Workshop voor apothekers en huisartsen Behandeling van COPD anno 2007

Transcriptie

1 Workshop voor apothekers en huisartsen Behandeling van COPD anno 2007 Voorbeeld

2 Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l en inleiding idi Presentatie van regionale voorschrijfcijfers van luchtwegverwijdende middelen Pauze Maken van afspraken voor de toekomst Uitgangstoets

3 Ingangstoets Vul nu ieder voor zich de ingangstoets in.

4 Leerdoelen Na afloop van deze cursus weet u dat: stoppen-met-roken de enige behandeling is die de versnelde longfunctieachteruitgang vertraagt. er een stappenplan van medicamenteuze therapie van COPD is en wat de inhoud is van die stappen. inhalatiecorticosteroïden beperkt geïndiceerd zijn. bij stabiel matig ernstig COPD staken van inhalatiecorticosteroïden punt van overweging is. een vaste combinatie van een bètamimeticum ti met een inhalatiecorticosteroïd geen eerste keus is. acetylcysteïne niet meer aanbevolen wordt.

5 COPD definitie (NHG) COPD is een aandoening die wordt gekarakteriseerd door een niet (volledig) reversibele luchtwegobstructie, die in het algemeen progressief is en wordt veroorzaakt door een abnormale ontstekingsreactie van de longen op schadelijke deeltjes of gassen. COPD wordt gekenmerkt door hoesten, al of niet met slijm, en geleidelijk progressieve dyspneuklachten. COPD omvat vaak een systemische component met uiteindelijk vermagering en verlies van spierkracht als gevolg (bij 20% van de patiënten!).

6 Indeling van ernst van COPD Indeling van ernst van COPD volgens GOLD/NHG

7 Behandeldoelen: 1.Klachtenreductie ti 2.Maximaal inspanningsvermogen benutten: verbetering conditie, doorbreekt vicieuze cirkel 3.Normaliseren achteruitgang longfunctie 4.Voorkomen exacerbaties 5.Uitstellen of voorkomen invaliditeit.

8 Niet-medicamenteuze t behandeling Voorlichting: het is een chronische ontsteking van de luchtwegen waarbij de longfunctie versneld achteruitgaat. Belangrijkste oorzaak is roken. Alleen stoppen- met-roken vertraagt de versnelde achteruitgang van de longfunctie, niet de eventuele medicatie. Voldoende lichaamsbeweging laten nemen. Behandel een verminderde voedingstoestand. Overweeg ademhalingsoefeningen dan wel een fysiotherapeut t voor hulp bij mucusklaring.

9 Farmacotherapie - I (NHG) Stap 1 Een kortwerkende luchtwegverwijder: anticholinergicum: - ipratropium 4 dd mcg; max. 320 mcg/dag bètamimeticum: i - salbutamol 4 dd mcg; max mcg/dag - terbutaline 4 dd mcg; max mcg/dag N.B. Luchtwegverwijders hebben geen/weinig effect op het beloop van de longfunctie (FEV1)!

10 Medicamenteus Luchtwegverwijders staan centraal bij COPD O 2 /surgery ICS if repeated exacerbations Tiotropium and/or formoterol, salmeterol IPRA SABA IPRA SABA IPRA SABA IPRA SABA IPRA SABA Avoidance of risk factors; influenza vaccination Stage I: Mild Stage II: Moderate Stage III: Severe Stage IV: Very severe FEV 1 /FVC<70% FEV 1 80% FEV 1 /FVC<70% 50% FEV 1 <80% FEV 1 /FVC<70% 30% FEV 1 <50% FEV 1 /FVC<70% FEV 1 <30% or <50% plus chronic respiratory failure GOLD. Update November

11 Farmacotherapie - II (NHG) Stap 2 Bij onvoldoende verbetering* (aanhoudende dyspneu) na twee weken gebruik: kies de andere soort luchtwegverwijder OF voeg een middel van de andere soort toe *N.B. Er is een zwakke correlatie tussen symptomen en de FEV1; effect van luchtwegverwijders evalueren op verbetering van dyspneu in rust en bij inspanning.

