10 november UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 1

Transcriptie

1 Longfunctie Onderzoek bij kinderen Workshop Longfunctie Spirometrie, Flow-Volume meting en Bronchiale hyperreactiviteit Inleiding Theorie Flow-Volume meting Anneke Landstra Maarten Kuethe Theorie bronchiale hyperreactiviteit Longfunctie casuïstiek stiek Flow-Volume meting Interpretatie Interpretatie van flow-volume curves = patroon herkenning Herken het patroon Herken het patroon Dier 4 poten 1 staart grote klauwen bruin UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 1

2 4. De FEV 1 waarde bevindt zich op de Flow Volume curve a ter hoogte van de piek. b ter hoogte van het einde van de curve. c deze kan niet van de flow volume curve afgelezen worden. d Halverwege het dalende been van de curve. Start opdracht Teken in een assenstelsel : een complete flow-volume curve met alle flow- en volume niveau s en indices welke uit de flow-volume meting direct of indirect zijn af te leiden Maximale Expiratoire Flow Volume (MEFV( MEFV) ) curve Y-as? MEFV beoordeling, aandachtspunten?? X-as? a. Vorm b. FVC c. PEF d. FEV1 e. FEV0,5 f. FEV1/FVC g. MEF25 h. MEF50 i. FEF25-75 Flow-Volume curve Indices Flow Volume curve FVC vanaf volle inspiratie = TLC Zo krachtig én n zo compleet mogelijk FEVt meestal t = 1 sec (kind 0.5 sec), goed reproduceerbaar (SD = ml, mean 183 ml) FEV1 / FVC = FEV1 / VC MMEF UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 2

3 Interpretatie van de F-V curve De luchtwegen 6. a. Deze curve past centrale obstructie b. Deze curve past bij restrictie c. Deze curve past bij perifere obstructie na lobectomie 8 years old, stridor 7. a. Deze curve past centrale obstructie b. Deze curve past bij restrictie c. Deze curve past bij perifere obstructie UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 3

4 16 jaar oud, astma 8. a. Deze curve past centrale obstructie b. Deze curve past bij restrictie c. Deze curve past bij perifere obstructie 9.Welke curve past bij status na lobectomie? a. De curve uit vraag 6? b. De curve uit vraag 7? c. De curve uit vraag 8? 10.Welke curve past bij slecht ingesteld astma? a.de curve uit vraag 6? b. De curve uit vraag 7? c. De curve uit vraag 8? 11.Welke curve past bij centrale luchtweg obstructie? a.de curve uit vraag 6? b. De curve uit vraag 7? c. De curve uit vraag 8? Intrathoracale obstructie (MEF50 << MIF50) Extra-thoracale thoracale obstructie Gefixeerde intra en/of extra thoracale obstructie (MIF50 << MEF50) UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 4

5 Herken het patroon 5. Een technisch adequaat geblazen flow volume curve wordt gekenmerkt door; a. Een steil beloop tot aan de piek. b. Een convex beloop na de piek c. a & b zijn juist d. a & b zijn onjuist FV_1b 16 jaar oud, astma Jongen 11 jaar Astma 1 week na griep Subj: weinig klachten - FVC 2,15 l (96%) FEV1 1,18 l (62 %) FEV1/FVC % 54 FV_2a UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 5

6 Herken het patroon 12. Wat is reversibiliteit a. Een maat voor het effect van een beta agonist. b. Een maat voor de rekbaarheid van de long c. Het percentage waarmee de FEV1 verbetert t.o.v. baseline na een vrij hoge dosis beta 2 mimetica ( > 12% of > 10%) d. Een maat voor bronchiale hyperreactiviteit Jongen 11 jaar Astma, ICS + SABA 1 week na griep subj: weinig klachten casus - + FVC 2,15 l (96%) 2,65 l (118%) FEV1 1,18 l (62 %) 2,06 l (109%) FEV1/FVC % na 800 mcg salbutamol FV_2a+b meisje 9 jaar vanaf de babyleeftijd klachten Seretide 50/25 dosisaerosol zonder voorzetkamer nachtelijke hoest waarvoor noscapine 3 prednisonkuren per jaar Meisje 16 jaar Astma. geen R-compliance FV-11 UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 6

