Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Beleidsplanning cultuurhistorie Programma / Programmanummer Ruimte & Cultuurhistorie / 1031 BW-nummer - Portefeuillehouder H. Kunst Samenvatting Een aantal veranderingen in wet- en regelgeving op rijksniveau heeft gevolgen voor het archeologie- en cultuurhistoriebeleid van Nijmegen. Omdat de wetswijzigingen en het daaruit voortvloeiend nieuwe beleid een eigen dynamiek en tijdspad kennen is het noodzakelijk om de beleidswijzigingen in twee delen aan de raad voor te leggen. Bijgaande brief informeert de raad over de verschillende beleidsonderdelen, het proces en de planning. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. G280, Mayke Haaksman, 9048 Datum ambtelijk voorstel 24-01-2011 Registratienummer 11.0001519 Ter besluitvorming door het college 1. Brief aan gemeenteraad vaststellen Paraaf akkoord Datum Concern B & V Leidinggevende dr. M.J. Nicasie, G280 Programmamanager P. Oomens Programmadirecteur B. Drummen Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 1 feruari 2011 nummer: 3.7 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Gemeentesecretaris Portefeuillehouder Collegevoorstel beleidsplanning cultuurhistorie.doc
Collegevoorstel 1 Probleemstelling Een aantal veranderingen in wet- en regelgevingen op rijksniveau heeft gevolgen voor het archeologie- en cultuurhistoriebeleid van Nijmegen. Omdat de wetswijzigingen en het daaruit voortvloeiend nieuwe beleid een eigen dynamiek en tijdspad kennen is het noodzakelijk om de beleidswijzigingen in twee delen aan de raad voor te leggen. Het archeologiebeleid staat voor de eerste helft van 2011 op de planning en het cultuurhistoriebeleid in de tweede helft van 2011. Om de raad tijdig te informeren over de verschillende beleidsonderdelen, het proces en de planningen hebben wij bijgaande brief opgesteld. 2 Juridische aspecten Niet van toepassing. 3 Doelstelling Brief aan de raad vaststellen. 4 Argumenten Zie brief. 5 Klimaat Niet van toepassing. 6 Financiën Niet van toepassing. 7 Communicatie Niet van toepassing. 8 Uitvoering en evaluatie Niet van toepassing. 9 Risico Niet van toepassing. Bijlage(n): Brief aan de raad
Directie Grondgebied Stadsontwikkeling Archeologie en Monumenten Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 93 34 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum 1 februari 2011 Onderwerp Beleidsplanning cultuurhistorie Ons kenmerk G280/11.0001518 Datum uw brief Contactpersoon Mayke Haaksman Doorkiesnummer (024) 3299048 Geachte leden van de raad, Een aantal veranderingen in wet- en regelgevingen op rijksniveau heeft gevolgen voor het archeologie- en cultuurhistoriebeleid van Nijmegen. Omdat de wetswijzigingen en het daaruit voortvloeiend nieuwe beleid een eigen dynamiek en tijdspad kennen is het noodzakelijk om de beleidswijzigingen in twee delen aan uw raad voor te leggen: in de eerste helft van 2011 komt het archeologiebeleid aan de orde en in de tweede helft leggen wij het cultuurhistoriebeleid aan u voor. Wij willen de benodigde beleidswijzigingen uiteindelijk laten landen in één integrale nota Cultureel Erfgoed. Deze nota bevat, naast het te vernieuwen beleid, ook het bestaande beleid (o.a. visualiseren & inspireren en beschermen & instandhouden), wat nu verwoord is in verschillende nota s, college- en raadsvoorstellen. Met één nota zijn burgers en andere belanghebbenden sneller en eenvoudiger op de hoogte van onze ambities en wensen ten aanzien van het cultureel erfgoed in Nijmegen. Met deze brief informeren wij u over het proces, de verschillende beleidsonderdelen en de planning in tijd. De twee fasen in het proces zullen middels afzonderlijke startnotities aan uw raad worden voorgelegd. In onderstaande matrix is het proces verduidelijkt. Beleidsonderdeel Planning Startnotitie archeologie aan raad voorleggen Maart 2011 Beleidsnota archeologie en facetbestemmingsplan aan raad April 2011 voorleggen Startnotitie nota Cultureel Erfgoed met actueel April 2011 cultuurhistoriebeleid aan raad voorleggen. Nota Cultureel Erfgoed aan raad voorleggen (die nota zal ook Eind 2011/ begin 2012 het door uw raad eerder vastgestelde beleid ten aanzien van archeologie bevatten) Masterplan van het project Verleden Verbeeld aan raad Maart 2011 voorleggen www.nijmegen.nl Brief aan de raad cultuurhistorie.doc
Gemeente Nijmegen Directie Grondgebied Stadsontwikkeling Archeologie en Monumenten Vervolgvel 1 Daarnaast willen wij u op de hoogte stellen van de stand van zaken van het uitvoeringsprogramma Het Verleden Verbeeld, waarin de besteding van de extra 1 miljoen euro, die door uw raad aan het programma Cultuurhistorie is toegekend, is opgenomen. Archeologiebeleid Nederland heeft in 1992 het Verdrag van Valletta (in de wandelgangen ook het verdrag van Malta genoemd) ondertekend. De uitgangspunten van het verdrag zijn op 1 september 2007 in de Nederlandse wetgeving geïmplementeerd. De verantwoordelijkheid voor het bodemarchief ligt nu met name bij de gemeenten. Van hen wordt verwacht dat zij een archeologisch beleid met bijbehorende instrumenten ontwikkelen. De belangrijkste verplichting ingevolge de nieuwe wet is dat uw raad bij de vaststelling van