INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV"

Transcriptie

1 INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV presentatie Heel Holland Zakt, 31 maart 2016 Roel van Gerwen, Walter Menkveld

2

3 Inhoud Het probleem bodemdaling Experimenteren met veengroei De toekomst van de landbouw in veenweidegebieden Marktverkenning Samenwerking Onderzoeksvragen

4

5

6

7 Het probleem bodemdaling ontwatering bodemdaling Jansen et al.,

8 Het probleem bodemdaling % ontwatering bodemdaling Jansen et al.,

9 Het probleem bodemdaling uitstoot CO2 bijdrage klimaatsverandering veenoxidatie mineralisatie & uitspoeling N,P verslechtering waterkwaliteit interne eutrofiering natuurgebieden ontwatering verdroging natuur verdwijnen veen functieconflicten inklinking verdwijnen veenlandschap toename beheerkosten maaivelddaling veiligheidsrisico s

10 Het probleem bodemdaling uitstoot CO2 bijdrage klimaatsverandering veenoxidatie mineralisatie & uitspoeling N,P verslechtering waterkwaliteit interne eutrofiering natuurgebieden ontwatering verdroging natuur verdwijnen veen functieconflicten inklinking verdwijnen veenlandschap toename beheerkosten maaivelddaling veiligheidsrisico s

11 Bodemdaling: beleidsurgentie Bouwsteen H: Bodemdaling in veenweiden (Bouwsteen voor het Waterprogramma van het Hoogheemraadschap HHNK); Het Ontwerp Provinciaal Waterplan van de provincie Noord-Holland; De scenario- en MKBA-studie van Laag Holland; De Agenda Groen van de Provincie Noord-Holland; De nota 'Toekomst Laag Holland. Innovatie in het veen(weide)gebied en visie op de vier deelgebieden' van de provincie Noord-Holland Coalitieakkoord GS 2015: Pilot: Functie volgt peil

12 Experimenteren met veengroei

13 Experimenteren met veengroei

14 Omhoog met het veen BZC Ilperveld Omhoog Met Het Veen 35 min Amsterdam CS Jansen et al., 2009

15 Omhoog met het veen

16 Omhoog met het veen

17 Omhoog met het veen Eerste resultaten metingen van broeikasgasemissies lage methaan emissies absorptie van CO2! okt-14 dec-14 feb-15 bron: Eva van den Elzen

18 Omhoog met het veen Sept-13 mei 2013

19 Omhoog met het veen Sept-13 mei 2013 mei 2014

20 Omhoog met het veen Sept-13 mei 2013 mei 2014 mei 2015

21 Omhoog met het veen Sept-13 mei 2013 mei 2014 mei 2015

22 Results II: biodiversity Omhoog met het veen Blacktailed godwit grutto lepelaar watersnip

23 De toekomst van de landbouw: gebiedsurgentie!

24 Het nieuw multifunctioneel agrarisch bedrijf

25 Het nieuw multifunctioneel agrarisch bedrijf Veeteelt én natte teelten: een kansrijke combinatie Door gebruikmaking van drukdrainage (natte veeteelt); En de reeds in Laag Holland aanwezige onderbemalingen (paludicultuur). Natte veeteelt Paludicultuur

26 Het nieuw multifunctioneel agrarisch bedrijf

27 Het nieuw multifunctioneel agrarisch bedrijf nu: onderbemalingen die de bodemdaling versnellen

28 Het nieuw multifunctioneel agrarisch bedrijf nu: onderbemalingen die de bodemdaling versnellen onderwaterdrainage: passief remmen van bodemdaling

29 Het nieuw multifunctioneel agrarisch bedrijf nu: onderbemalingen die de bodemdaling versnellen onderwaterdrainage: passief remmen van bodemdaling drukdrains: actief sturen met water

30 Natte teelten: toekomst voor de boer? Landgebruik (waterstand t.o.v. maaiveld) veenweide (60 cm mv) veenweide blaarkoppen (30 cm mv) Lisdoddeteelt (0 cm mv) Veenmosteelt (0 cm mv) netto inkomsten (euro ha -1 j - 1 ) 965 * 1450 ** * inclusief 400 euro subsidie; w-veenweidegebied (2010), bedrijfsgrootte 45 ha ** inclusief 544 euro subsidie; idem

31 Nieuwe teelten: complex maar perspectiefrijk

32 Nieuwe teelten: complex maar perspectiefrijk

33 Nieuwe teelten: complex maar perspectiefrijk

34 Marktverkenning: selectieproces

35 Marktverkenning: selectieproces

36 Marktverkenning: selectieproces

37 Marktverkenning: selectieproces

38 Marktverkenning: selectieproces

39 Marktverkenning: selectieproces

40 Resultaat tot nog toe Topgewassen Lisdodde Veenmos Azolla (kroosvaren) Kansrijk: Fruit: (blauwe bes, cranberry, poolbraam) Watermunt Kalmoes

41 Topgewassen

42 Topgewassen

43 Topgewassen

44 Het IPV: samenwerking in Noord-Holland

45 Het IPV: samenwerking in Noord-Holland

46 Het IPV: samenwerking in Noord-Holland

47 Het IPV: samenwerking in Noord-Holland

48 Innovatie Programma Veen Stapelen van ecosysteemdiensten en economie Tegengaan bodemdaling Tegengaan uitstoot broeikasgassen Verbeteren waterkwaliteit Verbeteren biodiversiteit Duurzame inkomsten voor de boer

49 Innovatie Programma Veen Stapelen van ecosysteemdiensten en economie Tegengaan bodemdaling Tegengaan uitstoot broeikasgassen Verbeteren waterkwaliteit Verbeteren biodiversiteit Duurzame inkomsten voor de boer

