Toekomst Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Herman Snijders Programmadirectie GLB, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I)

Transcriptie

1 Toekomst Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Herman Snijders Programmadirectie GLB, Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I)

2 Ontstaan Jaren vijftig: Voedselzekerheid Deviezen sparen (lage voedselprijzen, geen import) Arbeid schaarse factor: stijging arbeidsproductiviteit Stabiele redelijke inkomens in landbouw

3 Ontwikkelingen Start met vooral Markt- en prijsbeleid

4 Klassieke markt en prijsbeleid Interne EU-prijs Invoerheffing Restitutie Wereldmarktprijs NB: systeem voor EU als netto-importeur!

5 Ontwikkelingen : overschotten, o.a. melkquotering in : prijsverlagingen + ha-toeslagen, braaklegregeling Ca 2000: Introductie plattelandsbeleid en middelen 2003: Ingrijpende hervorming

6 ONTKOPPELING Ontkoppelde toeslagrechten in Nederland (en andere lidstaten): Totaal referentiebedrag per bedrijf gebaseerd op historie gedeeld door betreffende bedrijfsoppervlakte (ha) geeft X toeslagrechten van Y euro op dat bedrijf. Overige lidstaten (op weg naar) regionaal model. Principe: gelijk bedrag over alle agrarische ha s in een gebied of land.

7 Ontwikkeling GLB-uitgaven in constante prijzen van miljard euro % van het BIP 0,7% EU-10 EU-12 EU-15 EU-25 EU-27 0,6% 0,5% 0,4% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% Uitvoersubsidies Andere vormen van marktondersteuning Gekoppelde rechtstreekse betalingen Ontkoppelde rechtstreekse betalingen Plattelandsontwikkeling % van het BIP van de EU

8 Structuur van het GLB na 2003

9 Gemeenschappelijk landbouwbeleid Eerste pijler, Markt en inkomensondersteuning Tweede pijler, Plattelands- Ontwikkeling Exportsubsidies Interventie Telersverenigingen Cross compliance Directe betaling aan de boer (Historisch of regionaal model) Modulatie, 5% t/m 2008 POP Bijvoorbeeld: Structuurversterking Innovatie, duurzaamheid LFA Agrarisch Natuurbeheer Provinciale regelingen

10 Hoofdpunten uit het Health Check-akkoord (2008) In 2003 afgesproken om in 2008 een tussentijdse aanpassing te bezien.

11 Gemeenschappelijk landbouwbeleid Eerste pijler, Markt en inkomensondersteuning Tweede pijler, Plattelandsontwikkeling Afbouw van: Interventie Exportsubsidies Afronding ontkoppeling Zachte landing melkquotum Cross compliance Directe betaling aan de boer (Historisch of regionaal model) Artikelen 45, 46 en 68: Herbestemming voor gebieden en doelen Modulatie, 5% t/m 2008, Bijvoorbeeld: Nu tot 10% Structuurversterking Innovatie LFA Agrarisch Natuurbeheer Provinciale regelingen Gericht op nieuwe uitdagingen (klimaat, energie, water, biodiversiteit)

12 En om hoeveel Europees geld gaat het dan in Nederland?

13 GLB Nederland Pijler 1 Pijler 2 Markt- en prijsbeleid Ca 250 miljoen Inkomenssteun Ca 850 miljoen Art 68 Max 10% (85 mln) Plattelandsbeleid Ca 70 miljoen Art. 45/46 Max 10% (85 mln) Modulatie

14 Totaal pijler 1 betalingen per hectare in 2009 (bedrijfstoeslag + slachtpremies+ zetmeeltoeslag +overige regelingen)

15 Directe betaling per bedrijf

16 Nieuw GLB nà 2013

17 Budget Review en nieuw GLB na Nieuwe financiële afspraken in de EU, periode Discussie binnen Nederland èn tussen lidstaten Onzekerheid over het totaal Europees budget en onzekerheid over het budget voor het GLB 2. Onderhandelingen over nieuw GLB (ná 2013) Mogelijk herverdeling van geld voor GLB tussen lidstaten: onzeker budget voor Nederland Historisch model voor huidige inkomenstoeslagen wordt afgebouwd. Nederland moet alternatief voor de inkomenstoeslagen zoeken.

18

19 Mededeling van de Europese Commissie (1) GLB blijft noodzaak, doelen: levensvatbare voedselproductie (inkomen, concurrentiekracht, compensatie voor natuurlijke beperkingen) Duurzaamheid (groene diensten, groene groei, klimaat) Gebiedsontwikkeling (werkgelegenheid, diversificatie, diversiteit)

20 Mededeling van de Europese Commissie (2) Vormgeving van het nieuwe GLB, 3 opties geschetst. In alle gevallen voorgesteld: herverdeling van middelen over de lidstaten 1. Weinig veranderen in 1 e en 2 e pijler, risicobeheer versterken via marktmaatregelen 2. Omvorming naar meer doelgerichte betalingen 3. Uitfaseren inkomenssteun, beperkte groene betalingen, marktmaatregelen afschaffen, 2 e pijler alleen klimaat en milieu.

21 Mededeling van de Europese Commissie (3) Uitwerking optie 2 (doelgerichte betalingen) Inkomenssteun omvormen naar: Basisinkomenssteun (per lidstaat of regio) Verplichte groene dienstenpremie. Bijv. voor blijvend grasland, natuurbraak, vanggewas. Vrijwillige premie voor gebieden met natuurlijke beperkingen Vrijwillige gekoppelde betaling voor specifieke sectoren en gebieden (art. 68 b) Aparte regeling voor kleine bedrijven en capping voor grote bedrijven In Plattelandsbeleid meer aandacht voor: milieu, herstructurering, innovatie, regio, risicobeheer.

22 Kabinetsreactie op de Commissiemededeling 1.Huidige inkomenssteun vervangen door doelgerichte betalingen: A. Versterken concurrentiekracht, duurzaamheid en innovatie B. Beloning voor extra prestaties (zoals natuur, landschap, dierenwelzijn, diergezondheid). 2.Beperking marktmaatregelen tot vangnet, voor risico s en diepe prijsdalen. Geen exportrestituties na 2013.

23 Conceptrapport Europarlementariër Deß Noord-west Europees verhaal. Lijkt ook goed afgestemd op DUI positie. Paar punten eruit: Herverdeling middelen bezien in breed verband Directe betalingen: elk land op minstens 65% van EU-gemiddeld. Vergroening via verplichte deelname aan plattelandsbeleid (niet gepubliceerd: wellicht deel 1 e pijler middelen oormerken). Gekoppelde betalingen tbv bergboeren Regeling kleine boeren? Capping nee. Ontvangst in Europees Parlement niet positief!

24 Veranderingen in (algemeen) GLB samengevat Onzekerheid over budget Hoogte totaal EU-budget Hoogte budget GLB Herverdeling over lidstaten Nieuwe legitimatie toeslagen Noodzaak versterking concurrentiekracht Meer naar maatschappelijke doelen Lagere generieke toeslagen

25 2010: Stappen Financiële perspectieven (EU-begroting, incl GLB-budget) 18 november Mededeling Commissie toekomst GLB 2011: Herfst: Wetgevende voorstellen nieuw GLB (ook in samenhang met EU-begroting voor ) Late herfst: Wellicht eerste besluit van de EU-Landbouwraad 2012: Besluitvorming EU-begroting Besluitvorming nieuw GLB (Rol EU-Parlement!) 2013: Nationale implementatie in regels e.d. 2014: Vanaf 1 januari in werking.