COELO, Groningen Het gemiddelde totaalbedrag in euro's per jaar dat een meerpersoonshuishoudens betaalt aan woonlasten. 37. Gemiddelde WOZ waarde Bron: CBS - Statistiek Waarde Onroerende Zaken De gemiddelde WOZ waarde van woningen. 38. Nieuw gebouwde woningen Bron: ABF - Systeem Woningvoorraad Het aantal nieuwbouwwoningen, per woningen. 39. Demografische druk Bron: CBS - Bevolkingsstatistiek De som van het aantal personen van 0 tot 15 jaar en 65 jaar of ouder in verhouding tot de personen van 15 tot 65 jaar. 122

120 Algemene dekkingsmiddelen In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen. Algemene dekkingsmiddelen begrotingsjaar voor wijziging begrotingsjaar begrotingsjaar Lokale middelen waarvan de besteding niet gebonden is , , ,00 Algemene uitkeringen , , ,00 Uitkering sociaal domein , , ,00 Overige algemene dekkingsmiddelen , , ,00 Totaal , , ,00 Onvoorzien In de begroting 2017 voor wijziging was een bedrag opgenomen ten behoeve van onvoorzien van ,--. In de begroting was niet specifiek aangegeven voor welk programma dit bedrag geheel of gedeeltelijk bestemd was. Uit de jaar 2017 blijkt dat ten laste van onvoorzien een bedrag van 8.254,-- is gebracht. Deze kosten kunnen als volgt worden gespecificeerd : Advies met betrekking tot invoering generatie pact 5.005,00 Juridische toets aanbestedingsbeleid Wmo ,00 Kosten opslag huisraad woningontruiming ,00 Totaal onvoorziene uitgaven 8.254,00 Overige algemene dekkingsmiddelen De overige algemene dekkingsmiddelen bestaan uit de rente over de kapitaalverstrekking aan het Woningbedrijf ,--, de baten die betrekking hebben op voorgaande dienstjaren ,--, de ontvangen perceptiekosten 5.768,--, het bedrag dat op hoofdfunctie 9 werd geboekt als stelpost stelselwijziging ,-- en de opbrengst van de precariorechten

121 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing Algemeen Onder het begrip weerstandsvermogen wordt verstaan het vermogen van de gemeente Renswoude om incidentele tegenvallers op te kunnen vangen, zodat het afgesproken gemeentelijke takenpakket toch onverkort kan worden uitgevoerd. Dit komt tot uitdrukking in de verhouding tussen de aanwezige weerstandscapaciteit en de niet afgedekte risico s. Wettelijk beleidskader De onderwerpen die verplicht zijn in deze paragraaf worden als volgt in artikel 11 van Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) beschreven. 1. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: a) de weerstandscapaciteit, zijnde middelen en mogelijkheden waarover een gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. b) alle risico s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. 2. De paragraaf betreffende het weerstandvermogen bevat tenminste: a) een inventarisatie van de weerstandscapaciteit b) een inventarisatie van de risico s c) een beleid omtrent de weerstandcapaciteit en de risico s De risico's relevant voor het weerstandsvermogen zijn die risico's die niet anderszins zijn te ondervangen. Reguliere risico's - risico's die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn - maken geen deel uit van de risico's in de paragraaf weerstandsvermogen. Deze worden anderszins opgevangen. Risico's zijn, in het kort gezegd, incidentele mee- en tegenvallers die niet te voorzien en te meten zijn, doch waar wel mee moet worden gehouden. Gemeentelijke regelgeving In de Financiële beheersverordening gemeente Renswoude 2017 zijn geen richtlijnen vastgelegd voor risicomanagement en weerstandsvermogen. Er is dan ook geen uitwerking in de vorm van een Nota waarin het beleidskader voor risicomanagement en het noodzakelijk geachte weerstandsvermogen vastgelegd. Dit gebeurt via de paragraaf weerstandsvermogen. Solide financieel beleid De gemeente Renswoude kiest voor een solide financieel beleid en streeft behoud van een structureel gezonde financiële positie na. Dit uitgangspunt bepaalt de relevantie van ons weerstandsvermogen in relatie tot ons risicomanagement. Immers, een gezonde financiële positie is nodig voor het in stand houden van het niveau van voorzieningen binnen onze gemeente. Maar een sluitende begroting alleen is niet meer voldoende. De gemeente Renswoude loopt, net als andere gemeenten, bij de uitvoering van haar taken financiële risico's. Dit risico lijkt toe te nemen door uitbreiding van het takenpakket en een complexer wordende samenleving waarin burgers en instellingen sneller geneigd zijn claims in te dienen. Een eigen financiële buffer ofwel weerstandsvermogen is nodig om te voorkomen dat financiële tegenvallers dwingen tot bezuinigingen of drastische beleidsbijstelling. 124

122 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing Wij hebben samenvattend de volgende doelen van ons financiële beleid geformuleerd: het behoud van een gezonde financiële positie; een structureel sluitende begroting; voldoende weerstandsvermogen in relatie tot de risico's. Toezichthouder Niet alleen wijzelf, ook de toezichthouder heeft bijzondere belangstelling voor het weerstandsvermogen van de gemeente. Voor het beoordelen van de financiële positie wordt door de provincie naast het criterium "het sluitend zijn van de gemeentelijke begroting" tegenwoordig ook het criterium "een sluitende meerjaren" toegepast. Maar de kale cijfers alleen overtuigen onvoldoende. Het toezicht is steeds meer risico georiënteerd, vanuit het perspectief van "duurzaam financieel beleid". Steeds meer bepalend voor de financiële positie is namelijk of de begroting ook in de toekomst in evenwicht blijft, mochten zich financiële problemen voordoen als gevolg van risico's die de gemeente loopt of neemt. Ook hoe we omgaan met risico's en wat de kwaliteit van ons risicomanagement is, is onderwerp van toezicht. Risicopositie Op basis van het beleid wordt de risicopositie bepaald door de risico s te kwantificeren op basis van de kans dat het risico zich voordoet. Voor de beoordeling is de onderstaande schaalindeling gehanteerd. In onderstaande tabel zijn de belangrijkste risico s opgenomen. Per risico is de kans dat het risico zich voordoet en de verwachte maximum impact van het risico geschat. Hierbij zijn alleen risico s meegenomen die - een financiële impact hebben van of meer; - de kans dat het risico zich in werkelijkheid voordoet groter is dan 10%; - de kans maal de impact minimaal bedraagt; - en incidenteel zijn (structurele risico s worden opgenomen in de begroting). Alle gemeentelijke bedrijfsactiviteiten zijn beoordeeld op mogelijke risico s. In onderstaande tabel zijn de risico s per onderwerp opgenomen. Hierbij worden de volgende schaalindelingen als leidraad gehanteerd. Schalen voor de inschatting van de kans: Groot: Waarschijnlijk, de kans dat de gebeurtenis zich voordoet is groot. Gemiddeld: Mogelijk, de kans dat de gebeurtenis zich voordoet is gemiddeld. Klein: De kans dat de gebeurtenis zich voordoet is klein. 125

123 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing Risico s Maximum Kans Benodigde weerstandscapaciteit Balansrisico s Gegarandeerde geldleningen van derden ,-- Klein ,-- Projecten grondexploitatie Gemiddeld Beekweide , ,-- Locatie Doest , ,-- Groot Overeem , ,-- Taets van Amerongenweg , ,-- Het Dorpshart , ,-- Begrotingsrisico s Gemeenschappelijke regelingen ,-- Klein ,-- Bouwleges (afhankelijk ,-- Gemiddeld ,-- van de ) Planschade ,-- Klein ,-- Onderhoud * (school)gebouwen Onderhoud overige ** kapitaalgoederen Meer beroep op voorzieningen ( bijstand, schuldhulp, etc. ) ,-- Gemiddeld ,-- Minder uitkering gem.fonds ,-- Groot ,-- Decentralisaties ,-- Groot ,-- Vpb Woningbedrijf ,-- Klein ,-- Organisatierisico s Personeelskosten bij ziekte vast personeel Totaal gewenste weerstands capaciteit ,-- Klein , ,-- Toelichting risico s Toelichting op bovengenoemde risico s en de berekende bedragen Gegarandeerde geldleningen van derden. Deze bestaan uit een bedrag van ,-- aan gegarandeerde hypothecaire geldleningen van particulieren. De WOZ waarde van de woningen waar deze gegarandeerde betrekking op 126

124 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing hebben bedraagt ,--. Het bedrag aan gegarandeerde geldleningen bedraagt gemiddeld 8,9 % van de WOZ-waarde. Hierdoor is het risico dat er t.a.v. deze leningen een beroep op de garantstelling door de gemeente zal worden gedaan uiterst beperkt. De gemeente heeft verder tot een bedrag van ,-- geldleningen gegarandeerd van verenigingen in Renswoude. Ook het risico dat de gemeente op deze garantstelling zal worden aangesproken is beperkt. Projecten grondexploitatie Het project het Dorpshart zit in de exploitatie van het Woningbedrijf. Voor project het Dorpshart is een verliesvoorziening gevormd van ,--. Gemeenschappelijke regelingen De lasten van de gemeenschappelijke regelingen worden over het algemeen over de deelnemende gemeenten verdeeld naar rato van het aantal inwoners. Hierdoor is Renswoude voor slechts een klein deel van het nadeel van deze gemeenschappelijke regelingen aansprakelijk. Onder deze noemer zijn de risico s t.a.v. de volgende regelingen meegenomen: Veiligheidsregio Utrecht risico maximaal ,-- IW4 Bedrijven ( soc.werkvoorziening) risico maximaal ,-- Vitras CMD maatsch.werk risico maximaal ,-- G.G.D. regio Utrecht ( gezondheidszorg) risico maximaal ,-- Odru risico maximaal ,-- Regio FoodValley risico maximaal ,-- Totaal ,-- Onderhoud schoolgebouwen De reserve huisvesting onderwijs ( per ,--) wordt meer dan voldoende geacht om deze risico s op te vangen. Vanaf 1 januari 2015 komt het groot onderhoud aan de scholen niet langer voor van de gemeente, waardoor er nauwelijks nog risico s op dit vlak zijn voor de gemeente. In 2015 is het besluit genomen een nieuwe Borgwalschool te gaan bouwen. Een deel van de onderhoudsreserve zal ter zijner tijd worden aangewend voor de financiering van deze nieuwe school. Onderhoud kapitaalgoederen De reserve riolering ( per ,--) en de Voorziening riolering ( per ,--) en de reserve groot onderhoud openbare gebouwen ( per ,-- ) worden voldoende geacht om deze risico s op te vangen. Weerstandscapaciteit Met de weerstandscapaciteit wordt bedoeld al die elementen waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden. Hierbij kan worden gedacht aan de algemene reserve en onbenutte belastingcapaciteit. 127

125 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing De weerstandscapaciteit is als volgt te berekenen: Saldo algemene reserve per 31 december 2017: ,00. Onvoorzien ,00 Onbenutte belastingcapaciteit OZB (woningen) eigenaren 0,1107% -/- 0,0850 = 0,0257% X , ,00 Gemeentelijke objecten niet voor de publieke dienst bestemd (de huidige WOZ-waarden min de balanswaarden) ,00 * Totale weerstandscapaciteit algemene dienst: ,00 * Specificatie objecten niet voor de openbare dienst bestemd: WOZ waarde Balanswaarde Verschil Van Reedeweg , , ,00 De Hokhorst voetbal , , ,00 Grond carports Van Red , , ,00 Totaal , , ,00 Uit bovenstaand overzicht blijkt, dat de werkelijke weerstandscapaciteit ,-- hoger is dan de noodzakelijke weerstandscapaciteit. Uit de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing blijkt, dat de financiële positie van de gemeente in het verslagjaar behoorlijk verbeterd is. De risico s en daardoor ook de gewenste weerstandscapaciteit zijn kleiner geworden. De weerstandscapaciteit is verbeterd, met name door de verbetering van de reservepositie. De financiële kengetallen op bladzijde 86 en verder onderschrijven dit beeld. 128

126 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Algemeen De gemeente Renswoude is qua oppervlakte hectare groot. Veel activiteiten vinden plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Voor de activiteiten zijn kapitaalgoederen nodig: wegen, riolering, verlichting, openbaar groen, gebouwen en bossen. De kwaliteit van de kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is bepalend voor het voorzieningenniveau en uiteraard de (jaarlijkse) lasten. Bestaand beleid Wegenbeheer Doelstelling is het in stand houden van een goede wegeninfrastructuur. Om werken sneller in uitvoering te kunnen brengen en de kosten van engineering te beperken, is in 2014 besloten het wegenonderhoud de komende jaren als pakket aan te besteden. De aannemer krijgt hierbij meer mogelijkheden om het moment te bepalen waarop de werkzaamheden worden uitgevoerd en kan ook slimme combinaties van werkzaamheden bedenken en uitvoeren. Voor het beheer van wegen ( zowel binnen als buiten de bebouwde kom) is in 2017 een bedrag van ,-- uitgegeven. ( voor een specificatie van dit bedrag zie functie 210) Groenbeheer Aan het beheer en onderhoud van openbaar groen wordt veel aandacht besteed. Hierbij spelen landschappelijke c.q. stedelijke waarden een rol. In 2011 is een groenbeheersplan vastgesteld, waarin wordt aangegeven welk niveau van groenvoorzieningen we in Renswoude wenselijk achten. De komende jaren moeten het groenbeheersplan worden geactualiseerd. Er komen steeds nieuwe en strengere regels met betrekking tot onkruidbestrijding etc. Om de kosten van groenbeheer beheersbaar te houden zullen we ons beleid hier op af moeten stemmen. Aan groenbeheer is in 2017 een bedrag uitgegeven van ,-- ( voor een nadere specificatie zie functie 560). Daarnaast is nog een bedrag uitgegeven van 2.486,-- voor natuurbescherming ( zie functie 550). Wagenpark In 2017 hebben er een aantal investeringen in het wagenpark plaatsgevonden. Er is een VW transporter aangeschaft voor ,--, een New Holland Boomer 45 D voor ,--, een New Holland Command Cab voor ,--, een Jako Tiger 50 aanhangwagen voor ,-- en een gereviseerde aanhangwagen ten behoeve van de Unimog voor ,--. Ook hebben we in 2016 een schema opgesteld met betrekking tot de vervanging van het wagenpark van omgevingsbeheer. Verder is er een Reserve kapitaallasten vervoersmiddelen omg.beheer ingesteld. Via deze reserve worden de kapitaallasten geëgaliseerd. In 2017 is er een bedrag van 9.801,-- aan deze reserve toegevoegd. Aan onderhoud van het wagenpark werd in 2017 een bedrag uitgegeven van 6.230,--. Voor een specificatie van dit bedrag zie Kostenplaats 2 functie Gemeentelijk Rioleringsplan Het geactualiseerde Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is in 2013 vastgesteld. De onderhoudsstaat van het riool bleek relatief goed. In 2017 hebben er geen grote onderhoudswerkzaamheden aan het rioolstelsel plaatsgevonden. Wel zijn in 2017 conform de 129

127 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen planning 47 pompunits vervangen door pompen zonder telemetrie. In 2017 werd totaal een bedrag van ,-- uitgegeven aan onderhoud van het rioolstelsel Gebouwen In 2017 zijn meerdere plannen om te komen tot een renovatie c.q. nieuwbouw van het gemeentehuis, de brandweerkazerne en de gemeentewerf de revue gepasseerd. Voor wat betreft de brandweerkazerne en de gemeentewerf is inmiddels het besluit genomen, dat er nieuwbouw zal plaats vinden op de huidige locatie. De besluitvorming met betrekking tot het gemeentehuis is helaas nog minder concreet. Het idee was om het huidige gemeentehuis aan te passen, maar inmiddels heeft de raad ook weer gevraagd om nog een aantal alternatieve locaties te onderzoeken. Dit onderzoek heeft plaatsgevonden, maar mede onder invloed van de gemeenteraadsverkiezingen is de besluitvorming nog niet afgerond. Aan beheer en onderhoud van de openbare gebouwen zijn in 2017 de volgende bedragen uitgegeven : - ambtswoning burgemeester ( functie 6001) ,-- - gemeentehuis ( functie ) ,-- - brandweerkazerne ( functie ) ,-- - basisschool De Borgwal ,--* - basisschool De Stifthorst ,--* ( het onderhoud van de basisscholen komt voor van het schoolbestuur) - bibliotheek gebouw ( functie ) ,-- ( onderhoud wordt gedaan door Bibliotheek Zout, gemeente subsidieert nadelig exploitatiesaldo van Z.O.U.T.) - Sporthal De Hokhorst ( functie ) ,-- ( het onderhoud wordt gedaan door St. Sporhal De Hokhorst, de gemeente subsidieëert het nadelig saldo van de stichting ) - gebouw ten behoeve van het Kruiswerk ( functie ) ,-- - baarhuisje ( functie ) - 314,-- - rouwcentrum ( functie ) ,-- - woningbedrijf ( functie ) ,-- - gemeentewerf ( functie ) ,-- Totaal in 2017 uitgegeven aan beheer en onderhoud gebouwen ,-- Water In de gemeente Renswoude komen geen waterwegen of havens voor, ook beschikt de gemeente niet over recreatieplassen etc. Wel lopen er een aantal beken door het grondgebied van Renswoude, deze worden onderhouden door Waterschap Vallei en Veluwe. De kasteelgracht, de kasteelvijver en Le Grand Canal worden onderhouden door het Utrechts Landschap. De sloten worden door de gemeente onderhouden. Aan beheer en onderhoud van sloten, watergangen en bruggen is in 2017 een bedrag uitgegeven van ,--. Voor een nadere specificatie zie functie

128 Paragraaf Financiering Beleidskader De Wet Fido geeft voorschriften met betrekking tot het aantrekken van geldleningen, het uitzetten van middelen en het verstrekken van garanties. Van belang hierbij is dat deze activiteiten geschieden in het kader van het uitoefenen van de publieke taak. Uitzetting van tijdelijk overtollige middelen dient een voorzichtig karakter te hebben en mag niet gericht zijn op het verschaffen van inkomen door het lopen van overmatige risico s. Op is de Wet Fido gewijzigd. Hierin wordt onder andere een vereenvoudiging van de verantwoording naar de provincie geregeld. Algemeen Deze paragraaf heeft in hoofdzaak betrekking op de treasuryfunctie. De benodigde financiële middelen voor de uitvoering van de diverse programma's worden beheerd door de afdeling financiën. Het beleggings-en financieringsbeleid is vastgelegd in het Treasurystatuut 2015 van de gemeente Renswoude, dat in de gemeenteraad van 3 maart 2015 is vastgesteld. Doelstellingen van het treasurybeleid De doelstellingen van het treasurybeleid zijn: De organisatie van voldoende financiële middelen voorzien en het streven naar voldoende liquiditeit (de mate waarin de direct opeisbare schulden tijdig kunnen worden voldaan) en solvabiliteit (de mate waarin alle schulden kunnen worden voldaan bij een eventuele liquidatie) en het nastreven van een financiële rentabiliteit ( het aantrekken van middelen tegen zo laag mogelijke kosten, het uitzetten van middelen tegen zo hoog mogelijke opbrengsten, het gebruik maken van marktontwikkelingen). Gemeentefinanciering Financiering voor een periode van één jaar en langer wordt enkel aangetrokken ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak. Bij het bepalen van de financieringsbehoefte worden alle inkomsten en uitgaven betrokken. De financiering met externe financieringsmiddelen wordt zoveel mogelijk beperkt door primair de beschikbare interne financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen) te gebruiken om het renteresultaat te optimaliseren. Aandelenportefeuille De aandelenportefeuille van de gemeente Renswoude bedraagt gespecificeerd als volgt: Aandelen te weten : Nominale waarde Aandelen Vitens N.V.: 4389 aandelen à. 1, ,-- De gemeente Renswoude heeft alleen aandelen in bedrijven die van origine werkzaam zijn in/voor en zich richten op de publieke sector. 131

