BEST PRACTICES IN DE OUDERENZORG

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BEST PRACTICES IN DE OUDERENZORG"

Transcriptie

1 BEST PRACTICES IN DE OUDERENZORG Socale Innovate n de praktjk Hogeschool Utrecht

2 Colofon Best Practces n de ouderenzorg Socale Innovate n de Praktjk In opdracht van: ActZ Hogeschool Utrecht Kennscentrum Socale Innovate Lectoraat Organsateconfgurates & Arbedsrelates Correspondenteadres: Hedelberglaan 7 T.a.v. dr. B. Fruyter / drs. A. Offerens Postbus AJ UTRECHT Telefoon: Utrecht, februar

3 Voorwoord Er gebeurt veel n de ouderenzorg. Er moet bezungd worden terwjl de zorgvraag als gevolg van vergrjzng toeneemt. Dt dwngt nstellngen ertoe hun arbed slm te organseren om dezelfde of (lever nog) betere kwaltet van zorg, werk en bedrjfsvoerng te realseren. De wensen zjn kort samen te vatten: zorgaanbeders moeten effcënter werken om de kosten te drukken en bedrjfsmatger opereren om effectever zorg te verlenen. Tevens moeten zj klantgerchter gaan werken en de relate tussen de zorgverlener en de zorgvrager moet n ere worden hersteld. Gelukkg zjn n veel gevallen al utngen van deze wensen te zen. Instellngen doen op uteenlopende maneren ntateven tot slmme arbed Om overzcht te creëren n de verschllende ntateven de zorgorgansates nemen tot slmme arbed wordt n deze utgave een bundelng van een aantal zogenoemde Best Practces gepresenteerd. De beschrjvngen zjn n het veld verzameld door de Hogeschool Utrecht en zullen zch nu, maar ook n de nabje toekomst bljven verneuwen. Overeenkomsten tussen de Best Practces zjn vooral te vnden n organsates de de klant zo veel mogeljk autonome wllen geven en zo de klant centraal wllen stellen. Het zjn net de organsates de esen stellen, maar de klant. Hún wensen zjn de motor tot ntateven de genomen worden. Veelal gebeurt dt met ondersteunng van moderne technsche mogeljkheden. Wj wensen u veel nsprate en drve tot nnovate toe tjdens het lezen van deze Best Practces. Dr. Ben Fruyter Drs. Anneke Offerens 3

4 Inhoud Overzcht van de domenen waarop Best Practces betrekkng hebben... 5 Inledng... 9 Best Practces: Anders Besturen Autonome ketenzorg n de wjk door Buurtzorg Nederland Commtment van medewerkers n magneetzekenhuzen* Herbergerconcept borgt de vrjhed van de clënt Meer tjd voor de clënt door stchtng Snt Jacob Rust door extra zorgteam* Thusgevoel door Thomashuzen* Best Practces: Slmmer werken met technek Betere nachtrust door natuurljke lchtcyclus* Chp n de schoenen voor vrjhed van dementepatënten Goed gebruk van mddelen zorgt voor langere zelfstandghed van ouderen Helmond zorgt slm door socal meda Koala: Kjken Op Afstand, een Leerzaam Alternatef Onlne marktplaats voor hulpbehoevenden en vrjwllgers Verhogng van opledngsvragen door dgtaal leerplen* Best Practces: Optmale nzet van mens & talent Bureau Movng stmuleert mobltet Clënt voelt zch meer gewaardeerd door de hanterng van geljke onderlnge omgangsvormen* Culturele dverstet van medewerkers ledt tot beter begrp van clënten* Mnder fouten en meer plezer door samenwerkng* Slmmer werken n de zorg door verbeterngen vanut medewerkers Best Practces: Werkhandelngen Medcjnhesjes vermnderen medcjnfouten Optmaal benutten van kwaltet en talent Socale krng wordt ontlast door stand-by mantelzorger Zelfroosteren voor betere werk-prvé balans* Zorgbemddelaar als ntermedar*

5 Overzcht van de domenen waarop Best Practces betrekkng hebben Anders besturen Projectnaam & locate Autonome ketenzorg n de wjk door Buurtzorg Nederland Meerdere locates n Nederland Commtment van medewerkers n magneetzekenhuzen* Verengde Staten Herbergerconcept borgt vrjhed voor de clënt Meerdere locates n Nederland Meer tjd voor de clënt door stchtng Snt Jacob Haarlem Rust door extra zorgteam* Stchtng Prsma, Amsterdam Thusgevoel door Thomashuzen* Meerdere locates n Nederland Pagna Besturng & Stratege Informate & technologe Mensen, cultuur & lederschap Processen & structuur 5

6 Slmmer werken met technek Projectnaam & locate Betere nachtrust door natuurljke lchtcyclus* Maastrcht UMC, Maastrcht Chp n de schoenen voor vrjhed van dementepatënten Kloosterakker, Assen Goed gebruk van mddelen zorg voor langere zelfstandghed van ouderen Onlne Helmond zorgt slm door socal meda De Zorgboog en Savant, Helmond Koala: Kjken op afstand, een leerzaam ntatef Onlne, Stchtng Koala Onlne marktplaats voor hulpbehoevenden en vrjwllgers Onlne, meerdere locates n Nederland Verhogng van opledngsvragen door dgtaal leerplen* St. Elzabeth Zekenhus, Tlburg Pagna Besturng & Stratege Informate & technologe Mensen, cultuur & lederschap Processen & structuur 6

7 Optmale nzet van mens & talent Besturng & Stratege Projectnaam & locate Pagna Bureau Movng stmuleert mobltet Rvas Zorggroep, meerdere locates n Nederland Clënt voelt zch meer gewaardeerd door de hanterng van geljke onderlnge omgangsvormen* Stchtng Prsma, Amsterdam Culturele dverstet ledt tot beter begrp van clënten* s Heeren Loo, meerdere locates n Nederland Mnder fouten en meer plezer door samenwerkng* Gelderse Valle, Veluwe Slmmer werken n de zorg door verbeterngen vanut medewerkers CNV Zorg, meerdere locates n Nederland Informate & technologe Mensen, cultuur & lederschap Processen & structuur 7

8 Werkhandelngen Projectnaam & locate Medcjnhesjes vermnderen medcjnfouten BrabantZorg, Veghel Optmaal benutten van kwaltet en talent s Hertogenbosch Socale krng wordt ontlast door stand-by mantelzorger Stchtng Humantas, meerdere locates n Nederland Zelfroosteren voor betere werk-prvé balans* Capo St. Görans zekenhus, Zweden Zorgbemddelaar als ntermedar* Hartekampgroep, Kennemerland Pagna Besturng & Stratege Informate & technologe Mensen, cultuur & lederschap Processen & structuur 8