7 casus jongen 10 jaar oud altijd rochelen, soms wat hoesten weinig conditie bij navraag: geboren bij 29 weken op Sri Lanka tijdens vakantie, aldaar beademd geweest 13. Hoe meet je bronchiale hyperreactiviteit? a. Met een flow volume curve b. Met een flow volume curve na toediening beta-2-mimetica c. Met een provocatie met histamine/metacholine d. Met een body box 14.Bronchiale hyperreactiviteit is een maat voor? a. dyspnoe b. inflammatie van de luchtwegen c. luchtwegobstructie d. inspanningsbeperking casus jongen 5 jaar oud UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 7

8 casus meisje 15 jaar bekend met DM type 1 last van duizeligheid, slechte conditie en snel kortademig Meisje 11 jaar Astma, routine controle geen klachten R: ICS + SABA - FVC 2,77 (107%) FEV1 2,24 (101%) FEV1/FVC % 81 FV_3a UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 8

9 Meisje 11 jaar Astma, routine controle geen klachten R: ICS + SABA 7 jaar, benauwd bij inspanning na 800 mcg salbutamol - + FVC 2,77 l (107%) 3.13 l (120%) FEV1 2,24 l (101%) 2,78 l (125%) (+ 24%!) FEV1/FVC % 81 88,8 FV_3a+b DD afgeplatte curves Tracheale stenosis (bijvoorbeeld vaatring of na intubatie) Stembandparese Thyroid vergroot Tracheale tumor Jongen16 jaar Inspanningsklachten Gefixeerde hoge obstructie: Trachea-ring (dubbele aortaboog) FVC 4,56 l (110%) FEV1 3,47 l (101%) FEV1/FVC % 76 FV_9 Longvolumes versus lengte Zapletal 7-17 jaar (range!!, cave extrapolatie) Jongens: FVC = 10 ** (-2, ,936 X log (lengte) FEV1 = 10 ** (-2, ,873 x log (lengte) meisjes: FVC = 10 ** (-2, ,818 X log (lengte) FEV1 = 10 ** (-2, ,741 x log (lengte) **: tot de macht UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 9

10 Expiratoire Flows versus lengte Longen en Luchtwegen Taak: Zuurstof in, Koolzuur uit. Bouw: Longblaasjes (alveoli) n =3-6 x , oppervlak: 70 m 2 Luchtwegen (bronchiën) (trechter) Trompet- / Punaise - model Trompet- / Punaise-model V mouth A = 2 cm, A 3 cm 2 A Caw : V max: : V max: A V mond Volume stroom beperking (flowlimitatie) Pca = ½ ρ V 2/A2 afhankelijk van A en rekbaarheid luchtweg (Caw) A: cm 2 alveoli A alveoli longblaasjes longblaasjes Schema long - luchtweg Equal Pressure Point Concept Pel V Palv = Pleurale druk (Ppl( Ppl) ) + elastische retractie druk (Pel) Pfr EPP Pel Pfr Caw EPP: Pfr = Pel Compressie luchtweg stroomafwaarts van EPP UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 10

11 Equal Pressure Point Concept Flowlimitatie Flow-druk versus Flow-Volume curves Palv = Pleurale druk (Ppl( Ppl) ) + elastische retractie druk (Pel) EPP: Pfr = Pel Pfr EPP Compressie luchtweg stroomafwaarts van EPP Elastische retractiedruk (Pel) Luchtweg-weerstand (Pfr) bepalen V max Luchtweg-compliantie (Caw) Discussie dia's Kaarsjes Visual Incentives Opmaak Longfunctie uitslag UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 11

12 Oefening baart kunst! Jesper,, 8 jaar, provoceren? Jesper,, 8 jaar, provoceren? Jesper,, 8 jaar Struma UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 12

13 Inspanningstest UMCU-WKZ-KLZ 2000 Blad 13