Behandeld door: Portefeuillehouder Ambtelijke parafering Auteur : E. Krijnen 1 e : Weth. Heerkens Hoofd Vakdir Lid.dir Secr. Afgedaan Dienst/Afd : MO/UITV 2 e : Weth. Oomen Telefoon : 5294630 3 e : Datum : 25-08-2009 4 e : Onderwerp Integraal DorpsontwikkelingsPlan (IDOP) Teteringen. Besluit dd Conform Gemeente-secretaris Nummer: Voorstel procedure Voorstel impliceert begrotingswijziging zoals opgenomen bij "consequenties" Vaststellen te tekenen document(en). Aantal: Commissie: Datum Actie Toevoegen Bouwen en Wonen 15-10-2009 ter kennisname Gemeenteraad: Behandelen als: Voorstel besluit 1. In te stemmen met het Integraal DorpsontwikkelingsPlan (IDOP) Teteringen. 2. Opdracht verstrekken aan de directeur MO als opdrachtgever idop met de programmamanager en de projectleiders van het programma Teteringen en met de Dorpsraad een meerjarig uitvoeringsplan op te stellen. Pagina 1 van 6
INLEIDING In het dorp Teteringen is in het voorjaar van 2009 gewerkt aan het opstellen van een Integraal DorpsontwikkelingsPlan (IDOP) met een sterke sociale paragraaf. Het IDOP kwam tot stand in nauwe samenwerking tussen de gemeente, de Dorpsraad en vele Teteringse organisaties, gesteund met subsidie van de Provincie Noord-Brabant. De belangrijkste reden voor het opstellen van het IDOP is de sterke uitbreiding van het woongebied rondom Teteringen, waarvan een deel inmiddels is gerealiseerd (deel van plan Om de Haenen). Het is de wens van veel bewoners om tijdens en na de uitbreiding de leefbaarheid en de sociale samenhang in het dorp tebehouden. In het IDOP besteden we dan ook vooral veel aandacht aan maatregelen om de gewenste integratie tussen oude en nieuwe bewoners van Teteringen tot stand te brengen. Het gemeentelijke Programma Teteringen vormt het kader van het IDOP. Dat betekent dat we de daarin benoemde programmaonderdelen, genomen besluiten en gemaakte afspraken beschouwen als vaststaand en als uitgangspositie voor het IDOP. De inzichten van het IDOP voeden de lopende gemeentelijke discussie over de toekomst van het programma Teteringen. Het voorliggende document bevat een visie op het behoud van de leefbaarheid in Teteringen in de toekomst. In hoofdstuk vijf wordt een aanzet gegeven voor het uitvoeringsprogramma. Dat onderdeel wordt in de komende weken verder geconcretiseerd in een (zo door provincie genoemde) oplegger. De projecten worden zodanig ingericht dat het dorp zo veel mogelijk zelf kan doen, zelf de trekker kan zijn. Na een uitvoerig interacief traject, waarin ook expliciet aandacht is geschonken aan de jeugd, zijn de uitgangspunten voor het behoud van de leefbaarheid in Teteringen in de toekomst en de voorstellen voor concrete activiteiten om dit te bereiken, op 24 juli in een openbare vergadering van de Dorpsraad voorgelegd aan de aanwezigen. De reacties waren positief. MOTIVERING/TOELICHTING Proces De ontwikkeling van het IDOP is interactief geweest en kende de volgende elementen: - Interactieve werkbijeenkomst 16 september 2008; - Werkbijeenkomsten begeleidingsgroep IDOP (waarin verschillende Teteringse organisaties en verenigingen deelnemen); - Gesprekken met sleutelpersonen in het dorp en uit het programma Teteringen; - Schriftelijke bijdragen van organisaties 1 ; - Brede dorpsbijeenkomst/teterings Kwartet. - Interactief traject met Teteringse jeugd (Surplus Welzijn) Visie In overleg met de begeleidingsgroep van het IDOP is de volgende drieledige doelstelling voor het IDOP vastgesteld: A. Een zo goed mogelijke integratie tussen oud en nieuw Teteringen. B. Het behoud van het sterke en