9 Inledng Dt document bevat Best Practces de de Hogeschool Utrecht voor ActZ heeft verzameld n het kader van het project Socale Innovate n de praktjk. De Best Practces zjn verzameld n een databank van de Hogeschool Utrecht. Studenten van de opledng Personeel & Arbed hebben deze Best Practces gezocht en utgewerkt. Aan deze verzamelng van Best Practces n de zorg wordt doorlopend door studenten gewerkt. Het Lectoraat Arbedsrelates en Confgurates heeft op bass van de Best Practces-verzamelng van studenten dt document samengesteld. Dt document bevat net alleen beschrjvngen van slmme maneren van werken n de zorg, maar ook n andere bedrjfstakken. Wanneer een sterretje (*) achter de ttel van de Best Practce staat betekent dt dat de slmme maner van werken n eerste nstante net s toegepast n de ouderenzorg. Onderstaand staan de symbolen de besturng & stratege, nformate & technologe, mensen, cultuur & lederschap en processen & structuur betekenen. Wanneer één of meer van deze symbolen zwart staan afgebeeld betekent het dat de beschreven Best Practce van nvloed s op dt domen n de organsate. Wanneer een symbool grjs staat afgebeeld betekent dt dat deze Best Practce net n de eerste plaats de belangrjkste nvloed heeft op dt domen. Besturng & Stratege Informate & technologe Mensen, cultuur & lederschap Processen & structuur Na de nhoudsopgave heeft u al ver schema s gezen met de Best Practces gerangschkt per domen waarop de het nvloed heeft. Het rapport s dan ook opgebouwd volgens deze ver domenen. De stppen n de schema s geven aan op welke domenen de Best Practce nog meer nvloed heeft. Ook bovenaan elke beschrjvng van een Best Practce staan deze symbolen. Deze symbolen maken dudeljk op welk domen n de organsate de Best Practce nvloed heeft. Van elke Best Practces zal vervolgens worden beschreven wat de gerealseerde nnovate nhoudt en hoe de nnovate vorm heeft gekregen. Vervolgens zullen de effecten voor zorg, werk en bedrjfsvoerng worden beschreven. Soms s het effect (nog) net dudeljk gemeten. In dat geval zal er dudeljk bj worden vermeld dat het een verwacht effect s door het dkgedrukte woord mogeljk voor de beschrjvng van het effect. 9

10 Best Practces 10

11 Best Practces: Anders Besturen 11

12 Autonome ketenzorg n de wjk door Buurtzorg Nederland We, wat, waar en waarom? Het concept van Buurtzorg s bj velen n de zorg reeds bekend en op zch al erg verneuwend voor verplegng en verzorgng aan hus. De buurtzorgteams leveren thuszorg aan zelfstandg wonende clënten n een bepaalde wjk of buurt, n samenwerkng met de husartsen, het zekenhus en het socale netwerk van de buurt. Door de zorgverlenng volledg door hoog opgelede wjkverpleegkundgen en wjkzekenverzorgenden n klene autonome buurtzorgteams n te laten vullen, wordt het oplossende vermogen en de professonaltet van de medewerkers ten volle benut. Deze neuwe, snelgroeende landeljke netwerkorgansate bestaat nmddels ut zo n 90 zelfsturende teams van 10 tot 15 verpleegkundgen en zekenverzorgenden. De centrale rol lgt bj de wjkverpleegkundge. Zj s gemakkeljk berekbaar voor zowel de clënt als de husarts. Buurtzorgweb s een nnovatef software systeem dat net alleen een technologsche nnovate s, maar just zorgt voor socale nnovate. Het s een vrtueel netwerk dat alle medewerkers met elkaar verbndt. Het staat op een centraal punt waar edereen van af kan halen wat hj of zjn nodg heeft en egen nformate kan toevoegen. Een helpdesk s 24 uur per dag berekbaar. Buurtzorgweb geeft nformate en bedt praktsche ondersteunng, stapelt kenns, vergemakkeljkt admnstrateve en verantwoordngstaken en verbndt de medewerkers van Buurtzorg tot een communty. Op de persoonljke pagna kan men gewerkte tjd regsteren en declarates nvoeren. Elk team heeft tevens een teampagna met een overzcht van de gegevens van teamleden, teamrooster, plannng en de Buurtscan (dgtale socale kaart). Elk team voert gegevens n van neuwe clënten en wjkverpleegkundgen houdt va het web per clënt een rapportage bj, waarn de stand van zaken en alle neuwe afspraken staan. Dt s alleen door het team, de regocoach en enkele ondersteunende medewerkers nzchteljk. Elke maand zjn productecjfers van alle teams beschkbaar voor edereen op het web. Teams kunnen zen hoe ze het doen n vergeljkng met anderen. Het Buurtzorgplen s het nteracteve gedeelte van het web. Iedereen kan berchten of artkelen plaatsten en daar op reageren. Het wordt gebrukt om oproepen te doen wanneer medewerkers worden gezocht om te partcperen n zorgnhoudeljke vakgroepen en plots. Tevens wordt het gebrukt voor weblogs, aankondgngen voor workshops, beschkbaar stellen van documenten als beledsstukken, formuleren, protocollen, nformate over het opstarten en spltsen van teams, scholngsbudget, en ga zo maar door. 12

13 Onbekend. Effcënte. Effecten op bedrjfsvoerng Effënte van het werk ledt tot lagere personeelskosten. aton/45779/46315/46331/46332/telecare_mplementaton_gude/

14 Commtment van medewerkers n magneetzekenhuzen* We, wat, waar en waarom? In de jaren 80 van de vorge eeuw was er n de Verengde Staten een groot tekort aan verpleegkundgen. Sommge zekenhuzen slaagden er toch n voldoende verpleegkundgen aan te trekken en hen te behouden. De magneetwerkng van deze zekenhuzen was voor de Amercan Academy of Nursng aanledng om onderzoek te doen naar de aspecten waarop deze zekenhuzen verschlden van andere zekenhuzen. Het onderzoek leverde veerten kenmerken op (ze hoe? ). Ook Nederlandse zorgnstellngen hebben te kampen met een tekort aan verpleegkundgen. Daarom zjn verschllende nstellngen n Nederland het Amerkaanse fenomeen aan het vertalen naar het Nederlandse zorgstelsel. De kern van magneetzekenhuzen s dat verpleegkundgen meer autonome krjgen en betrokken worden bj beslssngen ten aanzen van de patëntenzorg. Daarnaast wordt veel geïnvesteerd n hun scholng en opledng. Er wordt open gecommunceerd tussen verpleegkundgen en andere leden van een zorgteam, waardoor een geschkte mx van personeel, zorg voor goede klnsche resultaten en medewerkertevredenhed ontstaat. Utendeljk heeft het concept net alleen nvloed op de verpleegkundgen maar op heel het zekenhus en de verhoudngen tussen bjvoorbeeld artsen en verpleegkundgen onderlng. Ut een Amerkaans onderzoek zjn veerten structurele kenmerken gekomen, de zogeheten Magnet Forces. Dt zjn de krachten van een magneetzekenhus: Kwaltet van verpleegkundg lederschap, organsatestructuur, managementstjl, personeelsbeled, professonele zorgmodellen, kwaltet van de zorg, kwaltetsverbeterng, consultate en bronnen, zelfstandghed, samenlevng en zorgnstellng, verpleegkundgen als opleders, mago van verplegng, nterdscplnare relates en professonele ontwkkelng. Om je tot magneetzekenhus te mogen benoemen s een certfcaat nodg. Aan de hand van deze veerten kenmerken wordt er getoetst. Naarmate zekenhuzen aan meer van deze kenmerken voldeden hadden ze mnder onvervulde vacatures en was het verloop onder verpleegkundgen lager. Bovenden was de arbedstevredenhed van verpleegkundgen hoog en de kwaltet van zorg goed. Vervolgonderzoek wees ut dat de arbedstevredenhed van verpleegkundgen voor 80% werd bepaald door de vraag of de omgevng hen n staat stelde om goede zorg te verlenen. De lage sterftecjfers n de magneetzekenhuzen laten zen dat de kwaltet van de zorg goed s. Hoge arbedstevredenhed: weng emotonele utputtng en burn-outs. Effecten op bedrjfsvoerng Mogeljk: Goede effecten op de zorg en de hoge mate van arbedstevredenhed hebben een postef effect op de bedrjfsvoerng. 14

15 Magneetnstellngen, ets voor Nederland?, (2008), TvZ, tjdschrft voor verpleegkundgen Concept Magneetnstellng meetbaar, (2009), TvZ, Tjdschrft voor verpleegkundgen De aantrekkngskracht van Magnet Hosptals (2008), Beroepsverengng van Verpleegkundgen en Verzorgenden Lee, F., (2011), Als Dsney de baas was n uw zekenhus 15

