M. van Leeuwen /

Transcriptie

1 steller telefoonnummer Agendapunt commissie: 3.4 M. van Leeuwen agendapunt kenmerk datum raadsvergadering / portefeuillehouder M. Wijnen onderwerp Startersleningen gemeente Valkenswaard aan de gemeenteraad A. Samenvatting Op 21 december 2017 heeft de gemeenteraad van gemeente Valkenswaard de raadsinformatiebrief over het maatregelenpakket voor jongeren en jonge gezinnen besproken. Tijdens deze behandeling is door Valkenswaard Lokaal een motie ingediend die het college verzoekt om alles in het werk te stellen om de Starterslening in de raadsvergadering van 22 februari 2018 vast te laten stellen. De motie is met meerderheid van stemmen aanvaard. Bijgaand raadsvoorstel dient er toe om de verordening starterslening in februari te kunnen laten vaststellen. B. Voorgesteld besluit 1. In te stemmen met bijgevoegde verordening Startersleningen gemeente Valkenswaard 2. De nog beschikbare middelen à ,- aan te wenden voor uitgifte van startersleningen C. Inleiding In de toekomstvisie van gemeente Valkenswaard is een ambitieuze leidraad uitgezet met uitdagingen waar gemeente Valkenswaard deze periode mee te maken heeft of gaat krijgen. Deze uitdagingen zijn voor een deel te relateren aan twee demografische ontwikkelingen: ontgroening en vergrijzing. Om deze trends op een juiste manier tegen te kunnen gaan, of om deze in ieder geval te kunnen begeleiden, heeft onderzoek plaatsgevonden naar de woonaantrekkelijkheid van gemeente Valkenswaard. Op basis van de conclusies uit dit onderzoek is een maatregelenpakket opgesteld waarin maatregelen zijn opgenomen die gericht zijn op het versterken van de woningmarkt en de woonaantrekkelijkheid voor jongeren en jonge gezinnen. Daarnaast is een aantal maatregelen benoemd als input voor de marketingstrategie die in samenwerking met Valkenswaard Marketing wordt uitgewerkt. Het genoemde maatregelenpakket is middels een raadsinformatiebrief aan de gemeenteraad van gemeente Valkenswaard toegezonden. Onderdeel hiervan was een toelichting op het integrale pakket en een overzicht in losse maatregelen. Gezamenlijk vormen deze maatregelen één integraal pakket, maar ze kunnen afzonderlijk uitgevoerd worden zonder dat hierbij de integraliteit van het pakket in het geding komt. 1

