Koolstofopslag onder grasland en andere bodembeheersmaatregelen
|
|
- Simon de Winter
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Koolstofopslag onder grasland en andere bodembeheersmaatregelen Tommy D Hose Greet Ruysschaert Tweede klimaatrondetafel "Landbouw en Visserij 3 oktober 2016
2 Grasland in Vlaanderen 30% van het Vlaamse landbouwareaal Evolutie van het graslandareaal, ha, Totaal Blijvend grasland Tijdelijk grasland 0 Bron: FOD Economie Algemene Directie
3 Koolstofopslag onder grasland Akker Gras Bos Klumpp K. (2016) Gelijkaardige bevindingen voor België (Lettens et al. 2005)
4 Ongep. data ILVO Senapati et al Leifeld et al Kämpf et al Poeplau et al Soussana et al Conant et al Tyson et al Arrouays et al Fornara et al Poeplau et al Lugato et al De Bruijn et al Post en Kwon 2000 Freibauer et al Koolstofopslag onder grasland Hoe snel wordt koolstofvoorraad onder grasland opgebouwd? 2,50 2,00 1,99 Sink: 0,5 1,0 t C ha -1 jaar -1 t C ha -1 jaar -1 1,50 1,00 0,50 0,47 0,80 0,70 0,72 0,49 1,01 1,00 0,60 0,37 1,28 0,60 0,50 0,33 1,40 0, jaar jaar jaar jaar jaar > 40 > jaar
5 Koolstofopslag onder grasland Hoeveel koolstof gaat verloren bij scheuren van grasland? 5-10 jaar jaar jaar > 40 jaar 5-10 jaar jaar jaar > 40 jaar 0,00 Loiseau et al Soussana et al Poeplau et al Freibauer et al Loiseau et al Freibauer et al Poeplau et al Gregory et al ,50-0,47 t C ha -1 jaar -1-1,00-1,50-2,00-0,95-1,81-1,00-1,70-1,81-2,50-3,00-3,50-2,80-3,20 Source: 1,0 2,0 t C ha -1 jaar -1
6 Koolstofopslag onder grasland Rothamsted, Johnston et al. (1994) Koolstofverlies bij omzetten gras -> akker gaat (minstens) dubbel zo snel als opbouw bij omzetten akker -> gras
7 Koolstofopslag onder grasland Hoe evolueert de koolstofopslag? Wanneer evenwicht bereikt? Afhankelijk van: Bodemstructuur en samenstelling (vb. klei vs zand) Bodemvocht en temperatuur Kwaliteit C-input Initiële koolstofstock Rothamsted, Jenkinson (1988)
8 Koolstofopslag onder grasland Welk potentieel is er nog voor koolstofopslag onder huidig grasland? Koolstofverzadiging van de bodem C sat = x bodempartikels 20 µm (%) (Hassink 1997) Koolstofopslagpotentieel C pot = C sat C cur ( 20 µm) Case studies Referentie Locatie Diepte (cm) C pot (t ha -1 ) Akkerland Grasland Wiesmeier et al. (2014) Duitsland ,0 6,0 Angers et al. (2011) Frankrijk ,7 - Beare et al. (2014) Nieuw-Zeeland ,2 55% van alle graslandpercelen in België ligt onder streefzone BDB
9 Koolstofopslag onder grasland Welk effect oefent het beheer van grasland uit? 1. Type uitbating: begrazen, maaien of een combinatie van beide 2. Intensiteit van de uitbating: intensief of extensief 3. Bemestingsniveau 4. Vernieuwing minerale of organische bemesting ploegen en opnieuw inzaaien
10 kg OC m -1 (0-60cm) 1. Graslandbeheer: type uitbating Grazen Maaien Recyclage van C via dierlijke excreties Constante afvoer van C 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 4 GVE/ha 2-4 sneden 1-2 sneden+ 4 GVE/ha t C ha -1 jaar -1 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 1,5 GVE/ha 3-5 sneden 0,0 Grazen Maaien Maaien + Grazen Mestdagh et al Grazen Maaien Grazen Maaien Senapati et al. (2014) Soussana et al. (2010)
11 kg C m -2 (0-60cm) 2. Graslandbeheer: intensiteit Intensief Extensief Hoge veebezetting/maaifrequentie en bemestingsdosis Lage veebezetting/maaifrequentie en bemestingsdosis t C ha -1 jaar ,5 1 0,5 0-0,5-1 Amman et al. (2009) 4 sneden, 200 N 1,47 3 sneden, 0 N Extensief Intensief -0,57 20, , , ,5 17 <1 GVE/ha <25 N 18,7 Ward et al. (2016) 20,2 1,5 GVE/ha N 2-3,5 GVE/ha >100 N 18,2 Extensief Intermediair Intensief Soussana, Klump et al. (in prep.)
