Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen,

Transcriptie

1 Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen, Indicator 15 februari 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De afname van de belasting van het oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen uit de landbouw stagneert. In was de berekende milieubelasting ongeveer 85% lager dan in de referentieperiode Daarmee is het doel voor een reductie van 95% - niet gehaald. De milieubelasting van het bodemecosysteem en het grondwater over de periode is gedaald met respectievelijk circa 95% en 30%. De risico's op vergiftiging van dieren die voedsel zoeken op akkers (terrestrisch ecosysteem), bijvoorbeeld vogels, zijn eveneens gedaald (PBL, 2012). [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (xls) [3] Pagina 1 van 5

2 [/figuurgroep] Download figuur [4] Download data (xls) [5] Belasting oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen fors afgenomen sinds 1998 De berekende milieubelasting van het oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen (ook wel bestrijdingsmiddelen genoemd) uit de landbouw was in % lager dan in Het doel voor 2010, was een daling van 95% van de milieubelasting van oppervlaktewater door de landen tuinbouw vergeleken met Dat is niet gehaald. Er was wel voldaan aan het tussendoel van de nota Duurzame gewasbescherming (LNV, 2004) van 75% reductie in 2005 ten opzichte van De reductie is vooral het gevolg van het Lozingenbesluit open teelt en veehouderij. Twee derde van de reductie is bereikt doordat telers hun bedrijfsvoering hebben aangepast, onder andere door emissiereducerende apparatuur en door stroken land langs het oppervlaktewater niet te betelen (teeltvrije zones). Het resterende een derde deel van de reductie is gerealiseerd door veranderingen in het pakket toegelaten middelen voor gewasbeschermingsmiddelen. De milieuwinst is vooral gehaald tussen 1998 en Ondanks de gerealiseerde daling van de belasting door gewasbeschermingsmiddelen in de afgelopen 10 jaar worden de ecologische normen voor oppervlaktewater nog regelmatig overschreden. Meetresultaten laten zien dat in de afgelopen jaren op ongeveer de helft van de meetlocaties de waterkwaliteitsnormen voor oppervlaktewater werden overschreden (CML en Haskoning, 2010). Pagina 2 van 5

3 [indicator=nl0547] Geen doelen voor milieubelasting bodem(ecosysteem) en grondwater Voor de milieubelasting van het bodemecosysteem (leven in de bodem), het terrestrisch ecosysteem (dieren die voedsel zoeken op akkerlans) en het grondwater zijn geen kwantitatieve reductiedoelen vastgelegd. Deze milieudruk is in de periode ook gedaald, maar de reductie is kleiner dan die van de belasting van het oppervlaktewater. Het risico voor het terrestrisch ecosysteem, is na een stijging sinds 2003 in 2008 ook afgenomen. Beleid gewasbeschermingsmiddelen Het gewasbeschermingsmiddelenbeleid is beschreven in de Nota Duurzame gewasbescherming (LNV, 2004). Hierin is als algemene milieukwaliteitsdoelstelling geformuleerd dat in 2010 geen overschrijdingen van het MTR in het oppervlaktewater meer mogen voorkomen. Als operationele doelstellingen voor de ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater is opgenomen: in 2010 een reductie van de milieubelasting met 95% ten opzichte van Het gebruik van bestrijdingsmiddelen, zowel binnen als buiten de landbouw, leidt ook tot knelpunten bij de bereiding van drinkwater uit grond- en oppervlaktewater. Doelstelling is om in 2010 het aantal knelpunten bij de bereiding van drinkwater uit oppervlaktewater met 95% te reduceren ten opzichte van Volgens de Kaderrichtlijn Water mogen er in 2015 geen knelpunten meer voorkomen. De beide operationele doelstellingen voor 2010 zijn niet gehaald (PBL, 2012). Referenties CML en Haskoning (2011) Atlas bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater [6] versie 2.0 d.d. 25 november MNP (2006). Tussenevaluatie van de nota Duurzame gewasbescherming [7]. Milieu- en Natuurplanbureau, Bilthoven. Ministerie van LNV (2004). Nota Duurzame gewasbescherming [8]. PBL (2012). Evaluatie van de nota Duurzame gewasbescherming. Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag. Vermeulen, T, A.M.A. van der Linden, E.A. van Os (eds.) (2010) Emissions of plant protection products from glasshouses to surface water in The Netherlands [9]. Wageningen UR Greenhouse Horticulture Rapport GTB-1002; RIVM-rapport: Technische toelichting Naam van het gegeven Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen Omschrijving Pagina 3 van 5

4 Milieubelasting oppervlaktewater, terrestrisch ecosysteem (vogels), bodemecosysteem en grondwater met gewasbeschermingsmiddelen. Verantwoordelijk instituut Planbureau voor de Leefomgeving Berekeningswijze De berekening is gebaseerd op de afzet van gewasbeschermingsmiddelen in Nederland. Het werkelijke gebruik kan hier enigszins van afwijken door voorraadvorming. De afzetcijfers worden jaarlijks verzameld door de Nederlandse Voedsel en WarenAutoriteit in het kader van de Regeling Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden. De methode is beschreven in : Kruijne, R., A.M.A. van der Linden, J. Deneer, J.G. Groenwold, & E.L. Wipfler (2011), Dutch environmental risk indicator for plant protection products, Alterra-rapport 2250, Wageningen: Alterra - Wageningen UR. Basistabel In beheer bij RIVM/LER, Bilthoven, Ton van der Linden. Geografisch verdeling Nederland, 250 x 250 km Andere variabelen Emissie in kg/jaar per landbouwsector Verschijningsfrequentie Jaarlijks Achtergrondliteratuur Linden, A.M.A. van der, R. Kruijne, A. Tiktak & M.G. Vijver (2012), Evaluatie van de nota Duurzame gewasbescherming. Deelrapport Milieu, RIVM Rapport /2012, Bilthoven: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Linden, AMA van der, et. al. (2006). Evaluatie duurzame gewasbescherming 2006: milieu [10]. RIVM rapport RIVM, Bilthoven. Kruijne, R., A.M.A. van der Linden, J. Deneer, J.G. Groenwold, & E.L. Wipfler (2011), Dutch environmental risk indicator for plant protection products, Alterra-rapport 2250, Wageningen: Alterra - Wageningen UR. Opmerking Belangrijke bronnen als de glastuinbouw en drainage van landbouwgronden zijn in deze versie van de indicator voor het eerst meegenomen in de berekeningen. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2012). Belasting van het milieu door gewasbeschermingsmiddelen, [11] (indicator 0548, versie 04, 15 februari 2012 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut Pagina 4 van 5

5 voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] TAL&p_file_id=13781 [9] [10] [11] Pagina 5 van 5