Waterbeheer en landbouw

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Waterbeheer en landbouw"

Transcriptie

1 Waterbeheer en landbouw Melkveehouderij in veenweidegebieden Bram de Vos (Alterra) Idse Hoving (Animal Sciences Group) Jan van Bakel (Alterra)

2 Inhoud 1. Probleem 2. Waterpas model 3. Peilverhoging polder Zegveld 4. Onderwaterdrains 5. Huidig onderzoek 6. Toekomstig onderzoek

3 1. Waterbeheer en landbouw Bodemdaling Veenweidegebieden Klimaatverandering: Zeespiegelstijging Overstromingsrisico s Natte en droge perioden Waterkwaliteit (stikstof en fosfor): EU Kaderrichtlijn Water (KRW) Mestbeleid

4 2. Waterpas model voor de melkveehouderij Waterstroming (SWAP) Bodemeigenschappen Grondwaterstanden Drukhoogten Grasgroei Bedrijfsvoering Beweiding Maaien Draagkracht bodem Bedrijfseconomie (BBPR) Sloot O o g s t b a r e d r o g e s t o f ( g (ton / m 2 /ha) ) < 0 0,5 0,01 10,01 0, ,05 0, ,5 1,5 1,00 2,5 1,00 92, ,60 3, > 2 1,60 3,5 4 2 Boerderij Sloot 2

5 3. Peilverhoging in polder Zegveld? Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden Provincie Utrecht Oppervlaktewaterpeilen verhogen? Landgebruik? Bedrijfseconomie? Regionale economie?

6 Waterpas berekeningen Definieer gezamenlijk een melkveebedrijf: Uniforme drooglegging zonder beheersgrasland 42 ha 62 koeien Verhoging oppervlaktewaterpeil: Drooglegging: 60, 50, 40 en 30 cm Drukhoogten Draagkracht Beweiden en maaien Netto grasopbrengst Voeraankoop Kosten Variatie in kosten

7 Uniforme drooglegging zonder beheersgrasland 42 ha Extra Extra kosten ( /ha/jaar) ( /ha) Drooglegging -500 Droog Matig 1 Matig 2 Nat Droogleggingstypering bedrijf Waterpas berekeningen

8 Gedifferentieerde drooglegging met beheersgrasland Definieer gezamenlijk een melkveebedrijf: 65 ha 80 koeien Bedrijfsdroogleggingsverdeling Drooglegging 60 cm 50 cm 40 cm 30 cm Matig droog 40% 20% 20% 20% Gemengd 1 20% 40% 20% 20% Gemengd 2 20% 20% 40% 20% Matig nat 20% 20% 20% 40%

9 Gedifferentieerde drooglegging met beheersgrasland Extra kosten ( /ha/jaar) Extra kosten ( /ha) Matig droog Gemengd 1 Gemengd 2 Matig nat Droogleggingstypering bedrijf Waterpas berekeningen

10 Opschaling: van bedrijf naar polder Zegveld 4 Hydrologische perceelsklassen (GIS) Drooglegging = Maaiveldshoogte slootwaterniveau 1400 ha Drooglegging groot (>55 cm) matig (35-55 cm) klein (15-35 cm) zeer klein (<15 cm) Referentiesituatie

11 Hydrologische bedrijfstypering gemengd Referentiesituatie

12 Areaal (ha) cm verhoging oppervlaktewaterpeil Referentiesituatie Droog Dry Mod. Matig Dry Matig Mod. Mod. Matig Wet Wet Nat Wet Nat en + Dry Gemengd Mixed Droog nat Droog Verhoging peil +10 cm Droog Dry Mod. Matig Dry Matig Mod. Mod. Matig Wet Nat Wet Wet Nat en + Dry Gemengd Mixed Droog nat Droog Hydrologische bedrijfstypering

13 Verdiepte HELP tabel Vereenvoudigde Waterpas resultaten Bedrijfsdroogleggingstypering Beschrijving percelen Extra Kosten (gemiddeld) /ha/jaar Standaardafwijking /ha/jaar Droog Overwegend grote drooglegging 0 28 Matig Overwegend matige drooglegging Nat Overwegend geringe drooglegging Matig droog Matige tot grote drooglegging (65) (30) Matig nat Geringe tot matige drooglegging (185) (59) Nat en droog Geringe èn grote drooglegging (125) (44) Gemengd Grote, matige en geringe drooglegging (127) (38) Uniforme drooglegging zonder beheersgrasland

14 Kosten polder Zegveld t.o.v. referentiesituatie Kosten Kosten vernatting polder Zegveld ( / / ha/jaar) , , , Peilverhoging (cm)

15 Conclusies m.b.t. Waterpas Waterpas model Integrale bedrijfsbenadering ( communicatie ) Variabele drooglegging mogelijk, incl. beheersgrasland Variatie tussen weerjaren: gemiddelde en spreiding Vereenvoudige Verdiepte HELP tabellen Regionale opschaling met GIS mogelijk

16 4. Onderwaterdrains Doel: Reductie bodemdaling Verbeteren agrarische gebruiksmogelijkheden Regionale effecten? Grondwaterregime Waterbalans Broeikasgassen Landbouw

17 Criteria aanleg onderwaterdrains (ASG en Alterra) Draindiepte en waterkwaliteit: cm cm mv Drainafstand: 4 12 m (proef Zegveld) Draintype: buis / mol Kosten en baten? Waterbeheer? Jurriaan Cok en Marc Pouw: Afstudeerproject Van Hall Larenstein

18 SIMGRO modelresultaten (Cok en Pouw, 2007) Gem. Hoogste Grwst cm dieper (droger) Gem. Laagste Grwst cm hoger (natter) Huidig peilbeheer (2006); 4 m drainafstand

19 Voorlopige conclusies Onderwaterdrains (Cok en Pouw, 2007) Gemaalcapaciteit Zomer afvoer: +15% Zomer inlaat : +8% Winter afvoer +2% Bodemdaling (huidig peil): reductie 1 10 mm/jaar Bedrijfsresultaat: +45 /ha/jaar Aanlegkosten ca /ha afschrijving (15 jaar): 130 /ha/jaar Inkomsten uit ca. 28% reductie CO 2 emissie: 120/ha/jaar? Hoger peil en Blauwe diensten?