12 t C ha -1 (0-30cm) t C ha -1 (0-30cm) t C ha -1 (0-30cm) 3. Graslandbeheer: bemestingsdosis Merelbeke a a a N a ab b 0 N 225 N 450 N 3s 5s 7s # snedes 0 N a b 2s 3s # snedes
13 3. Graslandbeheer: bemestingsdosis t C ha -1 jaar ,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Fornara et al ,86 0,55 0,42 0,37 0,32 0,28 0, N 50 m³ 100 m³ 200 m³ 50 m³ 100 m³ 200 m³ Mineraal Runderdrijfmest Varkensdrijfmest
14 4. Graslandbeheer: vernieuwing Weinig gegevens beschikbaar met focus op C Blijvend grasland Vernieuwd Ierland; Necpalova et al. (2014) >10 jaar, C 0 = 4,5%, 0-30cm +0,1 t C ha -1 jaar -1 ploegen (0-20cm) -> inzaai -12,9 t C ha -1 jaar -1 (2,5 jaar) Duitsland; Linsler et al. (2013) >10 jaar, C 0 = 2,2%, 0-10cm ploegen (0-25cm) -> inzaai -4,3 t C ha -1 jaar -1 (2 jaar) Geen effect (5 jaar)
15 Grasland Koolstofopslag onder grasland (0,5-1,0 t C ha -1 jaar -1 ) Behoud blijvend grasland Potentieel extra C-opslag Omzetting gras <-> akker: verlies >> opbouw Effect van beheer: Grazen > maaien Gematigd beheer optimaal Dierlijke mest > minerale bemesting Lage frequentie vernieuwing
16 Koolstofopslag onder grasland: regionaal niveau Koolstofstocks onder grasland in Vlaanderen In kaart gebracht door 3 studies met methode Mestdagh et al : -0,80 t ha -1 jaar -1 Lettens et al : -0,70 t C ha -1 jaar -1 Meersman et al : -0,02 t C ha -1 jaar -1 LULUCF
17 LULUCF Jaarlijkse rapporteringen: UNFCCC en KP Kyoto-Protocol (KP), art. 3.3 activiteiten rond bebossing, herbebossing, ontbossing (t.o.v. 1990) UNFCCC: klimaatverdrag Verenigde Naties Landgebruiken en veranderingen in landgebruik vanaf 1990 Vb. grassland remaining grassland: oppervlakte GG x (-0,019) t C ha -1 jaar -1 Daling verklaard door Blijvend grasland Tijdelijk grasland MAP Referentiejaar 1960 (nu 2005?) Actualisatie
18 Actualisatie koolstofstocks onder grasland in Vlaanderen Metingen koolstofconcentratie Bodemkundige Dienst van België onder grasland (0-6cm) Methode Mestdagh 2005 Koolstofstocks (0-30cm, 0-1m) onder grasland voor: 2015 (meest recente data) 2005 (nieuw referentiejaar?) Evolutie > 2015:? t C ha -1 jaar -1
19 Andere bodembeheersmaatregelen Wisselbouw Compost en/of stalmest toepassen Stro inwerken Niet-kerende bodembewerking Groenbedekkers
20 Wisselbouw Wat is het effect van het roteren van grasland met akkerbouwgewassen? cm, 36 jaar 0-30cm, 20 jaar t C ha gras wisselbouw akker gras wisselbouw akker van Eekeren et al Loiseau et al. 1996
21 t C ha -1 jaar -1 t C ha -1 jaar -1 1,4 1,2 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,64 Willekens et al < 2 t C ha-1 jaar-1 0,71 Witter et al Compost 1,02 Stalmest Compost en/of stalmest 1,29 1,22 1,33 D'Hose et al. Vanden Nest Cougnon et Vanden Nest 2016 et al al et al ,18 0,18 Smith en Powlson 1996 Schnieder ,92 Tits et al ,47 Willekens et al t C ha-1 jaar-1 > 3 t C ha-1 jaar-1 0,5 Johnston et al ,31 1,22 Vanden Nest et al Vanden Nest et al ,01 Johnston et al < 2 t C ha-1 jaar t C ha-1 jaar-1 > 3 t C ha-1 jaar-1 1,60 Tits et al Koolstofopbouw Compost stalmest (dosis) MAP Compost C zonder N & P (D Hose et al. 2016) Stalmest Risico op P (Vanden Nest et al. 2016)
22 Smith et al Kick en Poletschny 1980 Smith et al Powlson et al Houot et al Stro inwerken 0,6 t C ha -1 jaar -1 0,5 0,4 0,3 0,2 0,4 0,46 0,41 0,5 0,1 0,1 0 stro-input: 4 7 t ha -1 jaar -1
23 Niet-kerende bodembewerking Verschillende Vlaamse studies vb. D Haene 2008, Vermang 2012 Effectief tegen erosie Koolstofherverdeling ipv. koolstofopbouw 4,50 4,00 3,50 3,00 Koolstofstocks (0-30cm) kg C m -2 2,50 2,00 1,50 1,00 0, cm 0-10 cm 0,00 Ploegen Niet kerend BOPACT D Hose et al. 2016
24 Groenbedekkers Afhankelijk van type en ontwikkeling Groenbedekker C eff (t C ha -1 ) Italiaans raaigras 0,42 Gele mosterd 0,30 Phacelia 0,25 Bladrammenas 0,34 Voederwikke 0,29 Sleutel et al. (2007)
25 Scenario-analyse Effect van bodembeheersmaatregelen op koolstofopbouw opschalen naar Vlaanderen Reductiedoestellingen : ongeveer ton CO 2 - equivalenten/jaar (periode ) compenseren door C-opslag in de bodem Aandachtspunt: koolstofopbouw > koolstofafbraak => koolstofsekwestratie VLM fiche Organische stof
26 Conclusies Koolstofopslag onder grasland Behoud van blijvend grasland Goed beheer kan koolstofopslag verhogen Actualisatie van koolstofstocks onder grasland in Vlaanderen Akkerland: wisselbouw, compost/stalmest, stro inwerken en groenbedekkers kunnen bijdragen aan koolstofopbouw (of ten minste op peil houden) Systeem- en ketenbenadering
27 Dank u wel! Instituut voor Landbouwen Visserijonderzoek Burg. Van Gansberghelaan Merelbeke België T + 32 (0) F +32 (0) plant@ilvo.vlaanderen.be
Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen
Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen MINARAAD - infomoment LULUCF 30 januari 2018 Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest
Nadere informatieMaatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen
Maatregelen voor koolstofopslag onder gras- en akkerland in Vlaanderen Tommy D Hose, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Victoria Nelissen, Thijs Vanden Nest en Greet Ruysschaert CriNglooP Collectief studienamiddag
Nadere informatieBodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming?
