Visietekst BuO Type 3 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met ernstige emotionele- en /of gedragsproblemen

Transcriptie

1 Visietekst BuO Type 3 Onderwijs en begeleiding aan kinderen met ernstige emtinele- en /f gedragsprblemen Schljaar

2 Welkm jij. Jij, helemaal jezelf. Nieuw vr ns, nbekend, ged zals je bent. Wij zijn blij dat jij er bent. Een nieuwe schakel in nze ketting, een nieuwe kleur in nze schl, een veelzijdig stukje van nze puzzel. We willen je graag leren kennen. We willen samen met ju een stuk p weg gaan. We wensen ju veel zn p die weg, vriendschap en vertruwen, mensen met een luisterend r en een warm hart, eerlijke kansen, veiligheid, hier en daar een schuilplaats, We willen je daarbij graag helpen. Welkm, fijn dat je er bent! 2

3 1. Delstelling Het del van iedere pveding is de vlwassenheid en het zich geïntegreerd velen in de maatschappij als een harmnisch iemand, zwel naar geest als naar lichaam. Het del van ns nderwijs is net hetzelfde: jnge mensen hun eigen weg helpen vinden in het leven en in de samenleving van vandaag en mrgen. Ernstige emtinele- en/f gedragsprblemen hebben daarentegen vaak een negatieve weerslag, waardr de ntwikkeling van kinderen en jngeren bedreigd kan wrden. Kinderen met ernstige emtinele- en/f gedragsprblemen hebben daarm nd aan een specifieke nderwijsvrm die aangepast is aan hun pvedings- en nderwijsbeheften. Het buitengewn nderwijs type 3 kan een antwrd bieden p deze beheften. 2. Delgrep Onze schl richt zich tt: - (rand)nrmaalbegaafde kinderen uit het basisnderwijs (kleuter + lager nderwijs) die ernstige emtinele- en/f gedragsprblemen hebben en - (rand)nrmaalbegaafde kinderen uit het basisnderwijs met een autismespectrumstrnis die meilijkheden ervaren in hun schls en/f sciaal functineren. Het definiëren van kinderen met ernstige emtinele- en/f gedragsstrnissen is niet eenvudig. Binnen de ppulatie van het type 3-nderwijs kmt een waaier aan erg uiteenlpende gedrags- en emtinele prblemen vr. Ieder kind heeft een eigen gecmpliceerde en grtendeels unieke prblematiek (VVKBuO, 2007). Enkele vrbeelden van gedragsprblemen: - Beperkt nrmbesef - Zelfbepalend en dminant gedrag - Beperkte zelfcntrle, sterk impulsief gedrag - Opstandig ppsitineel gedrag - Wedeaanvallen en lage frustratiedrempel - Agressie - Enkele vrbeelden van sci-emtinele prblemen: - Weinig zelfvertruwen en negatief zelfbeeld - Meilijkheden met het mgaan met spanningen en nzekerheden - Depressieve gevelens - Angst - Hechtingsmeilijkheden - Meilijkheden met sciale vaardigheden - 3

4 Deze prblemen kunnen vrkmen in cmbinatie met een pvedingsprblematiek en/f een diagnse ADHD, ASS, depressie, hechtingsstrnis, gedragsstrnis, Smmige kinderen hebben bijkmend k een leerprblematiek. 3. Inschrijvingsbeleid Alvrens ver te gaan tt een definitieve inschrijving binnen de schl, vindt er met de uders en (eventueel) andere betrkken persnen een gesprek plaats. Met dit gesprek begen we de uders te infrmeren ver de cncrete schlwerking. Daarnaast prberen we een accuraat beeld te verwerven ver het kind en zijn mgeving. Vlgens een schlinterne prcedure wrdt vervlgens gekeken naar de haalbaarheid van de pvang van deze leerling binnen de schl. Indien we menen dat we als schl nvldende antwrd kunnen bieden p de hulpvraag van het kind en zijn mgeving, wrdt er naar een andere plssing gezcht en vindt een drverwijzing plaats. 4. Waarvr staat ns type 3 nderwijs? 4.1. Een psitieve sfeer en een warm schlklimaat Bij de vergang naar het buitengewn nderwijs type 3, hebben kinderen en hun uders reeds een lange weg afgelegd. Een weg waarin men vaak gecnfrnteerd werd met meilijkheden. Het kind functineerde minder ged p zijn/haar vrige schl. Ondanks de vele inspanningen van alle betrkken partijen m hier verandering in te brengen, leverde dit niet de gewenste resultaten p. Een schlwijziging drng zich daardr p. Kinderen en uders dragen deze negatieve ervaringen met zich mee. Binnen nze schl accepteren we kinderen zals ze zijn. De kinderen mgen en kunnen hun prblematiek tnen znder afgewezen te wrden (VVKBuO, 2007). De kinderen wrden z psitief mgelijk benaderd en verwachtingen wrden aangepast aan hun draagkracht. Dr kinderen succes te laten ervaren, begen we het vertruwen in zichzelf en in de andere herstellen. Een vertruwensrelatie is immers een ndzakelijke vrwaarde vr de verdere ntwikkeling van het kind. Na een mislukking, krijgen kinderen de kans m telkens weer te beginnen met een prpere lei. Enkel het gedrag wrdt afgekeurd en nit het kind zelf (VVKBuO, 2007). 4