20 5. Huidig onderzoek Krimpenerwaard: Functie volgt peil (DLG, regio West) Vlietpolder: Flexibel peilbeheer (Hoogheemraadschap van Rijnland) GGOR Rijnland Hoe verder met GGOR en landbouw? (Hoogheemraadschap van Rijnland) Waterkwaliteit integreren (Wageningen UR: Alterra, Animal Sciences Group en Plant Research International)

21 6. Toekomstig onderzoek? Waterpas: Koppelen regionale hydrologie Waterberging Klimaatscenario s Verdiepte HELP tabellen voor meer gebieden Communicatie bij veranderend waterbeheer ( CoP s ) Modelresultaten en metingen? Kaderrichtlijn Water pilots

22 Wageningen UR Bedankt voor uw aandacht

Waterberging op landbouwgrond. Bram de Vos (Alterra) Idse Hoving (Praktijkonderzoek Animal Sciences Group)

Waterberging op landbouwgrond. Bram de Vos (Alterra) Idse Hoving (Praktijkonderzoek Animal Sciences Group) Waterberging op landbouwgrond Bram de Vos (Alterra) Idse Hoving (Praktijkonderzoek Animal Sciences Group) Inhoud 1) Veranderend waterbeheer 2) Project Boeren met Water 3) Melkveebedrijf Kerkmeijer 4) Bedrijfsvarianten

Nadere informatie

Toepassing van onderwaterdrains in stad en land: mogelijkheden en kansen

Toepassing van onderwaterdrains in stad en land: mogelijkheden en kansen Toepassing van onderwaterdrains in stad en land: mogelijkheden en kansen Workshop 1.4 Kennisconferentie Deltaprogramma Jan van den Akker Alterra / Wageningen UR janjh.vandenakker@wur.nl Bodemdaling Component

Nadere informatie

Effect van hydrologische maatregelen op maaivelddaling

Effect van hydrologische maatregelen op maaivelddaling Effect van hydrologische maatregelen op maaivelddaling Jan van den Akker, Rob Hendriks, Idse Hoving, Matheijs Pleijter, Frank Lenssinck, Karel van Houwelingen, e.v.a. Componenten maaivelddaling Consolidatie,

Nadere informatie

Memo. 1 Inleiding. 2 Eindprotocol

Memo. 1 Inleiding. 2 Eindprotocol Memo Aan Projectgroep dynamisch peilbeheer Zegveld Datum Van Wiebe Borren Aantal pagina's 26 Doorkiesnummer +31 (0)88 33 57 789 E-mail wiebe.borren @deltares.nl Onderwerp Modelresultaten eindprotocol 1

Nadere informatie

Waterpas nat- en droogteschadeberekeningen ten behoeve van landbouwkundige doelrealisatie

Waterpas nat- en droogteschadeberekeningen ten behoeve van landbouwkundige doelrealisatie Waterpas nat- en droogteschadeberekeningen ten behoeve van landbouwkundige doelrealisatie J.A. de Vos P.J.T. van Bakel I.E. Hoving Alterra-rapport 1653, ISSN 1566-7197 Waterpas nat- en droogteschadeberekeningen

Nadere informatie

Waterwijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus november 2016

Waterwijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus november 2016 Waterwijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus november 2016 Waterwijzer Landbouw Waarom en wat is Waterwijzer Landbouw? Wat kan je straks met Waterwijzer Landbouw?

Nadere informatie

Gevolgen van klimaatverandering voor de landbouw

Gevolgen van klimaatverandering voor de landbouw Gevolgen van klimaatverandering voor de landbouw hydrologische en gewasopbrengst-berekeningen 30 september 2011 Aequator Groen & Ruimte bv Klimaatverandering Vergelijk weerjaren 2001-2010 met 2046-2055

Nadere informatie

Poldergerichte aanpak, toekomstbestendig effect. Zet stappen en werk mee aan klimaatslimme landbouw op veen, bijvoorbeeld met onderwaterdrainage

Poldergerichte aanpak, toekomstbestendig effect. Zet stappen en werk mee aan klimaatslimme landbouw op veen, bijvoorbeeld met onderwaterdrainage Poldergerichte aanpak, toekomstbestendig effect Zet stappen en werk mee aan klimaatslimme landbouw op veen, bijvoorbeeld met onderwaterdrainage Samen poldergericht werken aan: Minder bodemdaling Lagere

Nadere informatie

Vernatten en akkerbouw? Olga Clevering (Praktijkonderzoek Plant en Omgeving) Bram de Vos en Francisca Sival (Alterra)

Vernatten en akkerbouw? Olga Clevering (Praktijkonderzoek Plant en Omgeving) Bram de Vos en Francisca Sival (Alterra) Vernatten en akkerbouw? Olga Clevering (Praktijkonderzoek Plant en Omgeving) Bram de Vos en Francisca Sival (Alterra) Inhoud Vormen van vernatten Modelberekeningen Veldexperimenten Conclusies en discussie

Nadere informatie

Regionale opschaling van nat- en droogteschade in de landbouw in Utrechtse veenweidegebieden