Bodembeheer en teelt(systemen): landbouw als oplossing voor de klimaatopwarming? TOMMY D HOSE Studiedag Landbouw en Klimaat 17 april 2018, Melle Overzicht Koolstofopslag in landbouwbodems en organische
Nadere informatieILVO Mededeling 231 juli 2017 MOGELIJKHEDEN VOOR KOOLSTOFOPSLAG ONDER GRAS- EN AKKERLAND IN VLAANDEREN
ILVO Mededeling 231 juli 2017 MOGELIJKHEDEN VOOR KOOLSTOFOPSLAG ONDER GRAS- EN AKKERLAND IN VLAANDEREN ILVO Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek www.ilvo.vlaanderen.be Mogelijkheden
Nadere informatieKoolstofopslag in de bodem, klimaatvriendelijke teelten en organische stofkringlopen
Koolstofopslag in de bodem, klimaatvriendelijke teelten en organische stofkringlopen Klim-O-dag Tommy D Hose Eenheid: P - Teelt, Bodem en Omgeving Organisatie vanuit ELK - Expertisecentrum Landbouw en
Nadere informatieKlimaat en Landbouw. Joris Relaes. LTO Themabijeenkomst EU-klimaatvoorstellen land- en tuinbouw ILVO
Klimaat en Landbouw LTO Themabijeenkomst EU-klimaatvoorstellen land- en tuinbouw Joris Relaes Kamerik (NL) 24 oktober 2016 Indeling I. Korte voorstelling ILVO II. Klimaatmitigatie III. Land Use Land Use
Nadere informatieILVO. Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars!
Bodemleven stimuleren Gereduceerde bodembewerking en organische bemesting/bodem-verbeteraars! Tommy D Hose Themamiddag Bemesting Akkerbouw CBAV 29 november 2018 ILVO Inhoud 1. Catch-C 2. Bodemleven: Wie?
Nadere informatieWerken aan bodemkwaliteit via boerderijcompostering en niet-kerende bodembewerking. Ervaringen bij ILVO
Werken aan bodemkwaliteit via boerderijcompostering en niet-kerende bodembewerking Ervaringen bij ILVO Waarom het onderzoek? Rotaties/gewassen MAP Bemesting Bewerking Gewasproductie Chemisch OS Fysisch
Nadere informatieBodemverbeterende maatregelen en stikstofdynamiek
Bodemverbeterende maatregelen en stikstofdynamiek Koen Willekens Bart Vandecasteele Greet Ruysschaert Tommy D Hose Luc Dereycke Lieven Delanote Stefaan De Neve 9 oktober 2014 CriNglooP Collectief Instituut
Nadere informatieHoe kunnen we het best koolstof opslaan in graslandbodems?
Hoe kunnen we het best koolstof opslaan in graslandbodems? Resultaten van een lange-termijn-veldexperiment Greet Ruysschaert, Bart Vandecasteele, Gert-Jan Keirse, Inge Mestdagh, Alex De Vliegher, Peter
Nadere informatieMeerjarig proefopzet bodembeheer
Meerjarig proefopzet bodembeheer Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Alex De Vliegher, Greet Ruysschaert, Bert Van Gils, Bert Reubens, Johan Van Waes Eenheid Plant, Teelt en Omgeving Studiedag Bioforum
Nadere informatieOpties voor duurzaam stikstof- en koolstofbeheer in intensieve teelten
Opties voor duurzaam stikstof- en koolstofbeheer in intensieve teelten De Vliegher A. De Waele J. Agneessens L. CriNglooP Collectief 9 oktober 2014 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid
Nadere informatieBodemkwaliteit en organische stof - Hoe sturen?
Bodemkwaliteit en organische stof - Hoe sturen? Greet Ruysschaert Studiedag Boomkwekerij, Destelbergen 4 februari 2016 Onderzoek bodembeheer Rotaties/gewassen MAP Bemesting Bewerking Gewasproductie Chemisch
Nadere informatieILVO. Workshop De bodem als leverancier van ecosysteemdiensten Landbouw
Workshop De bodem als leverancier van ecosysteemdiensten Landbouw Greet Ruysschaert, Bert Reubens Symposium ecosysteemdiensten. Naar een robuuste en klimaatbestendige omgeving 4/02/2019 A. Beleidsmedewerker
Nadere informatieMilieukundig en economisch verantwoord fosforgebruik
Milieukundig en economisch verantwoord fosforgebruik Fien Amery, Bart Vandecasteele (ILVO) Annemie Elsen, Wendy Odeurs (BDB) Erik Smolders, Sophie Nawara (KU Leuven) Agriflanders, 11 januari 2019 Fosfor
Nadere informatieBeheer gericht op bodemkwaliteit in een biologisch teeltsysteem met groenbedekkers en plantaardige bemestingsvormen
Beheer gericht op bodemkwaliteit in een biologisch teeltsysteem met groenbedekkers en plantaardige bemestingsvormen Koen Willekens, Victoria Nelissen, Bert Van Gils, Peter Lootens, Tom De Swaef, Jane Debode,
Nadere informatieVoorstelling resultaten
Voorstelling resultaten Interregproject BodemBreed en ILVO-proefpercelen Greet Ruysschaert Studiedag erosie: niet-kerende bodembewerking 27 augustus 2013 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid
Nadere informatieStalmestopslag op de kopakker: Hoe risico op uitspoeling beperken en een waardevol product maken?