129 Paragraaf Financiering Kasgeldlimiet Door de minister van Financiën wordt het percentage van de kasgeldlimiet vastgesteld. Momenteel bedraagt dit percentage 8,5% van het begrotingstotaal bij aanvang van het dienstjaar. Dit bedrag mag de kasgeldlimiet (de maximaal toegestane netto vlottende schuld) niet overschrijden. Kasgeldlimiet Bedragen in Euro's per kwartaal x 1.000,-- 1e kw. 2e kw. 3e kw. 4e kw. Omvang van de begroting per 1 januari Toegestane kasgeldlimiet in procenten * 8,50% 8,50% 8,50% 8,50% Toegestane kasgeldlimiet in bedragen a. Vlottende middelen, kwartaalgemiddelde b. Vlottende schulden, kwartaalgemiddelde 333 Saldo vlottend kwartaalgemiddelde : a - b /- 81 Toets kasgeldlimiet Saldo vlottend kwartaalgemiddelde: a - b /- 81 Toegestane kasgeldlimiet, in bedragen Onderschrijding Uit dit overzicht blijkt dat de kasgeldlimiet in 2017 gedurende het gehele jaar niet is overschreden. Kasbeheer Het liquiditeitsgebruik wordt beperkt door de geldstromen op gemeenteniveau op elkaar en de liquiditeitsplanning af te stemmen. Hierbij wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is om te garanderen dat de financiële verplichtingen tijdig kunnen worden nagekomen. Het betalingsverkeer wordt bijna uitsluitend elektronisch uitgevoerd door de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten. De gemeentelijke kaspositie verandert per dag. Om de saldi optimaal te beheren, wordt gebruik gemaakt van het pakket voor geïntegreerde dienstverlening op het terrein van betalingsverkeer en kredietverlening van de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten. Op basis van de hiervoor gesloten overeenkomst met de bank, trekt de bank voor de gemeente daggelden aan bij een schuld in - 132

130 Paragraaf Financiering courant en zet de bank voor de gemeente daggelden uit bij een tegoed in -courant. Het voordeel hiervan is, dat de tarieven voor daggeld gunstiger zijn dan de tarieven voor -courant. Renterisiconorm De renterisiconorm: is bedoeld om het renterisico dat de gemeente loopt op zijn langlopende schuld te beperken. Hierbij is het uitgangspunt om zoveel mogelijk spreiding in de looptijden van leningen aan te brengen. Het renterisico op de vaste schuld mag de renterisiconorm niet overschrijden. De renterisiconorm wordt berekend op 20% (het door de minister van Financiën vastgestelde percentage) van het begrotingstotaal aan het begin van het begrotingsjaar. Renterisico op vaste schuld ( bedragen x 1.000) Begroting 2017 Rekening 2017 Verschil 1a. Renteherziening op vaste schuld o/g 1b. Renteherziening op vaste schuld u/g 2. Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) 3a. Nieuw aangetrokken vaste schuld o/g 3b. Nieuw verstrekte lange leningen u/g 4. Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b) 5. Betaalde aflossingen Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 7. Renterisico op vaste schuld (2+6) Renterisiconorm 8. Begrotingstotaal primitieve begroting Het bij ministeriële regeling vastgestelde Percentage 20,0 20,0 20,0 10. Renterisiconorm Toets rente risiconorm 10. Renterisiconorm Renterisico op vaste schuld Ruimte (+) / Overschrijding (-) (10-7) Uit dit overzicht blijkt dat de gemeente Renswoude in het jaar 2017 zowel op begrotingsbasis als op basis heeft voldaan aan de renterisiconorm. Relatiebeheer De gemeente Renswoude heeft als huisbankier de N.V. Bank Nederlandse Gemeenten, een bankinstelling zoals hiervoor vermeld, gecertificeerd met de triple A-rating volgens Moodys en volgens Standard & Poor's. Bij deze bank heeft de gemeente Renswoude een drietal zakelijke en, te weten een voor het dagelijks betalingsverkeer, een voor de inning van belastingen en een voor de inning van de huren van het Woningbedrijf. De gemeente Renswoude heeft verder nog een bij de Rabobank Woudenberg e.o., deze wordt hoofdzakelijk gebruikt voor transacties via de legeskas. 133

131 Paragraaf Financiering Financieringspositie Gemeentefinanciering heeft betrekking op de financiering van de organisatie voor de lange termijn. De financieringsstructuur wordt hierbij bepaald door de verhouding tussen het eigen vermogen en vreemd vermogen. Zodra de financieringsmiddelen (de reserves, voorzieningen en opgenomen geldleningen) lager zijn dan het totaal van de boekwaarde van de investeringen is dit een teken dat de gemeente een vaste geldlening moet gaan aantrekken. Saldo financiering (Bedragen x 1.000) Begroting Rekening Reserves Voorzieningen Opgenomen geldleningen A. Totaal financieringsmiddelen Vaste activa Investeringsplan 0 B. Totaal vaste activa Saldo financiering (A-B) C. Geïnvesteerd in grondexploitatie Saldo financiering incl. grondexploitatie (A-B-C) Financieringsbehoefte De financieringsbehoefte van de gemeente wordt bepaald aan de hand van een liquiditeitsbegroting. Op basis van de verwachte uitgaven en inkomsten (kasstromen) wordt een schatting gemaakt van het verwachte liquiditeitsverloop. Voor een goede liquiditeitsplanning is vooral inzicht nodig in de financiële planning van grote projecten en investeringen. Schatkistbankieren Op 11 december 2013 is het wetsvoorstel aangenomen door de Tweede Kamer om schatkistbankieren mogelijk te maken. Voor de gemeente Renswoude betekent dit dat alle liquide middelen die in een kwartaal gemiddeld het drempelbedrag van ,-- overstijgen, afgeroomd moeten worden naar een daartoe geopende werk Schatkistbankieren (SKB), waarna de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) het doorstort naar s Rijks schatkist. Uit overzicht op de pagina hiernaast, blijkt dat het drempelbedrag van ,-- gemiddeld in alle kwartalen van 2017 niet overschreden is. 134

132 Paragraaf Financiering Be benutting drempelbedrag schatkistbankieren (bedragen x 1000) Verslagjaar 2017 (1) Drempelbedrag 250 Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 (2) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (3a) = (1) > (2) Ruimte onder het drempelbedrag (3b) = (2) > (1) Overschrijding van het drempelbedrag (1) Be drempelbedrag Verslagjaar (4a) Begrotingstotaal verslagjaar (4b) Het deel van het begrotingstotaal dat kleiner of gelijk is aan 500 miljoen (4c) Het deel van het begrotingstotaal dat de 500 miljoen te boven gaat - (1) = (4b)*0, (4c)*0,002 met een Drempelbedrag 250 minimum van (2) Be kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 (5a) Som van de per dag buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen (negatieve bedragen tellen als nihil) (5b) Dagen in het kwartaal (2) - (5a) / (5b) Kwartaalcijfer op dagbasis buiten 's Rijks schatkist aangehouden middelen Renteschema naar aanleiding van gewijzigde BBV voorschriften 2017 a. De externe rentelasten over de korte en lange financiering b. De externe rentebaten ( idem) -/ Saldo rentelasten en rentebaten c1. De rente die aan de grondexploitatie moet worden doorberekend -/ c2. De rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend -/- 0 c3. De rentebaat van doorverstrekte leningen indien daar een specifieke lening voor is aangetrokken ( = projectfinanciering), die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend +/+ 0 Aan taakvelden toe te rekenen externe rente d1. Rente over eigen vermogen +/+ 0 d2. Rente over voorzieningen +/+ 0 Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente e. De aan taakvelden toegerekende rente ( renteomslag ) -/ f. Renteresultaat op het taakveld Treasury

133 Paragraaf Bedrijfsvoering Algemeen De bedrijfsvoering heeft als reikwijdte de gemeentelijke organisatie, niet alleen de ambtelijke organisatie, maar ook de bestuurlijke organisatie. De burger verwacht van de gemeente dat deze een optimaal leefklimaat realiseert, dat wil zeggen goede voorzieningen en een verantwoorde belastingdruk. Gelden van de overheid, dus eigenlijk van de burgers, moeten rechtmatig, doelmatig en doeltreffend besteed worden. De burger verwacht dat de gemeente een betrouwbare en transparante partner is. De bedrijfsvoering is er op gericht aan deze verwachtingen te voldoen, binnen de beschikbare middelen. Van de raad wordt in het huidige duale stelsel vooral een kader stellende en controlerende taak verwacht. De bedrijfsvoering is voortdurend aan veranderingen onderhevig. De laatste jaren is een toename zichtbaar van het aantal uren van het ambtelijk apparaat, dat moet worden besteed aan beantwoording van verzoeken in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur, handhavingszaken en juridische geschillen tussen burgers waar de gemeente bij betrokken wordt. Verder worden de regels waaraan moet worden voldaan om een goedkeurende verklaring te krijgen bij de jaar steeds strenger en de werkzaamheden die hiervoor moeten worden gedaan worden steeds omvangrijker. Personeel De organisatie van de gemeente Renswoude kan worden gekenmerkt, als compact, loyaal en betrokken. De medewerkers voelen zich niet alleen verantwoordelijk voor hun eigen taak, maar ook voor het totaal aan werkzaamheden en diensten dat door de gemeente moet worden verricht. Vanaf 1 januari 2016 wordt de heffing en inning van de gemeentelijke belastingen en de waardebepaling in het kader van de Wet WOZ door medewerkers van de gemeente Veenendaal verzorgd. In de loop van 2017 is besloten om ook de Basisregistratie Adressen en Gebouwen ( BAG) en de Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen onroerende zaken ( WKPB) bij de gemeente Veenendaal onder te brengen. Verder is in 2017 het administratief technische proces rond de decentralisaties verder verbeterd. Hierbij is nauw samengewerkt met de gemeente Veenendaal en de overige Regio FoodValley gemeenten met uitzondering van Wageningen. In maart 2017 is een nieuwe beleidsmedewerkster Wmo aangetrokken. In eerste instantie is zij ingehuurd via een detacheringsbureau, inmiddels hebben we haar in dienst genomen. Ook op het secretariaat heeft een uitbreiding plaats gevonden. Ook hier is iemand aangetrokken via een detacheringsbureau en ook bij deze functie is het de bedoeling om bij gebleken geschiktheid over te gaan tot het aanbieden van een dienstverband. Halverwege 2017 heeft er een overdracht plaatsgevonden van een aantal taken op het terrein van Milieu aan de Omgevings Dienst Regio Utrecht ( O.D.R.U.). Deze overdracht is gebaseerd op een wettelijke verplichting. Ook hebben we in 2017 verdere stappen gezet om het terrein van het informatieveiligheidsbeleid. We hebben de nodige voorbereidingen getroffen ten behoeve van de Eenduidige Normatiek Single Information Audit ( ENSIA). Met ENSIA verantwoorden de gemeenten zich ook horizontaal aan de gemeenteraad. ENSIA sluit aan op de gemeentelijke planning en control-cyclus. Zo krijgt het gemeentebestuur meer overzicht over de informatieveiligheid van de gemeente. 136

134 Paragraaf Bedrijfsvoering Voorheen waren er aparte verantwoordingsprocedures voor de Basisregistratie Personen ( BRP), Paspoortuitvoeringsregeling (PUN), Digitale persoonsindificatie ( DigiD), Basisregistratie Adressen en Gebouwen ( BAG), Basisregistratie Grootschalige Topografie(BGT) en de Structuur uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen (Suwinet). Met ENSIA is dit nu gebundeld, de gemeenten kunnen nu in één keer slim verantwoording afleggen over het gebruik van zes registratiesystemen. Om te voldoen aan de eisen van de ENSIA werken we ook zoveel mogelijk samen met de gemeente Veenendaal. Samenwerken met Veenendaal levert zeker voordelen op, maar ook op de terreinen waar we samenwerken met de gemeente Veenendaal blijft er vanuit ons ambtelijk apparaat een behoorlijke inzet noodzakelijk. Automatisering Ons GBA-pakket, ons financiële pakket, ons pakket ten behoeve van de leerlingenadministratie, het Verseon pakket (ons document management systeem) het WMOned en het belastingpakket werden al gehost door de gemeente Veenendaal. Vanaf 1 april 2017 is hier ook het BAG pakket bijgekomen en het pakket ten behoeve van de BGT.. Door de samenwerking met Veenendaal wordt de kwaliteit en de continuïteit verbeterd en de beheerskosten verlaagd. De totale kosten van I.C.T. zullen echter naar verwachting de komende jaren niet dalen, maar stijgen. Dit komt door de toename van taken en de hogere eisen die worden gesteld aan informatiebeveiliging in het algemeen en beveiliging van privacy-gevoelige data in het bijzonder. Informatiebeveiliging De gemeente Renswoude heeft vele informatieverzamelingen in beheer. Voor het veilig gebruik hiervan zijn landelijk specifieke eisen opgesteld. De belangrijkste doelstellingen die de gemeente Renswoude met het informatiebeveiligingsbeleid wil bereiken zijn : - zorgvuldig omgaan met informatie, - betrouwbare en continue dienstverlening, - voldoen aan wet-en regelgeving ( zoals die voor privacy ), - beheersen van risico s ( Governance, Risk en Compliance ). Wat hebben we het afgelopen jaar gedaan om deze doelstellingen te bereiken? We hebben eind 2016 een rapport Persoonsinformatie en privacy op laten stellen en een aanbevelingen uit dat rapport uitgevoerd. We hebben een Register gegevensverwerking Renswoude opgesteld en ook samen met de gemeente Rhenen een privacy officer aangesteld. Helaas heeft deze persoon inmiddels een andere dienstbetrekking aanvaard. We hebben er nu voor gekozen om de samenwerking voort te zetten met de gemeente Veenendaal. De nieuwe privacy officer treedt per 1 mei 2018 in dient bij de gemeente Veenendaal en zal ook gedurende 4 uur per week voor de gemeente Renswoude werkzaam zijn. Verder hebben we het afgelopen jaar een collegeverklaring ENSIA 2017 inzake informatiebeveiliging Suwinet en DigiD vastgesteld en aangeboden aan de auditinstelling. 137

135 Paragraaf Bedrijfsvoering Ook heeft het college Het besluit Informatiebeheer van de gemeente Renswoude 2017 vastgesteld. Dit besluit beoogt de ambtelijke verantwoordelijkheid voor het beheer van informatie en documenten, zowel digitaal als analoog in goede, geordende en toegankelijke staat te bewaren en het bewaren van documenten te regelen. Ook hebben we in 2017 verdere stappen gezet om het terrein van het informatiebeveiligingsbeleid. We hebben de nodige voorbereidingen getroffen ten behoeve van de Eenduidige Normatiek Single Information Audit ( ENSIA). Met ENSIA verantwoorden de gemeenten zich ook horizontaal aan de gemeenteraad. ENSIA sluit aan op de gemeentelijke planning en control-cyclus. Zo krijgt het gemeentebestuur meer overzicht over de informatieveiligheid van de gemeente. Voorheen waren er aparte verantwoordingsprocedures voor de Basisregistratie Personen ( BRP), Paspoortuitvoeringsregeling (PUN), Digitale persoonsindificatie ( DigiD), Basisregistratie Adressen en Gebouwen ( BAG), Basisregistratie Grootschalige Topografie(BGT) en de Structuur uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen (Suwinet). Met ENSIA is dit nu gebundeld, de gemeenten kunnen nu in één keer slim verantwoording afleggen over het gebruik van zes registratiesystemen. Om te voldoen aan de eisen van de ENSIA werken we ook zoveel mogelijk samen met de gemeente Veenendaal. Samenwerken met Veenendaal levert zeker voordelen op, maar ook op de terreinen waar we samenwerken met de gemeente Veenendaal blijft er vanuit ons ambtelijk apparaat een behoorlijke inzet noodzakelijk. Aan een aantal onderdelen van dit plan dient het komende jaar nog nadere invulling te worden gegeven. Huisvesting De huisvestingsmogelijkheden in het gemeentehuis zijn beperkt. Door de komst van de decentralisaties wordt er een nog groter beslag gelegd op de beschikbare ruimte in het gemeentehuis. Ook stellen de decentralisaties andere eisen aan de toegankelijkheid van het gemeentehuis, eisen waaraan op dit moment niet kan worden voldaan. Enerzijds moet de toegankelijkheid tot het gemeentehuis worden verbeterd, anderzijds moet de toegang tot bepaalde gedeelten van het gemeentehuis worden beperkt. Een aantal ruimten die eerst in gebruik waren als vergaderkamer, zijn nu permanent bezet. Verder worden er aan ruimten waar gesprekken gevoerd worden betreffende de behoefte aan zorg etc. bepaalde privacy vereisten gesteld. Op dit moment kunnen we niet aan al deze eisen voldoen. Ook blijven we in gebreke t.a.v. bepaalde eisen op het gebied van veiligheid. De hiervoor genoemde zaken nopen ons om op korte termijn met oplossingen te komen, waardoor we wel aan de gestelde eisen kunnen voldoen. Er is in 2016 een inventarisatie uitgevoerd waarbij is gekeken naar welke aanpassingen aan het huidige gemeentehuis noodzakelijk zouden zijn om dit gebouw te laten voldoen aan de eisen die worden gesteld en of het mogelijk is het bestaande gebouw hiervoor geschikt te maken. Vervolgens is er een plan opgesteld hoe het huidige gemeentehuis zodanig zou kunnen worden gerenoveerd en uitgebouwd dat het weer toekomstbestendig is. Tegelijkertijd heeft ook een lokale vastgoed ondernemer een aanbieding gedaan om het nieuwe gemeentehuis en de bibliotheek te huisvesten in het nog te realiseren bouwdeel 2 van het Dorpshart, waarbij hij bereid was het gemeentehuis en de bibliotheek van de gemeente over te nemen. 138

136 Paragraaf Bedrijfsvoering In 2017 heeft op bijna elke raadsagenda wel iets gestaan wat met de huisvesting van het gemeentelijk apparaat te maken had, tot besluitvorming heeft dat helaas tot op heden niet geleid. Communicatie / klachtenafhandeling Communicatie vanuit het bestuur en het ambtelijk apparaat is een voortdurend aandachtspunt. Er wordt naar gestreefd deze zo tijdig mogelijk en klantvriendelijk uit te voeren. De korte lijnen naar de burger is een belangrijk item, als kleine gemeente kunnen we ons hierdoor onderscheiden ten opzichte van grotere organisaties. Persoonlijk contact en het kennen van elkaar bevordert de goede verhoudingen. Burgers stellen dit zeer op prijs en vertellen ons dat regelmatig op allerlei manieren. Wij zijn voortdurend alert op een goede communicatie. Ondanks dit kan niet altijd iedere burger volledig tevreden worden gesteld. Onze website is voortdurend in ontwikkeling, we proberen de digitale dienstverlening aan de burger steeds meer uit te breiden en te optimaliseren. Administratieve organisatie, interne controle Rechtmatigheid is voor ons college meer dan een formeel begrip, waaraan we moeten voldoen. Het gaat ons met name om het vertrouwen in onze mensen. Daar draait het allemaal om. Verhalen vanuit andere gemeenten waarin ambtenaren ondanks allerlei prachtige rechtmatigheidsprotocollen toch tot fraudering komen, onderstrepen onze visie op dit veld. Vanaf 2006 hebben we een goedkeurende verklaring ten aanzien van de rechtmatigheid van onze accountant ontvangen. We proberen voortdurend de rechtmatigheidsaspecten verder in onze werkprocessen in te bedden. De eisen die worden gesteld aan de rechtmatigheid en de controle hierop, worden steeds verder aangescherpt. Het gevolg hiervan is dat de accountantskosten ook steeds verder oplopen. 139

