Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen

Transcriptie

1 Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Ernst Bos en Theo Vogelzang (LEI) Opgave LEI: Beoordeel peilstrategieën Groene Hart op basis van Maatschappelijke Kosten en Baten Opbouw presentatie: Waarom peilstrategieën? Wat houden peilstrategieën in? Maatschappelijke Kosten Baten Analyse peilstrategieën: wat en waarom? Peilstrategie uitgangspunt Vier Zwaluwen Model van Natuurmonumenten: illustratie methodiek MKBA Conclusies Waarom peilstrategieën? Uitdaging Groene Hart: functies natuur & landschap versterken, cultuurhistorie behouden en bodemdaling reduceren

2 Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Wat houden peilstrategieën in? Waar? Veenweidegebied rond Zegveld als case studiegebied (tussen Woerden, Bodegraven en Nieuwkoop) Welke peilstrategieën? - Strategie 1: 2 peilvakken, slootpeil -30 cm (zomer) en -40 cm (winter) - Strategie 2: 1 peilvak, slootpeil -30 cm (zomer) en -40 cm (winter) - Strategie 3: 2 peilvakken, slootpeil -30 cm (zomer) en -40 cm (winter), met onderwaterdrains Effecten: verandering peil verandering arealen natuur, verbrede landbouw (SAN, zorg, recreatie) en productie landbouw diverse maatschappelijke voor -en nadelen

3 Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA): wat en waarom? Uitdaging: de diverse voor -en nadelen van peilstrategieën tegen elkaar afzetten en integraal beoordelen MKBA: in monetaire eenheden uitdrukken van in principe alle significante effecten, daarmee integrale beoordeling op maatschappelijk rendement Rol MKBA in de besluitvorming: i) Voor grote Rijksprojecten MKBA verplicht, uitkomst niet bindend ii) Vanuit beleid richtlijnen uitvoeren methodiek MKBA beschikbaar: OEI (2000) en OEI (2004) iii) En vanuit beleid Kentallen beschikbaar voor waardering Natuur, Water, Bodem en Landschap: Ministerie van LNV (2006)

4 Maatschappelijke Kosten Baten Analyse Waarheen met het Veen: stappenplan Methodiek: Algemeen stappenplan MKBA voor peilstrategieën Stap 1. De beschrijving autonome ontwikkeling Stap 2. De beschrijving van de peilstrategie Stap 3. De identificatie effecten Stap 4. Waarderen effecten in termen van kosten en baten: geldstromen en waarden, beiden in Stap 5. De verdiscontering van toekomstige kosten en batenstromen tot een netto contante waarde

5 MKBA Vier Zwaluwen Model (peilstrategie 2) Het Vier Zwaluwen Model in van Natuurmonumenten: illustratie MKBA Visie Natuurmonumenten: Natuurontwikkeling Groene Hart volgens Vier Zwaluwen Model, in aansluiting op peilstrategieën WmhV - Moeraszwaluw (zwarte stern): hoogwaardige moerasnatuur - Boerenzwaluw: veeteelt in combinatie met verbrede landbouw - Huiszwaluw: intensieve melkvee in een open landschap - Gierzwaluw: urbane natuur met wonen en recreatie Hoe implementeren?: Door middel van peilstrategie een zonering van de 4 natuurtypen veenweidegebied rond Zegveld Welke peilstrategie? 1 peilvak, slootpeil -30 cm (zomer) en -40 cm (winter)

6 MKBA Vier Zwaluwen Model (peilstrategie 2) Het Vier Zwaluwen Model in van Natuurmonumenten Moeraszwaluw: bestaand en nieuw veenmoeras Bodegraven Moeraszwaluw: bestaand en nieuw veenmoeras Boerenzwaluw: agrarisch natuur Gierzwaluw: bestaand dorpslandschap in combinatie met ontwikkeling nieuw woon recreatiegebied 4-zwaluwenmodel Huiszwaluw: intensieve melkveehouderij Woerden Gierzwaluw: bestaand dorpslandschap in combinatie met ontwikkeling nieuw woon recreatiegebied

7 MKBA: Stap 1, Beschrijving autonome ontwikkeling Stap 1. De beschrijving autonome ontwikkeling - Verdere bodemdaling - Ontwikkeling landbouw redelijk gunstig - Daling ecosysteem waarde - Plannen voor het gebied: - Watergebiedsplan Zegveld en Oud Kamerik

8 MKBA: Stap 2, Beschrijving scenario Stap 2: Beschrijving scenario in termen van verandering arealen grondgebruik ten gevolge van peilstrategie (ha) Autonome ontwikkeling Vier Zwaluwen Model Verandering Landbouwproductie Verbrede landbouw Natuur TOTAAL

9 MKBA: Stap 3, 4 en 5, Identificatie, waardering en verdiscontering effecten 4- zwaluwe nmodel Effecten Type Welvaartseffecten Onverdisconteerd (in ) Verdisconteerd (in ) Moeraszwaluw Toename biodiversiteit Toename niet-gebruiksbaten tot / jr. Extra fijnstof afvang Positieve gezondheidseffecten / jr. Afname CO2-uitstoot Positieve klimaateffecten groei / jr tot Toename CH4-uitstoot Negatieve klimaateffecten - P.M. - P.M. Boerenzwaluw Afname areaal verbrede landbouw Afname inkomsten verbrede landbouw / jr Huiszwaluw Afname areaal productielandbouw Afname inkomsten primaire landbouw / jr Toename waarde woningen / jr Gierzwaluw Toename winst recreatiesectoren / jr Toename muggenoverlast - -

10 MKBA: Stap 3, 4 en 5, Identificatie, waardering en verdiscontering effecten 4- zwaluwe nmodel Effecten Type Welvaartseffecten Onverdisconteerd (in ) Verdisconteerd (in ) Minder stank (mest) overlast + + Afname kosten waterbeheer per jaar tot eenmalig tot Vermeden kosten water-berging 0 0 Vermeden verzakking-schade 0 0 TOTAAL tot Totalen vergelijkbare MKBA peilstrategieën (kleiner studiegebeid): Peilstrategie 1: tot Peilstrategie 2: tot Peilstrategie 3: tot

11 MKBA: Conclusies Conclusies MKBA methodiek - MKBA heeft een centrale rol als beleidsondersteunend instrument voor het evalueren van (Rijks) projecten - MKBA maakt een integrale afweging mogelijk - Beleidsgeïnitieerde richtlijnen beschikbaar methodiek en data MKBA Peilstrategieën - Belangrijkste batenposten: meer biodiversiteit en positieve klimaatseffecten - Belangrijkste kostenposten: gederfde landbouwproductie - Van de 3 peilstrategieën voor de polder Zegveld zou Vier Zwaluwen Model (-30 cm / - 40 cm) tot hoogste maatschappelijke welvaart leiden (grootste areaal natuur) geen drains - De studie heeft laten zien dat het 4 zwaluwenmodel serieuze potenties heeft als leidend inrichtsprincipe voor het gehele Westelijke Veenweidegebied.

12 MKBA: Conclusies Opmerkingen: - Het betreft een regionaal economische analyse - Niet alle posten zijn gemonetariseerd. Toename CH4 uitstoot P.M. post, want kwantificering onzeker. - Indien toegepast op grotere schaal dan zelfde type effecten. Relatieve omvang effecten kan veranderen en batenposten verzakkingschade en waterberging kunnen relevant worden. Eindconclusie: Van de 3 peilstrategieën levert het Vier Zwaluwen Model (peilstrategie 2) maatschappelijk het hoogste rendement op