2 In navolging op deze raadsinformatiebrief is tijdens de raadsvergadering van 21 december 2017 een motie ingediend door de fractie van Valkenswaard Lokaal. In deze motie is aangegeven dat de raad in het verleden de Starterslening al heeft omarmd. Daarnaast heeft het behouden van jongeren (en hiermee het tegengaan van ontgroening) hoge prioriteit. Om deze redenen is het college verzocht om de raad in de raadsvergadering van februari 2018 een voorstel voor te leggen om de starterslening te herinvoeren. De motie is met meerderheid van stemmen aanvaard. Dit raadsvoorstel geeft invulling aan deze wens. Daarnaast heeft tijdens de genoemde raadsvergadering een discussie plaatsgevonden met betrekking tot de integraliteit van het maatregelenpakket en het risico dat ontstaat wanneer één van de maatregelen hier uit getrokken wordt. Hoewel de discussie begrijpelijk is, is het risico dat de integraliteit in het geding raakt niet aan de orde. Het integrale maatregelenpakket bevat afzonderlijke maatregelen die apart van elkaar opgepakt kunnen en zullen worden. Het is niet zo dat het pakket in zijn geheel voorgelegd wordt aan de gemeenteraad. De maatregelen waarbij besluitvorming door de raad noodzakelijk is, zullen individueel voorgelegd worden aan de raad, zoals nu het geval is voor de starterslening. D. Wat willen we bereiken? Met de starterslening wordt getracht de woningmarkt van de gemeente Valkenswaard beter bereikbaar te maken voor de doelgroepen jongeren en jonge gezinnen. Vanwege aangescherpte hypotheekrestricties is het voor deze doelgroepen de afgelopen jaren steeds moeilijker geworden om in aanmerking te komen voor een hypotheek. Het resultaat hiervan is dat deze groepen steeds meer aangewezen zijn op woningen in de huursector. Het aanbod in de particuliere huursector in Valkenswaard is echter beperkt en bovendien relatief duur in vergelijking met de maandlasten die passen bij een koopwoning. Voor het aanbod in de sociale huursector geldt dat er lange wachtlijsten zijn. Deze nemen alleen maar toe wanneer jongeren en jonge gezinnen niet in staat zijn om een koopwoning te bemachtigen. Een oplossing zou zijn om meer (sociale) huurwoningen te ontwikkelen in gemeente Valkenswaard. Echter, uit de analyse is naar voren gekomen dat het aandeel sociale huurwoningen in het totale woningaanbod van gemeente Valkenswaard relatief groot is. Van alle woningen in gemeente Valkenswaard zit ca. 40% in de huursector. Een groot deel hiervan bestaat uit sociale huur. Vanuit dit perspectief kan gemeente Valkenswaard zich beter spiegelen aan stedelijke gemeenten als Veldhoven, Helmond of Eindhoven, dan aan andere gemeenten binnen de regio. Daarom wordt de oplossing voor de beschreven problematiek niet gezocht in de ontwikkeling van (sociale) huurwoningen, maar in het bereikbaarder maken van koopwoningen voor jongeren en jonge gezinnen. Zowel voor jongeren en jonge gezinnen uit Valkenswaard, als voor jongeren en jonge gezinnen uit andere gemeenten. Hiermee wordt immers ook aansluiting gezocht met de toekomstvisie, waar het doel is gesteld om deze doelgroepen aan te trekken in gemeente Valkenswaard. Eén van de middelen om de woningmarkt bereikbaarder te maken betreft het aanbieden van de starterslening. De verwachting is dat het hierdoor aantrekkelijker wordt om een woning te kopen. Enerzijds kan dit vorkomen dat jongeren lang op een wachtlijst voor sociale huur blijven staan, anderzijds kan dit een middel zijn om scheefwonen tegen te gaan en jongeren 2

3 en jonge gezinnen de kans te bieden een stap in hun wooncarrière te maken. In beide gevallen heeft dit een positief effect op de nu nog lange wachtlijsten voor sociale huurwoningen. Voor het kunnen uitgeven van startersleningen is een verordening nodig waarin de randvoorwaarden die meegegeven worden aan de starterslening benoemd staan. Om op zo n kort mogelijke termijn startersleningen te kunnen gaan verstrekken is het nodig om te beschikken over deze Verordening Starterslening gemeente Valkenswaard. Dit is niet nieuw voor gemeente Valkenswaard. In 2013 is immers ook al eens gestart met de verstrekking van startersleningen. In de raadsvergadering van september 2013 is destijds de Verordening Starterslening gemeente Valkenswaard vastgesteld. In tegenstelling tot de nu voorliggende verordening, betrof het hier een regeling waarmee ook bijdragen vanuit het Rijk en de Provincie waren gemoeid. De starterslening van destijds werd immers voor 50% door het Rijk gefinancierd, voor 25% door de Provincie en voor de overige 25% door de gemeente. Voor de bijdragen van het Rijk en de Provincie gold het op=op principe. De gemeenteraad heeft destijds in het initiatiefvoorstel ,- door middel van leningen beschikbaar gesteld voor deelname aan de landelijke SVn-regeling voor startersleningen. Toen de financiële middelen van de centrale overheden opgedroogd waren, heeft de gemeente echter ook de keuze gemaakt om te stoppen met het aanbieden van startersleningen. Dit terwijl nog niet alle financiële ruimte van de gemeente opgebruikt was. Van de beschikbare ,- aan leningen, is ,- verstrekt. Dit resulteert in een restant van ,- dat formeel nog steeds beschikbaar is voor de verstrekking van startersleningen. Nieuw of aanvullend budget is vooralsnog dan ook niet aan de orde. E. Wat gaan we er voor doen? De verordening die is opgesteld is vergelijkbaar met de eerder vastgestelde verordening. Op onderdelen is deze op basis van veranderende wet- en regelgeving aangepast, maar de strekking blijft gelijk. Concreet zijn er een aantal wijzigingen: - Verwervingskosten mogen niet meer meegefinancierd worden. De kosten die gepaard gaan met de verwerving van een koopwoning dienen voortaan uit eigen middelen bekostigd te worden. - Meerwerk of verbouwingskosten kunnen wel gefinancierd worden met een starterslening. Dit is overeenkomstig met het bouwdepot dat bij een hypotheek ook verstrekt kan worden. De voorwaarden blijven gelijk. De maximum leeftijd van de aanvrager blijft 35 jaar en de omvang van een starterslening is maximum 20% van de aankoopsom, inclusief verbouwingskosten of meerwerk, tot een maximum van ,-. Met de beschikbare middelen kunnen minimaal 12 starters geholpen worden aan een starterslening. Doordat de volledige lening verstrekt wordt door de gemeente, kan dit betekenen dat de beschikbare middelen snel verstrekt zijn. Daarom zal de gemeente het verstrekken van startersleningen constant monitoren en ingrijpen wanneer dat noodzakelijk blijkt. Hiervoor zijn twee opties: 1. De randvoorwaarden voor de startersleningen zijn te stringent. Dit blijkt wanneer er weinig tot geen startersleningen verstrekt worden en de gemeente signalen krijgt dat starters geïnteresseerd zijn in de starterslening, maar niet kunnen voldoen aan de voorwaarden. In dat geval kunnen voorwaarden verruimd worden. Denk hierbij aan 3

