Schuivende panelen. Petra Berkhout

Transcriptie

1 Schuivende panelen Petra Berkhout

2 Kerncijfers agrocomplex Nederland,

3 Aandeel (%) van deelcomplexen in TW en werkgelegenheid, 2012 Deelcomplex Toegevoegde waarde Werkgelegenh eid Akkerbouw Glastuinbouw Opengrondstuinbouw Grondgebonden veehouderij Intensieve veehouderij Visserij Totale agrocomplex a Gebaseerd op binnenlandse grondstoffen. Bron: Agrarische input-outputtabel, bewerking LEI. 3

4 Primaire landbouw Aandeel sector in de nationale economie daalt Anno 2012: 1,5% TW 2,2% werkgelegenheid Uitstralingseffect is groter (maar hoe groot??) Belang daalt: Gemiddeld per jaar afname bedrijven 3% Afname areaal grond 0,3% Afname arbeid 2% Blijvers worden groter Andere schakels agrocomplex groeien 4

5 5

6 Ontwikkeling landbouw (1950 = 100) 6

7 Bepalende factoren Een complex van factoren. Een van de belangrijkste is de groei van de welvaart: groter deel van inkomen besteed aan andere dingen dan voedsel aandeel sector in economie daalt In Nederland bleef dit effect beperkt vanwege de sterke groei van de export Teruggang agrarisch aandeel is vooral gevolg van achterblijvende prijzen

8 Factoren - vervolg Stijging van de arbeidskosten => stimulans om arbeidsproductiviteit te vergroten In combinatie met technische vernieuwingen => intensivering en/of bedrijfsvergroting Technische ontwikkeling is beïnvloed door veranderingen in prijsverhoudingen Door verhoging van de productiviteit =>vergroting van de productie => een druk op prijzen en inkomens

9 Beleid? Invloed van een beleidsmaatregel vaak niet te isoleren van andere factoren Van sommige beleidsmaatregelen is het effect wel eenvoudig zichtbaar Bv. de melkquotering => halt aan stijging melkproductie daling aantal melkveebedrijven niet vertraagd groei aantal koeien per bedrijf wel Invloed GLB diffuus 9

10 Ontwikkeling GLB-instrumenten : Prijsbeleid : Productiebeheersing : Gekoppelde inkomenstoeslagen, plattelandsbeleid : Ontkoppelde inkomenstoeslagen, cross-compliance : Flat rate, vergroening

11 Interne EU-prijs Invoerheffing Exportrestitutie Wereldmarktprijs

12 Van EGKS via EEG naar de EU 1951: EGKS, 1957: EEG Gemeenschappelijke landbouwbeleid jaren zestig Diverse uitbreidingen, van 6 naar 28 Sinds 1992 is er een gemeenschappelijke markt Vrij verkeer van mensen, goederen, diensten en kapitaal Nu 28 lidstaten, ruim 511 miljoen inwoners

13 Nederland agrarische handel Invoer bijna 56 mrd. euro, uitvoer ruim 83 mrd. euro Aandeel in totale handel bij invoer: rond de 12 à 13%, bij uitvoer rond de 15 à 17% EU belangrijkste handelspartner: van uitvoer 80% naar EU invoer voor 56% uit EU ongeveer één derde van intrahandel met Duitsland B, LUX, FRK en VK samen aandeel van rond de 40%

14 Export Nederland- vervolg Aandeel VS:2% Aandeel Midden-Oosten:2% Aandeel China:1,4% EU => vergelijkbaar beeld 73% is intrahandel VS: rond de 2,5% Rusland, China, Midden-Oosten rond de 2-3 % 14

15 Ten slotte... GLB/EU => belangrijke factor in ontwikkeling Ndlse. landbouw De hervorming zal voor sommige bedrijven grote impact hebben wegens de herverdeling van de toeslagen Toeslagbedrag in NL is over alle ha gemiddeld 435 euro Circa 30% van de bedrijven heeft toeslag die hoger is => melkveebedrijven, akkerbouwbedrijven met zetmeel, vleeskalverenbedrijven Circa 40% bedrijven heeft toeslag van minder dan 150 euro per ha => vooral tuinbouwbedrijven 15

16 Belang toeslag voor inkomen Gemiddeld 50% bijdrage aan inkomen Grote verschillen: 20% bedrijven geen toeslag 50% ontvangt euro of minder per bedrijf 5% bedrijven ontvangt meer dan euro per bedrijf

17 Pijler 1 betalingen per hectare in 2009 bedrijfstoeslag + slachtpremies + zetmeeltoeslag + overige regelingen

18 Maar... Uitdagingen landbouw nu vooral gevolg van milieu/gezondheid/maatschappelijke eisen Denk aan mest, gewasbescherming, dierziekten, volksgezondheid, dierenwelzijn et cetera Stelling: dat is bepalender voor de ontwikkeling van de landbouw dan GLB en/of TTIP 18

19 Ontwikkeling landbouw (1950 = 100) 19

20 Vragen? 20