50 Vervolg: Naar een GO-NO GO 31 maart 2016

51 Samenwerking buiten Noord-Holland 1. Innovatie Programma Veen (Noord-Holland) 2. Programma Systeeminnovatie Veenweiden (Zuid-Holland) 3. Programma Aanpak Veenweiden (Utrecht) 4. Valuta voor Veen (Friesland)

52 Samenwerking buiten Noord-Holland 1. Innovatie Programma Veen (Noord-Holland) 2. Programma Systeeminnovatie Veenweiden (Zuid-Holland) 3. Programma Aanpak Veenweiden (Utrecht) 4. Valuta voor Veen (Friesland)

53 Samenwerking buiten Noord-Holland 1. Innovatie Programma Veen (Noord-Holland) 2. Programma Systeeminnovatie Veenweiden (Zuid-Holland) 3. Programma Aanpak Veenweiden (Utrecht) 4. Valuta voor Veen (Friesland)

54 Samenwerking buiten Noord-Holland 1. Innovatie Programma Veen (Noord-Holland) 2. Programma Systeeminnovatie Veenweiden (Zuid-Holland) 3. Programma Aanpak Veenweiden (Utrecht) 4. Valuta voor Veen (Friesland)

55 Samenwerking buiten Noord-Holland 1. Innovatie Programma Veen (Noord-Holland) 2. Programma Systeeminnovatie Veenweiden (Zuid-Holland) 3. Programma Aanpak Veenweiden (Utrecht) 4. Valuta voor Veen (Friesland)

56 Wij delen onze kennis met u! uitspoeling van meststoffen door drukdrains? uitstoot methaan bij natte teelten? dierenwelzijn bij natte veeteelt?

57 Stellingen Veenbehoud vraagt geen maatregelen maar een cultuuromslag

58 Stellingen Bodemdaling kan alleen opgelost als de landbouw een nieuwe weg inslaat, dat moet zij zelf doen, maar kan het niet alleen.

59 Stellingen Transitie van de landbouw: niet prediken hoe het moet, maar laten zien dat het kan

60 Stellingen De overheid moet ontwikkeling paludicultuur stimuleren

61 Stellingen Marktafzet is meer sturend voor veenbehoud dan overheidsbemoeienis

62 Stellingen Bij natte landbouw hoort een ander landschap en andere natuur

INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV Roel van Gerwen Programmamanager IPV

INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV Roel van Gerwen Programmamanager IPV INNOVATIE PROGRAMMA VEEN IPV Roel van Gerwen Programmamanager IPV De opgave: tegengaan bodemdaling +55-70% ontwatering bodemdaling www.wageningenur.nl 335.000 ha veen met een dikte van 40 cm en meer www.knmi.nl

Nadere informatie

Bodemdaling afremmen, stoppen en zo mogelijk herstellen

Bodemdaling afremmen, stoppen en zo mogelijk herstellen Bodemdaling afremmen, stoppen en zo mogelijk herstellen Niets houdt ons tegen Peter Hoogervorst 470 km 2 veengebied PBL: 34 cm bodemdaling 2050 HHNK: 27 cm bodemdaling 2050 zeespiegel stijgt dit proces

Nadere informatie

Bodemdaling in veengebieden Pompen of verzuipen?

Bodemdaling in veengebieden Pompen of verzuipen? Bodemdaling in veengebieden Pompen of verzuipen? Ilperveld Waaierverkaveling van voormalige hoogveenkoepel bij Nieuw-Loosdrecht Foto: Theo Baart Het mooie veen achter de duinen 100 na Christus Vos, P.C..

Nadere informatie

Innovatie Programma Veen

Innovatie Programma Veen Innovatie Programma Veen Plan van Aanpak 2015 2020 WLD en LNH i.s.m. VIC Bloemrijk hooiland in Laag Holland Marijke Bresser 2 Innovatie Programma Veen Laag Holland, Plan van Aanpak 2015-2020, WLD, LNH,

Nadere informatie

Aan de leden van Provinciale Staten van Noord-Holland. Haarlem, 30 augustus Vragen nr. 86

Aan de leden van Provinciale Staten van Noord-Holland. Haarlem, 30 augustus Vragen nr. 86 Aan de leden van Provinciale Staten van Noord-Holland Haarlem, 30 augustus 2016 Vragen nr. 86 Vragen van de heer F.J. Kramer (Groen Links) over veenstand in Noord-Holland De voorzitter van Provinciale

Nadere informatie

Een route naar een. Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling. 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman

Een route naar een. Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling. 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman Een route naar een Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman Uitgangspunten Gebiedscommissie Laag Holland (MKBA in 2009) Bodemdaling

Nadere informatie

Poldergerichte aanpak, toekomstbestendig effect. Zet stappen en werk mee aan klimaatslimme landbouw op veen, bijvoorbeeld met onderwaterdrainage

Poldergerichte aanpak, toekomstbestendig effect. Zet stappen en werk mee aan klimaatslimme landbouw op veen, bijvoorbeeld met onderwaterdrainage Poldergerichte aanpak, toekomstbestendig effect Zet stappen en werk mee aan klimaatslimme landbouw op veen, bijvoorbeeld met onderwaterdrainage Samen poldergericht werken aan: Minder bodemdaling Lagere

Nadere informatie

Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide. Presentatie Nationale POP congres 23 november 2017

Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide. Presentatie Nationale POP congres 23 november 2017 Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide Presentatie Nationale POP congres 23 november 2017 Inhoudsopgave Bodemdalingsbeleid West-Nederland (Chris) Aanleiding en context project (Kees) Toepassing

Nadere informatie

32 LANDWERK #5/6 / 2017 STELLING. We komen maar niet vooruit met het veenweidedossier. Opgeven of een doorbraak forceren?