137 Paragraaf verbonden partijen Indien een gemeente een bestuurlijk en een financieel belang heeft in een organisatie dan is er sprake van een verbonden partij. Dat wil zeggen dat zij een zetel of stemrecht heeft in het bestuur en dat de gemeente middelen ter beschikking stelt waarmee de gemeente een financieel risico loopt. Stichtingen waarin de gemeente participeert in het bestuur en waarmee we een subsidierelatie hebben zijn geen verbonden partijen. Deze paragraaf stelt de raad in haar hoedanigheid als kaderstellend en controlerend bestuursorgaan in staat om inzicht te verkrijgen in bestuurlijke, beleidsmatige en /of financiële belangen van de verbonden partijen. Gemeenschappelijke regelingen De gemeente Renswoude neemt deel in de navolgende gemeenschappelijke regelingen: Veiligheidsregio Utrecht (VRU), gevestigd te Utrecht. Financieel belang: kosten voor Renswoude ,-- De Veiligheidsregio Utrecht, kortweg de VRU, is een samenwerkingsverband van de 26 Utrechtse gemeenten. De VRU heeft een heldere doelstelling: door een intensieve samenwerking tussen gemeenten en de diverse hulpdiensten ontstaat een organisatie die bestuurlijk en operationeel gezien slagvaardiger kan optreden bij crisisbeheersing en rampenbestrijding. De VRU bestaat uit een aantal organisatieonderdelen, waarvan de belangrijkste zijn: de 26 gemeenten die samen de provincie Utrecht vormen het Bureau Gemeentelijke Crisisbeheersing Utrecht de Brandweer Utrechts Land (samenwerkingsverband tussen de 26 gemeentelijke brandweerkorpsen) het Bureau Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR) Utrecht De Politie Utrecht maakt geen deel uit van de VRU, maar er is overeengekomen dat het bureau Conflicthantering en Crisisbeheersing (CCB) van deze politieregio een bijdrage levert aan de uitvoering van de taken van de VRU. Recreatieschap Utrechtse Heuvelrug en Vallei- en Kromme Rijngebied, gevestigd te Utrecht. Financieel belang: kosten voor Renswoude 9.902,-- Het werkgebied omvat grote oppervlakten bos en heidevelden op de Utrechtse Heuvelrug, kleinschalige agrarische gebieden in de Vallei en in het Kromme Rijngebied, hakhoutpercelen in het gebied van Langbroekerwetering, de noordoever van de Nederrijn en een groot aantal landgoederen, buitenplaatsen en kastelen. Een deel van het heuvelruggebied is Nationaal Park. De deelnemers in het recreatieschap zijn de gemeenten Amersfoort, Bunnik, De Bilt, Leusden, Renswoude, Rhenen, Utrechtse Heuvelrug, Veenendaal, Woudenberg, Wijk bij Duurstede en Zeist en de Provincie Utrecht. 140

138 Paragraaf verbonden partijen GGD regio Utrecht te Zeist. Financieel belang: kosten voor Renswoude ,-- GGD Midden-Nederland behartigt de belangen van 25 gemeenten uit de provincie Utrecht op het gebied van de openbare gezondheidszorg. Haar belangrijkste taak is het voorkomen van ziekten en bevorderen van gezond gedrag en een gezonde leefomgeving. De GGD Midden Nederland is een dienst van de gemeenten in deze regio. Alle taken die voortkomen uit de Wet Publieke Gezondheid en andere collectieve wetten voert zij uit. Afvalverwijdering Utrecht (AVU), gevestigd te Soest. Financieel belang: kosten voor Renswoude ,-- Afvalverwijdering vraagt om een goede balans tussen kostenbeheersing en milieuzorg. De Afval Verwijdering Utrecht (AVU) werkt samen met en in opdracht van de provincie Utrecht en de Utrechtse gemeenten aan de verbetering van ons milieu tegen zo laag mogelijke kosten. Namens de gemeenten zorgt de AVU voor de regie van het door de inwoners van de provincie Utrecht aangeboden huishoudelijk afval(dus geen afval van bedrijven). De AVU doet dit door de organisatie en de regeling van transport, overslag, bewerking en verwerking van dit afval. IW4 Bedrijven Sociale Werkvoorziening, gevestigd te Veenendaal. Financieel belang: kosten voor Renswoude 9.655,-- IW4 investeert in de ontwikkeling van mensen die wat extra ruggensteun nodig hebben om mee te kunnen doen in het arbeidsproces. IW4 is een gewoon bedrijf met een bijzonder gezicht. IW4 is er voor mensen die graag willen werken, maar door een psychische, lichamelijke of verstandelijke beperking of door langdurige werkloosheid, zelfstandig wat moeilijker de juiste baan kunnen vinden. Mensen die bij IW4 in dienst komen worden vaak doorverwezen vanuit diverse maatschappelijke instanties zoals het UWV, de gemeentelijke Sociale Dienst, scholen of MEE. IW4 Bedrijven voert de taken op het terrein van de sociale werkvoorziening uit voor de gemeenten Veenendaal, Rhenen en Renswoude. Omgevingsdienst regio Utrecht. Financieel belang: kosten voor Renswoude ,-- De Omgevingsdienst regio Utrecht bestaat vanaf 1 juli Dit orgaan is ontstaan uit een fusie tussen de Milieudienst Noord West Utrecht en de Milieu dienst Zuid Oost Utrecht. Het was de bedoeling dat dit orgaan een voorloper zou zijn van de RUD (Regionale UitvoeringsDienst). In mei 2013 heeft het bestuur van de Odru besloten te stoppen met de vorming van de RUD. Er kwam een aantal lijken uit de kast. Dit heeft geleid tot het treffen van ingrijpende maatregelen. De afgelopen jaren is hard gewerkt om de organisatie weer financieel gezond te krijgen. Medio 2017 heeft een forse overdracht van taken aan de ODRU plaatsgevonden waardoor de bijdrage van de gemeente Renswoude aan deze regeling aanzienlijk gestegen is. 141

139 Paragraaf verbonden partijen Regio FoodValley Financieel belang: kosten voor Renswoude ,-- (Naast eventuele cofinanciering voor de uitvoering van projecten) De Regio FoodValley heeft als ambitie de regio te ontwikkelen tot hét agrofoodcentrum van Europa, de internationale topregio voor kennis en innovaties op gebied van gezonde en duurzame voeding! Regio FoodValley is bekend door haar kennis en toepassingen op het gebied van Food. De regio biedt een uitstekende infrastructuur voor werken, wonen en bezoeken. Er is voldoende werkgelegenheid, goed onderwijs en prima wonen in een mooi landschap van Vallei, Heuvelrug en Veluwe. Regio FoodValley is een samenwerkingsverband van acht gemeenten met samen inwoners Vennootschappen De gemeente participeert in de navolgende vennootschap: Vitens N.V., waterleidingbedrijf, statutair gevestigd te Utrecht. Deze N.V. is in 2006 ontstaan door een fusie van Hydron Midden Nederland, Hydron Flevoland en Vitens. De fusie van Hydron en Vitens is gepaard gegaan met het omzetten van 14 aandelen Vitens in 4389 aandelen Vitens. Deze aandelen staan op de balans voor een bedrag van ,23. Overige verbonden partijen Op de navolgende gebieden wordt, niet vrijblijvend, met andere gemeenten samengewerkt c.q. worden door een andere gemeente voor Renswoude taken uitgevoerd: Sociale zaken samen met de gemeente Veenendaal en uitgevoerd door de gemeente Veenendaal. De applicaties t.b.v. burgerzaken, leerlingenadministratie, financiën, document management systeem en Wmo staan op de server van de gemeente Veenendaal en worden ook technisch door de gemeente Veenendaal onderhouden. De heffing en inning van de gemeentelijke belastingen en de waardebepaling in het kader van de Wet WOZ wordt uitgevoerd door de gemeente Veenendaal. Vanaf 1 januari 2016 maken we gebruik van een belastingpakket van Centric, dat door de gemeente Veenendaal wordt gehost en onderhouden. De Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) is per 1 april 2017 overgeheveld naar Veenendaal. Met de gemeenten Barneveld, Nijkerk, Leusden, Woudenberg, Scherpenzeel, Bunnik, Bunschoten en Zeewolde en nog enkele gemeenten wordt samengewerkt t.a.v.: Rekenkamer Verder: Steunpunt mantelzorg (ook met Rhenen) In dit steunpunt worden de subsidieafspraken tussen de drie gemeenten vastgesteld ten behoeve van de mantelzorg. Meldpunt huiselijk geweld 142

140 Paragraaf verbonden partijen Dit is een regionale samenwerking tussen de vijf gemeenten in het politiedistrict Heuvelrug, waaronder Veenendaal. De vijf gemeenten financieren gezamenlijk een regionaal coördinator. Anti- discriminatievoorziening Veenendaal vormt de front-office in het kader van meldingen over discriminatie. Vanuit Renswoude is tot nu toe geen melding gedaan. Kengetallen verbonden partijen: Veiligheidsregio Utrecht (VRU) Eigen vermogen , ,-- Vreemd vermogen , ,-- Exploitatieresultaat , ,-- Recreatieschap Utrechtse Heuvelrug en Vallei en Kromme Rijngebied Eigen vermogen , ,-- Vreemd vermogen , ,-- Exploitatieresultaat 2016/ ,-- GGD regio Utrecht te Zeist Eigen vermogen , ,-- Vreemd vermogen , ,-- Exploitatieresultaat 2016/ , ,-- Afvalverwijdering Utrecht (AVU) gevestigd te Soest Eigen vermogen , ,-- Vreemd vermogen , ,-- Exploitatieresultaat 2016/ , ,-- IW4 Bedrijven Sociale Werkvoorziening gevestigd te Veenendaal Eigen vermogen , ,-- Vreemd vermogen , ,-- Exploitatieresultaat 2016/ ,-- - 0,-- Omgevingsdienst regio Utrecht gevestigd te Utrecht Eigen vermogen , ,-- Vreemd vermogen , ,-- Exploitatieresultaat 2016/ , ,-- 143

141 Paragraaf verbonden partijen Regio Food Valley gevestigd te Ede Eigen vermogen , ,-- Vreemd vermogen , ,-- Exploitatieresultaat 2016 / , ,-- Vitens N.V. gevestigd te Zwolle Eigen vermogen , ,-- Vreemd vermogen , ,-- Exploitatieresultaat 2016 / , ,-- 144

142 Paragraaf lokale heffingen Algemeen De lokale heffingen bestaan uit (directe) belastingen en retributies. Op grond van de Gemeentewet kunnen gemeenten diverse met name genoemde belastingen heffen, mits hiertoe de gemeenteraad een belastingverordening vaststelt. Gemeentebelastingen zijn voor de gemeenten algemene inkomsten. Daarnaast kunnen, ingevolge de Gemeentewet, gemeenten diverse zogenaamde retributies heffen middels een door de gemeenteraad vastgestelde verordening. Retributies zijn heffingen waartegenover een direct aanwijsbare dienst van de gemeente dient te staan. Retributies zijn onder meer rioolrecht, afvalstoffenheffing, reinigingsrecht en diverse leges. Bij retributies mag in principe geen winst gemaakt worden. De door de gemeente Renswoude geheven belastingen zijn: Onroerende zaakbelastingen. Toeristenbelasting. De door de gemeente Renswoude geheven retributies zijn: afvalstoffenheffing en reinigingsrecht. rioolrecht. Precariorechten. begrafenisrechten. diverse leges, zoals bouwleges en leges burgerlijke stand, reisdocumenten en rijbewijzen. Beleid lokale heffingen Het gemeentelijk belastingbeleid heeft als uitgangspunt dat de retributies kostendekkend zijn. De gemeente streeft daarbij dus naar 100% kostendekkendheid. Bij de belastingen is het uitgangspunt dat de van de opbrengst ozb jaarlijks wordt verhoogd met het inflatiepercentage. Hiervan kan worden afgeweken als blijkt dat de begroting zonder extra belastingverhoging niet sluitend is te krijgen. Daarnaast worden de tarieven ozb jaarlijks aangepast aan de ontwikkeling van de economische waarden: hogere en lagere waarden worden gecompenseerd in de tariefstelling zodat de belastingdruk c.q.-opbrengst niet wijzigt als gevolg van waardeontwikkelingen. Over de aanpassing van het tarief toeristenbelasting zijn afspraken gemaakt met de recreatieondernemers. In verband met het afsluiten van contracten met de recreanten is het voor deze ondernemers wenselijk om tijdig op de hoogte te worden gesteld van de ontwikkeling van het tarief toeristenbelasting. Bovendien willen zij graag meedenken over de besteding van de opbrengst van de toeristenbelasting. Afgesproken is dat tweejaarlijks het tarief van de toeristenbelasting zal worden verhoogd met 0,05. Deze afspraak geldt voor 10 jaar. In 2017 is het tarief verhoogd en bedraagt het tarief 0,70 per overnachting per persoon. Ontwikkeling belastingtarieven en opbrengsten Onroerende zaakbelastingen (OZB) De OZB wordt geheven op onroerende zaken van eigenaren van woningen en van eigenaren en gebruikers van niet-woningen. De grondslag voor de OZB is de waarde zoals deze wordt vastgesteld volgens de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). Vanaf het 145

143 Paragraaf lokale heffingen belastingjaar 2008 is de waardepeildatum telkens 1 januari van het voorafgaande jaar. Voor 2017 is dat 1 januari Werkelijke en begrote opbrengsten en tarieven gemeentelijke belastingen Toeristenbelasting (overnachtingen, forfaitair) 2016 werkelijk 2017 geraamd 2017 werkelijk Tarief Opbrengst Tarief Opbrengst Tarief Opbrengst 0, , , Totaal toerist.bel Onroerende zaakbelastingen (ozb) Eigenarenheffing 0,0831% ,0831% ,0833% woningen Eigenarenheffing 0,1535% ,1535% ,1539% niet-woningen Gebruikersheffing 0,1379% ,1379% ,1383% niet- woningen Totaal ozb Totaal opbrengst belastingen Begrote opbrengsten en tarieven afvalstoffenheffing en rioolrecht werkelijk 2017 geraamd 2017 werkelijk Tarief Opbrengst Tarief Opbrengst Tarief Opbrengst Afvalstoffenheffing Meerpersoonshuishoudens 206, , , Eenpersoonshuishoudens 183, , , Reinigingsrecht(container) 206, , , Totaal Rioolheffing Bedrijven > 10 personen 697, , , Bedrijven < 10 personen 493, , , Meerpersoonshuishoudens 284, , , Eenpersoonshuishoudens 247, , , Totaal

144 Paragraaf lokale heffingen Lastenontwikkeling voor onze burgers in het afgelopen jaar In onderstaand overzicht is de lastendruk over het afgelopen jaar weergegeven. Ter vergelijking is ook de lastendruk van het voor-vorig jaar weergegeven. Om te weten te komen of de ozb in de ene gemeente hoger is dan in de andere heeft het weinig zin om de ozb-tarieven zelf te vergelijken. Vanuit het standpunt van een belastingbetaler is de gemiddelde belastingaanslag een nuttiger indicator dan het tarief. Dit is de aanslag voor een woning met een voor de gemeente geldende gemiddelde waarde, ofwel, wat de gemiddelde burger aan ozb, rioolheffing en afvalstoffenheffing betaalt. Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO), brengt jaarlijks de atlas lokale lasten uit. Uit de atlas lokale lasten 2017 komt naar voren dat Renswoude plaats 244 (van de 388 gemeenten in Nederland) innam als het gaat om woonlasten voor meerpersoonshuishoudens. Nummer 1 heeft de laagste woonlasten en nummer 388 de hoogste. Belastingdruk Gem. waarde woning Gebruiker (huurder) Eigenaar/ gebruiker Gem. waarde woning Gebruiker (huurder) Eigenaar/ gebruiker Eenpersoonshuishouden ozb , ,40 afvalstoffenheffing 183,45 183,45 192,65 192,65 rioolheffing 247,15 247,15 247,15 247,15 Totaal 430,60 658,80 430,60 672,20 Meerpersoonshuishouden ozb , ,40 afvalstoffenheffing 206,50 206,50 216,85 216,85 Rioolheffing 284,50 270,95 284,50 284,50 Totaal 491,00 705,65 501,35 733,75 Kwijtscheldingsbeleid Het beleid van de gemeente Renswoude is dat voor kwijtschelding de zogenaamde 100% kwijtscheldingsnorm gemeentelijke belastingen wordt toegepast en geldt voor de onroerende zaakbelasting, de afvalstoffenheffing en het rioolafvoerrecht. In overleg met de afdeling sociale zaken wordt bekeken of en in hoeverre cliënten hiervoor in aanmerking komen. Het is mogelijk dat gezinnen met een uitkering automatisch kwijtschelding krijgen. 147

145 Paragraaf lokale heffingen Overzicht op hoofdlijnen van de diverse heffingen, waarin inzichtelijk wordt gemaakt hoe bij be van de tarieven van de heffingen, die hoogstens kostendekkend mogen zijn, wordt bewerkstelligd dat de geraamde baten de ter zake geraamde lasten niet overschrijden, wat de beleidsuitgangspunten zijn die ten grondslag liggen aan deze been en hoe deze uitgangspunten bij de tariefstelling worden gehanteerd. Algemeen In het algemeen is het beleidsuitgangspunt van de gemeente Renswoude ten aanzien van de be van de gemeentelijke heffingen gebaseerd op het principe de vervuiler betaalt met andere woorden, iemand die een dienst van de gemeente vraagt of afneemt dient de kosten die de gemeente voor het leveren van deze dienst maakt, te betalen. Van een aantal taakvelden is het duidelijk dat er een direct verband is tussen de kosten die op dit taakveld worden gemaakt en de dienst die door de gemeente wordt verricht. De kosten van sommige taakvelden hebben gedeeltelijk betrekking op een bepaalde dienst die door de gemeente wordt verricht. In deze gevallen worden de kosten van deze taakvelden voor een evenredig deel aan de betreffende dienst toegerekend. Methode toe overheadkosten aan gemeentelijke heffingen De gemeente Renswoude heeft er voor gekozen om ten aanzien van het doorberekenen van overheadkosten aan gemeentelijke heffingen de methode te kiezen, waarbij de totale lasten op de betreffende taakvelden worden gedeeld door de totale lasten ( exclusief overhead) van de begroting. De uitkomst hiervan wordt vermenigvuldigd met de overheadkosten. De uitkomst hiervan is het percentage van de overheadkosten dat aan de directe kosten die op de betreffende heffing betrekking hebben wordt toegerekend. Om te voorkomen dat er telkens wijzigingen moeten worden doorgevoerd, wanneer er nog iets verandert in de jaar, hebben we ervoor gekozen in de jaar bij de be van de kostendekkendheid van de tarieven het percentage overheadkosten op basis van de begroting 2017 te hanteren. De totale lasten op alle taakvelden (exclusief overhead en reservemutaties) bedragen ( op begrotingsbasis) ,00, de overheadkosten bedragen ( op begrotingsbasis) ,00. Het opslagpercentage voor overheadkosten bedraagt daarom ,00 = 10,65 % 1 % van ,00 Op basis bedroegen de totale lasten van alle taakvelden ( exclusief overhead en reservemutaties ) ,00, de overheadkosten bedroegen ,00. Het opslagpercentage voor overheadkosten bedraagt daarom op basis : ,00 = 10,75 % 1 % van ,00 Onderbouwing afvalstoffenheffing/ reinigingsrecht De lasten die op het taakveld 7.3 Afval worden gepresenteerd, hebben volledig betrekking op de inzameling -, afvoer en verwerking van afval. In enkele gevallen wordt afval ingezameld bij bedrijven. Het aantal adressen waar bedrijfsafval wordt ingezameld, bedraagt 3,3 % van het totale aantal adressen waar afval wordt ingezameld. Daarom worden de kosten van het taakveld afval voor 96,7 % meegenomen in de be van het tarief van de afvalstoffenheffing en voor 3,3 % in de be van het tarief voor het reinigingsrecht. De lasten die staan vermeld op taakveld 2.1 Verkeer en vervoer onderdeel straatvegen en onkruidbestrijding worden gedeeltelijk toegerekend aan de kosten van afvalinzameling en 148

