Uitdagingen voor de internationale en Nederlandse landbouw

Vergelijkbare documenten
Waarde van bodemvruchtbaarheid. Oene Oenema. Wageningen University & Research

Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging

Nutriënten en organische stof stromen en voorraden op wereld en Europese schaal. Jan Peter Lesschen. Kimo van Dijk en Oene Oenema

België: een belangrijke speler in minerale meststoffen. Belfertil

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Landbouwkundige en milieukundige trends akkerbouw in relatie tot 6 e AP Nitraatrichtlijn

van de landbouwproductie

IFCN. Wereldwijde informatie over melkveehouderij. 19 november 2013, Michel de Haan

Agriculture and biodiversity

Economie en melkproductie

Landbouw richting 2020

Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid

Effect van organische stof op opbrengst, stikstofuitspoeling en bodemkwaliteit

KLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie!

De PIN code van de wereld verandert... Amerikas Europa Afrika Azië

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn

De groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen?

Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn

Weerbare productiesystemen

Kennismiddagen 2017

Duurzame voedselproductie en voedselzekerheid, de onvolmaakte waarheid

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wat is vandaag de dag nog duurzaam?

De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen. Wannes Keulemans 30 november 2015

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Duiding van trends in uit- en afspoeling

Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus

Van RTK GPS naar Smart Breeding! Marco Rijstenbil RijkZwaan Breeding B.V.

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief

DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN

Verbeter de bodem Blijf ervan af!

De Duurzame Mondiale Voedseleconomie Trends, Techniek en Beleid

Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen,

Sector Score Ontwikkeling Score Ontwikkeling Ontwikkeling inkomen a) inkomen b) marktpositie marktpositie maatschappelijk d)

Belgian experience with international climate finance Peter Wittoeck Climate Finance Workshop Brussels, 15 May 2013

Precision Growing Emissie-vrij telen

Trefdag Pluimvee 6 november 2018

Themadag Granen gg Brancheorganisatie Akkerbouw & Het Comité van Graanhandelaren

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving

Bodemerfenis van winter groenbemesters

Innovatie met biomassa: meer dan techniek

Naar een duurzaam bodemen nutriëntenbeheer via de kringloopwijzer akkerbouw

Beter Bodembeheer de diepte in

Bevolkingsgroei en wereldvoedselvoorziening*

Regionale vooruitzichten Sub-Sahara Afrika - bijlage Percentage grondstoffen in goederen export

SKB-Showcase. Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw. Slotbijeenkomst SKB Showcase Biezenmortel 11 december 2014

Weerbaarheid door diversiteit. Studiedag NVTL 2015, Wijnand Sukkel

Voedselverlies en-verspilling in het Zuiden. FRDO Forum Brussel, 25 november 2014 Marc Maes,

LMM e-nieuws 16. Inhoud. Inleiding. Het nieuwe LMM-programma vanaf Bezuinigingen. Het nieuwe LMM. Februari 2011 Heruitgave augustus 2018

Wereldlezing Nutriëntneutraal als ideaal in de circulaire economie. Van dead end naar kringloop in de waterketen

Wageningen University anno 2013 Verleden en heden

Toekomst agri & foodsector. Dirk Duijzer, directeur Food en Agri

Voedselpatronen en biodiversiteit

Geven en Nemen Nederland en Wereldwijde Voedselzekerheid. Politieke beleidsontwikkeling tot nu toe

Titelstijl van model bewerken

Jan Kempers. Manager Duurzame Ontwikkeling HEINEKEN Nederland. Bestuurslid St. Veldleeuwerik

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen?

Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen,

Banking for Food en de Bij. Food & Agri

Vergelijking met buitenland

Introductie. Familiebedrijf in de NOP 4 e generatie boer Gewassen Oppervlakte Arbeid Studie. Plaats hier uw voettekst Pagina 2

Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken

Bodemdiensten, Indicatoren en Maatregelen rol biologische indicatoren. CBAV, Wijnand Sukkel, Wageningen Research

Van generiek mestbeleid naar individuele verantwoordelijkheid. Harry Kager LTO Nederland

Economische ontwikkelingen in West-Afrika Bijeenkomst KvK Road2WestAfrica

ORGANISCHE STOF: WAT LEVERT HET OP? KOSTEN EN BATEN VAN ORGANISCHE STOF VOOR DE AKKERBOUWER

Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk in Zuidoost Nederland

Ontwikkelen en Testen Carbon- en Water Footprint Module voor MasterLink (49)

Project Klimaat en Landbouw Noord Nederland. 12 februari Peter Prins. Projectleider K & L

Malthus ( ) Kan landbouw de wereld blijven redden? Het ongelijk van Malthus. An essay on the principle of population 25/11/2013

Agrifirm in a nutshell

Schoon,zuinig en precies

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.