32 LANDWERK #5/6 / 2017 STELLING. We komen maar niet vooruit met het veenweidedossier. Opgeven of een doorbraak forceren? 32 LANDWERK #5/6 / 2017 STELLING We komen maar niet vooruit met het veenweidedossier. Opgeven of een doorbraak forceren? LANDWERK #5/6 / 2017 33 Het veenweidedossier Het lijkt of er weinig substantieels

Nadere informatie

Deelexpeditie onderwaterdrainage

Deelexpeditie onderwaterdrainage Deelexpeditie onderwaterdrainage 1 Aanleiding Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling Het aanpakken van de bodemdalingsproblematiek Binnen de context van een veranderend klimaat Grote en urgente uitdagingen

Nadere informatie

Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide

Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide Toekomstbestendige veenweidepolder Lange Weide Water- en Bodembeheer in veenweiden 8 maart 2018 Inhoudsopgave Aanleiding Organisatie project Beleid bodemdaling West-NL 3 Modules van het project Financiering

Nadere informatie

Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland

Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland Schriftelijke vragen bodemdaling Zaterdag 6 januari j.l.

Nadere informatie

Fact sheet Bodemdaling door veenoxidatie

Fact sheet Bodemdaling door veenoxidatie Fact sheet Bodemdaling door veenoxidatie Wat is bodemdaling door veenoxidatie? Bij de ontginning van het westelijke veenweidegebied zijn sloten gegraven om de moerassen van West Nederland geschikt te maken

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van van Gedeputeerde Staten op vragen van R. Klumpes (GroenLinks), B.K. Potjer (GroenLinks), A.L. Koning (PvdA), B. Canton (PvdD) en W.M. Bakx (50PLUS) (d.d. 23 augustus 2018) Nummer 3436 Onderwerp Voorkomen

Nadere informatie

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water AQUATISCHE LANDBOUW haal meer uit land én water AQUATISCHE LANDBOUW Waarom wel het land, maar niet de sloot benutten in de veenweiden? Dat is de vraag waar het om draait in het icoon Aquatische landbouw

Nadere informatie

Functie volgt peil. maaiveldverloop. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Huiskavel en gebouwen

Functie volgt peil. maaiveldverloop. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Huiskavel en gebouwen zones Functie volgt peil 70-50 cm 50-30 cm 0-30 cm 50-30 cm 70-50 cm maaiveldverloop gebruik waterpeil Huiskavel en gebouwen Gemiddeld 50 cm Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari Natte Natuur, Piekberging

Nadere informatie

meer stad meer landschap

meer stad meer landschap meer stad meer landschap een nieuw perspectief Hanneke Kijne Academie van Bouwkunst Amsterdam Hoofd masteropleiding Landschapsarchitectuur meer klimaatverandering temperatuur stijgt meer klimaatverandering

Nadere informatie

De waardering voor en de perceptie van problemen, oplossingen en verantwoordelijkheden rondom veenweide onder het Nederlandse publiek in kaart

De waardering voor en de perceptie van problemen, oplossingen en verantwoordelijkheden rondom veenweide onder het Nederlandse publiek in kaart De waardering voor en de perceptie van problemen, oplossingen en verantwoordelijkheden rondom veenweide onder het Nederlandse publiek in kaart brengen. Lang geleden bestond voor Nederland een groot deel

Nadere informatie

Dalende bodems, stijgende kosten

Dalende bodems, stijgende kosten Dalende bodems, stijgende kosten Mogelijke maatregelen tegen veenbodemdaling in het landelijk en stedelijk gebied door Gert Jan van den Born 1 Aanleiding voor een studie over veenbodemdaling Recent verleden:

Nadere informatie

Vernatting voor veenbehoud. carbon credits & kansen voor paludicultuur en natte natuur in Noord-Holland

Vernatting voor veenbehoud. carbon credits & kansen voor paludicultuur en natte natuur in Noord-Holland Vernatting voor veenbehoud carbon credits & kansen voor paludicultuur en natte natuur in Noord-Holland 2 Vernatting voor veenbehoud carbon credits & kansen voor paludicultuur en natte natuur in Noord-Holland

Nadere informatie

Advies in reactie op visie bodemdaling ( ) Pagina 1

Advies in reactie op visie bodemdaling ( ) Pagina 1 Advies in reactie op visie bodemdaling (26-10-2018) Pagina 1 d.d. 21 november 2018 Geachte leden van GS en PS, Hierbij een ongevraagd advies, in reactie op de visie bodemdaling versie 26-10-2018. Midden

Nadere informatie

LTO Nederland visie op waterbeheer in veenweidegebieden. Wat te doen aan bodemdaling en slappe bodems?

LTO Nederland visie op waterbeheer in veenweidegebieden. Wat te doen aan bodemdaling en slappe bodems? LTO Nederland visie op waterbeheer in veenweidegebieden Wat te doen aan bodemdaling en slappe bodems? 1 VOORWOORD Landbouw bedrijven in de veenweidegebieden vraagt extra aandacht van de regionale waterbeheerders,

Nadere informatie

Waterbeheer en landbouw

Waterbeheer en landbouw Waterbeheer en landbouw Melkveehouderij in veenweidegebieden Bram de Vos (Alterra) Idse Hoving (Animal Sciences Group) Jan van Bakel (Alterra) Inhoud 1. Probleem 2. Waterpas model 3. Peilverhoging polder

Nadere informatie

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Bodem & Klimaat Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Jaartemperaturen en warmterecords in De Bilt sinds het begin van de metingen in 1706 Klimaatverandering KNMI scenarios Zomerse dagen Co de Naam

Nadere informatie

Effect van hydrologische maatregelen op maaivelddaling

Effect van hydrologische maatregelen op maaivelddaling Effect van hydrologische maatregelen op maaivelddaling Jan van den Akker, Rob Hendriks, Idse Hoving, Matheijs Pleijter, Frank Lenssinck, Karel van Houwelingen, e.v.a. Componenten maaivelddaling Consolidatie,

Nadere informatie

Onderneem mee met KTC!

