ACTIEF BURGERSCHAPS EN SOCIALE INTEGRATIE INTERCONFESSIONELE BASISSCHOOL DE ZONNEWIJZER

Transcriptie

1 ACTIEF BURGERSCHAPS EN SOCIALE INTEGRATIE INTERCONFESSIONELE BASISSCHOOL DE ZONNEWIJZER Actief Burgerschap en Sciale Integratie Basisschl De Znnewijzer

2 Definiëring: Vanuit de filsfie kan mraliteit gedefinieerd wrden als een systeem van gedragspatrnen met betrekking tt standaarden van ged en verkeerd gedrag. Het refereert aan gedrag, mrele verantwrdelijkheid (geweten) en de mgelijkheid, het vermgen, m gede en adequate acties te ndernemen. Vaak gebruikte synniemen in dit verband zijn nder meer: ethiek, principes, deugdzaamheid en gedheid. In de multiculturele samenleving waarin we p dit mment leven is mraliteit een gecmpliceerde kwestie gewrden. De cultuurgebndenheid en gdsdienst spelen hier een belangrijke rl. Mraliteit helpt ns m gede mensen te wrden, zdat we een gede samenleving hebben. Burgerschapsvrming (ntwikkeling mraliteit) p de basisschl: De vraag dient zich aan wat de schl kan bijdragen aan bvenstaande. Je kmt het tegenwrdig veral tegen: het begrip burgerschapskunde. Ok de verheid besteedt hier steeds meer aandacht aan. Minister Van der Heven was al van mening dat kinderen p de basisschl in aanraking meten kmen met burgerschapsvrming. Dit wrdt verwrd in het wetsvrstel Bevrdering actief burgerschap en sciale integratie en is vanaf 1 februari 2006 in werking getreden. Schlen wrden hiermee verplicht bij te dragen aan integratie en burgerschapskunde. Wat het begrip burgerschapskunde nu eigenlijk vr ns betekent is hierbven te lezen. Wij zijn er, gezien het eerder gestelde, van vertuigd dat het een essentieel nderdeel van de pveding is. Thuis en p schl met dit aan de rde kmen. De invering hiervan p de basisschl met er te leiden dat leerlingen vrbereid wrden p deelname aan de plurifrme samenleving. Demcratie en mgangsvrming meten nadrukkelijk naar vren wrden gebracht. Visie: Als Intercnfessinele basisschl willen we niet alleen maar een gede basis leggen vr het vrtgezet nderwijs, maar k vanaf het begin werken aan de vrming van jnge mensen met een bewustzijn vr regels, waarden, nrmen en samenwerking. Mensen die stevig in de wereld staan, met een ged gevel van eigenwaarde, die respectvl en eerlijk met elkaar mgaan en p die manier een steentje bij kunnen dragen aan nze maatschappij. Die bvendien begrijpen he de Nederlandse rechtstaat werkt en wat er van hen verwacht wrdt m in z n rechtstaat ged te kunnen functineren. Hierbij staan de vijf waarden die als basis gelden vr de ntwikkeling van vaardigheden centraal: 1. Verwndering 2. Ruimte geven 3. Integriteit 4. Veiligheid 5. Verantwrdelijkheid Delen: Het ntwikkelen van kinderen tt sciaal vaardige, betrkken en zelfstandige vlwassenen. Het ntwikkelen van kinderen tt actieve deelnemers van deze maatschappij. Kinderen leren m een eigen mening te vrmen. Kinderen leren m elkaars mening te respecteren en daar pen vr te staan. Kinderen leren het anders zijn te respecteren. Kinderen leren ver andere culturen en gelven. Kinderen leren m samen te werken. Kinderen leren ver de geschiedenis en het ntstaan van Nederland en Eurpa. Kinderen leren ver de demcratische rechtstaat en hun rl daarin als ze vlwassenen zijn. Kinderen leren ver het milieu en he zij een steentje bij kunnen dragen aan een beter en schner milieu. Actief Burgerschap en Sciale Integratie Basisschl De Znnewijzer

