Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen Deze presentatie hrt bij het prject Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd Reken Onderwijs Het nderzek wrdt uitgeverd p basisschlen dr heel Nederland. In deze presentatie zullen de vlgende vragen aan bd kmen: waarm differentiatie in het rekennderwijs?; Wat is het del en wat zijn de verwachtingen van het nderzek?; Wat hudt het naschlingstraject in?; he is het nderzek pgezet?; wat zijn de vrdelen van deelname?. Dia 2 Er zijn grte verschillen tussen kinderen, in cmpetenties en gedrag, maar k in de manier waarp ze leren. Dr het rekennderwijs p het niveau en de nderwijsbehefte van kinderen af te stemmen, prfiteren zij meer van de inhud van de les en wrdt rekenkennis versterkt. Er is specifieke aandacht vr rekennderwijs, mdat de vernieuwingen in het rekennderwijs van de laatste 3 decennia niet hebben gebracht wat ervan verwacht werd. In het rapprt rekennderwijs p de basisschl van het KNAW uit 2009 wrdt afstemmen van de instructie p de nderwijsbehefte van het kind als belangrijk stap gezien vr het verhgen van het rekenniveau KNAW= Kninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Dia 3 Het is natuurlijk een grte uitdaging en een flinke klus vr leerkrachten m z ged mgelijk m te gaan met de verschillen in hun klas Het del van het nderzek is dan k m een naschlingstraject te ntwikkelen dat leerkrachten leert en ndersteunt m het rekennderwijs te differentiëren naar leerbeheften van kinderen. De effectiviteit van het traject wrdt bvendien wetenschappelijk nderzcht. Het naschlingstraject wrdt ntwikkeld met experts van hgeschlen, nderwijs expertise centra en dr het verzamelen van vrbeelden van leerkrachten die succesvl differentiëren in hun rekennderwijs. Dia 4 De verwachting is dat de naschling zwel psitieve gevlgen heeft vr het schlteam, als de leerkracht, als de leerling. Leerkrachten krijgen meer vaardigheid en vertruwen in hun capaciteiten m af te stemmen p verschillen Differentiatie wrdt schlbreed ingezet waardr differentiatie in het team beter p elkaar kan wrden afgestemd en de verdracht makkelijker verlpt. Daarnaast verwachten wij dat leerlingen beter leren rekenen en meer gemtiveerd zijn vr de rekenles als de inhud beter p hun nderwijsbeheften is afgestemd.
Dia 5 Het uitgangspunt is cnvergente differentiatie: Alle kinderen vlgen de strm van de methde, waardr de minimumdelen die dr de methde gesteld wrden vr alle kinderen tegelijk aan de rde kmen. Tegelijk is er differentiatie in delen: vr zwakke rekenaars is het del het bereiken van deze minimum f fundamentele delen, terwijl sterke rekenaars niet alleen alle delen van de methde, maar k meer uitdagende delen meten halen. Zwel zwakkere maar k sterkere leerlingen wrden ndersteund in hun eigen grep: want dr leerlingen met een achterstand f een vrsprng in rekenen met de rekenles in een andere grep te plaatsen wrden prblemen niet pgelst, maar slechts 1 jaar vruit geschven. Differentiatie gebeurt p basis van het niveau p verschillende rekenvaardigheden. De samenstelling van grepjes zwakkere, gemiddelde f sterkere rekenaars kan dus wisselen afhankelijk van het nderwerp van de les. Rekenles = rekentijd: tijdens de rekenles wrdt dr alle leerlingen tijd besteed aan het rekenen. Kinderen die hun werk eerder af hebben, kunnen werken aan extra inefening f meer uitdagende pdrachten Dia 6 De naschling is vr alle grepsleerkrachten, mdat het traject schlbreed ingeverd zal wrden. Twee