Onderneem mee met KTC! Onderneem mee met KTC! Ga mee voorop en vooruit in de veenweiden Het Kennis Transfer Center Zegveld gaat een nieuwe fase in. Met de aankoop van buurgrond en -gebouwen, kan sneller en professioneler op

Nadere informatie

voor veen Een haalbaarheidsstudie naar het vernatten van veengebieden en het verhandelen van hierdoor behaalde emissiereducties

voor veen Een haalbaarheidsstudie naar het vernatten van veengebieden en het verhandelen van hierdoor behaalde emissiereducties rapport valuta voor veen hoofdstuk 1 xxxxxxxxxxxxxxxxxx voor veen Een haalbaarheidsstudie naar het vernatten van veengebieden en het verhandelen van hierdoor behaalde emissiereducties publiekssamenvatting

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 35 141 Initiatiefnota van de leden Bromet en De Groot: Nr. 2 INITIATIEFNOTA Inleiding Een groot deel van de Nederlandse bodem bestaat uit veen.

Nadere informatie

VEEN RED JE NIET ALLEEN

VEEN RED JE NIET ALLEEN VEEN RED JE NIET ALLEEN INITIATIEFNOTA OVER NATUUR EN KLIMAAT IN HET VEENWEIDEGEBIED 12 FEBRUARI 2019 LAURA BROMET & TJEERD DE GROOT INLEIDING Een groot deel van de Nederlandse bodem bestaat uit veen.

Nadere informatie

Toepassing van onderwaterdrains in stad en land: mogelijkheden en kansen

Toepassing van onderwaterdrains in stad en land: mogelijkheden en kansen Toepassing van onderwaterdrains in stad en land: mogelijkheden en kansen Workshop 1.4 Kennisconferentie Deltaprogramma Jan van den Akker Alterra / Wageningen UR janjh.vandenakker@wur.nl Bodemdaling Component

Nadere informatie

Effectiviteit. Lars Hein

Effectiviteit. Lars Hein Effectiviteit en kosteneffectiviteit van onderwaterdrainage in Nederlandse veenweidegebieden, en implicaties voor de toepassing hiervan. Een aanvullend statement. Lars Hein Er is naar aanleiding van mijn

Nadere informatie

Natte teelten en paludicultuur: van ecosysteemdiensten naar duurzaam waterbeheer

Natte teelten en paludicultuur: van ecosysteemdiensten naar duurzaam waterbeheer Natte teelten en paludicultuur: van ecosysteemdiensten naar duurzaam waterbeheer Christian Fritz, Jeroen Geurts, Arnold Lassche, Leon Lamers CoP XXL, Zwolle, 24 november 2016 j.geurts@science.ru.nl c.fritz@science.ru.nl

Nadere informatie

Provincie Noord-Holland

Provincie Noord-Holland ô6ö Ij Provincie Noord-Holland POSTBUS 3007 1 2001 DA HAARLEM Gedeputeerde Staten Provinciale Staten van Noord-Holland door tussenkomst van de statengriffier mw. drs. K. Bolt Dreef 3, tweede etage 2012

Nadere informatie

Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem. Linda van der Weijden

Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem. Linda van der Weijden Kringlooplandbouw: Meer verdienen met aandacht voor het natuurlijk systeem Linda van der Weijden Opzet Inhoud: Hoe ontwikkel je met het natuurlijk systeem? Proces: Hoe pakken we dat aan? 2 Wat is kringlooplandbouw?

Nadere informatie

1 e Veldcongres Natte teelten in het veengebied 30 september 2016 Veenweiden Innovatiecentrum (VIC), Zegveld

1 e Veldcongres Natte teelten in het veengebied 30 september 2016 Veenweiden Innovatiecentrum (VIC), Zegveld 1 e Veldcongres Natte teelten in het veengebied 30 september 2016 Veenweiden Innovatiecentrum (VIC), Zegveld Op 30 september 2016 vond het 1 e Veldcongres Natte teelten in het veengebied plaats, georganiseerd

Nadere informatie

!""#$%%&$'((#)"*%#$+%%&,"&-./0"1$ $ 2(-%$%&$!"#$%#$3/4.5.6%%*-7%&.6%&$ 8"&$+%%&9%:7%-%&$ $ $ $ &#'()*+,+)&-.#/0) 1-23'$2)4("5#/0"6#"6)!"7.

!#$%%&$'((#)*%#$+%%&,&-./01$ $ 2(-%$%&$!#$%#$3/4.5.6%%*-7%&.6%&$ 8&$+%%&9%:7%-%&$ $ $ $ &#'()*+,+)&-.#/0) 1-23'$2)4(5#/06#6)!7. ""#$%%&$'((#)"*%#$+%%&,"&-./0"1$ $ 2(-%$%&$"#$%#$3/4.5.6%%*-7%&.6%&$ 8"&$+%%&9%:7%-%&$ $ $ $ &#'()*+,+)&-.#/0) 1-23'$2)4("5#/0"6#"6) "7.#8#() +%%&84#*7&9;$9$6:","&/7&9$60%$

Nadere informatie

Nota beantwoording zienswijzen

Nota beantwoording zienswijzen Beantwoording van de ingediende zienswijzen op het Peilbesluit (13.24210) en het Watergebiedsplan (13.23911). Auteur W.J. Nijdam Registratienummer 13.45106 2 1. Milieufederatie Stationsstraat 38 1506 DH

Nadere informatie

Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Provincie Noord-Holland HAARLEM, JUNI 2019

Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Provincie Noord-Holland HAARLEM, JUNI 2019 PARK AGENDA 2019-2021 Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit Provincie Noord-Holland WERKDOCUMENT HAARLEM, JUNI 2019 PARK NOORD-HOLLAND 2019-2021: STEVEN SLABBERS PARK Agenda 2 Landschapsarchitect