bestemmingsplannen rekening moet houden met de in de grond aanwezige dan wel te verwachten archeologische waarden. In de afgelopen jaren hebben wij hieraan invulling gegeven door bij actualisaties en wijzigingen van bestemmingsplannen de archeologische waarden te beschrijven en de omgang met die waarden in de planregels op te nemen. Het archeologiebeleid willen wij als eerste aan u voorleggen, omdat de actualisatie van bestemmingsplannen pas in 2013 is afgerond en een groot deel van de vigerende bestemmingsplannen (nog) geen adequaat regime biedt voor de omgang met de archeologische waarden. Ons college heeft het voornemen opgevat om middels een paraplu- of facetbestemmingsplan de omgang met de archeologische waarden voor het hele grondgebied van Nijmegen in één keer te regelen. Hiermee wordt tevens recht gedaan aan de rechtsgelijkheid voor alle inwoners en wordt eenduidigheid gecreëerd in de hele stad. De basis voor de omgang met de archeologische waarden, als geregeld via het facetbestemmingsplan, is de archeologische beleidskaart, die wij u via de beleidsnota archeologie in de periode februari juli 2011 willen voorleggen. Tevens zullen in deze nota belangrijke andere punten aan de orde komen, zoals het veroorzakersprincipe, dat is geïntroduceerd door de wetgever, en financiering van het archeologisch onderzoek. Cultuurhistoriebeleid Naast het nieuwe beleid voor archeologie is ook een beleidswijziging voor cultuurhistorie nodig. De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft namelijk in 2009 zijn visie op een moderne monumentenzorg (Modernisering Monumentenzorg, oftwel MoMo) gepresenteerd, die vervolgens door de Tweede Kamer is vastgesteld. Met deze visie wordt ingezet op een meer omgevingsgerichte, in plaats van de traditionele objectgerichte, monumentenzorg. Cultuurhistorie moet één van de afwegingsfactoren worden in de ruimtelijke ordening. Deze verplichting wordt vastgelegd in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). De wijziging van het Bro houdt in dat gemeenten bij het maken van bestemmingsplannen cultuurhistorische waarden geïnventariseerd en geanalyseerd moeten hebben. Om op een goede manier aan de verplichting vanuit het Bro te kunnen voldoen zal Nijmegen nieuw beleid op dit punt moeten formuleren. Op welke manieren cultuurhistorie in bestemmingsplannen verankerd kan worden zal aan uw raad worden voorgelegd middels een startnotitie, die vooraf zal gaan aan de nieuwe nota Cultureel Erfgoed. Daarin zullen we ook aangeven hoe de Cultuurhistorische Informatiekaart gebruikt zal worden. Deze kaart maakt cultuurhistorische objecten en structuren inzichtelijk. www.nijmegen.nl Brief aan de raad cultuurhistorie.doc
Gemeente Nijmegen Directie Grondgebied Stadsontwikkeling Archeologie en Monumenten Vervolgvel 2 In de nieuwe nota zal ook aandacht besteed worden aan zaken als duurzaamheid en herbestemming en hoe cultuurhistorie kan bijdragen aan een duurzame leefomgeving. Om uw raad op de hoogte te stellen van actuele ontwikkelingen naar aanleiding van de Modernisering Monumentenzorg voegen wij ter informatie bijgaande brief toe, die door de gemeente Amsterdam is verstuurd namens de Federatie Grote Monumentengemeenten. Wij maken ons, net zoals een dertigtal andere grote monumentengemeenten, zorgen over de risico s van de voorgestelde wetswijziging met betrekking tot vergunningvrij bouwen voor monumenten en in rijksbeschermde stadsgezichten. Voor de argumenten verwijzen wij naar bijgaande brief. De eventuele consequenties voor het gemeentelijke beleid zullen wij meenemen in de voorbereidingen voor de nota Cultureel Erfgoed. Verleden Verbeeld Met het project Verleden Verbeeld willen wij de geschiedenis van Nijmegen beter zichtbaar en beleefbaar maken. Dit doen wij vanuit de overtuiging dat deze stad een groot aantal verhalen, plekken en objecten kent die het verdienen om door het grote publiek gekend te worden. Echter, het zichtbaar en beleefbaar maken van de cultuurhistorische component zien wij als slechts één van de resultaten van Verleden Verbeeld. Inzet van cultuurhistorie kan ook bijdragen aan het behalen van resultaten op sociaal-maatschappelijk of economisch recreatief vlak. Immers, de aanwezigheid van erfgoed loont voor een stad. Erfgoed, mits goed benut heeft potentie om te verbinden, om een gezamenlijke identiteit te kunnen benoemen en om de kwaliteit in openbare ruimte te verbeteren en zo een aantrekkelijke stad te creëren voor (potentiële) bewoners, bezoeken en bedrijven. Verleden Verbeeld kent daardoor gedeelde doelen met een groot aantal partners in en buiten de stad. Verleden Verbeeld kent een doorloop tot en met 2014. Momenteel wordt een masterplan ontwikkeld en worden projecten en partners geïnventariseerd voor het uitvoeringsprogramma. Het masterplan zal in maart aan uw raad worden voorgelegd. Hierin wordt ook de besteding van de extra 1 miljoen euro in 2013, die door uw raad aan het programma Cultuurhistorie is toegekend, opgenomen. Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, mr. Th.C. de Graaf drs. B. van der Ploeg Aantal Bijlagen: Brief Federatie Grote Monumentengemeenten www.nijmegen.nl Brief aan de raad cultuurhistorie.doc