3 Kerndelen burgerschap: De leerlingen leren zrg te dragen vr de lichamelijke en psychische gezndheid van henzelf en anderen De leerlingen leren zich redzaam te gedragen in sciaal pzicht, als verkeersdeelnemer en als cnsument De leerlingen leren hfdzaken van de Nederlandse en Eurpese staatsinrichting en de rl van de burger De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect vr algemeen aanvaarde waarden en nrmen De leerlingen leren de hfdzaken ver geestelijke strmingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rl spelen en ze leren respectvl m te gaan met verschillen in pvattingen van mensen De leerlingen leren met zrg m te gaan met het milieu Deze delen zijn te bereiken dr het nderwijs te greperen rndm 3 kerncncepten: Burgerschapsvrming vanuit demcratie Burgerschapsvrming vanuit participatie Burgerschapsvrming vanuit identiteit Invulling: Om invulling te geven aan de dr ns gestelde delen en kerndelen wrdt er gebruik gemaakt van de vlgende methdes: Trefwrd, levensbeschuwelijke methde Kanjertraining Natuurzaken van Zaken van Zwijssen Wereldzaken van Zaken van Zwijssen Tijdzaken van Zaken van Zwijssen Op veten en fietsen en de jeugdverkeerskrant Vr de delen waar geen methde vr bestaat f bestaande methdes ntereikend zijn is er dr de schl een plan van aanpak f prtcl pgesteld, f wrden er prjecten rndm dit del gerganiseerd. De vlgende plannen zijn hiervr pgesteld: Beleidsplan en drgaande leerlijn beschreven in de Basismap Kinderraad, beleidsdcument Pestprtcl Gelfsweek, identiteit welke beschreven staat in de basismap Verantwrding De kinderen van nu zijn de vlwassenen van later en zij zullen dus degene zijn die maatschappij draaiende meten huden. Om dat te kunnen zullen ze bepaalde kennis en vaardigheden meten hebben en meten ntwikkelen. Ze zullen p de eerste plaats zelf stevig in de wereld meten staan m behulpzaam, eerlijk en respectvl naar anderen te kunnen zijn. Als kinderen ver elkaar, elkaars cultuur en gelf leren zullen ze elkaar beter begrijpen en zullen ze beter in staat zijn verschillen en anders 4 zijn te accepteren. Dr regels en afspraken centraal te stellen in de klas, de schl en in het verkeer leren de kinderen dat er regels ndig zijn m een veilige maatschappij te bewerkstelligen. Aangezien Nederland een demcratische rechtstaat is, is het belangrijk r kinderen m te weten he z n rechtstaat, ntstaan is, in elkaar zit en he zij daar later een rl in kunnen gaan spelen. Omdat we in dit land vrijheid van meningsuiting hebben is het belangrijk dat kinderen zich een eigen menig weten te vrmen, maar k dat zij meningen van anderen leren te respecteren. Ten sltte is het belangrijk vr de kinderen te leren ver de wereld, de natuur en het milieu en vral he zij er met z n allen vr kunnen zrgen dat de wereld vr hen en degene die na hen kmen leefbaar blijft. Actief Burgerschap en Sciale Integratie Basisschl De Znnewijzer

4 Om nze delen te verwezenlijken is er bewust gekzen vr een aantal methdes die perfect p deze delen aansluiten. Deze methdes zrgen er bvendien vr dat er p een structurele manier gewerkt wrdt aan burgerschap en integratie. Vr de delen waar geen methde f geschikte methde is gevnden wrdt er gewerkt met een plan van aanpak. Deze plannen vlden aan het PDCA principe en wrden uiteindelijk gebrgd in het schlplan. Resultaten: Bij de diverse methdes zijn tetsen pgenmen waardr we de ntwikkeling van de kinderen bij kunnen huden. Wat betreft de sciale