gevarieerde verenigingsleven. C. Het zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen van senioren en mensen met beperkingen. De centrale uitgangspunten voor de visie van het IDOP zijn de volgende: Leefstijlen en binding Met de nieuwbouw stromen er verschillende leefstijlen Teteringen binnen, die zich op verschillende wijze aan het dorp zullen binden. Meest kansrijke groepen daarbij zijn: - een grote groep die vooral af komt op de rust, ruimte en sociale situatie in het dorp en die zich in 1 Singelveste AlleeWonen, Werkgoep wonen, welzijn en zorg van de Dorpsraad Teteringen, Platform Gehandicaptenbeleid Teteringen Pagina 2 van 6
die zin ook (wil) inzetten voor het dorp; - een groep starters bestaande uit jonge gezinnen, die zich in eerste instantie zullen richten op de straat en buurt, maar via hun kinderen het dorp ingroeien. Kansrijke ingangen voor integratie - integreren via de kinderen; - integreren via de straat en buurt; - integreren via (nieuwe) interesses; - betrekken toekomstige bewoners bij op geplande woningbouwprojecten. Verenigingsleven als bindmiddel We kunnen het huidige sterke verenigingsleven als bindmiddel van het dorp optimaal benutten door: - een sterke en gezamenlijke profilering van het bloeiende Teteringse verenigingsleven; - een goede afstemming en samenwerking met professionele organisaties zoals basisscholen, bibliotheek, welzijnsorganisaties en zorgaanbieders; - een gezamenlijke inspanning om voldoende vrijwilligers en kader te vinden. Weten wat er leeft en wat men wil Om de integratie goed te laten verlopen is het wenselijk periodiek te meten wat er leeft onder de huidige en nieuwe bewoners. De werkgroep Wonen, Zorg en Welzijn van de Dorpsraad noemt dit de sociale thermometer. Ontmoeten en meedoen ouderen en mensen met beperkingen Vooral voor ouderen en mensen met beperkingen is het van belang dat zij zo goed en zo lang mogelijk mee kunnen draaien in het dorpsleven. Belangrijk hierbij zijn: - het te realiseren Zorgkruispunt; - de beide te realiseren Multi Functionele Accomodaties (MFA s De Stee en De Mandt); - Woonzorgcentrum Zuiderhout; - het openstellen van de deuren van de MFA s, scholen, sportclubs en andere verenigingen voor mensen met beperkingen (inclusief beleid) Een goede afstemming tussen de voorzieningen is hierbij belangrijk. Geschikt Wonen voor Iedereen Het gemeentelijke project Geschikt Wonen voor Iedereen (GWI) biedt op hoofdlijnen het kader om ouderen en met mensen beperkingen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen laten wonen. Voor Teteringen biedt dit houvast bij de uitwerking op maat van het snel groeiende dorp. Daarnaast biedt het Bredaas Centrum Gehandicaptenbeleid handvatten om het Geschikt Wonen voor Iedereen zo inclusief mogelijk te maken, dat wil zeggen ook voor mensen met beperkingen, onder de noemer GW-Inclusief. Temporisatie Programma Teteringen Bij het opstellen van het IDOP zijn de consequenties van de kredietcrisis voor de planning van de uitvoering van het Programma Teteringen nog niet duidelijk. Als wij uitgaan van een langere bouwperiode dan biedt dit kansen voor de geleidelijke integratie van oud en nieuw. Alternatieve scenario s Op dit moment loopt het haalbaarheidsonderzoek naar de realisatie van het nieuwe winkelcentrum. We moeten rekening houden met de mogelijkheid dat het winkelcentrum anders komt te liggen dan in het Programma Teteringen is opgenomen. Dan moet de vraag beantwoord worden wat dit betekent voor het zorgkruispunt. Voor beide moet nog definitieve besluitvorming plaatsvinden op basis van lopende haalbaarheidsonderzoeken. De definitieve keuze bepaalt de uiteindelijke ordening van de diverse voorzieningen over Teteringen. Pagina 3 van 6
