Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken

Transcriptie

1 Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken Laura Van Vooren, Bert Reubens, Kris Verheyen, Steven Broekx CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017

2 Beurs: Partners:

3 Ecosysteemdiensten Stevens et al., 2014

4 Context Intensieve landbouw Landbouw in combinatie met halfnatuurlijke elementen Foley et al. (2005)

5 Grasstroken Sediment en nutriënten (P) worden gecapteerd in de grasstrook Vermindering van erosie Verbetering waterkwaliteit Muñoz Carpena, 2017

6 Grasstroken Sediment en nutriënten (P) worden gecapteerd in de grasstrook Vermindering van erosie Verbetering waterkwaliteit Opname van nutriënten (N,P) en denitrificatie (N) Verbetering waterkwaliteit Muñoz Carpena, 2017

7 Grasstroken Sediment en nutriënten (P) worden gecapteerd in de grasstrook Vermindering van erosie Verbetering waterkwaliteit Opname van nutriënten (N,P) en denitrificatie (N) Verbetering waterkwaliteit Muñoz Carpena, 2017 Permanente bodembedekking, decompositie van boven en ondergronds biomassa Bodem organische koolstof Koolstofopslag

8 Grasstroken Sediment en nutriënten (P) worden gecapteerd in de grasstrook Vermindering van erosie Verbetering waterkwaliteit Opname van nutriënten (N,P) en denitrificatie (N) Verbetering waterkwaliteit Muñoz Carpena, 2017 Permanente bodembedekking, decompositie van boven en ondergronds biomassa Bodem organische koolstof Koolstofopslag Permanente vegetatie Habitats en voedsel Natuurlijke plaagbestrijding en biodiversiteit

9 Houtkanten Kang et al., 1986 Verbetering waterkwaliteit Koolstofopslag Natuurlijke plaagbestrijding en biodiversiteit

10 Houtkanten Kang et al., 1986 Verbetering waterkwaliteit Koolstofopslag Natuurlijke plaagbestrijding en biodiversiteit Competitie voor licht en nutriënten Verminderde opbrengst

11 Meta-analyse: grasstroken + 37%

12 Meta-analyse: grasstroken + 37% Aantal natuurlijke predatoren Aantal bladluizen

13 Meta-analyse: grasstroken + 37% 76% 73% 90% Aantal natuurlijke predatoren Aantal bladluizen

14 Meta-analyse: houtkanten 29%

15 Meta-analyse: houtkanten 29% + 22%

16 Meta-analyse: houtkanten 29% + 22% Aantal natuurlijke predatoren

17 Meta-analyse: houtkanten 29% 69% + 22% 67% 91% Aantal natuurlijke predatoren

18 Eigen veldobservaties: experimentele setup 6 percelen met grasstroken 30 m 10 m Bodemval Bodemstalen: SOC (%) ( 0 10 cm, cm) P CaCl 2 en P Olsen (mg kg 1 ) (0 10 cm) Bodemstalen: NO 3 N en NH 4 + N (mg kg 1 ) ( 0 30 cm, cm, cm)

19 Eigen veldobservaties: experimentele setup 6 percelen met grasstroken 4 percelen met houtkanten 30 m 10 m 30 m 10 m Bodemval Opbrengst Bodemstalen: SOC (%) ( 0 10 cm, cm) P CaCl 2 en P Olsen (mg kg 1 ) (0 10 cm) Bodemstalen: NO 3 N en NH 4 + N (mg kg 1 ) ( 0 30 cm, cm, cm)

20 Eigen veldobservaties: resultaten Grasstroken P Olsen (ppm) Minerale stikstof (kg/ha) Bodem organische koolstof (ton/ha) positie

21 Eigen veldobservaties: resultaten Grasstroken Houtkanten P Olsen (ppm) Minerale stikstof (kg/ha) Minerale stikstof (kg/ha) Opbrengst (ton/ha) Bodem organische koolstof (ton/ha) Bodem organische koolstof (ton/ha) positie afstand (m)

22 Meta-analyse vs. veldobservaties Koolstofopslag (0-20 cm) Akker: 27 ton/ha Grasstrook meta-analyse: 40 ton/ha Grasstrook eigen data: 42 ton/ha Akker: ton/ha Houtkant (1 m) meta-analyse: ton/ha Houtkant (1 m) eigen data: ton/ha Houtkant (10 m) meta-analyse: ton/ha Houtkant (10 m) eigen data: ton/ha

23 Meta-analyse vs. veldobservaties Koolstofopslag (0-20 cm) Akker: 27 ton/ha Grasstrook meta-analyse: 40 ton/ha Grasstrook eigen data: 42 ton/ha Akker: 38 ton/ha Houtkant (1 m) meta-analyse: 42 ton/ha Houtkant (1 m) eigen data: 42 ton/ha Houtkant (10 m) meta-analyse: 38 ton/ha Houtkant (10 m) eigen data: 39 ton/ha

24 Meta-analyse vs. veldobservaties 1. Resultaten uit de literatuur vinden we niet altijd terug in de praktijk Effect van lokaal beheer vb. het ruimen van de grachten Effect van omgeving: vb. helling van het perceel 2. Sommige indicatoren volstaan niet om de gewenste trends op te meten => er is een trade-off tussen enerzijds een uitgebreide maar arbeidsintensieve en anderzijds een vereenvoudigde en meer haalbare experimentele setup Mogelijke verbeteringen: - overwinteringspatronen van predatoren - hydrologische processen

25 Meta-analyse vs. veldobservaties 1. Resultaten uit de literatuur vinden we niet altijd terug in de praktijk Effect van lokaal beheer vb. het ruimen van de grachten Effect van omgeving: vb. helling van het perceel 2. Sommige indicatoren volstaan niet om de gewenste trends op te meten => er is een trade-off tussen enerzijds een uitgebreide maar arbeidsintensieve en anderzijds een vereenvoudigde en meer haalbare experimentele setup Mogelijke verbeteringen: - overwinteringspatronen van predatoren - hydrologische processen

26 Conclusies Zowel grasstroken als houtkanten bieden potentieel maar niet noodzakelijk een garantie op levering van ecosysteemdiensten Onderzoek naar de impact van verschillende factoren is nodig Metingen moeten goed doordacht zijn wat betreft selectie van de indicatoren, timing, locatie etc. = grote uitdaging voor verder onderzoek

27 Conclusies Zowel grasstroken als houtkanten bieden potentieel maar niet noodzakelijk een garantie op levering van ecosysteemdiensten Onderzoek naar de impact van verschillende factoren is nodig Metingen moeten goed doordacht zijn wat betreft selectie van de indicatoren, timing, locatie etc. = grote uitdaging voor verder onderzoek

28 Conclusies Zowel grasstroken als houtkanten bieden potentieel maar niet noodzakelijk een garantie op levering van ecosysteemdiensten Onderzoek naar de impact van verschillende factoren is nodig Metingen moeten goed doordacht zijn wat betreft selectie van de indicatoren, timing, locatie etc.

29 Dank u wel Instituut voor Landbouw, Visserij en Voedingsonderzoek Burg. Van Gansberghelaan Merelbeke België T + 32 (0) F +32 (0) laura.vanvooren@ilvo.vlaanderen.be