cmpetenties maken we gebruik van een sciaal- emtineel leerlingvlgsysteem (ZIEN en Kanjertraining). Bvendien zijn de leerkrachten van Znnewijzer ged in staat m de kinderen te bserveren en z vrderingen te cnstateren. Risic s: De Znnewijzer is een schl waarbinnen weinig kinderen van vele natinaliteiten zitten en waarbij we weinig te maken hebben met verschillende culturen. Er is sprake van een leerling ppulatie met vral hg pgeleide uders. De laatste jaren gaat de schl wel zien dat er k steeds meer kinderen van buiten Diepeveen (rand Deventer) de schl weten te vinden. Hierbij is er in smmige gevallen sprake van een sciaal zwak milieu. De leerling ppulatie is gaandeweg een beetje aan het veranderen. Smmige uders spreken hierver hun zrg uit. Het team van de Znnewijzer is van mening dat k de sciaal zwakkeren binnen de schl een wat betere afspiegeling weergeeft van de hedendaagse maatschappij. Dr deze verandering zijn we extra alert p discriminatie, racisme en extremistische pvattingen en deze wrden direct de kp ingedrukt dr ver deze nderwerpen met de kinderen in gesprek te gaan en er een pen discussie ver te veren. Verder wrdt er p nze schl gewerkt met de methde: Trefwrd. Hewel deze methde vrnamelijk uitgaat van het Christelijke gelf stippen zij k andere religies aan. Die andere religies wrden p nze schl extra uitgelicht, zdat kinderen ver elkaars gelf en cultuur leren, waardr er meer begrip vr elkaar ntstaat. Dit geven we k vrm dr de gelfsweek, waarbij we verschillende gelfsgemeenschappen bezeken per grep. Sciaal-emtineel leerlingvlgsysteem: De schl werkt met een sciaal leerlingvlgsysteem (ZIEN en Kajertraining). Hierdr kmen kinderen die extra aandacht ndig hebben bij het aanleren en nderhuden van sciale vaardigheden snel en ged in beeld. Vr hen wrdt er dan een vervlgtraject, afhankelijk van de prblematiek, uitgestippeld. Z kan het zijn dat een kind deel gaat nemen aan een SOVA training, een eigen handelingsplan in de klas krijgt f in het zrgteam besprken wrdt. Binnen de schl is een kinderwerker werkzaam die kinderen individueel f in een grepje de juiste begeleiding kan bieden indien ndig. Pedaggisch klimaat: Op De Znnewijzer is er veel aandacht vr het Pedaggisch Klimaat. Om ruzies p te lssen wrdt er een eenduidige plssingsstrategie dr alle leerkrachten gehanteerd. Deze strategie is gebaseerd p de strategie afkmstig uit de Kanjertraining. Daarnaast kennen alle leerkrachten het principe van grepsdynamiek en werken ze aan het begin van het schljaar met lessuggesties afkmstig uit deze methde. Dit m de vrming van een psitieve grep zveel mgelijk te sturen m z pestgedrag eerder te signaleren en aan te pakken. De fases van grepsvrming zijn erg belangrijk. De fases in grepsvrming zijn: - Frming - Strming - Nrming - Perfrming - Terminatin Actief Burgerschap en Sciale Integratie Basisschl De Znnewijzer

5 1. Frming De grepsleden kennen elkaar ng niet, f als de grep vrig jaar al bij elkaar was, weten de grepsleden niet f alles bij het ude is gebleven. He jnger kinderen zijn, he meer ze in de grte vakantie zijn veranderd. Het is een verkenningsfase, die bij nieuwe grepen één à twee weken duurt en die bij grepen die elkaar kennen wat krter kan duren. De grep is in deze fase vaak ng heel rustig. De kinderen zijn meer bezig met zichzelf en he ze verkmen p de anderen. In deze fase zrgt de leerkracht vral vr veiligheid. 