146 Paragraaf lokale heffingen reinigingsrecht. De gemeente heeft drie redenen om de straten te vegen en het onkruid te bestrijden. Om de riolering goed te laten functioneren, voor de verkeersveiligheid en omdat mensen hun afval niet juist aanbieden, waardoor er afval op straat achterblijft. Een exacte verdeling is moeilijk te bepalen, maar omdat Renswoude een landelijke gemeente is, is het aandeel bladafval relatief groter dan het zwerfvuil. We rekenen daarom 50 % van de kosten van straatwegen en onkruidbestrijding toe aan de rioolheffing, 30 % aan verkeersveiligheid en 20 % aan de afvalstoffenheffing/ reinigingsrecht. Op taakveld 6.3 Inkomensregelingen staat o.a. geraamd hoeveel de kwijtschelding afvalstoffenheffing bedraagt. Dit bedrag heeft volledig betrekking op afvalstoffenheffing en niet op reinigingsrecht. De overheadkosten worden toegerekend op de wijze zoals hierboven is toegelicht. Van een aantal kostencomponenten die bij de be voor het tarief van de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht wordt meegenomen, is de b.t.w. compensabel. Bij de onderbouwing van de tarieven wordt deze compensabele b.t.w. meegenomen. Lasten per taakveld Begroting 2017 Afvalstoffenheffing (96,7%) Reinigingsrecht ( 3,3 %) 149 Rekening 2017 Afvalstoffenheffing (96,7%) Reinigingsrecht ( 3,3 %) 7.3 Afval , , , , Verkeer en vervoer 6.769,00 231, ,00 226, Inkomensregelingen ,00 0, ,00 0,00 Subtotaal , , , , Overheadkosten , , , ,00 10,65 % van subtot. Compensabele b.t.w , , , ,00 Totaal lasten , , , , Inkomsten afval , , , ,00 Door te berekenen via , , , ,00 heffingen Opbrengst , , , ,00 Dekkingspercentage 87,6 % 89,9 % 105,7 % 106,2 % Er is in 2017 een bedrag van ,-- toegevoegd aan de Milieureserve, deze reserve heeft een egalisatiefunctie. In komende jaren kunnen ten laste van deze reserve weer onttrekkingen worden gedaan om de tarieven te matigen. Onderbouwing rioolrecht De lasten die op taakveld 7.2 worden gepresenteerd hebben geheel betrekking op riolering. De lasten die op taakveld 2.1 Verkeer en vervoer onder het kopje Straatvegen en onkruidbestrijding worden gepresenteerd, worden gedeeltelijk meegenomen bij de onderbouwing van het rioolrecht. De gemeente heeft drie redenen om de straten te vegen en het onkruid te bestrijden. Om de riolering goed te laten functioneren, voor de verkeersveiligheid en omdat mensen hun afval niet juist aanbieden, waardoor er afval op straat achterblijft. Een exacte verdeling is moeilijk te bepalen, maar omdat Renswoude een landelijke gemeente is, is het aandeel bladafval relatief groter dan het zwerfvuil. We rekenen daarom 50 % van de kosten van straatwegen en onkruidbestrijding toe aan de rioolheffing, 30 % aan verkeersveiligheid en 20 % aan de afvalstoffenheffing/ reinigingsrecht. De lasten op taakveld 5.7 betrekking hebbend op uitmaaien en uitdiepen van sloten en de afvoer van het slootvuil worden gedeeltelijk meegenomen bij de onderbouwing van het rioolrecht. In een gemeente als Renswoude met een kleine kern en een groot buitengebied kan worden gesteld dat het onderhoud aan sloten voor het grootste deel wordt verricht in het kader van de nakoming van de zorgplicht die de gemeente heeft voor afval-, hemel- en

147 Paragraaf lokale heffingen grondwater. Daarnaast worden deze activiteiten ook gedeeltelijk verricht ten behoeve van de verkeersveiligheid en het milieu. We rekenen deze kosten daarom voor 70 % toe aan riolering, voor 20 % aan milieu en voor 10 % aan verkeersveiligheid. Op taakveld 6.3 Inkomensregelingen staat gespecificeerd aangegeven hoeveel wordt geraamd aan kwijtschelding van rioolrecht, dit bedrag wordt ook meegenomen bij de onderbouwing van het rioolrecht. De overheadkosten worden toegerekend op de wijze zoals hierboven is toegelicht. Van een aantal kostencomponenten die bij de be voor het tarief van het rioolrecht wordt meegenomen, is de b.t.w. compensabel. Bij de onderbouwing van de tarieven wordt deze compensabele b.t.w. meegenomen. Begroting 2017 Lasten per taakveld Bedrag in heffing Bedrag in heffing 7.2 Riolering , , Verkeer en vervoer , , Openbaar groen en , ,00 recreatieve voorz. 6.3 Inkomensregelingen , ,00 Subtotaal , , Overheadkosten 10,65 % van subtot , ,00 Compensabele b.t.w , ,00 Totaal lasten , ,00 Toevoeging voorziening , ,00 op basis van GRP Te dekken via rioolrecht , ,00 Opbrengst , ,00 Dekkingspercentage 97,8 % 104,3 % Daar de opbrengsten ,-- hoger waren dan de kosten in 2017 is er een bedrag van ,-- toegevoegd aan de Reserve riolering. Onderbouwing begraafrecht Op grond van de beraadslagingen in de commissie RF van 4 juni 2015 heeft de gemeenteraad vastgesteld dat de lasten van de begraafplaats voor 50 % moeten worden gedekt door de opbrengsten van de begraafrechten. Daar het totaal aantal jaarlijkse begrafenissen in Renswoude niet zo groot is, worden de opbrengsten begraafrechten en daardoor ook het dekkingspercentage sterk beïnvloed door het feit of er in een bepaald jaar wat minder begrafenissen zijn dan gemiddeld of juist wat meer. De lasten die op taakveld 7.5 Begraafplaatsen staan vermeld hebben betrekking op de kosten van begraven met uitzondering van de kosten van het rouwcentrum, deze kosten worden niet meegenomen in de onderbouwing van de kosten van het begraafrecht. De overheadkosten worden toegerekend op de wijze zoals hierboven is toegelicht. 150

148 Paragraaf lokale heffingen Begroting 2017 Rekening 2017 Lasten per taakveld Bedrag in heffing Bedrag in heffing 7.5 Begraafplaatsen , ,00 Subtotaal , , Overheadkosten 10,65 % van subtot , ,00 Totaal lasten , ,00 Opbrengst , ,00 Dekkingspercentage 49 % 65,3 % Onderbouwing legestarieven legesverordening De tarieven genoemd in de legesverordening en de bijbehorende tarieventabel hebben betrekking op heel veel verschillende en uiteenlopende zaken. Het is ondoenlijk om elk legestarief afzonderlijk te onderbouwen. De in de legesverordening genoemde leges kunnen in 3 groepen worden onderscheiden. 1. Algemene dienstverlening 2. Dienstverlening vallend onder fysieke leef-/omgevingsvergunning. 3. Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn. Per groep zal een onderbouwing van de leges worden gegeven. Leges algemene dienstverlening. De lasten die op taakveld 0.2 Burgerzaken onder het kopje bevolkingsaangelegenheden worden gepresenteerd hebben voor 15 % betrekking op Algemene dienstverlening, voor 35 % op dienstverlening vallend onder fysieke leef-/ omgevingsvergunning en voor 50% op dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn. De gemeente Renswoude heeft maar één balie, dus voor alle diensten van de gemeente melden de burgers zich bij deze balie. Uit de urenregistratie van de medewerk(st)ers blijkt dat 15 % van de uren wordt besteed aan algemene dienstverlening, 35 % wordt besteed aan dienstverlening vallend onder fysieke leef -/ omgevingsvergunning en 50 % wordt besteed aan dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn. De lasten op taakveld 0.2 Burgerzaken onder het kopje burgerlijke stand hebben volledig betrekking op algemene dienstverlening. De overheadkosten bedragen 10,65 % van de op dit onderdeel genoemde kosten van de andere taakvelden. Voor een aantal zaken die onder dit hoofdstuk vallen zijn door het Rijk maximum Legesbedragen bepaald. Aan de batenkant hebben van taakveld 0.2 Burgerzaken de legesopbrengst burgerlijke stand, de leges reisdocumenten en de leges rijbewijzen betrekking op algemene dienstverlening. 151

149 Paragraaf lokale heffingen Begroting 2017 Rekening 2017 Lasten per taakveld Bedrag in heffing Bedrag in heffing 0.2 Burgerzaken , ,00 ( bevolkingsaangelegenheden 15 % ) 0.2 Burgerzaken (burgerlijke stand ) , ,00 Subtotaal , , Overheadkosten 10,65 % 6.218, ,00 Totaal lasten , ,00 Opbrengst , ,00 Dekkingspercentage 72 % 74,8 % Binnen de leges die vallen onder het hoofdstuk algemene dienstverlening vindt kruissubsidiëring plaats. Medewerk(st)ers van de afdeling burgerzaken werken aan verschillende diensten en het voert te ver om vast te leggen hoeveel tijd ze besteden aan bijvoorbeeld een verstrekking uit de gemeentelijke basis administratie. Ook zijn er een aantal lasten die op de afdeling burgerzaken drukken, waarvan het onmogelijk is vast te stellen voor hoeveel % ze aan één bepaalde dienst zijn toe te rekenen. Geprobeerd is de diverse leges voor de in dit hoofdstuk genoemde diensten zodanig vast te stellen, dat ze in een redelijke verhouding staan tot de lasten die op deze dienst betrekking hebben. Leges dienstverlening vallend onder fysieke leef -/ omgevingsvergunning De lasten die op taakveld 0.2 Burgerzaken onder het kopje bevolkingsaangelegenheden worden gepresenteerd hebben voor 15 % betrekking op Algemene dienstverlening, voor 35 % op dienstverlening vallend onder fysieke leef-/ omgevingsvergunning en voor 50% op dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn. De gemeente Renswoude heeft maar één balie, dus voor alle diensten van de gemeente melden de burgers zich bij deze balie. Uit de urenregistratie van de medewerk(st)ers blijkt dat 15 % van de uren wordt besteed aan algemene dienstverlening, 35 % wordt besteed aan dienstverlening vallend onder fysieke leef -/ omgevingsvergunning en 50 % wordt besteed aan dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn. De lasten die op taakveld 1.1 Crisisbeheersing bij bijdrage aan de Veiligheidsregio Utrecht staan vermeld hebben voor 10 % betrekking op de in dit hoofdstuk van de legesverordening genoemde dienstverlening. De Veiligheidsregio Utrecht adviseert bij de afgifte van omgevingsvergunningen ten aanzien van eisen die uit oogpunt van brandpreventie aan de betreffende bouwwerken moeten worden gesteld. De lasten genoemd op taakveld 8.3 Wonen en bouwen onder de kopjes Bouw-en woningtoezicht en Sloopvergunningen, hebben volledig betrekking op deze diensten. De lasten vermeld op taakveld 8.3 onder het kopje Handhaving bouwzaken hebben gedeeltelijk betrekking op de hier genoemde diensten. De post Handhaving bouwzaken bevat drie activiteiten : 1. Activiteiten naar aanleiding van meldingen en klachten, 2. Algemeen toezicht 3. Handhaving en toezicht op de vergunningverlening. Aan de hand van de urenregistratie van de betreffende medewerk(st)ers kan worden 152

150 Paragraaf lokale heffingen vastgesteld, dat ongeveer 15 % wordt besteed aan meldingen en klachten. Aan algemeen toezicht wordt in Renswoude nauwelijks aandacht besteed ( 5 %). Het merendeel van de uren die op dit sub-taakveld worden verantwoord hebben betrekking op toezicht op de vergunningverlening. De eerste twee onderdelen worden niet meegenomen bij de kostenonderbouwing van dit hoofdstuk van de legesverordening, het laatste onderdeel wordt wel meegenomen. De overheadkosten worden ook hier toegerekend volgens de taakveldmethode en bedragen 10,65 % van de kosten van de andere taakvelden die hier worden meegenomen. Ook ten aanzien van de tarieven binnen dit hoofdstuk van de legesverordening vindt kruissubsidiëring plaats. Aanvragen omgevingsvergunningen hebben betrekking op veel verschillende zaken, zo vergt de aanvraag van een omgevingsvergunning voor een dakkapel op een monumentaal pand of een karakteristiek pand in het buitengebied wellicht meer tijd, dan de aanvraag voor een dakkapel op een rijtjeswoning in de kern van het dorp. Het is ondoenlijk om voor al die verschillende aanvragen afzonderlijke legesbedragen te gaan bepalen. We hebben getracht de diverse leges voor in dit hoofdstuk genoemde diensten zodanig vast te stellen, dat ze in redelijke verhouding staan tot de dienstverlening die is verricht. In onze verordening is ook opgenomen dat de leges van aanvragen omgevingsvergunning in situaties waar reeds met de bouw is begonnen zonder dat eerst de aanvraag is gedaan, worden verhoogd met 10 % met een minimum van 104,00 en een maximum van 1.040,00. Deze hogere leges zijn niet gebaseerd op hogere kosten. De rechtvaardigingsgrond van deze hogere leges is gelegen in het gevoerde beleid waarin goed gedrag wordt beloond en ongewenst gedrag niet. De baten van taakveld 8.3 Wonen en bouwen hebben betrekking op dit hoofdstuk van de Legesverordening. Begroting 2017 Rekening 2017 Lasten per taakveld Bedrag in heffing Bedrag in heffing 0.2 Burgerzaken , ,00 ( bevolkingsaangelegenheden 35 % ) 1.1 Crisisbeheersing ( 10%) , , Wonen en bouwen , ,00 Subtotaal , , Overhead 10,65 % , ,00 Totaal lasten , ,00 Opbrengst , ,00 Dekkingspercentage 95 % 102 % Leges dienstverlening vallend onder Europese diensten richtlijn De lasten die op taakveld 0.2 Burgerzaken onder het kopje bevolkingsaangelegenheden 153

151 Paragraaf lokale heffingen worden gepresenteerd hebben voor 15 % betrekking op Algemene dienstverlening, voor 35 % op dienstverlening vallend onder fysieke leef-/ omgevingsvergunning en voor 50% op dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn. De gemeente Renswoude heeft maar één balie, dus voor alle diensten van de gemeente melden de burgers zich bij deze balie. Uit de urenregistratie van de medewerk(st)ers blijkt dat 15 % van de uren wordt besteed aan algemene dienstverlening, 35 % wordt besteed aan dienstverlening vallend onder fysieke leef -/ omgevingsvergunning en 50 % wordt besteed aan dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn. De lasten vermeld op taakveld 0.2 Burgerzaken onder het kopje Burgerlijke zaken hebben eveneens betrekking op dit hoofdstuk van de legesverordening. De kosten van inzet B.O.A. s op taakveld 1.2 Openbare orde en veiligheid zijn voor 15 % toe te rekenen aan dit hoofdstuk van de legesverordening. De overheadkosten worden ook hier toegerekend volgens de taakveldmethode en bedragen 10,65 % van de kosten van de andere taakvelden die hier worden meegenomen. De legesbaten die betrekking hebben op dit hoofdstuk van de legesverordening staan vermeld op taakveld 0.2 Burgerzaken onder het kopje Leges overige documenten burgerzaken. Begroting 2017 Rekening 2017 Lasten per taakveld Bedrag in heffing Bedrag in heffing 0.2 Burgerzaken , ,00 ( bevolkingsaangelegenheden 50 % ) 0.2 Burgerzaken ( burgerlijke zaken ) , , Openbare orde en veiligheid ( gedeeltelijk) 1.125, ,00 Subtotaal , , Overhead 10,65 % 6.712, ,00 Totaal lasten , ,00 Opbrengst , ,00 Dekkingspercentage 72 % 81 % Ook op het hoofdstuk dienstverlening vallend onder Europese diensten richtlijn komt kruissubsidiëring voor. Het is niet mogelijk alle kosten die worden gemaakt voor een bepaald product exact te kwantificeren. We hebben daarom getracht voor zover mogelijk de tarieven zodanig vast te stellen, dat er een redelijke verhouding bestaat tussen de leges die voor een bepaalde dienst of levering wordt gevraagd en de kosten die voor deze dienst en of levering moeten worden gemaakt. Uit de overzichten blijkt dat de tarieven niet helemaal kostendekkend zijn. Dit komt vooral doordat de baten in een aantal gevallen moeilijk zijn te ramen. Aanvragen voor bepaalde producten en / of diensten komen niet elk jaar in dezelfde aantallen voor. We zijn uitgegaan van gemiddelde aantallen. Afwijkingen in deze aantallen kunnen de dekkingspercentages beïnvloeden. Recapitulatie onderbouwing kostendekking legesverordening Hoofdstuk leges verordening Begroting 2017 Lasten Baten Dekking sperc. 154 Rekening 2017 Lasten Baten Dekking sperc.

