RAAD VA DE EUROPESE U IE. Brussel, 12 mei 2009 (14.05) (OR. en) 9318/09 ACP 104 WTO 88 PTOM 24 DEVGE 128 RELEX 405. OTA het voorzitterschap

Transcriptie

1 RAAD VA DE EUROPESE U IE Brussel, 12 mei 2009 (14.05) (OR. en) 9318/09 ACP 104 WTO 88 PTOM 24 DEVGE 128 RELEX 405 OTA van: aan: Betreft : het voorzitterschap de Raad Voorbereiding van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen op mei 2009 Economische partnerschapsovereenkomsten - stand van zaken en oriënterend debat - Achtergrondnota van het voorzitterschap Tijdens de zitting van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen op mei 2009 zullen de ministers worden ingelicht over de stand van de onderhandelingen over de economische partnerschapsovereenkomsten (EPO's), en zullen zij een oriënterend debat over het EPO-proces houden. De stand van de onderhandelingen (die in bijlage dezes wordt samengevat) zal aan de ministers worden gepresenteerd door Barones Catherine Ashton, Commissielid voor handel. Na die presentatie zullen de ministers worden uitgenodigd een oriënterend debat te houden over de mogelijke verdere stappen in het EPO-proces, met inbegrip van kernboodschappen die tijdens de ACS-EG-Raad van ministers (op mei 2009) aan de ACS-landen worden gericht. Gezien de huidige mondiale ontwikkelingen wordt de ministers verzocht zich te beraden over de door de ACSlanden geuite zorgen in verband met de regionale integratieprocessen. 9318/09 rts/eek/rv 1 DG E II L

2 BIJLAGE 1. Overzicht van de stand van zaken Nadat de handelsregeling van Cotonou en de desbetreffende door de WTO verleende ontheffing op 31 december 2007 waren verstreken, werd de verstoring van de handel voor de ACS-landen tot een minimum beperkt dankzij de alomvattende EPO met het Caribisch Gebied en de reeks interimovereenkomsten 1 met de landen en regio's in Afrika en de Stille Oceaan. De interimovereenkomsten zijn overgangsmaatregelen om de ACS-EU-handelsregeling veilig te stellen en onderhandelingen mogelijk te maken voor alomvattende regionale EPO's die in de plaats daarvan komen met het oog op continuïteit. Zambia heeft in 2007 de interim-epo geparafeerd en in september 2008 een aanbod voor markttoegang ingediend, waarna het is toegevoegd aan de EPO-markttoegangsverordening (Verordening (EG) nr. 1528/2007). Hiermee werd het totale aantal landen in de EPO-markttoegangsverordening op 36 gebracht, waaronder tien minst ontwikkelde landen (MOL's). De overweldigende meerderheid van ACS-goederen komt nu op de EU-markten met een verbeterde EPO-markttoegang of een voortgezette rechten- en quotavrije toegang in het kader van het "alles behalve wapens"-initiatief (EBA-initiatief). Dit betekent dat meer dan 99,5% van de ACS-handel niet onderworpen is aan enig EU-tarief en 67 ACS-landen volledige rechten- en quotavrije toegang tot EU-markten hebben, waarbij 36 van deze landen tevens verbeterde oorsprongsregels in het kader van een EPO genieten. Samen met de nieuwe EPO-oorsprongsregels betekent dit een verbetering ten opzichte van de situatie in het kader van de handelsregeling van Cotonou. Er zijn geen ernstige verstoringen van de handel vastgesteld in de zeven kleine eilandstaten in de Stille Oceaan (met een zeer beperkte handel met de EU) of in de drie Afrikaanse landen - Nigeria, de Republiek Congo en Gabon - die weliswaar geen partij zijn bij een interimovereenkomst maar waarvan de goederen grotendeels vrij van rechten in de EU worden ingevoerd in het kader van het stelsel van algemene preferenties (SAP). Zuid-Afrika blijft met de EU handel drijven in het kader van zijn bestaande vrijhandelsovereenkomst met de EU (de Overeenkomst inzake handel, ontwikkeling en samenwerking). 1 De term "interimovereenkomst" wordt gebruikt als algemene term voor overeenkomsten waarvan de titels diverse benamingen omvatten als "interim-epo", "kader-epo" of "tijdelijke EPO". 9318/09 rts/eek/rv 2

