Twentse landbouw in nieuw krachtenveld. Gerko Hopster &JurgenNeimeijer

Transcriptie

1 Twentse landbouw in nieuw krachtenveld Gerko Hopster &JurgenNeimeijer

2 Programma Voorstellen Stellingen Presentatie trends en ontwikkelingen Discussie Conclusies en afronding

3 Pratensis Adviesbureau voor plattelandsontwikkeling Opgericht in werknemers Gevestigd in Almelo Schakel tussen beleid & praktijk en tussen gebied & bedrijf

4 Pratensis Wij werken voor: Overheden Ondernemers / grondeigenaren Stichtingen Verenigingen Wij werken aan: natuur, landschap & water (verbrede) landbouw wonen & werken recreatie & toerisme cultuur, streek & leefbaarheid

5 Werkzaamheden Gebiedscoördinatie Twenterand Procesbegeleiding integrale gebiedsontwikkeling Salland Zuid Ondersteuning ANV Drenthe Projectleiding st.ijsselhoeven Inventarisatie/contractvoorbereiding groene en blauwe diensten Projectleiding kavelruil Raalte Zuid Diverse locatieontwikkelingen (rood voor rood / hergebruik) Projectleiding en uitvoering project hoogstamfruit in de IJsselvallei Haalbaarheidsstudie GLB in Salland Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving Gooiermars Ontwikkeling jongeren leerwerkwinkel met streekproducten Lancering website plattelandsbezoek.nl

6 Stellingen Uw mening over 6 stellingen Groen: eens Rood: oneens Nu peilen, straks discussie

7 Stelling 1 Landbouw is van oudsher de drager van het Twentse platteland en dit moet ook zo blijven; natuur, landschap, wonen en recreatie zijn ondergeschikt.

8 Stelling 2 De Twentse landbouw moet vooral inzetten op verbreding en kwalitatief hoogwaardige producten; Twente is te kleinschalig om voor de wereldmarkt te produceren.

9 Stelling 3 Schaalvergroting is de trend; het bouwen van grote stallen moet mogelijk zijn om een gezonde agrarisch ontwikkeling mogelijk te maken in Twente.

10 Stelling 4 Boeren die nadelen ondervinden van het typisch Twentse kleinschalig landschap moeten financieel worden gecompenseerd, waardoor ze kunnen blijven concurreren op de wereldmarkt.

11 Stelling 5 Om in aanmerking te komen voor Europese landbouwsubsidie moeten boeren een forse maatschappelijke tegenprestatie leveren.

12 Stelling 6 Twentse gemeenten hebben weinig invloed op de toekomst van de agrarische bedrijven, dit wordt door de markt bepaald.

13 Trends en ontwikkelingen Algemene trends landelijk gebied Cijfers Twente Toekomstige Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Effect GLB op Twente Uitdagingen voor de toekomst

14 Trends in het landelijk gebied Minder maar grotere intensievere agrarische bedrijven < > 50 ha > 100 ha % 1% % 3%

15 Trends in het landelijk gebied Nichemarkten (streekproduct, verbreding) Veel vrijkomende agrarische locaties Rood voor rood Hergebruik Toename behoefte recreatie en toerisme Ruimteclaims voor water (KRW, WB21) Ruimteclaims voor natuur (EHS, N2000) Groeiende aandacht voor landschap/streekidentiteit Duurzame energie (mest, zon, biomassa) Twente wijkt niet af van landelijke trends >> van productieruimte naar consumptieruimte Conflicten, concurrentie, maar ook kansen voor samenwerking en innovatie

16 Cijfers in Twente Verandering ha ha -2,9% Aantal landbouwbedrijven totaal % Rundveebedrijven % Aantal runderen % Varkensbedrijven % ,1% 11% 25% +14% Opp. landbouwgrond Aantal varkens Verbreding Meer vreemde arbeid Minder opvolging Wat is het effect van alle trends op Twente?