16 Herbergerconcept borgt de vrjhed van de clënt We, wat, waar en waarom? De Herberger s een zorgformule voor mensen met geheugenproblemen zoals Alzhemer of demente, de net meer zelfstandg kunnen wonen. In elke Herberger wonen crca 16 mensen, de de rumte wordt geboden om zoveel mogeljk het leven voort te zetten zoals ze dat altjd geled hebben. De clënten houden samen met hun famle de rege over hun egen leven. In zo n Herberger worden levensrtme en actvteten net opgelegd. Datzelfde geldt voor de zorg. Met de clënt worden door de zorgondernemer vooraf afspraken gemaakt over de te beden zorg. Deze afspraken worden vastgelegd n een overeenkomst, regelmatg geëvalueerd en wanneer nodg bjgesteld. Elke Herberger wordt geled door twee zorgondernemers de zelf ook n de Herberger wonen. Zj hebben steun van een vast team medewerkers, de 95% van hun werktjd daadwerkeljk met de gasten doorbrengen. Er s geen personeelsrumte waar het team zch kan afzonderen, er wordt net vergaderd en er worden geen lange rapportages geschreven. Zorgondernemers en personeel kunnen zo een echte band met hun gasten opbouwen, waardoor het mogeljk wordt mensen een beschermde en rustge omgevng te beden. Het bjzondere s dat woon- en zorgkosten als twee aparte zaken worden gezen: een clënt huurt een appartement en bepaald daarbj zelf hoe hj of zj het nrcht. Als het nodg s koopt de clënt zorg n waarbj de zorgafspraken op maat worden gemaakt naar de wensen van de clënt. Het Herberger-concept s de feteljk een woongemeenschap waarn eder ld van de gemeenschap zelf bepaald wat hj wel of net n zjn egen appartement wl. Verder wordt n de Herberger veel geëvalueerd over de kwaltet van de denstverlenng. Net alleen op ndvdueel clëntnveau wordt getoetst of alles naar wens s, maar ook op het nveau van de gehele Herberger. Zo worden er jaarljks verschllende metngen utgevoerd om met de opgedane kenns de clënt weer zo goed mogeljk tegemoet te komen n de wensen. Opvallend aan dt concept s dat het net duurder s dan regulere nstellngszorg zoals dat nu veelal wordt geleverd voor ouderen. Vrjhed voor de clënt. Onbekend. Mogeljk: Meer tjd voor de clënt en mnder rapportages waardoor werkdruk afneemt. Effecten op bedrjfsvoerng Net duurder dan regulere zorgconcept voor verpleegen verzorghuzen. 16

17 Meer tjd voor de clënt door stchtng Snt Jacob We, wat, waar en waarom? De Haarlemse Stchtng Snt Jacob heeft acht zorgcentra en verpleeghuzen. Ook levert de stchtng zorg en densten aan wjkbewoners, varërend van thuszorg, revaldate en behandelng tot het organseren van allerhande actvteten en utstapjes. De stchtng kent geen fnancële problemen, maar wl op de toekomst antcperen en net wachten tot het water hen aan de lppen staat. Het doel van het veranderproces: met dezelfde mddelen meer zorg leveren. Na het utvoeren van een quckscan door advesbureau Plexus komt naar voren dat gemddeld slechts 54 procent van de ngeroosterde tjd aan drect contact met de clënt wordt besteed. Het doel s dus dat er meer tjd doorgebracht moet worden met de clënt. Door mddel van workshops met werknemers worden goede werkwjzen utgewsseld en neuwe, betere methoden bedacht. Het bestuur wl dat managers zch meer bewust worden van hun verantwoordeljkhed voor de bedrjfsvoerng. Na teleurstellende resultaten van de eerste metng begon het op alle lagen n organsate door te drngen dat het net zozeer om abstracte cjfers gaat, maar bovenal om de kwaltet van de zorg. Een combnate van strakkere sturng, verplcht hulp, mnder vrjbljvendhed en een meer centrale aanpak bljkt te werken. Dt heeft geresulteerd n een toename van clëntgebonden tjd van bjna 40 procent. Medewerkers brachten n het begn van het project slechts 54 procent van hun tjd met de clënt door, maar dat s gestegen naar gemddeld 74 procent. De resultaten worden scherp n de gaten gehouden door managers en de grenzen worden gesteld door de raad van bestuur. Maar daarbnnen s veel rumte voor medewerkers. Natuurljk staan herbj de consequentes voor de clënt constant centraal. Stchtng Snt Jacob s op meer fronten aan de slag gegaan. Clëntgebonden tjd was een belangrjke, maar daarnaast s ook op kwaltetsnhoudeljke ndcatoren geïnvesteerd. Er s meer gestuurd op de combnate van nhoud en fnancën. De zaten op dre gebeden: meer kwanttet (clëntgebonden tjd), betere zorgnhoud (voorkomen decubtus en vallen) en de clëntbelevng. De verantwoordeljkhed werd gegeven aan de afdelng en managers, maar men dent wel bnnen de grenzen te bljven. Zelfstandghed en zelfsturng zjn belangrjk, maar er s wel een grens. Daarbnnen wordt zoveel mogeljk vrjhed gegeven. Dt s egenljk te typeren als een afrekencultuur, maar wel een afrekencultuur waarbj men beoordeeld wordt op de clëntbelevng en zorgnhoud en net op de hoeveelhed handelngen de verrcht zjn of clënten de behandeld zjn. Dat kan motverend werken, waarbj zowel de bedrjfsvoerng, de kwaltet van de arbed als de kwaltet van de zorg verbeteren. 17

18 Meer aandacht voor clënten door meer tjd met de clënt (74% van de beschkbare tjd.p.v. 54%). Mogeljk: hogere motvate bj medewerkers Effecten op bedrjfsvoerng Onbekend. 18

19 Rust door extra zorgteam* We, wat, waar en waarom? Stchtng Prsma (zorgaanbeder voor mensen met een verstandeljke beperkng en psychatrsche stoorns) wlde de onvoorspelbaarhed n de werkroosters een halt toeroepen. Deze onvoorspelbaarhed ledde tot onregelmatghed en onrust voor medewerkers wat tevens een negatef effect had op de kwaltet van de zorg. In 2006 startte Prma daarom een project voor meer rust n roosters. Om rust n de roosters te creëren werden twee zaken aangepakt. Allereerst werden de roosters afgestemd op de behoeften van medewerkers, waarbj de combnate met hun prvéleven centraal werd gesteld. Hermee waren eventuele verstorngen echter nog net opgevangen. Daarom s ten tweede een specaal team opgezet om de gaten te vullen. In elk dstrct en voor elke sector s er een supportteam van medewerkers opgercht, de tjdeljk kunnen worden ngezet n teams waar extra menskracht of deskundghed nodg s. Supportteams bestaan ut ervaren werkers. Supportteamleden vallen onder de verantwoordeljkhed van de teamleder Plannng en Support. Het supportteam staat net langs de zjljn, maar voert eerste hulp werkzaamheden ut en pakt verschllende zorgvragen of problemen op. Effecten op bedrjfsvoerng Mnder over- of onderbezettng dus meer contnuïtet n de te leveren zorg. Lagere werkdruk zal tot meer plezer n het werk leden. Mogeljk: een postef effect door mnder zekteverzum en verloop van medewerkers. Anderzjds kan worden verondersteld dat de personeelskosten zullen stjgen door het team dat de gaten opvult. (p. 33) 19

