dubbeldiagnose Workshop deel 1 Dhr. R Indeling workshop POH - HA overleg

Vergelijkbare documenten
Disclosure belangen spreker

Indeling workshop. De Machinist oktober 2014 Chantal Kroese Karin Aulbers DUBBELDIAGNOSE ASTMA & COPD

Astma. Chronos, 14 juni Regien Kievits, kaderarts astma/copd

De nieuwe standaarden astma en COPD. Wat is nieuw

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts

Disclosure belangen spreker Adembenemend 2016

Van ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd

Aanwezig zijn huisartsen en hun praktijkondersteuner, een longarts, longverpleegkundige van het ziekenhuis, kaderarts astma/copd van zorggroep ELZHA.

Casusschetsen astma/copd

Notulen Transmuraal overleg Haga Ziekenhuis 5 april 2018

Disclosure belangen spreker

DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK

Transmurale werkafspraken

Samenvatting COPD zorgprogramma 2019

Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten

Astma bij Kinderen. Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits

Astma & COPD Uitgangspunten LTA en locale werkafspraak: Controle-eis LTA: Diagnostiek astma/copd (door huisarts) Controle bij astma en COPD

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden

Voorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma

Astma/ COPD versie 2009 achtergronden casusschetsen

Achtergronden casusschetsen astma/ copd

Indeling presentatie

Workshop ACQ en CCQ Het gebruik in de dagelijkse praktijk. Adembenemend 2015 Hetty Cox, kaderarts astma/copd

Astma Controle en ziektelast Paul de Vries

Interline januari Astma/COPD versie 2009 casusschetsen

SANDWICHSCHOLING COPD Goede COPD zorg: resultaat van goede samenwerking 28 juni Scharnierconsult. Uitgangspunt

Stichting Gezond Monnickendam. Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA

Zorgstandaard COPD: de patiënt centraal? Hans Berg Mireille Ballieux

DUODAGEN NWU november. Roel Wennekes Jelmer Haanstra Jouke Hanje

Wat is astma eigenlijk? 5 stellingen

Doelstelling: Inhoud workshop. Spirometrie voor experts. Discussie. Na de workshop is de cursist in staat

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD GEEN BELANGENVERSTRENGELING

Vijf gedragsthema s lopen als een rode draad door de begeleiding van de patiënt met astma/copd:

Stichting Gezond Monnickendam Protocol COPD Diseasemanagement HA/POH/PA

COPD en Comorbiditeit

Huisarts en longarts ernstig astma

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts

Workshop voor apothekers en huisartsen Behandeling van COPD anno 2007

Wie staat er nu eigenlijk centraal? Oefenen met ziektelast. Van protocol naar persoonsgerichte zorg. Huis van de persoonsgerichte zorg

De RTA COPD juni De RTA de achtergrond Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand

Medicatie bij COPD: Therapie op maat?

Ketenzorg astma en het opzetten van een astmaspreekuur

Indeling presentatie

Ketenzorg astma en het opzetten van een astmaspreekuur

Ziektelastmeter: adviezen eerstelijn

Versie augustus Zorgprotocol COPD

Werkafspraken huisartsen longartsen Maasziekenhuis januari 2016

Bijsluiter gebruik COPD-indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3

Praktijkvoorbeeld: Eerstelijns ketenzorg astma in Maastricht-Heuvelland CAHAG conferentie 15 jan Maud van Hoof en Geertjan Wesseling

Individueel behandelplan COPD/Astma

Samenvatting Zorgstandaard astma

Astma: de laatste ontwikkelingen S.R.J. VAN OORD LONGARTS - LANGELAND ZIEKENHUIS

Medicatie bij COPD: Therapie op maat?

Indicatoren Kwaliteit Huisartsenzorg bij patiënten met COPD Versie mei 2016

COPD anno 2018/(2019) Eef Vanderhelst Universitair Ziekenhuis Brussel

ASTMA PROTOCOL CELLO. Leiden

Scholing over astma en fenotypering: zie bijlage. Casus1:

benoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat de ernst van een exacerbatie COPD kunnen

COPD PROTOCOL. CELLO Leiden. Auteur: Mw. M. v. Mierlo, praktijkondersteuner

Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD. Er is een complexe relatie tussen Obesitas en COPD.