Stalmestopslag op de kopakker: Hoe risico op uitspoeling beperken en een waardevol product maken? Jarinda Viaene, Victoria Nelissen, Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Bert Reubens CriNglooP Collectief
Nadere informatieInleiding: LULUCF 31/01/2018 2
LULUCF-rapportering: berekening van de emissies en verwijderingen (sinks) van broeikasgassen door landgebruik, veranderingen in landgebruik en bosbouw Presentatie Minaraad 30 januari 2018 Soetkin Maene
Nadere informatieOrganische stof: stof tot nadenken
Wereld Bodemdag Organische stof: stof tot nadenken Steven Sleutel Universiteit Gent Vakgroep Bodembeheer Bodem organische stof (BOS) O,H C S P N Landbouwgrond organische koolstof (OC) voorraad 0-30cm Bron:
Nadere informatieEcosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken
Ecosysteemdiensten op akkers met houtkanten en grasstroken Laura Van Vooren, Bert Reubens, Kris Verheyen, Steven Broekx CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 Beurs: Partners: Ecosysteemdiensten
Nadere informatieILVO. Nieuwe organische meststoffen: wat zijn ze waard?
Nieuwe organische meststoffen: wat zijn ze waard? Thijs Vanden Nest, Bart Vandecasteele, Fien Amery & Chris Van Waes CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 ILVO In samenwerking met 2 Teeltsystemen
Nadere informatieLandgebruik en bodemkwaliteit Jan de Wit Nick van Eekeren
Landgebruik en bodemkwaliteit 60-20 - 20 Jan de Wit Nick van Eekeren Grasland Bouwland Huidige landbouwontwikkeling naar controle just in time, precisiebemesting,. Dit vraagt ook om risico-beheersing,
Nadere informatiePraktijk: Werken aan organische stof met melkveehouders
Praktijk: Werken aan organische stof met melkveehouders Nick van Eekeren Programma bodem, grasland en ecosysteemdiensten Productie Waterregulatie: kwantiteit en kwaliteit Klimaat: mitigatie en adaptatie
Nadere informatieWie is wakker op de akker? Veranderingen in bodemkwaliteit meten bij landbouwbodems
Wie is wakker op de akker? Veranderingen in bodemkwaliteit meten bij landbouwbodems Bart Vandecasteele, Thijs Vanden Nest, Tommy D Hose, Jane Debode, Greet Ruysschaert, Koen Willekens CriNglooP Collectief
Nadere informatieEmissies door de land- en tuinbouw en natuur - BKG. Rondetafel Klimaat, 20 juni 2016
Emissies door de land- en tuinbouw en natuur - BKG Rondetafel Klimaat, 20 juni 2016 Land- en tuinbouw / Natuur Veeteelt NH 3, CH 4, N 2 O, NO, NMVOS Kunstmest NH 3, N 2 O, NO Mestverwerking (vanaf 2000)
Nadere informatieStudienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen. Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden?
Studienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden? Annemie Elsen BDB Inhoud Belang van organische stof in de bodem meten
Nadere informatieWerken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren
Werken aan organische stof met melkveehouders. Het hoe en waarom? Nick van Eekeren Inhoud Waarom werken aan organische stof? Maatregelen organische stof Hoe we dat proberen vorm te geven onder de Nederlandse
Nadere informatieComposteren en inkuilen van dikke fractie en stalmest
Composteren en inkuilen van dikke fractie en stalmest Studiedag GeNeSys 9 juni 2016 Jarinda Viaene Promotoren ILVO: Bert Reubens, Bart Vandecasteele Promotor UG: Prof. Stefaan De Neve 1 2 Deel 1: Mogelijkheden
Nadere informatieGreater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool
Greater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool Hui Xu, Bart Vandecasteele, Steven Sleutel CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 Bijdrage
Nadere informatieBodembeheer in functie van ziekteweerbaarheid
Bodembeheer in functie van ziekteweerbaarheid Jane Debode Caroline De Tender, Wim Wesemael, Nicole Viaene, Johan Van Vaerenbergh, Koen Willekens, Tommy D Hose, Greet Ruysschaert, Bart Vandecasteele & Martine
Nadere informatieinagro Code van goede praktijk bodembescherming advies organische koolstofgehalte en zuurtegraad ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW
inagro ONDERZOEK & ADVIES IN LAND- & TUINBOUW Code van goede praktijk bodembescherming advies gehalte en zuurtegraad 2 Toelichting resultaten MTR_versie 2011 ORGANISCHE KOOLSTOF Organische stof en in de
Nadere informatieImpact van landbouwpraktijken op de oppervlaktewaterkwaliteit: een succesvolle aanpak in het probleemgebied van de Horstgaterbeek in Noord-Limburg
Impact van landbouwpraktijken op de oppervlaktewaterkwaliteit: een succesvolle aanpak in het probleemgebied van de Horstgaterbeek in Noord-Limburg Mia Tits, Frank Elsen Project uitgevoerd door de Bodemkundige
Nadere informatieKoester de Koolstof en verbeter de bodemkwaliteit door toepassing van houtsnippers
Koester de Koolstof en verbeter de bodemkwaliteit door toepassing van houtsnippers Mia Tits 1 en Brecht Lammens 2 1 Bodemkundige Dienst van België 2 Agrobeheercentrum Eco² Bodemkwaliteit en belang van
Nadere informatieBodembeheer in de biologische landbouw
Bodembeheer in de biologische landbouw Koen Willekens Alex De Vliegher Bart Vandecasteele Bert Van Gils Bert Reubens Lieven Delanote Annelies Beeckman Stefaan De Neve 9 oktober 2014 CriNglooP Collectief
Nadere informatieBemesting en uitbating gras(klaver)
Bemesting en uitbating gras(klaver) Alex De Vliegher ILVO-Plant T&O Melle, 10 november 2011 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en