intern begeleiders f rekencördinatren wrden pgeleid tt cach van het team. Ok de directie neemt deel aan bepaalde nderdelen. De naschling wrdt p dit mment ng ntwikkeld maar zal waarschijnlijk in ieder geval bestaan uit: een intrductiecursus ver de delen en achtgrnden van het traject. Extra naschling vr de IB-er/rekencrdinatr gericht p het cachen van het team tijdens de uitvering van het traject. Werkbijeenkmsten vr leerkrachten waarin vaardigheden wrden geefend. Deze wrden geleid dr de intern begeleider f rekencördinatr (in het begin in samenwerking met een nderwijsexpert). Deze bijeenkmsten zullen waarschijnlijk per buw (nderbuw, middenbuw, bvenbuw) gerganiseerd wrden, zdat leraren gemakkelijker rekeninhudelijke ideeën en materialen kunnen uitwisselen. Ondersteunende feedback tijdens de uitvering van het prject. Intervisie tussen de IB ers/rekencördinatren en directies van verschillende schlen. Dia 7 In de training wrdt ingegaan p wetenschappelijke inzichten en de therie achter het differentiatietraject. Ok krijgt u infrmatie ver de pzet van het traject, en krijgt het team handvatten aangebden m differentiatie in de rekenles te verbeteren. Onderwerpen die aan bd kmen, zijn: he kunnen tetsgegevens, bservatie van signalen en rekengesprekken gebruikt wrden m de nderwijsbehefte van leerlingen vast te stellen, he rganiseer ik de les zdat er vldende aandacht en tijd vr verschillende subgrepjes is, he stem ik mijn klassikale instructie af p zveel mgelijk leerlingen, welke instructievrmen kan ik wanneer inzetten en he de ik dat? Welke stf meten leerlingen minimaal maken m de einddelen te halen? He kan ik extra materiaal inzetten ter ndersteuning van zwakkere f juist sterkere rekenaars? He mnitr ik de vruitgang van leerlingen en de grep als geheel? Deze vaardigheden wrden geefend in de les en tijdens de werkbijeenkmsten In het traject wrdt gewerkt met een tlbx met gereedschappen m te differentiëren: schlteams en leerkrachten kiezen zelf de accenten in de leerdelen binnen het traject. De directie heeft een faciliterende rl.
Dia 8 Deelnemende schlen wrden p basis van lting tegewezen aan 1 van 3 chrten: Chrt 1 (9 schlen regulier nderwijs, 4 schlen speciaal nderwijs) Jaar 1: Implementeert en geeft invulling aan het traject Jaar 2: Vert uitgewerkt traject gedurende 2e jaar uit Chrt 2 (8 schlen regulier nderwijs, 3 schlen speciaal nderwijs) Jaar 1: cntrle grep Jaar 2: Experimentele grep: vert uitgewerkt traject uit Cntrlechrt (8 schlen regulier nderwijs, 3 schlen speciaal nderwijs) Jaar 1 en 2: cntrle grep die regulier rekennderwijs geeft Maar krijgt het traject in 2014-2015 gratis aangebden! Dia 9 Alle chrten den mee aan de nderzeksmetingen tijdens jaar 1 en 2 Aan het begin van ieder schljaar wrden de vlgende meetinstrumenten éénmalig afgenmen: Kinderen vanaf 5 jaar wrdt klassikaal (in de klas) een intelligentietest afgenmen, de Raven clured prgressive matrices f de Raven standard prgressive matrices. De Raven intelligentietest is geen traditinele intelligentietest, maar vraagt kinderen patrnen te ntdekken in visueel aangebden materiaal dr middel van lgisch redeneren. De kinderen zien een reeks plaatjes en meten dan uit meerdere plaatjes kiezen welk plaatje de reeks aanvult. Daarnaast den kinderen vanaf grep 3 zelfstandig p de cmputer in de klas een werkgeheugentaak. In januari en juni, rnd de afname van de CITO tetsen, wrden de vlgende gegevens verzameld: De temptets klassikaal afgenmen bij kinderen