Vernatten en akkerbouw? Olga Clevering (Praktijkonderzoek Plant en Omgeving) Bram de Vos en Francisca Sival (Alterra)

Disruptie in de Voedselketen. Rabobank Banking for Food

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Weerbaarheid in grondgebonden teelten

Goederen en diensten van ecosystemen in Nederland, 2013

Fosfaat en bio energie. Anton Haverkort

Hoe voeden we 9 mrd mensen optimaal: lokaal of mondiaal? Aalt Dijkhuizen MVO

LMM e-nieuws 9. Inhoud. Modelleren van grondwateraanvulling. Neerslag vult vanaf de herfst het grondwater aan

Nitraatrichtlijnrapportage

De huidige mineralenbalans in Noord-Nederland

Beproeving mineralenconcentraten en spuiwater in diverse gewassen. Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Inhoud

Mondiale voedselzekerheid en schaarste

Gewas Reflectie Sensoren Voor On-The-Go Variabel Doseren & Karteren

Gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw per gewas,

Hét kiemremmingsmiddelen voor aardappelen en uien

Roundtable Topsector Agro & Food (internationaal) Ate Oostra & Arthur Vernooij

LMM e-nieuws 12. Inhoud. Inleiding. Geen seizoenseffecten op nitraat- en anorganisch fosforconcentraties in het grondwater.

Duurzame voedselproductie en voedselzekerheid de onvolmaakte waarheid

Fosfor in de landbouw

Ontheffingsregeling voor uitrijdperiode van dierlijke mest en inzaaiplicht van groenbemesters

WORKSHOP CIRCLE SCAN. Door Wouter-Jan Schouten

Totaal 2,0 11,0 27,8 33,9 44,2 52,6 59,2 67, ,4 102,1 114,3 125,0 134,0 7,2% LIS Consult, 24 februari /- t.o.v.

Megatrends, uitdagingen en perspectieven

Milieuvervuiling. Planet

Duurzaamheid en voeding...

Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking

Transcriptie:

Uitdagingen voor de internationale en Nederlandse landbouw Prof. Martin van Ittersum Groep Plantaardige Productiesystemen, Wageningen University Met dank aan Bert Rijk

Toekomst: Mogelijkheden beschikbaarheid te vergroten Grain equivalents per year (billion tonnes) 10 Reduceren vraag Vullen van productiegat 5 Vermijden van verlies productiecapaciteit 0 1970 1990 2010 2030 2050 after Keating et al., 2014. Global Food Security MOOC: Growing our Future Food: Crops

3

Groei wereldbevolking

Vraag kcal versus inkomen (per capita) Tilman et al., 2011 (PNAS)

Ruimte in toename graanopbrengsten? Grain yield (t ha -1 ) 8 6 4 2 Rice R.Korea China Indonesia India 8 6 4 2 Wheat Northwest Europe China India 12 10 8 6 4 2 Maize USA-irrigated USA-rainfed China Brazil 0 1960 1970 1980 1990 2000 2010 Year 0 1960 1970 1980 1990 2000 2010 Year 0 1960 1970 1980 1990 2000 2010 Year Cassman, 1999; Cassman et al., 2010; Grassini et al., 2011

Ruimte in toename graanopbrengsten? FAO and Van Ittersum et al., in press

yield level yield gap Production-ecological principles & practice Breeding and bio- Technology Defining factors CO 2 radiation temperature crop genetics Limiting factors water nutrients (N,P,K) Reducing factors weeds pests diseases pollutants yield increasing measures yield protecting measures potential production limited production P R O D U C T I O N S I T U A T I O N actual production Van Ittersum and Rabbinge, 1997; Figure by H. Lovenstein 8