20 Thusgevoel door Thomashuzen* We, wat, waar en waarom? De Stchtng Thomashuzen s een franchse formule van ondernemerschap n klenschalge woonvormen voor (zes tot acht) mensen met een verstandeljke beperkng. Het doel s klanten meer keuzevrjhed te geven, ondernemerschap bj medewerkers te bevorderen, doelmatger te werken en bureaucrate te vermjden. Een Thomashus wordt geled door twee zorgondernemers : een echtpaar of samenwonend stel de er ook wonen en de bewoners begeleden en verzorgen. Zj runnen het Thomashus als een bedrjf. De essente van het ondernemerschap s dat zj zélf nvullng kunnen geven aan de zorg. Hun egen creatvtet, kenns en ervarng worden zo optmaal benut. De zorgondernemers worden fscaal, jurdsch en praktsch ondersteund bj hun bedrjfsvoerng door Thomashuzen Nederland. Er zjn rum 80 Thomashuzen n Nederland. Het aantal groet steeds, want er s veel vraag naar wonen n een Thomashus. De Stchtng Thomashuzen s omgezet naar een vennootschap: De Dre Notenboomen B.V.. De Thomashuzen s nu een formule bnnen de neuwe vennootschap. De formule s verder utgebred met woonvoorzenngen voor dementerende ouderen te weten De Herberger, een luxe en comfortabele omgevng voor ouderen met een zorgvraag te weten Zuster Floor en een bureau voor het organseren van dagbestedng voor mensen met een verstandeljke beperkng te weten Impresaro. Indvduele aandacht voor clënten, en geen 'massa' gevoel. Zeer gemotveerde medewerkers. Effecten op bedrjfsvoerng Onbekend. 20

21 Best Practces: Slmmer werken met technek 21

22 Betere nachtrust door natuurljke lchtcyclus* We, wat, waar en hoe? Ut onderzoek dat het Maastrcht Unverstar Medsch Centrum+ (Maastrcht UMC+) heeft utgevoerd n samenwerkng met Phlps bljkt dat patënten een half uur langer slapen wanneer zekenhuzen gebruk maken van verlchtngssystemen de de dag- en nachtcyclus nabootsen. Aan het onderzoek namen meer dan honderd hartpatënten deel, waarvan een deel werd verpleegd op negen bedden met het neuwe lchtsysteem. De controlegroep maakte gebruk van regulere verpleegbedden. Om de effecten van lcht op andere patëntengroepen te testen lopen er vervolgonderzoeken n het Jeroen Bosch Zekenhus en het Erasmus MC. Op grond van de posteve utkomsten n Maastrcht heeft Phlps het systeem op de markt gebracht. Per verpleegbed kost crca vjfduzend euro, nclusef servcekosten. Ut het onderzoek komt naar voren dat de tjd om n slaap te vallen dankzj het neuwe verlchtngssysteem met crca 30 procent wordt verkort. Tegeljkertjd neemt de nachteljke slaapduur toe met gemddeld 8 procent oftewel zo n 30 mnuten per nacht. Het hart- en vaatstelsel functoneert rustger, de bloeddruk s lager en patënten ervaren mnder stress. Gedacht wordt dat dt de genezngsduur van zekten verkort. Het grotere welbevnden komt ook naar voren n de reactes van de betrokken patënten, de unanem te spreken zjn over een aangenamere sfeer. Zorgverleners spreken van een optmaal werklcht met een betere lchtverdelng over het hele bed, zonder hnderljke schaduwen. Effecten op bedrjfsvoerng Mogeljk: Mnder stress en snellere genezng. Onbekend. Onbekend. 22

23 Chp n de schoenen voor vrjhed van dementepatënten We, wat, waar en waarom? Kloosterakker, een klenschalge woonvoorzenng te Assen, s specaal gebouwd voor mensen met demente. Klenschalg wonen betekent bj Kloosterakker dat alle bewoners een egen appartement met douche en tolet tot hun beschkkng hebben. Samen met de andere bewoners delen zj een gezamenljke huskamer en keuken. Gezamenljk vormen de appartementen één complete wonng. Net alle plekken n de wonng en op het terren zjn toegankeljk voor de bewoners. Om de bewoners net op te sluten s ervoor gekozen een chp n de schoenen van bewoners te plaatsen. Deze chp s ervoor bedoeld te bewoners tegen zchzelf n beschermng te nemen. Alle 80 dementerende bewoners van het verzorgngstehus krjgen twee paar specale schoenen. In de hak van de schoenen zt een chp de ervoor zorgt dat sommge deuren en lften opengaan voor de bewoners en andere gesloten bljven. Als de bewoners terechtkomen op een plaats de egenljk net voor hen s bestemd, krjgen de medewerkers een sentje en kunnen ze handelend optreden. Lussen n de muren en vloeren van het complex regsteren de chp. Op deze wjze wl het tehus de bewoners meer vrjhed geven. De chp s mede ontwkkelt door Zorgorgansate Icare. Alzhemer Nederland s te spreken over het ntatef van het tehus. Effecten op bedrjfsvoerng Meer vrjhed voor bewoners ledt tot een prettgere leef- en woonomgevng. Medewerkers kunnen de bewoners losser laten. De onrust de het zektebeeld van demente kenmerkt neemt herdoor af. Herdoor keert ook voor medewerkers de rust meer terug. Onbekend. ber/30/bnnenland/volgchp-helpt-dementerende-bejaarde.xml

24 Goed gebruk van mddelen zorgt voor langere zelfstandghed van ouderen We, wat, waar en waarom? Te vaak komt het voor dat er wel (technologsche) hulpmddelen beschkbaar zjn de net goed gebrukt worden. Zorg voor Beter, Locomoton en ZonMw hebben daarom een zeer utgebrede en gebruksvrendeljke ste gemaakt waarbj ouderen utleg kunnen opzoeken over mddelen de ze gebruken. De ste werkt grotendeels met conen n plaats van tekst waardoor ook ouderen de mnder goed met computers en nternet om kunnen gaan de weg kunnen vnden n deze gebrukersencyclopede. Op de nternetste kan n stappen gezocht worden naar het gebruk van hulpmddelen passend bj de zorgzwaarte en de handelng. Als eerste stap kan gekozen welke handelng gedaan moet worden. Herbj kan gekozen worden ut (n)contnente en toletgang, n bed, lg-lg, manoeuvreren, wassen en douchen, zt-zt, velghed en overge verpleegartkelen. Als tweede stap wordt de zorgzwaarte gekozen. Herbj kan gekozen worden voor vjf categoreën, van mobel (zelf kunnen lopen) tot bedlegerg. Als derde stap kan worden aangegeven of de handelng zelfstandg of met hulp moet worden utgevoerd. Tot slot kan er een zoekterm worden toegevoegd om het aantal resultaten te beperken. Voor alle handelngen tezamen wordt op rum zestg verschllende wjzen utleg gegeven over de maneren hoe de handelng ut te voeren. De nternetste bljft zchzelf verneuwen door voortdurend neuwe handgheden toe te voegen. De nternetste heeft tevens een leermodule ngebouwd voor zorg medewerkers. Met deze module kunnen zj onlne handelngen oefenen. Mogeljk: Tevredenhed bj de clënt door egen zelfredzaamhed. Mogeljk: De clënt kan mogeljk langer zelfstandg bljven waardoor de vraag naar zorg langer kan worden utgesteld. Werkdruk door neuwe clënten de gebruk maken van deze ste neemt dus af. Effecten op bedrjfsvoerng Onbekend. 24

