Economische ontwikkelingen in West-Afrika Bijeenkomst KvK Road2WestAfrica

Transcriptie

1 ECOWAS Economische ontwikkelingen in West-Afrika Bijeenkomst KvK Road2WestAfrica Presentatie door Marco Rensma MEYS Emerging Markets Research

2 Bedrijfsprofiel MEYS Emerging Markets Research Opgericht in 2010 Lid van NABC en evofenedex Sinds 2012 met lokale partner kantoor in Casablanca (Marokko) Internationaal marktonderzoek, advies en interim-management; organiseren van handelsmissies en evenementen Klanten uit sectoren maritiem, transport & logistiek, bouw & vastgoed, agribusiness, overheid, non-profit Voorbeelden uitgevoerde marktonderzoeken: Maritieme industrie Turkije Binnenvaartsector Mekong-regio (Zuidoost-Azië) Maritieme industrie West-Afrika Metaalindustrie China Vastgoedmarkt Marokko Transport & Logistiek Marokko

3 Economic Community of West African States (ECOWAS): Opgericht 28 mei 1975 Administratief hoofdkantoor Abuja, Nigeria 15 leden (landen): Benin, Burkina Faso, Kaapverdië, Ivoorkust, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea Bissau, Liberia, Mali, Niger, Nigeria, Sierra Leone, Senegal en Togo (er loopt sinds 2017 een verzoek vanuit Marokko om lid te mogen worden van ECOWAS) Gezamenlijke markt van ruim 340 miljoen mensen en een BBP van 720 miljard dollar (Nederlands BBP 825 miljard dollar) Doel: promotie van economische samenwerking en regionale integratie van de betrokken landen; het creëren van één handelsblok -> hoofddoel van ECOWAS is om uiteindelijk een economische unie met één gemeenschappelijke markt te creëren (doel is 2020) Vanaf 1 januari 2015 een gemeenschappelijk extern douane tarief (CET); voorloper voor de uiteindelijke realisatie van één gemeenschappelijke markt met vrij verkeer van personen en goederen

4 Nog geen gemeenschappelijke munt in ECOWAS Wel een gemeenschappelijke munt in UEMOA, de FCFA (Franc de la Communauté Financière Africaine), waarbij alle UEMOA-landen lid zijn van ECOWAS, maar niet andersom UEMOA Benin, Burkina Faso, Ivoorkust, Guinea-Bissau, Mali, Niger, Senegal,Togo Wisselkoers 4 oktober 2018: 1 euro ~ 656 CFCA

5 Nigeria door haar omvang dominante economische en politieke factor in ECOWAS Nigeria met 190 miljoen inwoners groter dan de overige 14 ECOWAS-leden gezamenlijk de stad Lagos (Nigeria) heeft 14 miljoen inwoners, daarmee groter dan de gezamenlijke bevolking van de 4 ECOWAS-landen Kaapverdië, Guinea-Bissau, Gambia, Liberia Sterke bevolkingsgroei ECOWAS-landen sinds 2000: miljoen inwoners Bevolkingsomvang ECOWAS, (x personen) Nigeria Ghana Ivoorkust Niger Burkina Faso Mali Senegal Guinea Benin Togo Sierra Leone Liberia Gambia Guinea-Bissau Kaapverdië Bron: UNCTAD

6 Grote economische verschillen binnen ECOWAS Omvang economie: Grootste: Nigeria 376 miljard dollar Kleinste: Gambia 1 miljard dollar Gecorrigeerd voor omvang bevolking: Hoogste: Kaapverdië US$ p.c. Laagste: Niger 384 US$ p.c. Factor 10 BBP, 2017 (miljoen US$) BBP per capita, 2017 (US$) Nigeria Kaapverdië Ghana Nigeria Ivoorkust Ivoorkust Senegal Ghana Mali Senegal Burkina Faso Benin 854 Guinea Benin Niger Togo Sierra Leone Liberia Kaapverdië Guinea-Bissau Gambia Mali Guinea Guinea-Bissau Burkina Faso Togo Liberia Gambia Sierra Leone Niger Bron: UNCTAD

7 Jaarlijkse economische groei ECOWAS-landen gemiddeld hoger dan geheel Afrika 2002 uitzonderlijke groei vanwege explosieve economische groei dat jaar van Nigeria (+ 21%) Zonder Nigeria gemiddelde economische groei ECOWAS-landen tot 2008 lager dan Afrika, vanaf 2008 hoger 16,0 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Economische groei ECOWAS, BBP (%) ECOWAS Afrika ECOWAS excl. Nigeria Bron: UNCTAD

