Intrductie Bent u dcent f mentr binnen het middelbaar berepsnderwijs? Zijn er studenten in uw klas die meite hebben met het spreken vr een grep? Dan is deze handleiding geschikt vr u. In deze krte lessenserie wrden handvaten aangereikt vr dcenten en studenten, zdat beide partijen kunnen leren mgaan met deze situatie. De handleiding is gericht p de dcent mdat de dcent alle pdrachten uitlegt en telicht. In het dcument zijn pdrachten tegevegd die u kunt uitprinten vr studenten. Als dcent bent u de begeleider van de lessenserie. Het is gericht p een grep van maximaal 8 studenten en duurt 4 tt 6 weken. Het is van belang dat u in de eerste sessies, fcust p de veilige basis vr u en de studenten. Deze delgrep heeft dit ndig m te durven ntwikkelen. De begeleidingsmmenten zijn in een grep, echter vlgt iedere student een apart traject. In de eerste week stelt u leerdelen met de studenten. U zult merken dat deze verschillen van elkaar mdat iedereen angsten p een verschillende manier uit. De student neemt deze leerdelen mee vr iedere sessie en u nteert wat er ged ging en geeft aan wat de student ng kan den m zich verder te ntwikkelen. Op deze manier leert de student dat er succeservaringen mgelijk zijn. Dit zrgt vr zelfvertruwen en dat vertruwen nemen ze mee in vergelijkbare situaties. De pdrachten zijn gericht p cntact maken met elkaar, zdat er een veilige grep ntstaat en het ntwikkelen van een reëel zelfbeeld. Het bewust wrden van eigen gedachten, gevelens en handelingen staan vrp. Mcht u aanbevelingen hebben m het prduct te verbeteren, dan kunt u cntact pnemen met de prductntwikkelaar: isagssens@htmail.cm. ISA GOOSSENS 1
Delen Algemeen del: Aan het einde van de training heeft de leerling, de vrpgestelde delen, behaald. Als de delen niet behaald zijn, gaat de mentr in verleg met de zrgcördinatr zdat de leerling hulp kan krijgen. Aan het einde van de training ntvangt de leerling een bewijs van deelname. Aan het einde van de training kan de leerling minimaal 2 cmplimenten aan zichzelf geven p het gebied van eigen ntwikkeling. Cgnitief del: Aan het einde van de training weet de leerling wat faalangst f presentatie angst betekent. Affectief del: De leerling is bereid m te nderzeken waar belemmerende gedachten vandaan kmen. De leerling is bereid m feedback te ntvangen. De leerling is bereid m een presentatie te geven ver zijn/haar vrbeeld. Psychmtrisch: Aan het einde van de training is de leerling in staat m een presentatie te geven waarbij hij/zij met minimaal 50% van het publiek gcntact maakt. Aan het einde van de training kunnen leerlingen minimaal 2 situaties benemen waarin zij kunnen ntspannen. ISA GOOSSENS 2
LICHAMELIJKE REACTIES Het lichaam is ingesteld m te anticiperen p situaties, waarbij het ndzakelijk is m te vechten f te vluchten. Dit wrdt het fight r flight mechanisme genemd. In deze situatie bereiken de sympathische vezels en de adrenaline prductie het gehele lichaam. Dit kenmerkt zich dr het dilateren van de gvaten, waardr je pupillen grter wrden (beter kunnen zien in het dnker), je hartslag en bleddruk verhgd, er meer bled strmt naar je spieren zdat eventuele lichamelijke arbeid verricht kan wrden. Ok zrgt dit fight r flight systeem ervr dat bepaalde lichamelijke functies verminderd wrden f zelfs uitblijven die je p dat mment niet ndig hebt. Z wrdt de aanmaak van spijsverteringssappen afgeremd en blijft het gevel dat je met plassen uit. Dit kmt later terug, wanneer het lichaam weer in rust verkeerd. (Bakker, 2017) ISA GOOSSENS 3