Regionale opschaling van nat- en droogteschade in de landbouw in Utrechtse veenweidegebieden Regionale opschaling van nat- en droogteschade in de landbouw in Utrechtse veenweidegebieden J.A. de Vos I.E. Hoving P.J.T. van Bakel R.A. Smidt Alterra-rapport 1505, ISSN 1566-7197 Regionale opschaling

Nadere informatie

Een route naar een. Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling. 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman

Een route naar een. Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling. 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman Een route naar een Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman Uitgangspunten Gebiedscommissie Laag Holland (MKBA in 2009) Bodemdaling

Nadere informatie

PEILVERHOGING IN HET VEENWEIDEGEBIED; GEVOLGEN VOOR DE INRICHTING EN HET BEHEER VAN DE WATERSYSTEMEN

PEILVERHOGING IN HET VEENWEIDEGEBIED; GEVOLGEN VOOR DE INRICHTING EN HET BEHEER VAN DE WATERSYSTEMEN PEILVERHOGING IN HET VEENWEIDEGEBIED; GEVOLGEN VOOR DE INRICHTING EN HET BEHEER VAN DE WATERSYSTEMEN JOS SCHOUWENAARS WETTERSKIP FRYSLÂN VEENWEIDE SYMPOSIUM 11 APRIL 2019 OPZET PRESENTATIE 1. Wat is de

Nadere informatie

Deelexpeditie onderwaterdrainage

Deelexpeditie onderwaterdrainage Deelexpeditie onderwaterdrainage 1 Aanleiding Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling Het aanpakken van de bodemdalingsproblematiek Binnen de context van een veranderend klimaat Grote en urgente uitdagingen

Nadere informatie

OVERZICHT WERKZAAMHEDEN EN PRODUCTEN 2006 PROJECT WAARHEEN MET HET VEEN

OVERZICHT WERKZAAMHEDEN EN PRODUCTEN 2006 PROJECT WAARHEEN MET HET VEEN OVERZICHT WERKZAAMHEDEN EN PRODUCTEN 2006 PROJECT WAARHEEN MET HET VEEN Stand van zaken 1. Berekeningen effecten van peilscenario s In 2005 is een 5000 ha groot pilot gebied rond polder Zegveld in het

Nadere informatie

Functie volgt peil. maaiveldverloop. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Huiskavel en gebouwen

Functie volgt peil. maaiveldverloop. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Huiskavel en gebouwen zones Functie volgt peil 70-50 cm 50-30 cm 0-30 cm 50-30 cm 70-50 cm maaiveldverloop gebruik waterpeil Huiskavel en gebouwen Gemiddeld 50 cm Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari Natte Natuur, Piekberging

Nadere informatie

Westelijke Veenweiden

Westelijke Veenweiden Westelijke Veenweiden Nota Ruimte budget 113 miljoen euro Planoppervlak 73.000 hectare in totaal voor alle projecten Trekker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit De Groene Ruggengraat, waar

Nadere informatie

toekomst veenweide Inspiratieboek

toekomst veenweide Inspiratieboek toekomst veenweide Inspiratieboek BOSCH SLABBERS toekomst veenweide Inspiratieboek Opdrachtgever Kennis voor Klimaat In samenwerking met Alterra, DHV, Gemeente Midden-Delfland, Provincie Zuid-Holland,

Nadere informatie

KlimaatAdaptieve Drainage

KlimaatAdaptieve Drainage FutureWater Onderzoek en advies gericht op de duurzame toekomst van ons water KlimaatAdaptieve Drainage Innovatieve en duurzame techniek voor actieve samenwerking tussen agrariër en waterbeheerder 14-3-2013

Nadere informatie

Waterwijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus, namens consortium 29 juni 2017

Waterwijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus, namens consortium 29 juni 2017 Waterwijzer Landbouw Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus, namens consortium 29 juni 2017 Waterwijzer Landbouw: een klimaatrobuust instrument voor het bepalen van effecten van veranderend waterbeheer op landbouwopbrengsten

Nadere informatie

Onderwaterdrains in het veenweidegebied

Onderwaterdrains in het veenweidegebied Onderwaterdrains in het veenweidegebied Onderwaterdrains in het veenweidegebied Onderwaterdrains in veenweidegebieden Door het afwateren van de veenweide-gebieden daalt daar de bodem. Het veen in de bodem

Nadere informatie

Rapport 88. Gevolgen van verminderde drooglegging voor melkveebedrijven in de Krimpenerwaard. Verbeterde berekeningen voor 10 weerjaren

Rapport 88. Gevolgen van verminderde drooglegging voor melkveebedrijven in de Krimpenerwaard. Verbeterde berekeningen voor 10 weerjaren Gevolgen van verminderde drooglegging voor melkveebedrijven in de Krimpenerwaard Verbeterde berekeningen voor 10 weerjaren December 2007 Abstract By order of the working group FES Westelijke Veenweiden,

Nadere informatie

RENHEIDE OP PEIL Doel pilot Beoogde effecten Maatregelen

RENHEIDE OP PEIL Doel pilot Beoogde effecten Maatregelen Doel pilot GGOR: Gewogen Grondwater- en Oppervlaktewater Regime Verbetering waterhuishouding voor zowel landbouw als natuur Betere stuurbaarheid waterpeil in Buulder Aa Natuurlijker peilverloop (winter

Nadere informatie

Precisiewatermanagement

Precisiewatermanagement Precisiewatermanagement Waar staan we en welke stappen moeten nog genomen worden? 8 maart 2018, Idse Hoving, Karel van Houwelingen, Frank Lenssinck en Erik Jansen Watermanagement veenweide Compromis vinden

