Op bezek Richtlijnen vr diacnaal bezek
Versie 1.3 Generale diacnale cmmissie 2019 Generale diacnale cmmissie Vendelier 51-D 3905 PC VEENENDAAL Telefn (0318) 505541 Website: www.hersteldhervrmdekerk.nl/diacnaat Email diacnaat@hhk.nl
Intrductie Het bezeken van gemeenteleden is een belangrijke taak van diakenen. Tegelijkertijd wrdt het niet altijd als gemakkelijk ervaren. En km je als diaken in cntact met gemeenteleden die mgelijk diacnale ndersteuning ndig hebben? In deze handreiking wrdt een aantal suggesties gedaan. Diacnaal bezek als ambtelijk bezek Vr de diaken die p diacnaal bezek gaat geldt in alle gevallen dat hij zich met realiseren dat het gaat m een ambtelijk bezek. In pdracht en navlging van Christus Die Zelf aan Zijn kerk het diakenambt gaf. Daarm mag bij elk huisbezek, en k bezeken waarbij financiële prblemen wrden besprken, gebed, schriftlezing en pastrale bewgenheid niet ntbreken. Diacnaat is liefdewerk, waarbij er bewgenheid hrt te zijn vr de naaste in nd. In de meeste gevallen verdient het aanbeveling dat een diaken niet alleen, maar samen met een andere diaken het bezek aflegt. Dit vrkmt dat zijn verslag als njuist f nvlledig kan wrden aangemerkt. Srten bezek Risicgrepen Om erachter te kmen bij welke mensen een huisbezek van een diaken in het bijznder ndig is, is het van belang dat iedereen in de gemeente ged m zich heen kijkt. Zijn er aanwijzingen dat een gemeentelid f gezin in een meilijke situatie verkeert? Een predikant, uderling, gemeentelid f bijvrbeeld vrijwilliger kan dingen pmerken en aan de diakenen vragen m eens bij iemand langs te gaan. (Mgelijke) risicgrepen iemand die net weduwe f weduwnaar is gewrden mensen die krtgeleden een kind hebben verlren uderen met alleen een AOW-inkmen mensen die werkls zijn gewrden mensen die incidenteel financiële steun van de diacnie krijgen mensen die ziek f gehandicapt zijn mensen met psychische klachten mensen die mantelzrger zijn mensen die getrffen zijn dr een ngeluk f een ramp, bijvrbeeld een wningbrand; eenudergezinnen; mensen die gescheiden zijn uders van gehandicapte f langdurig zieke kinderen Daarnaast is het van belang m als diaken alert te zijn wanneer gemeenteleden deel uitmaken van een risicgrep. Zek cntact met mensen die werkls zijn, een echtscheiding achter de rug hebben, chrnisch ziek zijn f een laagbetaalde baan hebben. Het heft niet z te zijn dat hun situatie per definitie een prbleem zal geven. Maar tch is het ged m als diakenen eens vrzichtig te infrmeren.
Diacnaal gesprek luisteren/spreken/handelen Elk ambtelijk en k diacnaal bezek bestaat uit drie elementen namelijk: luisteren, spreken en handelen. Luisteren Spreken Het is heel belangrijk dat het gesprek plaatsvindt in een gede sfeer. Prbeer dus eerst degene(n) met wie u spreekt p zijn/haar gemak te stellen. Prijs iemand die hulp ndig heeft dat hij tt de erkenning is gekmen dat hij met een prbleem zit en daar k hulp vr durft te zeken. Als de uitndiging van het gesprek kmt van het gemeentelid, kunt u bijvrbeeld zeggen: Het is ged, dat u hiermee bij mij kmt en dat we er eens samen ver kunnen praten m te zien f en he de diacnie u hierbij kan helpen. Ga zelf het gesprek z nbevrrdeeld mgelijk in. Beken vr uzelf en zie eerlijk nder gen dat het ene gemeentelid u meer ligt dan het andere. Pas p dat u uw pstelling niet dr uw gevelens van sympathie laat bepalen. Benader de hulpvrager primair als `actr en niet als `slachtffer. Het is van belang dat de hulpvrager inziet dat hij zelf de verantwrdelijkheid heeft en behudt, k al kmt hij f zij er zelf niet uit. Het gaat er niet m het prbleem terug te leggen bij de hulpvrager, maar m de hulpvrager te activeren en te stimuleren zelf te den wat hij/zij kan. Laat het gemeentelid eerst ged uitleggen