Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen"

Transcriptie

1 NVVL symposium Vegan, een duurzame hype? Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen Roline Broekema Senior consultant, Blonk Consultants s-hertogenbosch 13 juni

2 Roline Broekema Sinds 2009 bij Blonk Consultants Expert in Life Cycle Assessment (LCA) van landbouwproducten en voedingsmiddelen Speciale focus op voedingswaarde en gezondheid Animal Sciences - Wageningen University & Research 2

3 17 Team van agri-food duurzaamheidsexperts Blonk Consultants Giving shape to sustainability Gouda Nederland Focus Helder en onafhankelijk onderzoek naar duurzaamheid in de agri-food sector Opgericht in 1999 door Hans Blonk Expertise Agri-food & Duurzaamheid, Life Cycle Assessments

4 Inhoudsopgave Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen Relevantie van het werkveld: duurzame en gezonde voeding WRI and Eat-Lancet Commissie geven een antwoord Duurzaam en gezond eten in Nederland: optimalisatie Verschillen typen diëten richting 2030 en 2050 Conclusie: Is vegan de toekomst? 4

5 Relevantie In perspectief De verwachting is dat de wereldbevolking de komende decennia gaat groeien naar ongeveer 10 miljard mensen Source: Population Division of the Department of Economic and Social Affairs of the United Nations Secretariat (2013). World Population Prospects: The 2012 Revision. New York: United Nations. 5

6 Relevantie In perspectief Enkele feiten: 1,9 miljard mensen overgewicht of obesitas 462 miljoen mensen ondergewicht Bijna 1 op 3 mensen wereldwijd lijdt aan tenminste één vorm van ondervoeding (wasting, stunting, vitamin and mineral deficiency, overweight or obesity and diet-related non-communicable diseases) 6

7 De productie van milieuintensieve producten neemt toe Relevantie In perspectief 7

8 8

9 Groeiende wereldbevolking De uitdaging Voedselgerelateerde issues Maak voedselproductie en consumptie zowel duurzamer als gezonder Verschuiving in consumptiepatroon (meer dierlijk) Impact van voedselproductie op het klimaat Is vegan het antwoord? Beslag op resources zoals fossiele energiebronnen, land en water Ondervoeding, overgewicht en welvaartsziekten 9

10 WRI en Eat Lancet commissie Een antwoord 10

11 WRI and EAT-Lancet Een antwoord Food in the Anthropocene represents one of the greatest health and environmental challenges of the 21 st century 11

12 WRI Roadmap naar 2 graden opwarming van de aarde 12

13 Eat-Lancet 13

14 Inderdaad, minder dierlijk, maar veganistisch? 14

15 Duurzaam en gezond eten in Nederland Hoe analyseren we hoe ons voedingspatroon zou moeten veranderen? 15

16 Duurzaam en gezonde voedingspatronen Optimeal Om de complexiteit van gezonde en duurzame voedingspatronen te onderzoeken hebben we Optimeal ontwikkelt. Software tool Gebruikt lineaire of kwadratische optimalisatie Berekent nutritionele aspecten van een voedingspatroon Berekent milieukundige aspecten van een voedingspatroon Zoekt een oplossing met zo min mogelijk veranderingen ten opzichte van het referentiedieet 16

17 Optimeal Optimalisatie: Hoe werkt dat? Nutritionele en milieukundige eigenschappen Database: Macro nutrienten, vitamines en mineralen, aminozuren, Kg Co 2 eq, m 2 a, MJ, Grenzen voor gezondheid en duurzaamheid Profiel: Onder- en bovengrenzen voor veel nutritionele en milieukundige eigenschappen Huidig/ referentiedieet Referentie dieet: Nederland op basis van Voedsel Consumptie Peiling (VCP)

18 Optimalisatie Het doel Start: Huidig/ referentie dieet. Optimalisatie: Verandert het huidige dieet terwijl je binnen alle grenzen blijft wat betreft nutritionele en milieukundige eigenschappen. Doel: Een optimaal dieet, wat voldoet aan alle eisen wat betreft gezondheid en duurzaamheid. 18

19 gram per person per day Referentie diëten 1600 EPIC Miscellaneous BMK reference FLX reference PSC VGT VGN reference reference reference EPIC Vegetables NEW Fruits EPIC Cereals And Cereal Products EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Fat EPIC Legumes NEW Nuts and Seeds NEW Dairy Products - milk NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - cheese EPIC Eggs And Egg Products EPIC Fish And Shellfish NEW Meat And Meat Products - red meat NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - processed EPIC Non Alcoholic Beverages EPIC Alcoholic Beverages EPIC Condiments And Sauces EPIC Cakes EPIC Sugar And Confectionery EPIC Soups, Bouillon EPIC Miscellaneous BMK starting diet FLX starting diet PSC starting diet VGT starting VGN starting diet diet EPIC Soups, Bouillon EPIC Sugar And Confectionery EPIC Cakes EPIC Condiments And Sauces NEW Meat And Meat Products - processed NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - red meat EPIC Fish And Shellfish EPIC Eggs And Egg Products NEW Dairy Products - cheese NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - milk NEW Nuts and Seeds EPIC Legumes EPIC Fat EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Cereals And Cereal Products NEW Fruits EPIC Vegetables 19

20 Optimalisatie Scenario's per type voedingspatroon 1) Optimalisatie (kwadratisch programmeren) 2) Optimalisatie met CF ) Optimalisatie met CF ) Optimalisatie met CF ) Optimalisatie richting minimale carbon footprint Voor 2030 en 2050 en minimum: aangepaste impact op productniveau voor impact op klimaatverandering 20

21 Nutritionele tekorten corrigeren (Sc1) Algemeen: meer groente, fruit, volkoren granen, noten, zaden, vis en peulvruchten Gram per persoon per dag Minder vlees, kaas en vet Column1 starting diet BMK BMK QP starting diet FLX FLX QP starting diet PSC PSC QP starting diet VGT VGT QP starting diet VGN VGN QP EPIC Vegetables NEW Fruits EPIC Cereals And Cereal Products EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Fat EPIC Legumes NEW Nuts and Seeds NEW Dairy Products - milk NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - cheese EPIC Eggs And Egg Products EPIC Fish And Shellfish NEW Meat And Meat Products - red meat NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - processed EPIC Non Alcoholic Beverages EPIC Alcoholic Beverages EPIC Condiments And Sauces EPIC Cakes EPIC Sugar And Confectionery EPIC Soups, Bouillon EPIC Miscellaneous Soy drink Voor vitb12 21