Nadere informatie

Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen

Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Ernst Bos en Theo Vogelzang (LEI) Opgave LEI: Beoordeel peilstrategieën Groene Hart op basis van Maatschappelijke Kosten en Baten Opbouw presentatie:

Nadere informatie

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw

Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Limburg Waterproof Klimaat, water en landbouw Provincie Limburg Maastricht, 14 september 216 Joris Schaap, Profiel 214 heden Zelfstandig hydroloog en bodemkundige 28-214 Adviseur water in het landelijk

Nadere informatie

Legenda. drooglegging_winter. [m-mv] Vianen. Lexmond. Meerkerk. Leerdam. Arkel. Kaart 36 - Drooglegging winter. projectgebied peilgebieden

Legenda. drooglegging_winter. [m-mv] Vianen. Lexmond. Meerkerk. Leerdam. Arkel. Kaart 36 - Drooglegging winter. projectgebied peilgebieden BIJLAGE XI KAARTEN AGOR, behorende bij rapport TL217-3/kolm/028 d.d. 28 juni 2013 , bijlage XI behorende bij rapport TL217-3/kolm/028 d.d. 28 juni 2013 drooglegging_winter [m-mv] 0-0.25 0.25-0.5 0.5-0.6

Nadere informatie

Dalende bodems, stijgende kosten

Dalende bodems, stijgende kosten Dalende bodems, stijgende kosten Mogelijke maatregelen tegen veenbodemdaling in het landelijk en stedelijk gebied door Gert Jan van den Born 1 Aanleiding voor een studie over veenbodemdaling Recent verleden:

Nadere informatie

Watersysteem rond 1900 Kaart 9a GHG. A4P Grontmij Nederland bv Alle rechten voorbehouden. Legenda GHG. Hydrologisch onderzoek de Zumpe

Watersysteem rond 1900 Kaart 9a GHG. A4P Grontmij Nederland bv Alle rechten voorbehouden. Legenda GHG. Hydrologisch onderzoek de Zumpe GHG boven maaiveld 0.00-0.10 0.10-0.25 0.25-0.50 0.50-0.75 0.75-1.00 1.00-1.50 1.50-2.00 > 2.00 m beneden maaiveld Kaart 9a GHG Map Document: P:\258828\Water\05_GIS\prj\kaart_09a...mxd) Effect GHG 0,30-0,40

Nadere informatie

Vrachten uit de landbouw

Vrachten uit de landbouw Vrachten uit de landbouw Gezamenlijke factfinding vanuit metingen en gebiedsexpertise Gerard Ros (NMI, AGV, WU) In samenwerking met: Maarten Ouboter, Laura Moria (AGV) Debby van Rotterdam, Job de Pater

Nadere informatie

Toelichting bij de inzending

Toelichting bij de inzending Toelichting bij de inzending Door de diepe ontwatering van de Friese veenweiden oxideert het veen waardoor het maaiveld daalt. Dat proces gaat door zolang de polderpeilen aan het dalende maaiveld wordt

Nadere informatie

Effecten van onderwaterdrains

Effecten van onderwaterdrains Effecten van onderwaterdrains Jan van den Akker, Rob Hendriks, Idse Hoving, Matheijs Pleijter, Jan Peter Lesschen Klimaatakkoord van Parijs 195 staten eens over governance klimaatverandering Mitigatie

Nadere informatie

Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem. Linda van der Weijden

Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem. Linda van der Weijden Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem Linda van der Weijden Opzet Inhoud: Hoe ontwikkel je met het natuurlijk systeem? Proces: Hoe pakken we dat aan? 2 Wat is kringlooplandbouw?

Nadere informatie

Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide. Presentatie Nationale POP congres 23 november 2017

Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide. Presentatie Nationale POP congres 23 november 2017 Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide Presentatie Nationale POP congres 23 november 2017 Inhoudsopgave Bodemdalingsbeleid West-Nederland (Chris) Aanleiding en context project (Kees) Toepassing

Nadere informatie

Toepassing van instrumenten uit handboek op NATURA2000-gebied Boetelerveld

Toepassing van instrumenten uit handboek op NATURA2000-gebied Boetelerveld Toepassing van instrumenten uit handboek op NATURA2000-gebied Boetelerveld Perry de Louw (Deltares) Jan van Bakel (De Bakelse Stroom) Judith Snepvangers (Landschap Overijssel) Natura2000-gebied Boetelerveld

Nadere informatie

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER Het ontwerp Sturen met water van het Veenweide Innovatiecentrum Zegveld (VIC) zet in op actief, dynamisch grondwaterbeheer

Nadere informatie

Zienswijzen heer Liebregts Zienswijze d.d. 8 december 2011, gesprekken d.d. 26 januari jl. en 23 februari jl.

Zienswijzen heer Liebregts Zienswijze d.d. 8 december 2011, gesprekken d.d. 26 januari jl. en 23 februari jl. Bijlage B, Nota van beantwoording zienswijzen van de heren Liebregts, van Dommelen, van Mierlo en ZLTO afdeling Kempen Zuidoost. Zienswijzen heer Liebregts Zienswijze d.d. 8 december 2011, gesprekken d.d.