wat zijn prbleem f hulpvraag is en respecteer hem daarbij in zijn mens-zijn (als schepsel van Gd). Vaak kan iemand zelf niet ged nder wrden brengen wat er eigenlijk aan de hand is. Vaak wrden in gesprekken dingen echter duidelijker als ze vragenderwijs aan de rde kmen. Stel daarm zelf in het begin alleen verhelderende vragen, zwel ver de feiten, maar zeker k ver de gevelens die de persn daarbij heeft. Stel vragen, zals: Kunt u dit telichten? U vertelt het z nuchter, maar wat velt u daar nu bij? Laat z veel mgelijk de ander praten en crrigeer f interpreteer ng niet. Het is sms nuttig m tijdens het luisteren aantekeningen te maken. Mensen in nd kunnen sms niet alles meer verzien, waardr bijvrbeeld bedragen dr elkaar gehaald wrden. Een handig hulpmiddel hierbij is het frmulier vr het bijhuden van hulpvragen van gemeenteleden, dat p de website van de kerk te vinden is nder het kpje Op bezek p deze website pagina: https://www.hersteldhervrmdekerk.nl/diacnaat/kennisbank/publicaties Prbeer bij het luisteren ged nderscheid te maken tussen de mens als mens en de mens in zijn situatie. Het is een bekende valkuil dat iemand zich helemaal vereenzelvigt met de nd van de ander. Laat betrkkenheid samengaan met een zekere afstand. Afstand is echter wat anders dan afstandelijkheid! Diacnale hulpverlening behrt altijd geplaatst te wrden in het Bijbelse kader van de bdschap van znde en ellende, barmhartigheid en verlssing. Het is meer dan alleen medemenselijkheid en hulp aan een naaste in nd. Het is van belang m bij het spreken steeds van de verantwrdelijkheden uit te gaan waar ze k behren te liggen. In zijn algemeenheid draagt een gemeentelid zelf verantwrdelijkheid in de situatie waar hij f zij in verzeild geraakt is. Ok als dat buiten zijn f haar schuld is gebeurd, dan ng is het ged m steeds duidelijk te maken dat we als diacnie kunnen meedenken f zelfs ndersteunen, maar dat het initiatief bij de hulpvrager zelf ligt. Een ambtsdrager heeft als taak te nderwijzen, raad te geven. Geef geen raad waar een lid niets mee kan mdat die raad blijft hangen in algemene bewrdingen. Vraag steeds na f de ander je kan vlgen. Z niet, beëindig een eerste gesprek dan liever met: Zullen we
beiden, ieder vr zich, daar dan ng eens ver nadenken? Dan praten we daar vlgende week verder ver. Vraag m de wijsheid van de Spreukendichter, die in hfdstuk 25:11 zegt: Een rede, p zijn pas gesprken, is als guden appelen in zilveren gebeelde schalen. Bedenk dat vr het raad geven en nderwijzen geldt: Niet het vele is ged, maar het gede is veel. Wees vrzichtig met het maken van praktische tepassingen vanuit de Bijbel. Sms liggen zaken z duidelijk dat u met helderheid de weg kunt aanwijzen vanuit het Wrd, maar lang niet altijd is dit z. Wees daarm vrzichtig in uw bewrdingen. En, vrzichtigheid is wat anders dan nduidelijkheid! Handelen In de lp van een gesprek, meestal aan het eind als er meer duidelijkheid is, kmt het mment van actie. Dit betekent echter niet dat u als diaken altijd zelf iets beheft te den. Sms vlstaat drverwijzen naar een deskundige instantie en meehelpen m een afspraak bij een hulpverlener te maken. Wanneer een diacnie hulp verleent, wees dan vrzichtig met het den van tezeggingen en verleg bij twijfel met cllega-diakenen. Heb er als ambtsdrager g vr he beperkt u bent en denk niet gelijk Dat regel ik wel even. Denk niet en laat u zich k het gevel niet aanpraten dat u in elke vrkmende situatie iets móét den. Mensen verwachten vaak ten nrechte dingen van ambtsdragers. Bedenk dat menigeen wel erg gemakkelijk vernderstelt dat de kerk wel zal kunnen plssen wat men zelf tt een prbleem heeft gemaakt. Als u een afspraak maakt, km deze dan na. Wat vr u een klein prbleem lijkt, kan vr de ander erg belangrijk