adviezen hernia-operatie COPD ZorgSaam

Transcriptie

1 adviezen Bewegen na een bij hernia-operatie COPD ZorgSaam 1

2 RECONDITIONERING bij COPD Inleiding In deze folder informeren wij u over de klachten en behandeling door de fysiotherapeut bij COPD. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven. Wat is COPD? COPD (chronic obstructive pulmonary disease: of wel chronische obstructieve longziekte) is een aandoening van de longen en de luchtwegen. Deze aandoening omvat emfyseem, aandoeningen van de perifere luchtwegen en chronisch bronchitis. De luchtwegen zijn vernauwd en er bestaat meestal een obstructie (vernauwing). Dit is het gevolg van een ontsteking. Bij ernstig COPD is zelfs sprake van een beschadiging van de longen. De ontsteking van de luchtwegen en beschadiging van de longen worden hoofdzakelijk veroorzaakt door roken. Stoppen met roken is dan erg belangrijk omdat roken het ontstekingsproces nog verder versnelt. U kunt de classificatie van COPD patiënten indelen in vier stadia: GOLD 1 t/m 4. Het nummer correspondeert met de ernst van de COPD patiënt. 2

3 Klachten Bij COPD betekent ademen vooral hard werken om voldoende lucht te krijgen en zo ook voldoende zuurstof op te nemen in het bloed. Dit uit zich vooral in benauwdheid, kortademigheid, piepende ademhaling, hoesten of slijm opgeven. De ontsteking maakt ook de luchtwegen meer prikkelbaar. Dit is vooral merkbaar door het optreden van kortademigheid bij het in aanraking komen met bijvoorbeeld rook, koude lucht, mist of allerlei luchtjes. Iemand met COPD wordt niet meer beter. Het is een chronische ziekte en de beschadiging is niet te herstellen. Een goede behandeling en leefstijl kan wel bijdragen aan een minder snelle achteruitgang van de longen. Ook kunnen klachten enigszins verlicht worden. Belangrijk is om de klachten serieus te nemen. Medicijnen zijn slechts een deel van de aanpak, daarnaast kunt u zelf veel doen. Een gezonde leefwijze, stoppen met roken! en voldoende beweging hebben een positieve invloed op het verloop van de ziekte. Sputumtransport Bij overmatig slijm kan de fysiotherapeut helpen bij het verwijderen van het sputum. Dit gebeurt door zo te leren hoesten dat er meer slijm loskomt. Het hoesten wordt dan productiever en kost minder energie. Er zijn nog andere technieken mogelijk zoals: op een speciale manier ademhalen; een bepaalde houding aannemen; tapoteren (kloppen) of vibreren. 3

4 Ademhalingsoefeningen voor thuis Door COPD verzwakken uw ademhalingsspieren. Er is dan een kans dat u sneller kortademig wordt. U gaat dan te veel en te snel oppervlakkig ademhalen (hyperventileren) De fysiotherapeut kan u aanleren om de juiste techniek van ademhalen onder de knie te krijgen. Informeer hierover bij uw huisarts. Belangrijk is het om rustig door de neus in te ademen en ontspannen uitademen door de mond. Reconditionering Iedereen met COPD heeft baat bij lichaamsbeweging, ook mensen met ernstig COPD. Met een betere conditie heeft men minder last van de aandoening. Deze training moet op een verantwoorde manier gebeuren en onder begeleiding van een geschoolde fysiotherapeut (speciaal voor longpatiënten). Bewegen is gezond. Juist voor mensen met COPD. Door lichaamsbeweging verbetert u uw uithoudingsvermogen. De spieren waarmee u adem haalt, worden sterker en uw benauwdheid vermindert. Als u voldoende beweegt, blijft u op latere leeftijd langer zelfstandig. Neerwaartse spiraal Als u al benauwd bent is de verleiding groot om stil te blijven zitten. Van veel stilzitten wordt u minder fit, waardoor u nog meer energie nodig zult hebben voor dagelijkse bezigheden. Zo is de kans groot dat u in een neerwaartse spiraal terechtkomt: meer benauwdheid, minder bewegen en nog minder kunnen doen. U kunt dit doorbreken door voldoende te gaan bewegen. Meer bewegen, maakt minder ziek. Om meer te gaan bewegen is een training zinvol. Deze training moet op een verantwoorde manier gebeuren en onder begeleiding van een geschoolde fysiotherapeut (speciaal voor longpatiënten) 4