Nadere informatie

VERSNELD VERNATTEN VEENWEIDE, 0,2 MTON

VERSNELD VERNATTEN VEENWEIDE, 0,2 MTON BEREKENING MAATREGEL 12: VERSNELD VERNATTEN VEENWEIDE, 0,2 MTON Berekening extra CO2-reductie veen(weide)gebied 2019-2020 met oog op biodiversiteit Voorstel veenweide en CO2 In Nederland is er jaarlijks

Nadere informatie

Stand van zaken samenwerking omgevingsvisie

Stand van zaken samenwerking omgevingsvisie Stand van zaken samenwerking omgevingsvisie Landschap, water en ondergrond Meer informatie: https://www.regiogv.nl/gemeenteraden/ruimtemobiliteit/samenwerking-omgevingsvisie/ 1 Inhoud 1. Proces samenwerking

Nadere informatie

FRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE

FRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE FRIESE VEENWEIDEGEBIED HISTORIE EN VEENWEIDEVISIE 30-3-2015 1 INTRODUCTIE Andrea Suilen Planvormer bij Wetterskip Fryslân o.a. betrokken bij; Uitvoeringsplan Veenweidevisie Waterbeheersingsprojecten veenweidegebied

Nadere informatie

TOPSURFLAND. 1. Waterschappen

TOPSURFLAND. 1. Waterschappen TOPSURFLAND Hieronder wordt beschreven wat de toegevoegde waarde is van Topsurf voor de samenleving en wat de effecten zijn van het gebruik van Topsurfland voor alle belanghebbenden. 1. Waterschappen De

Nadere informatie

GS hebben op 24 april 2018 besloten om een programma bodemdaling voor de veenweidegebieden te gaan ontwikkelen langs de volgende vier sporen:

GS hebben op 24 april 2018 besloten om een programma bodemdaling voor de veenweidegebieden te gaan ontwikkelen langs de volgende vier sporen: Kader en richting gevende uitspraken bodemdaling veenweidegebieden GS hebben op 24 april 2018 besloten om een programma bodemdaling voor de veenweidegebieden te gaan ontwikkelen langs de volgende vier

Nadere informatie

Nationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave. door Gert Jan van den Born

Nationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave. door Gert Jan van den Born Nationaal klimaatbeleid en de betekenis van landgebruik in de mitigatieopgave door Gert Jan van den Born 1 Klimaatbeleid: Nationale uitwerking Europese klimaatafspraken: kader voor de nationale opgave

Nadere informatie

Copernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development

Copernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development Copernicus Institute of Sustainable Development Koe en klimaat Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel Inhoud presentatie Hoe zat het ook al weer met klimaatverandering? Broeikasgasemissies in Nederland Klimaatbeleid

Nadere informatie

Toelichting bij de inzending

Toelichting bij de inzending Toelichting bij de inzending Door de diepe ontwatering van de Friese veenweiden oxideert het veen waardoor het maaiveld daalt. Dat proces gaat door zolang de polderpeilen aan het dalende maaiveld wordt

Nadere informatie

DE VERBORGEN VERVUILER

DE VERBORGEN VERVUILER DE VERBORGEN VERVUILER STOP DE CO2-UITSTOOT UIT VEEN CONCEPT-INITIATIEFNOTA 17 DECEMBER 2018 LAURA BROMET INLEIDING Een groot deel van de Nederlandse bodem bestaat uit veen. Het Nederlandse veen is aan

Nadere informatie

Bijeenkomst groenblauwe leefomgeving donderdag 1 maart 2018 Samenvatting opgehaalde inbreng

Bijeenkomst groenblauwe leefomgeving donderdag 1 maart 2018 Samenvatting opgehaalde inbreng Bijeenkomst groenblauwe leefomgeving donderdag 1 maart 2018 Samenvatting opgehaalde inbreng Inleiding De provincie Zuid-Holland werkt samen met haar partners aan het opstellen van een nieuwe visie op de

Nadere informatie

Concept initiatiefnota van het lid Bromet over De Verborgen Vervuiler: Stop de CO2- uitstoot uit veen

Concept initiatiefnota van het lid Bromet over De Verborgen Vervuiler: Stop de CO2- uitstoot uit veen Concept initiatiefnota van het lid Bromet over De Verborgen Vervuiler: Stop de CO2- uitstoot uit veen 17 december 2018 Inleiding Een groot deel van de Nederlandse bodem bestaat uit veen. Het Nederlandse

Nadere informatie

Samenvatting. Verkenning haalbaarheid bouwstenen toekomstperspectief Restveengebied

Samenvatting. Verkenning haalbaarheid bouwstenen toekomstperspectief Restveengebied Samenvatting Verkenning haalbaarheid bouwstenen toekomstperspectief Restveengebied 1. Met deze richtinggevende verkenning weer een stap in het gebiedsproces Restveengebied Voornemen tot peilfixatie Het

Nadere informatie

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018 In gesprek over het water(peil) in De Haak, Zegveld en alternatieven voor het toekomstig waterpeil Programma Welkom

Nadere informatie

Grondgebonden landbouw in Zuid-Holland; Structuur en economische betekenis

Grondgebonden landbouw in Zuid-Holland; Structuur en economische betekenis Grondgebonden landbouw in Zuid-Holland; Structuur en economische betekenis Masterclass Provinciale Statenleden ZH Marc Ruijs, 8 oktober 2014 Inleiding Grondgebonden landbouw Structuuraspecten Economische

Nadere informatie

KNMI 06 klimaatscenario s

KNMI 06 klimaatscenario s KNMI 06 klimaatscenario s Stof tot nadenken? Opzet presentatie Klimaatverandering en het (versterkte) broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering De nieuwe KNMI-klimaatscenario s Mogelijke effecten 1

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van

Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van Gemeenteblad Initiatiefvoorstel voor de raadsvergadering van.. Jaar 2016 Nummer Publicatiedatum Agendapunt initiatiefvoorstel 4 februari 2016 Onderwerp Initiatiefvoorstel ter instemming van het raadslid