BEGELEIDER TIPS Op de vlgende pagina staat het kennismakingsgesprek beschreven. Deze tips zijn bedeld vr u als begeleider. Nteer als begeleider de wensen van de leerlingen. Zet dit in verzicht zdat u kunt meten wat de vrtgang is. Maak de delen haalbaar. Overwinningen zrgen vr meer vertruwen. Als de delen bereikbaar zijn, kunt u stilstaan bij successen. Vrbeeld leerling L.: Ik wil aan het einde van peride 2 een presentatie kunnen huden waar ik mij p mijn gemak vel want ik heb meite met gcntact maken en ik vergeet dingen te vertellen die ik pgeschreven had. Vrbeeld SMART gefrmuleerd del: Aan het einde van peride 2 kan ik een presentatie huden waarin ik met minimaal 4 mensen gcntact heb gemaakt. Aan het einde van peride 2 kan ik een presentatie huden waarbij ik alles behandel wat ik p mijn planning had staan. Maak ntities van de huding en aspecten die pvallen. Nteer wat je bjectief kunt zien. Maakt de student gcntact? Staat de student gebgen f rechtp? Neemt de student adempauzes f praat hij/zij snel? Kun je de student ged verstaan? ISA GOOSSENS 4
Kennismakingsgesprek Duur: Persnen: Materialen: 30 minuten. maximaal 8 studenten. uitgeprinte frmulieren (zie vlgende pagina) en pen/ptld. Del: aan het einde van de bijeenkmst hebben studenten een persnlijk leerplan gemaakt vr de training. De leerdelen kunnen aan het einde van de training gecntrleerd wrden. - Start gesprek altijd met: He zit je hier? He zit ik hier zelf? He was je chtend/week? Zijn er dingen die er spelen die het cntact nu in de weg zitten? Als je vl zit met jezelf, kun je geen ruimte maken vr jezelf (Lundberg, 2010). Het del van dit gesprek is m de leerling en de begeleider bewust te maken van de huidige situatie. Het is van belang m in het hier en nu te kunnen nadenken. Faalangst ntstaat drdat mensen denken aan wat er kán gebeuren in plaats van velen he het nú met hen gaat (Langedijk, 2004). - Wat was je mtivatie m een afspraak te maken? Wat dacht je ten deze training aangebden werd? Benemen wat je kunt bieden. Bv. het efenen vr presentaties, het leren kennen van eigen vaardigheden en wensen, het bewust wrden van angsten/verlangens, etc. - Wat verwacht je van mij en van jezelf? Wat denk je ndig te hebben? Inhud: Wat wil je geleerd hebben aan het einde van de training? (Als begeleider SMART frmuleren, zie begeleider tips vr meer infrmatie.) - Maak een kppeling met de setting. Welke pleiding det de leerling? Waarm is het van belang dat je aan de delen gaat werken? Stel de leerling vlgt de pleiding gespecialiseerd pedaggisch medewerker, dan gaat de leerling werken met kinderen. Het is bijvrbeeld belangrijk dat je je bewust bent van je huding, stemgebruik, wrdenschat, etc. Een leerdel kan in verschillende situaties terugkmen, maak daar gebruik van. ISA GOOSSENS 5
Frmulier plan van aanpak Naam: Datum: Wat denk je ndig te hebben? Wat verwacht je? Ntitie: Wat wil je geleerd hebben aan het einde van de training? Hfddel: Subdelen: Kppeling met de setting/studie? Optineel. ISA GOOSSENS 6
Frmulier feedback dcent Naam student: Datum: Feedback p persnlijke leerdelen van de student Nteer wat de student heeft laten zien m zijn/haar delen te behalen. Hfddel: Subdelen: ISA GOOSSENS 7
Opdracht: als je iets wilt, dan kan je dat! Duur: 30 minuten. Persnen: maximaal 8 studenten. Materialen: -. Del: aan het einde van de bijeenkmst hebben studenten ervaren he sterk zij zijn als zij fcussen p een (leer)punt. De vlgende pdracht kmt van Evelien Gssens. De leerling zal zijn armen meten spreiden en u zal benemen dat dat u gaat prberen m de armen naar beneden te duwen zdat de armen weer naast het lijf hangen. Daarbij gaat u zeggen dat dit heel meilijk is vr de leerling en dat het ze waarschijnlijk niet lukt m sterker te zijn dan u. U zult merken dat de leerling hierdr snel pgeeft. Vervlgens wrdt de efening herhaald. U benemt dan dat u hetzelfde gaat den maar dat de leerling nu met fcussen p één punt in de mgeving. U zult merken dat de leerling sterker is dan hiervr en dat u de armen niet naar beneden geduwd krijgt. Hieruit blijkt dat wanneer de leerling fcust p een leerdel, het leerdel te behalen is. Bespreek met studenten wat het met hen deed en wat zij hebben ervaren. ISA GOOSSENS 8