3 De werkzaamheden met het oog op de ondertekening van interim- en volledige EPO's zijn tegelijkertijd met de onderhandelingen voor de sluiting van volledige EPO's in alle ACSregio's in de loop van 2008 en begin 2009 voortgezet. De stand van zaken wordt hierna samengevat. In bijlage 1 en 2 worden de vigerende ACS-EU-handelsregelingen en het lidmaatschap van de EPO-onderhandelingsgroepen vermeld. In alle ACS-regio's werkt de Commissie met de EU-lidstaten en regionale en nationale organisaties aan de voltooiing van regionale 'hulp voor handel'-pakketten die voortbouwen op de bestaande steun voor uitvoering van de EPO's en regionale integratie, en deze aanvullen. 2. De EPO met CARIFORUM 2.1. Status De EPO met CARIFORUM is op 15 oktober 2008 ondertekend door de EU en alle CARIFORUM-staten 1, met uitzondering van Haïti Uitvoering De EPO is in oktober 2008 ter kennis van de WTO gebracht en is sinds december 2008 voorlopig van toepassing. Er wordt met de CARIFORUM-regio gewerkt aan de oprichting van de Gezamenlijke EPO-Raad en ondersteunende instellingen die toezicht zullen houden op en uitvoering zullen geven aan de EPO, met inbegrip van parlementaire en uit de civiele samenleving samengestelde subcomités. Een eerste EPO-Raad zal naar verwacht vóór eind 2009 plaatsvinden. Er wordt overleg gepleegd om een oplossing te vinden voor de punten die de ondertekening door Haïti in de weg stonden, zodat dit land de overeenkomst tijdens de eerste bijeenkomst van de Gezamenlijke EPO-Raad kan ondertekenen. 1 Met uitzondering van Guyana dat de EPO op 20 oktober 2008 heeft ondertekend. 9318/09 rts/eek/rv 3

4 2.3. Hulp voor handel De Commissie werkt met de lidstaten en de CARIFORUM-staten aan de voltooiing van een regionaal "hulp voor handel"-pakket als onderdeel van de alomvattende aanpak voor alle onder punt 4 beschreven EPO-regio's. 3. Ondertekende interimovereenkomsten 3.1. Status Met Ivoorkust en Kameroen zijn er respectievelijk op 26 november 2008 en 15 januari 2009 interimovereenkomsten ondertekend. Er zij op gewezen dat de officiële titel van de interimovereenkomst met Kameroen spreekt van "Centraal-Afrika" omdat deze overeenkomst was opgevat als een regionale overeenkomst. Aangezien Kameroen de overeenkomst echter als enige heeft ondertekend, wordt thans de term "overeenkomst met Kameroen" gemeenlijk gebruikt Uitvoering De interimovereenkomst met Ivoorkust is in december 2008 ter kennis van de WTO gebracht. De interimovereenkomst met Kameroen zal ter kennis van de WTO worden gebracht wanneer de regering van Kameroen zich hiertoe bereid verklaart (kennisgeving geschiedt gezamenlijk door alle partijen bij de overeenkomst). De overeenkomsten zullen voorlopig worden toegepast na ontvangst van de kennisgeving van Kameroen en Ivoorkust dat de nodige procedures zijn voltooid. Op dit ogenblik gaat de aandacht echter vooral uit naar de onderhandelingen over de volledige EPO's die in de plaats van deze interimovereenkomsten komen. 9318/09 rts/eek/rv 4

5 4. Toekomstige volledige EPO's 4.1. Status De onderhandelingen voor volledige EPO's zijn parallel met het proces voor de ondertekening van de interimovereenkomsten voortgezet. Hierna volgt een tijdschema met de huidige onderhandelingskalenders. Deze zijn indicatief en zullen worden aangepast aan de behoeften en belangen van de partijen, waarbij de ondertekende interimovereenkomsten zorgen voor juridische dekking van de EU-ACS-handelsregeling. West-Afrika Regio Status Er is een tijdschema afgesproken om de onderhandelingen in juni 2009 af te sluiten. Centraal-Afrika Over heel wat zaken is in 2008 overeenstemming bereikt en over een tijdschema voor de sluiting worden er momenteel besprekingen gevoerd. Oost-Afrikaanse Gemeenschap Een afgesproken tijdschema voor afsluiting in juli 2009 zal met de regio opnieuw worden bezien. Oostelijk en Zuidelijk Afrika Een tijdschema voor afsluiting in 2009 zal met de regio opnieuw worden bezien. Stille Oceaan Over de definitieve reikwijdte van de EPO worden besprekingen gevoerd en sluiting van de overeenkomst is haalbaar in 2009 indien hierover een politiek akkoord wordt bereikt SADC-EPO Sluiting van de overeenkomst in 2009 is haalbaar indien er een politiek akkoord wordt bereikt over de resterende punten die tijdens de bijeenkomst in Namibië in maart 2009 zijn vastgesteld 4.2. Uitvoering De uitvoeringsregelingen zullen per regio worden uitgewerkt als onderdeel van de volledige EPO's, op een soortgelijke manier als voor de EPO met CARIFORUM. 9318/09 rts/eek/rv 5

