Diabetes mellitus 2. Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Diabetes mellitus 2. Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner"

Gabriël Moens
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 1 Diabetes mellitus 2 Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner

2 2 Inhoud Epidemiologie Diagnostiek en behandeling in de diabetesketenzorg in Nederland Wat doet de praktijkondersteuner binnen de ketenzorg diabetes? Wat zijn de belangrijkste knelpunten bij de behandeling van Marokkaanse diabetespatiënten?

praktijkondersteuner binnen de ketenzorg diabetes?

3 3 epidemiologie Prevalentie: mensen in Nederland hebben diabetes mellitus ( inwoners) Incidentie (nieuwe patiënten 2007): % van hen betreft diabetes mellitus 2 Mannen : 40,1/1000 Vrouwen: 41,6/1000 Marokkanen, Turken, Surinamers :prevalentie 2-3 maal hoger, Hindoestanen 4 keer hoger

000 inwoners) Incidentie (nieuwe patiënten 2007): 71.

4 4

5 Hoe worden patiënten opgespoord: 5 Bij klachten Driejaarlijks bij spreekuurbezoekers >45 jaar met een verhoogd risico op DM : +met diabetes mellitus type 2 bij ouders, broers of zussen; +met hartvaatziekten,hypertensie, vetstofwisselingsstoornis +afkomstig uit Marokko, Turkije of Suriname + met een body mass -index van > 27 Driejaarlijks bij vrouwen die zwangerschapsdiabetes doormaakten

hartvaatziekten,hypertensie, vetstofwisselingsstoornis +afkomstig uit Marokko, Turkije of

6 Richtlijn diagnostiek (glucosewaarden in mmol/l Capillair volbloed Normaal glucose nuchter 6 Veneus plasma <5,6 <6,1 glucose niet nuchter <7,8 <7,8 Gestoord glucose nuchter glucose niet nuchter 5,6 en 6,0 7,8 en 11,0 6,1 en 6,9 7,8 en 11,0 Diabetes mellitus glucose nuchter >6,0 >6,9 glucose niet nuchter >11,0 >11,0

Gestoord glucose nuchter glucose niet nuchter 5,6 en 6,0 7,8 en 11,0 6,1 en

7 Laboratoriumaanvraag bij eerste diagnose diabetes Nuchtere glucose HbA1c totaal cholesterol HDL-, LDL-cholesterol Triglyceriden (Alat/GGT Na Kalium) (TSH, indien afwijkend T4) kreatinine < 50 jaar micro-albumine(urine) 7

LDL-cholesterol Triglyceriden (Alat/GGT Na Kalium)

8 8

9 Aanvullend consult huisarts medische voorgeschiedenis huidige klachten NHG- patiënten-brief meegeven: Diabetes mellitus 2 + voedingsadvies verwijzing naar opticien, die fundusfoto maakt,beoordeeld door oogarts, of direct naar de oogarts, binnen 3 maanden verwijzing naar praktijkondersteuner waarmee de uitslagen worden besproken 9

opticien, die fundusfoto maakt,beoordeeld door oogarts, of direct naar de oogarts,

10 Kennismakingsconsult bij POH: binnen 1-2 weken na diagnose Basisvoorlichting n.a.v. lab, onderwerpen betreffende het ziektebeeld en doel behandeling Leefstijladviezen Fundoscopie afspreken Verwijzing naar diëtiste Boekje over diabetes meegeven + uitleg, ook mogelijk in Arabisch Risico- inventarisatie + in protocol 10

Leefstijladviezen Fundoscopie afspreken Verwijzing naar diëtiste Boekje over

11 11

12 Streefwaarden glucose bij onvoldoende resultaat na 3 mnd.: start medicamenteuze behandeling 12 capillair bloed veneus plasma Nuchtere glucose (mmol/l) 4-7 4,5-8 Glucose 2 uur na de maaltijd (mmol/l) HbA1C (%) < 9 < 9 < 7 =53 mmol/mol

veneus plasma Nuchtere glucose (mmol/l) 4-7 4,5-8 Glucose

13 na 3 mnd. onvoldoende resultaat: start medicamenteuze behandeling Stap 1 13 start met metformine (500 mg 1 dd, max mg 3 dd) Stap 2 a voeg een sulfonylureumderivaat toe (bijv. tolbutamide 500 mg 1 dd, max mg 2 dd) Stap 2 b voeg bij patiënten met bestaande HVZ, maar zonder risico op hartfalen pioglitazon toe (pioglitazon 15 mg 1 dd., max. 45 mg 1dd

(500 mg 1 dd, max. 1000 mg 3 dd) Stap 2 a voeg een sulfonylureumderivaat toe (bijv.

