Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Concerncontrol: John Simons & Johan Heger

Transcriptie

1 Vernieuwing Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) Concerncontrol: John Simons & Johan Heger 1

2 Inleiding 2004: Invoering BBV. Nadruk op transparantie begroting en versterken van de positie van raad. Conclusie na 10 jaar: De aanpassingen hebben geleid tot een grotere betrokkenheid van de raad. MAAR,.De begroting en jaarstukken zijn voor niet-financieel specialisten te weinig toegankelijk. Dit belemmert de mogelijkheden voor veel raadsleden om hier een goede discussie over te voeren. 2014: Adviescommissie (VNG, BZK, gemeenten en provincies) onder leiding van Staf Depla, rapporteert over vernieuwing van het BBV. Rode draad: Versterken van horizontale sturing. Meer transparantie van het besluitvormingsproces rond begroting en verantwoording 2

3 Wijzigingen De voorgestelde wijzigingen richten zich op: 1. Een uniforme indeling in taakvelden 2. Een uniforme basisset van beleidsindicatoren 3. Een uniforme basisset van financiële kengetallen * 1 4. Verbeterde informatie over verbonden partijen 5. Vernieuwing van de accountantscontrole 6. Inzicht in overhead en kosten & 7. Enkele aanpassingen van het stelsel van baten en lasten. * 1 : Al doorgevoerd in regelgeving en verwerkt in Begroting 2016 (aanvulling paragraaf Weerstandsvermogen. Zie: 3

4 Ad 1: Uniforme taakvelden Betrouwbare informatie tbv interne sturing & externe vergelijkbaarheid Was: Indeling programma s en producten volledig vrij Wordt: B&W moeten de ramingen op uitvoeringniveau opstellen a.d.h.v vastgestelde lijst taakvelden. B&W mag taakvelden naar behoefte onderverdelen in deeltaken en activiteiten. Taakvelden kunnen daardoor bovendien toebedeeld worden aan meerdere programma s (t.b.v. interne sturing). 4

5 Taakvelden 5

6 Ad 2: Uniforme beleidsindicatoren Sturen op de effecten van beleid Besluitvormingsproces Begroting is cruciaal voor het geven van richting aan het beleid. Om goede afwegingen te kunnen maken, moet de raad zich een goed oordeel kunnen vormen over de behaalde beleidsresultaten uit het verleden en een inschatting kunnen maken van de - met het voorgestelde beleid - te behalen resultaten in de toekomst. Was: Invulling via 3 W-vragen: Wat willen we bereiken?, Wat gaan we daarvoor doen? & Wat mag het kosten? De invulling is echter vrij. Daardoor uiteenlopend toegepast en niet onderling vergelijkbaar. Wordt: Per programma naast de doelstelling en beoogde maatschappelijke effecten ook voorgeschreven beleidsindicatoren. (Ook publiceren via 6

7 Basisset beleidsindicatoren (37) 7

8 Ad 4: Verbeterde informatie verbonden partijen Meer zicht op de bijdrage van verbonden partijen aan het beleid Belang: raad dient tijdens begrotingsproces de benodigde informatie te krijgen om de bijdrage van verbonden partijen aan de realisatie van de programma s en daaraan verbonden risico s te kunnen beoordelen en te laten meewegen in haar sturing. Wijzigingen in essentie: Per verbonden partij vermelden op welke wijze de gemeente financieel en bestuurlijk is verbonden. Verwijzen naar de risicoparagraaf indien sprake is van risico s voor de gemeente waarvoor geen maatregelen zijn getroffen, maar die wel van materiële betekenis zijn voor de financiële positie. 8

9 Ad 6: Inzicht in overhead en kosten Beter inzicht in de kosten van de overhead en een eenvoudiger wijze van toerekening van kosten Paragraaf bedrijfsvoering: inzicht in stavaza en beleidsvoornemens bedrijfsvoering. (geen voorschriften toerekening van kosten/overhead) Nu: Indirecte (overhead)kosten verantwoord op kostenplaatsen en via sleutels toegerekend aan programma s. Consequentie: Raad autoriseert begroting, zonder voldoende inzicht/zeggenschap over hoogte/samenstelling overhead. Overhead maakt fors deel uit van de begroting (20-30%). Wordt: In programmaplan een apart overzicht met baten en lasten van de overhead. In programma s alleen de lasten die betrekking hebben op het primaire proces. 9

10 Definitie Definitie van overhead = definitie uit Vensters voor bedrijfsvoering : Het geheel van functies gericht op de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Onder deze definitie vallen o.a. de volgende posten: a) de loonkosten overhead b) ICT kosten c) huisvestingskosten en d) Uitbestedingskosten bedrijfsvoering 10

11 Ad 7: Activeren van investeringen met maatschappelijk nut Was: Gemeenten vrij om investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut (wegen, parken etc.) al dan niet te activeren en daarbij versneld af te schrijven. De vrijheid om deze investeringen al dan niet te activeren leidt tot grote verschillen tussen gemeenten. Wordt: Om te bewerkstelligen dat de kosten van de investeringen ten laste komen van burgers en bedrijven op het moment dat zij er profijt van hebben, wordt de systematiek van activering en afschrijving voor alle investeringen gelijk getrokken. Gevolg: vrijval budget bij programma Openbare ruimte, hier komen geleidelijk kapitaallasten voor in de plaats. 11

12 Effect begroting bij ongewijzigd beleid Miljoenen Kapitaallasten Budgetruimte Huidige jaarbegroting 12

13 Ruimte op begrotingsbasis Ongewijzigd beleid, jaarlijkse investering blijft gelijk Er is alleen sprake van verschuiving van lasten Er hoeft niet méér te worden geleend, rentelast blijft per saldo gelijk Door het verplicht activeren van investeringen met een maatschappelijk nut ontstaat begrotingsruimte. Vrijval van budget over 40 jaar 150 miljoen, géén cash-effect Begrotingsruimte is niet hetzelfde als extra geld!! Als deze begrotingsruimte zou worden benut, moet de gemeente daarvoor lenen. Gevolg extra rentekosten en de lening moet op termijn worden afgelost. 13

14 Begrotingsruimte is geen extra geld! Indien de raad deze ruimte zou willen inzetten, moet dat zeer verantwoord gebeuren omdat anders op termijn het begrotingskader wordt overschreden en de begroting steeds minder flexibel wordt door alle vaste kosten. Want: Consumeren van vrije ruimte Leuke dingen in de exploitatie betekent meer lenen Leningen die nooit meer worden terugverdiend Toekomstige baten of lagere lasten kunnen ervoor zorgen dat het begrotingskader niet wordt overschreden en voldoende flexibiliteit houdt. Want: Investeren van de vrije ruimte Betekent meer lenen Onder voorwaarde renderend, opwegend tegen hogere rentelast 14

15 Begrotingsruimte is geen extra geld! Zo leidt extra woningbouw bv. tot extra Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds. Concrete projecten en spelregels worden uitgewerkt tot voorstellen. O.a. relevant voor de investeringsagenda MAAK.Zaanstad. 15