Aanzet uitvoeringsplan De visie op de integrale dorpsontwikkeling van Teteringen heeft geleid tot een aanzet voor een uitvoeringsplan op 10 thema s, waaruit ambitie spreekt. Op dit moment worden de thema s geconcretiseerd in acties/projecten. Het financiële en programmatische kader van het programma Teteringen zijn daarbij uitgangspunt. Wanneer we de ambities van het idop volledig willen uitvoeren, zullen de bestaande budgetten hoogstwaarschijnlijk niet toereikend zijn. We zullen dan een beroep doen op de provinciale regeling voor de uitvoering van dorpsontwikkelingsplannen. Wanneer die wordt toegekend, moet de gemeente cofinanciering verzorgen. De Dorpsraad Teteringen heeft aangegeven zo veel mogelijk zelf te willen oppakken. Binnen de begroting van MO is een klein budget gereserveerd om de thema s 1, 2, 4, 5 en 7 een impuls te kunnen geven. De thema s 3, 4, 5, 7 en 9 worden (ook) meegenomen door de werkgroep GWI in de ontwikkeling van een gebiedsconvenant. 1. Teterings Verenigingenplatform De oprichting van het Teterings Verenigingenplatform, eventueel aangehaakt bij de Dorpsraad. 2. Jongeren Samen met de jongeren een activiteitenplan opstellen en uitvoeren in samenwerking met de Teteringse organisaties. 3. Veilige en toegankelijke routes kwetsbare weggebruikers Realisatie van veilige en toegankelijke routes voor met name kinderen, jongeren, ouderen en mensen met beperkingen en een veilige inrichting rondom scholen en andere maatschappelijke voorzieningen. 4. Dorpsinformatiepunt Teteringen Het inrichten van een breed en centraal gelegen Dorpsinformatiepunt, ondergebracht in een accommodatie met andere voorzieningen waar veel mensen gebruik van maken. 5. Wonen in Teteringen Het bieden van voldoende geschikte huisvesting voor ouderen en mensen met beperkingen volgens de GWI-normen én GWI-uitgangspunten voor de ligging ten opzichte van de voorzieningen voor dagelijkse levensbehoeften, welzijn en zorg. Het bieden van voldoende kansen voor starters, met nadruk op kinderen van de huidige bewoners (met nabijheid van mantelzorg voor de vergrijzende huidige bevolking als nevendoelstelling) en instromende startende gezinnen. 6. Sociale thermometer Uitwerken en uitvoeren van een methode waarbij periodiek in beeld wordt gebracht wat men vindt van het wonen in Teteringen, wat de wensen zijn en of hier voldoende op wordt ingespeeld, wat de mensen zelf kunnen en willen bijdragen en hoe het staat het met de integratie tussen oud en nieuw. 7. Verblijfskwaliteit woonomgeving Een aantrekkelijke en sociaal veilige woonomgeving in het oude en nieuwe Teteringen met verblijfskwaliteit voor alle leeftijdsgroepen (groen, speel- en rommel ruimte, plekken voor jeugd en jongeren, ontmoeting voor volwassenen). 8. Gebiedsconvenant Geschikt Wonen voor Iedereen Teteringen Het opstellen van een uitvoeringsplan Geschikt Wonen voor Iedereen in Teteringen, het vastleggen van de samenwerkingsafspraken in een convenant en het uitvoeren van het plan. Er zal extra aandacht zijn voor het gewoon mee kunnen doen van ouderen en mensen met beperkingen om een uitzonderingspositie te voorkomen. 9. Gezondheidscentrum Het creëren van mogelijkheden voor een nieuw centraal gelegen gezondheidscentrum (met huisarts, apotheek en wellicht nog andere dienstverleners) of twee kleinere, goed gespreide centra binnen de nieuwe voorzieningenstructuur in Teteringen. Pagina 4 van 6
