Pedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Pedagogisch klimaat en autisme. Pedagogisch klimaat en de Klimaatschaal. Groepsprocessen bij jongeren: rol van de leerkracht."

Erik Bakker
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Pedaggisch klimaat en autisme dr Ad Dnkers Klimaatschaal SIGA Dinsdag 9 december 2014 Inleiding Even vrstellen.. Pedaggisch klimaat en de Klimaatschaal Grepsprcessen bij jngeren: rl van de leerkracht. Onderzek pedaggisch klimaat en autisme!!! 2 1

. Pedaggisch klimaat en de Klimaatschaal Grepsprcessen bij

2 Wat is pedaggisch klimaat? Pedaggisch klimaat: Is het geheel van factren dat de relaties tussen alle persnen in de klas bepaalt! (Dulk & Janssens, 2005) Malwski (2004): gemeenschappelijk percepties van leerlingen t.a.v. de relaties, de rganisatie en de te verrichten leertaken. Ms, (1979): sciaal eclgische benadering: De relatiedimensie De persnlijke grei f delgerichtheidsdimensie De systeemhandhavings f veranderingsdimensie. Relatie - dimensie. Persnlijke greidimensie Pedaggisch Klimaat Systeem - handhavings dimensie. De leerkracht De grep f klas De Klimaatschaal: Orde. Structuur en klassenmanagement, cntrle, duidelijkheid Interactie met kinderen: ndersteuning Sfeer, veiligheid, persnlijke grei, nrmatief en interesse Onderlinge leerlingrelaties; elkaar steunen, uiten van gevelens 2

Ms, (1979): sciaal eclgische benadering: De relatiedimensie De persnlijke grei f delgerichtheidsdimensie De systeemhandhavings f veranderingsdimensie. Relatie - dimensie.

3 Leervrwaarden: (Pleg, 2011) Directe leervrwaarden: Cgnitieve capaciteiten Mtivatie van de leerling Taakgerichtheid Cncentratie Werktemp Planmatig werken Vlharding Indirecte leervrwaarden: Sciale rientatie: mgevingsfacren.a. thuissituatie Pedaggisch klimaat: relatie met leerkrachten en relaties met medeleerlingen. Sciale psitie in de grep Onderzeksbevindingen: Leerlingen met ASS (en ADHD) lpen een grter risic (pesten, afwijzing) in de grep/klas! (Ber, 2014) In grepen waarbij geen rust, structuur en duidelijkheid is, hebben leerlingen meer mtivatieprblemen en zien we lagere prestaties! (SVL en Klimaatschaal) Pesten als grepsprces zien: de buitenstaander die niet ingrijpt: leerkracht kan hierp sturen! 3

Sciale psitie in de grep Onderzeksbevindingen: Leerlingen met ASS (en ADHD) lpen een grter risic (pesten, afwijzing) in de grep/klas!

4 Wie zitten er in je grep/klas? Leerlingen met ndersteuningsvragen p het gebied van: Cntact- en/f relatieprblemen Beweeglijkheid f hyperactiviteit Lezen en/f spelling en/f rekenen Zelfbeeld, sciale vaardigheden, faalangst Mtivatie vr leren, werkhuding, plannen Thuis/gezin. Grepsdynamica: Delen van de grep Infrmeel: Experimenteertuin vr relaties Infrmeel ndersteund dr: Leefklimaat Infrmele regels Infrmele mgangsvrmen Spntane gevelens Schl is 2e thuis Frmeel: Vrming- educatie Frmeel ndersteund dr: Leerklimaat Schlregels Gewenste mgangsvrmen Begde gevelens Schl is nderwijsinstelling 4

rekenen Zelfbeeld, sciale vaardigheden, faalangst Mtivatie vr leren, werkhuding, plannen Thuis/gezin.

5 Invled van leefklimaat Leefklimaat kan leerklimaat psitief f negatief beïnvleden Dus: het is belangrijk dat in de grep een klimaat ntstaat dat het leren bevrdert M.n. in het begin wrdt de basis gelegd vr het ntstaan van de grep = grepsprces. Het is dus ndzakelijk vanaf het begin het grepsprces te begeleiden en te prberen dat te beïnvleden/ sturen! Basisbeheften Piramide van Maslw: Zelfverwerkelijking Succes Sciale relaties Veiligheid Bilgische beheften. Veiligheid en erbij hren, maar jezelf niet verliezen Invled hebben; de grep luistert naar je en vind je mening belangrijk Persnlijk cntact; één p één relaties en vriendschappen. 5

Het is dus ndzakelijk vanaf het begin het grepsprces te begeleiden en te prberen dat te beïnvleden/ sturen!