152 Paragraaf lokale heffingen 1.Alg.dienstverlening , ,00 73 % , ,00 74,8 % 2.Fysieke leef -/ ,00 180,000,00 95 % , , % omg.vergunning 3.Europese diensten , ,00 72% , ,00 81 % Totaal , ,00 86% , ,00 93,4 % Aan de hand van deze recapitulatie wordt inzichtelijk gemaakt, dat de totale baten die via de tarieven uit de legesverordening worden gerealiseerd, zowel in de begroting als in de niet uitgaan boven de totale lasten van de verordening. 155

153 Paragraaf grondbeleid Algemeen Onder grondbeleid wordt verstaan het gehele instrumentarium dat de gemeente Renswoude ter beschikking staat om de vastgestelde ruimtelijke, en deels ook economische, doelstellingen te realiseren. Bestaand beleid Vele jaren heeft de gemeente Renswoude een actief beleid gevoerd bij het realiseren van bestemmingsplannen. Via het voeren van een actief grondbeleid was het voor de gemeente mogelijk de kosten te verhalen en tevens een bijdrage te verwerven ten behoeve van de infrastructuur en het voorzieningenniveau van de gemeente. Daar het de laatste jaren niet meer vanzelfsprekend was, dat een gemeente verworven gronden ook snel tegen de gewenste prijs zou kunnen verkopen, heeft de gemeente Renswoude de laatste jaren een wat terughoudender beleid gevoerd t.a.v. zogenaamde strategische grondaankopen. Op verzoek van derden verlenen wij medewerking (passief grondbeleid) aan het ontwikkelen van veelal kleinschalige projecten, mits dit past binnen de ruimtelijke kaders. Beekweide We zijn intussen al drie jaar samen met een ontwikkelaar in cocreatie aan het ontwikkelen. Afgelopen jaar zijn 14 rug aan rug woningen, 4 twee onder één kapwoningen, één vrijstaande woning en 6 huurwoningen voor de vrije sector en 4 hoekwoningen opgeleverd. Dit laatste plan van totaal 10 woningen is met een andere ontwikkelaar afgewikkeld. Op dit moment zijn 12 rijwoningen, 4 twee onder één kapwoningen en 20 gemeentelijke sociale huurwoningen in aanbouw. Deze worden nog voor de zomervakantie van 2017 opgeleverd. Binnenkort zal gestart worden met bouw van de laatste fase in het middengebied van Beekweide. In deze fase worden 7 goedkope eengezinswoningen, 6 drie onder een kapwoningen en een twee onder een kapwoning gebouwd. Aan de straat Beekweide ontwikkelt Renswoude zelf een kavelverdeling. Er zijn nog enkele kavels te koop voor vrijstaande en/of twee onder één kapwoningen. Met dit ontwikkelprincipe wordt aan de kaderstelling van de raad voldaan. Medio mei/juni 2017 zal de verkoop plaatsvinden van de volgende fase, gelegen in het westelijke deel van Beekweide, tussen de sportvelden en de Watersnipweide. De verwachting is dat in deze fase wederom 14 rug aan rug woningen, een drie onder een kapwoning, 4 twee onder een kapwoningen, een geschakeld vrijstaande en 12 rijwoningen gebouwd zullen worden. Tevens bestaat de verwachting dat de start bouw van deze fase aan het einde van dit jaar kan plaatsvinden. Ook bestaat de verwachting dat er in 2017 nog enkele vrije kavels verkocht en bebouwd gaan worden. Groot Overeem In 2017 hebben er geen verkopen plaatsgevonden op bedrijventerrein Groot Overeem. De verwachting is dat dit jaar de laatste kavel en de om te vormen parkeerplaats voor vrachtwagens verkocht zullen worden. 156

154 Paragraaf grondbeleid De exploitatieopzetten van Beekweide, Groot Overeem,Taets van Amerongenweg en Het Dorpshart zijn herzien en op 17 april 2018 door de gemeenteraad vastgesteld. Dorpshart Het eerstelijns gezondheidscentrum gerealiseerd met daarboven op de 1 e en 2 e verdieping 10 appartementen. Deze bouwwerken zijn medio 2017 opgeleverd. Naast dit gebouw zijn 6 rijwoningen gebouwd. Herontwikkeling Taets van Amerongenweg In december 2017 is voor het eerst een GREX vastgesteld met betrekking tot dit project. Het is de bedoeling dat binnen dit project 45 sociale huurwoningen en 18 koopwoningen worden gerealiseerd. Financiën Een financieel uitgangspunt bij grondexploitaties is het realiseren van een sluitende exploitatie, waarin alle kosten voor het realiseren van het openbaar gebied worden verhaald in de grondopbrengst inclusief een bijdrage in de infrastructuur in de ruimste zin van het woord. De financiële positie van de grondexploitatie kan het best beoordeeld worden op basis van de solvabiliteit. Hierbij wordt bekeken of bij het beëindigen van de activiteiten winst of verlies resteert. De situatie per 31 december 2017 was als volgt: geïnvesteerd vermogen reserve grondexploitatie resteert Het resterende bedrag moet gedekt worden uit de verkoop van de in de grondexploitatie aanwezige gronden. In onderstaand overzicht is een prognose opgenomen van het verwachte resultaat per complex. Bedragen x Complex Boekwaarde werkelijk Boekwaarde werkelijk ( excl.winstnemingen) Nog te maken kosten Nog te realiseren opbrengsten Verwacht resultaat Reeds genomen winst Resterende Winst Beekweide 4 -/ Groot Overeem 9 -/ Het Dorpshart 754 * n.v.t. n.v.t. Doest T.v.A.weg ** n.v.t. 0 Totaal / * Dit is de boekwaarde nadat de Verliesvoorziening Dorpshart is verlaagd met ,-- ** Dit bedrag was in 2016 nog niet geactiveerd, deze lasten waren in 2016 in eerste instantie ten laste van de algemene reserve gebracht. In 2017 is dit bedrag weer teruggestort in de 157

155 Paragraaf grondbeleid Algemene reserve en is dit bedrag alsnog geactiveerd. De reserve grondexploitatie doet dienst als egalisatiereserve voor de exploitatieresultaten van de bestemmingsplannen en als buffer voor in de exploitatiebeen niet voorziene risico's. Per 31 december 2017 is het saldo van deze reserve, zoals vermeld, ,--. Gezien de waarde van de aanwezige gronden zal bij een theoretische liquidatie van de grondexploitatie (gezien de verhouding tussen activa en passiva) naar het zich laat aanzien een positief bedrag resteren. Omdat wij geen zekerheid hebben over een eventuele verkoopprijs, hebben wij deze post ook vermeld als risico. Over het geheel is de financiële situatie van de grondexploitatie van de gemeente Renswoude op dit moment dus gezond. 158

156 Financiële kengetallen 1a. Netto schuldquote De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Rekening 2017 Rekening 2016 Begroting 2017 Rekening 2017 A Vaste schulden ( cf. art. 46 BBV ) B Netto vlottende schuld ( cf. art. 48 BBV ) C Overlopende passiva (cf. art. 49 BBV ) D Financiële activa (cf. art 36 lid d, e en f ) E Uitzettingen < 1 jaar (cf. art. 39 BBV ) F Liquide middelen ( cf. art. 40 BBV ) G. Overlopende activa (cf.art. 40 a BBV ) H. Totale baten (cf. art 17 lid c BBV ) Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G) /Hx 100 % 1, , , b Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Om inzicht te verkrijgen in hoeverre sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in -als exclusief doorgeleende gelden weergegeven ( netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen). Op die manier wordt duidelijk in beeld gebracht wat het aandeel van de verstrekte leningen is en wat dit betekent voor de schuldenlast. De wijze waarop de netto schuldquote gecorrigeerd voor de doorgeleende gelden wordt berekend is gelijk aan de netto schuldquote, met dien verstande dat bij de financiële activa ook alle verstrekte leningen worden opgenomen ( zie artikel 36 lid b en c van het BBV). Rekening 2017 Rekening 2016 Begroting 2017 Rekening 2017 A Vaste schulden ( cf. art. 46 BBV ) B Netto vlottende schuld ( cf. art. 48 BBV ) C Overlopende passiva (cf. art. 49 BBV ) D Financiële activa (cf. art 36 lid b,c, d, e en f ) E Uitzettingen < 1 jaar (cf. art. 39 BBV ) F Liquide middelen ( cf. art. 40 BBV ) G. Overlopende activa (cf.art. 40 a BBV ) H. Totale baten (cf. art 17 lid c BBV ) Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G) /Hx 100 % 1, , , De solvabiliteitsratio : Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het balanstotaal. Het eigen vermogen van een gemeente bestaat volgens artikel 42 BBV uit de reserves ( zowel de algemene reserve als de bestemmingsreserves ) en het resultaat uit het overzicht van baten en lasten. Rekening 2017 Rekening 2016 Begroting 2017 Rekening 2017 A Eigen vermogen ( cf.art.42 BBV ) B Balanstotaal Solvabiliteit ( A/B ) x 100 % 0, , ,

157 Financiële kengetallen 3. Kengetal grondexploitatie De afgelopen jaren is gebleken dat grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij verkoop. De accountant moet ieder jaar beoordelen of de gronden tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen. In artikel 38, onderdeela, van het BBV wordt gevraagd om "onderhandenwerk"te vermelden, hieronder vallen ook bouwgronden in exploitatie. Voor de be van dit kengetal worden de niet in exploitatie genomen gronden en de bouwgrond in exploitatie bij elkaar opgeteld en gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting of jaarstukken ( ingevolge artikel 17 onderdeel van het BBV= exclusief mutaties reserves) en uitgedrukt in een percentage. Rekening 2017 Rekening 2016 Begroting 2017 Rekening 2017 A Niet in exploitatie genomen bouwgronden (cf.art 38 lid a punt 1 BBV ) B Bouwgronden in exploitatie (cf.art.38 lid b BBV ) C Totale baten ( cf.art.17 lid c BBV dus exclusief mutaties reserves) Grondexploitatie ( A +B )/C x 100 % 0, , , Structurele exploitatieruimte Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt thans het onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. Bij incidentele lasten of baten gaat het om eenmalige zaken die zich gedurende maximaal 3 jaar voordoen. Voorbeelden van structurele baten zijn de algemene uitkering en eigen belastinginkomsten. Bij structurele lasten zijn dat bijvoorbeeld de personeelslasten, kapitaallasten en bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen. Het onderscheid tussen structureel en incidenteelis ook in een notitie van de commissie BBV vastgelegd en moet conform het BBV ook in de begroting en jaarstukken worden onderbouwd. Een begroting waarvan de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten is meer flexibel dan een begroting waarbij structurele baten en lasten in evenwicht zijn. In artikel 19 onderdeel c van het BBV wordt een overzicht gevraagd van de geraamde incidentele baten en lasten per programma, waarbij per programma tenminste de belangrijkste posten afzonderlijk worden gespecificeerd en de overige posten als een totaalbedrag kunnen worden opgenomen. In artikel 19 onderdeel d wordt een overzicht gevraagd van de beoogde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves. In artikel 23 van het BBV staat dat deze gegevens ook moeten worden verstrekt voor de meerjaren. Deze gegevens worden ook verstrekt bij de jaar. Op basis van deze gegevens kan het saldo van de structurele baten en structurele lasten worden berekend. Daarbij wordt het saldo opgeteld van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves. De structurele exploitatietruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves gedeeld door de totale baten ( zie artikel 17 onderdeel c van het BBV= exclusief mutaties reserves) en uitgedrukt in een percentage. Om dit kengetal te relateren aan het overzicht van baten en lasten is het noodzakelijk om de volgende cijfers te presenteren : Rekening 2017 Rekening 2016 Begroting 2017 Rekening 2017 A Totale structurele lasten B Totale structurele baten C Totale structurele toevoegingen aan reserves D Totale structurele onttrekkingen aan reserves E Totale baten Structurele exploitatieruimte ( (B-A)+ (D-C)/ x 100 % 0, , , Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo publiceert deze lasten ieder jaar in de Atlas van de lokale lasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, en de rioolheffing en reinigingsheffing voor een woning met gemiddelde WOZ-waarde in die gemeente. De belastingcapaciteit van gemeenten wordt daarom berekend door de totale woonlasten meerpersoonshuishoudens in jaar t te vergelijken met het landelijk gemiddelde in jaar t-1 uit te drukken in een percentage. De ( ongewogen ) gemiddelde woonlasten van gemeenten in op basis van cijfers van het Coelobedragen 723. Het gemiddelde voor de jaren 2015 en 2016 is respectievelijk 704 en 723. Rekening 2017 Rekening 2016 Begroting 2017 Rekening 2017 A OZB lasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde ,7 232,4 B Rioolheffing voor gezin bij gemiddelde WOZ -waarde ,75 284,5 C Afvalstoffenheffing voor een gezin ,15 216,85 D Eventuele heffingskorting E Totale woonlasten voor gezin bij gemiddelde ,6 733, WOZ -waarde ( A+B+C-D) F Woonlasten landelijk gemiddelde voor gezin in t Woonlasten t.o.v. landelijk gemiddelde jaar er voor ( E/F) x 100 % 0,89 1,01 1,01

158 Financiële kengetallen Uit de financiële kengetallen blijkt, dat de schulden van de gemeente zijn afgenomen en dat er dus meer ruimte in de begroting ontstaat voor nieuwe investeringen. Ook blijkt uit de financiële kengetallen, dat de risico s in verband met grondexploitaties zijn afgenomen. De solvabiliteit is eveneens verbeterd, het aandeel van het eigen vermogen in het totale vermogen is behoorlijk toegenomen. De woonlasten in Renswoude liggen nog behoorlijk onder het landelijk gemiddelde, ook dit geeft aan dat er nog mogelijkheden zijn de inkomsten te verhogen, waardoor meer ruimte in de begroting ontstaat voor nieuwe uitgaven c.q. investeringen. De kengetallen onderschrijven het beeld dat ook in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing naar voren komt, namelijk dat de financiële positie van de gemeente Renswoude in het verslagjaar behoorlijk is verbeterd. 161

159 Inleiding financiële jaar De 2017 sluit met een voordelig saldo van ,--. Het saldo van de jaar 2016 was ,-- voordelig. Het batig saldo van de jaar 2016 was extreem hoog omdat er in dat jaar op grond van wijzigingen in het Besluit Begroting en Verantwoording winstnemingen dienden te worden gedaan in de grondexploitatieprojecten Beekweide en Groot Overeem. Ook het batig exploitatieresultaat werd in positieve zin beïnvloed door een winstneming in het project Beekweide ten bedrage van ,--. Het Woningbedrijf kende over 2017 een nadelig exploitatiesaldo van ,--. Dit negatieve exploitatie saldo is niet van invloed geweest op het exploitatiesaldo van de algemene dienst, daar het negatieve exploitatiesaldo van het Woningbedrijf werd geëlimineerd, door een bijdrage uit de Algemene Bedrijfs Reserve van het Woningbedrijf. Ook in 2017 is er een strakke begrotingsdiscipline gehanteerd, de kosten van de bedrijfsvoering zijn zoveel mogelijk beperkt. Het exploitatieresultaat van de kostenplaats omgevingsbeheer was ruim ,-- lager dan was begroot. Dit heeft een positief effect op het uiteindelijke resultaat. Daarnaast waren er ook een aantal incidentele factoren, waarop het college of het ambtelijk apparaat niet of nauwelijks invloed hebben, die het resultaat vooral positief hebben beïnvloed. Hieronder treft u een overzicht aan van de incidentele factoren die het hierboven genoemde voordelig exploitatieresultaat hebben beïnvloed. Rekeningresultaat ,-- Vrijval pensioenvoorzieningen wethouders -/ , ,-- Opbrengst verkoop voormalige ambtswoning -/ , ,-- Aanschaf AED s , ,-- Aanleg glasvezel buitengebied , ,-- Extra toevoeging voorz.toplaag Tennisbanen , ,-- Terugvordering verstrekte bijstandsuitkeringen -/ , ,-- Vrijval voorziening dub.debiteuren soc. zaken -/ , ,,-- Lagere uitgaven sociaal domein -/ , ,-- Lagere bijdrage ODRU -/ , ,-- Opbrengst anti-speculatiebeding -/ , ,-- Winstneming Beekweide -/ , ,-- Voorl. aanslag VPB 2016 en ,-- Rekeningresultaat gecorrigeerd voor inc. factoren ,-- 162

160 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 2017 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Deze treft u aan na de Programma over begrotingsjaar

161 BALANS ACTIVA ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa 0 0 *Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en disagio 0 0 *Kosten van onderzoek en ontw ikkeling 0 0 Materiële vaste activa * investeringen met een economisch nut 0 0 * gronden uitgegeven in erfpacht 0 0 * investeringen met economisch nut Woningbedrijf * investeringen met economisch nut Woningbedrijf ( onr.zaken in ontw ikkeling) 0 0 * overige investeringen met een economisch nut * investeringen met economisch nut, w aarvoor ter bestrijding 0 0 van de kosten een heffing kan w orden geheven * Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa * Kapitaalverstrekkingen aan: * deelnemingen * gemeenschappelijke regelingen 0 0 * overige verbonden partijen 0 0 * Leningen aan: * w oningbouw corporaties 0 0 * startersleningen * overige verbonden partijen 0 0 * Overige langlopende leningen u/g 0 0 * Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer * Bijdragen aan activa in eigendom van derden 0 0 * Te vorderen BWS subsidie Woningbedrijf 0 0 Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden * Grond- en hulpstoffen: 0 0 * niet in exploitatie genomen bouw gronden 0 0 * niet in exploitatie genomen bouw gronden Woningbedrijf 0 0 * Onderhanden w erk, w aaronder gronden in exploitatie * Onderhanden w erk, w aaronder gronden in exploitatie Woningbedrijf * Gereed product en handelsgoederen * Vooruitbetalingen Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar * Vorderingen op openbare lichamen * Verstrekte kasgeldleningen 0 * Uitzettingen in 's Rijks schatkist met een rentetypische looptijd korter dan één jaar * Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen 0 * Overige vorderingen * overige vorderingen Woningbedrijf * huurvorderingen Woningbedrijf * Overige uitzettingen 0 0 Liquide middelen * Kassaldi * Banksaldi rek.crt. Won.bedrijf Overlopende activa Woningbedrijf Algemene Dienst Totaal vlottende activa Totaal-generaal

162 BALANS PASSIVA PASSIVA Vaste passiva Eigen vermogen * Algemene reserve * Algemene Bedrijfsreserve Woningbedrijf * Bestemmingsreserves 0 * Egalisatie Woningbedrijf 0 * Voor egalisatie van tarieven * Overige bestemmingsreserves * Onderhoudsreserves * Resultaat na bestemming te overw egen naamgeving: nog te bestemmen resultaat Voorzieningen * Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's * Onderhoudsegalisatievoorzieningen * Onderhoudsvoorziening Woningbedrijf 0 0 * Door derden beklemde middelen met een specifieke aanw endingsrichting 0 0 Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer * Obligatieleningen 0 0 * Onderhandse leningen van: * binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen 0 0 * binnenlandse banken en overige financiële instellingen * binnenlandse bedrijven 0 0 * buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren 0 0 * Waarborgsommen * Overige leningen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 0 0 * Verplichtingen uit hoofde van financial-lease overeenkomsen 0 0 Totaal vaste passiva Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar * Kasgeldleningen * Bank- en girosaldo 0 0 * Overige schulden * Schulden aan leveranciers Woningbedrijf Overlopende passiva Algemene dienst Van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen 0 0 Woningbedrijf Totaal vlottende passiva Totaal-generaal Gew aarborgde geldleningen Garantstellingen

163 Staat van baten en lasten 2017 begrotings- begrotings- vorig jaar vóór wijziging ( x 1.000) jaar ná wijziging (x 1.000) begrotingsjaar x 1.000) begrotingsjaar ( x 1.000) Omschrijving programma Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Overhead Heffing VPB Sub-totaal programma's Omschrijving algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen Algemene uitkeringen Treasury Saldo Financieringsfunctie Saldo compensabele BTW en uitkering BTWcompensatie fonds Sub-totaal algemene dekkingsmiddelen: Onvoorzien Resultaat voor bestemming Toevoegingen / onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming

164 Grondslagen voor waardering en resultaatsbepaling 2017 Inleiding De jaar is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. Invoering BBV Met ingang van 1 januari 2004 is het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) in werking getreden en is het Besluit comptabiliteitsvoorschriften 1995 (CV95) vervallen. Dit leidt ertoe dat vanaf 2004 de wijze van verslaggeving flink is veranderd. Per zijn er opnieuw een aantal wijzigingen doorgevoerd in het Besluit Begroting en Verantwoording. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaar De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van de verkrijgingsprijs of de vervaardigingsprijs. De bijkomende kosten worden opgenomen in de verkrijgingsprijs. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaar bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. 167