Nadere informatie

Integraal Waterplan Haarlem. Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014

Integraal Waterplan Haarlem. Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014 Integraal Waterplan Haarlem Erhard Föllmi afd. OGV/SZ 17 sept. 2014 Inhoud presentatie 1. Enkele begrippen 2. Waterplan Haarlem Aanleiding en doel Gerealiseerde maatregelen Actualisatie Geplande maatregelen

Nadere informatie

Peilbesluit Campen. 12 december 2016

Peilbesluit Campen. 12 december 2016 Peilbesluit Campen 12 december 2016 Luc Mangnus (Dagelijks bestuurslid - waterschap Scheldestromen) WELKOM Doel Informeren over voorontwerp peilbesluit; Met belanghebbenden in gesprek gaan, mogelijkheid

Nadere informatie

Pilot Vergelijking Waternood & KRW-Verkenner

Pilot Vergelijking Waternood & KRW-Verkenner Pilot Vergelijking Waternood & KRW-Verkenner iov STOWA Ws Brabantse Delta Peter de Koning Kees Peerdeman Frans Jorna Piet van Iersel Roel Knoben Waternoodmiddag, Amersfoort, 2 maart 2010 Vraagstelling

Nadere informatie

Middelburg Polder Tempelpolder. Polder Reeuwijk. Reeuwijk. Polder Bloemendaal. Reeuwijksche Plassen. Gouda

Middelburg Polder Tempelpolder. Polder Reeuwijk. Reeuwijk. Polder Bloemendaal. Reeuwijksche Plassen. Gouda TNO Kennis voor zaken : Oplossing of overlast? Kunnen we zomaar een polder onder water zetten? Deze vraag stelden zich waterbeheerders, agrariërs en bewoners in de Middelburg-Tempelpolder. De aanleg van

Nadere informatie

Mogelijkheden en beperkingen van (Samengestelde) Peilgestuurde Drainage voor sturing grondwaterstanden en zoetwatervoorraad.

Mogelijkheden en beperkingen van (Samengestelde) Peilgestuurde Drainage voor sturing grondwaterstanden en zoetwatervoorraad. Mogelijkheden en beperkingen van (Samengestelde) Peilgestuurde Drainage voor sturing grondwaterstanden en zoetwatervoorraad Jan van Bakel 13-5-2015 Peilgestuurde drainage 1 Inhoud Inleiding Wat is PGD?

Nadere informatie

Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Kaartenbijlage Watergebiedsplan Dorssewaard

Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Kaartenbijlage Watergebiedsplan Dorssewaard Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Kaartenbijlage 2014-2024 vastgesteld door het Algemeen Bestuur van Waterschap Amstel, Gooi en Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Overzicht kaartenbijlage 2014 Kaart nr.

Nadere informatie

INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV

INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV presentatie Heel Holland Zakt, 31 maart 2016 Roel van Gerwen, Walter Menkveld Inhoud Het probleem bodemdaling Experimenteren met veengroei De toekomst van de landbouw in veenweidegebieden

Nadere informatie

Huidige en toekomstige watervraag van veengronden in het Groene Hart

Huidige en toekomstige watervraag van veengronden in het Groene Hart Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen

Nadere informatie

Peilbesluit Rietveld 2017

Peilbesluit Rietveld 2017 Peilbesluit Rietveld 2017 Vast te stellen door het algemeen bestuur op 04-10-2017 Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden Titel: Peilbesluit Rietveld 2017 Dm: #1259444 Auteur: Linda Nederlof Datum: juni

Nadere informatie

Nationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave. door Gert Jan van den Born

Nationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave. door Gert Jan van den Born Nationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave door Gert Jan van den Born 1 Klimaatbeleid: Nationale uitwerking Europese klimaatafspraken: kader voor de nationale opgave

Nadere informatie

25-3-2015. Sturen op Nutriënten. Sturen op Nutriënten. Doel. Sturen met Water. Sturen op Nutriënten. Waar kijken we naar. Bijeenkomst 19 februari 2015

25-3-2015. Sturen op Nutriënten. Sturen op Nutriënten. Doel. Sturen met Water. Sturen op Nutriënten. Waar kijken we naar. Bijeenkomst 19 februari 2015 Bijeenkomst 19 februari 2015 Jouke Velstra (Acacia Water) 4 Sturen met Water De basisgedachte is dat per perceel de grondwaterstand actief wordt geregeld. Onderwater drainage (OWD) geeft een directe relatie

Nadere informatie

Effectiviteit. Lars Hein

Effectiviteit. Lars Hein Effectiviteit en kosteneffectiviteit van onderwaterdrainage in Nederlandse veenweidegebieden, en implicaties voor de toepassing hiervan. Een aanvullend statement. Lars Hein Er is naar aanleiding van mijn

Nadere informatie

Kansrijke maatregelen

Kansrijke maatregelen Kansrijke maatregelen Fase 1: Landbouw op Peil 5 juli 2011 Everhard van Essen Aequator Groen & Ruimte bv Ingrijpen in: Optimalisatie van water in landbouwgebieden: 1. Afwatering (slootprofiel, verhang,

Nadere informatie

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Bodem & Klimaat Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Jaartemperaturen en warmterecords in De Bilt sinds het begin van de metingen in 1706 Klimaatverandering KNMI scenarios Zomerse dagen Co de Naam

Nadere informatie

Wat kunnen we leren van de droogte van 1976 in relatie tot gevolgen van klimaatverandering? Casus Loenderveense plas

Wat kunnen we leren van de droogte van 1976 in relatie tot gevolgen van klimaatverandering? Casus Loenderveense plas Wat kunnen we leren van de droogte van 1976 in relatie tot gevolgen van klimaatverandering? Casus Loenderveense plas Sebastiaan Schep sebastiaan.schep@witteveenbos.com Aanleiding voor mijn verhaal Ik maak

Nadere informatie

Leeswijzer factsheets peilgebieden Walcheren

Leeswijzer factsheets peilgebieden Walcheren Leeswijzer factsheets peilgebieden Walcheren Met deze factsheets wordt per peilgebied een overzicht gegeven van de belangrijkste eigenschappen, de drooglegging, de gevoeligheid voor wateroverlast en de