25 Helmond zorgt slm door socal meda We, wat, waar en waarom? Mantelzorgers en vrjwllgers moeten hun taken vaak combneren met het egen gezn en werk. De zorgaanbeders De Zorgboog en Savant Zorg ervaren dageljks dat famles worstelen met de coördnate en afstemmng van de zorg rondom de zorgvrager. In de toekomst zal dt alleen maar toenemen. Om clënten en hun famle extra denstverlenng te kunnen beden, en om een voorschot te nemen op meer famlepartcpate n de zorg wl de gemeente Helmond wl haar mantelzorgers en vrjwllgers ondersteunen en ontlasten door zelfrege te bevorderen. Hertoe heeft de gemeente Helmond heeft een egen Zorgste ontwkkeld. Deze Zorgste s een nternethulpmddel waarmee gepland en gecommunceerd kan worden n een stuate waarn met meerdere mensen voor één persoon wordt gezorgd. Het gebruk van de Zorgste wordt kosteloos aangeboden aan alle nwoners van de gemeente en klanten en vrjwllgers van De Zorgboog en Savant Zorg. Ook het egen personeel van de dre organsates mag er gebruk van maken. De Zorgste kan worden gebrukt door de zorgvrager zelf, maar ook door de mantelzorger en/of vrjwllger. De persoonljke ste bevat onder andere een agenda waarn alle taken kunnen worden gezet waarbj hulp nodg s. Doordat de vrjwllgers zelf bepalen voor welke taken zj zch n het rooster nschrjven werkt het drempelverlagend bj het werven van neuwe vrjwllgers. Daarnaast kunnen de gebrukers bjvoorbeeld bezoekuren plannen, nformate delen en praktsche tps utwsselen. Wat unek s aan Zorgste Helmond, s dat de kosten voor het gebruk bnnen Helmond gedeeld worden. Andere partners met klanten bnnen Helmond kunnen ook deelnemen op bass van dezelfde voorwaarden. Op deze wjze kan het gebruk zch als een olevlek verspreden en bljft het zowel betaalbaar voor alle partners als grats voor de gebrukers. Om zoveel mogeljk zorgvragers te bereken en de slagngskans te vergroten heeft de gemeente een oproep gedaan aan alle vrjwllgers- en professonele organsates n Helmond om het gebruk van de Zorgste te bevorderen. Effecten op bedrjfsvoerng Betere afstemmng over afspraken met de clënt. Mnder werkdruk door vergemakkeljkte nzet van vrjwllgers en mantelzorgers. Onbekend

26 Koala: Kjken Op Afstand, een Leerzaam Alternatef We, wat, waar en waarom? Door toenemende kosten van de zorg en vergrjzng, de afnemende kosten van ICT en de toenemende toepasbaarhed daarvan heeft de Rjksunverstet Gronngen onderzoek gedaan naar zorg op afstand. Moderne nformatetechnologe kan de werkdruk n de ouderenzorg nameljk mogeljk verlchten. De Rjksunverstet Gronngen heeft bj dt onderzoek 635 clënten de zorg voor ouderen behoeften betrokken. Deze clënten bestonden ut 335 thuszorgclënten en 300 care-patënten. Vanaf hun egen tv kregen zj n dt project ondersteunende zorg op afstand kregen va Koala. Het Koala onderzoek vond plaats n de tweede helft van 2007 en de eerste helft van Gebaseerd op de utkomsten van dt onderzoek s door KPN en Menzs Zorg en Inkomen n 2009 besloten het Koala project op te schalen tot een Koala ondernemng. Stchtng Koala houdt zch behalve deze vorm van zorg op afstand ook bezg met andere vormen van e-health. Het systeem bestaat ut een beeldverbndng tussen clënten en het Medsch Servce Centrum (MSC). Het s voor clënten een eenvoudg systeem om te gebruken. Zj maken gebruk van hun egen tv en hoeven slechts een knop n te drukken om een verpleegkundge te zen. In het Medsch Servce Center komen de oproepen van de Koalaclënten bnnen, wordt zorg verleend en wordt waar nodg de betreffende zorgaanbeder ngeschakeld. Prvacy kan bj deze maner van werken een probleem vormen. Om daar goed mee om te gaan zjn er protocollen de voorschrjven dat een camera noot aan mag staan als mensen dat net weten of wllen. Op het moment dat er bjvoorbeeld contact wordt gelegd vanut de centrale, wordt er eerst gevraagd of wj een beeldverbndng mogen leggen. Wanneer een clënt dan bjvoorbeeld n de pyjama zt kan zj wegeren. In dat geval horen clënt en verpleegkundge elkaar zonder elkaar te zen. Ook wordt gewerkt met prvacylampen: als een van de camera s n de wonng aan staat gaat er een rode lamp branden en weet de bewoner dat hj of zj gezen kan worden. De mplementate hangt af van de mogeljkheden de clënten hebben. Net bj elke zorgvraag bedt Koala een utkomst, en net elke clënt vndt deze vorm van zorg prettg. Voor de lchtere zorgvragen kan Koala een goede ondersteuner zjn voor patënten. Het Koala projectteam heeft een toolkt ontwkkeld voor nstellngen de overwegen met zorg op afstand te gaan werken. Deze toolkt bevat een multmedale pakket met opledngsmateraal voor verpleegkundgen en verzorgenden, en tools voor managers om te kunnen sturen op deze maner van werken. 26

27 Onbekend. Effcënte. Effecten op bedrjfsvoerng Effënte van het werk ledt tot lagere personeelskosten. aton/45779/46315/46331/46332/telecare_mplementaton_gude/

28 Onlne marktplaats voor hulpbehoevenden en vrjwllgers We, wat, waar en hoe? De Nederlandse maatschappj doet een toenemend beroep op de egen rege en zelfredzaamhed van burgers bj het regelen van zorg. Voor veel mensen s het echter lastg om her n de praktjk nvullng aan te geven. Een gebruksvrendeljke webste voor vraag en aanbod van zorg moet utkomst beden. Daarom s de nternetste n het leven geroepen. Dt s een onlne marktplaats de vrjwllgers én zorgprofessonals verbndt met mensen de hulp of thuszorg nodg hebben. Zorgvoorelkaar s gestart door een aantal ondernemers met ervarng n de zorg. De ste wordt ondersteund door Mezzo en ActZ en werkt nauw samen met zorg- en welzjnsnstellngen de reeds actef zjn n het ondersteunen van ouderen, chronsch zeken en mensen met een beperkng. Het ntatef s recenteljk gestart n de Brabantse gemeenten Etten-Leur, Breda Geldrop-Merlo en de gemeente Westland n Zud-Holland. Vanaf 2012 start de webste ook op andere plaatsen n Nederland. Neuwe vrjwllgers worden door deze organsates gescreend en begeled. De kwaltet en betrouwbaarhed van vrjwllgers op het platform bljft hermee gewaarborgd. Mensen de hulp of thuszorg nodg hebben, kunnen een opdracht plaatsen op de ste. Geregstreerde vrjwllgers of zorgprofessonals kunnen zen we er n hun buurt zorg nodg hebben en reageren op de voor hen relevante opdracht(en). Vrjwllgers kunnen bjvoorbeeld een oudere vrouw helpen met boodschappen of vervoer. Of een leuk utstapje maken met emand met een handcap. Verzoeken gercht op professonals worden opgepkt door gekwalfceerde verpleegkundgen of verzorgenden. Effecten op bedrjfsvoerng Clënt houdt de egen rege n de hand. Onbekend. Onbekend. 28