6 Therie grepsprces Grepsdynamica: Fasen grepsprces: 1: Frming riëntatie: wie, wat, he? 2: Strming strijd m de invled 3: Nrming grepsregels vastgesteld 4: Perfrming prductieve peride 5: Terminatin grep gaat uit elkaar Helpen m van de klas een grep te maken (teambuilding)! Begeleiden/ sturen van het grepsprces in de verschillende fasen, vral in het begin. Aandacht vr elementen die leefklimaat bevrderen: infrmele delen, gevelens, nbeschreven regels, mgang tussen leerlingen nderling en tussen dcent en leerlingen, de sfeer in de klas. Helpen bij plssen prblemen, btsingen en cnflicten; deze liggen vrijwel altijd p het niveau van het leefklimaat. Pedaggisch klimaat heeft nderhud ndig: dr een cnflict wat niet ged pgelst wrdt kan de sfeer mslaan! 6

Begeleiden/ sturen van het grepsprces in de verschillende fasen, vral in het begin.

7 Wat biedt de Klimaatschaal? Inzicht in het pedaggisch klimaat Kwaliteit nderlinge leerlingrelaties: heeft elke leerling het gevel erbij te hren in de grep? Sfeer in de grep: velt elke leerling zich veilig en wrdt er in de grep niet gepest? Grepsdynamische aspecten: zijn de grepsprcessen ged verlpen? Mgelijkheden m een gede analyse van een meilijke klas te maken. En... Inzicht in je leerkrachtvaardigheden klassenmanagement en interactie: dr leerlingen en zelfreflectie (leerkrachtversie) Klimaatschaal meet 4 SBL cmpetenties in de mgang met leerlingen: Interpersnlijk cmpetent Pedaggisch cmpetent Didactisch cmpetent Organisatrisch cmpetent Stappen m tt een verbetering van het pedaggisch klimaat en/f leerkrachtvaardigheden te kmen. 7

Mgelijkheden m een gede analyse van een meilijke klas te maken. En.

8 Passend nderwijs Je krijgt van elke leerling infrmatie ver de indirecte leervrwaarden: De sfeer in de klas Relatie met andere leerlingen Het ervaren klassenmanagement (rust en rde) De relatie/ interactie met zijn leerkracht. Del: leervrwaarden dienen vr elke leerling vldende te zijn. Pedaggisch klimaat en autisme! Een leerling met ASS wil in de klas gewn zijn net als anderen! Leerkracht: structuur (rust en rde) verdraagzaamheid, afstemming, zelfreflectie, begrip, acceptatie van de eigenheid van de leerling met autisme! Ofwel de empathische leraar met gezag! 8

Del: leervrwaarden dienen vr elke leerling vldende te zijn. Pedaggisch klimaat en autisme!

9 Onderzek: Is er een verschil in beleving van het pedaggisch klimaat in de klas tussen gewne leerlingen en leerlingen met ASS f ADHD? Plaats: VMBO en een schl vr Praktijknderwijs. Instrument: De Klimaatschaal (4 factren) Onderzeksppulatie: Algemeen deel: N=846 waarvan 67 leerlingen met ADHD en 36 leerlingen met ASS. Specifiek deel: N = 952 waarvan 75 leerlingen met ADHD en 57 leerlingen met ASS. Bevindingen! Op geen van de 4 factren, Sfeer in de klas, Kwaliteit van de nderlinge leerlingrelaties, Orde in de klas en p Kwaliteit van de interactie leraar leerling hebben we significante verschillen in beleving gevnden. Wel een trend dat leerlingen met ASS f ADHD iets lager (zrgelijker) scren. Eerder nderzek (Ber, 2014): leerlingen met ADHD /ASS lpen een grter risic: ADHD en ASS leerlingen wrden significant eerder genmineerd met: Met wie ga je liever niet m? 9

Specifiek deel: N = 952 waarvan 75 leerlingen met ADHD en 57 leerlingen met ASS. Bevindingen!

10 Discussie! Bij een empathische leraar met gezag kan de leerling met ASS/ADHD nrmaal zijn!! Wat een leerling met ASS in de klas ndig heeft, hebben k de andere leerlingen ndig!! Met behulp van de Klimaatschaal kan de leraar reflecteren f zijn aanpak, interactie, structuur, veiligheid ten aanzien van de leerlingen (met f znder ASS/ADHD) het juiste effect heeft. VRAGEN? Dank vr uw aandacht! 10

! Met behulp van de Klimaatschaal kan de leraar reflecteren f zijn aanpak, interactie, structuur,

Vergelijkbare documenten

Leerlingbespreking m.b.v. de Klimaatschaal en de SIGA. Woensdag 11 december 2013. Ad Donkers en Danielle Langenhuijsen. Klimaatschaal SIGA.

Klimaatschaal SIGA Leerlingbespreking m.b.v. de Klimaatschaal en de SIGA door Ad Donkers en Danielle Langenhuijsen Woensdag 11 december 2013 Programma Inleidende video: Theoretische achtergronden van de