Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen

Transcriptie

1 Wetenschappelijke onderbouwing Nederlandse voedingsrichtlijnen Prof Daan Kromhout Gezondheidsraad Gezondheidsraad 1

2 De commissie Wat zijn Richtlijnen goede voeding? Geïntegreerde boodschappen gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek om chronische ziekten te voorkomen door middel van voeding 2

3 Voedingsstoffen verzadigd d vet onverzadigd vet Na Vitamine D Voedingsmiddelen 3

4 Voedingspatronen Top-10 chronische ziekten NL Cardiometabool: Kanker: Overig: coronaire hartziekten beroerte hartfalen diabetes mellitus type 2 borstkanker darmkanker longkanker longziekten (COPD) dementie depressie 4

5 Causale risicofactoren Bloeddruk: LDL-cholesterol: Gewicht: hart- en vaatziekten coronaire hartziekten diabetes mellitus type 2 Meta-analyses van prospectief onderzoek Cohortonderzoek naar verband met ziekte RCT s naar effect op causale risicofactoren RCT s naar effect op ziekte 5

6 ACHTERGROND DOCUMENTEN REACTIES OPENBARE CONCEPTEN INTEGRATIE VAN BEVINDINGEN ANTWOORDEN ADVIES TOETSING BERAADSGROEPEN Integratie van bevindingen Overtuigende bewijskracht RCT s ziekte + cohortonderzoek RCT s causale risicofactor + cohortonderzoek RCT s causale risicofactor Aannemelijke bewijskracht Cohortonderzoeken 6

7 Richtlijn groente en fruit Gezondheidsraad Onderzochte blootstellingen KOOLSOORTEN GROENTE GROENTEVEZEL GROENE BLADGROENTE FRUIT CITRUSFRUIT FRUITVEZEL & PECTINE 7

8 Beschikbaar onderzoek RCT s Bloeddruk LDL-cholesterol Gewicht COHORTONDERZOEKEN Hartinfarct Borstkanker Beroerte Darmkanker Diabetes Longkanker Longziekten Dementie Conclusies Conclusies over effecten of verbanden Aantal Grote bewijskracht 13 Geringe bewijskracht 7 Onwaarschijnlijk 9 Niet eenduidig 4 Te weinig onderzoek 9 Geen onderzoek hartfalen depressie 8

9 Conclusies Conclusies over effecten of verbanden Aantal Grote bewijskracht 13 Geringe bewijskracht 7 Onwaarschijnlijk 9 Niet eenduidig 4 Te weinig onderzoek 9 Geen onderzoek hartfalen depressie Conclusies met grote bewijskracht RCT s Bloeddruk LDL-cholesterol Gewicht COHORTONDERZOEKEN Hartinfarct Borstkanker Beroerte Darmkanker Diabetes Longkanker Longziekten Dementie 9

10 Overtuigende effecten RCT s COHORTONDERZOEKEN Bloeddruk LDL-cholesterol Hartinfarct Beroerte Diabetes Darmkanker Longkanker Overtuigende effecten RCT s COHORTONDERZOEKEN Bloeddruk LDL-cholesterol Hartinfarct Beroerte Diabetes Darmkanker Longkanker 10

11 Afleiding van de richtlijn Richtlijn groente en fruit Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200 gram fruit. Ondersteunend zijn de verbanden met: Diabetes type 2 Darmkanker Longkanker 11

12 Gemiddelde consumptie per dag in Nederland 125 gram 90 gram 125 gram 120 gram Afleiding van de richtlijn Proof of principle : PREDIMED trial 12

13 Richtlijnen 2015 (overtuigend bewijs) Eet ten minste 15 gram ongezouten noten per dag. Eet wekelijks peulvruchten. Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkorenbrood of andere volkorenproducten. Richtlijnen 2015 (overtuigend bewijs) Vervang geraffineerde graanproducten door volkorenproducten. Vervang boter, harde margarines en bak- en braadvetten door zachte margarines, vloeibare bak- en braadvetten en plantaardige oliën. Vervang ongefilterde door gefilterde koffie. 13

14 Richtlijnen 2015 (overtuigend bewijs) Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis. Drink dagelijks drie koppen thee. Richtlijnen 2015 (overtuigend bewijs) Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken. Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag. 14

15 Richtlijnen 2015 (overtuigend bewijs) Beperk de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag. Het gebruik van voedingsstofsupplementen is niet nodig, behalve voor mensen die tot een specifieke groep behoren waarvoor een suppletieadvies geldt. Richtlijnen 2015 (aannemelijk bewijs) Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk en yoghurt. Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees. 15

16 De 2015 algemene voedingsrichtlijn Eet meer plantaardig en minder dierlijk voedsel 16