Groenbedekkers en bodemvruchtbaarheid. Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting

Transcriptie

1 Groenbedekkers en bodemvruchtbaarheid Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting

2 Waarom groenbedekkers uitzaaien? Nut groenbedekkers Goede humustoestand N-uitspoeling vermijden Erosiebestrijding Remming onkruidontwikkeling Bodemstructuurverbeterend Bestrijding van aaltjes N-vrijstelling voor volgteelt

3 Overzicht groenbedekkers: soorten Grasachtige groenbedekkers Italiaans raaigras Snijrogge Japanse haver Zomerhaver Bladrijke groenbedekkers Gele mosterd Bladrammenas Facelia Tagetes Vlinderbloemige groenbedekkers Wikken Alexandrijnse klaver Lupinen

4 Groenbedekker hulpmiddel bij nitraatresidu? N-opname hangt af van: Zaaitijdstip Soort groenbedekker N-hoeveelheid beschikbaar Weersomstandigheden Demovelden groenbedekkers : Soorten groenbedekkers & mengsels Zaaitijdstippen Zaaizaadhoeveelheden Grondsoorten Voorvrucht N beschikbaarheid Weersomstandigheden

5 Evolutie nitraatresidu ifv inzaaidata (zandgrond, 2012) /10/ /10/ gemiddelde GB eerste zaai (9/8) gemiddelde GB tweede zaai (7/9) gemiddelde GB derde zaai (4/10) braak braak bemest

6 Nitraatresidu ifv soorten groenbedekkers & N-beschikbaarheid (2012) 200 bepaling reststikstof dd.4/10/ kg/ha NO3-N DS facelia gele mosterd fix azote bladrammenas wikke italiaans raaigras zomerhaver japanse haver rogge braak 20 0 onbemest bemest

7 Nitraatresidu verschillende groenbedekkers (zandleem, 28/10/2011)

8 Conclusies groenbedekkers - nitraatresidu Groenbedekkers kunnen ruime hoeveelheden N opnemen bij tijdige zaai Bij late zaai weinig N-opname, wel eventuele doorgroei in voorjaar Vroege zaai > lagere zaaidichtheid voldoende Latere zaai > vanaf 15 sept > voldoende zaaihoeveelheid Zaaitijdstip primeert voor N-opname Groeiomstandigheden belangrijk voor ontwikkeling Snelle groeiers (gele mosterd, bladrammenas, Japanse haver, facelia, ) nemen vlug N op

9 Groenbedekkers: OS-opbouw? Wat kunnen groenbedekkers betekenen naar opbouw van OS in bodem? EOS: effectieve organische stof = gedeelte van de aangebrachte organische stof die na één jaar nog aanwezig is in de bouwvoor (humus) Jaarlijkse afbraak in bodem: gemiddeld 2% van humusvoorraad Vb OS% bodem 3% 1,74% C 1600 kg OS/ha jaar +/ kg koolstof per ha per jaar die afgebroken wordt in de bouwvoor

10 Groenbedekkers: aanlevering EOS Wat kunnen groenbedekkers bijdragen in humusopbouw? Humificatiecoëfficient OS-gehalte (kg/ton) (verhouding EOS / OS) Richtwaarden: Blad/stengel: 0,20 80 Beworteling: 0, Drijfmest: 0,40 64 Stalmest: 0, GFT-compost: 0, Groencompost: 0, EOS = effectieve organische stof (kg/ha) = humificatiecoëff x OS-gehalte x hoeveelheid

11 Effectieve organische stof door groenbedekkers beworteling (EOS (kg/ha) blad en stengel (EOS kg/ha) 500 0

12 Groenbedekkers en aaltjes Biofumigatie? Bodemziekten en aaltjes aanpakken dmv specifieke groenbedekkers

13 Groenbedekkers en aaltjes Grote hoeveelheden organisch materiaal fijnhakselen en inwerken in vochtige bodem Glucosinolaten worden hierdoor omgezet dmv myrosinase-enzym naar isothiocyanaten Deze gasvormige stoffen zorgen voor grondontsmettend effect Concentratie en tijd aanwezig in bodem is bepalend voor werking Specifieke soorten Begin bloei: hoogste concentratie Voldoende bodemvocht Fijn klepelen inwerken - dichtrollen

14 Groenbedekkers en aaltjes Specifieke soorten Caliente/Sarepta mosterd (Brassica juncea) Zwaardherik (Eruca sativa) (zou) werking hebben tegen Meloïdogyne chitwoodi en fallax Pratylenchus penetrans Aardappel- en bietecysteaaltjes Bodemgebonden pathogenen Andere kruisbloemigen? Bladrammenas Gele mosterd Japanse Haver (Avena strigosa) Tegen wortellesie-aaltje (Pratylenchus penetrans), cfr zwarte braak

15 Groenbedekkers en aaltjes Tagetes patula Single Gold of Tagetes patula Gemengd Tagetes patula: werking Pratylenchus penetrans: voor 100% afgedood. Werking: aaltje dringt binnen in plant, zuigt aan cellen, chemische reactie afdoding Meloïdogyne soorten: voor 90à100% afgedood. Werking: Uithongering

16

17 Inzaaien van groenbedekkers als voorteelt? N-opname door groenbedekker in het voorjaar die ter beschikking kan komen in de teelt N uit de diepere lagen opnemen > geen onbeschikbare N voor teelt > nitraatresidu beter te beheersen Kleinere N-verliezen Grasachtigen vroeg genoeg inwerken voor vrijstelling te realiseren Bladrijke groenbedekkers: bladrammenas neemt het diepst N op en stelt het vlot weer vrij, Facelia minder diep wortelend en vlotte vrijstelling,

18 Inwerkingstijdstip van Italiaans raaigras Begin april Begin mei Begin juni Begin juli /mei 21/jun 10/aug 29/sep 18/nov Verloop van de minerale stikstof (kgnmin/ha) in de 0-60 cm bodemlaag gedurende het seizoen 2010.

19 Onderzaai Nieuw In uittestfase in groenten (Bloemkool) Resultaten 2013

20 Onderzaai

21 Erosie en groenbedekkers Groenbedekkers: brongerichte maatregel om erosie te vermijden Erosiewetgeving vervat in de randvoorwaarden ikv landbouwbeleid Erosiegevoeligheid van perceel Op zeer sterk en sterk erosiegevoelige percelen (paars en rood) Bodembedekking voorzien voor 1 oktober

22 EAG EAG: Ecologisch aandachtsgebied ikv vergroening 5% van bouwlandareaal (vanaf 15ha) Invulling mogelijk met oa Inzaai van mengsel van groenbedekkers Min 2 soorten Aan minstens 50% van zaaidichtheid Inzaai voor 1/10 voor ondermeer zand en zandleemstreek Behoud tot 1/2

23 Dank voor aandacht. Vragen? Meer info: 0473 /