Nadere informatieDEMETERtool in de praktijk. Pilootstudie bij 50 Vlaamse landbouwers
DEMETERtool in de praktijk Pilootstudie bij 50 Vlaamse landbouwers Slotevenement 7 maart 2016 Landbouwbedrijven 50 bedrijven (10 per provincie) op vrijwillige basis verschillende types landbouwbedrijf
Nadere informatieOordeelkundige stikstofbemesting in de begoniateelt
Oordeelkundige stikstofbemesting in de begoniateelt Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners
Nadere informatieHUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN
HUMUSZUREN ALS HULPMIDDEL VOOR DE OPTIMALISATIE VAN OPBRENGST EN KWALITEIT VAN RAAIGRAS BIJ VERMINDERDE BEMESTING Greet Verlinden, Thomas Coussens en Geert Haesaert Hogeschool Gent, Departement Biowetenschappen
Nadere informatieHet belang van organische stof en het verband met fosforbeschikbaarheid
Het belang van organische stof en het verband met fosforbeschikbaarheid Thijs Vanden Nest Studiedag bemesting in de fruitteelt, Boutersem 26 februari 2016 1 Langetermijn veldonderzoek ILVO Rotaties/gewassen
Nadere informatieDe organische stof balans: nuttig instrument voor bouw- èn grasland. NMI, Marjoleine Hanegraaf. Opstellen van een balans. Principe van een OS- balans
De organische stof balans: nuttig instrument voor bouw- èn grasland. NMI, Marjoleine Hanegraaf Principe van een OS- balans Het doel van een OS-balans is handhaven van het organische stofgehalte. Aanvoerbronnen
Nadere informatieBemestingswaarde van nabehandelde digestaatproducten
Bemestingswaarde van nabehandelde digestaatproducten Thijs Vanden Nest (), Elke Vandaele (VLACO) Bart Vandecasteele, Viooltje Lebuf, Wim Vanden Auweele, Emilie Snauwaert, Koen Willekens, Chris Van Waes
Nadere informatieEen bodemkoolstofkaart. als ondersteuning voor het internationale klimaat- en duurzameontwikkelingsbeleid
Een bodemkoolstofkaart als ondersteuning voor het internationale klimaat- en duurzameontwikkelingsbeleid Context Martien Swerts Vlaams Planbureau voor Omgeving Organische koolstof in de bodem Proxy voor
Nadere informatieStudienamiddag Bodemkundige Dienst van België. Meten om te sturen. Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden?
Studienamiddag Bodemkundige Dienst van België Meten om te sturen Organische stof in de landbouwbodems: trendbreuk met het verleden? Annemie Elsen BDB Bodemkundige Dienst van België Studienamiddag Meten
Nadere informatieDe invloed van de ploegdiepte op het organischestofgehalte in de bodem
De invloed van de ploegdiepte op het organischestofgehalte in de bodem Annemie Elsen en Jan Bries, Bodemkundige Dienst van België BELANG VAN ORGANISCHE STOF IN DE BODEM Organische stof is een belangrijk
Nadere informatiePraktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5
Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Projectduur: 1 januari 2016 31 december 2017 Financiering: Verantwoordelijke: Partners: Praktijkgerichte oplossingen
Nadere informatieBemesten van gras na mais en mais na gras?
Bemesten van gras na mais en mais na gras? Wim Bussink (NMI) & Janjo de Haan (WUR) Voorkomende situaties: Rotatie/wisselbouw: 3 jaar gras en 3 jaar mais Eénmaal in de 5-10 jaar, bouwland middels mais,
Nadere informatieLandbouw, partner in de strijd voor het klimaat Bas van Wesemael
Landbouw, partner in de strijd voor het klimaat Bas van Wesemael UCL Bodem organische stof bestaat voor ca. 58 % uit koolstof Behalve een rol van organische stof in klimaatsregulering: Bodemvruchtbaarheid
Nadere informatiePraktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5
Praktijkgerichte oplossingen voor organische stofopbouw in biologische landbouw onder MAP 5 Projectduur: 1 januari 2016 31 december 2017 Financiering: Verantwoordelijke: Partners: Praktijkgerichte oplossingen
Nadere informatieFosfor in de landbouw
Fosfor in de landbouw Fien Amery Bart Vandecasteele 9 oktober 2014 CriNglooP-Collectief Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be ortho-p concentratie (mg P/l)
Nadere informatieEen bodem in balans. Een bodem in balans
Een bodem in balans Is de combinatie van organische stofopbouw en beperking van P-verliezen haalbaar? Thijs Vanden Nest Studienamiddag ie-net 26 november 2015 1 Een bodem in balans Is de combinatie van
Nadere informatieBereken voor uw akker- en groentepercelen eenvoudig zelf: de organische koolstofevolutie de stikstof- en fosforbalans
Demetertool Vlaanderen is open ruimte Bereken voor uw akker- en groentepercelen eenvoudig zelf: de organische koolstofevolutie de stikstof- en fosforbalans LNE Groenbedekker Gele mosterd De online Demetertool
Nadere informatieOrganische stof in de bodem
Organische stof in de bodem Theorie C1 Wat is organische stof in de bodem? Organische stof in de bodem bestaat uit materiaal zoals bv. oogst- en plantenresten, compost en mest, maar ook het bodemleven
Nadere informatieEen bodem in balans. Is de combinatie van organische stofopbouw en beperking van P-verliezen haalbaar? Thijs Vanden Nest
Een bodem in balans Is de combinatie van organische stofopbouw en beperking van P-verliezen haalbaar? Thijs Vanden Nest Studienamiddag ie-net 26 november 2015 1 Een bodem in balans Is de combinatie van
Nadere informatieBemesten van gras na mais en mais na gras?