Nadere informatie

Reactie op ingediende zienswijze tegen het ontwerp-peilbesluit

Reactie op ingediende zienswijze tegen het ontwerp-peilbesluit NOTA VAN BEANTWOORDING Reactie op ingediende zienswijze tegen het ontwerp-peilbesluit De Wijk 17.066346 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding... 3 2 Overzicht zienswijzen... 3 3 Beantwoording zienswijze... 4 Bijlage

Nadere informatie

Agrariërs gezocht! Subsidie voor water en bodem

Agrariërs gezocht! Subsidie voor water en bodem Agrariërs gezocht! Subsidie voor water en bodem Meer informatie over de regeling: www.hdsr.nl/agrariers Subsidieregeling Regionaal partnerschap voor water en bodem Gezocht: agrariërs die de waterkwaliteit

Nadere informatie

De oplossing lijkt simpel: Zet het land onder water en de afbraak van het veen, de bodemdaling en de

De oplossing lijkt simpel: Zet het land onder water en de afbraak van het veen, de bodemdaling en de Denkend aan Holland zie ik breede rivieren traag door oneindig laagland gaan, H. Marsman Deze dichtregels van Marsman zijn misschien wel de meest bekende beschrijving van ons land. Een land van water en

Nadere informatie

waarheen met de Veenweidenatuur? Er is een nieuwe en duurzame visie op de natuur van het veen nodig. Versneller van duurzaamheid

waarheen met de Veenweidenatuur? Er is een nieuwe en duurzame visie op de natuur van het veen nodig. Versneller van duurzaamheid waarheen met de Veenweidenatuur? Er is een nieuwe en duurzame visie op de natuur van het veen nodig. Versneller van duurzaamheid 2 - Veenweide Het landschap van veen en veenweiden dat iedereen zo mooi

Nadere informatie

Nota beantwoording zienswijzen

Nota beantwoording zienswijzen Beantwoording van de ingediende zienswijzen op het Peilbesluit (13.23692) en het Watergebiedsplan (13.23717). Auteur W.J. Nijdam Registratienummer 13.44817 2 1. J.J.M. Out VOF Oosterweg E 30 1481 AP Purmer

Nadere informatie

Analyse van bestuurlijke initiatieven voor multifunctioneel & duurzamer laagveenweidegebied

Analyse van bestuurlijke initiatieven voor multifunctioneel & duurzamer laagveenweidegebied Analyse van bestuurlijke initiatieven voor multifunctioneel & duurzamer laagveenweidegebied Roos den Uyl Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling & Innovatie Universiteit Utrecht Eindsymposium Waarheen

Nadere informatie

Organische stof en klimaatverandering

Organische stof en klimaatverandering Organische stof en klimaatverandering Inhoud: Betekenis bodem organische stof voor klimaat Permafrost carbon feedback Veen in Nederland Ko van Huissteden vrije universiteit amsterdam faculty of sciences

Nadere informatie

Nota beantwoording zienswijzen

Nota beantwoording zienswijzen Beantwoording van de ingediende zienswijzen op het Peilbesluit (13.24510) en het Watergebiedsplan (13.24514). Auteur W.J. Nijdam Registratienummer 13.44837 2 1. LTO Noord Noordmeer 1 1151 CW Broek in Waterland

Nadere informatie

Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen

Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Ernst Bos en Theo Vogelzang (LEI) Opgave LEI: Beoordeel peilstrategieën Groene Hart op basis van Maatschappelijke Kosten en Baten Opbouw presentatie:

Nadere informatie

Het klimaat en onze bodem

Het klimaat en onze bodem Het klimaat en onze bodem Gera van Os, Lector duurzaam bodembeheer Het klimaat en onze bodem Ons klimaat verandert Wateroverlast Droogte Verzilting Klimaatakkoord Transitie is nodig voor adaptatie en mitigatie

Nadere informatie

Verslag van de onderhandelingsworkshop Planvorming in veenweidegebieden en ondiepe meren?

Verslag van de onderhandelingsworkshop Planvorming in veenweidegebieden en ondiepe meren? Verslag van de onderhandelingsworkshop Planvorming in veenweidegebieden en ondiepe meren? 17 juni 2010, Instituut voor Milieuvraagstukken, Vrije Universiteit Amsterdam 1 Fritz Hellmann, Job van Amerom,

Nadere informatie

Precisiewatermanagement

Precisiewatermanagement Precisiewatermanagement Waar staan we en welke stappen moeten nog genomen worden? 8 maart 2018, Idse Hoving, Karel van Houwelingen, Frank Lenssinck en Erik Jansen Watermanagement veenweide Compromis vinden

Nadere informatie

Module Omgevingsvisie Rijke Groenblauwe Leefomgeving

Module Omgevingsvisie Rijke Groenblauwe Leefomgeving Module Omgevingsvisie Rijke Groenblauwe Leefomgeving Deze module omvat de beleidsbeslissingen uit de Visie Rijke Groenblauwe Leefomgeving en is na vaststelling onderdeel van de Omgevingsvisie van de provincie

Nadere informatie

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen 2. Water Bodem & Gebruik 3. Het Groene Hart, met zijn veenweiden, Over de realisatie van

Nadere informatie

FACTSHEET NATTE TEELTEN

FACTSHEET NATTE TEELTEN FACTSHEET NATTE TEELTEN Opgesteld door de deelexpeditie Natte Teelten Contact: Roelof Weterhof r.westerhof@kennisprogrammabodemdaling.nl 1 FACTSHEET ONDERWATER- EN DRUKDRAINAGE FACTSHEET NATTE TEELTEN

Nadere informatie

Statenvoorstel. Aanvraag Regiodeal Bodemdaling Groene Hart

Statenvoorstel. Aanvraag Regiodeal Bodemdaling Groene Hart Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 28 augustus 2018 Portefeuillehouder: Bom - Lemstra, AW Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Documentnummer: PZH-2018-660249923 Onderwerp Aanvraag Regiodeal Bodemdaling Groene