17 Gemeenschappelijke landbouwbeleid Ontstaan na WOII (voedselzekerheid, goed inkomen boer) Tot 1980 stimuleren productie door markt- en prijsbeleid > overproductie (boterberg, melkplas) productiebeperking (quotering /braak) + steun gekoppeld aan productie V.a afbouwen marktverstoring, introductie 2e pijler (plattelandssontwikkeling) + directe betalingen obv verleden Health-check 2008: verdere hervorming (o.a. afschaffing quotum en verplichte braak, beperken markt en prijsbeleid)

18 Gemeenschappelijke landbouwbeleid Huidig systeem Boeren moeten aan basisvoorwaarden voldoen om subsidie te ontvangen (cross-compliance) Nederland 600,- /ha (veel variatie) EU 280,-/ha boeren ontvangen landbouwsubsidie op 1,4 mln ha grond

19 Verdeling landbouwsubsidies

20 Landbouwsubsidies Twente Oostelijk veehouderijgebied Inkomen ,Toeslagrechten /bedrijf (47%) 570,- per ha Veel verschil tussen bedrijven

21 Nieuwe GLB Minder budget (1e pijler van 830 naar 760 mln) Basispremie - 250,-/ha Vergroeningspremie- 120,- /ha Handhaving permanent grasland (klimaat) Gewasrotatie akkerland (milieu) Braak op akkerland 7% (biodiversiteit) Voorstel EC: bij niet voldoen vergroening 30% korting op basispremie Volop discussie en onderhandeling Nederland krijgt ruimte om naar alternatieven voor vergroening te kijken Collectieve aanpak Alternatieve gelijkwaardige maatregelen Voorjaar 2013 akkoord???

22 Nieuwe GLB in Twente Terugval in subsidie van 570,- naar 370,- /ha Dat is -35%! Netto: ruim 8.000,- per bedrijf Vergroeningspremie veilig stellen Inkomensdaling compenseren Uit de markt Alternatieve inkomsten

23 Uitdaging voor de toekomst Werken aan vitale landbouwsector, in balans met de omgeving Juiste functie op juiste plek Ruimte bieden aan innovatie en ondernemerschap Hoe omgaan met schaalvergroting Hoe omgaan met vrijkomende locaties Hoeveel invloed van markt en hoeveel van maatschappij Waarop willen wij sturen? Nu nadenken, ontwikkelingen gaan hard Werk aan Twentse visie en beleidsontwikkeling met bijpassende instrumenten en middelen Gemeenten kunnen hun invloed (nog) beter benutten Eigen geld noodzakelijk als cofinanciering

24 Discussie 5 minuten per stelling

25 Stelling 1 Landbouw is van oudsher de drager van het Twentse platteland en dit moet ook zo blijven; natuur, landschap, wonen en recreatie zijn ondergeschikt.

26 Stelling 2 De Twentse landbouw moet vooral inzetten op verbreding en kwalitatief hoogwaardige producten; Twente is te kleinschalig om voor de wereldmarkt te produceren.

27 Stelling 3 Schaalvergroting is de trend; het bouwen van grote stallen moet mogelijk zijn om een gezonde agrarisch ontwikkeling mogelijk te maken in Twente.

28 Stelling 4 Boeren die nadelen ondervinden van het typisch Twentse kleinschalig landschap moeten financieel worden gecompenseerd, waardoor ze kunnen blijven concurreren op de wereldmarkt.

29 Stelling 5 Om in aanmerking te komen voor Europese landbouwsubsidie moeten boeren een forse maatschappelijke tegenprestatie leveren.

30 Stelling 6 Twentse gemeenten hebben weinig invloed op de toekomst van de agrarische bedrijven, dit wordt door de markt bepaald.

31 Bedankt voor uw aanwezigheid en inbreng! Gerko Hopster JurgenNeimeijer Einsteinstraat12a 7601 PR Almelo