22 CF s 2010, 2030 en 2050 Benchmark, vegetarisch en vegan VGT en VGN: Grenzen voor EPA+DHA niet gehaald! EPIC Miscellaneous EPIC Miscellaneous EPIC Miscellaneous EPIC Soups, Bouillon EPIC Soups, Bouillon EPIC Soups, Bouillon EPIC Sugar And Confectionery EPIC Sugar And Confectionery EPIC Sugar And Confectionery EPIC Cakes EPIC Condiments And Sauces EPIC Cakes EPIC Condiments And Sauces EPIC Cakes EPIC Condiments And Sauces NEW Meat And Meat Products processed NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - red meat EPIC Fish And Shellfish NEW Meat And Meat Products - processed NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - red meat EPIC Fish And Shellfish NEW Meat And Meat Products - processed NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - red meat EPIC Fish And Shellfish EPIC Eggs And Egg Products EPIC Eggs And Egg Products EPIC Eggs And Egg Products NEW Dairy Products - cheese NEW Dairy Products - cheese NEW Dairy Products - cheese NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - milk NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - milk NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - milk NEW Nuts and Seeds EPIC Legumes NEW Nuts and Seeds EPIC Legumes NEW Nuts and Seeds EPIC Legumes EPIC Fat EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Fat EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Fat EPIC Potatoes And Other Tubers 0.0 starting diet BMK QP BMK QP 2010 BMK QP 2030 BMK QP 2050 EPIC Cereals And Cereal Products 0.0 NEW starting Fruits VGT QP diet EPIC Vegetables VGT QP 2010 VGT QP 2030 VGT QP 2050 EPIC Cereals And Cereal Products 0.0 NEW starting Fruits VGN QP VGN QP diet EPIC Vegetables 2010 VGN QP 2030 VGN QP 2050 EPIC Cereals And Cereal Products NEW Fruits EPIC Vegetables CF 2050 is niet gehaald! 22

23 g per person per day Consumptie van eiwit Plantaardig en dierlijke eiwitten 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 BMK LP BMK QP BMK QP 2010 BMK QP 2030 BMK QP 2050 FLX QP FLX QP 2010 FLX QP 2030 FLX QP 2050 PSC QP PSC QP 2010 PSC QP 2030 PSC QP 2050 VGT QP VGT QP 2010 VGT QP 2030 VGT QP 2050 VGN QP VGN QP 2010 VGN QP 2030 VGN QP 2050 protein_vegetable protein_animal 23

24 Duurzaamheid van de scenario's CF 2050 is niet gehaald! 24

25 Conclusie Is vegan de oplossing voor duurzaam en gezond eten? De richting voor verduurzaming van ons voedingspatroon is minder dierlijke en meer plantaardige eiwitten. Melk en yoghurt blijven richting 2050 in het voedingspatroon voor BMK, FLX, PSC en VGT. Consumptie van vis lijkt de sleutel richting minimalisatie van de carbon footprint van ons dieet. Met een gezond vegan dieet is het moeilijk om de doelen te halen wat betreft impact op klimaatverandering voor In vegetarische en veganistische diëten zijn supplementen, of gesupplementeerde voedingsmiddelen belangrijk: vitamine B12 en EPA+DHA. 25

26 Bedankt! Reach out to us! Roline Broekema Senior consultant, Blonk Consultants

27 NVVL symposium Vegan, een duurzame hype? Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen Roline Broekema Senior consultant, Blonk Consultants s-hertogenbosch 13 juni

28 Roline Broekema Sinds 2009 bij Blonk Consultants Expert in Life Cycle Assessment (LCA) van landbouwproducten en voedingsmiddelen Speciale focus op voedingswaarde en gezondheid Animal Sciences - Wageningen University & Research 28

29 17 Team van agri-food duurzaamheidsexperts Blonk Consultants Giving shape to sustainability Gouda Nederland Focus Helder en onafhankelijk onderzoek naar duurzaamheid in de agri-food sector Opgericht in 1999 door Hans Blonk Expertise Agri-food & Duurzaamheid, Life Cycle Assessments

30 Inhoudsopgave Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen Relevantie van het werkveld: duurzame en gezonde voeding WRI and Eat-Lancet Commissie geven een antwoord Duurzaam en gezond eten in Nederland: optimalisatie Verschillen typen diëten richting 2030 en 2050 Conclusie: Is vegan de toekomst? 30

31 Relevantie In perspectief De verwachting is dat de wereldbevolking de komende decennia gaat groeien naar ongeveer 10 miljard mensen Source: Population Division of the Department of Economic and Social Affairs of the United Nations Secretariat (2013). World Population Prospects: The 2012 Revision. New York: United Nations. 31

32 Relevantie In perspectief Enkele feiten: 1,9 miljard mensen overgewicht of obesitas 462 miljoen mensen ondergewicht Bijna 1 op 3 mensen wereldwijd lijdt aan tenminste één vorm van ondervoeding (wasting, stunting, vitamin and mineral deficiency, overweight or obesity and diet-related non-communicable diseases) 32

33 De productie van milieuintensieve producten neemt toe Relevantie In perspectief 33

34 34

35 Groeiende wereldbevolking De uitdaging Voedselgerelateerde issues Maak voedselproductie en consumptie zowel duurzamer als gezonder Verschuiving in consumptiepatroon (meer dierlijk) Impact van voedselproductie op het klimaat Is vegan het antwoord? Beslag op resources zoals fossiele energiebronnen, land en water Ondervoeding, overgewicht en welvaartsziekten 35

36 WRI en Eat Lancet commissie Een antwoord 36

37 WRI and EAT-Lancet Een antwoord Food in the Anthropocene represents one of the greatest health and environmental challenges of the 21 st century 37

38 WRI Roadmap naar 2 graden opwarming van de aarde 38

39 Eat-Lancet 39

40 Inderdaad, minder dierlijk, maar veganistisch? 40

41 Duurzaam en gezond eten in Nederland Hoe analyseren we hoe ons voedingspatroon zou moeten veranderen? 41

42 Duurzaam en gezonde voedingspatronen Optimeal Om de complexiteit van gezonde en duurzame voedingspatronen te onderzoeken hebben we Optimeal ontwikkelt. Software tool Gebruikt lineaire of kwadratische optimalisatie Berekent nutritionele aspecten van een voedingspatroon Berekent milieukundige aspecten van een voedingspatroon Zoekt een oplossing met zo min mogelijk veranderingen ten opzichte van het referentiedieet 42

43 Optimeal Optimalisatie: Hoe werkt dat? Nutritionele en milieukundige eigenschappen Database: Macro nutrienten, vitamines en mineralen, aminozuren, Kg Co 2 eq, m 2 a, MJ, Grenzen voor gezondheid en duurzaamheid Profiel: Onder- en bovengrenzen voor veel nutritionele en milieukundige eigenschappen Huidig/ referentiedieet Referentie dieet: Nederland op basis van Voedsel Consumptie Peiling (VCP)