Adembenemend 4 en 5 februari 2016, Uitgebreide workshopbeschrijving

Disclosure belangen spreker

Introductie Boehringer Ingelheim

Afbakening. Casus Wim van Wanten Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie

DISEASEMANAGEMENT COPD. ZonMW-project Huisartsen Monnickendam

Modules in het zorgprogramma

Adembenemend 29 en 30 januari 2015, Uitgebreide workshopbeschrijving

Regionaal ketenzorg protocol COPD

Casuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017

NHG-standaarden Astma bij volwassenen en COPD

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma

Deze cursus wordt in 2014 gehouden op donderdag 20 maart in de Aristo zalen in Amsterdam en op dinsdag 15 april in de Nieuwe Buitensociëteit in Zwolle

4.1 Stroomschema COPD-zorg bij lichte en matige ziektelast

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

INDIVIDUEEL ZORGPLAN ASTMA

Workshop: Reversibiliteitstest

Astma COPD Klinisch - Doet zich meestal voor in

Afbakening. Casus A Wim van Wanten. Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie

Astma en Longrevalidatie

CHAPTER 8. Dutch summary / Nederlandse samenvatting

OBSTRUCTIEVE LONGAANDOENINGEN: Door de bomen het bos opnieuw zien. Diensten Longziekten AZ Maria Middelares Gent AZ Sint-Vincentius - Deinze

Rapportage zorgprogramma COPD over 2012 Zorggroep Midden Brabant

Overzicht meetwaarden COPD

COPD, Emfyseem, spiroflow. 16 oktober 2018 Chantal Kroese - Bovée

Lentebries 6 maart 2019

Nieuwe medicatie voor astma / COPD

Piepjes en Pufjes. 8 september 2014

Praktische informatie

Workshop. Exacerbatie management. Achtergrond. Onderwijsdoelen. Adembenemend 2017 EXACERBATIE = LONGAANVAL. 3 Doelstelling REDUX

Zorgroep Kennemer lucht

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

Casuïstiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2016 WAAR ZITTEN DE AANDACHTSPUNTEN..

De patiënt aan het woord Wordt de geboden zorg op waarde geschat en wat wil de patiënt zelf? Inzicht in de wensen en behoeften van de patiënt.

RICHTLIJN COPD BELEID IN DE HUISARTSPRAKTIJK Geactualiseerde versie, juli 2014 Netwerkzorg COPD Waterland, Stichting Gezond Monnickendam

Praktische informatie

Versie maart Zorgprotocol COPD

Workshop RTA astma bij kinderen

COPD- en Astmacontroleboekje van:

Transcriptie:

Disclosure belangen spreker dubbeldiagnose Geen belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder 2 Indeling workshop Workshop deel 1 inventariseren vragen in de zaal + casus plenair NHG standpunt over dubbeldiagnose - hoe de diagnose te stellen - hoe te coderen in het HIS/KIS + 3 cases maken in groepjes Leerpunten en beantwoording vragen Man, 65jr Magere man, ruikt naar rook Geen atopie, geen allergie/reactie op aspecifieke prikkels, familieanamnese neg. Spirometrie:, gold 2, FEV1 post 2,02L = 64% Ketenzorg in, SMR, c 1jr Dhr. R. 1 jaar later Geen klachten, MRC 2 Roken +, 45 pack years Spirometrie FVC post 4,21L = z - 0,2 (pre 3,50L) FEV1/FVC post 43% z 3,4 FEV1 post 1,81L = 54% (pre 1,57L) Reversibiliteit 240ml=15% POH - HA overleg Oh ja, ik zag ook nog hr. R. Die heeft helemaal geen. Hij zit nu in de astmaketen. Tot volgende week. Fijn weekend! 1

Wat is uw reactie? Wat is uw diagnose? (ICPC, welke keten?) Hoe ziet uw behandeling eruit? Hr. R. NHG/CAHAG standpunt over dubbeldiagnose astma en : Pt > 40 jaar met hoesten, dyspnoe en/of piepen en een astmaverhaal met allergie of hyperreactiviteit en een rook historie én met reversibiliteit (FEV1 toename > 12% en toename longvolume > 200 ml) én met een herhaalde postbronchodilatoire obstructieve longfunctie (FEV1/FVC < z score - 1.64) 9 10 Valkuilen Onderbehandeld astma kan obstructie geven maar maakt het nog geen!!! Je spreekt dan van astma met persisterende obstructie of onderbehandeld astma Air-trapping kan lijken op reversibiliteit - Denk aan 200 ml - Kijk naar de FVC: neemt die ook erg toe? Airtrapping is geen reversibiliteit, copd blijft copd. Obstructie met reversibiliteit 1.onderbehandeld astma titel astma met persisterende obstructie 2.airtrapping bij copd 3. dubbeldiagnose astma en copd (acos) welk beeld staat er voorop? Rookt iemand nog? Zo nee behandelen als astma 12 2

