COPD 23 september 2012 Stijn J.M. Mol, Longarts Maxima Medisch Centrum Veldhoven
COPD feiten 35 % van de Nederlandse volwassenen rookt 15 tot 20 % van de rokers ontwikkelt COPD 20 tot 35 % van de COPD-patiënten heeft ondergewicht/tekort aan vetvrije massa ondergewicht/tekort aan vetvrije massa hebben belangrijke consequenties voor the burden of COPD QoL exacerbatiefrequentie kosten van zorg
COPD feiten Prevalentie: 10/1000 (1995) naar 20/1000 (2010) Incidentie: 300.000 in nederland vrouwen: 41% stijging ( 90-2000) Doodsoorzaak: 12de (1990) naar 5de plaats (2020) vrouwen: 33% stijging ( 90-2000) Kosten: > 100% (1995-2015)
Definitie COPD progressieve niet volledig reversibele luchtwegobstructie geassocieerd met abnormale inflammatoire respons
COPD Bronchitis Emfyseem Luchtweg inflammatie Vernauwing Alveolaire destructie Irreversibel Slappe long Uitademingsstoornis Uitademingsstoornis
Oorzaken van luchtwegobstructie Irreversibel Fibrosis en vernauwing luchtwegen Verlies aan elasticiteit
Oorzaken van luchtwegobstructie Reversibel Ophoping van inflammatoire cellen, mucus, and plasma exudaat in bronchi Gladde spiervezel contractie in perifere and centrale luchtwegen Dynamiche hyperinflatie bij inspanning
zo begonnen we!
Ernst COPD GOLD Classificatie Spirometrisch: FEV1
Even iets over Longfunctie onderzoek
Parameters FEV1 - - Forced expired volume in 1 second. VC - Vital capacity (forced or slow). FVC - Forced vital capacity. FEF 25-75% - Forced expired flow between 25% and 75% of vital capacity = average flow for middle half of expired volume (also known as MMEF). FEF x% - Forced expired flow at X% of vital capacity PEF / PFR - Peak expired flow / Peak flow rate FIV 1, IVC, - Inspired parameters FIF, PIF
FEV 1 - Forced expired volume in 1 second. 1 Sec Vol. FEV 1 Time
Inspiratory Capacity (IC) Vital Capacity (VC) Total Lung Capacity (TLC) Expiratory Reserve Volume (ERV) Residual Volume (RV) Functional Residual Capacity (FRC)
SPIROGRAM+Flowvolume curve
FLOW-VOLUMECURVE Ernstig obstructief met aanwijzing voor emfyseem
HYPERINFLATIE Obstructie Expiratie probleem Pompt zichzelf op Hoger adem niveau VC RV FRC Hoeveelheid lucht die na rustige expiratie achterblijft in long
Het proces van dynamische hyperinflatie Normaal Dynamische hyperinflatie Statische hyperinflatie Jaren Decades Air trapping tijdens inspanning Sec.- Min.
Verband flow respons en symptomen bij COPD FEV 1 0,12 0,17 Inspanningscapaciteit 0,34 0,22 0,27 0,21 0,26 0,44 dyspnoe FVC 0,16 Kwaliteit Van leven
GOLD classificatie Is DUS niet toereikend voor bepalen ernst COPD!!!!!
Klachten COPD Kortademig Hoesten Slijm Piepen Reutelen Moeheid Inspanningsbeperking Gewichtsverlies Depressie
Hoe zit dat nu precies..?
Chronische ziekten stoornis beperking handicap
stoornis beperking kortademigheid verminderde inspanningstolerantie handicap verminderde kwaliteit van leven
stoornis lokaal systemisch longfunctie spierfunctie beperking verminderde inspanningstolerantie
Wat bepaalt de inspanningscapaciteit bij COPD tijdens een symptom limited inspanningstest? longfunctie luchtwegobstructie diffusiecapaciteit hyperinflatie: statisch/dynamisch ademhalingsspierfunctie ventilatoire beperking
Wat bepaalt de spierfunctie? Spiermassa Spiervezelsamenstelling Spierstofwisseling
Bloed e.a. vet: subcutaan vet: intra abdominaal Lichaamssamenstelling skelet spier Spier-organen bot anatomisch
Lichaamssamenstelling vet lipide lipide extracellulair water water intracellulair water eiwit mineralen Moleculair Cellulair
Bio-elektrische impedantie BIA 1 wisselstroom (50kHz) weerstandmeting in Ohm; hoger in vet Berekent vetmassa en vetvrije massa
Depletie van vetvrije massa Prevalentie: - 20 35% poliklinische COPD patiënten - 50% acuut longfalen - 35% klinische revalidatie patiënten - eerste lijn?