44 Optimalisatie Het doel Start: Huidig/ referentie dieet. Optimalisatie: Verandert het huidige dieet terwijl je binnen alle grenzen blijft wat betreft nutritionele en milieukundige eigenschappen. Doel: Een optimaal dieet, wat voldoet aan alle eisen wat betreft gezondheid en duurzaamheid. 44

45 gram per person per day Referentie diëten 1600 EPIC Miscellaneous BMK reference FLX reference PSC VGT VGN reference reference reference EPIC Vegetables NEW Fruits EPIC Cereals And Cereal Products EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Fat EPIC Legumes NEW Nuts and Seeds NEW Dairy Products - milk NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - cheese EPIC Eggs And Egg Products EPIC Fish And Shellfish NEW Meat And Meat Products - red meat NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - processed EPIC Non Alcoholic Beverages EPIC Alcoholic Beverages EPIC Condiments And Sauces EPIC Cakes EPIC Sugar And Confectionery EPIC Soups, Bouillon EPIC Miscellaneous BMK starting diet FLX starting diet PSC starting diet VGT starting VGN starting diet diet EPIC Soups, Bouillon EPIC Sugar And Confectionery EPIC Cakes EPIC Condiments And Sauces NEW Meat And Meat Products - processed NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - red meat EPIC Fish And Shellfish EPIC Eggs And Egg Products NEW Dairy Products - cheese NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - milk NEW Nuts and Seeds EPIC Legumes EPIC Fat EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Cereals And Cereal Products NEW Fruits EPIC Vegetables 45

46 Optimalisatie Scenario's per type voedingspatroon 1) Optimalisatie (kwadratisch programmeren) 2) Optimalisatie met CF ) Optimalisatie met CF ) Optimalisatie met CF ) Optimalisatie richting minimale carbon footprint Voor 2030 en 2050 en minimum: aangepaste impact op productniveau voor impact op klimaatverandering 46

47 Nutritionele tekorten corrigeren (Sc1) Algemeen: meer groente, fruit, volkoren granen, noten, zaden, vis en peulvruchten Gram per persoon per dag Minder vlees, kaas en vet Column1 starting diet BMK BMK QP starting diet FLX FLX QP starting diet PSC PSC QP starting diet VGT VGT QP starting diet VGN VGN QP EPIC Vegetables NEW Fruits EPIC Cereals And Cereal Products EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Fat EPIC Legumes NEW Nuts and Seeds NEW Dairy Products - milk NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - cheese EPIC Eggs And Egg Products EPIC Fish And Shellfish NEW Meat And Meat Products - red meat NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - processed EPIC Non Alcoholic Beverages EPIC Alcoholic Beverages EPIC Condiments And Sauces EPIC Cakes EPIC Sugar And Confectionery EPIC Soups, Bouillon EPIC Miscellaneous Soy drink Voor vitb12 47

48 CF s 2010, 2030 en 2050 Benchmark, vegetarisch en vegan VGT en VGN: Grenzen voor EPA+DHA niet gehaald! EPIC Miscellaneous EPIC Miscellaneous EPIC Miscellaneous EPIC Soups, Bouillon EPIC Soups, Bouillon EPIC Soups, Bouillon EPIC Sugar And Confectionery EPIC Sugar And Confectionery EPIC Sugar And Confectionery EPIC Cakes EPIC Condiments And Sauces EPIC Cakes EPIC Condiments And Sauces EPIC Cakes EPIC Condiments And Sauces NEW Meat And Meat Products processed NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - red meat EPIC Fish And Shellfish NEW Meat And Meat Products - processed NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - red meat EPIC Fish And Shellfish NEW Meat And Meat Products - processed NEW Meat And Meat Products - poultry NEW Meat And Meat Products - red meat EPIC Fish And Shellfish EPIC Eggs And Egg Products EPIC Eggs And Egg Products EPIC Eggs And Egg Products NEW Dairy Products - cheese NEW Dairy Products - cheese NEW Dairy Products - cheese NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - milk NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - milk NEW Dairy Products - yoghurt & fresh cheese NEW Dairy Products - dessert NEW Dairy Products - milk NEW Nuts and Seeds EPIC Legumes NEW Nuts and Seeds EPIC Legumes NEW Nuts and Seeds EPIC Legumes EPIC Fat EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Fat EPIC Potatoes And Other Tubers EPIC Fat EPIC Potatoes And Other Tubers 0.0 starting diet BMK QP BMK QP 2010 BMK QP 2030 BMK QP 2050 EPIC Cereals And Cereal Products 0.0 NEW starting Fruits VGT QP diet EPIC Vegetables VGT QP 2010 VGT QP 2030 VGT QP 2050 EPIC Cereals And Cereal Products 0.0 NEW starting Fruits VGN QP VGN QP diet EPIC Vegetables 2010 VGN QP 2030 VGN QP 2050 EPIC Cereals And Cereal Products NEW Fruits EPIC Vegetables CF 2050 is niet gehaald! 48

49 g per person per day Consumptie van eiwit Plantaardig en dierlijke eiwitten 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 BMK LP BMK QP BMK QP 2010 BMK QP 2030 BMK QP 2050 FLX QP FLX QP 2010 FLX QP 2030 FLX QP 2050 PSC QP PSC QP 2010 PSC QP 2030 PSC QP 2050 VGT QP VGT QP 2010 VGT QP 2030 VGT QP 2050 VGN QP VGN QP 2010 VGN QP 2030 VGN QP 2050 protein_vegetable protein_animal 49

50 Duurzaamheid van de scenario's CF 2050 is niet gehaald! 50

51 Conclusie Is vegan de oplossing voor duurzaam en gezond eten? De richting voor verduurzaming van ons voedingspatroon is minder dierlijke en meer plantaardige eiwitten. Melk en yoghurt blijven richting 2050 in het voedingspatroon voor BMK, FLX, PSC en VGT. Consumptie van vis lijkt de sleutel richting minimalisatie van de carbon footprint van ons dieet. Met een gezond vegan dieet is het moeilijk om de doelen te halen wat betreft impact op klimaatverandering voor In vegetarische en veganistische diëten zijn supplementen, of gesupplementeerde voedingsmiddelen belangrijk: vitamine B12 en EPA+DHA. 51

52 Bedankt! Reach out to us! Roline Broekema Senior consultant, Blonk Consultants

D e f i n i n g s u s t a i n a b l e n u t r i t i o n

D e f i n i n g s u s t a i n a b l e n u t r i t i o n D e f i n i n g s u s t a i n a b l e n u t r i t i o n Hoe komen we tot gezonde en duurzame voedingspatronen? Gerard Kramer Manager Sustainable Nutrition Blonk Consultants Slotdebat It s the food, my

Nadere informatie

Is productcriterium RCVV in overeenstemming met criterium Schijf van Vijf?