4 verruiming van de leeftijdsgrens, of verhoging van de maximum koopsom. Hiervoor dient de verordening aangepast te worden en in dat geval zal een nieuw raadsvoorstel voorgelegd worden. 2. De beschikbare middelen zijn snel vergeven. Hieruit blijkt het belang en de aantrekkingskracht van de starterslening. Wanneer dit het geval is, kan de gemeenteraad aanvullende middelen beschikbaar stellen. Wanneer dit noodzakelijk is, zal een aanvullend raadsvoorstel opgesteld worden. F. Betrokken partijen Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland: zij voert de starterslening uit voor de gemeente conform de deelnemingsovereenkomst die in 2013 is gesloten en nog steeds geldig is. G. Beheer en onderhoud n.v.t. H. Financiën In de begroting zijn in het verleden al middelen gereserveerd voor huisvesting voor starters en voor de uitvoerings- en communicatiestrategie ten behoeve van het behouden en aantrekken van jongeren en jonge gezinnen. Voor de huisvesting van starters heeft u in 2013 middels uw eigen initiatiefvoorstel eenmalig 1 miljoen euro gereserveerd, waarvan ,- voor de starterslening en ,- voor stimuleringsinstrumenten. De starterslening is in de loop van 2015 beëindigd, nadat het Rijk en de Provincie Noord-Brabant hun financiële bijdrage stopten. Van het budget voor de startersleningen is ca ,- gebruikt. Van de eerdere reservering is nog ,- beschikbaar. Deze wordt conform dit voorstel alsnog ingezet voor het verstrekken van startersleningen. Het betreft leningen die verstrekt worden aan starters op de koopmarkt. Voor deze maatregel worden geen directe kosten gemaakt. I. Vervolgstappen Na vaststelling van de verordening Starterslening Valkenswaard wordt de regeling door Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland opengesteld voor geïnteresseerden. Verstrekking van startersleningen wordt gemonitord door de gemeente. Afhankelijk van de vraag hiernaar zal gekeken worden of bijstelling van de (voorwaarden in de) verordening noodzakelijk is. J. Communicatie Informatieverstrekking aan starters via pers en onze gemeentekanalen. Daarnaast wordt de regeling beschikbaar op de website van Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland. K. Bijlage(n) Geen. L. Ter inzage liggende stukken Verordening Starterslening gemeente Valkenswaard. Burgemeester en wethouders van Valkenswaard 4

5 Raadsbesluit De raad van de gemeente Valkenswaard; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d , nummer /729467; Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 8 februari 2018; BESLUIT 1. In te stemmen met bijgevoegde verordening Startersleningen gemeente Valkenswaard; 2. De nog beschikbare middelen à ,- aan te wenden voor uitgifte van startersleningen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 22 februari Kenmerk: / de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 5