8 Gezamenlijke economische structuur ECOWAS gedomineerd door dienstverlening (57%) Publieke sector is relatief sterk aanwezig Onderlinge verschillen in economische structuur wel groot: Liberia vooral agrarisch, Kaapverdië dominante dienstensector Structuur BBP ECOWAS, 2016 (%) Landbouw, Bosbouw & Visserij, 2016 (% BBP) Liberia 73 26,1 22,4 Sierra Leone Guinea-Bissau Niger Mali 40 Burkina Faso 30 9,2 Togo Benin ,2 4,7 6,3 Ivoorkust Nigeria Gambia Guinea ,1 Ghana 19 Landbouw, Bosbouw & Visserij Mijnbouw & Energie Handel, Restaurants, Hotels Industrie Bouw Transport, Opslag, Communicatie Senegal Kaapverdië Overige diensten Bron: UNCTAD

9 Instroom van Buitenlandse Directe Investeringen (BDI) sinds 2000 sterk toegenomen Hoogste niveau 18 miljard dollar in 2011, daarna gedaald tot 11 miljard dollar in 2017 In 2017 Nigeria in absolute volumes de grootste ontvanger met 3,5 miljard dollar, gevolgd door Ghana met 3,2 miljard dollar Sierra Leone verhoudingsgewijs (% BBP) de grootste ontvanger van buitenlandse directe investeringen BDI instroom ECOWAS (miljoen US$) BDI instroom ECOWAS, 2017 (% BBP) Sierra Leone 16, Liberia Gambia 9,0 8, Ghana Kaapverdië Guinea Niger 4,1 7,0 6,2 5, Burkina Faso 3, Senegal Togo Benin 1,9 3,3 3, Mali Ivoorkust Guinea-Bissau 1,7 1,7 1, Nigeria 0,9 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 18,0 Bron: UNCTAD

10 Waarde nieuw buitenlandse investeringsprojecten ( greenfield FDI projects ) in Afrika in miljard dollar Noord-Afrika belangrijkste regio voor nieuwe buitenlandse investeringsprojecten in 2016 en 2017 Binnen ECOWAS Ghana en Nigeria veruit belangrijkste landen voor nieuwe BDI-projecten Bron: UNCTAD Omvang nieuwe BDI-projecten naar regio (miljoen US$) Omvangrijke investeringsprojecten in Angola en Nigeria Noord-Afrika Sub-Sahara Afrika Ghana Nigeria Sierra Leone Senegal Guinea Ivoorkust Liberia Mali Kaapverdië Benin Guinea-Bissau Seychelles Gambia Burkina Faso Niger Omvang nieuwe BDI projecten ECOWAS-landen 2017 (miljoen US$)

11 Belangrijkste sectoren in Afrika voor nieuwe BDI-projecten zijn mijnbouw en energieopwekking Nieuwe BDI-projecten Afrika bij sector (miljoen US$) Totaal Mijnbouw (incl. oliewinning) Maakindustrie: Niet-metaalhoudende minerale producten (cement, glas, keramiek, kalk) Textiel, kleding Chemie Transportmiddelen Dienstverlening: Energie (elektriciteit, gas, water) Bouw Transport & Logistiek Zakelijke dienstverlening Bron: UNCTAD

12 Landenprofiel Nigeria Omvang bevolking (2017): 191,8 miljoen mensen Hoofdstad: Abuja (2,4 miljoen inwoners) Oppervlakte: 924,000 km2 (23 x Nederland) Nationale munt: Naira BBP (2017): 375,7 miljard dollar Inkomen per hoofd van de bevolking (2017, BBP p.c.): US$ Economische structuur: Landbouw 22%, Maakindustrie 8,5%, Mijnbouw 8,5%, Handel 18,6%, Vastgoed 7,7%, Overige 34,7% Gemiddelde economische groei : 2,6% Belangrijkste exportproducten: ruwe olie (85% van de totale exportwaarde van 47 miljard dollar in 2017) Rang Ease of Doing Business Index 2017 (beste 1 slechtste 190): 145 Bron: Afrikaanse Ontwikkelingsbank, Transparency International, Wereldbank, UNCTAD, UN Population Division, WTO Rang Corruption Perception Index 2017 (minst 1 meest 180): 148

13 Belangrijkste obstakel voor ondernemen in Nigeria is toegang tot financiering, gevolgd door beschikbaarheid van (voldoende) elektriciteit - Gemiddeld elke dag stroomuitval in Nigeria - Stroomuitval duurt gemiddeld 11 uur - 70% van de Nigeriaanse bedrijven hebben een (nood) diesel generator Bron: Wereldbank