6 4.3. Hulp voor handel Parallel met deze onderhandelingen zijn de Commissie en de lidstaten, in samenwerking met andere donoren, begonnen met de ontwikkeling van regionale "hulp voor handel"-pakketten die steun voor uitvoering van de EPO's en voor regionale integratie omvatten. Deze pakketten vormen een uitbreiding van en een aanvulling op de regionale en nationale programma's van het tiende Europees Ontwikkelingsfonds, die op de uitvoeringsbehoeften in het kader van de EPO's anticiperen en de steun voor handel en regionale integratie opvoeren (vijf van de zes regionale programma's van het Europees Ontwikkelingsfonds zijn in november 2008 ondertekend). 5. Regionale integratie Het EPO met CARIFORUM is een overeenkomst die betrekking heeft op de hele regio, met uitzondering van Haïti waarmee thans besprekingen worden gevoerd om de knelpunten op te lossen. In andere ACS-regio's komen vraagstukken van regionale integratie aan bod in de onderhandelingen over volledige EPO's, rekening houdend met het regionale integratieproces in elke regio. De enige uitzondering is de Oost-Afrikaanse Gemeenschap waar de interimovereenkomst reeds een regionale overeenkomst is die strookt met de douane-unie van de Oost-Afrikaanse Gemeenschap en met de regionale integratieplannen daarvan. Punten van zorg over de gevolgen van de SADC-interimovereenkomst voor de regionale integratie binnen de Douane-Unie van Zuidelijk Afrika (SACU) zijn geregeld in het in maart 2009 in Namibië bereikte akkoord over het afstemmen van de tariefschema's van de interim-epo op de Douane-Unie van Zuidelijk Afrika. 9318/09 rts/eek/rv 6

7 6. Ondertekening van resterende interimovereenkomsten Status Overeenkomst Opmerkingen Ghana Regeling voor de ondertekening door Ghana en de Europese Gemeenschap is in behandeling Ondertekening gemachtigd door de Raad van de EU SADC Regeling voor de ondertekening door de SADC (partijen bij interim-epo) en de Europese Gemeenschap is in behandeling Het EU-besluit van de Raad tot machtiging voor de ondertekening is nog in bespreking Oost-Afrikaanse Gemeenschap (EAC) Oostelijk en Zuidelijk Afrika (ESA) Finalisering van de documenten: termijn voor de Raad moet nog worden bevestigd in afwachting van de slotbesprekingen met de EAC Finalisering van de documenten: termijn voor de Raad moet nog worden bevestigd in afwachting van de slotbesprekingen met de ESA Stille Oceaan Finalisering van de documenten voor een Raadszitting in mei 7. Instemming van het Europees Parlement Het Europees Parlement heeft in maart formeel ingestemd met de EPO met CARIFORUM (Caribisch gebied) en de interimovereenkomst met Ivoorkust. De interimovereenkomst met Kameroen is eveneens ondertekend maar de Raad heeft deze nog niet formeel aan het Europees Parlement toegezonden. De Commissie heeft voorgesteld om de andere interimovereenkomsten ook aan het Europees Parlement toe te zenden voor instemming. 9318/09 rts/eek/rv 7

8 Bijlage 1 bij de BIJLAGE Huidige handelsregeling per ACS-land 3 EPO (10 MOL's, 26 niet-mol's) APS-EBA (31 MOL's) APS (10 niet- MOL's) 4 Caribisch gebied Antigua en Barbuda Bahamas Barbados Belize Dominica Dom. Republiek Grenada Guyana Haïti Jamaica Saint Kitts en evis Saint Lucia Saint Vincent en de Grenadines Suriname Trinidad en Tobago Centraal- Afrika Kameroen Centraal- Afrikaanse Republiek DR Congo (Kinshasa) Tsjaad Equatoriaal- Guinea Sao Tome Gabon Republiek Congo (Brazzaville) Oostelijk en Zuidelijk Afrika EAC Burundi Kenia Rwanda Tanzania Uganda ESA Comoren Madagaskar Mauritius Seychellen Zimbabwe Zambia 5 Djibouti Eritrea Ethiopië Malawi Somalië Sudan Niet-MOL's zijn vetgedrukt en Zuid-Afrika is hierin niet begrepen aangezien het land beschikt over de Overeenkomst inzake handel, ontwikkeling en samenwerking terwijl de onderhandelingen over een EPO lopen. De landen in de Stille Oceaan hebben een zeer beperkte goederenhandel met de EU, terwijl Nigeria, Gabon en Congo (Brazzaville) niet wilden toetreden tot interimovereenkomsten. Zambia heeft de interim-epo geparafeerd en in september 2008 een aanbod voor markttoegang ingediend, waarna het is toegevoegd aan de EPO-markttoegangsverordening. 9318/09 rts/eek/rv 8 Bijlage 1 bij de