zijn. Kunt u een afspraak niet nakmen, bijvrbeeld mdat er ng niet ver gesprken is, bel dan p en deel dit mee. Bedenk bij financiële hulp dat dit nit structureel van aard mag en kan zijn. Diacnale hulp in financiële zin is altijd tijdelijk m de nd p te vangen. Tegelijkertijd zal gekeken meten wrden naar een structurele plssing. Maak als diacnie afspraken f diakenen die p huisbezek gaan bij financiële nd een klein bedrag mgen geven znder dat hierver eerst vergaderd met wrden. Indien dat dr de diacnie ndzakelijk wrdt geacht, kan aan diakenen een vlmacht gegeven wrden vr het geven tt een bepaald bedrag, zdat bij nverwachte financiële prblemen snel kan wrden gehandeld. Bij acute nd is het van belang dat de diaken glbaal de nd inventariseert en eventueel met een klein bedrag f andere ndersteuning de acute nd lenigt. Verder verdient het aanbeveling dat vr het den van tezeggingen er eerst verleg is met de cllega-diakenen. Prbeer hierbij een redelijke termijn in acht te nemen. Diacnaat en hulpverlening De psychsciale prblematiek bij gemeenteleden neemt te. Denk hierbij aan depressie, pvedvragen en relatieprblemen. Niet zelden hebben gezinnen die te maken hebben met financiële prblemen k ng andere prblematiek. Op tijd drverwijzen naar andere hulpverlening is k heel belangrijk; he eerder men in beeld kmt bij de prfessinele hulpverlening he beter. Verergering kan misschien vrkmen wrden waardr de zwaardere zrg niet ndig is. Als diaken kunt u eventueel een casus anniem bespreken met een lid van het Sciaal Team van de burgerlijke gemeente als u zelf even niet weet wat de beste weg is. Adviezen vr het aangaan van een diacnaal gesprek 1. Luister en laat merken dat u luistert. Prbeer u te verplaatsen in de situatie van de ander.
2. Stel zveel mgelijk pen en niet-suggestieve vragen. Laat merken dat u prbeert te begrijpen wat de ander nder wrden prbeert te brengen. 3. Het is belangrijk dat de ander zich p zijn gemak velt en dat er vertruwen is. Daarvr is van essentieel belang dat u betruwbaar bent vr die ander. In vertruwen vertelde infrmatie mag dan k znder testemming niet gedeeld wrden. Bescherming van de privacy en geheimhuding zijn belangrijk. 4. Stel persnlijke vragen vanuit een diacnaal bewgen hart m te peilen f er nd is. Denk hierbij aan vragen als: Gaat het een beetje? Lukt het wel m de eindjes aan elkaar te knpen? Kunt u het alleen wel dragen? Om vervlgens meer te weten te kmen kunt u pen vragen stellen zals: He velt u zich in deze mstandigheden? f Welke financiële zaken kmen in de verdrukking? Wat kunt u niet meer betalen? Wie ndersteunt u in deze situatie? 5. Geef ruimte aan stiltes. Te veel praten f te snel reageren, kan een gesprek den mislukken. 6. Belangrijk is waarnemen: zien en luisteren. Pas veel later kmt de stap van het handelen. 7. Denk niet meteen aan een mgelijke plssing. Dr ruimte te geven aan de verheldering van een bepaald prbleem, kan ng wel eens blijken dat de plssing van het prbleem p een heel ander vlak ligt dan u aanvankelijk dacht. Het aanreiken van te vregtijdige plssingen kan het uiten k stppen: emties kmen niet meer, de sprng naar het verstand is weer gemaakt. 8. Prbeer samen het prbleem te analyseren en daarvandaan tt een plssingsrichting te kmen. Het miste is wanneer de hulpvrager al pratend zelf plssingen ziet, die hij f zij liefst k z veel mgelijk zelf kan uitveren. 9. U heft niet p alles (direct) een antwrd te weten. Van belang is de bereidheid en instelling m naast die ander te staan en samen een (uit)weg te vinden f nadere stappen te bepalen. Het ng niet te weten mag gerust benemd wrden. 10. Neem het wrd van de Heere Jezus Znder Mij kunt gij niets den als uitgangspunt. Laat het gebed m Gds leiding en zegen niet na, vrdat u p huisbezek gaat.