Bemesten van gras na mais en mais na gras? Wim Bussink (NMI) & Janjo de Haan (WUR) Powerpoint gewijzigd na toekenning derogatie dd 04-04-2018 Voorkomende situaties: Rotatie/wisselbouw: 3 jaar gras en 3
Nadere informatieBorgen van en betalen voor koolstofopslag in de bodem Een nieuw verdienmodel voor de landbouw?
Borgen van en betalen voor koolstofopslag in de bodem Een nieuw verdienmodel voor de landbouw? Carin Rougoor (CLM Onderzoek en Advies) Opbouw verhaal Achtergrond; koolstofvastlegging in de bodem. Hoe en
Nadere informatieKlimaatbeleid en bodem C vastlegging
Klimaatbeleid en bodem C vastlegging Jan Peter Lesschen, Peter Kuikman, Martijn Root Wageningen Environmental Research (Alterra) Inhoud Introductie Klimaatbeleid Voorstel Europese Commissie Bodemkoolstof
Nadere informatievan harte welkom Koolstof Kringlopen
van harte welkom Koolstof Kringlopen 1 Programma 13:30 Opening met lezing 14:00 Instructie geleide rondgang 14:15 Geleide rondgang 16:45 Actieve demonstratie machines Afsluiting met drankje & snack Koolstof
Nadere informatieOordeelkundige stikstofbemesting in de chrysantenteelt
Oordeelkundige stikstofbemesting in de chrysantenteelt Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners
Nadere informatieOp zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost
Op zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost Bart Vandecasteele, Filip Velghe, Christophe Boogaerts,
Nadere informatieVeelgestelde vragen bij het nieuwe actieprogramma
Veelgestelde vragen bij het nieuwe actieprogramma Doelstelling Hoe kan het dat in Nederland een andere regeling geldt dan in Vlaanderen voor dezelfde Nitraatrichtlijn? In Nederland mag bijvoorbeeld al
Nadere informatieKLW KLW. Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari Ruwvoerproductie en economie!
Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk!? Jaap Gielen, Specialist melkveehouderij 15/22 februari 2017 Meer ruwvoer lucratiever dan meer melk? Ruwvoerproductie en economie! KLW Actualiteit: Managementinstrument
Nadere informatieMAP5 Het oog op een betere waterkwaliteit met respect voor de bodem
MAP5 Het oog op een betere waterkwaliteit met respect voor de bodem Actieprogramma 2015 2018 in uitvoering van de Nitraatrichtlijn Uitgangspunt van het 5 de Actieprogramma Bodemkwaliteit (organische stof)
Nadere informatieZeven decennia bodemvruchtbaarheid voor de praktijk
7 decennia bodemvruchtbaarheid Zeven decennia bodemvruchtbaarheid voor de praktijk Hilde Vandendriessche 7 decennia bodemvruchtbaarheid - ph Let op: ploegdiepte 7 decennia bodemvruchtbaarheid Domien Stenuit
Nadere informatieMesdag Zuivelfonds NLTO
Onderwerpen Mesdagfonds Actuele thema s die keuze vragen Onderzoek uitspoeling stikstof (WUR) Onderzoek vastlegging CO2 (AEQUATOR) Conclusie en aanbevelingen Mesdag Zuivelfonds NLTO Ontstaan: fonds kwaliteit
Nadere informatieGroenbedekkers en bodemvruchtbaarheid. Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting
Groenbedekkers en bodemvruchtbaarheid Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting 17-09-2015 Waarom groenbedekkers uitzaaien? Nut groenbedekkers Goede humustoestand N-uitspoeling vermijden
Nadere informatieOrganische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers
Organische stof in bodem opkrikken door inzet bodembedekkers Demoproject bemesting in de vollegrondssierteelt: het totaal concept gedemonstreerd! Verónica Dias (PCS) Stijn Moermans (BDB) Projectpartners
Nadere informatieBijlage: bodemanalyses als nulmeting
Credits for Carbon Care CLM Onderzoek en Advies Alterra Wageningen UR Louis Bolk Instituut Bijlage: bodemanalyses als nulmeting In het project Carbon Credits hadden we oorspronkelijk het idee dat we bij
Nadere informatieThema 1: organisch. materiaal en biodiversiteit. Jan Valckx Provincie Limburg (B)
Thema 1: organisch Union européenne - Europese Unie Fonds Européen de Développement Régional materiaal en biodiversiteit Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Jan Valckx Provincie Limburg (B) Interreg
Nadere informatieDEMOPROJECT MAÏS BEMESTEN: OUDE PRINCIPES, NIEUWE TECHNIEKEN
DEMOPROJECT MAÏS BEMESTEN: OUDE PRINCIPES, NIEUWE TECHNIEKEN DEMOPROJECT MAÏS BEMESTEN: OUDE PRINCIPES, NIEUWE TECHNIEKEN 3 JUNI 2014 Doel: Nitraatresidu in maïs beperken via een verdere optimalisatie
Nadere informatieOverzicht van 15 jaar mestanalyse door de Bodemkundige Dienst van België
Wat u altijd wilde weten over mest Overzicht van 15 jaar mestanalyse door de Bodemkundige Dienst van België Gino Coppens Een beetje historiek... In de Middeleeuwen kende men de waarde van dierlijke, menselijke
Nadere informatieGroenbedekkers houden grond en mineralen op het perceel en uit de beek