Dhr k, 53 jaar Mei 2014 opgenomen met heftige dyspnoe bij ijshockey coach met goede conditie. Roken + 27 packyears. Ige 800 phadiatop negatief Bij afbouwen prednison heropname ivm dyspnoe, door huisarts naar kno gestuurd ivm chronische sinusitus Tijdens opname fev1/vc 45 % fev1 1,62 Term copd gold 3 was gevallen, erg 13 geschrokken Na operatie sinussen, hersteld het long beeld fev1 3,62 fer 67%, met dlco 70% Patient wordt ontslagen naar de huisarts, met een gewijzigde diagnose, late onset niet allergisch astma met enige rook schade. (mogelijk acos) Longfunctie aug 2015 geheel normale longfunctie in huisartspraktijk. Helaas wel weer gaan roken. 14 versus De Dokter: Longfunctie Demografie De Patiënt: Behandeldoel Niet medicamenteuze- en medicamenteuze therapie 15 Celtype inflammatie Eosinofielen Neutrofielen Mediatoren Histamine IL-8, TNF-α IL-4, IL-5 Waar/wat in de long Bron. hyperreactiviteit ± Alle luchtwegen Perifere luchtwegen Normaal parenchym Emfyseem Beschadigd epitheel Squameuze metaplasie Chronische inflammatie (eo s) Bronchoconstrictie Hypersecretie 3

Verlies alveoli Chronische inflammatie (neutro s) Collaps bij expiratie Longfunctie Demografie Gering reversibel Normale inspiratoire curve Kerktoren Verlaagde diffusie Totaal reversibel Afwijkende inspiratoire curve Concave curve Normale diffusie Leeftijd eerste symptomen Jeugd >40jr Risicofactor Atopie Roken Hogere LW klachten Ja Nee Bronchiale hyperreactiviteit +++ + Reversibiliteit +++ ± Doelen astmabehandeling Goede astmacontrole -Geen nachtelijke klachten -Symptomen overdag < 2 keer per week -Minder dan 3 keer per week ventolin escape -Normale longfunctie behouden -Geen beperking activiteiten. Zelfmanagement - T.I.P. - Medicatie aanpassen bij klachten - Gezonde leefstijl Doel -behandeling Streef naar beperken klachten, verbeteren inspanningsvermogen en ziektegerelateerde kwaliteit van leven en verlagen toekomstige ziektelast Leg behandeldoelen vast in individueel zorgplan stoppen met roken -advies en hulp Adviseer tenminste dagelijks een half uur matig intensief te bewegen en adequate voeding. 4

Medicamenteus Vooral ontstekingsremming door ICS SABA ICS + LABA (NB: niet LABA alleen!!) Leucotrieen antagonist Medicamenteus Vooral luchtwegverwijding!!! SABA LABA Lang en kort werkende anti-cholinergica ICS alleen bij frequente exacerbaties Overlap tussen en Resultaten: ACOS-patiënten hebben: - een slechtere FEV1 en FEV1/FVC (ondanks minder pack years) - meer dyspnoe dan en patiënten - frequentere en ernstiger exacerbaties - meer co-morbiditeit, inclusief diabetes mellitus - een hogere BMI - hogere kosten gezondheidszorg Obstructieve longziekten S.E. Marsh, Thorax 2008 sep:63(9) Proportional classifactions of Dhr W. 50 jaar Als kind: astma klachten en allergie, als puber: klachten overgegaan bij veel sporten, sinds 2003: weer veel klachten van piepen en hoesten en exacerbaties 50 pack years, in 2013 gestopt met roken bij CABG, heeft diabetes en jicht, BMI 33 Nu MRC 0, zit in DBC na ontslag longarts, zie spirometrie 29 30 5

Wat is uw diagnose Wat is uw medicatieadvies Welke DBC zou u kiezen? Medicatie van deze patient is combinatie medicijn (ics/lwl) en kortwerkende luchtweg medicatie Dhr K. 56 jaar, 30 jaar in Nederland nooit gerookt, sinds 1990 klachten, forse allergie en niet specifieke hyperreactiviteit. Hoesten en piepen + in verleden, nu niet, BMI 23 Therapietrouw: matig. MRC 1 Wandelt elke dag en fietst veel 31 32 Wat is uw diagnose Wat is uw medicatieadvies Welke DBC zou u kiezen. Deze patient heeft ics en kortwerkende lwv 33 34 Dhr B. 64 jaar 50 pack years, werkte als lasser, allergieaspecifieke prikkels + Voornamelijk kortademig bij inspanning, bekend met hypertensie, MRC 2 BMI 28, gestopt met roken in 2013, enorme reversibiliteit (daarom naar longarts gestuurd) 35 36 6

Wat is uw diagnose? Wat is uw medicatieadvies? Welke DBC kiest u? Wat zijn de andere behandelopties? beantwoording overgebleven vragen Deze patient heeft kort en langwerkende luchtwegverwijding en ics. (combinatie) mee eens of niet? leerpunten 37 43 7