Opdracht: wie is juw vrbeeld? Duur: Persnen: Materialen: 30-60 minuten (afhankelijk van de snelheid van de grep). maximaal 8 studenten. uitgeprinte pdracht een presentatie maken. Del: aan het einde van de bijeenkmst(en) hebben studenten een presentatie vrbereid. De begeleider ziet he de student een presentatie vrbereidt en kan helpen m vraf rust te creëren. In het kader van presentatie efeningen is het van belang m eerst een band p te buwen. Bij deze efening is het belangrijk m als begeleider een vrbeeld te geven zdat u de leerlingen niet alleen leert kennen maar de leerling u k. Drdat u raakvlakken kunt vinden, maakt u een cnnectie (Grutterink & Van Oudenhven, 2015). Deze cnnectie is een basis die u gebruikt in een training. De leerling met zich veilig en vertruwd velen m zich te kunnen én durven ntwikkelen. In deze pdracht presenteert de leerling wie zijn/haar vrbeeld is. Een artiest, dcent, familielid, vriend, etc. U leert de persn kennen en de eventuele mgeving. U ziet he de leerling praat ver iets wat vr hem/haar belangrijk is en he degene vr een grep spreekt. Opdracht: een presentatie maken. Inhud: 1) Zek uit wie juw vrbeeld is? Tegen wie kijk je p? Een artiest? Bijv. Beyncé mdat zij zelfverzekerd is en vr grte grepen durft te zingen. Een familielid? Bijv. je vader mdat hij altijd ged weet he het leven in elkaar zit en jij dat k wilt. Een dcent? Bijv. een dcent die je erp wees dat deze studie echt iets vr ju is. 2) Benem wie degene is. He heb je degene ntmet? Waar ken je hem f haar van? Via een familielid, schl, hbby, werk, etc? He sta jij in cntact met deze persn? 3) Benem wat je waardeert aan degene. Wat is hetgeen dat ju raakt? Waarm dacht je aan deze persn ten deze pdracht gegeven werd? 4) Heb je iets geleerd van hem f haar? Heb je iets nthuden wat je mee hebt genmen in juw leven? Bijvrbeeld dat iemand zei dat jij er mag zijn. Dat jij een mi persn bent en dat jij jezelf mag zijn. 5) Wil je ng iets kwijt ver deze persn f een situatie die met deze persn te maken heeft? Benem dat. Ga in deze bijeenkmst in gesprek met de leerling. - He bereid jij een presentatie vr? Maak je een verzicht van taken? Maak je ntities van wat je wilt zeggen? Begin je met een presentatie maken f met tekst schrijven? Del: een gede vrbereiding p een presentatie, zrgt vr rust (Grutterink & Van Oudenhven, 2015). ISA GOOSSENS 9
Opdracht: presenteren van juw vrbeeld. Duur: Persnen: Materialen: 30-60 minuten (afhankelijk van de snelheid van de grep). maximaal 8 studenten. digibrd, presentaties van studenten en feedbackfrmulier dcent. Del: aan het einde van de bijeenkmst(en) hebben studenten een presentatie gegeven. De studenten hebben (psitieve) feedback gekregen. In deze setting kan de student een succeservaring pden. De leerling presenteert zijn/haar vrbeeld p zijn/haar manier. Dit mag dr middel van een PwerPint, een ftbek, een tekening, etc. Hierbij wrdt een lkaal ingericht zals dat k gedaan wrdt als de leerling een grepspresentatie met geven. U prbeert hier als het ware een situatie te creëren die lijkt p de situatie waarin de angsten van de leerling getriggerd wrden zdat de leerling kan efenen met de leerdelen. Hierbij is het van belang dat u als begeleider de leerling het gevel geeft dat er futen gemaakt mgen wrden. Dat