14 Landenprofiel Senegal Omvang bevolking (2017): 16,1 miljoen mensen Hoofdstad: Dakar (2,8 miljoen inwoners) Oppervlakte: 197,000 km2 (5x Nederland) Nationale munt: FCFA BBP (2017): 16,2 miljard dollar Economische structuur: Landbouw 17%, Maakindustrie 11%, Handel 18%, Overige 54% Inkomen per hoofd van de bevolking (2017, BBP p.c.): US$ Gemiddelde economische groei : 5,7% Bron: Afrikaanse Ontwikkelingsbank, Transparency International, Wereldbank, UNCTAD, UN Population Division, WTO Belangrijkste exportproducten: visproducten (16% van de totale exportwaarde van 2,9 miljard dollar in 2017) Rang Ease of Doing Business Index 2017 (beste 1 slechtste 190): 140 Rang Corruption Perception Index 2017 (minst 1 meest 180): 66

15 Belangrijkste obstakel voor ondernemen in Senegal is toegang tot financiering, gevolgd door concurrentievervalsing door de informele sector (niet geregistreerde bedrijven) Bron: Wereldbank, IMF

16 Landenprofiel Ghana Omvang bevolking (2017): 28,7 miljoen mensen Hoofdstad: Accra (2,3 miljoen inwoners) Oppervlakte: 239,460 km2 (6x Nederland) Nationale munt: Ghanese cedi BBP (2017): 46,4 miljard dollar Economische structuur: Landbouw 19%, Maakindustrie 5%, Mijnbouw 6%, Handel 12%, Overige 58% Inkomen per hoofd van de bevolking (2017, BBP p.c.): US$ Gemiddelde economische groei : 4,7% Belangrijkste exportproducten: goud (33% van de totale exportwaarde van 13,5 miljard dollar in 2017), ruwe olie (8%), cacao (14%) Rang Ease of Doing Business Index 2017 (beste 1 slechtste 190): 120 Bron: Afrikaanse Ontwikkelingsbank, Transparency International, Wereldbank, UNCTAD, UN Population Division, WTO Rang Corruption Perception Index 2017 (minst 1 meest 180): 81

17 Belangrijkste obstakel voor ondernemen in Ghana is toegang tot financiering, gevolgd door beschikbaarheid van (voldoende) elektriciteit Bron: Wereldbank Commercial bank branches per 100,000 adults Automated teller machines per 100,000 adults Algeria Angola Belize Benin Botswana Burkina Faso Burundi Cameroon Cabo Verde Chad Congo, Dem. Rep Congo, Rep Cote d'ivoire Djibouti Equatorial Guinea Gambia, The Ghana Guinea Guinea-Bissau Kenya Lesotho Liberia Madagascar Malawi Mali Mauritania Mauritius Morocco Mozambique Namibia Netherlands Niger Nigeria Rwanda Sao Tome and Principe Senegal Seychelles South Africa South Sudan Sudan Tanzania Togo Tunisia Uganda Zambia Zimbabwe Sub-Saharan Africa

18 Landenprofiel Ivoorkust Omvang bevolking (2017): 23,8 miljoen mensen Hoofdstad: Abidjan (4,5 miljoen inwoners) Oppervlakte: 322,460 km2 (8x Nederland) Nationale munt: FCFA BBP (2017): 40,7 miljard dollar Economische structuur: Landbouw 21%, Maakindustrie 17%, Mijnbouw 9%, Handel 12%, Overige 41% Inkomen per hoofd van de bevolking (2017, BBP p.c.): US$ Gemiddelde economische groei : 8,8% Belangrijkste exportproducten: cacao (45% van de totale exportwaarde van 12,6 miljard dollar in 2017), ruwe olie (10%), goud (6%) Rang Ease of Doing Business Index 2017 (beste 1 slechtste 190): 139 Bron: Afrikaanse Ontwikkelingsbank, Transparency International, Wereldbank, UNCTAD, UN Population Division, WTO Rang Corruption Perception Index 2017 (minst 1 meest 180): 103

19 Belangrijkste obstakel voor ondernemen in Ivoorkust is toegang tot financiering, gevolgd door politieke instabiliteit en de informele sector Politieke crisis : November 2010 presidentsverkiezingen 2 kandidaten Alasanne Ouattara en Laurent Gbagbo Constitutionele raad wijst in december 2010 Gbagbo als winnaar aan Nationale Kiescommissie en internationale gemeenschap wijzen Ouattara in december 2010 als winnaar aan Gevolg politiek geweld tussen de 2 groepen, naar schatting doden Gbagbo wordt met behulp van Franse en UN militairen op 11 april 2011 gevangen genomen 6 mei 2011 Ouattara geïnstalleerd als president van Ivoorkust Grote spanningen tussen beider aanhang gebleven In 2017 aanhangers Ouattara demonstreren tegen hogere salaris eis van een groep militairen

20 Bedankt voor uw aandacht MEYS Emerging Markets Research Drs. Marco Rensma MSc Website: Mob.: +31(0)