9 Stille Oceaan Papoea- ieuw-guinea Fiji Oost-Timor Kiribati Samoa Salomonseilanden Tuvalu Vanuatu Cookeilanden Tonga Marshalleilanden iue Micronesia Palau auru West- Afrika Ivoorkust Ghana Benin Burkina Faso Kaapverdië 6 Gambia Guinee Guinee- Bissau Liberia Mali Mauritanië Niger Senegal Sierra Leone Togo igeria SADC Botswana Lesotho amibië Mozambique Swaziland Angola 6 Kaapverdië heeft niet langer de status van MOL maar zal tijdens een overgangsperiode nog verder de EBA genieten. 9318/09 rts/eek/rv 9 Bijlage 1 bij de

10 Bijlage 2 bij de BIJLAGE Regio's voor EPO-onderhandelingen (i) CARIFORUM (Caribisch Forum van ACS-landen) CARIFORUM bestaat uit de Caribische Gemeenschap (CARICOM) en de Dominicaanse Republiek. Antigua en Barbuda, Bahamas, Barbados, Belize, Dominica, Dominicaanse Republiek, Grenada, Guyana, Haïti, Jamaica, Saint Lucia, Saint Vincent, Saint Kitts en Nevis, Suriname, Trinidad en Tobago. (ii) Centraal-Afrika De regionale onderhandelaars voor Centraal-Afrika zijn CEMAC/CEEAC (Communauté Économique et Monétaire de l'afrique Centrale / Communauté Économique des États De l'afrique Centrale). Kameroen, Gabon, Equatoriaal-Guinea, Congo Brazzaville, Democratische Republiek Congo (DRC), Tsjaad, Centraal-Afrikaanse Republiek, Sao Tomé en Principe. (iii) West-Afrika De regionale onderhandelaar voor West-Afrika is CEDEAO / ECOWAS (Communauté Économique des États de l'afrique de l'ouest / Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten), in samenwerking met UEMOA (Union Économique et Monétaire Ouest Africaine). Benin, Burkina Faso, Kaapverdië, Ivoorkust, Gambia, Ghana, Guinee, Guinee-Bissau, Liberia, Mali, Mauritanië, Niger, Nigeria, Senegal, Sierra Leone, Togo. 9318/09 rts/eek/rv 10 Bijlage 2 bij de

11 (iv) EPO-groep Ontwikkelingsgemeenschap van Zuidelijk Afrika (SADC) Het secretariaat van de SADC staat de SADC-EPO-groep bij in de onderhandelingen. Angola, Botswana, Lesotho, Mozambique, Namibië, Zuid-Afrika, Swaziland. (v) EPO-groep Oostelijk en Zuidelijk Afrika (ESA) Het secretariaat van COMESA (Gemeenschappelijke markt voor Oostelijk en Zuidelijk Afrika) faciliteert de onderhandelingen voor de ESA-EPO-groep. Comoren, Djibouti, Eritrea, Ethiopië, Malawi, Mauritius, Madagaskar, Seychellen, Sudan, Zambia, Zimbabwe. (vi) Oost-Afrikaanse Gemeenschap (EAC) Het secretariaat van de Oost-Afrikaanse Gemeenschap (EAC) coördineert de onderhandelingen voor de EAC-staten. Burundi, Kenia, Rwanda, Tanzania, Uganda. (vi) Stille Oceaan De ACS-landen in de Stille Oceaan onderhandelen als een regio. Cookeilanden, Micronesia, Fiji, Kiribati, Marshalleilanden, Nauru, Niue, Palau, Papoea-Nieuw- Guinea, Samoa, Salomonseilanden, Tonga, Tuvalu, Vanuatu. 9318/09 rts/eek/rv 11 Bijlage 2 bij de