Is productcriterium RCVV in overeenstemming met criterium Schijf van Vijf? Categorie 1. Plantaardige en Dierlijke oliën en vetten, incl. smeer-en bereidingsvetten alsmede sauzen die op emulsies zijn gebaseerd Subcategorie A. plantaardige en dierlijke oliën en vetten en smeer-

Nadere informatie

voetafdruk van ons bord?

voetafdruk van ons bord? Hoe verkleinen we de ecologische voetafdruk van ons bord? Gezond en duurzaam eten is niet zo makkelijk als het lijkt. Zo leidt eet minder dierlijk en meer plantaardig niet per definitie tot een duurzamer

Nadere informatie

voetafdruk van ons bord?

voetafdruk van ons bord? onderzoek Hoe verkleinen we de ecologische voetafdruk van ons bord? Gezond en duurzaam eten is niet zo makkelijk als het lijkt. Zo leidt eet minder dierlijk en meer plantaardig niet per definitie tot een

Nadere informatie

De rol van zuivel in de wereld Gezond en duurzaam. Stephan Peters NZO

De rol van zuivel in de wereld Gezond en duurzaam. Stephan Peters NZO De rol van zuivel in de wereld Gezond en duurzaam Stephan Peters NZO NZO NEDERLANDSE ZUIVEL ORGANISATIE De branchevereniging van de Nederlandse zuivelindustrie Behartigt belangen van dertien zuivelondernemingen

Nadere informatie

Klimaat op je bord. Hans Blonk Blonk Consultants

Klimaat op je bord. Hans Blonk Blonk Consultants Klimaat op je bord Hans Blonk Blonk Consultants Inhoud 1. De klimaat-impact van voedingsmiddelen 2. Klimaatvriendelijker eten Productiekant Consumptiekant 3. Het aardappelklimaat 2 1. 1 De klimaatimpact

Nadere informatie

17 November 2017 Landbouwcongres, Suriname Stichting D ONS. Uitdagingen en mogelijkheden internationaal zadenbeleid

17 November 2017 Landbouwcongres, Suriname Stichting D ONS. Uitdagingen en mogelijkheden internationaal zadenbeleid 17 November 2017 Landbouwcongres, Suriname Stichting D ONS Uitdagingen en mogelijkheden internationaal zadenbeleid Samen met onze partners willen we actief bijdragen aan de wereldvoedselvoorziening en

Nadere informatie

Nieuwe wegen naar gezonde voeding

Nieuwe wegen naar gezonde voeding Nieuwe wegen naar gezonde voeding 1 Wat eten we en wordt het beter? Matthijs van den Berg Hoofd van het Centrum Voeding, Preventie en Zorg bij het RIVM. 2 Wat eten we en wordt het beter? Matthijs van den

Nadere informatie

De nieuwe voedingsdriehoek: kompas voor een gezond leven. Nina Van Den Broecke 30/09/2018

De nieuwe voedingsdriehoek: kompas voor een gezond leven. Nina Van Den Broecke 30/09/2018 De nieuwe voedingsdriehoek: kompas voor een gezond leven Nina Van Den Broecke 30/09/2018 Inhoud 1. Nieuwe voedingsdriehoek: waarom en hoe? 2. De voedingsdriehoek Inhoudelijke visie Gezond Leven tips 3.

Nadere informatie

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.

28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2. Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding

Nadere informatie

Gaan gezond en duurzaam eten hand in hand?

Gaan gezond en duurzaam eten hand in hand? Gaan gezond en duurzaam eten hand in hand? Expert duurzaam eten Corné van Dooren 19 november 2016, VELT, Brussel Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot een gezonde

Nadere informatie

Wat als ik gezonder van het leven wil genieten?

Wat als ik gezonder van het leven wil genieten? Wat als ik gezonder van het leven wil genieten? Over goede en minder goede eetgewoonten en waarom een consequente keuze voor de mediterrane voedingsstijl belangrijk is. De Deurwaerder Micheline / september

Nadere informatie

Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow

Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow Voeding en verpakkingen, wat kun jij doen? Simone Lips & Jens de Visser People of Tomorrow Transcendente ervaring Een transcendente ervaring geeft ons het gevoel dat we boven de werkelijkheid uitstijgen

Nadere informatie

Vegan super health, mythe of waarheid?

Vegan super health, mythe of waarheid? Vegan super health, mythe of waarheid? Voedingswetenschap en activisme Martine van Haperen Vegetus.nl What The Health? Google trends: vegan in Nederland Wie ben ik? Veganist Vegetus en Gewoon Vegan Gewichtsconsulent

Nadere informatie

Voedselbeleid voor een duurzamere voedselconsumptie

Voedselbeleid voor een duurzamere voedselconsumptie Voedselbeleid voor een duurzamere voedselconsumptie RIVM Centrum voor Voeding, Preventie en Zorg Liesbeth.Temme@rivm.nl Inhoud 1. Kenmerken van een duurzamer voedingspatroon 2. Voedselbeleid voor een duurzamer

Nadere informatie

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid

lyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Verander je keuzes, verander je leven Deze presentatie heeft als doel om u betere beslissingen te laten nemen m.b.t. voeding om zo uw gezondheid te verbeteren. Belangrijke

Nadere informatie

Toekomst agri & foodsector. Dirk Duijzer, directeur Food en Agri

Toekomst agri & foodsector. Dirk Duijzer, directeur Food en Agri Toekomst agri & foodsector in Neder Dirk Duijzer, directeur Food en Agri Agenda Nieuwe situatie na crisis 2007 Wereldbevolking, economie, voedsel Nederse positie niet vergelijkbaar Opgave voor het wereldwijde

Nadere informatie

FACTSHEET RUSSIA import agricultural products

FACTSHEET RUSSIA import agricultural products FACTSHEET RUSSIA import agricultural products Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; jankeesboon15@gmail.com Russische import agrarische producten: 40 miljard dollar Groei vlakt af Rusland is

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 19 februari 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 19 februari 2019 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

20160210 Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid

20160210 Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid 20160210 Verslag avond over Voedsel en Voedsel zekerheid Marijke de Graaf, werkzaam bij ICCO houdt een lezing over Voedsel en Voedsel zekerheid OPrganisatie ZWO-groep wijkgemeente Eindhoven-Zuid. We beginnen

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag

Nadere informatie

Diewertje Sluik, Edith Feskens

Diewertje Sluik, Edith Feskens Nutriëntendichtheid van basisvoedingsmiddelen Diewertje Sluik, Edith Feskens NZO Symposium, 21 November 2013 Inhoud Kwaliteit van voeding meten: dieetscores/indexen Nutrient profiling Nutriëntendichtheid

Nadere informatie

World Food Center Experience

World Food Center Experience World Food Center Experience We Feed Each Other Een uniek voedselavontuur De uitdaging Mondiaal en nationaal bestaan er grote uitdagingen op het terrein van voedselproductie en -consumptie. De wereldbevolking

Nadere informatie

We Feed Each Other. Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede

We Feed Each Other. Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede We Feed Each Other Het World Food Center Een uniek educatief voedselavontuur in Ede De uitdaging Mondiaal en nationaal bestaan er grote uitdagingen op het terrein van voedselproductie en -consumptie. De

Nadere informatie

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief

Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies

Nadere informatie

Verduurzamen van de voedselconsumptie in Nederland: Waarom, wie en wat?

