Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen,

Transcriptie

1 Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen, Indicator 17 december 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afname van de belasting van het oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen uit de landbouw stagneert. In 2008 was de berekende milieubelasting bijna 90% lager dan in de referentieperiode Het doel voor 2010 is een reductie van 95%. De milieubelasting van het bodemecosysteem, het terrestrisch ecosysteem en het grondwater over de periode is eveneens gedaald. De risico's op vergiftiging van dieren die voedsel zoeken op akkers (terrestrisch ecosysteem), bijvoorbeeld vogels, zijn sinds 2003 weer toegenomen. Download figuur [2] Download data (xls) [3] Belasting oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen fors afgenomen sinds 1998 De berekende milieubelasting van het oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen, ook wel bestrijdingsmiddelen genoemd, uit de landbouw was in % lager dan in Het doel voor 2010 is een daling van 95% van de milieubelasting van oppervlaktewater door de land- en tuinbouw vergeleken met Er is al wel voldaan aan het tussendoel van de nota Duurzame gewasbescherming (LNV, 2004) van 75% reductie in 2005 ten opzichte van Pagina 1 van 5

2 De reductie is vooral het gevolg van het Lozingenbesluit open teelt en veehouderij. Driekwart van de reductie is bereikt doordat telers hun bedrijfsvoering hebben aangepast, onder andere door emissiereducerende apparatuur en door stroken land langs het oppervlaktewater niet te betelen (teeltvrije zones). Het resterende kwart van de reductie is gerealiseerd door veranderingen in het pakket toegelaten gewasbeschermingsmiddelen. De milieuwinst is vooral gehaald tussen 1998 en Milieudruk gewasbeschermingsmiddelen in 2010: doel voor oppervlaktewater niet binnen bereik [4] Milieubelasting oppervlaktewater in 2008 licht afgenomen De milieubelasting van het oppervlaktewater door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen was in 2008 iets lager dan in De afzet van gewasbeschermingsmiddelen was in 2008 echter ruim 10% minder dan in Voor het eerst sinds 2003 is er in 2008 geen stijging van het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen geweest. In 2008 zijn echter per saldo meer milieubelastende middelen gebruikt dan in 2007 zodat de milieubelasting nauwelijks lager was. In voorgaande jaren speelde het omgekeerde. Het toegenomen gebruik werd toen volledig gecompenseerd door het gebruik van minder milieubelastende gewasbeschermingsmiddelen. [indicator=nl0015] Emissies uit de glastuinbouw en erfemissies zijn niet meegenomen in de berekening van de milieubelasting. Ook is geen rekening gehouden met aanpassingen in de normstelling sinds Uit recent onderzoek blijkt dat emissies uit de glastuinbouw belastender zijn dan eerder werd aangenomen (Vermeulen et al. 2010). Ondanks de gerealiseerde daling van de belasting door gewasbeschermingsmiddelen in de afgelopen 10 jaar worden de ecologische normen voor oppervlaktewater nog regelmatig overschreden. Meetresultaten laten zien dat in de afgelopen jaren op ongeveer de helft van de meetlocaties de waterkwaliteitsnormen voor oppervlaktewater werden overschreden (CML en Haskoning, 2010). [indicator=nl0547] Geen doelen voor milieubelasting bodem(ecosysteem) en grondwater Voor de milieubelasting van het bodemecosysteem (leven in de bodem), het terrestrisch ecosysteem (dieren die voedsel zoeken op akkerland) en het grondwater zijn geen kwantitatieve reductiedoelen vastgelegd. Deze milieudruk is in de periode ook gedaald, maar de reductie is kleiner dan die van de belasting van het oppervlaktewater. Het risico voor het terrestrisch ecosysteem, was na een stijging sinds 2003 in 2008 minder dan in Beleid gewasbeschermingsmiddelen Het gewasbeschermingsmiddelenbeleid wordt beschreven in de nota Duurzame gewasbescherming (LNV, 2004). Hierin geldt als doelstelling voor de ecologische kwaliteit dat in 2010 geen overschrijdingen van het MTR in het oppervlaktewater meer mogen voorkomen. Als twee operationele doelstellingen voor de ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater zijn opgenomen: Pagina 2 van 5

3 in 2005 een reductie van de milieubelasting door de landbouw met 75% ten opzichte van in 2010 een reductie van de milieubelasting door de landbouw met 95% ten opzichte van Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, zowel binnen als buiten de landbouw, leidt ook tot knelpunten bij de bereiding van drinkwater uit grond- en oppervlaktewater. Doelstelling is om in 2005 het aantal knelpunten bij de bereiding van drinkwater uit oppervlaktewater met 50% te reduceren ten opzichte van 1998, en in 2010 met 95% ten opzichte van Volgens de Kaderrichtlijn Water mogen er in 2015 geen knelpunten meer voorkomen. Referenties CML en Haskoning (2010) Atlas bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater [5] versie 2.0 d.d. 17 juni MNP (2006). Tussenevaluatie van de nota Duurzame gewasbescherming [6]. Milieu- en Natuurplanbureau, Bilthoven. Ministerie van LNV (2004). Nota Duurzame gewasbescherming [7]. PBL (2010). Milieudruk gewasbeschermingsmiddelen 2010 [4] (webdocument 0031, versie 01, ) [8]. PBL, Den Haag/Bilthoven. Vermeulen, T, A.M.A. van der Linden, E.A. van Os (eds.) (2010) Emissions of plant protection products from glasshouses to surface water in The Netherlands [9]. Wageningen UR Greenhouse Horticulture Rapport GTB-1002; RIVM-rapport: Relevante informatie [dossier=nl0015] Technische toelichting Naam van het gegeven Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen Omschrijving Milieubelasting oppervlaktewater, terrestrisch ecosysteem, bodemecosysteem en grondwater met gewasbeschermingsmiddelen. Verantwoordelijk instituut Pagina 3 van 5

4 Planbureau voor de Leefomgeving Berekeningswijze De berekening is gebaseerd op de afzet van gewasbeschermingsmiddelen in Nederland. Het werkelijke gebruik kan hier enigszins van afwijken door voorraadvorming. De afzetcijfers worden jaarlijks verzameld door de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit in het kader van de Regeling Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden. De methode is beschreven in: Linden AMA van der, Groenwold JG, Kruijne R, Luttik R, Merkelbach RCM. (2008). Dutch Environmental Indicator for plant protection products, version 2. Input, calculation and aggregation procedures [10]. RIVM rapport Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven. (chronische milieubelasting). Basistabel In beheer bij RIVM/LER, Bilthoven, Ton van der Linden. Geografisch verdeling Nederland, meetpunten Andere variabelen Emissie in kg/jaar per landbouwsector Verschijningsfrequentie Jaarlijks Achtergrondliteratuur Linden, AMA van der, et. al. (2006). Evaluatie duurzame gewasbescherming 2006: milieu [11]. RIVM rapport RIVM, Bilthoven. Linden AMA van der, Groenwold JG, Kruijne R, Luttik R, Merkelbach RCM. (2008). Dutch Environmental Indicator for plant protection products, version 2. Input, calculation and aggregation procedures [10]. RIVM rapport Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven. (chronische milieubelasting). Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2010). Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen, [12] (indicator 0548, versie 03, 17 december 2010 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] Pagina 4 van 5

5 landbouw/milieudruk-gewasbeschermingsmiddelen-2010 [5] [6] g.html [7] [8] [9] [10] [11] [12] Pagina 5 van 5