DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN

Transcriptie

1 DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN

2 Louis Bolk ( ) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen met verkleinglazen" 2

3 Louis Bolk Instituut: Duurzame landbouw, voeding en gezondheid 3

4 HOE GAAN WE DE WERELD VOEDEN? Nutrient movie? UNEP Nutrienten Platform 4

5 NAAR EEN VEERKRACHTIG VOEDSELNET Ontwikkelingen: 1. Geïndustrialiseerde en grootschaliger landbouw 2. Internationalisering 3. Belang niet agrarische spelers (zaad, (kunst)mest, retail,..) 4. Consumptie patronen -> Ecologie, volksgezondheid en robuustheid: veerkrachtig voedselnet; variëteit WRR,

6 DUURZAME LANDBOUW? 6

7 OP WERELDSCHAAL IS ER EEN PROBLEEM Rockström et al Nature 7

8 THE GREAT ACCELERATION 8 Broadgate et al. submitted

9 STIKSTOF IN EEN NOTENDOP Te weinig Te veel

10 NH3 distributions Van Damme et al. 2013

11 HOE EFFICIËNT IS KUNSTMEST IN DE VOEDSELKETEN? 100 kg 14 kg 4 kg 3 kg kg komt in het milieu: miljard schade EU

12 LUNCH STIKSTOF FOOTPRINT gram proteïne gram N 0 Proteïne inname N inname Dagelijkse behoefte Virtuele N verloren Totale N Footprint Groente sandwich Kaas sandwich Tonijn sandwich Vlees sandwich 12

13 HOE VOEDEN WE DE WERELD? N IS VERDUBBELD TUSSEN % van de wereldbevolking heeft te eten door kunstmest (Erisman et al. 2008)

14 WIE EET DE KUNSTMEST? United States, The Revis family $341.98/week Chad The Aboubakar family $ Photo s: Peter Menzel, Faith D'Aluisio

15 STIKSTOF HEEFT EEN VERANDERING IN DIEET EN VOEDSELKWALITEIT MOGELIJK GEMAAKT Michelangelo Buonarroti ( )

16 EFFECT VAN BEMESTING/KUNSTMEST OP VOEDSEL KWALITEIT Hoge N Middel N Lage N bemesting 16 (Brandt et al., 2010)

17 HOE EN WAT GAAN WE DE WERELD VOEDEN? Omslag The Economist,

18 DE UITDAGINGEN VOOR 2050 >9 miljard mensen: +30% Landbouwproductie: +70% Vleesconsumptie: >50% toename Benodigde additionele graanproductie: 1%/jr Uitbreiding landbouwareaal: 10-20% Temperatuurstijging: >2 gr.? Wereld kunstmestgebruik (Tg) Een derde van de benodigde extra voedselproductie komt van de bevolkingsgroei. De rest is het gevolg van dieet verandering 18 (PBL Rio+20; ONW, 2013)

19 VOEDSEL ZEKERHEID OF VOEDSEL LUXE? Veel gehoord: We hebben kunstmest nodig voor voedsel zekerheid European Nitrogen Assessment (2011): > 85% van N in de EU oogst gaat naar voedsel voor veeteelt De veeteelt gebruikt 2/3 van landbouwgrond in de EU > De gemiddelde Europeaan eet 70% meer proteïne dan nodig voor een gezond dieet > Europa is een netto importeur van N in voedsel en krachtvoer Wat de maatschappij eigenlijk wil is: het veiligstellen van luxe voeding De grootste uitdaging is om de vleesconsumptie te verminderen. 19

20 VIER STRATEGIEËN VOOR EEN DUURZAMERE N CYCLUS Intensivering Gebruik natuurlijk potentieel Resource (land, feed, nutriënt) efficiency Focus op dieet en minder verspilling Gezonder dieet Minder dierlijke producten Minder verspilling Extensivering Vermindering hot spots Dieren welzijn, gezondheid, geur, landschap Sluit nutriënten kringlopen Gezonde bodems In een gezonde leefomgeving (milieu, klimaat) 20

21 SLUITEN VAN DE KRINGLOPEN (GROND GEBONDEN): MET EN VOOR BIODIVERSITEIT Levenloos Levend 21

22 EEN ROBUUST SYSTEEM IS MINDER KWETSBAAR 22

23 EXTENSIVEREN = LAGERE PRODUCTIENIVEAU S? 23

24 VERSCHIL OPBRENGST BIOLOGISCH EN GANGBAAR: 25-35% - Lange termijn risico s - Dierenwelzijn - Biodiversiteit - Milieukosten 21/11/2013 Grinsven & Westhoek 24 N Sustainable Extensification Seufert et al. (2012); Ponti et al. 2012)

25 INTERNALISEREN MILIEUKOSTEN (B.V. VOOR GRAAN)? Societal optimum Farm optimum 50 kg/ha 11/10/ Van Grinsven et al. 2011

26 DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN Duurzame landbouw, voeding en gezondheid zijn sterk met elkaar verbonden - Centraal staat een gezond dieet met goede kwaliteit voedsel - Grond gebonden landbouw uitgaande van een gezonde bodem en gesloten kringlopen (adaptief model) is goed voor leefomgeving, biodiversiteit en voedselkwaliteit - Dit vergt beleid waarin schalen gekoppeld worden en ruimte is voor (adaptief) Intensiveren en extensiveren 26

27 BEDANKT VOOR UW AANDACHT