12 Farmacotherapie - III (NHG) Stap 3 Bij niet behalen van de behandeldoelen bij GOLD II-IV: overstappen op een langwerkende luchtwegverwijder anticholinergicum: tiotropium 1 dd 18 mcg; max. 18 mcg/dag tiotropium respimat 1 dd 5mcg/dag bètamimeticum: ti formoterol 2 dd 6-12 mcg; max. 48 mcg/dag salmeterol 2 dd 50 mcg; max. 100 mcg/dag zo nodig beide groepen luchtwegverwijders combineren

13 In stap 3 Farmacotherapie - IV (NHG) Bij patiënten met: ernstig COPD (GOLD III/IV) OF cardiale comorbiditeit is er een lichte voorkeur voor tiotropium boven langwerkende bètamimetica. Redenen: minder ziekenhuisopnamen iets hogere FEV1 minder cardiotoxiciteit

14 Farmacotherapie - V (NHG) Overweeg een proefbehandeling met inhalatiecorticosteroïden bij jpatiënten met frequente exacerbaties ( 2 per jaar); meestal hebben ze GOLD III/IV: beclometason 2 dd mcg; max mcg/dag budesonide 2 dd mcg; max mcg/dag fluticason 2 dd mcg; max mcg/dag Bij afname van het aantal exacerbaties doorgaan; bij niet afnemen wordt deze behandeling gestaakt.

15 Farmacotherapie - VI (NHG) In het algemeen begint de huisarts niet met een onderhoudsbehandeling met de vaste combinatie van een inhalatiecorticosteroïd en een langwerkend bètamimeticum. Overweeg bij COPD ers met stabiel matig ernstige COPD (GOLD II) die een inhalatiecorticosteroïd gebruiken, dit middel te staken. Acetylcysteïne wordt niet meer aanbevolen bij COPD.

16 Uitgangstoets Vul nu ieder voor zich de uitgangstoets in.

17 Antwoorden toets t 1-juist 2-juist 3-juist 4-juist 5-b en d 6-onjuist 7-onjuist

18 FPZ-project COPD - Doelstellingen Verhogen van de kwaliteit van zorg voor COPDpatiënten door: bespreken van de huidige behandelwijze bespreken van het medicamenteuze stappenplan van de nieuwe NHG-Standaard COPD inventarisatie van patiënten die mogelijk niet conform deze richtlijn behandeld worden implementatie van de NHG-Standaard aan de hand van een geprotocolleerd project

19 Methode SFK-webrapportage luchtwegverwijdende therapie Inventarisatie van COPD-patiënten wat betreft: Overgebruik van kortwerkende bronchusverwijders bo jdes Gebruik van langwerkende bronchusverwijders

20 Monitoring meting bij aanvang FPZ-project (t=0) meting na 6 maanden (t=6) meting na 12 maanden (t=12)

21 FTO Demo Totaal aantal patienten met overgebruik van kortwerkende bronchusverwijders Aanta al patiënten Totaal apotheek A apotheek B Apotheek C t= t=6 mnd t=12 mnd

22 Aantal pa atiënten FTO Demo Overgebruik kwbv + therapieontrouw betamimetica (lw) Totaal apotheek apotheek Apotheek A B C t= t=6 mnd t=12 mnd Aantal patiënten FTO Demo Overgebruik kwbv + therapieontrouw tiotropium Totaal apotheek A apotheek B Apotheek C t= t=6 mnd t=12 mnd

23 FTO Demo % therapieontrouw lwbv t.o.v tot. overgebruik kwbv (alleen of icm lwbv) t=0 t=6 t=12 betamimetica (lw) tiotropium (lw)

24 Afspraken maken Indien niet behandeld conform nieuwe NHG-Standaard Toepassen spirometrie? Gebruik kortwerkende vs langwerkende luchtwegverwijders Bij Gold III/IV of cardiale comorbiditeit: tiotropium verkiezen Combinatie van (langwerkende) middelen Gebruik inhalatiesteroïden (GOLD II) Patiënten met overgebruik kwbv Patiënten met overgebruik kwbv en therapieontrouw lwbv