de leerling zich veilig en vertruwd velt. De kern zit in de gedachte dat wanneer het lukt m hier, in deze ruimte, een fijne presentatie te geven, dat dat dan k in een andere situatie kan. Let wel p dat u zich bewust bent van het feit dat dit de eerste presentatie is van deze training. Het is een prces en de leerling gaat dr de training heen prberen cmfrtabel te wrden met deze psitie. Vul per leerling het frmulier in waarin u feedback geeft p de persnlijke leerdelen van de student. Wees psitief en benem wat er ged ging. Laat de leerling de vlgende vragen eerst zelf beantwrden vrdat u feedback geeft: Waar had je meite mee? Wat mcht beter gaan? Wat ging ged? Waarin mag je jezelf een cmpliment geven? ISA GOOSSENS 10
Opdracht: mindfulness. Duur: Persnen: Materialen: 30-45 minuten. maximaal 8 studenten. matjes m p te liggen, muziekspeaker en internet. Del: aan het einde van de bijeenkmst(en) hebben studenten ervaren he je je aandacht kan verleggen naar je ademhaling dr middel van een mindfulness efening. Leerlingen gaan ervaren he het is m mee te den aan een bdyscan in het kader van mindfulness. Dit kan een instrument zijn wat een leerling in kan zetten wanneer hij/zij velt dat hij/zij zich angstig velt. De gedachte hierachter is dat je aan van alles mag denken maar dat je er geen vlle aandacht aan heft te geven. Dr middel van deze efening kunnen leerlingen ervaren he je aandacht kan verdelen. In deze efening, fcussen leerlingen p hun ademhaling. Hierdr richten zij hun aandacht p de ademhaling en zijn belemmerende gedachten, minder belangrijk. Speel de vlgende pname af: https://www.yutube.cm/watch?v=vocfexbfth8. Bespreek met studenten wat het met hen deed en wat zij hebben ervaren. Vraag f studenten dit zelf zuden inzetten en de reden waarm ze dat wel f niet zuden den. ISA GOOSSENS 11
Opdracht: input van leerlingen. Duur: Persnen: Materialen: 30 minuten (afhankelijk van de snelheid van de grep). maximaal 8 studenten. leerplannen leerlingen en feedback dcent. Del: - Aan het einde van de training heeft de leerling, de vrpgestelde delen, behaald. Als de delen niet behaald zijn, gaat de mentr in verleg met de zrgcördinatr zdat de leerling hulp kan krijgen. - Aan het einde van de training ntvangt de leerling een bewijs van deelname. - Aan het einde van de training kan de leerling minimaal 1 cmpliment geven aan een klasgent. - Aan het einde van de training kan de leerling minimaal 2 cmplimenten aan zichzelf geven p het gebied van eigen ntwikkeling. Bespreek met leerlingen wat ze hebben geleerd van de training en f zij hun delen hebben behaald. Als de delen behaald zijn, mag het bewijs van deelname gegeven wrden (zie vlgende pagina). Leerlingen geven elkaar minimaal 1 cmpliment. Daarnaast geeft de leerling zichzelf minimaal 2 cmplimenten p het gebied van eigen ntwikkeling. Wellicht hebben leerlingen ideeën he ze hebben leren mgaan met zichzelf en kunnen grepsgenten daar k van leren. Mcht in deze bijeenkmst tijd ver zijn, dan kunt u aandacht besteden aan het nderdeel ntspannen. Waardr ntspant de leerling? Dansen, zingen, sprten, etc. De leerling kan deze ntspanning gebruiken wanneer de leerling zich in een nprettige situatie bevindt. ISA GOOSSENS 12
Bewijs van deelname Deel de laatste bijeenkmst het bewijs van deelname uit. Dit bewijs nemen studenten mee naar huis. Het bewijs kan een herinnering zijn vr studenten aan een succeservaring. ISA GOOSSENS 13
Slt Bedankt vr het lezen van deze training. Hpelijk heeft u het gewenste effect bereikt met dit handbek. Mcht u aanbevelingen hebben m het prduct te verbeteren, dan kunt u cntact pnemen met de prductntwikkelaar: isagssens@htmail.cm. ISA GOOSSENS 14