29 Verhogng van opledngsvragen door dgtaal leerplen* We, wat, waar en waarom? Het St. Elzabeth Zekenhus n Tlburg heeft zch enkele jaren geleden ten doel gesteld de kwaltet van de beschkbare opledngen voor verpleegkundgen en artsen te verbeteren. Destjds s het zekenhus gestart met het nvoeren van een dgtaal leerplen. Het neuwe elektronsch leren bevat zowel een neuw leermanagement systeem als een vrtueel schoolgebouw. In dt systeem zjn medewerkers zelf verantwoordeljk voor het doorlopen en volgen van onderwjsmodules. Bnnen het onderwjs wordt contnue gezocht naar de koppelng tussen theore en praktjk en het dfferentëren van verschllende leerstjlen en leerbehoeften van de deelnemers. Het dgtale leerplen s een groot succes: per maand zjn er tot nloguren. In 2,5 jaar tjd zjn er onderwjsmodules gevolgd en s het aantal klasskale opledngsuren teruggebracht met 20 tot 50%. Artsen en verpleegkundgen de de opledngen volgen zjn tevreden over de facltet. Het St. Elsabeth zekenhus heeft nmddels een keurmerk ontvangen voor een regstrate bj het Centraal Regster Kort Beroeps Onderwjs (CRKBO). De dgtale leeromgevng wordt nmddels bj meerdere zekenhuzen n Nederland ngevoerd. Behalve deze cjfers zjn er geen harde cjfers bekend over de effecten op zorg, werk en bedrjfsvoerng. Onderstaand staan de mogeljk te verwachten effecten. Effecten op bedrjfsvoerng Mogeljk: Kundger personeel, dus betere zorgverlenng. Mogeljk: Mogeljkhed tot sneller werken (hogere producte) omdat de zorgverlenng kundger verloopt. Mogeljk: Mnder opledngsuren de moeten worden utbetaald, dus lagere personeelskosten. 29

30 Best Practces: Optmale nzet van mens & talent 30

31 Bureau Movng stmuleert mobltet We, wat, waar en waarom? Rvas Zorggroep s een organsate voor zekenhuszorg, woonzorg, verpleeghuszorg, thuszorg en maatschappeljk werk. Rum vjfduzend medewerkers werken her n een grote dverstet aan functes. Deze grote verschedenhed van medewerkers en werk vroeg naar een maner om mobltet onder medewerkers te stmuleren om tegen te gaan dat zj vastroesten op hun egen eland. Daarom heeft Rvas Zorggroep bureau Movng opgercht. Movng rcht zch op het stmuleren van mobltet onder medewerkers de zowel vrjwllg als net vrjwllg n bewegng (moeten) komen. Lednggevende, medewerker en de Movng Advseur overleggen over de opdrachtomschrjvng van het te volgen ndvduele move traject. Daarna vnden enkele ntervsegesprekken plaats tussen de Movng Advseur en de medewerker. Het doel s mensen te prkkelen en motveren tot bewegng n de functes, bnnen of buten Rvas. De Movng advseur bedt een helkoptervew, door de loopbaan n een langer perspectef te plaatsen. Verwachtng en dromen van de medewerker staan herbj centraal. Naast de coachgesprekken bedt Movng ondersteunng bj (ntern) sollcteren. Essenteel s dat de hele organsate doordrenkt s van de voordelen van mobltet. Bureau Movng s bj Rvas Zorggroep dus net alleen een paperen waarhed, maar een echte cultuuromslag n de organsate geweest. Effecten op bedrjfsvoerng Mogeljk: meer aandacht voor de clënt door hogere motvate van medewerkers. Mogeljk: meer motvate bj medewerkers; Mogeljk: meer onderlng begrp voor de complextet van de verschllende functes. Mogeljk: lagere persoeelkosten door gemotveerd personeel dat mnder verzumt en verloopt. 31

32 Clënt voelt zch meer gewaardeerd door de hanterng van geljke onderlnge omgangsvormen* We, wat, waar en waarom? Deze maner van werken s gecreëerd vanut Stchtng Prsma. Vanut de wetenschap s aandacht voor het ervarngsordenng vraagstuk: de wjze waarop ervarngen en prkkels door mensen verschllend worden ervaren. Dt heeft een klene groep medewerkers van de Stchtng Prsma ertoe bewogen zch hard te maken voor het geven van een stem aan clënten meer zeer ernstge verstandeljke handcap. Ook zj ervaren zaken ut het verleden en neuwe prkkels mmers anders dan mensen zonder een dergeljke beperkng. Mensen met een ernstge verstandeljke beperkng, net-aangeboren hersenletsel of met demente ervaren de werkeljkhed vaak anders dan geesteljk gezonde mensen. Het overzen of begrjpen van de dageljkse werkeljkhed s moeljk en kan zelfs bedregend zjn. Met dt onvelge gevoel dat zj ervaren zjn ze afhankeljk van anderen n hun leefwereld en moeten daar volledg op kunnen vertrouwen. Bj de methode meer mens s gekozen voor een andere benaderngswjze van mensen met ernstge beperkngen. Professonals wordt geleerd zch als het ware te verplaatsen n de clënt en gedrag te lezen en verklaren. Dat vormt de bass om de wl van de clënt, zjn wensen en zjn vragen zchtbaar en hoorbaar te maken. Regulate s herbj erg belangrjk. Dt houdt n dat de clënt als het ware wordt gelezen. Het s aan de verpleegkundge om n dt gedrag dan de juste bejegenng en afstemmng te zoeken. De nadruk lgt bj deze omgangsmethode dus vooral op het creëren van een gevoel van velghed voor de clënt. Effecten op bedrjfsvoerng Velge en vertrouwde omgevng voor clënten. Clënten voelen zch gehoord en begrepen. Onbekend. Onbekend. 32

33 Culturele dverstet van medewerkers ledt tot beter begrp van clënten* We, wat, waar en waarom? De s Heeren Loo Zorggroep, een grote gehandcaptenzorggroep, heeft n enkele rego s culturele dverstet n haar personeelsbeled gepast. De aanledng hervan was de toenemende culturele dverstet n de samenlevng. Medewerkers, nclusef het mddenkader, worden geselecteerd en getrand op transculturele communcate. Bj de tranng wordt geleerd hoe medewerkers rekenng kunnen houden met verschllende culturele normen en waarden van zowel clënten als medewerkers. Herbj s gekozen voor de drecte benaderng waarbj ook famle van de clënten bj het proces wordt betrokken. Het beled werkt postef voor de verhoudngen tussen medewerkers en clënten, en tussen de medewerkers onderlng. Ook de arbedsmotvate ljkt toegenomen. Zo laten cjfers van de locates waar gewerkt wordt met deze tranngen zen dat het zekteverzum n 1 jaar (2008) s gedaald van 7% naar 2%. Ut een clëntenonderzoek bljkt dat de tevredenhed van clënten s toegenomen. Effecten op bedrjfsvoerng Meer tevreden bewoners de n hun waarde worden gelaten. Verbeterde cjfers n het clënttevredenhedsonderzoek Meer tevreden medewerkers de n hun waarde worden gelaten; Mnder zekteverzum (van 7% naar 2%). Mnder zekteverzum dus lagere personeelskosten. nd_van_ubuntu.aspx 33

34 Mnder fouten en meer plezer door samenwerkng* We, wat, waar en waarom? Het zekenhus Gelderse Valle merkte dat professonals relatef veel tjd en energe moesten steken n het oplossen van fouten of slordgheden elders n het zorgproces. Dt gng ten koste van de drecte zorg de aan clënten besteed kon worden. Dt was voor De Gelderse Valle de reden om te partcperen n een project om meer clëntgercht te gaan werken. In een breed samengestelde werkgroep werden verschllende clëntgroepen benoemd en het plannngsproces van deze clëntgroepen nzchteljk gemaakt. Door de beschrjvngen van de verschllende plannngsprocessen konden faalkosten en verbeterpunten n kaart worden gebracht. Ook ontstond er onderlng begrp voor de fouten of slordgheden de regelmatg voorkwamen. Een afname van 55% aan faalkosten, en 60% mnder ncdenten. Mnder fouten leden tot betere zorg. Betere samenwerkng en praten over de fouten de voorkomen kunnen worden zorgt voor meer onderlng begrp. Effecten op bedrjfsvoerng Mnder faalkosten leden tot mnder producte- en personeelskosten hetgeen een postef effect heeft op de bedrjfsvoerng. 34