vanaf grep 3. In een kleinere grep leerlingen zullen rekenprcessen nderzcht wrden dr de leerlingen te vragen he ze de smmen pgelst hebben (d.m.v. vragenlijst f interview dr nderzekers). Daarnaast wrden CITO gegevens van alle leerlingen pgevraagd vr de CITO LOVS Rekenen en Wiskunde (Rekenen vr Kleuters in grep 1 en 2) en de CITO LOVS Begrijpend Lezen (Taal vr Kleuters in grep 1 en 2). Als er p schl ng gewerkt wrdt met een udere versie van de CITO rekenen, dan wrden nieuwe versies dr het nderzeksteam verstrekt. In september, januari en juni wrden de vlgende gegevens verzameld: Kinderen vullen klassikaal een vragenlijst in ver mtivatie met betrekking tt het leren rekenen. Daarnaast wrdt een aantal keer binnen 1 week een vragenlijst afgenmen waarbij kinderen tijdens een rekenles een aantal krte vragen invullen ver hun mtivatie in die rekenles. Dia 10 Aan het begin van ieder schljaar vullen leerkrachten een nline vragenlijst in ver hun ideeën met betrekking tt rekennderwijs. Op 4 mmenten tijdens het schljaar wrden vide-pnamen gemaakt tijdens de rekenlessen. Deze pnamen wrden gebruikt m te bserveren he er gedifferentieerd wrdt tijdens de rekenles. Daarnaast wrdt gekeken naar de kwaliteit van instructie.
Dia 11 Alle gegevens en vide-materialen zullen anniem gemaakt wrden vrdat zij in het nderzek gebruikt wrden vr analyse. In nderzeksverslagen wrdt alleen ver grepen gerapprteerd, en niet ver individuen. In elk geval kmen individuen niet herkenbaar vr. Individuele resultaten van leerlingen, leerkrachten f andere betrkkenen zijn niet in te zien dr derden, schldirecteuren, f (andere) leerkrachten, dat betekent dat de resultaten van het nderzek niet gebruikt kunnen wrden bij evaluaties van leerlingen f leerkrachten. Dia 12 Dia 13 Vrdelen van deelname aan het prject zijn: Het gehele team krijgt gratis naschling. Er wrdt gewerkt vanuit de cmpetenties van de leerkracht die wrden uitgebreid en versterkt m z het nderwijs ptimaal aan te laten sluiten bij de behefte van leerlingen. De expertise blijft in het team dr de pleiding van IB-ers tt cach. De caches ntvangen na aflp een train-de-trainer pakket waarmee nieuwe teamleden binnen de schl getraind kunnen wrden. Bvendien krijgen leerkrachten van schlen in chrt 1 de mgelijkheid m bij te dragen aan de ntwikkeling van de naschling en zal hun visie p het ptimaliseren van differentiatie dus van belang zijn vr de uiteindelijke vrmgeving van het traject. De input van deze leerkrachten zal dus als uitgangspunt dienen vr een traject dat veel breder gebruikt zal wrden. Uiteindelijk zal dit alles meten leiden tt verbeterde rekenprestaties van de leerlingen. Er wrden 2 bijeenkmsten gerganiseerd vr directeuren en intern begeleiders f rekencördinatren waarin meer infrmatie ver het verlp van het prject besprken wrdt. Leerkrachten die meer infrmatie ver het prject willen kunnen kijken p www.gedifferentieerdrekennderwijs.nl; kunnen terecht bij de directeur, IB-er en/f rekencördinatr; f zij kunnen cntact pnemen met de nderzekers (zie cntact sheet). Dia 14 In dit nderzek spelen de partners van de Universiteit Utrecht een grte rl, bestaande uit nderwijs expertise bureaus en lerarenpleidingen. Zij zullen nder andere het naschlingstraject ntwikkelen en de trainingen vr leerkrachten verzrgen. Dia 15 Vanuit de Universiteit Utrecht werken deze mensen aan het prject. Daarnaast is het prject vrzien van subsidie dr de Nederlandse Organisatie vr Wetenschappelijk Onderzek (NWO).
Dia 16