Nadere informatie

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden

STUREN MET WATER. over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER over draagvlak en draagkracht in de westelijke veenweiden STUREN MET WATER Het ontwerp Sturen met water van het Veenweide Innovatiecentrum Zegveld (VIC) zet in op actief, dynamisch grondwaterbeheer

Nadere informatie

De Peelvenen. Hoogveenherstel op het randje. Gert-Jan van Duinen en vele anderen

De Peelvenen. Hoogveenherstel op het randje. Gert-Jan van Duinen en vele anderen De Peelvenen Hoogveenherstel op het randje Gert-Jan van Duinen en vele anderen 1. Op de grens van Brabant en Limburg 2. Ontstaan rondom de Peelrandbreuk De Verheven Peel op de Peelhorst: hoog en nat De

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren Zuid-Holland) (d.d. 23 september 2007) Nummer 2107

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren Zuid-Holland) (d.d. 23 september 2007) Nummer 2107 van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (Partij voor de Dieren Zuid-Holland) (d.d. 23 september 2007) Nummer 2107 Onderwerp Genomen peilbesluit Reeuwijk in relatie tot het Streekplan Oost,

Nadere informatie

PEILVERHOGING IN HET VEENWEIDEGEBIED; GEVOLGEN VOOR DE INRICHTING EN HET BEHEER VAN DE WATERSYSTEMEN

PEILVERHOGING IN HET VEENWEIDEGEBIED; GEVOLGEN VOOR DE INRICHTING EN HET BEHEER VAN DE WATERSYSTEMEN PEILVERHOGING IN HET VEENWEIDEGEBIED; GEVOLGEN VOOR DE INRICHTING EN HET BEHEER VAN DE WATERSYSTEMEN JOS SCHOUWENAARS WETTERSKIP FRYSLÂN VEENWEIDE SYMPOSIUM 11 APRIL 2019 OPZET PRESENTATIE 1. Wat is de

Nadere informatie

- 105" Kernkwaliteiten. Kernkwaliteiten Nota Ruimte. Kernkwaliteiten Groene Hart. Kernkwaliteiten Groene Hart

- 105 Kernkwaliteiten. Kernkwaliteiten Nota Ruimte. Kernkwaliteiten Groene Hart. Kernkwaliteiten Groene Hart - 105" Kernkwaliteiten Car/a Bisseling Programmamanager pmgrammabureau GH 15mel2008 Kernkwaliteiten Nota Ruimte De kernkwaliteiten van het veenweidegebied: grote mate van openheid; strokenverkaveling met

Nadere informatie

de context Regionale transitie in een waterrijk landschap

de context Regionale transitie in een waterrijk landschap de context Regionale transitie in een waterrijk landschap We wonen, werken en leven in een laaggelegen delta It bêste lân fan ierde Delta s zijn: open, vlak, voedselrijk ecologische hotspots ideaal voor

Nadere informatie

Verkenning voor het Fryske veenweidegebied

Verkenning voor het Fryske veenweidegebied Valuta voor Veen Verkenning voor het Fryske veenweidegebied In samenwerking met: Leeuwarden 24 april 2017 Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Arnoud de Vries Friese Milieu Federatie Agora

Nadere informatie

Paludicultuur kansen voor natuurontwikkeling en landschappelijke bufferzones op natte gronden

Paludicultuur kansen voor natuurontwikkeling en landschappelijke bufferzones op natte gronden uit de praktijk Paludicultuur kansen voor natuurontwikkeling en landschappelijke bufferzones op natte gronden Paludicultuur is een concept waarin met innovatieve technieken natte gronden beheerd kunnen

Nadere informatie

Westelijke Veenweiden

Westelijke Veenweiden Westelijke Veenweiden Nota Ruimte budget 113 miljoen euro Planoppervlak 73.000 hectare in totaal voor alle projecten Trekker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit De Groene Ruggengraat, waar

Nadere informatie

Onderwaterdrains in het veenweidegebied

Onderwaterdrains in het veenweidegebied Onderwaterdrains in het veenweidegebied Onderwaterdrains in het veenweidegebied Onderwaterdrains in veenweidegebieden Door het afwateren van de veenweide-gebieden daalt daar de bodem. Het veen in de bodem

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Innovatie Programma Veen

Uitvoeringsprogramma Innovatie Programma Veen Uitvoeringsprogramma Innovatie Programma Veen 3 oktober 2016 Met bijdragen van Martine Bijman, Niels Hogeweg, Walter Menkveld en Bas van de Riet Onder begeleiding van Ernest Briët, Sjaak Hoogendoorn, Peter

Nadere informatie

VERBINDEN, VERSTERKEN EN ONTWIKKELEN

VERBINDEN, VERSTERKEN EN ONTWIKKELEN Foto: Platform Slappe Bodem, Vincent Basler VERBINDEN, VERSTERKEN EN ONTWIKKELEN In oktober 2016 is het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling (voorheen kennisprogramma Klimaat, Water en Bodemdaling (KWB))

Nadere informatie

Methaan uitstoot uit ondiepe wateren

Methaan uitstoot uit ondiepe wateren Methaan uitstoot uit ondiepe wateren Hoe werkt het en wat is er aan te doen? Tim Pelsma Adviseur ecologie en bodemdaling Indeling Methaan uit waterbodems, waarom en hoe? Wat is het mechanisme? Wat weten

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Groen 2015

Uitvoeringsprogramma Groen 2015 inter Uitvoeringsprogramma Groen 2015 Aanvullende Programmering Vastgesteld door Gedeputeerde Staten 23 juni 2015 TOELICHTING Dit document is een aanvulling op het eerder vastgestelde Uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant

Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Harrie Vissers 21 september 2017 Congres SIKB Varkensdichtheid per gemeente (aantal varkens per ha landbouwgrond) aantal varkens Nederland: 12,5 mln

