Transformatie landbouw en omgevingskwaliteit

Transcriptie

1 Transformatie landbouw en omgevingskwaliteit Jan Willem Erisman PCL discussiebijeenkomst Maatschappelijke opgaven en Omgevingskwaliteit, Utrecht, 6 juni2018

2 Louis Bolk Instituut (sinds 1976)

3 Voedselzekerheid! Wat heeft landbouwbeleid gebracht (in t westen) Een belangrijke agrarische sector; Groot economisch belang Grootschaligheid, industriële productie, efficiëntie, specialistische bedrijven Internationalisering, mondiaal werken (% of inkomen)

4 Milieudruk landbouw neemt af en is nog te hoog Landbouw productie is economisch en ecologisch zeer efficiënt per eenheid product Maar vanwege de omvang, is de milieudruk hoog (per ha) Nederland grootgebruiker pesticiden Binnen de EU worden alleen in Malta meer kilogrammen pesticiden per hectare verkocht dan in Nederland. Dat blijkt uit cijfers van Eurostat, het statistisch bureau van de EU. Volgens cijfers van Eurostat werd in onderzoeksjaar 2013 bijna 6 kg aan pesticiden per hectare verkocht. Lees meer

5 En de diversiteit in het landschap verdwijnt Diverse systemen Bio-uniforme en monoculturen Biodiversiteit en natuurwaarden op laagste peil?

6 Meerdere oorzaken Rond percelen: Veranderd landgebruik 50% van de cultuur historische lijnelementen verdwenen (< 1990) minder randen of overgangen, weinig overhoekjes of bosjes en/of struweel Aandeel van totaal akkerbouw Op percelen: Afname bloeiende maaigewassen en fruitbomen 10.0% 9.0% 8.0% 7.0% 6.0% 5.0% 4.0% 3.0% 2.0% 1.0% 0.0% Bloeiende maaigewassen Fruitbomen

7 Boer zit klem onder druk van economie en regels?

8 De huidigeen veerkrachtige landbouw - Probleemgericht - Variatie uitschakelen - Continue monitoring en direct ingrijpen - Hoog risico - Statisch evenwicht - Optimalisatie opbrengsten - Systeemgericht - Variatie gebruiken - Zelfregulerend vermogen stimuleren, indirect sturen - Laag risico - Dynamisch evenwicht - Optimalisatie kwaliteit van bodem en leefomgeving

9 Sustainable Development Goals: zet ecosysteemdiensten/publieke waarden centraal

10 Sustainable Development Goals: zet ecosysteemdiensten/publieke waarden centraal

11 Sustainable Development Goals: zet ecosysteemdiensten/publieke waarden centraal

12 Sustainable Development Goals: zet ecosysteemdiensten/publieke waarden centraal

13 Zet integrale lange termijn doelen centraal 2018 Het vertrekpunt: gedeelde urgentie NU De routes naar doelen vanuit perspectieven Route 1 Route 2 Route Vanuit publieke waarden: doelen Integrale kaders Bodem + Water, lucht + Biodiversiteit + Landschap + Natuur + Dierenwelzijn + Gezond voedsel

14 Bodem-landschap als basis voor geschikte locaties met lage milieubelasting

15 Procedure aanpak Zet vanuit publieke waarden integrale doelen vast voor bodem/landschap/hydrologie en afgeleide landbouw. Hoofddoel: behoud en verbetering kwaliteit bodem en leefomgeving Neem bodem-landschap-hydrologie als RO principe voor landbouw (en ander grondgebruik): einddoel 2050 Stimuleer verschillende routes naar doelen Natuurinclusief: bodem en leefomgeving gericht, oa door kringlooplandbouw, agroforestry (incl. permacultuur, voedselbossen, etc.), biologische landbouw, regeneratief, adaptieve landbouw, TOB NiL, met inzet van technologie als ondersteuning Gebiedsbeheer en exploitatie via coöperaties?

16 Hoe herstellen we kwaliteit van bodem, biodiversiteit en leefomgeving Bio-uniforme en monoculturen Diverse systemen

17 Buijtenland van Rhoon Veel voorbeelden

18 Voorbeelden herstel landschap met voedsel

19 HET CONCEPT Samen Duurzaam Voedsel Produceren 200 gezinnen / 500 monden Eenmalige investering van EUR 2000,-- Lidmaatschap van minimaal 3 jaar Wekelijkse afname van EUR 10,-- per persoon Circa 60% van de kwantitatieve en kwalitatieve behoefte Coöperatie Boer in loondienst

20 Bedankt voor uw aandacht

21 Waardevolle Informatie Natuurgedreven Kwaliteit Boeren en tuinders, en hun adviseurs, erfbetreders en ketenpartners, hebben beschikking over data en kengetallen over prijzen, kostprijzen, saldoberekeningen en begrotingen: de KWIN Er zijn verschillende vormen van Natuurinclusieve voedselproductie die hier niet in passen en niet alleen sturen op economische getallen WINK: ontwikkeling groene KWIN ontwikkeld. Om te rekenen aan hun bedrijfsvoering en onderling gegevens uitwisselen.

22