2. Strming De grepsleden weten ndertussen een beetje wat ze van de anderen kunnen verwachten. De grenzen van de eigen veiligheid zijn verkend en nu kunnen ze zich gaan prfileren. "Mijn mening met gehrd wrden, ik ben er k." Vr een buitenstaander is de grep rumerig. Er zijn btsingen, nenigheid en ruzietjes. Dit hrt bij deze fase en heft niet verntrustend te zijn. De hiërarchie wrdt bepaald. De leerkracht laat merken dat cnflicten bij het leven hren, maar dat de manier van plssen wel belangrijk is. Cnflicten wrden samen uitgepraat. Het resultaat van de strmingperide kan heel verschillend zijn. De ene grep wrdt een psitief samenwerkende grep, in een andere grep staat cncurrentie en machtsstrijd vrp. Weer een andere klas valt uiteen in subgrepen f een hfdgrep met enkele utsiders. Waarschijnlijk heb je liever de psitief samenwerkende grep als juw klas. Onder de grepsfases kun je lezen he je die klas kunt krijgen. 3. Nrming De leiders die in de vrige fase bven kwamen drijven, bepalen he er in de grep met elkaar wrdt mgegaan. Zij bepalen sms nbewust, sms bewust, de ngeschreven regels. Deze nrmen staan eigenlijk z ged als vast en veranderen bijna niet meer. Het is dus zaak m als leerkracht te zrgen dat er psitieve grepsnrmen zijn ntstaan vóór deze "vaststaan." Dit kun je bewerkstelligen dr de leiders een psitieve rl te geven en dr de grep bewust te maken van hun gezamenlijke kracht tegen ngewenst gedrag. 4. Perfrming: De grep is klaar vr het werken. De intrductieperide is vrbij. Deze fase gaat bij een grep die echt nieuw is, in na anderhalf tt twee maanden. Bij een grep die elkaar al kent kan deze fase al na twee weken ingaan. De grep keert naar de vrige fases terug als er bijvrbeeld een nieuw kind in de grep kmt, als een werkweek heel intensief beleefd wrdt, als er een heel hevig cnflict plaatsvindt, f als er een andere ingrijpende gebeurtenis plaatsvindt. Als leerkracht met je nu niet denken dat de grep af is. Een gede grep vergt nderhud gedurende het hele jaar. 5. Terminatin De grep nadert het eind van het jaar. De meeste leden zullen dat jammer vinden. Het kan zijn dat ze gaan mpperen p alles en iedereen. Z wrdt het afscheid minder zwaar, want het is immers niet z leuk hier? Ok kunnen grepjes gaan klitten. Ze spreken k vaak af elkaar snel weer te zien. Als laatste kan er nrmvervaging ptreden. Nu alles tch phudt, zijn de grepsregels k niet meer z belangrijk. Het is duidelijk dat grepen 8 deze fase heviger drmaken dan de andere grepen p schl. Als leerkracht kun je wel begrip hebben vr dit prces, maar je met er tevens vr zrgen dat de regels blijven zals ze waren. Accepteer dus niet al het gedrag wat hieruit vrtkmt en blijf wijzen p de afspraken. Actief Burgerschap en Sciale Integratie Basisschl De Znnewijzer

6 Kinderrraad: Dr de kinderen kennis te laten maken met en deel te laten nemen aan de Kinderraad krijgen ze p een speelse wijze inzicht in de werking van een demcratie. Ze ervaren he het is m p een klassenvertegenwrdiger van eigen keuze te mgen stemmen. Klassenvertegenwrdigers leren m de mening van een grep te vertegenwrdigen en ervaren dat het niet altijd een gemakkelijke pgave is m tt vereenstemming te kmen wanneer er meerdere partijen aan een tafel zitten. Op die manier zullen ze uit eigen ervaring beter begrijpen he ns plitiek systeem in elkaar zit en werkt. Hierdr wrdt het vr hen gemakkelijker m deel te nemen aan nze maatschappij. Ged vrbeeld: Om kinderen basiswaarden bij te kunnen brengen