Verduurzamen van de voedselconsumptie in Nederland: Waarom, wie en wat? Verduurzamen van de voedselconsumptie in Nederland: Waarom, wie en wat? Expert duurzaam eten Corné van Dooren @DuurzaamEten NAV voedingsforum 8 maart 2018 Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten

Nadere informatie

MEMO. Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP

MEMO. Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP MEMO Percentage dieetvolgers en volgers van een leefregel Resultaten van VCP 2007-2010 Colofon RIVM 2012 Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op voorwaarde van bronvermelding: 'Rijksinstituut

Nadere informatie

Wie ben ik? Naam: Maud van der Meer. Plaats: Eindhoven. Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige

Wie ben ik? Naam: Maud van der Meer. Plaats: Eindhoven. Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige Wie ben ik? Naam: Maud van der Meer Plaats: Eindhoven Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige Workshop voeding Doel Basisvoeding Van theorie naar praktijk Sportspecifieke

Nadere informatie

DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN

DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN DUURZAME VOEDSEL PRODUCTIE IN 2050: INTENSIVEREN EN EXTENSIVEREN! JAN WILLEM ERISMAN Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

FOOD-OMICS & ONZE VOEDING VAN MORGEN. Maarten Hertog

FOOD-OMICS & ONZE VOEDING VAN MORGEN. Maarten Hertog FOOD-OMICS & ONZE VOEDING VAN MORGEN Maarten Hertog K.U.Leuven Opgericht1425 Grootste Univ van Belgium 33 000 Studenten 7000 Staf Organigram K.U.Leuven Science, Technol. Engin. Group Humanities Group Biomedical

Nadere informatie

VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek

VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek Gezond eten: wat is dat nu precies? In de media verschijnen zoveel tegenstrijdige berichten dat je op den duur het bos door de bomen niet

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

Eet, drink en. beweeg!

Eet, drink en. beweeg! Eet, drink en. beweeg! WAAROM? Gezond eten en regelmatig bewegen gaan hand in hand. Door een gevarieerde voeding te combineren met voldoende lichaamsbeweging zorgen we ervoor dat we het risico op allerlei

Nadere informatie

Adviezen bij ondervoeding

Adviezen bij ondervoeding Adviezen bij ondervoeding Bij ziekte en herstel heeft het lichaam extra energie en eiwitten nodig. Als u onbedoeld veel afvalt door ziekte is er sprake van ondervoeding. U krijgt dan onvoldoende energie

Nadere informatie

Voedingsrichtlijn Diabetes 2015

Voedingsrichtlijn Diabetes 2015 Voedingsrichtlijn Diabetes 2015 Esther Pekel diëtist Diabetescentrum 2015 1 Voedingsrichtlijn 2015 1e wetenschappelijke onderbouwde voedingsrichtlijn DM geschreven i.o.v. de NDF in 2006. 2e herziene richtlijn

Nadere informatie

HOE OPTIMAAL IS OPTIMAAL?

HOE OPTIMAAL IS OPTIMAAL? Optimeal Een gezonde voetafdruk Eten is geweten, maar als je zowel je eetlust als je geweten wilt sussen, wordt het knap ingewikkeld. Adviesbureau Blonk ontwikkelde samen met het Voedingscentrum het programma

Nadere informatie

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?

Duurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie

Nadere informatie

Duurzaamheid in de Schijf van Vijf

Duurzaamheid in de Schijf van Vijf Duurzaamheid in de Schijf van Vijf Expert duurzaam eten Dr.ir. Corné van Dooren @DuurzaamEten Congres Duurzame Voeding, FCInstitute, 19 juni 2018 Disclosure belangen spreker Geen potentiële belangenverstrengeling

Nadere informatie

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013

Regionale voedselproductie en duurzaamheid. Jasper Scholten 24 september 2013 Regionale voedselproductie en duurzaamheid Jasper Scholten 24 september 2013 Methodology and tools Sustainability performance LCA Sustainable nutrition Quiz Vraag 1: Heeft een aardbei die in de supermarkt

Nadere informatie

Het programma. De boodschappenkar. Even voorstellen: Door de bomen het bos niet meer zien? Feiten en fabels

Het programma. De boodschappenkar. Even voorstellen: Door de bomen het bos niet meer zien? Feiten en fabels De boodschappenkar Door: Anne Mesman-de Winter, Diëtist Het programma over goede voeding Informatie over de Richtlijnen goede voeding Hoe ziet volgens u een gezond boodschappenmandje eruit? Toelichting

Nadere informatie

Welzijnsevaluatie FitCheck. Relatie tussen voeding en gezondheid Bodyscan Voedingsanalyse Proeven TRY-OUT mogelijkheid

Welzijnsevaluatie FitCheck. Relatie tussen voeding en gezondheid Bodyscan Voedingsanalyse Proeven TRY-OUT mogelijkheid Welzijnsevaluatie FitCheck Relatie tussen voeding en gezondheid Bodyscan Voedingsanalyse Proeven TRY-OUT mogelijkheid Er wordt meer van ons lichaam gevraagd Hierdoor vervuilt ons lichaam en heeft ons lichaam

Nadere informatie

Voor een blijvend fit en slank lichaam. Trainer Hormoonfactor- voeding en lifestyle coach

Voor een blijvend fit en slank lichaam. Trainer Hormoonfactor- voeding en lifestyle coach Voor een blijvend fit en slank lichaam klacht oorsprong oplossing online 10 weken lang elke week een weekmenu en alles wat je moet weten over hormonen en je gezondheid. Trainer Hormoonfactor- voeding en

Nadere informatie

Menu van de Toekomst: Eiwittransitie

Menu van de Toekomst: Eiwittransitie Menu van de Toekomst: Eiwittransitie kennisspecialist duurzaam eten Corné van Dooren Week van de Akkerbouw, Biddinghuizen, 23 juni 2016 Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert

Nadere informatie

KERN GEZOND KRAMEN GEZONDE VOEDING

KERN GEZOND KRAMEN GEZONDE VOEDING KERN GEZOND KRAMEN GEZONDE VOEDING IN HET KRAAMGEZIN Wie ben ik Gewichtsconsulent met de specialisatie kinderwens, zwangerschap, moederschap en kinderen 0-4 jaar. Maatschappelijk werk achtergrond Wat Voedingsadvies