165 Grondslagen voor waardering en resultaatsbepaling 2017 Balans Vaste activa Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling vangt aan bij ingebruikneming van het gerelateerde materiële vaste actief. Afsluitkosten van opgenomen geldleningen worden afgeschreven in de looptijd van de betrokken geldlening. Materiële vaste activa met economisch nut Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Slijtende investeringen worden vanaf het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven in de verwachte gebruiksduur, waarbij wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Volledigheidshalve vermelden wij dat op investeringen die vóór 2004 gedaan zijn soms extra is afgeschreven zonder economische noodzaak (ter verlichting van toekomstige lasten). Ook zijn in voorkomende gevallen reserves op dergelijke investeringen afgeboekt. De gehanteerde afschrijvingstermijnen komen overeen met de termijnen zoals die door de gemeenteraad zijn vastgesteld in de Nota Activabeleid Onroerende zaken in exploitatie bij het Woningbedrijf De woningen met bijbehorende installaties, garages en aanpassingen die worden geëxploiteerd door het Woningbedrijf zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs dan wel de duurzaam lagere bedrijfswaarde, verminderd met de daarop toegepaste lineaire afschrijvingen bepaald op basis van de verwachte economische levensduur. In voorkomende gevallen wordt op complexniveau afgeboekt naar de duurzaam lagere bedrijfswaarde. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut. Overeenkomstig de door de gemeenteraad vastgestelde Nota Activabeleid 2012 worden infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals b.v. wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken geactiveerd en afgeschreven in 20 jaar. Hierbij wordt de lineaire afschrijvingsmethode gebruikt. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende 168

166 Grondslagen voor waardering en resultaatsbepaling 2017 gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zonodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Participaties in het aandelenkapitaal van NV s en BV s ( kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs. Bijdragen aan activa van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. Er wordt rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen standaard verrekenprijzen die zijn gebaseerd op de gemiddelde betaalde inkoopprijs. Verschillen tussen de standaard verrekenprijs en betaalde inkoopprijs worden als resultaat verantwoord. Incourante voorraden worden afgewaardeerd naar marktwaarde. De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. In geval van verliesgevende complexen wordt in het jaar waarin duidelijk wordt dat het complex verliesgevend zal zijn, het voorzienbare verlies genomen middels de vorming van een voorziening. In geval van winstgevende complexen wordt de winst genomen overeenkomstig de regels van de Notitie grondexploitaties 2016 van de commissie B.B.V. De winst die tussentijds wordt genomen wordt in principe toegevoegd aan de Reserve Grondexploitatie, tenzij de raad hierover iets anders besluit dan wel reeds eerder heeft besloten. Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dat laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant worden. De kostprijs bestaat uit de verrekenprijzen van grond- en hulpstoffen en de 169

167 Grondslagen voor waardering en resultaatsbepaling 2017 loon- en machinekosten die aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Liquide middelen en overlopende posten. Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichting ten behoeve van de wethouders is echter op de contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd. Door middel van het vaststellen van de Nota Reserves en Voorzieningen 2008, zijn de bestaande onderhoudsvoorzieningen omgezet in onderhoudsreserves. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid terzake nader uiteengezet. Op grond van de aanbevelingen in de Notitie riolering van de commissie BBV van november 2014 is de Reserve rioleringen voor het grootste deel omgezet in een Voorziening riolering via een directe balansmutatie. Het deel van de reserve riolering dat is gevormd uit efficiency en aanbestedingsvoordelen per ultimo 2014 is als reserve in stand gebleven. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen Stelselwijziging Conform de notitie Riolering worden de rioolinvesteringen op grond van artikel 35 lid 1 onder de investeringen met economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven in de balans opgenomen en overgeboekt van investeringen in economisch nut. Ook het verloopoverzicht van de activa (artikel 52 lid 2) is hierop aangepast. Dit geldt ook voor al geactiveerde rioolinvesteringen. Conform de notitie Riolering is de huidige bestemmingsreserve riolering voor zover deze niet 170

168 Grondslagen voor waardering en resultaatsbepaling 2017 is gevormd uit efficiency- en aanbestedingsvoordelen per ultimo 2014 via een directe balansmutatie omgezet naar een voorziening ad artikel 44 lid

169 Toelichting op de balans ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Boekw. Boekw De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen : Gronden uitgegeven in erfpacht 0 0 Investeringen met economisch nut Woningbedrijf Investeringen met economisch nut Woningbedrijf ( onroerende zaken in ontwikkeling) 0 0 Overige investeringen met een economisch nut Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Totaal In erfpacht uitgegeven gronden komen in de gemeente Renswoude niet voor. Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de investeringen met economisch nut van het Woningbedrijf. Boekw. Inves- Desinves- Afschrij- Overige Afwaar- Boekw teringen teringen vingen waardever. deringen Gronden Woonruimten Vervoermiddelen Softwarepakket Tot.inv.econ.nut W.B De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld : Boekwaarde: Gronden en terreinen Gronden locatie Doest* * Woonruimten Bedrijfsgebouwen Vervoersmiddelen Machines, apparaten en installaties Totaal overige investeringen met economisch nut Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer : Boekw. Balans Inves- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekw correctie teringen teringen vingen derden deringen Gronden en terreinen Gronden locatie Doest Woonruimten Gebouwen Vervoermiddelen Machines app., inst Totaal

170 Toelichting op de balans De investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven, kunnen als volgt worden onderverdeeld : Boekwaarde: Investeringen in riolering Investeringen begraafplaats Totaal Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven weer : Boekw. Balans Inves- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekw correctie teringen teringen vingen derden deringen Investeringen riolering Investeringen begr.pl Totaal Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan de investering. Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen. De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop : Boekw. Balans Inves- Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- Boekw correctie teringen teringen vingen derden deringen Grond-,weg en water bouwk.wrk Ov. mat.vaste activa Totaal Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan de investering. Onder de afwaarderingen staan de afwaarderingen vermeld wegens duurzame waardeverminderingen. 173

171 Toelichting op de balans Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2017 wordt in onderstaand overzicht weergegeven : Kapitaalverstrekkingen aan : deelnemingen Boekw. Corr. Inves- Desinves- Afloss./ Afwaar- Boekw beginbalans teringen teringen afschr. deringen Startersleningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Totaal fin.vaste activa Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer betreft een debiteur met 5 jaar uitstel van betaling. Uiterlijk eind 2020 moet de ,- worden betaald. De balansen van de Algemene Dienst en het Woningbedrijf zijn geïntegreerd. Vandaar dat de kapitaalverstrekking aan het Woningbedrijf niet op de balans is opgenomen onder financiële vaste activa. De post deelnemingen betreft aandelen Vitens. De aandelen zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs, of wanneer deze lager is, tegen de de marktwaarde. Positieve koersverschillen op aandelen worden derhalve niet in aanmerking genomen. Voor een toelichting op het verloop van de post Te vorderen BWS subsidie Woningbedrijf verwijzen we u naar de Jaar 2017 van het Woningbedrijf, die als bijlage bij deze jaar is gevoegd. Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieën: Grond- en hulpstoffen: - voorraad gronden ( locatie Doest ) * voorraad gronden Woningbedrijf ( Rechthuis ) 0 0 Subtotaal voorraad gronden niet in exploitatie genomen bouwgronden Woningbedrijf 0 0 Subtotaal niet in exploitatie genomen bouwgronden Woningbedrijf 0 0 Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie Woningbedrijf Gereed product en handelsgoederen Vooruitbetalingen 0 0 Subtotaal onderhanden werk Totaal voorraden

172 Toelichting op de balans Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2017 het volgende overzicht worden weergegeven : Beek- Groot Taets van subtotaal Het Totaal weide I Overeem Amerongen alg.dnst Dorpshart Boekwaarde 1/1/ Correctie boekwaarde Geaktiveerde kosten boekj Toegerekende rente boekj Gerealiseerde opbr Tussentijdse winstneming Bestemming expl. Saldo Gevormde verliesvoorz. Boekwaarde 31/12/ Gerealiseerd expl.saldo nog te maken kst opbrengsten Verwacht expl.saldo De en van de nog te maken kosten en opbrengsten van de bouwgronden in exploitatie voor de komende jaren: Totaal: Beekweide Uitvoeringskosten Grondopbrengsten Totaal: Groot Overeem Uitvoeringskosten Grondopbrengsten Totaal: Taets van Amerongenweg Uitvoeringskosten Grondopbrengsten Totaal: Dorpshart Uitvoeringskosten Grondopbrengsten

173 Toelichting op de balans Plan Beekweide De nog te maken uitvoeringskosten voor plan Beekweide bestaan uit : Kosten van bouwrijpmaken, woonrijpmaken, enginering, marketing, speelvoorzieningen en onvoorzien. De en van deze kosten zijn gemaakt door een onafhankelijk extern bureau en gebaseerd op ervaringscijfers van eerder ontwikkelde deelplannen in plan Beekweide en offertes van aannemers. In de vertrouwelijke stukken die bij de vastgestelde GREXEN in de raad van april aan de raad ter beschikking zijn gesteld staan de exacte bedragen per jaar per kostensoort vermeld. Daar de jaar een openbaar stuk is, kunnen we deze specificaties hier niet vermelden. De nog te verwachten grondopbrengsten in plan Beekweide bestaan uit : De geraamde opbrengsten zijn gebaseerd op het aantal m2 nog uit te geven grond in de nog resterende deelplannen. Hierbij is voor uit te geven grond ten behoeve van woningen een gemiddelde prijs per m2 aangehouden van 370,00 per m2 en voor uitgifte van grond ten behoeve van instellingen van maatschappelijk nut 180,00 per m2.. Voor gronduitgifte ten behoeve van instellingen met commercieel belang wordt een grondprijs van 230,00 gerekend. Plan Groot Overeem De nog te verwachten kosten voor plan Groot Overeen bestaan uit kosten ten behoeve van grondverbetering, omzetting van een terrein dat was bestemd als parkeerterrein naar uit te geven bedrijventerrein, kosten van een wijziging van een bestemmingsplan en plankosten. De van deze kosten zijn gebaseerd op inschattingen van een extern bureau op grond van ervaringscijfers van eerder ontwikkelde deelplannen in dit gebied en op offertes van aannemers. In de vertrouwelijke stukken die bij de vastgestelde GREXEN in de raad van april aan de raad ter beschikking zijn gesteld staan de exacte bedragen per jaar per kostensoort vermeld. Daar de jaar een openbaar stuk is, kunnen we deze speciifcaties hier niet vermelden. De grondopbrengsten zijn gebaseerd op het aantal m2 nog uit te geven grond. Hierbij is voor de reeds bestaande kavels een grondprijs gerekend van 225,00 per m2. Voor het parkeerterrein dat is omgevormd tot uit te geven kavels is een prijs gerekend van 215,00 per m2. Plan Dorpshart De nog te verwachten kosten in plan Dorpshart bestaan uit voorbereidingskosten, kosten van bouw-en woonrijpmaken, kosten van directievoering en herhuisvestingskosten. De en zijn gebaseerd op ervaringscijfers van eerder ontwikkelde bouwdelen in dit plan, been van een onafhankelijk extern bureau en op offertes van aannemers. In de vertrouwelijke stukken die bij de vastgestelde GREXEN in de raad van april aan de raad ter beschikking zijn gesteld staan de exacte bedragen per jaar per kostensoort vermeld. Daar de jaar een openbaar stuk is, kunnen we deze speciifcaties hier niet vermelden. De nog te verwachten opbrengsten betreffen het aantal uit te geven m2 grond in de nog te realiseren bouwdelen 2 en 3. De geraamde opbrengsten zijn gebaseerd op de been van een onafhankelijk extern bureau 176

174 Toelichting op de balans Het verloop van de voorraad gereed product en handelsgoederen kan als volgt worden weergegeven: Voorraad composttonnen Totaal voorraad gereed product en handelsgoederen Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar. De in de balans opgenomen uitzettingen met en looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt worden gespecificeerd : Vorderingen op openbare lichamen Verstrekte kasgeldleningen Uitzettingen in 's Rijks schatkist met een rentetypische looptijd korter dan één jaar Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen Overige vorderingen Overige uitzettingen subtotaal uitzettingen looptiijd < 1jr. Algemene dienst Huurvorderingen Woningbedrijf Overige vorderingen Woningbedrijf Totaal uitzettingen < dan 1 jaar Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten : Kassaldi Banksaldi Totaal Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden : Overlopende activa algemene dienst: Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Loonheffing soziale zaken Subtotaal overlopende activa Algemene Dienst Overlopende activa Woningbedrijf Totaal overlopende activa

175 Toelichting op de balans PASSIVA Eigen vermogen Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten: Algemene reserve Algemene Bedrijfsreserve Woningbedrijf Egalisatie Woningbedrijf 0 0 Bestemmingsreserves : 0 0 *voor egalisatie van tarieven *overige bestemmingsreserves * onderhoudsreserves Nog te bestemmen resultaat Totaal: Het verloop van de reserves in 2017 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven. Saldo Toevoeging Toevoeg. Overige Onttrek- Saldo res Rente toevoeg. kingen ALGEMENE RESERVE Algemene bedrijfsreserve Woningbedrijf BESTEMMINGSRESERVES Egalisatiereserves Reserve milieuvoorzieningen Reserve L.O.P Reserve gladheidsbestrijding Reserve Kapitaallasten verv.midd.omg.beh Totaal bestemmingsreserves egalisatie Overige bestemmingsreserves Reserve Dorpsvoorzieningen Reserve Fonds buitengebied Reserve Riolering Reserve Egal. Expl. St. Sporthal Hokhorst Reserve Egalisatie WMO Reserve huisvesting onderwijs Reserve monumenten Reserve grondexploitatie Reserve BCF Reserve cultuur - promotiefonds Reserve calamiteiten brandweer Reserve personeelslasten Reserve structuurvisie Reserve precariorechten Reserve Jeugdzorg Subtotaal Reserves ter dekking van kapitaallasten Ged.Res. Herinrichting sportpark Totaal reserves ter dekking van kap.lst Totaal overige bestemmingsreserves Onderhoudsreserves Reserve onderhoud openbare gebouwen Reserve onderhoud wegen en wegmeubilair Reserve onderhoud vervoermiddelen omg.beh Reserve onderhoud speeltoestellen Subtotaal onderhoudsreserves TOTAAL RESERVES

176 Toelichting op de balans Onderstaand wordt de aard en de reden van iedere reserve toegelicht. De Algemene reserve ( ,-- ) De algemene reserve heeft een viertal functies, te weten: - bufferfunctie ( dekking van onvoorziene zaken en incidentele tegenvallers); - dekkings- en bestedingsfunctie ( de uitvoering van een activiteit kan worden gedekt door een beschikking over de reserve ) ; - financieringsfunctie ( financiering van bepaalde activa); - inkomensfunctie ( bespaarde rente ten gunste van de exploitatie). Bij de bestemming van het sresultaat 2016 is besloten om ,-- toe te voegen aan de algemene reserve. Voor de herontwikkeling van de Taets van Amerongenweg was in 2016 een bedrag van ,-- onttrokken. In 2017 is de grondexploitatie Taets van Amerongenweg vastgesteld en is de ,-- weer toegevoegd aan deze reserve. De onttrekking van ,-- heeft voornamelijk te maken met de voorbereidskosten, ad ,--, van onderstaande gebouwen: - nieuwbouw of verbouw gemeentehuis ,-- - verbouw gemeentewerf ,-- - aanpassing brandweerkazerne 4.121,-- Verder is een bedrag van 3.818,-- onttrokken voor aanpassingen aan het gemeentehuis en 5.251,-- voor de aanschaf en installatie van 4 AED's. Algemene bedrijfsreserve Woningbedrijf ( ,-- ) De algemene bedrijfsreserve van het Woningbedrijf heeft een bufferffunctie, dekking van onvoorziene zaken en incidentele tegenvallers, verder heeft deze reserve een dekkings-en bestedingsfunctie en een financieringsfunctie. De algemene bedrijfsreserve van het Woningbedrijf heeft ook een inkomensfunctie, deze reserve wordt belegd bij de algemene dienst, de rente die hierover wordt ontvangen wordt toegevoegd aan het bedrijfsresultaat. Wanneer het Woningbedrijf een batig exploitatieresultaat heeft wordt dit resultaat aan deze reserve toegevoegd. Heeft het Woningbedrijf een nadelig exploitatieresultaat, dan wordt dit aan deze reserve onttrokken. Ook het planmatig onderhoud komt ten laste van deze reserve. Het Woningbedrijf heeft in 2017 een exploitatieresultaat van ,-- negatief. Dit is onttrokken uit de algemene bedrijfsreserve Woningbedrijf. De specificatie van het resultaat is te vinden in de jaar van het Woningbedrijf. Bestemmingsreserves Onderstaand volgt een toelichting op de bestemmingsreserves. Reserve milieuvoorzieningen. ( ,-- ) Ten laste van deze reserve kunnen uitgaven op milieugebied worden bekostigd, ook kan via deze reserve egalisatie van de tarieven van de afvalstoffenheffing worden geregeld. In 2017 is een bedrag van ,-- onttrokken dat bestaat uit: - geluidssanering woningen 9.950,-- - advies omgevingsvergunning Dashorsterweg 7.383,-- - asbestonderzoek 990,-- De volgende bedragen, met een totaalbedrag van ,--, zijn toegevoegd aan de reserve: - resultaat afvalstoffenheffing ,-- - af 2016 AVU ,-- - vergoeding zwerfafval 6.000,-- Reserve L.O.P. ( ,-- ) Ten laste van deze reserve kunnen bijdragen worden verstrekt aan projecten die passen binnen de beleidsvisie Natuur en landschap. Reserve gladheidsbestrijding ( ,-- ) De kosten van gladheidsbestrijding zijn sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. Deze kosten kunnen hierdoor van jaar tot jaar behoorlijk verschillen. Om te voorkomen dat grote verschillen ontstaan in de jaar is deze egalisatiereserve in het leven geroepen. In 2017 waren de lasten van gladheidsbestrijding wederom erg laag. Het verschil tussen de lasten en het bedrag dat hiervoor in de begroting was opgenomen ad ,-- is toegevoegd aan deze reserve. Reserve kapitaallasten vervoermiddelen omgevingsbeheer ( 9.801,--) In 2017 is besloten om een reserve in het leven te roepen voor de kapitaallasten vervoermiddelen omgevingsbeheer. Aan de reserve is 9.801,-- toegevoegd. Reserve Dorpsvoorzieningen. ( ,-- ) Deze reserve is bedoeld om zaken met een bovenwijks karakter te kunnen realiseren. Bij de bestemming van het resultaat 2016 is besloten om ,-- toe te voegen aan deze reserve. 179