Yield gap analyse Photo: Ken Gillerr

Global Yield Gap Atlas Met Universiteit van Nebraska, ICRISAT, AfricaRice, CIMMYT en vele regionale en nationale partners www.yieldgap.org Belangrijkste voedselgewassen Globaal protocol met lokale toepassing Lokale data en evaluatie Sterke agronomische fundering

www.yieldgap.org

www.yieldgap.org

www.yieldgap.org

Martin van Ittersum, Lenny van Bussel Plant Production Systems group Patricio Kan Afrika Grassini, beneden Ken Cassman de Sahara University of zichzelf Nebraska-Lincoln voeden? GYGA team, including ten country agronomists from SSA Martin van Ittersum, Lenny van Bussel Plant Production Systems group Patricio Grassini, Ken Cassman University of Nebraska-Lincoln GYGA team, including ten country agronomists from SSA in druk bij PNAS

Bevolkingsgroei 2010-2050 Country Population 2010 (million) Population 2050 (million) % Population increase Burkina Faso 16 41 256 Ghana 24 46 192 Mali 14 45 321 Niger 16 69 431 Nigeria 159 440 277 Ethiopia 87 188 216 Kenya 41 97 237 Tanzania 45 129 287 Uganda 33 104 315 Zambia 13 44 338 UN, 2012 and IMPACT, 2012 (and 2015)

Groei en bevolking en vraag naar graan - 2050

Huidige zelfvoorzieningsgraad granen (2010)

Zelfvoorzieningsgraad 2050 met Ya

Zelfvoorzieningsgraad 2050 met Ya geëxtrapoleerd

Zelfvoorzieningsgraad 2050 met 50% Yw

Zelfvoorzieningsgraad 2050 met 80% Yw

En Nederland?

www.yieldgap.org

yield level yield gap Production-ecological principles & practice Breeding and bio- Technology Defining factors CO 2 radiation temperature crop genetics Limiting factors water nutrients (N,P,K) Reducing factors weeds pests diseases pollutants yield increasing measures yield protecting measures potential production limited production P R O D U C T I O N S I T U A T I O N actual production Van Ittersum and Rabbinge, 1997; Figure by H. Lovenstein 25

Genetische vooruitgang - Tarwe Praktijk Rijk, Van Ittersum and Withagen, Field Crops Res. 2013

Genetische vooruitgang zetmeelaardappel Praktijk Rijk, Van Ittersum and Withagen, Field Crops Res. 2013

Genetische vooruitgang - suikerbiet Rassenproeven Praktijk Rijk, Van Ittersum and Withagen, Field Crops Res. 2013

Vier uitdagingen voor de Nlse landbouw Precisiemanagement in ruimte en tijd Kwaliteit van de bodem Verminderde afhankelijkheid van (schadelijke) gewasbeschermingsmiddelen Toegevoegde waarde en verbreding

Precisie van de landbouw in ruimte en tijd

Structuur schade?!

Gewasbescherming

Werkzame stof (kg/ha) Gewasbescherming GBM gebruik Groot gebruik GBM op aardappelen (39%) en ui (7%) 30.0 25.0 20.0 Consumptie aardappelen 15.0 Pootaardappelen Zaaiui 10.0 Zetmeelaardappelen Overige gewassen 5.0 0.0 1995 1998 2000 2004 2008 2012 Jaar Bron: Compendium voor de leefomgeving & CBS 34

35

Toegevoegde waarde Naar een eerlijke prijs voor voedsel? Kwaliteit Vermijden milieu-effecten 36

De uitdaging voor Nederlandse landbouw naar de wereld

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Bedrijven onder 50 mg NO 3 /L (%) Nitraat concentratie (mg/l) Nutriënten Stikstof Stikstof uitspoeling Oppervlaktewater Uitspoeling nitraat neemt af, langzaam 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 140 120 100 80 60 40 20 0 Löss Zand Klei Richtlijn Jaar Jaar Bron: LMM (Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid) 38

Oenema et al., 2015 European Nitrogen Expert Panel Oenema et al., 2015

European Nitrogen Expert Panel Oenema et al., 2015

Oenema et al., 2015 European Nitrogen Expert Panel Oenema et al., 2015

DE uitdaging Zhang et al., Nature, 2015

Future harvest Dank voor uw aandacht! http://www.riennijboer.nl/