Voorstellen Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen
Niertransplantatie UMCG
Niertransplantatie 8 centra NL * UMC 1 e jaar UMC vervolg 2 e lijn, periferie 1 e lijn, huisarts 1966 - Eerste niertransplantatie in Nederland (Academisch Ziekenhuis Leiden). Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu: www.zorgatlas.nl www.nierstichting.nl
2008: 750 2010: 865 niertransplantatie 392 post mortaal (200/jaar), wachtlijst 892 (4 jaar) 473 levende donor (bijna 50%)
Nieuwe patiënten / jaar: 1985: 700 2010: 1500
Diabeteszorg na niertransplantie Diabetische nefropathie als (mede) oorzaak van nierinsufficiëntie NODAT New Onset Diabetes After Transplantation Vrouw, 56 jaar Voorgeschiedenis: 1975: DM type 1 2003: Chronische nierinsufficiëntie o.b.v. diabetische nefropathie 2011: 20-12, pre-emptieveniertransplantatie living related(donor zus) Man, 22 jaar Voorgeschiedenis: 2009: acute nierinsufficiëntie bij hypertensieve emergency 2011: 12-12 pre-emptieve niertransplantatie living related(donor moeder) 2012: 30-01 Hyperglykemie
Diabetes als oorzaak van nierfalen -Personen ouder dan 60 jaar - Gecorrigeerde incidentie Gecorrigeerde incidentie 100 (per miljoen van de bevolking) 100 (per miljoen van de bevolking) 90 90 RVD 80 80 70 70 60 60 Onbekend 50 50 40 40 30 20 10 0 GN DM 1 IN 1964 1972 1980 1988 1996 2004 30 20 10 0 DM 2 1964 1972 1980 1988 1996 2004 R. Gansevoort; Kidney Int 2004; Suppl 92: 7-107
Diabetes als oorzaak van nierfalen -Personen jonger dan 60 jaar - Gecorrigeerde incidentie Gecorrigeerde incidentie 10 (per miljoen van de bevolking) 10 (per miljoen van de bevolking) 9 9 8 8 7 6 GN 7 6 5 5 RVD 4 DM 1 4 Onbekend 3 3 2 1 IN 2 1 DM 2 0 1964 1972 1980 1988 1996 2004 0 1964 1972 1980 1988 1996 2004 R. Gansevoort; Kidney Int 2004; Suppl 92: 7-107
Diabetische nefropathie: : nierfunctievervangende therapie Diabetische nefropathie oorzaak nierfalen Dialyse NTx Verenigde Staten 45% 22% Nederland 17% 13% Nat. Instituut of Health / NIDDK 2008 www.renine.nl
Overleving NTx 5 jaars overleving diabetespatiënten na niertransplantatie (post-mortale en living donor nier) 1997-2004 75% (33%) Gaston et al. Am J Kid Dis 2004;44:529 http://www.un.org. Accessed June, 2011 http://www.usrds.org. Accessed December 26, 2007
NODAT: New Onset Diabetes After Transplantation Tot 2003: variabele incidentie 2-53% Hoe vaak komt dit voor na nier Tx? eenduidige definitie ADA / WHO criteria diabetes mellitus Nuchtere glucosewaarde > 7.0mmol/l. Random waarde of 2 uur na glucosebelasting (75gr) > 11,1 mmol/l. Gestoorde glucosetolerantie Nuchter glucose: 6,1-7,0 mmol/l. Na glucosebelasting : 7,8-11,0mmol/l.
NODAT: risico in tijd 15 jr Kaplan- Meier plot showing the proportion of patients developing diabetes after kidney transplantation. Cosio FG et al. Increasing incidence in renal allograft recipients transplanted in recent years. Kidney Int 2001. 2011 NODAT (niertx): 20-50% Vroeg ontstaan 1jr (hoogste risico < 6 maanden) Laat ontstaan: > 1jr (6% /jaar) Tijdelijk (diagnose < 1jr, later stadium normalisatie (50%) Vincenti F et al. Am J Transplant 2007;7:1506-1514 Lane J, Dagogo S. J Clin Endocrino Metab. Nov 2011, 96(11), 3289-3297
Diabetes mellitusis geassocieerd met een verhoogd risico op cardiovasculaire comorbiditeit en mortaliteit. Kaplan-Meierestimatesof cardiacevent-freesurvival (A) and patientsurvival (B) in renaltransplant recipients, accordingto presenceof absence of pre-existent diabetes, NODAT. Adapted from Hjelmesaeth et al. LuanFL. Transplantationin DiabeticKidneyFailurePatients. Seminars ondialysis, 2010;23(2):198-205
Diabetesmanagement: richtlijnen? Diabetes Care, volume 35, January 2012:181.
NODAT = DM 2 Screening Nuchtere bloedglucose? Invloed immuunsuppressieva Nierfunctie: (beloop) Stapsgewijze medicamenteuze behandeling? Interpretatie HbA1c Dyslipidemie Diabetescomplicaties wekelijks (1 e mnd), 3,6,12 mnd, jaarlijks i.c.m. glucocorticosteroïden Insulineresistentie, verdeling prednisolon Interpretatie / bewaking uitkomsten? Nierfunctie? Evidence? < 3mnd transplantatie, beïnvloedende factoren Forse ontregelingen, agressieve behandeling, interactie Prognose? Invloed glykemische regulatie? Evidence?
NODAT = DM 2 Diabetescomplicaties en beschikbaar bewijs in relatie tot NODAT Sharif A, Baboolal K. Complications associated with new-onset diabetes after kidney transplantation.nat.rev.nephrol.2011;8: 34-42.
Kwaliteit van leven
NODAT & Kwaliteit van Leven Recente patiëntenuitspraken januari 2012 Man, 23 jaar, NTx dec 2011, NODAT jan 2012, start orale medicatie hier zit ik dus echt niet op te wachten Vrouw, 64 jaar, NTx 2008, NODAT 2010, 4dd insuline hoe het gaat? Het gaat, maar het voelt aan als een zware grijze wolk Man, 58 jaar, NTxjan 2011, NODAT mei 2011, secundair falen orale medicatie, indicatie insuline jan 2012 als ik dit had geweten had ik niet voor transplantatie gekozen