35 Slmmer werken n de zorg door verbeterngen vanut medewerkers We, wat, waar en waarom? Door een te voorzen capactetsprobleem n de zorg zjn veel organsates op zoek naar maneren om flexbltet, arbedsproductvtet en plezer n werk te ontwkkelen. Ook de vakbond voor de sector zorg en welzjn, CNV publeke zaak, hoort al jaren deze vraag naar nnovate n de sector. Doormddel van het project Slmmer werken n de zorg wl CNV nnovate n de zorg bevorderen. Slmmer werken kan nameljk betekenen dat het werk met meer effcënte en plezer wordt gedaan, en het capactetsprobleem kan worden opgelost. Oplossngen voor slmme maneren van werken worden gezocht bj de medewerkers op de werkvloer: zj weten mmers het best welke aanpassngen effectef kunnen zjn. Deze aanpassngen kunnen varëren van werkroosters anders plannen tot werkoverleggen anders nrchten. De methodek n stappen, elk onderstaand onderdeel bestaat ut één bjeenkomst. 1. Inventarseren, verkennen en vaststellen: De deelnemers delen ervarngen en bedenken zelf mogeljke oplossngsrchtngen. Waar mogeljk nemen zj zelf verantwoordeljkhed voor het probleem. 2. Analyseren, utdepen van de knelpunten: De deelnemers branstormen over oorzaken en gevolgen en brengen structuur aan. De deelnemers spltsen de verantwoordeljkheden ut voor de ndvduele medewerker, het team en de organsate. 3. Concretseren, oplossen en utwerken van verbeterafspraken: De deelnemers en begeleder zoeken actef naar oplossngen, de n een plan van aanpak worden omschreven. Door het gelopen proces worden de nzchten soms al spontaan n de praktjk geheel of gedeelteljk utgevoerd. 4. Presenteren: maatregelen nvullen en utvoeren: De deelnemers werken n een plan van aanpak de utvoerng ut en presenteren dt. De lednggevende wordt betrokken bj het proces om zjn vse op het resultaat en de nvoerng ervan weer te geven. Het management ondersteunt de plannen, geeft waarderng en feedback. NB: De rol van de lednggevende s crucaal n de vervolgactvteten na afrondng van de bjeenkomsten. De lednggevende kan de medewerkers enthousasmeren, de mplementate montoren en toetsen of de oplossngen ook n de toekomst nog voldoen. Als dat goed werkt kan er een bottom-up cultuur ontstaan. Hogere clënt tevredenhed (gemddeld een 7,5 bj de deelnemende organsates). Meer vertrouwen n collega s en plezer n werk. Effecten op bedrjfsvoerng Lagere kosten door effcëntere arbed. 35

36 Best Practces: Werkhandelngen 36

37 Medcjnhesjes vermnderen medcjnfouten We, wat, waar en waarom? Op de plotlocate St. Joachm & Anna van het Experment Socale Innovate n de Zorg van de Hogeschool Utrecht en BrabantZorg n opdracht van ActZ s een afname van medcjnfouten gerealseerd. De aanledng was dat het met regelmaat voorkwam dat er medcjnfouten werden gemaakt. De medcjnfouten zjn met bjna de helft afgenomen door twee nterventes. Allereerst wordt door de medewerkers de tjdens zjn of haar denst verantwoordeljk s voor het utdelen van de medcjnen een geel hesje aangetrokken. Dt hesje betekend dat de medewerker net gestoord mag worden door andere werkzaamheden tot het hesje weer ut s. Daarnaast zjn er twee vaste medewerkers verantwoordeljk voor het wekeljks bestellen en klaarleggen van de medcjnen. Deze medewerkers draaen een egen medcjndenst op woensdagochtend en hoeven gedurende de denst geen andere werkzaamheden te verrchten. Op de maner kan volledg geconcentreerd worden op de medcjnen. Effecten op bedrjfsvoerng Een afname van medcjnfouten van bjna 50%. Mnder werkdruk tjdens het utdelen van de medcjnen. Mnder tjdsverles door het nvullen van MICformuleren. Onbekend. Mondelnge bron vanut de plotlocate St. Joachm & Anna van het Experment Socale Innovate n de Zorg. 37

38 Optmaal benutten van kwaltet en talent We, wat, waar en waarom? De Van Neynselgroep s een moderne zorgorgansate de zch rcht op het wonen, de zorg en het welzjn van ouderen n 's-hertogenbosch en drecte omgevng. In totaal werken er bj de Van Neynselgroep crca 900 mensen. Zj zjn en voelen zch verantwoordeljk voor het welzjn van bjna 700 nwonende clënten en een toenemend aantal nog zelfstandg wonende ouderen. Van Neynselgroep streeft naar een kwaltatef goede zorgrelate waarbj net de functes en taken het utgangspunt vormen, maar het aanwezge personeel met zjn mogeljkheden en talenten. Verantwoordeljkhed en voldoenng n de zorgrelate zjn bj deze organsate rchtnggevend. De Van Neynselgroep wl de talenten en kwalteten van medewerkers beter benutten en ontwkkelen, professonals de (regel-)rumte geven om n overleg met hun clënten en omgevng zelf hun werk n te delen, daarvan verantwoordng af te leggen en systematsch de kwaltet van de werkprocessen te verbeteren. Dat ledt tot grotere arbedsvreugde van professonals, een betere kwaltet van zorg en een hogere effcënte. Op bass van de wensen en behoeften van bewoners en de vse van medewerkers op het verlenen van behoeftegerchte zorg, hebben medewerkers n hun teams doelen en nterventes opgezet om aan de slag te gaan met de neuwe werkwjze. Daarnaast werd mentorschap ngevoerd en het gewenste gedrag werd beloond. Om medewerkers de mogeljkhed te geven meer aandacht aan de clënt te besteden heeft een on-the-job coach de medewerkers bewust gemaakt van gewoontes en de mogeljkheden om de te doorbreken. Dt project van harnas naar zomerjurk maakt onderdeel ut van een reeks gesubsdeerde transteprojecten n de langdurende zorg, waarn het verbeteren van het zorgsysteem centraal staat. Om dt n goede banen te leden heeft advesbureau Plexus gedurende het verandertraject assstente geboden. Vooral n de sturngscyclus, dus het opstellen en communceren van een meerjarenplan, het jaarplan en de utvoerng van de plannen heeft men geholpen. Het s gebleken dat men gemotveerd raakt als zowel top down als bottom-up deeën ngebracht kunnen worden. Egen ntatef werd n dt traject aangemoedgd door het management de daar de rumte voor gaf. Maar ook s geprobeerd om de connecte tussen clënt en professonal te verbeteren door contnu gesprekken met clënten aan te gaan en te kjken wat de wensen nu écht zjn. Clënt gerchte zorg omdat de wens van de clënt wordt meegenomen n het veranderproces. Betere werkprocessen. Effecten op bedrjfsvoerng Onbekend. 38