Nadere informatie

analyse GGOR Voor verdere informatie (zoals ligging verschillende natuurdoeltypen) wordt verwezen naar de beschrijving en kaarten van het AGOR.

analyse GGOR Voor verdere informatie (zoals ligging verschillende natuurdoeltypen) wordt verwezen naar de beschrijving en kaarten van het AGOR. analyse GGOR afweging en uitgangspunten Het GGOR voor Alm&Biesbosch richt zich op het realiseren van de gewenste peilen ten behoeve van de geambieerde natuurdoeltypen van de provincie Noord-Brabant voor

Nadere informatie

Klimaatopgave landelijk gebied

Klimaatopgave landelijk gebied Klimaatopgave in beeld 13 oktober 2016, Hoogeveen Algemene info Klimaatopgave landelijk gebied Bert Hendriks Beleidsadviseur hydrologie 275.500 ha 580.000 inwoners 543 medewerkers 22 gemeenten 4.479 km

Nadere informatie

OVERZICHT WERKZAAMHEDEN EN PRODUCTEN 2007 PROJECT WAARHEEN MET HET VEEN

OVERZICHT WERKZAAMHEDEN EN PRODUCTEN 2007 PROJECT WAARHEEN MET HET VEEN OVERZICHT WERKZAAMHEDEN EN PRODUCTEN 2007 PROJECT WAARHEEN MET HET VEEN Stand van zaken De uitvoering van het project Waarheen met het Veen geschiedt volgens planning in het Definitief Projectplan voor

Nadere informatie

Antwoordnota bij zienswijzen op ontwerp peilbesluit Sint Philipsland Documentnummer: Datum:

Antwoordnota bij zienswijzen op ontwerp peilbesluit Sint Philipsland Documentnummer: Datum: Antwoordnota bij zienswijzen op ontwerp peilbesluit Sint Philipsland Documentnummer: 2013026410 Datum: 18-10-2013 Het ontwerp peilbesluit van Sint Philipsland heeft van 27 augustus tot en met 14 oktober

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Wat kunnen we in de toekomst verwachten? J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd/in

Nadere informatie

Bodem en Water, de basis

Bodem en Water, de basis Bodem en Water, de basis Mogelijkheden voor verbeteringen 5 febr 2018 Aequator Groen & Ruimte bv Het jaar 2017 April tot 30 juni April tot sept Aequator Groen & Ruimte bv 2 Jaar 2017 2017 Zomer warmer

Nadere informatie

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 In gesprek over het water(peil) in De Haak, Zegveld en alternatieven voor het toekomstig waterpeil Programma Welkom

Nadere informatie

(Samengestelde) Jan van Bakel. 11-10-2011 Peilgestuurde drainage in NL

(Samengestelde) Jan van Bakel. 11-10-2011 Peilgestuurde drainage in NL (Samengestelde) Peilgestuurde drainage in NL Jan van Bakel 11-10-2011 Peilgestuurde drainage in NL 1 Inleiding Inhoud Samengesteld of niet? Vormen van peilsturing Waarom hernieuwde belangstelling? Ervaringen

Nadere informatie

Verbeterd DroogmakerijSysteem PARK21

Verbeterd DroogmakerijSysteem PARK21 Verbeterd DroogmakerijSysteem PARK21 Noot vooraf Het is de intentie dat dit Verbeterd Droogmakerij Systeem ooit in de gehele polder geïntroduceerd zal worden, zowel in stedelijk als landelijk gebied. Dit

Nadere informatie

WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee?

WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 18 november 2014 www.waterwijzer.nl WaterWijzer Landbouw: wat is het en wat kun je ermee? Wat is

Nadere informatie

TOELICHTING OP DE AANVULLING VAN HET MER SMILDEGERVEEN 22 JUNI 2016, ARCADIS

TOELICHTING OP DE AANVULLING VAN HET MER SMILDEGERVEEN 22 JUNI 2016, ARCADIS TOELICHTING OP DE AANVULLING VAN HET MER SMILDEGERVEEN 22 JUNI 2016, ARCADIS Op 20 juni 2016 heeft de gemeente Midden-Drenthe het eindconcept toetsingsadvies ontvangen van de Commissie voor de m.e.r. op

Nadere informatie

Onderwaterdrains in het veenweidegebied. De gevolgen voor de inlaatbehoefte, de afvoer van oppervlaktewater en voor de maaivelddaling

Onderwaterdrains in het veenweidegebied. De gevolgen voor de inlaatbehoefte, de afvoer van oppervlaktewater en voor de maaivelddaling Onderwaterdrains in het veenweidegebied De gevolgen voor de inlaatbehoefte, de afvoer van oppervlaktewater en voor de maaivelddaling Alterra-rapport 1872 ISSN 1566-7197 P.C. Jansen, E.P. Querner en J.J.H.

Nadere informatie

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem Memo DM 1013497 Aan: Marktpartijen uitwerking plannen het Burgje, gemeente Bunnik Van: Beke Romp, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Datum: 13 januari 2016 Onderwerp: Notitie gebiedskenmerken (waterthema

Nadere informatie

Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw

Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw Martin Mulder, Marius Heinen, Jan van Bakel, Mirjam Hackten Broeke ea. 7 februari 2019 Inhoud: Waterwijzer Landbouw Toepassing Waterwijzer Landbouw Veel gestelde vragen

Nadere informatie

Bijlage E: Peilvakken en de gewenste grond- en oppervlaktewaterpeilen.