Nadere informatie

Goede voeding. Hans van Kuijk sportarts

Goede voeding. Hans van Kuijk sportarts Goede voeding Hans van Kuijk sportarts Goede voeding Hans van Kuijk sportarts Chronische aandoeningen Hart- en vaatziekten Hoge bloeddruk Diabetes 2 Overgewicht? Relatie met voeding & bewegen? DM2; dramatische

Nadere informatie

Een vegetarisch dieet tijdens de zwangerschap en erna. Gezondheidsvoorlichting en Preventie

Een vegetarisch dieet tijdens de zwangerschap en erna. Gezondheidsvoorlichting en Preventie Een vegetarisch dieet tijdens de zwangerschap en erna Gezondheidsvoorlichting en Preventie Als moeder zijnde wil je graag het beste voor je kind. Indien je zelf hebt gekozen voor een vegetarisch dieet

Nadere informatie

"Als je weet wat je eet kan je bewuster keuzes gaan maken en een gezondere lifestyle ontwikkelen."

Als je weet wat je eet kan je bewuster keuzes gaan maken en een gezondere lifestyle ontwikkelen. Dagelijkse voeding Als je wat meer op je voeding wilt gaan letten, dan sta je vast stil bij wat je allemaal op een dag eet. En je vraagt je vast af wat heb je nu direct nodig en wat niet? Wat voor effect

Nadere informatie

Samenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen

Samenvatting. Indicatoren voor ecologische effecten hangen sterk met elkaar samen Samenvatting Er bestaan al jaren de zogeheten Richtlijnen voor goede voeding, die beschrijven wat een gezonde voeding inhoudt. Maar in hoeverre is een gezonde voeding ook duurzaam? Daarover gaat dit advies.

Nadere informatie

Discussie. foto s koks Saskia Lelieveld illustraties Studio Louter vormgeving Studio Jesse

Discussie.  foto s koks Saskia Lelieveld illustraties Studio Louter vormgeving Studio Jesse Discussie Toen: om een hongersnood te voorkomen, mag je met de vijand samenwerken. Ik ben het hiermee eens / oneens omdat Nu: de regering moet ervoor zorgen dat we gezond gaan eten. Ik ben het hiermee

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Wondzorg Symposium 14 oktober 2014 (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of

Nadere informatie

Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid

Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid Voeding en Dieet Stomazorg Symposium De Naakte Waarheid Hoeveelheden per dag volwassenen 19-50 jaar 5 opscheplepels groente (250 gram) 2 porties fruit (200 gram) vrouw: 4-5 snee bruin- of volkoren brood

Nadere informatie

Waarom eet je eigenlijk vegetarisch?waar haal je je eiwitten vandaan?zijn die schoenen van leer?is vegetarisme een volwaardige voeding?

Waarom eet je eigenlijk vegetarisch?waar haal je je eiwitten vandaan?zijn die schoenen van leer?is vegetarisme een volwaardige voeding? Vegetarisme Waarom eet je eigenlijk vegetarisch?waar haal je je eiwitten vandaan?zijn die schoenen van leer?is vegetarisme een volwaardige voeding? Vegetarisme is een voedingsgewoonte die meer en meer

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is

Nadere informatie

DE MAAND ZONDER SUIKER

DE MAAND ZONDER SUIKER DE MAAND ZONDER SUIKER Spelregels Hoe werkt het experiment? De maand november is voor Kassa de Maand Zonder Suiker. Helemaal suikervrij is niet gezond: in fruit zit bijvoorbeeld van nature suiker, maar

Nadere informatie

WELKOM (M)Eetbare Duurzaamheid

WELKOM (M)Eetbare Duurzaamheid WELKOM (M)Eetbare Duurzaamheid Blonk Consultants Kasteel Woerden 30 November 2016 1 G i v i n g s h a p e to s u s t a i n a b i l i t y Relatiedag 2016 (M)Eetbare duurzaamheid Verduurzaming van het voedselsysteem:

Nadere informatie

niveau 2, 3, 4 thema 5.5

niveau 2, 3, 4 thema 5.5 niveau 2, 3, 4 thema 5.5 Gezonde voeding Inleiding Wanneer eet je gezond? Hoeveel moet ik dagelijks eten? Wat is een goed lichaamsgewicht? Onder- en overgewicht Inleiding Goede voeding levert de dagelijks

Nadere informatie

Datum 29 januari 2010 Betreft Aanbieding antwoorden op Kamervragen V009Z25420 t/m V009Z25432

Datum 29 januari 2010 Betreft Aanbieding antwoorden op Kamervragen V009Z25420 t/m V009Z25432 > Retouradres Postbus 2001 2500 EK DEN HAAG De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Cluster Voedsel en Prins Clauslaan 8 Postbus 2001 2500 EK DEN HAAG www.minlnv.nl

Nadere informatie

Banking for Food en de Bij. Food & Agri

Banking for Food en de Bij. Food & Agri 1 Banking for Food en de Bij Ruud Paauwe Lambert van Horen Sectormanager Tuinbouw Accountmanager Grootzakelijk, Food & Agri Agenda Strategie Rabobank Banking for Food Bij eeuwen lang betrokken De bezige

Nadere informatie

Wat is vandaag de dag nog duurzaam?

Wat is vandaag de dag nog duurzaam? Wat is vandaag de dag nog duurzaam? Duurzame voeding Schaal als spanningsveld VU Amsterdam 3 oktober 04 Inderdaad... Bron: NRC 7/0/04 Harry Aiking Overzicht Duurzaamheid is dynamisch Duurzaamheid en voedselzekerheid

Nadere informatie

Voeding na transplantatie. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent

Voeding na transplantatie. 2013 Universitair Ziekenhuis Gent Voeding na transplantatie 1 Algemene voedingsrichtlijnen Jemina Van Loo 24/06/2013 2 Inleiding Optimale gezondheid bereiken of bewaren 1) Medicatie 2) Gezonde voeding gezond gewicht gezonde voedingskeuzes

Nadere informatie

Voedselconsumptie Vergeleken met de Richtlijnen goede voeding Belangrijkste bevindingen

Voedselconsumptie Vergeleken met de Richtlijnen goede voeding Belangrijkste bevindingen Voedselconsumptie 212-214 Vergeleken met de Richtlijnen goede voeding 215 Het RIVM onderzoekt de voedselconsumptie in Nederland. Deze factsheet geeft in het kort weer hoe volwassenen (19-79 jaar) in de

Nadere informatie

Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus. Bij gebruik van GLP-1-analoog

Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus. Bij gebruik van GLP-1-analoog Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus Bij gebruik van GLP-1-analoog Aangezien u lijdt aan Diabetes mellitus, type 2 (oftewel ouderdomsdiabetes) én overgewicht hebt, heeft de arts u een behandeling met zogenaamd