Groenbedekkers houden grond en mineralen op het perceel en uit de beek Bram Van Nevel Bram.van.nevel@inagro.be 051/27.33.47 Waarom groenbedekkers? 1. Restnitraat 2. Verhogen bodemvruchtbaarheid 3. Verlagen
Nadere informatieILVO Klim-O-dag 20 april 2017
ILVO Klim-O-dag 20 april 2017 Klimaatonderzoek op ILVO: wie doet wat en waarom? 1 Programma 13.00 13.05 u Welkom Joris Relaes 13.05 13.15 u ELK wat en hoe? De coördinator legt uit. Sam De Campeneere 13.15
Nadere informatieTeelt van vlinderbloemigen in kader van GLB en PDPOIII
Teelt van vlinderbloemigen in kader van GLB en PDPOIII Alex De Vliegher In samenwerking met K. Nijs, H. Hernalsteen en G. Rombouts (Dept LV Vlaanderen) Juni 2016 Alex De Vliegher tel 09 272 26 95 alex.devliegher@ilvo.vlaanderen.be
Nadere informatiePLOEGLOOS MAIS TELEN EROSIE BEPERKENDE TECHNIEKEN
PLOEGLOOS MAIS TELEN EROSIE BEPERKENDE TECHNIEKEN WAAR? Invloed van diverse bodembewerkingssytemen op de fytotechnische omgeving en kostprijs van de teelt van mais (2007-2014) - Bottelare (Proefhoeve Bottelare
Nadere informatieOnderzoeksresulaten meerjarige veldproeven niet-kerende bodembewerking
Onderzoeksresulaten meerjarige veldproeven niet-kerende bodembewerking Greet Ruysschaert Agriflanders, 16 januari 2015 Studiedag Erosie Prosensols Mesam Niet-kerende bodembewerking en erosie Reeds > 14
Nadere informatieImpact van de bemesting op de waterkwaliteit: de Horstgaterbeek-case
Impact van de bemesting op de waterkwaliteit: de Horstgaterbeek-case Opdrachtgever: Vlaamse regering Uitvoerders: Bodemkundige Dienst van België Vlaamse Landmaatschappij, regio Oost Projectperiode: 2012-2014
Nadere informatieRendabiliteit van sojateelt in Vlaanderen. Jef Van Meensel 23/11/2017 ILVO ILVO
Rendabiliteit van sojateelt in Vlaanderen Jef Van Meensel 23/11/2017 ILVO Focus Heeft soja een plaats in m n teeltplan? Bedrijfseconomisch Technisch Focus Heeft soja een plaats in m n teeltplan? Bedrijfseconomisch
Nadere informatieAan de slag met je bemestingsadvies: C-Slim & BDBrekenmee. Annemie Elsen Jens Bonnast
Aan de slag met je bemestingsadvies: C-Slim & BDBrekenmee Annemie Elsen Jens Bonnast Aan de slag met je bemestingsadvies: C-Slim & BDBrekenmee Uw analyseverslag ontleed Aan de slag met het koolstofadvies:
Nadere informatieOordeelkundige stikstofbemesting in de boomkwekerij
Oordeelkundige stikstofbemesting in de boomkwekerij Demoproject (2014-2016): N-bemesting in vollegrondssierteelt: het totaalconcept gedemonstreerd maart 2015 februari 2017 Dominique Van Haecke Projectpartners
Nadere informatieImpact van de bemesting op de waterkwaliteit: de Horstgaterbeek-case
Impact van de bemesting op de waterkwaliteit: de Horstgaterbeek-case Opdrachtgever: Vlaamse regering Uitvoerders: Bodemkundige Dienst van België Vlaamse Landmaatschappij, regio Oost Projectperiode: 2012-2014
Nadere informatieOpzet veldproeven. Greet Ghekiere, Inagro Céline Vaneeckhaute, Ugent
Opzet veldproeven NutriCycle 2012 Greet Ghekiere, Inagro Céline Vaneeckhaute, Ugent doelstellingen Veldexperiment met diverse groene kunstmeststoffen als bijbemesting Taken: Productbemonstering en karakterisatie
Nadere informatieRecycleren van voedingsstoffen en organische stof in plantaardige reststromen en dierlijke mest via compostering
Recycleren van voedingsstoffen en organische stof in plantaardige reststromen en dierlijke mest via compostering Koen Willekens, Bart Vandecasteele, Bert Reubens, Victoria Nelissen, Tommy D Hose en Greet
Nadere informatieRandvoorwaarden erosie. Jan Vermang, Martien Swerts Departement LNE Dienst Land en Bodembescherming
Randvoorwaarden erosie Jan Vermang, Martien Swerts Departement LNE Dienst Land en Bodembescherming Randvoorwaarden Erosie: Wat kunnen we doen? Bodem bedekt houden Teelt die jaar rond volledige bedekking
Nadere informatieGOMEROS: teelt van groenten en maïs op erosiegevoelige percelen
GOMEROS: teelt van groenten en maïs op erosiegevoelige percelen Studiedag Ruraal netwerk Maarkedal 29 juni 2017 Overzicht Proefveldresultaten maïs Niet-kerende bodembewerking en strip-till Vollevelds zaaien
Nadere informatieFocusbedrijven en nitraatresidu. Gebieds- én bedrijfsspecifieke
MAP5 in 2015 Focusbedrijven en nitraatresidu Gebieds- én bedrijfsspecifieke aanpak Focusbedrijf 2015 Meer dan 50% van het areaal in focusgebied Gronden in gebruik op 1 januari 2014 Enkel rekening gehouden
Nadere informatieValorisatie van N-rijke oogstresten tot bodemverbeteraar
Valorisatie van N-rijke oogstresten tot bodemverbeteraar Studiedag GeNeSys 9 juni 2016 Jarinda Viaene Promotoren ILVO: Bert Reubens, Bart Vandecasteele Promotor UGent: Prof. Stefaan De Neve 1 2 Context
Nadere informatieGebruiksruimte anders verdelen tussen maïs en gras?