Bijlage E: Peilvakken en de gewenste grond- en oppervlaktewaterpeilen. Blad 95 van 127 Bijlage E: Peilvakken en de gewenste grond- en en. Zie ook de bijgevoegde Peilvakkenkaart op A0. Afweging en uitgangspunten peilenplan Terwolde De belangrijkste afweging bij de totstandkoming

Nadere informatie

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject

Nadere informatie

Bodemdaling afremmen, stoppen en zo mogelijk herstellen

Bodemdaling afremmen, stoppen en zo mogelijk herstellen Bodemdaling afremmen, stoppen en zo mogelijk herstellen Niets houdt ons tegen Peter Hoogervorst 470 km 2 veengebied PBL: 34 cm bodemdaling 2050 HHNK: 27 cm bodemdaling 2050 zeespiegel stijgt dit proces

Nadere informatie

Onderwaterdrainage moet veen en klimaat redden

Onderwaterdrainage moet veen en klimaat redden Onderwaterdrainage moet veen en klimaat redden Bron: Boerderij.nl Onderwaterdrainage is hot in de Veenweiden. Niet alleen om de bodemdaling te remmen, ook om de uitstoot van CO2 te verminderen. Er loopt

Nadere informatie

Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland

Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland Schriftelijke vragen bodemdaling Zaterdag 6 januari j.l.

Nadere informatie

Agrariërs gezocht! Subsidie voor water en bodem

Agrariërs gezocht! Subsidie voor water en bodem Agrariërs gezocht! Subsidie voor water en bodem Meer informatie over de regeling: www.hdsr.nl/agrariers Subsidieregeling Regionaal partnerschap voor water en bodem Gezocht: agrariërs die de waterkwaliteit

Nadere informatie

Wijkoverleg Aalsmeer Oost. maandag 6 maart

Wijkoverleg Aalsmeer Oost. maandag 6 maart Wijkoverleg Aalsmeer Oost maandag 6 maart Onderwerp voor vanavond 1. Het hoogheemraadschap van Rijnland 2. Watersystemen en onderhoud 3. KRW2 Westeinderplassen en Bovenlanden 4. Watergebiedsplan Aalsmeer

Nadere informatie

Drasland. Groot Wilnis-Vinkeveen

Drasland. Groot Wilnis-Vinkeveen Groot Wilnis-Vinkeveen Drasland in de Zouweboezem, provincie Zuid-Holland Bron: provincie Utrecht Drasland Drasland is niet bemest kruidenrijk hooiland dat maximaal 30 cm boven het oppervlaktewaterpeil

Nadere informatie

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst?

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl

Nadere informatie

Graslandvernieuwing is investeren in hoogwaardig ruwvoer. Edward Ensing

Graslandvernieuwing is investeren in hoogwaardig ruwvoer. Edward Ensing Graslandvernieuwing is investeren in hoogwaardig ruwvoer Edward Ensing Graslandvernieuwing nodig? Nee, waarom graslandvernieuwing? Voer genoeg? Geen vooruitgang rassen? Gras is groen en groeit vanzelf?

Nadere informatie

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water AQUATISCHE LANDBOUW haal meer uit land én water AQUATISCHE LANDBOUW Waarom wel het land, maar niet de sloot benutten in de veenweiden? Dat is de vraag waar het om draait in het icoon Aquatische landbouw

Nadere informatie

Toetsing peilafwijkingen IJsselmonde-Oost en Zwijndrechtse Waard. (behorend bij ontwerp peilbesluit IJsselmonde-Oost en Zwijndrechtse Waard)

Toetsing peilafwijkingen IJsselmonde-Oost en Zwijndrechtse Waard. (behorend bij ontwerp peilbesluit IJsselmonde-Oost en Zwijndrechtse Waard) Toetsing peilafwijkingen IJsselmonde-Oost en Zwijndrechtse Waard (behorend bij ontwerp peilbesluit IJsselmonde-Oost en Zwijndrechtse Waard) Instemming Dijkgraaf en Heemraden met ontwerp peilbesluit (voor

Nadere informatie

Programma. Beheerplan Elperstroomgebied

Programma. Beheerplan Elperstroomgebied Beheerplan Elperstroomgebied Alie Alserda Pietop t Hof Christina Schipper Rienko van der Schuur 1 Elperstroomgebied Natura 2000 14 mei 2013 Programma Inleiding Doelen Knelpunten Activiteiten Aanvullend

Nadere informatie

Vergelijking van het Nieuw Limburgs Peil met het Waterbeheerplan van waterschap Peel en Maasvallei

Vergelijking van het Nieuw Limburgs Peil met het Waterbeheerplan van waterschap Peel en Maasvallei 8-2-2017 Vergelijking van het Nieuw Limburgs Peil met het Waterbeheerplan van waterschap Peel en Maasvallei Inleiding Het Limburgse waterschap Peel en Maasvallei (P&M) heeft in 2010 het Nieuw Limburgs

Nadere informatie

Maatregelen en voorontwerp Peilbesluit Walcheren. 5 september 2017

Maatregelen en voorontwerp Peilbesluit Walcheren. 5 september 2017 Maatregelen en voorontwerp Peilbesluit Walcheren 5 september 2017 Luc Mangnus (Dagelijks bestuurslid - waterschap Scheldestromen) WELKOM Doel Informeren over de maatregelen en het voorontwerp peilbesluit;

Nadere informatie

KNMI 06 klimaatscenario s

KNMI 06 klimaatscenario s KNMI 06 klimaatscenario s Stof tot nadenken? Opzet presentatie Klimaatverandering en het (versterkte) broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering De nieuwe KNMI-klimaatscenario s Mogelijke effecten 1

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Mondiaal en in Nederland J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd/in Europa

Nadere informatie

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst?