Nadere informatie

Vluchteling en ondervoed

Vluchteling en ondervoed Vluchteling en ondervoed Herkennen en behandelen Marianne Zwolsman Dietist kindergeneeskunde UMCG Wat bespreken we Ondervoeding wereldwijd Vormen van malnutritie Vluchteling in Nederland Herkennen van

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen

Nadere informatie

Voedingsbeleid Kinderdagverblijf Kiekeboe 2015

Voedingsbeleid Kinderdagverblijf Kiekeboe 2015 Ons voedingsbeleid Inleiding Gezond zijn en blijven begint onder andere met voeding. Gezond eten betekent: gevarieerd en niet te veel. Een gezond voedingspatroon is een voedingspatroon waarmee problemen

Nadere informatie

Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best

Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best BOT Voor sterke botten is nodig: Calcium + Vitamine D + Bewegen >>> alle 3 samen! Sterke botten worden al in de jeugd gevormd

Nadere informatie

10-02-2013 LEZING. Carola Engbers

10-02-2013 LEZING. Carola Engbers 10-02-2013 LEZING Met Voeding in je kracht Mesologie Orthomoleculaire Geneeskunde PNI DE KLACHT Reguliere Geneeskunde Grondige medische kennis als basis voor de integratie van de andere vakken. Chinese

Nadere informatie

Factsheet. Duurzaam eten De rol van suiker in een duurzaam voedingspatroon

Factsheet. Duurzaam eten De rol van suiker in een duurzaam voedingspatroon Factsheet Duurzaam eten De rol van suiker in een duurzaam voedingspatroon Duurzaam eten wordt steeds belangrijker. Productie en consumptie van voedingsmiddelen zorgen wereldwijd voor 20-35% van de milieubelasting

Nadere informatie

UFS Productspecification

UFS Productspecification Page 1 of 5 Algemene informatie Description Knorr Professionnal Schaaldierenfond, gesteriliseerd 1L e Exemption Flags Product Name Exempt from Artwork Exempt from NEP Reporting Country Knorr Brand Name

Nadere informatie

Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen

Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen Prof Daan Kromhout Gezondheidsraad Gezondheidsraad 1 De commissie Wat zijn Richtlijnen goede voeding? Geïntegreerde boodschappen gebaseerd

Nadere informatie

Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding

Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding Wat zijn de nieuwe voedingsaanbevelingen vanuit de wetenschap? Prof. Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Voedingsonderzoek is moeilijk! Hoe komen Richtlijnen tot

Nadere informatie

Voedselconsumptie Vergelijking met de Richtlijnen goede voeding Belangrijkste bevindingen

Voedselconsumptie Vergelijking met de Richtlijnen goede voeding Belangrijkste bevindingen Voedselconsumptie 12-16 Vergelijking met de Richtlijnen goede voeding 15 Het RIVM onderzoekt de voedselconsumptie in Nederland. Van ruim mensen in de leeftijd van 1 tot en met 79 jaar is van 12 tot en

Nadere informatie

Wat zijn vetten? Soorten vetten Onverzadigde vetten Verzadigde vetten Transvetten Vetpercentages Tips

Wat zijn vetten? Soorten vetten Onverzadigde vetten Verzadigde vetten Transvetten Vetpercentages Tips Vetten 1 Onderwerpen Wat zijn vetten? Soorten vetten Onverzadigde vetten Verzadigde vetten Transvetten Vetpercentages Tips 2 Wat zijn vetten? Vetten zijn naast eiwitten en koolhydraten, een van de drie

Nadere informatie

Consumptie van koolhydraten in Nederland

Consumptie van koolhydraten in Nederland Consumptie van koolhydraten in Nederland Caroline van Rossum 1 Inhoud Voedselconsumptie meten Inname Bronnen Waar en wanneer Verschillen in bevolking Veranderingen 2 Voedselconsumptiepeilingen Inzicht

Nadere informatie

Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice

Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice Japo Ouwerkerk Media Rakkers, 17 januari 2012 Social Benefit Storytelling in Practice Agenda 1. Introductie 2. What drives the world: Globale trends in Voedingsmiddelenwereld 3. Drives what we do: Intro

Nadere informatie

2. Schijf van Vijf samengevat

2. Schijf van Vijf samengevat 2. Schijf van Vijf samengevat 2.1 De essentie van de Schijf van Vijf De Schijf van Vijf is het beeldmerk dat laat zien wat gezond eten inhoudt. Het beeldmerk wordt onderbouwd met de Richtlijnen Schijf

Nadere informatie

Nitraatrichtlijn. op weg naar het laatste. 28 November 2012 Mark Heijmans

Nitraatrichtlijn. op weg naar het laatste. 28 November 2012 Mark Heijmans Nitraatrichtlijn op weg naar het laatste actieprogramma? 28 November 2012 Mark Heijmans 1 Opzet Van mondiaal naar mineraal en van mineraal naar lokaal Beleid: ruimte en kaders Uitvoering: instrumenten,

Nadere informatie

Script. The consumption of animal and fish protein is essential for the well-being of billions of people worldwide.

Script. The consumption of animal and fish protein is essential for the well-being of billions of people worldwide. Script The consumption of animal and fish protein is essential for the well-being of billions of people worldwide. The downside? It s also responsible for a large proportion of greenhouse gas and other

Nadere informatie

Catering De Moespot. Onze prijzen zijn heel redelijk. Zo betaalt u voor een feestelijk keuzemenu:

Catering De Moespot. Onze prijzen zijn heel redelijk. Zo betaalt u voor een feestelijk keuzemenu: uiterlijke verzorging CSPE KB 2010 bijlage Folder Catering De Moespot De Moespot is gespecialiseerd in voeding voor ouderen. Wij verzorgen de catering zowel voor uw feest als voor uw dagelijkse maaltijden.

Nadere informatie

Menu Toelichting op het menu

Menu Toelichting op het menu Verslag door Ilona 928 woorden 5 juli 2017 10 1 keer beoordeeld Vak Biologie Menu Toelichting op het menu In het kader van voedsel, een onderwerp dat wij nu behandelen heb ik een menu gemaakt voor een

Nadere informatie

Voedselconsumptie in Nederland anno nu Eerste bevindingen van voedselconsumptiepeiling Caroline van Rossum

Voedselconsumptie in Nederland anno nu Eerste bevindingen van voedselconsumptiepeiling Caroline van Rossum Voedselconsumptie in Nederland anno nu Eerste bevindingen van voedselconsumptiepeiling 2012-2016 Caroline van Rossum 1 Voedselconsumptiepeilingen Inzicht in wat, waar en wanneer voedingsmiddelen worden

Nadere informatie

De voedingsdriehoek. Wat en hoe?