14 14 vervolg Stap 3 Voeg 1 maal daags insuline toe aan orale bloedglucose verlagende middelen Stap 4a Twee maal daags NPHinsuline of mix-insuline Stap 4b Vier maal daags insuline (Alleen voor ervaren behandelaars)

maal daags NPHinsuline of mix-insuline Stap 4b Vier

15 15

16 16 3 maandelijkse controle POH Nuchtere glucose en HbA1C vooraf geprikt Meten bloeddruk,pols,lengte en gewicht Informeren naar klachten, problemen met dieet, medicatie, therapietrouw Herhalen voorlichting, leefstijladvies Naar huisarts verwijzen bij duidelijke klachten,afwijkende waarden

problemen met dieet, medicatie, therapietrouw Herhalen voorlichting,

17 17 Jaarcontrole POH Uitgebreid lab vooraf Onderzoek als bij 3 mnd.controle+ BMI,buikomvang Voetcontrole (SIMMS-klasse) Zonodig verwijzing /consultatie fundoscopie,dietiste,pedicure, podotherapeut of huisarts

18 18 Consulteerbaar voor huisarts en POH Diabetesverpleegkundige (in de ketenzorg of in het ziekenhuis) internist

19 19

20 1e consult POH als er op insuline moet worden ingesteld tevoren patiënt geïnformeerd dat insulinetherapie nodig is Stappenplan Uitleg werking glucosemeter voor zelfcontrole, dagcurves Aanvraag eigen meter, strips en insuline Boekje om alle waarden te noteren+ nieuwe afspraak over 1-2 weken 20

glucosemeter voor zelfcontrole, dagcurves Aanvraag eigen meter, strips en

21 vervolgconsult POH bij instellen op insuline Uitleg meter en strips Uitleg dagcurves, wanneer meten, hoe vaak, hoe noteren Anticiperen op insulinegebruik, meten bij spec. omstandigheden, klachten/hypo s 5-puntsdagcurves doorgeven aan POH, i.v.m. dosering insuline met huisarts 21

22 22

23 Marokkaanse Nederlanders met diabetes mellitus 2 : knelpunten D.M. komt bij Marokkaanse patiënten 3 keer vaker voor dan bij Nederlanders Marokkaanse patiënten hebben slechtere diabetes uitkomsten, bij dezelfde behandeling Migranten met D.M. die slecht Nederlands spreken hebben een ondergebruik van medicatie. Is de `standaard`diabetesbehandeling voldoende voor onze Marokkaanse patiënten? 23

24 24 vervolg knelpunten Komt dit door een slechter begrip over het chronisch beloop van diabetes? Komt het doordat ze leefstijladviezen niet kunnen of willen uitvoeren? In hoeverre speelt de religie een rol? Visie gezondheid/ziekte? Cultuur? Hoe belangrijk is de steun van de familie hierbij? Hoe zou een arts of praktijkondersteuner een goed dieetadvies moeten geven? Hoe vreemd is het om een Marokkaanse vrouw het advies te geven om te gaan sporten?

25 25 vervolg knelpunten Therapietrouw en aanpassen leefstijl vergen extra aandacht en ondersteuning. Denk aan inschakelen POH en allochtone zorgconsulent voor (bij voorkeur)cultuurspecifieke voorlichting. Tolk? Groepsvoorlichting? Verwijs naar diëtiste met kennis van Marokkaanse eetgewoonten.

26 26 nog meer aandachtspunten Zorg voor een medisch paspoort met diagnose, medicatielijst bij vakantie naar Marokko De ramadan heeft naast religieuze betekenis ook sociale betekenis: het behoren tot een groep Pas tijdens de Ramadan medicatie aan of leg patiënt duidelijk uit dat in zijn geval vasten schadelijk kan zijn voor de gezondheid Voorlichtingsbijeenkomsten en video s voor diabetespatiënten in eigen taal (Berbers, Arabisch)

27 27

28 28 We hopen over vooral deze laatste punten te kunnen discussiëren met onze Marokkaanse collega s! Dank voor uw aandacht

Vergelijkbare documenten

Workshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij

Workshop voor apothekers en huisartsen (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij Diabetes Mellitus type 2 Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Bespreking leerdoelen l