177 Toelichting op de balans Reserve Fonds buitengebied ( ,-- ) Door het ontwikkelen van woonwijken en bedrijventerreinen wordt er een stukje van het buitengebied afgenomen. Ter compensatie hiervan is de Reserve fonds buitengebied in het leven geroepen, door middel van deze reserve kan het overblijvende buitengebied worden verfraaid. In voorgaande jaren werd van elke meter grond die in grondexploitatieprojecten werd verkocht een bedrag van 10,-- aan deze reserve toegevoegd. Op grond van de nieuwe BBV regels is dit met ingang van 2016 niet meer toegestaan. Bij de bestemming van het resultaat 2016 is besloten om ,-- toe te voegen aan deze reserve. Reserve riolering ( ,--) Vanuit deze reserve kunnen bijdragen worden verstrekt in de kapitaallasten van investeringen in het rioolstelsel. In 2017 is er ,-- toegevoegd aan deze reserve. Reserve Egalisatie Exploitatiesaldo St. Sporthal " De Hokhorst" ( ,-- ) Deze reserve is er om te voorkomen, dat het jaarresultaat van de gemeente Renswoude extreem wordt beïnvloed door het exploitatieresultaat van St. Sporthal " De Hokhorst". Reserve WMO ( ,--) In 2017 waren de uitgaven voor de WMO ,-- lager dan de baten van het Rijk. Het overschot is toegevoegd aan deze reserve. Reserve huisvesting onderwijs ( ,-- ) Vanaf 1 januari 1997 is de Wet decentralisatie huisvesting onderwijs van kracht. Dit houdt o.a. in, dat gemeenten geen specifieke stichtingskostenvergoeding ten behoeve van de scholen meer ontvangen. In plaats hiervan wordt er nu een bedrag via de algemene uitkering uit het gemeentefonds ontvangen. Dit bedrag is enerzijds bedoeld om de jaarlijkse kapitaallasten te dekken en anderzijds om te reserveren voor groot onderhoudswerkzaamheden die na een aantal jaren dienen te worden uitgevoerd of voor uitbreiding van de bestaande onderwijslocaties. Zoals in de begroting 2017 is opgenomen is ,-- toegevoegd aan deze reserve. Reserve monumenten ( ,--) Bij de bestemming van het resultaat 2016 is besloten om ,-- toe te voegen aan deze reserve. Deze Uitgaven aan monumenten kunnen ten laste van deze reserve worden gebracht. Reserve grondexploitatie ( ,-- ) Daar we op dit moment bezig zijn met de ontwikkeling van een aantal bestemmingsplannen, waarbij bepaalde risico's niet geheel zijn uit te sluiten, hebben we besloten een reserve grondexploitatie te vormen. Bij de bestemming van het resultaat 2016 is besloten om ,-- toe te voegen aan deze reserve. Reserve BCF ( BTW Compensatie Fonds) ( ,-- ) Vanaf 2003 is het BTW Compensatie Fonds van kracht. In 2003 vond er een fictieve uitname plaats uit het gemeentefonds om dit fonds te voeden. Het bedrag van deze fictieve uitname ,--, is in deze reserve gestort. In 2012 heeft de gemeenteraad besloten het saldo van deze reserve terug te brengen naar ,--. In 2017 is er door een externe partij een boekenonderzoek gedaan naar de BTW over de jaren 2012 t/m De De kosten voor dit onderzoek, ad ,--, zijn onttrokken van deze reserve. Reserve cultuur en promotiefonds ( ,--) Bij de behandeling van de begroting 2001 is afgesproken een Reserve cultuurfonds in te stellen, zodat het in voorkomende gevallen mogelijk zou zijn uitgaven met een culturele strekking ten laste van deze reserve te doen. Conform de begroting is een bedrag van 6.000,-- aan deze reserve toeggevoegd. Verder is overeenkomstig de de afspraak met de recreatieondernemers is een bedrag van 8.165,-- toegevoegd aan de reserve. Over de besteding van dit bedrag mogen de recreatieondernemers voorstellen aan het college doen. In 2017 is er een bedrag van ,-- onttrokken voor de bijdrage aan een stripboek "Grebbelinie" en een kaart van Renswoude. Verder is er ten laste van deze reserve een bijdrage betaald van 262,-- aan Staatsbosbeheer voor de gebruikersovereenkomst grebbelinie. 180

178 Toelichting op de balans Reserve calamiteiten brandweer. ( ,--) In eerste instantie was deze reserve ingesteld om wanneer vrijwilligers voor langere tijd uit zouden vallen, beroepskrachten zouden kunnen worden ingehuurd om de taken van deze mensen over te kunnen nemen. Nu de taken van brandweer zijn overgenomen door de VRU, behoeft deze reserve voor dit doel niet meer in stand te blijven. In 2010 is besloten deze reserve nog in stand te houden om eventuele kostenstijgingen of onvoorziene uitgaven van de VRU ten laste van deze reserve te brengen. Reserve personeelslasten ( ,-- ) De gemeente loopt een risico omdat de gemeente bij langdurige ziekte van pesoneel geen uitkering van een verzekering ontvangt. Wanneer mensen moeten worden ingehuurd om het werk van het zieke personeelslid uit te voeren kan dit behoorlijke kosten met zich mee brengen. Reserve structuurvisie ( ,-- ) De gemeente is voornemens een structuurvisie op te stellen. Hiervoor is in de najaarsnota van 2014 besloten een reserve in het leven te roepen voor het opstellen van deze visie. Reserve Precariorechten ( ,-- ) De voor de precariorechten aangeslagen partij had bij de belastingrechter bezwaar gemaakt tegen de aanslag. Hieruit zou een verplichting voor de gemeente kunnen ontstaan. Om deze rede zijn de baten ,-- in 2017 toegevoegd aan de reserve Precariorechten. Begin 2018 heeft het gerechtshof Amsterdam uitspraak gedaan n.a.v. hoger beroep. Wederom is gemeente Renswoude in het gelijk gesteld. Kort daarna heeft de aangeslagen partij alle bezwaarprocedures tegen de precariobelasting ingetrokken. Reserve Jeugdzorg ( ,-- ) De gemeente kan grote financiële risico's lopen op onverwacht dure vormen van jeugdhulpverlening. Om deze risico's op te vangen is in 2015 de reserve Jeugdzorg gecreëerd. In 2017 waren de uitgaven voor jeugdzorg ,-- hoger dan de bijdrage van het Rijk. Daarom is ,-- uit de reserve jeugd onttrokken. In het Besluit Begroting en Verantwoording dat vanaf 2004 van kracht is, is bepaald, dat het niet is toegestaan activa met een economisch nut netto te activeren. Hiermee wordt bedoeld dat het niet is toegestaan om op activa met een economisch nut een bijdrage vanuit een reserve in mindering te brengen en vervolgens het restant af te schrijven. Het gedeelte van een bestemmingsreserve dat is bestemd voor de dekking van de kapitaallasten dient van deze bestemmingsreserve te worden afgezonderd, zodat zichtbaar wordt welk gedeelte nog vrij besteedbaar is en welk gedeelte al is bestemd ter dekking van kapitaallasten. Op grond van deze bepaling zijn de onderstaande bestemmingsreserves gevormd: Reserve Herinrichting sportpark ( ,-- ) In 2010 is het sportpark in Renswoude opnieuw ingericht, deze herinrichting is gefinancierd ten laste van het restant van het positieve exploitatieresultaat van De Hooge Hoek II, dat destijds met deze bestemming is toegevoegd aan de Reserve Dorpsvoorzieningen. Uit dit resultaat van de Hooge Hoek II is ook de 4e tennisbaan aangelegd en de subsidie ten behoeve van de bouw van het nieuwe muziekgebouw verstrekt. Daar het hier gaat om activa met economisch nut is het op grond van het BBV niet toegestaan deze activa netto te activeren. Daarom is deze reserve gevormd om uit deze reserve jaarlijks een bijdrage in de kapitaallasten van de herinrichting van het sportpark te kunnen verstrekken. In 2017 is er een bedrag van ,-- aan deze reserve onttrokken ter dekking van de kapitaallasten. Reserve onderhoud openbare gebouwen ( ,-- ) Deze reserve is gevormd door het vrijgevallen bedrag van de voorziening onderhoud openbare gebouwen aan deze reserve toe te voegen. In 2017 is een bedrag van ,-- aan deze reserve toegevoegd. Deze reserve dient ter dekking van toekomstig groot onderhoud aan openbare gebouwen. Reserve onderhoud wegen en wegmeubilair ( ,-- ) Deze reserve dient ter dekking van toekomstig groot onderhoud aan wegen en wegmeubilair. Vanaf 2013 wordt het totale bedrag dat nodig is voor groot onderhoud wegen ten laste van de exploitatie gebracht en niet alleen de kapitaallasten. Reserve onderhoud vervoermiddelen omgevingsbeheer ( ,-- ) Deze reserve is gevormd door het vrijgevallen bedrag van de voorziening onderhoud vervoermiddelen omgevingsbeheer toe te voegen. Conform de begroting is in ,-- toegevoegd. In 2017 is een bedrag van ,-- uit deze reserve onttrokken voor de aanschaf van een tweedehands maaiarm/heggeschaar en een klepelmaaier. Reserve onderhoud speeltoestellen.( ,-- ) In het verleden is deze reserve is gevormd door het vrijgevallen bedrag van de voorziening onderhoud speeltoestellen. Ten laste van deze reserve wordt toekomstig groot onderhoud aan en vervanging van speeltoestellen gedekt. In 2017 is conform de begroting ,-- aan deze reserve toegevoegd. 181

179 Toelichting op de balans Overzicht van structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves Structurele toevoeging Reserve huisvesting onderwijs Reserve onderhoud openbare gebouwen Reserve onderhoud vervoermiddelen omg.beh Reserve speeltoestellen Totaal structurele toevoegingen aan reserves Structurele onttrekking Reserve herinrichting sportpark Totaal structurele onttrekkingen aan reserves

180 Toelichting op de balans Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen in 2017 wordt in onderstaand overzicht weergegeven. Vanaf 2009 mag op grond van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) alleen een onderhoudsvoorziening worden gevormd indien hieraan een meerjaren onderhoudsraport ten grondslag ligt, waarin staat aangegeven hoe hoog een bepaalde onderhoudsvoorziening mag zijn. Omdat wij de voorkeur geven aan een praktische werkwijze hebben wij ervoor gekozen onze onderhoudsvoorzieningen om te vormen tot onderhoudsreserves. Alle aanwendingen van voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht. Saldo Toevoe- Toevoeging Aanwen- Saldo ging stelselwijz. ding Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's. Voorziening verpl.uit gemeentegaranties Voorziening Bodemsaneringsprojecten Voorziening pensioenverpl.wethouders Voorziening Liquidatie Recreatieschap Voorziening riolering Subtotaal voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's Onderhoudsegalisatievoorzieningen Onderhoudsegalisatievoorziening vervanging toplaag kunstgras Voorziening vervanging toplaag tennis Totaal voorzieningen Voorziening verplichtingen uit gemeentegaranties ( ,-- ) Deze verplichtingen zijn overgenomen door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, maar er blijft nog een gedeelte eigen risico voor de gemeente, deze voorziening dient ter dekking van dit eigen risico. Voorziening bodemsaneringsprojecten ( 2.813,-- ) Uit een schrijven van de Provincie Utrecht blijkt, dat we nog een bijdrage moeten betalen voor een aantal bodemsaneringsprojecten die in de gemeente Renswoude zijn uitgevoerd of nog worden uitgevoerd. In 2004 is in dit kader een bedrag van ,-- aan de Provincie Utrecht betaald. Voorzieningen pensioenverplichtingen wethouders ( ,-- ) Gemeenten zijn verplicht in de jaar een voorziening te treffen ten behoeve van de verplichtingen betreffende wethouderspensioenen. De hoogte van de verplichting is uitgerekend door een extern bureau. Op grond van deze been is er een bedrag van ,-- aan deze voorziening onttrokken. Dit betreft het bedrag dat in 2017 aan gewezen wethouders, die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt, is uitbetaald. Op basis van actuariële been is er een bedrag van ,-- vrijgevallen. Voorziening liquidatie recreatieschap ( 0,-- ) Begin 2014 heeft het algemeen bestuur van het recreatieschap besloten de samenwerking in het recreatieschap per 1 januari 2018 te beëindigen. Omdat de Wet op de gemeenschappelijke regelingen stelt dat alle deelnemers aansprakelijk zijn voor eventuele tekorten bij de gemeenschappelijke regeling, heeft dit er toe geleid dat Renswoude de voorziening Liquidatie Recreatieschap heeft moeten vormen. Op basis van de laatste been is er aan de voorziening een bedrag van 1.719,-- toegevoegd om aan de verplichtingen te kunnen voldoen. In 2017 heeft het recreatieschap aan gemeente Renswoude voor de afkoopsom van de ontmanteling ,-- gefactureerd. Dit bedrag is ten laste gegaan van deze voorziening. Voorziening riolering ( ,-- ) In november 2014 is er een Notitie riolering van het BBV verschenen. In deze notitie is aangegeven dat de wetgever beter wil borgen, dat de via rioolheffingen ontvangen gelden beschikbaar blijven voor het doel, waarvoor ze geheven zijn. In principe moeten daarom, wanneer er sprake is van rioolheffingen alle verschillen tussen de begrote en werkelijke kosten worden toegevoegd aan een voorziening. In 2017 waren de baten ,-- hoger dan de lasten. Dit bedrag is toegevoegd aan de voorziening riolering. Voorziening vervanging toplaag kunstgrasvelden voetbalaccommodatie ( ,--) Daar de toplaag van de kunstgrasvelden na ongeveer 12 jaar vervangen moet worden, wordt jaarlijks een bedrag van ,-- aan deze voorziening toegevoegd. Vanaf het jaar 2015 is dat ,--. De afgelopen jaren werd er ,-- aan deze voorziening toegevoegd. In 2015 is een bezuiniging doorgevoerd van 30%. Het verschil tussen ,00 en ,-- moet vanaf 2015 door de v.v. Renswoude worden toegevoegd aan een voorziening. Voorziening vervanging toplaag tennis ( ,-- ) In 2014 heeft de tennisvereniging onderzoek laten doen naar de levensduur van de huidige tennisbanen. Uit dit onderzoek is gebleken dat de toplaag van 3 van de 4 tennisbanen over 4 jaar vervangen zal moeten worden. De toplaag van de 4e baan zal over 10 jaar vervangen moeten worden. In 2018 zal een investering gedaan moeten worden van ,-- Van dit bedrag betaald de gemeente ,--. In 2017 is daarom ,-- toegevoegd aan de voorziening. 183

181 Toelichting op de balans Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt: Obligatieleningen 0 0 Onderhandse leningen van : 0 0 *binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen 0 0 *binnenlandse banken en overige financiële instellingen *binnenlandse bedrijven 0 0 *overige binnenlandse sectoren 0 0 *buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige sectoren Door derden belegden gelden 0 0 Waarborgsommen Totaal vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2017 Saldo Vermeer- Aflossing- Saldo deringen en Obligatieleningen Onderhandse leningen Door derden belegde gelden Waarborgsommen * , Totaal: De totale rentelast voor het jaar 2017 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt ,--. Het bedrag van ,-- betreft het totaal van de waarborgsommen dat door het Woningbedrijf bij de Algemene Dienst is belegd. 184

182 Toelichting op de balans VLOTTENDE PASSIVA Onder vlottende passiva zijn opgenomen: Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden: Kasgeldleningen Bank- en girosaldo 0 0 Belastingschulden Overige schulden Subtotaal schulden algemene dienst Schulden aan leveranciers Woningbedrijf Totaal Het verschil met vorig jaar komt door de kasgeldlening van ,-- die op 21 december 2017 was ingegaan. Enkele dagen later op 2 januari 2018 is deze kasgeldlening weer afgelost. Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt: Vooruit ontvangen bedragen 0 0 Nog te betalen bedragen Reservering vakantiegeld en eindejaarsuitkering Loonheffing gemeente personeel Algemene dienst Woningbedrijf Totaal overlopende passiva Het saldo van ,-- 'nog te betalen bedragen' is hoger dan vorig jaar. Dat komt omdat in het saldo een post zit van ,-- aan af te dragen btw over het 4e kwartaal van Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen kan als volgt naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden: De gemeente Renswoude heeft zich garant gesteld voor geldleningen van de Voetbalvereniging Renswoude en de tennisvereniging "Dicke Rijst ". Bovendien staat de gemeente garant voor een aantal hypothecaire geldleningen van particuliere huiseigenaren. Het verloop van deze garantstellingen in 2017 was als volgt : Garantstellingen per Aflossingen Garantstellingen per In 2017 zijn geen betalingen gedaan wegens de verleende borg - en garantstelingen. Niet uit balans blijkende verplichting Bij de BNG Bank heeft gemeente Renswoude de faciliteit om rood te staan ad 1 miljoen. 185

183 WNT-verantwoording 2017 Gemeente Renswoude Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op de gemeente Renswoude van toepassing zijnde regelgeving: het algemene WNT maximum. Het bezoldigingsmaximum in 2017 voor gemeente Renswoude is Dit geldt naar rato van de duur en/of omvang van het dienstverband. Voor topfunctionarissen zonder dienstbetrekking geldt met ingang van 1 januari 2017 voor de eerste 12 kalendermaanden een afwijkende normering, zowel voor de duur van de opdracht als voor het uurtarief. Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen 2 bedragen x 1 J. van Dijk M.H.T. Jansen * Functie(s) Secretaris/ directeur Griffier Duur dienstverband in /1-31/12 1/1-31/12 Omvang dienstverband (in fte) 1,0 0,11 Gewezen topfunctionaris? 3 nee nee Echte of fictieve dienstbetrekking? 4 ja ja Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam? n.v.t. n.v.t. Individueel WNT-maximum Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal /- Onverschuldigd betaald bedrag 0 0 Totaal bezoldiging Motivering indien overschrijding: zie 1) 2) Gegevens Maak een keuze uit: [Het algemene WNT-maximum / het WNT-maximum voor het onderwijs, klasse XXX en complexiteitspunten per criterium XXX / het WNT-maximum voor de Cultuurfondsen, plafond XXX / het WNT-maximum voor ontwikkelingssamenwerking / het WNT-maximum voor de woningcorporaties, klasse XXX / het WNT-maximum voor de zorg, totaalscore XXX en klasse XXX / het WNT-maximum voor de zorgverzekeraars, plafond XXX]. 2 Deze tabel is bedoeld voor de topfunctionarissen (en gewezen topfunctionarissen) met executieve taken, d.w.z. de leden van het hoogste uitvoerende orgaan en de daaraan ondergeschikte(n) die in deze rol (gezamenlijk) verantwoordelijk zijn voor de gehele rechtspersoon of de gehele instelling, en degene(n) belast met de dagelijkse leiding van de gehele rechtspersoon of de gehele instelling. 3 Van een gewezen topfunctionaris is sprake indien de functionaris in het verleden - maar na 1 januari een functie als topfunctionaris heeft bekleed, en bij beëindiging van deze functievervulling bij dezelfde instelling of rechtspersoon een functie als niet-topfunctionaris is gaan vervullen. Gedurende deze periode van functievervulling in de andere functie kwalificeert de functionaris als gewezen topfunctionaris. 4 Indien ja : afzonderlijke bezoldigingscomponenten verplicht vermelden; indien nee : alleen totaal honorarium (excl. BTW) vermelden bij Totaal bezoldiging (het gaat om een extern ingehuurde functionaris). 5 y = x a b waarbij: y = individueel WNT-maximum, x = voor instelling geldend WNT-bezoldigingsmaximum, a = deeltijdfactor 365 (maximaal 1,0 fte) en b = functieduur in kalenderdagen. 6 Het subtotaal wordt hier opgenomen inclusief een eventueel onverschuldigd betaald bedrag. 186

184 WNT-verantwoording 2017 Gemeente Renswoude Duur dienstverband in /1-31/12 1/1-31/12 Omvang dienstverband 2016 (in fte) 1,0 0,11 Bezoldiging 2016 Beloning Belastbare onkostenvergoedingen Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Individueel WNT-maximum * De hoofdfunctie van de heer Jansen is Hoofd Algemene Zaken, daarnaast vervult de heer Jansen de functie van griffier. Het uitoefenen van de functie van griffier neemt ongeveer 4 uur per week in beslag. Er zijn in 2017 geen uitkeringen gedaan aan topfunctionarissen wegens beëindiging dienstverband. Overige rapportageverplichtingen op grond van de WNT Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zij er geen overige functionarissen die in 2017 een bezoldiging boven het toepasselijke WNT-maximum hebben ontvangen, of waarvoor in eerdere jaren een vermelding op grond van de WOPT of de WNT heeft plaatsgevonden of had moeten plaatsvinden. Er zijn in 2017 geen ontslaguitkeringen aan overige functionarissen betaald die op grond van de WNT dienen te worden gerapporteerd. Bij de samenstelling van de hier opgenomen verantwoording uit hoofde van de WNT zijn de beleidsregels toepassing WNT d.d. 18 december 2015 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties als uitgangspunt gehanteerd. 187