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? Koos Verloop (WUR) UDV Dronten 9 november 2017 Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en

Nadere informatie

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid

Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen

Nadere informatie

meer stad meer landschap

meer stad meer landschap meer stad meer landschap een nieuw perspectief Hanneke Kijne Academie van Bouwkunst Amsterdam Hoofd masteropleiding Landschapsarchitectuur meer klimaatverandering temperatuur stijgt meer klimaatverandering

Nadere informatie

Westflank Haarlemmermeer

Westflank Haarlemmermeer Nota Ruimte budget 48 miljoen euro Planoppervlak 1500 hectare Trekker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Westflank Haarlemmermeer Westflank Haarlemmermeer is een Randstad Urgent - project.

Nadere informatie

Kernteam overleg. Jouke Velstra en Sieger Burger A PRIL 2016

Kernteam overleg. Jouke Velstra en Sieger Burger A PRIL 2016 Kernteam overleg Jouke Velstra en Sieger Burger A PRIL 2016 1 Hoe zat het ook al weer met de neerslaglens Duinen Een grondwaterstand van 1m boven drainageniveau resulteert in 42m zoete bel eronder. Perceel

Nadere informatie

Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide

Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide Water- en Bodembeheer in veenweiden 8 maart 2018 Inhoudsopgave Aanleiding Organisatie project Beleid bodemdaling West-NL 3 Modules van het project Financiering

Nadere informatie

WaterWijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober

WaterWijzer Landbouw. Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober WaterWijzer Landbouw Mirjam Hack en Ruud Bartholomeus namens consortium 1 oktober 2015 www.waterwijzer.nl WaterWijzer Landbouw: wat is het? WaterWijzer Landbouw (voorheen actualisatie schadefuncties landbouw

Nadere informatie

Ruimtelijke Adaptatie en Zoetwater Voor watertekort kennisvragen te over? Kennisdag Zoetwater, Utrecht 15mei 2018

Ruimtelijke Adaptatie en Zoetwater Voor watertekort kennisvragen te over? Kennisdag Zoetwater, Utrecht 15mei 2018 Ruimtelijke Adaptatie en Zoetwater Voor watertekort kennisvragen te over? Kennisdag Zoetwater, Utrecht 15mei 2018 Afspraken verdeling van focus DP Ruimtelijke Adaptatie Stedelijk gebied Gemeenten (verbinding

Nadere informatie

Copernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development

Copernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development Copernicus Institute of Sustainable Development Koe en klimaat Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel Inhoud presentatie Hoe zat het ook al weer met klimaatverandering? Broeikasgasemissies in Nederland Klimaatbeleid

Nadere informatie

Beter systeem voor bepalen waterschade

Beter systeem voor bepalen waterschade Beter systeem voor bepalen waterschade Mirjam Hack-ten Broeke (Alterra Wageningen UR), Ruud Bartholomeus (KWR Watercycle Research Institute), Joop Kroes (Alterra Wageningen UR), Jos van Dam (Wageningen

Nadere informatie

Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum

Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum Aequator Groen & Ruimte bv Opzet presentatie Wat is het belang van een goede waterhuishouding? Wat is een optimale

Nadere informatie

Fact sheet Bodemdaling door veenoxidatie

Fact sheet Bodemdaling door veenoxidatie Fact sheet Bodemdaling door veenoxidatie Wat is bodemdaling door veenoxidatie? Bij de ontginning van het westelijke veenweidegebied zijn sloten gegraven om de moerassen van West Nederland geschikt te maken

Nadere informatie

Watergebiedsplan Hem. Toelichting bij het peilbesluit, projectplan en leggerwijziging. Partiële herziening van het peilbesluit Drechterland (2005)

Watergebiedsplan Hem. Toelichting bij het peilbesluit, projectplan en leggerwijziging. Partiële herziening van het peilbesluit Drechterland (2005) Toelichting bij het peilbesluit, projectplan en leggerwijziging Partiële herziening van het peilbesluit Drechterland (2005) Registratienummer 12.15043 Datum 20 maart 2012 Samenvatting Aanleiding Door een

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van van Gedeputeerde Staten op vragen van R. Klumpes (GroenLinks), B.K. Potjer (GroenLinks), A.L. Koning (PvdA), B. Canton (PvdD) en W.M. Bakx (50PLUS) (d.d. 23 augustus 2018) Nummer 3436 Onderwerp Voorkomen

Nadere informatie

Klimaatbestendige Greenport. Boskoop 1 november 2017 Susanne Groot

Klimaatbestendige Greenport. Boskoop 1 november 2017 Susanne Groot Klimaatbestendige Greenport Boskoop 1 november 2017 Susanne Groot Aanleiding wateroverlastproces Succes waterbeschikbaarheidsproces Wateroverlast Boskoop Klimaatverandering Waterschap voert watergebiedsplan

Nadere informatie

Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw. Rob Ruijtenberg namens alle partijen ibz ACSG en RWS 7 februari 2019

Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw. Rob Ruijtenberg namens alle partijen ibz ACSG en RWS 7 februari 2019 Gebruikersmiddag Waterwijzer Landbouw Rob Ruijtenberg namens alle partijen ibz ACSG en RWS 7 februari 2019 Programma 13.00 Welkom (Rob Ruijtenberg) 13.15 Introductie Waterwijzer landbouw (Mirjam Hack,

Nadere informatie

Landschapswaaier Bouwstenen voor duurzame landbouw en natuur in het Groene Hart Henk Kloen en Rita Joldersma, CLM

Landschapswaaier Bouwstenen voor duurzame landbouw en natuur in het Groene Hart Henk Kloen en Rita Joldersma, CLM Landschapswaaier Bouwstenen voor duurzame landbouw en natuur in het Groene Hart Henk Kloen en Rita Joldersma, CLM Download rapport: www.clm.nl/publicaties/data/671.pdf In opdracht van Staatsbosbeheer en

Nadere informatie