Nadere informatie

Ruimte voor het veen! Zwolle, 24 november 2016 Peter de Ruyter, landschapsarchitect

Ruimte voor het veen! Zwolle, 24 november 2016 Peter de Ruyter, landschapsarchitect Ruimte voor het veen! Zwolle, 24 november 2016 Peter de Ruyter, landschapsarchitect Eerste Laag Boskoop Alle Hosper, landschapsarchitect (1943-1997) Dokkum Leeuwarden Harlingen Drachten Sneek Heerenveen

Nadere informatie

Herstel natte natuurparels De Utrecht. Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers

Herstel natte natuurparels De Utrecht. Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers Herstel natte natuurparels De Utrecht Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers Doel van de informatiebijeenkomst Alle agrariërs in de natte natuurparel en/of in de beschermingszone informeren

Nadere informatie

CONCEPTVISIE BODEMDALING Provincie Utrecht

CONCEPTVISIE BODEMDALING Provincie Utrecht CONCEPTVISIE BODEMDALING Provincie Utrecht INHOUDSOPGAVE 1 WAAROM EEN VISIE OP BODEMDALING 2 1.1 Aanleiding 2 1.2 Inleiding 2 1.3 Daarom een visie op bodemdaling 5 2 AMBITIE 6 2.1 Ambitie bodemdalingsopgave

Nadere informatie

Ruimte voor het Veen. Op weg naar een nationaal gebiedsprogramma met regionale uitwerkingen

Ruimte voor het Veen. Op weg naar een nationaal gebiedsprogramma met regionale uitwerkingen Ruimte voor het Veen Op weg naar een nationaal gebiedsprogramma met regionale uitwerkingen Landschapstriënnale, 26 september 2017 Peter de Ruyter, landschapsarchitect bron: Boskoops museum Kind van het

Nadere informatie

Bijlage intentieovereenkomst Better Wetter

Bijlage intentieovereenkomst Better Wetter Bijlage intentieovereenkomst Better Wetter Better Wetter doelen, uitgangspunten en begroting eerste fase Deze notitie vat de doelen en uitgangspunten samen van de eerste fase van Better Wetter, een programma

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen:

Nieuwe ontwikkelingen: Nieuwe ontwikkelingen: KNMI werkt aan scenario s 2021 Nieuwe thema s in Deltaprogramma 2019: Bodemdaling Klimaatadaptatieve Nieuwbouw Zeespiegelstijging Strategische verkenningen klimaatadaptatie in VJN:

Nadere informatie

toekomst veenweide Inspiratieboek

toekomst veenweide Inspiratieboek toekomst veenweide Inspiratieboek BOSCH SLABBERS toekomst veenweide Inspiratieboek Opdrachtgever Kennis voor Klimaat In samenwerking met Alterra, DHV, Gemeente Midden-Delfland, Provincie Zuid-Holland,

Nadere informatie

PROVINCIAAL BLAD. Gelet op de artikelen 4, 6 en 28 van de Algemene subsidieverordening provincie Utrecht ;

PROVINCIAAL BLAD. Gelet op de artikelen 4, 6 en 28 van de Algemene subsidieverordening provincie Utrecht ; PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van provincie Utrecht. Nr. 7833 30 november 2015 Besluit van gedeputeerde staten van Utrecht van 27 oktober 2015, nr. 8162AB8A, tot wijziging van de Uitvoeringsverordening

Nadere informatie

Potentiele emissiereductie broeikasgassen Fries veenweidegebied

Potentiele emissiereductie broeikasgassen Fries veenweidegebied Potentiele emissiereductie broeikasgassen Fries veenweidegebied Waterhuishoudkundige- en bodembeheermaatregelen om broeikasgasemissies te beperken J.J.H. van den Akker, H. Massop en R. Rietra Wageningen

Nadere informatie

Notitie Effecten maaivelddaling veenweidegebied op grondwatersysteem Fryslân Inleiding Werkwijze

Notitie Effecten maaivelddaling veenweidegebied op grondwatersysteem Fryslân Inleiding Werkwijze Notitie Effecten maaivelddaling veenweidegebied op grondwatersysteem Fryslân Theunis Osinga, Wetterskip Fryslân Wiebe Terwisscha van Scheltinga, Wetterskip Fryslân Johan Medenblik, Provincie Fryslân Leeuwarden,

Nadere informatie

Methode voor vaststelling van emissiereductie CO 2 -eq.

Methode voor vaststelling van emissiereductie CO 2 -eq. Methode voor vaststelling van emissiereductie CO 2 -eq. Type project: CO 2 -emissiereductie via verhoging grondwaterpeil in veengebieden ( Valuta voor Veen ) Datum: 29 mei 2018 Kenmerk: GDNK-Groen-Veenweide-001

Nadere informatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie

Klimaatverandering. Opzet presentatie Klimaatverandering Mondiaal en in Nederland J. Bessembinder e.v.a. Opzet presentatie Wat is klimaat(verandering)? Het broeikaseffect Waargenomen klimaatverandering Wat verwachten we wereldwijd/in Europa

Nadere informatie

Veenoxidatie en waterkwaliteit in het veenweidegebied: pompen en verzuipen?

Veenoxidatie en waterkwaliteit in het veenweidegebied: pompen en verzuipen? Veenoxidatie en waterkwaliteit in het veenweidegebied: pompen en verzuipen? Alfons Smolders, Jose van Diggelen, Johan Loermans, Gijs van Dijk, Moni Poelen, Mark van Mullekom, Monique van Kempen, Hilde

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Wij.land

Beleidsplan Stichting Wij.land Beleidsplan Stichting Wij.land Opgesteld op: Oktober 18 Opgesteld door: John van Duursen en Danielle de Nie www.wij.land Beleidsplan Stichting Wij.land d.d. Oktober 2018 Pagina 1 Missie, Visie Doelomschrijving

Nadere informatie

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject

Nadere informatie