is het belangrijk dat we zelf het gede vrbeeld geven. Op De Znnewijzer werkt een betrkken team die eerlijkheid, prechtheid, menslievendheid, penheid, rechtvaardigheid en respect in een hg vaandel hebben staan en de kinderen, uders en elkaar p grnd van die basiswaarden behandelen. In de klassen wrdt er tevens veel aandacht besteed aan deze basiswaarden. Ze wrden met de kinderen besprken, aangeleerd en geëvalueerd. Dit gebeurt.a. p basis van de Kanjertraining en de vijf kapstkregels die wrden gehanteerd: 1. We vertruwen elkaar 2. We helpen elkaar 3. Niemand speelt de baas 4. Niemand lacht uit 5. Niemand det zielig Pestprtcl: Op De Znnewijzer wrdt een pestprtcl gehanteerd. In dit pestprtcl staan duidelijke afspraken ver het vrkmen en mgaan met pesten binnen de schl. Ok staan hierin duidelijke maatregelen vermeld die genmen wrden als kinderen elkaar niet met respect behandelen. Wereldriëntatie: Op De Znnewijzer wrdt gewerkt met een nieuwe methde vr Wereldriëntatie namelijk zaken van Zwijssen. Dit zijn methdes vr geschiedenis, aardrijkskunde natuur. De methdes besteden.a. aandacht aan de geschiedenis van Nederland, de werking van een demcratische rechtstaat, Eurpese staatsinrichting, milieu en andere culturen. Schl als efenplaats : Op De Znnewijzer krijgen de kinderen vldende mgelijkheden,zwel in de klas als daarbuiten, m de pgedane kennis mtrent burgerschap en integratie te efenen. We hebben ervr gekzen m k buiten de vakgebieden te werken aan burgerschap en sciale integratie. Actief Burgerschap en Sciale Integratie Basisschl De Znnewijzer

7 Samengevat de activiteiten: Structurele Activiteiten: 1. Trefwrd levensbeschuwelijke methde. 2. Aardrijkskunde Zaken van Zwijssen. 3. Natuur Zaken van Zwijssen. 4. Geschiedenis Zaken van Zwijssen. 5. Kanjertraining in cmbinatie met ns leerling vlgsysteem ZIEN (SEO). 6. Op veten en fietsen en de jeugdverkeerskrant. 7. Thema s vanuit de kleutermethde Onderbuwd. 8. Schl tv weekjurnaal en prgramma s als huisje bmpje beestje. 9. Vergaderingen van de Kinderraad geleid dr de directeur. 10. Drie vieringen dr het schljaar heen; een peningsviering, een Kerstviering en een Paasviering. Jaarlijks terugkerende activiteiten buiten de methdes m: Startweek in ieder grep: prgramma samengesteld p de behefte van de grep gericht p binding dynamiek in grep 1 t/m 8. Gehandicaptenraad grep 7 en 8. Bureau Halt f vuurwerk prject vr de bvenbuw. Aanbd wrkshps en techniek. Schlreisjes vr iedere grep. Histrische wandeling grep 6. Lees bevrderende activiteiten; kinderjury, vrleeswedstrijd, Kinderbekenweek, prject biblitheek p schl. Sprtdag vr de midden en bvenbuw. Vetbalterni midden en bvenbuw. Theaterdag en prject cultuur p schl (m en m per schljaar). Bezek musea, milieu centrum, theatervrstellingen n.a.v. een thema. Gelfsweek waarbij alle grepen een gelfsgemeenschap bezeken. Prjecten dr de schl heen Hu je mnd geznd. Spnsrlp waarbij geld wrdt ingezameld vr gede delen. Verkp Kinderpstzegels en/f prject Schaatsen vr water vr de bvenbuw. Tentnstellingen en prjecten. Evaluatie en brging : Ieder schljaar evalueren we dit beleidsstuk m te zien f we de gestelde activiteiten hebben uitgeverd en f delen zijn behaald. Aanpassingen van het beleid wrden jaarlijks verwerkt in de basismap waarin de drgaande lijn staat beschreven. Daarnaast wrdt dit dcument, indien ndzakelijk, aangepast. Actief Burgerschap en Sciale Integratie Basisschl De Znnewijzer