5 De meerwaarde die een fysiotherapeut kan hebben is dat hij/ zij gespecialiseerd is op het structureel veranderen van het beweeggedrag van mensen. Verder is een fysiotherapeut gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met een verminderde belastbaarheid van het bewegingsapparaat, van chronisch zieken en ouderen. Hij/zij neemt een coördinerende rol in. Bij de intake wordt vastgesteld welke mensen in aanmerking komen voor aangepaste vormen van bewegen en welke fysiotherapeutische begeleiding nodig hebben. Hoe gaat het in z n werk? Als een longpatiënt doorverwezen wordt door een (long) arts dan krijgt hij of zij eerst een uitgebreide intake. Hierin brengen we de belangrijkste klachten in kaart en weten we waar de belangrijkste problemen liggen in het ADL. Na de intake volgt een 6 minuten looptest die we scoren aan de hand van een METS lijst. Verder scoren we de MRC (score van kortademigheid) en de CCQ (kwaliteit van leven). De scores geven een goed beeld van het belastbaarheids niveau van de patiënt. Aan de hand van de scores stellen we een gericht beweegprogramma op voor de longpatiënt. De training gebeurt 2x per week in de oefenzaal van de afdeling Fysiotherapie in ZorgSaam Ziekenhuis locatie De Honte onder begeleiding van twee fysiotherapeuten. Er vindt een 0-meting plaats en zal gedurende de behandelperiode herhaald worden. 5

6 Het beweegprogramma zoals we dat aanbieden op de afdeling Fysiotherapie van ZorgSaam Ziekenhuis voldoet aan specifieke eisen: - Het beweegprogramma is maatwerk (individuele interventie in groepsverband) - Het beweegprogramma sluit zoveel mogelijk aan bij de individuele wensen en doelstellingen van de patiënt. - Het beweegprogramma is gericht op het wegnemen van eventuele barrières om te bewegen. - Het beweegprogramma levert sociale steun en voelt veilig aan. - Het beweegprogramma wordt begeleid door fysiotherapeuten die aanvullend geschoold zijn voor het beweegprogramma en die de specifieke problematiek van de doelgroep kent. - Het beweegprogramma wordt aangeboden in een (praktijk) ruimte die voldoet aan de specifieke inrichtingseisen. - De intensiteit van het beweegprogramma is passend. - Het terug krijgen van plezier in bewegen heeft een hoge prioriteit. Doelstelling van het programma is uiteindelijk de uitstroom naar regulier beweeg- en sportaanbod (zelfstandigheid van de patiënt); uiteraard alleen als de patiënt voldoet aan de uitstroomcriteria en zelf de wens heeft hier aan deel te nemen. 6

7 Heeft u nog vragen? ZorgSaam Ziekenhuis locatie De Honte Afdeling Fysiotherapie Tel: / Luc van Haecke / Arjen Roost ZorgSaamZiekenhuis Locatie Antonius Afdeling Fysiotherapie Tel: Marjo den Hamer / Karin de Smet / Lieke v/d Velde Nuttige adressen ZorgSaam Thuis (voor wijkverpleegkundigen astma / COPD) Stadhuisplein 3 Terneuzen Tel Nederlands Astma Fonds Postbus AA Leusden Stoppen met roken: en Informatielijn van Stivoro ( 0,10 pm) Tel:

8 ZorgSaam Ziekenhuis Wielingenlaan PA Terneuzen Tel. (0115) Fax (0115) ZorgSaam Ziekenhuis Pastoor van Genklaan AJ Oostburg Tel. (0117) Fax (0117) ZorgSaam Ziekenhuis Lyceumstraat HV Hulst Tel. (0114) Fax (0114) ZorgSaam Ziekenhuis maakt deel uit van Stichting ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen. Meer informatie vindt u op onze website