5 4.2. Huvast en rust Binnen de schl is het leefklimaat sterk gestructureerd. Deze externe structurering behedt kinderen vr angst en nzekerheid ten gevlge van cntrleverlies en nvrspelbaarheid (VVKBuO, 2007). Huvast en rust is enerzijds vervat in nze schlstructuur en infrastructuur. Anderzijds is het vervat in nze schl- en klaswerking Schlstructuur en infrastructuur Ruime en prikkelarme klasmgevingen Kleinschalige klassen (maximum 6 tt 8 leerlingen per klas) Beperkt aantal leerlingen p de speelplaats Klein en vast leerkrachtenteam, zdat cntinuïteit in de begeleiding gebden kan wrden Schl- en klaswerking Gebruik van dag- en weekschema s m schlgebeuren vrspelbaar te maken Het structureren van vrijetijdsmmenten (middag, speeltijd, uitstappen, ) Het hanteren van een expliciete, cncrete en visuele cmmunicatiestijl zdat vr leerlingen steeds duidelijk is wat van hun verwacht wrdt Duidelijke begrenzing, leiding en cnsequent ptreden dr leerkrachten 4.3. Individueel en aangepast nderwijs Elk kind is uniek. Er zijn geen twee kinderen hetzelfde. Daarm willen we nderwijs aanbieden dat vertrekt vanuit de individuele hulpvraag van het kind. Vanuit dit vertrekpunt wrdt vr elk kind een individueel leerprgramma f handelingsplan pgesteld. We begen daarbij steeds de terugkeer naar het gewn nderwijs. Tch zal dit niet vr elk kind mgelijk zijn. Het individueel handelingsplan wrdt systematisch geëvalueerd en bijgestuurd dr het leerkrachtenteam. Bij het pstellen en het evalueren van het individueel handelingsplan heeft nze schl g vr het ttale kind, met een bijzndere aandacht vr het (1) cgnitief en het (2) sciemtineel ntwikkelingsdmein. Op welk dmein meer nadruk wrdt gelegd, is afhankelijk van de hulpvraag die het kind p dat genblik stelt. Bij zeer ernstige emtinele en/f gedragsprblemen, kan sms, in nderling verleg met de uders, het schlse leren tijdelijk meer p de achtergrnd geplaatst wrden. 5