De voedingsdriehoek. Wat en hoe? De voedingsdriehoek Wat en hoe? Wat haal je uit de posters Vind je gezonde voeding belangrijk? Ben je op de hoogte van wat gezonde voeding wel en niet is? Vind je van jezelf dat je gezond eet? Gaat gezond

Nadere informatie

Voorkom Zwangerschapsdiabetes

Voorkom Zwangerschapsdiabetes Voorkom Zwangerschapsdiabetes Steeds meer zwangere vrouwen krijgen zwangerschapsdiabetes (zwangerschapssuiker). Deze folder geeft informatie over gezond eten en bewegen tijdens zwangerschap. Wat is zwangerschapsdiabetes?

Nadere informatie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Centrale vraagstellingen: 1. Hoe kijkt een internationale zuivelonderneming als FrieslandCampina

Nadere informatie

Bewegen x vakleerkracht = toekomst 2

Bewegen x vakleerkracht = toekomst 2 Bewegen x vakleerkracht = toekomst 2 Workshop voeding Vincent Verdoorn Fontys Sporthogeschool (Bewegen + voeding) x vakleerkracht = toekomst 2 Workshop voeding Vincent Verdoorn Fontys Sporthogeschool Inhoud

Nadere informatie

Verantwoording campagne Nationale Week Zonder Vlees 2019

Verantwoording campagne Nationale Week Zonder Vlees 2019 v Verantwoording campagne Nationale Week Zonder Vlees 2019 De bespaarde impact van vlees vervanging DATUM: 20-11-2018 Blonk Consultants ondersteunt bedrijfsleven, overheden en maatschappelijke organisaties

Nadere informatie

Gezonde Voeding Tips.

Gezonde Voeding Tips. Gezonde Voeding Tips 1 Waarom is een gezond dieet zo belangrijk? A) Voorkom risico s op aandoeningen Weet je dat de meeste aandoeningen kunnen worden voorkomen? Voorbeelden hiervan zijn:» Hartaandoeningen»

Nadere informatie

Agrifood voor klimaat. Klimaattop 2016

Agrifood voor klimaat. Klimaattop 2016 Agrifood voor klimaat Klimaattop 2016 Initiatiefnemers 2 GHG emission (Mton CO2-eq) Verschillende uitstoot per sector 250 200 150 100 CO2 Land use change soybean CO2 fossil fuel consumption CO2 fertilizer

Nadere informatie

Gezond/onbewerkt eten (clean eating) VS. If It Fits Your Macro s (IIFYM)

Gezond/onbewerkt eten (clean eating) VS. If It Fits Your Macro s (IIFYM) Gezond/onbewerkt eten (clean eating) VS. If It Fits Your Macro s (IIFYM) Op je voeding letten, gezond eten of diëten hoe je het ook noemt, het moet wel leuk blijven! If It Fits Your Macro s is daar bij

Nadere informatie

Werkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst

Werkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst Volop uit de Schijf van Vijf Veel groente en fruit Werkblad Vooral volkoren, zoals volkorenbrood, volkoren pasta en couscous en zilvervliesrijst Gezond eten: Genoeg zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas

Nadere informatie

Vanuit het ziekenhuis een gezonder eetpatroon bevorderen voor gezondheidswinst Inzet van Eetscore in zorgpaden. Dr.

Vanuit het ziekenhuis een gezonder eetpatroon bevorderen voor gezondheidswinst Inzet van Eetscore in zorgpaden. Dr. Vanuit het ziekenhuis een gezonder eetpatroon bevorderen voor gezondheidswinst Inzet van Eetscore in zorgpaden Dr. Jeanne de Vries Eetscore Applicatie Eetscore Application Eetscore vragenlijst (DHD-FFQ)

Nadere informatie

Sensitivity Control Diet voor de hond

Sensitivity Control Diet voor de hond SENSITIVITY CONTROL DIET Bij de behandeling van voedselovergevoeligheid zal uw dierenarts uw hond of kat een speciale dieetvoeding voorschrijven. Royal Canin Sensitivity Control Diet is speciaal ontwikkeld

Nadere informatie

Voeding voor goed herstel na operatie

Voeding voor goed herstel na operatie Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies en eet gezond! 4 2. Nuchter voor de operatie? 4 3. Voeding na de operatie 5 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!

Nadere informatie

Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?)

Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?) Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?) Gezond zijn levert dus niet alleen meer Als voorbeeld vergelijken we twee jaren op, vijftigjarigen zonder en met diabetes maar ook veel betere en vitalere

Nadere informatie

gezond zwanger met vitamines en mineralen

gezond zwanger met vitamines en mineralen gezond zwanger met vitamines en mineralen Vitamines en mineralen: we kunnen geen dag zonder We weten dat we ze elke dag nodig hebben. Maar wat zijn het nu eigenlijk? Vitamines en mineralen zijn voedingsstoffen

Nadere informatie

Wij, Nederlanders, hebben er ook veel nieuwe eetgewoontes bij gekregen. Dat komt door drie dingen:

Wij, Nederlanders, hebben er ook veel nieuwe eetgewoontes bij gekregen. Dat komt door drie dingen: Samenvatting door B. 739 woorden 29 november 2016 6,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 7.1 Eten Eet iedereen hetzelfde? Eetgewoontes hangen van verschillende dingen af: je voorkeur voor eten

Nadere informatie

standaard gebruikers Voedingsmiddel gemiddelde afwijking aantal [%] Overigen 112 92 4952 83 td ochtend 0 4 6 0 td middag 1 7 49 1 td avond 1 11 63 1

standaard gebruikers Voedingsmiddel gemiddelde afwijking aantal [%] Overigen 112 92 4952 83 td ochtend 0 4 6 0 td middag 1 7 49 1 td avond 1 11 63 1 Tabel 24 Dagelijkse consumptie van groepen voedingsmiddelen door diverse bevolkingsgroepen naar tussendoorgebruik (berekening bij gebruikers van tussendoortjes) Project : Basis rapportage VCP (SAS) Weergave:

Nadere informatie

Diabetes mellitus. Victoza en voeding

Diabetes mellitus. Victoza en voeding Diabetes mellitus Victoza en voeding In het kort Wat is diabetes? Diabetes mellitus wordt in de volksmond ook wel suikerziekte genoemd. Bij Diabetes mellitus is er geen of onvoldoende insuline beschikbaar

Nadere informatie

Eiwitten. Voeding en Welzijn

Eiwitten. Voeding en Welzijn Eiwitten Voeding en Welzijn Vandaag Mindmap Maak een mindmap Wat weet je allemaal over eiwitten? Filmpje Filmpje Wat is je opgevallen in het filmpje? Wat wist je nog niet? Opdracht Pak ons voedsel erbij.

Nadere informatie