185 Toelichting op de programma Voor een uitgebreide uiteenzetting van de verschillen tussen de realisatie in het begrotingsjaar, de van de begroting en de van de begroting voor wijziging van de diverse programma s verwijzen wij u naar het onderdeel Wat heeft het gekost? van de diverse programma s van de programmaverantwoording. Algemene dekkingsmiddelen Lokale heffingen De gemeente Renswoude kent de volgende niet bestedings gebonden gemeentelijke heffingen begrotingsjaar voor wijziging begrotingsjaar na wijziging begrotingsjaar Incidenteel gerealiseerd in het boekjaar Onroerende zaak belasting , , ,00 0,00 Toeristenbelasting , , ,00 0,00 Totaal lokale heffingen , , ,00 0,00 De afwijking tussen de gerealiseerde opbrengst onroerende zaak belasting en de na wijziging, wordt gedeeltelijk veroorzaakt door een geringe verhoging van de OZB-tarieven en verder door de volumetoename van het onroerend goed. De van de toeristenbelasting was hoger dan geraamd, doordat de bezetting hoger was dan waarmee bij de werd gehouden. Ook is er een toename waarneembaar van overnachtingen in bed en breakfast locaties. Overeenkomstig de afspraak met de recreatieondernemers is een bedrag van 8.165,-- toegevoegd aan de Reserve cultuur en promotiefonds. Over de besteding van dit bedrag mogen de recreatieondernemers meepraten met het college. Algemene uitkeringen De verantwoorde algemene uitkeringen uit het Gemeentefonds zijn gebaseerd op de ten tijde van het opstellen van de jaar bekende laatste specificatie van de algemene uitkering over het jaar 2017 van 20 februari De in de primitieve begroting was gebaseerd op de circulaire van juni De belangrijkste ontwikkelingen sedert de vaststelling van de laatste voor het boekjaar waren: 188

186 Toelichting op de programma - de korting op de algemene uitkering in verband met de mogelijkheden voor de gemeente om eigen inkomsten te verwerven via de onroerende zaak belasting. Prim.begr. Rekening Verschil Waarde niet woningen eigenaar , ,-- -/ ,-- Waarde niet-woningen gebruiker , ,-- -/ ,-- Waarde woningen , ,-- -/ ,-- Bij de be van de algemene uitkering wordt een korting toegepast omdat de gemeente de mogelijkheid heeft zelf onroerende zaak belasting te heffen. Het Rijk gaat er hierbij vanuit dat de gemeente een bepaald percentage van de waarde van het onroerende goed aan OZB. inkomsten binnen haalt. Is het OZB.-percentage dat de gemeente hanteert hoger dan het percentage aan de hand waarvan de korting wordt berekend, dan haalt de gemeente meer aan OZB. inkomsten binnen dan waarvoor ze wordt gekort en heeft de gemeente een voordeel. Is het OZB-percentage dat de gemeente hanteert, lager dan het kortingspercentage van het Rijk, dan heeft de gemeente een nadeel. In 2017 heeft de gemeente Renswoude voor wat betreft de categorieën niet-woningen eigenaren en niet- woningen gebruikers meer OZB opbrengsten gerealiseerd, dan het bedrag waarvoor we zijn gekort op de algemene uitkering. Ten aanzien van de categorie woningen eigenaren, was de korting op het gemeentefonds hoger, dan de opbrengst die door de gemeente werd gerealiseerd. In de begroting waren we er bij de be van de algemene uitkering vanuit gegaan, dat we gekort zouden worden voor ,-- voor waarde niet woningen eigenaren, voor ,-- voor niet-woningen gebruikers en voor ,-- voor waarde eigenaren woningen. In werkelijkheid zijn we gekort voor ,-- voor waarde niet woningen eigenaren, voor ,-- voor waarde gebruikers niet-woningen en voor ,-- voor waarde woningen eigenaren. Dit levert een nadelig verschil op van ,--. Verder is een aantal componenten van de algemene uitkering in positieve zin aangepast, hierdoor was het bedrag waarover de uitkeringsfactor wordt berekend in de ,-- hoger dan in de primitieve begroting. In de begroting waren we uitgegaan van een uitkeringsfactor van 1,42. Op basis van de laatst bekende gegevens is in de een uitkeringsfactor gehanteerd van 1,428. Per saldo leverde de afwijkingen in het bedrag waarover de uitkeringsfactor wordt berekend en de afwijking in de uitkeringsfactor een voordelig verschil op van ,--. Verder werd het bedrag dat we in 2017 werkelijk hebben ontvangen aan algemene uitkering uit het gemeentefonds negatief beïnvloed door veren over het jaar 2015 en 2016 tot een bedrag van 8.427,

187 Toelichting op de programma Overige algemene dekkingsmiddelen begrotingsjaar voor wijziging begrotingsjaar begrotingsjaar Renteresultaat , , ,-- Met ingang van 2017 zijn er een aantal zaken in de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording gewijzigd met betrekking tot de rente. Een overzicht van het verloop van de betaalde en ontvangen rente en hoe het renteresultaat tot stand is gekomen, is opgenomen in de paragraaf Financiering. Aan de investeringen op de staat C wordt rente toegerekend. Zowel in de begroting als in de werd aan de investeringen een rentepercentage van 2 % toegerekend. Ook aan de grondexploitatieprojecten waarvan wordt verwacht, dat ze een positief exploitatieresultaat zullen opleveren, wordt rente toegerekend. Het rentepercentage dat hieraan werd toegerekend bedroeg 1,75 %. Het Woningbedrijf heeft voor de kapitaalverstrekking door de algemene dienst een bedrag van ,-- aan rente aan de algemene dienst betaald. Hierdoor is het renteresultaat positief beïnvloed. De rente die het Woningbedrijf over de kapitaalverstrekking betaalde, was ,-- hoger dan was begroot. Dit komt doordat de boekwaarde van de woningen van het woningbedrijf per hoger was dan was geraamd. ( dit is een gevolg van de investeringen van het Woningbedrijf in 2016 ) Per saldo was het totaal van de via de staat C doorberekende rentelasten, de geactiveerde rentelasten op grondexploitatieprojecten en de ontvangen rente kapitaalverstrekking van het Woningbedrijf ,-- hoger dan de uitgegeven rentelasten. Voor een verdere specificatie van de rentelasten verwijzen we u naar de Paragraaf financiering en naar functie 913 in de Programma. Overige algemene dekkingsmiddelen Door de gewijzigde regelgeving in het Besluit Begroting en Verantwoording wordt vanaf 2017 geen rente meer toegerekend aan interne financieringsmiddelen van de gemeente, zoals de algemene reserve en de bestemmingsreserves. Recapitulatie overige Algemene Dekkingsmiddelen begrotingsjaar voor wijziging begrotingsjaar begrotingsjaar vorig begrotingsjaar Toevoeging aan 4.538, ,-- Onderhoudsres. Toev. res.kap.lst. verv.midd ,-- 0,-- Opbrengst aanmaningskosten 5.768,-- 150,-- 190

188 Toelichting op de programma Onvoorzien In de begroting 2017 voor wijziging was een bedrag opgenomen ten behoeve van onvoorzien van ,--. In de begroting was niet specifiek aangegeven voor welk programma dit bedrag geheel of gedeeltelijk bestemd was. Uit de jaar 2017 blijkt dat ten laste van onvoorzien in 2017 de volgende bedragen zijn geboekt : Advies inzake generatiepact 5.005,00 Kosten woningontruiming i.v.m. Van Reedeweg ,00 Toets aanbestedingsbeleid WMO ,00 Totaal onvoorziene uitgaven 8.254,00 Overzicht incidentele baten en lasten Zoals ook al in de inleiding op deze jaar is gemeld, is er in het jaar 2017 een aantal incidentele baten en lasten geweest die het exploitatieresultaat over dit jaar hebben beïnvloed. Deze worden hier nogmaals op een rijtje gezet: Incidentele baten en lasten begrotingsjaar begrotingsjaar na wijziging begrotingsjaar voor wijziging Programma 0 a ,00 0,00 0,00 Programma 0 b ,00 0,00 0,00 Programma 1 -/ ,00 0,00 0,00 Programma 3 a -/ ,00 0,00 0,00 Programma 3 b ,00 0,00 0,00 Programma 5 -/ ,00 Programma 6 a ,00 0,00 0,00 Programma 6 b ,00 0,00 0,00 Programma 6 c ,00 0,00 0,00 Programma ,00 Programma 8 a 7.416,00 0,00 0,00 Programma 8 b ,00 0,00 0,00 Voorl. aanslag VPB -/ ,00 Exploitatieresultaat ,00 Exploitatieresultaat gecorrigeerd voor incidentele baten en lasten ,00 Toelichting: Het op Programma 0 a vermelde bedrag betreft de vrijval van de pensioenvoorziening wethouders op grond van de laatste actuariële been. Het op Programma 0 b vermelde bedrag betreft de opbrengst van de verkoop van de voormalige ambtswoning aan de Beukenlaan. 191

189 Toelichting op de programma Het op Programma 1 genoemde bedrag betreft de uitgaven ten behoeve van de aankoop en ophanging van 2 A.E.D. s. Het op Programma 3 a vermelde bedrag heeft betrekking op de bijdrage van de gemeente Renswoude in de kosten van aanleg van glasvezel in het buitengebied. Het bedrag dat bij Programma 3 b staat vermeld, betreft de bijdrage van de Provincie Utrecht in deze kosten. Het bedrag dat staat vermeld bij Programma 5 heeft betrekking op de extra toevoeging aan de Voorziening toplaag tennisbanen, die noodzakelijk is om deze voorziening op het vereiste pijl te krijgen. Het op Programma 6a vermelde bedrag heeft betrekking op de terugvordering van verstrekte bijstandsuitkeringen. Het onder 6b genoemde bedrag van ,-- betreft de vrij val van een deel van de Voorziening dubieuze debiteuren sociale zaken. Het bedrag van ,-- genoemd op Programma 6 c heeft betrekking op de lagere uitgaven ten behoeve van het sociaal domein. Het bij Programma 7 genoemde bedrag van ,-- heeft betrekking op de lagere bijdrage aan de ODRU, dan was geraamd. Halverwege 2017 zijn er een aantal milieutaken van de gemeente overgeheveld naar de ODRU. De ODRU is er niet in geslaagd al deze taken volledig uit te voeren in Onder Programma 8 a staat een bijdrage vermeld die de gemeente heeft ontvangen in verband met de verkoop van een woning, waar een anti-speculatiebeding op rustte. Het bedrag dat vermeld is onder Programma 8b heeft betrekking op de verplichte winstneming op grondexploitatiecomplex Beekweide. In 2017 hebben we de voorlopige aanslagen Vennootschapsbelasting betaald over 2016 en 2017, dit heeft het resultaat van 2017 negatief beïnvloed. Uit het overzicht van incidentele baten en lasten blijkt, dat we wanneer deze incidentele baten en lasten er niet zouden zijn geweest, we geen positief exploitatiesaldo van ,-- zouden hebben, maar een positief exploitatiesaldo van ,

190 Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid Analyse begrotingsafwijkingen Hiervoor is ook reeds per programma en voor de algemene dekkingsmiddelen uitgebreid ingegaan op de verschillen tussen de realisatie en de begrotingscijfers voor en. Voor een analyse van deze afwijkingen verwijzen we u dan ook naar de toelichting per programma en de toelichting bij de algemene dekkingsmiddelen. Analyse begrotingsrechtmatigheid Op grond van artikel 189, lid 3 van de Gemeentewet zijn alle begrotingsoverschrijdingen op lasten (en daarmee overeenstemmende balansmutaties) onrechtmatig. Bij de afweging van de relevantie van deze onrechtmatige lasten is het criterium passend binnen het door de raad uitgezette beleid van belang. Uit het overzicht analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid blijkt dat de gerealiseerde lasten op de onderstaande uitgaven hoger waren dan begroot, dus formeel onrechtmatig zijn: Programma Lasten begrotingsjaar ( x 1.000) lasten begrotingsjaar ( x 1.000) Overschrijding Lasten ( x 1.000) Programma 3 111,-- 267,-- 156,-- Programma 5 689,-- 702,-- 3,-- Programma , , Programma 3 De gerealiseerde lasten op dit programma waren , -- hoger dan was geraamd. Deze overschrijding wordt veroorzaakt doordat op functie Groot Overeem een bedrag van ,-- was geraamd en ,-- aan lasten werd verantwoord. Deze verantwoording betreft hoofdzakelijk een administratieve boeking. Daarmee wordt de vermindering van de voorraad grond op de balans als gevolg van grondverkopen tot uitdrukking gebracht. Het betreft hier dus niet echt een werkelijke overschrijding van de lasten. Deze budgetoverschrijding kan dan ook als passend binnen het door de raad uitgezette beleid worden beschouwd. Programma 5 De gerealiseerde lasten op dit programma waren 3.000,-- hoger dan de lasten in de begroting. Op functie Tennisbanen werd ,-- meer uitgegeven dan was begroot. Dit komt vooral doordat er een inhaalslag gepleegd moet worden om de Voorziening vervanging toplaag op het gewenste niveau te krijgen. Aan deze voorziening waren nog niet eerder bedragen toegevoegd. Geraamd was hier 7.000,-- aan toe te voegen, hier is ruim ,-- aan toegevoegd. Op functie 531 Sportterreinen waren de lasten ,-- hoger dan was geraamd. Deze overschrijding wordt vooral veroorzaakt door de lasten van een onderzoek dat is gedaan t.a.v. de verlichting. ( bij dit onderzoek is ook de verlichting van de tennisbanen meegenomen) 193

191 Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid Het onderzoek heeft er toe geleid dat de verlichting van zowel de voetbalvelden als de tennisbanen inmiddels is vervangen door LED verlichting. Verder bedroegen de lasten op functie Aanleg glasvezel buitengebied ,--, deze lasten waren niet begroot. Hier staat een bijdrage van de provincie van ,-- tegenover welke ook niet was geraamd. De lasten op functie 560 Openbaar groen bleven aanzienlijk onder de. De budgetoverschrijding op dit programma kan worden gekwalificeerd als passend binnen het door de raad uitgezette beleid. Programma 8 De gerealiseerde lasten op dit programma waren ,-- hoger dan was begroot. De lasten op functie 820 waren ,-- hoger dan was begroot, dit komt met name doordat de onderhoudskosten van het Woningbedrijf hoger waren dan was begroot. In 2017 was het exploitatieresultaat van het Woningbedrijf nadelig, dit nadelige exploitatieresultaat wordt gecompenseerd via een bijdrage uit de Algemene Bedrijfs Reserve van het Woningbedrijf. Deze bijdrage is op functie 980 verantwoord. De lasten op functie 830 ( grondexploitatie ) waren ,-- hoger dan was begroot. Deze hogere lasten hebben een administratieve oorzaak. De hogere opbrengsten in verband met hogere grondverkopen dan begroot, worden via een boeking op de lasten van functie 830 in mindering gebracht op de balanspost Onderhanden werk waaronder gronden in exploitatie. Daar de overschrijding van de lasten op dit programma een puur administratief technische reden heeft en geen feitelijke lastenoverschrijding is, kunnen we ook deze uitgaven als passend binnen het door de raad uitgezette beleid beschouwen. Verantwoording rechtmatigheid opbrengsten CAK Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een persoonsgebonden budget is op grond van de WMO een bijdrage verschuldigd. De wetgever heeft bepaald dat de be, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK. Het CAK verstrekt aan de gemeenten een totaaloverzicht waarbij maandelijks afstorting plaats vindt van de geïncasseerde bedragen. Op deze overzichten kunnen we wel de aantallen personen, soort en omvang van de zorgverlening aansluiten met onze eigen WMO administratie, dit hebben we ook gedaan. Door het ontbreken van inkomensgegevens op deze overzichten is de informatie over de eigen bijdrage ontoereikend voor ons om de juistheid op persoonsniveau en de volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. 194

192 Analyse begrotingsafwijkingen en begrotingsrechtmatigheid begrotings- begrotings- vorig jaar vóór wijziging ( x 1.000) jaar ná wijziging (x 1.000) begrotingsjaar x 1.000) begrotingsjaar ( x 1.000) Omschrijving programma Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Baten Lasten Saldo Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Programma Overhead Heffing VPB Sub-totaal programma's Omschrijving algemene dekkingsmiddelen: Lokale heffingen Algemene uitkeringen Treasury Saldo Financieringsfunctie Saldo compensabele BTW en uitkering BTWcompensatie fonds Sub-totaal algemene dekkingsmiddelen: Onvoorzien Resultaat voor bestemming Toevoegingen / onttrekkingen aan reserves Resultaat na bestemming

193 Sisa bijlage verantwoordingsinformatie 2017 IenW E3 Subsidieregeling sanering verkeerslawaai Subsidieregeling sanering verkeerslawaai SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2017 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 10 januari 2018 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Besteding (jaar T) ten laste van rijksmiddelen Overige bestedingen (jaar T) Besteding (jaar T) door meerwerk dat o.b.v. art. 126 Wet geluidshinder ten laste van het Rijk komt Correctie over besteding t/m jaar Kosten ProRail (jaar T) als T bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr) SZW G2 Besteding (jaar T) algemene bijstand Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet_gemeen tedeel 2017 Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: E3 / 01 Indicatornummer: E3 / 02 Indicatornummer: E3 / 03 Indicatornummer: E3 / 04 Indicatornummer: E3 / 05 Indicatornummer: E3 / 06 1 IenM/BSK-2016/ Kopie beschikkingsnummer Cumulatieve bestedingen ten laste van rijksmiddelen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Cumulatieve Kosten ProRail tot en met (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie Correctie over besteding kosten ProRail t/m jaar T Eindverantwoording Ja/Nee Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: E3 / 07 Indicatornummer: E3 / 08 Indicatornummer: E3 / 09 Indicatornummer: E3 / 10 Indicatornummer: E3 / 11 Indicatornummer: E3 / 12 1 IenM/BSK-2016/ Nee Gemeente Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk) Gemeente Besteding (jaar T) IOAW Gemeente Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk) Gemeente Besteding (jaar T) IOAZ Gemeente Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk) Gemeente Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr. I.1 Participatiewet (PW) I.1 Participatiewet (PW) I.2 Wet inkomensvoorziening I.2 Wet inkomensvoorziening I.3 Wet inkomensvoorziening I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk oudere en gedeeltelijk oudere en gedeeltelijk oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze arbeidsongeschikte werkloze arbeidsongeschikte gewezen arbeidsongeschikte gewezen werknemers (IOAW) werknemers (IOAW) zelfstandigen (IOAZ) zelfstandigen (IOAZ) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G2 / 01 Indicatornummer: G2 / 02 Indicatornummer: G2 / 03 Indicatornummer: G2 / 04 Indicatornummer: G2 / 05 Indicatornummer: G2 / Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) Besteding (jaar T) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet Baten (jaar T) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet (excl. Rijk) Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004) I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK) I.7 Participatiewet (PW) I.7 Participatiewet (PW) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G2 / 07 Indicatornummer: G2 / 08 Indicatornummer: G2 / 09 Indicatornummer: G2 / 10 Indicatornummer: G2 / 11 Indicatornummer: G2 / Ja SZW G3 Besteding (jaar T) Besteding (jaar T) Bob Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeent edeel 2017 Besluit bijstandverlening levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk) Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob) Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Indicatornummer: G3 / 01 Indicatornummer: G3 / 02 Indicatornummer: G3 / 03 Indicatornummer: G3 / 04 Indicatornummer: G3 / 05 Indicatornummer: G3 / Baten (jaar T) Bob (exclusief Besteding (jaar T) aan Volledig zelfstandige uitvoering Rijk) uitvoeringskosten Bob als Ja/Nee bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t. Indicatornummer: G3 / 07 Indicatornummer: G3 / 08 Indicatornummer: G3 / Ja 196