Gebruiksruimte anders verdelen tussen maïs en gras? Jaap Schröder (WUR) & Albert Jan Bos (DLV), Huidige advies: Bemest maïs niet onder 80% van N-advies, de rest naar het grasland: N-advies maïs: 180 Nmin
Nadere informatieHet beste tijdstip om grasland te vernieuwen
Het beste tijdstip om grasland te vernieuwen Auteur Alex De Vliegher 16/04/2014 www.lcvvzw.be 2 / 7 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 3 Wanneer grasland vernieuwen in het najaar? Wanneer in het voorjaar?...
Nadere informatieMAP6 Ho e benaderen? Bart Debussche
MAP6 Ho e benaderen? Bart Debussche MAP 6 stand van zaken Europese Commissie principiële goedkeuring actieprogramma MAP6 o p 21/ 12/ 18 Openbaar onderzoek lopende tot 21/2/2019 Omzetting in Vlaamse regelgeving:
Nadere informatieWisselbouw grasland-kuilmaïs
Wisselbouw grasland-kuilmaïs Onderzoek in de periode 1966-2010, zandleemgrond Melle (B), Universiteit Gent Dirk Reheul Mathias Cougnon Goede landbouw praktijk: teel maïs in rotatie Goede landbouw praktijk:
Nadere informatieDEROGATIEVOORWAARDEN 2015
1 AANVRAAG Het aanvragen van derogatie in 2015 bestaat uit twee stappen: 1. als u derogatie wil toepassen, dient u een aanvraag in bij de Mestbank, uiterlijk op 31 juli 2015. Door die aanvraag te doen,
Nadere informatieMAP V en de sierteelt wat zit erin voor u? Studieavond bemesting in de vollegrondssierteelt - Destelbergen 28 mei 2015
MAP V en de sierteelt wat zit erin voor u? Studieavond bemesting in de vollegrondssierteelt - Destelbergen 28 mei 2015 Mestbeleid = 3 sporenbeleid 29/05/2015 2 Focus op oordeelkundige bemesting N Evenwichtsbemesting
Nadere informatieWeidevogelbeheer 2016
Beheerpakketten Agrarisch Natuur- & Landschapsbeheer 2016 Versie 1.5, 1 Oktober 2015 (Wijzigingen voorbehouden) 1 Grasland met rustperiode - De beheereenheid is ten minste 0,5 hectare groot. - Cumulatie
Nadere informatieTeelthandleiding wettelijke regels
Teelthandleiding 4.14 wettelijke regels 4.14 Wettelijke regels... 1 2 4.14 Wettelijke regels Versie: april 2016 De belangrijkste wettelijke regels over het gebruik van meststoffen staan in de Meststoffenwet,
Nadere informatieComposteren en inkuilen: Technieken om opslag en bewerking van kippenmest en vaste rundermest te optimaliseren?
Composteren en inkuilen: Technieken om opslag en bewerking van kippenmest en vaste rundermest te optimaliseren? CriNglooP Collectief 9/10/2014 Bert Reubens Jarinda Viaene Victoria Nelissen Koen Willekens
Nadere informatieKlimaatneutrale landbouw? Binnen bereik??
Klimaatneutrale landbouw? Binnen bereik?? Road map Klimaatvriendelijk: carbon footprint Wat is carbon footprint? Wat is klimaatneutraal? Broeikasgassen en akkerbouw Het project boerenklimaat.nl Perspectief
Nadere informatieBodemkundige Dienst van België
onafhankelijke v.z.w. spin-off KULeuven(1945) ± 100 medewerkers www.bdb.be Certalent Advies BDB-West (Roeselare) Hoofdzetel (Heverlee) land- en tuinbouw milieuhygiëne bodemhygiëne Analyse SPB Environnement
Nadere informatieOpen teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn
Resultaten Systeemonderzoek Vredepeel geven aan: Open teelten op zandgronden hebben meer tijd nodig om te voldoen aan nitraatrichtlijn Themadag NBV, Wageningen, 8 november 2013 Janjo de Haan Nieuw mestbeleid
Nadere informatieVOORWAARDEN AANVRAAG DEROGATIE 2019
De derogatie is nog niet definitief goedgekeurd. In afwachting is het belangrijk dat u uiterlijk 14 juli uw aanvraag volledig in orde brengt. VOORWAARDEN AANVRAAG DEROGATIE 2019 1. AANVRAAG Het aanvragen
Nadere informatie