Oorzaken spierdepletie Immobiliteit Hypoxemie Slechte voeding Oxydatieve stress Systemische inflammatie
Nog even een paar feiten.
Survival in COPD Anthonisen et al, ARRD 1986
Survival in COPD Landbo et al, AJRCCM 1999
is de ernst bij alle 4 gelijk.?
Nee dus!!! Het is veel complexer..
Wat betekent dit nu voor de dagelijkse praktijk?
Diagnostiek bij COPD Klachten Comorbiditeit Coping Beperkingen QOL Exacerbatiefrequentie Longfunctie waaronder FEV1 BMI/gewichtsverlies CCQ MRC dyspneuscore
Dus ernst COPD hangt af van oa Longfunctie oa GOLD Voedingsstatus Comorbiditeit Inspanningstolerantie Exacerbatiefrequentie Coping Depressiescore
LAN ziektelastmeting 2010 Licht Matig Ernstig
Lichte ziektelast Geen diagnostische problemen FEV1 > 50% voorspeld MRC < 3 Normale voedingstoestand Weinig comorbiditeit Geen adaptatieproblemen
Matige ziektelast Diagnostische probleem door bv niet halen behandeldoelen Behandeling 1 ste lijn is mogelijk Nadere analyse cq bijsturing van 2 de lijn noodzakelijk
Ernstige ziektelast Behandeldoelen worden niet gehaald Frequente exacerbaties Coping/depressie problematiek Multidisciplinaire aanpak is nodig
Behandeling van COPD 1. Longfunctie de longfunctiestoornissen van COPD zijn parieel reversibel optimalisering van de longfunctie verbetert de inspanningstolerantie en de QoL Inhalatiecorticosteroïden kunnen bij bepaalde groepen de exacerbatiefrequentie en de QoL verbeteren
Global Initiative Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) O 2 /surgery ICS if repeated exacerbations Langwerkend) anticholinergicum and/or (LA)BA On demand On demand On demand On demand On demand On demand On demand On demand On demand On demand Avoidance of risk factors; influenza vaccination Stage 0: At Risk Normal spirometry Chronic symptoms Stage I: Mild FEV1/FVC<70 % FEV 1 80% Stage II: Moderate FEV1/FVC<70 % 50% FEV 1 <80% Stage III: Severe FEV1/FVC<70 % 30% FEV 1 <50% Stage IV: Very severe FEV1/FVC<70% FEV 1 <30% or respiratory/heart failure Exposure to risk factors GOLD. Update 2010. www.gold.com
Behandeling COPD Longfunctie optimalisatie Conditieverbetering Voedingstoestand optimaliseren Coping QOL verbeteren
Dus.. Multidisciplinair zodra er meer dan lichte ziektelast is
Behandeling van COPD 2. Voeding ondergewicht en tekort aan vetvrije massa zijn in potentie reversibel voedingstherapie gecombineerd met anabole stimuli (training) resulteren in significante en relevante klinische effecten
Behandeling van COPD 3. Reactivatie Gerichte training bepaalde spiergroepen: Ademhalingspieren Perifere spieren
A 2-year randomised controlled trial to assess the costeffectiveness of a community-based COPD management program in patients with less advanced airflow obstruction. Wetering et al, Thorax 2010;65:7-13 Hoogendoorn et al, Eur Respir J 2010;35:79-87 Clinical trial.gov: NCT00840892 This study was financially supported by the Netherlands Asthma Foundation (NAF: 3.4.01.63), SAB, Nutricia Netherlands, Pfizer and PICASSO for COPD.
RATIONALE Most diagnosed patients are staged GOLD 2 (scale 0-4). Exercise impairment is also prevalent in a substantial proportion of patients with less advanced COPD. No data are available on cost-effectiveness of pulmonary rehabilitation in less advanced COPD.
Conclusion The INTERCOM program resulted in significant improvements in SGRQ total score, several exercise performances and dyspnea measures compared to Usual care. The INTERCOM program proved to be cost effective. Nutritional support for muscle wasted COPD patients integrated in a community based COPD management program improved body composition and muscle function, prevented deterioration of 6MWD and quality of life and even reduced costs related to severe exacerbations.
Kijk eens anders naar COPD!