10. Zorgkruispunt Realisatie van de functies van het zorgkruispunt op een centraal gelegen, en voor ouderen en mensen met beperkingen bereikbare, locatie. De Dorpsraad is gestart met het vormgeven van het verenigingsplatform, het dorpsinformatiepunt en met de ideeënvorming over de sociale thermometer. Het jongerencomité werkt nu samen met Surplus Welzijn een activiteitenplan voor jongeren uit. In september is de werkgroep GWI Teteringen onder leiding van de gemeente gestart met de ontwikkeling van het GWI-uitvoeringsprogramma. Tenslotte wordt kan het project zorgkruispunt nu voortvarend opgepakt, nu de beoogde locatie van het winkelcentrum bekend is. COMMUNICATIE Geen aanleiding voor communicatie want, Wel aanleiding voor communicatie Communicatie tot nu toe Communicatie vanaf nu Het IDOP komt beschikbaar voor Teteringen, als document en te downloaden via de website van de dorpsraad. De begeleidingsgroep komt in oktober bij elkaar om de eigen rol in het uitvoeringsprogramma in te vullen en acties uit te zetten. In de uitvoering zal per project worden gecommuniceerd. Vanuit het programma zal op de algehele uitvoering van het IDOP worden gerapporteerd. Pers Persbericht en persbriefing. Direct na het collegebesluit worden de dorpsraad en andere partners geinformeerd. CONSEQUENTIES Financieel: Op dit moment wordt een meerjarig uitvoeringsprogramma (de oplegger) uitgewerkt. Bij de uitwerking van de projecten wordt zo veel mogelijk aangesloten bij de lopende projecten binnen het programma Teteringen. De daarin gelden programmatische en financiële kaders zijn leidend. Wanneer blijkt dat voor de volledige realisatie van de ambities van het IDOP extra investeringen noodzakelijk zijn, wordt een aanvraag bij de Provincie Noord Brabant gedaan (Leefbare dorpen: de uitvoering). Wanneer de provincie geen subsidie verstrekt, zullen de ambities worden bijgesteld. In de besluitvorming bij de Kadernota 2009 is een bedrag van 150.000 gereserveerd voor cofinanciering van de provinciale subsidie voor het dorpsontwikkelingsplan. Vanuit deze middelen is ten behoeve van de verdere uitvoering van het IDOP Teteringen in de begroting 2009 een budget gereserveerd van ongeveer 100.000. Deze zijn budgettair volledig gekoppeld aan de jaarschijf 2009. Dit budget is nodig om aan de uitvoering een impuls te kunnen geven en te dienen als cofinanciering voor de subsidieaanvraag bij de Provincie Noord-Brabant. Met het oog op de doorlooptijd van de verdere uitvoering is het echter de vraag of de middelen volledig in 2009 worden uitgegeven. Een eventuele doorloop van de uitvoering richting 2010 en verder zal ook consequenties hebben voor de daarbij behorende benodigde middelen in verband met de cofinanciering van de provinciale subsidie. Bij het aanbieden van het uitvoeringsprogramma zal een voorstel worden gedaan voor een budget reservering opgebouwd in jaarschijven. Pagina 5 van 6
Beslissingsbevoegdheid Burgemeester Gemeenteraad B & W krachtens delegatie raad B & W krachtens wettelijke bevoegdheid Portefeuillehouders krachtens portefeuillehoudersmandaat Consequenties Geen Financieel Personeel Juridisch Precedentwerking Beleidswijziging tot gevolg Facetbeleid minderheden en emancipatie Inhoudsopgave Concept uitgaand document Concept raadsvoorstel/besluit Concept overeenkomst Concept persbericht Nota/Rapport/Plan Ingekomen brief Verslag vergadering Procesdossier. Nummer: Afschriften aan org. onderdeel/dienst/afd/naam: PMP/J. Lange org. onderdeel/dienst/afd/naam: PMP/C. Prins org. onderdeel/dienst/afd/naam: org. onderdeel/dienst/afd/naam: Pagina 6 van 6