6 Cgnitief ntwikkelingsdmein Leerlingen krijgen de leerstf van het gewne nderwijs aangebden (lezen, schrijven, wiskunde, wereldriëntatie, ), maar vrderen vlgens eigen temp. De leerstf sluit niet zzeer aan bij de chrnlgische leeftijd van het kind, maar wel bij zijn f haar schlse vaardigheden. Uiteraard prberen we de leerlingen z ver mgelijk te brengen. Dat betekent dat het getuigschrift lager nderwijs kan behaald wrden. Omdat leerlingen met gedragsprblemen sms een aversie hebben tegenver het schlse leren, gaan wij p zek naar aangepaste lessen, methdes en specifieke leermiddelen m het leren pnieuw p gang te krijgen Sci - emtineel ntwikkelingsdmein Naast leerstf werken we met de kinderen k rnd gedrag en sciale vaardigheden. Dit betreft een zeer ruim gebied. Enkele vrbeelden: Zelfbeeld, mgaan met gevelens, mgaan met anderen, een psitieve ingesteldheid, zelfcntrle, sciale cgnitie, inlevingsvermgen, prbleemplssend denken, cnflicthantering, seksuele en relatinele ntwikkeling, vrijetijdsvaardigheden, cmmunicatie, 4.4. Specifieke mgang met prbleemgedrag Binnen de schl werken wij p diverse manieren aan de preventie, de aanpak en het herstel van prbleemgedrag. Leerkrachten schlen zich vrtdurend bij m p een crrecte en prfessinele wijze m te gaan met het prbleemgedrag van kinderen Preventie van prbleemgedrag Aanbd sciale vaardigheidstrainingen via dagelijkse lessen sciale vaardigheden en (mgelijks) wekelijkse individuele therapie. Therapeutisch leefklimaat. Aangeleerde sciale vaardigheden wrden ingeefend tijdens de vrijetijdsmmenten (middag, speeltijden, uitstappen, ). Uitdagend spel- en leeraanbd p de speelplaats, in de klas en tijdens wachtmmenten, zdat verveling niet teslaat. Afwisseling van lessen met bewegingstussendrtjes en relaxatieefeningen als uitlaatklep vr spanningen. Inbuwen en aanbieden van stressverlagende activiteiten/mmenten. Bij stress krijgen kinderen de mgelijkheid m zich af te znderen in een prikkelarme mgeving. 6

7 Mgelijkheid tt een gesprek met de klasleerkracht f grene leerkracht, wanneer een kind meilijkheden ervaart. Een sterk uitgewerkt belningssysteem Aanpak van prbleemgedrag Waarschuwing Straf, gekppeld aan het belningssysteem Time ut Achteraf Herstel van aangerichte schade Gesprek met leerling ver negatief gedrag m inzicht in eigen gedrag te bevrderen en gedragsalternatieven vr de tekmst aan te reiken. Bij ernstig prbleemgedrag, kan een gedragscntract pgesteld wrden. Een gede registratie van prbleemgedrag m p zek te gaan naar stressgebnden factren die het prbleemgedrag bij de kinderen in de hand werken Samenwerking Team Het leerkrachtenteam bestaat uit klasleerkrachten, ambulante leerkrachten, een auticördinatr, een rthpedagg, een kinesist en lgpedisten. Dr deze persnen flexibel in te schakelen is meer individuele aandacht en begeleiding per kind mgelijk. Teamleden vergaderen p wekelijkse basis m een gede afstemming te bekmen Samenwerking met anderen - In nze schl prberen we niet enkel ver kinderen te praten, maar k met de kinderen. Kinderen hebben inspraak in nze schl. 7

8 - Ouders wensen we steeds p een eerlijke en crrecte wijze te infrmeren ver de vrderingen van hun kind p alle dmeinen. Dit gebeurt nder meer via gedragsbekjes en regelmatig verleg. Ouders beschuwen we als ervaringsdeskundigen van hun kind. Een gede samenwerking tussen de schl en de uders achten we dan k van fundamenteel belang. - Op regelmatige basis verlegt het schlteam met het centrum vr leerlingenbegeleiding (CLB). Het CLB vlgt het functineren van de leerlingen binnen de schl mede p. - We streven k naar een gede samenwerking met de andere betrkken hulpverleningsdiensten (bijv. CGG, jeugd- en kinderpsychiatrie, thuisbegeleidingsdiensten, ).D.m.v. verleg en samenwerking begen we met alle betrkken partijen p eenzelfde lijn te staan mtrent de beeldvrming en aanpak van het kind. 5. Opmerkingen - Ingeschreven leerlingen kunnen gebruik maken van gratis leerlingenverver. - In het kader van geïntegreerd nderwijs f GON, kan de schl ng verdere begeleiding bieden nadat het kind S.A.I.O. verlaten heeft. 6. Referenties VVKBuO (2007). Begrensd nbegrensd: Ontwikkelingsgericht werken in een schl vr leerlingen met gedrags- en emtinele strnissen. Antwerpen Appeldrn: Garant. 8