39 Socale krng wordt ontlast door stand-by mantelzorger We, wat, waar en waarom? Veel mensen zorgen voor hun zeke of gehandcapte partner, ouder, knd, vrend of buur. Zo n vaste verzorger (de mantelzorger) heeft het daar erg druk mee. De zorg de de mantelzorger geeft kan steeds meer tjd en energe gaan vragen. Sporten, een mddagje wnkelen, deelnemen aan een cursus of op bezoek gaan zjn voorbeelden van actvteten de er dan vaak bj n scheten. We voor een ander zorgt moet echter de zorg voor zchzelf net vergeten, vndt Stchtng Humantas. Een goede achtervang voor de mantelzorg s volgens de stchtng dan ook belangrjk. Stand-by zorgt voor ondersteunng voor de mantelzorger wanneer hj of zj dat nodg heeft. Deze samenwerkng kan voor bede partjen (nstellng en mantelzorger) leden tot een vergrotng van de betrokkenhed. Stand-by kan dan gezelschap beden. Door vervangende mantelzorg houden mantelzorgers de zorg beter vol, waardoor de verzorgde langer n de thusstuate kan bljven. Bovenden betekent een andere gesprekspartner voor de verzorgde vaak een neuwe mpuls. Een vrjwllger vervangt de mantelzorger op afgesproken tjden: zo nu en dan of regelmatg, maxmaal twee dagdelen per week. De vrjwllger houdt de verzorgde gezelschap of kan een actvtet doen zoals een spelletje, voorlezen of een wandelng. Verpleegkundge en hushoudeljke taken horen net tot hun werkzaamheden. De vrjwllger kan zo voor zowel mantelzorger als verzorgde een belangrjke steun zjn. Een coördnator komt voor een kennsmakngsgesprek bj u thus. De hulpvraag en wensen worden dan doorgenomen. De coördnator zoekt vervolgens een vrjwllger de het beste bj uw stuate ngezet kan worden. Als het klkt tussen vrjwllger en hulpvragers kan de vrjwllger de vaste vervanger worden. Effecten op bedrjfsvoerng Mogeljk: Vroljker mantelzorgers en vrjwllgers kunnen leden tot een betere ervarng van de zorg. Net van toepassng en onbekend. Het gaat her om vrjwllgers, net om medewerkers n vaste denst. Net van toepassng. 39

Beroepsregistratie en vooraanmelden voor beroepsregistratie. in de jeugdhulp en jeugdbescherming

Beroepsregistratie en vooraanmelden voor beroepsregistratie. in de jeugdhulp en jeugdbescherming Beroepsregstrate en vooraanmelden voor beroepsregstrate n de jeugdhulp en jeugdbeschermng Inhoudsopgave Werk jj n de jeugdhulp of jeugdbeschermng? Bjvoorbeeld n de ggz? Ben je socaal werker? Of begeled

Nadere informatie

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden?

3.7.3 Welke meetinstrumenten zijn geschikt voor het vastleggen van motorische vaardigheden? 3. Dagnostek 3.7. Hoe meet je verbeterng of verslechterng n het dageljks functoneren met betrekkng tot de mobltet (ztten, staan, lopen, verplaatsen) bj CP? 3.7.3 Welke meetnstrumenten zjn geschkt voor

Nadere informatie

Een levensloopregeling voor software

Een levensloopregeling voor software Een levensloopregelng voor Neuwe benaderng - en nformatebevelgng De gebruker van een nformatesysteem streeft naar contnuïtet. De ongestoorde werkng van s hervoor essenteel. Maar wat weet de gebruker van

Nadere informatie

Deze factsheet ouderen en eenzaamheid is een gezamenlijke uitgave van GGD Midden-Nederland en Schakels, adviesbureau voor welzijn en zorg.

Deze factsheet ouderen en eenzaamheid is een gezamenlijke uitgave van GGD Midden-Nederland en Schakels, adviesbureau voor welzijn en zorg. Deze factsheet ouderen en eenzaamhed s een gezamenljke utgave van GGD Mdden-Nederland en Schakels, advesbureau voor welzjn en zorg. Inhoud Informateblad Wat s eenzaamhed? Wat veroorzaakt eenzaamhed? Overge

Nadere informatie

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD

ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Al cohol kenn s door gespeel d Eval uat eal cohol voor l cht ng doorpeer sopf est val s ALCOHOLKENNIS DOORGESPEELD Evaluate alcoholvoorlchtng door peers op festvals December 2005 INTRAVAL Gronngen-Rotterdam

Nadere informatie

Beperkt? Niet in de mode!

Beperkt? Niet in de mode! dgtale neuwsbref voor medewerkers van Koraal Groep - 2015 - Nr. 3 Verder n deze neuwsbref: De projecten van RICHTPUNT 2015 Beperkt? Net n de mode! Vrenden van De Hondsberg ontvangen groot bedrag En nog

Nadere informatie

effectief inzetten? Bert Dingemans

effectief inzetten? Bert Dingemans archtectuur Is meten weten? Kwaltateve en kwanttateve analyse n archtectuurmodellen Kwaltateve en kwanttateve analyses kunnen de denstverlenng van de enterprsearchtect verbeteren. Toch s de nzet van deze

Nadere informatie

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking

Ontvlechting van ICT vereist nieuwe samenwerking Behoefte aan Archtectuur Lfecycle Management Ontvlechtng van ICT verest neuwe samenwerkng Bnnen de ICT s sprake van verzulng van zowel de systemen als het voortbrengngsproces. Dt komt doordat de ICT n

Nadere informatie

Quality Cube 2013 05-03- 15. 1.Doel

Quality Cube 2013 05-03- 15. 1.Doel 05-0- 5 Qualty Cube 0 Overzcht Bun:nx Tranng & Consultancy W www.bun:nx.org T 060798066 E btc@bun:nx.org.doel u Onderzoek van kwaltetservarngen met betrekkng tot de gegeven zorg en ondersteunng (ervarngen

Nadere informatie

Elke dag het zonnige leven

Elke dag het zonnige leven Elke dag het zonnge leven Zomer en wnter, lente en herfst: n Mpato genet u elke dag opneuw van medterrane sferen. In de overdekte bnnentun kunt u het hele jaar door endeloos ontspannen te mdden van groen,

Nadere informatie

Forse besparing op telefonie

Forse besparing op telefonie KleurRjk dgtale neuwsbref voor medewerkers van Koraal Groep - februar 2015 Verder n deze neuwsbref: The Thunderbes maken razendsnel naam op nternet Forse besparng op telefone RvB en RvT bezoeken Berkenhofcollege

Nadere informatie

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen

lus+ De klachtencommissie en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen De klachtencommsse en de rol van de vertrouwenspersoon ongewenste omgangsvormen Op het moment dat emand te maken krjgt met ongewenst gedrag zjn er verschllende mogeljkheden om dat ongewenst gedrag te stoppen.

Nadere informatie

Feestelijke opening nieuwe woningen bij Op de Bies

Feestelijke opening nieuwe woningen bij Op de Bies KleurRjk dgtaal magazne voor medewerkers van Koraal Groep - 2015 - Nr. 6 Verder n dt magazne: Neuwe aanpak leerwerkbedrjven Feesteljke openng neuwe wonngen bj Op de Bes RICHTPUNT 2015: een neuwe kjk op

Nadere informatie

6. Behandeling van kinderen met spastische cerebrale parese gericht op verbetering van handvaardigheid

6. Behandeling van kinderen met spastische cerebrale parese gericht op verbetering van handvaardigheid 6. Behandelng van knderen met spastsche cerebrale parese gercht op verbeterng van handvaardghed 6.1.Wat s de meerwaarde van oefentherape bj de behandelng van knderen met spastsche CP op vaardghedsnveau

Nadere informatie

officiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter

officiële bijdrage aan het CMMI. Jan Jaap Cannegieter Nederlandse bjdrage aan offcële CMM CMMI-s De Nederlandse stchtng SPIder heeft s ontwkkeld voor het CMMI, verschllende routes door het CMMI voor het oplossen van bepaalde problemen of het halen van bepaalde

Nadere informatie

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling

Toelichting advies gemeenteraad bij aanvraag aanwijzing als lokale publieke media-instelling B000012403 25 ĩ O Toelchtng adves gemeenteraad bj aanvraag aanwjzng als lokale publeke meda-nstellng Ì...Ï 1. Algemeen De wetgever heeft gekozen voor een s ys teem waarbj per gemeente, voor de termjn van

Nadere informatie

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco

Beleggen in duurzame aandelen bij Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Beleggen n duurzame aandelen bj Robeco Insttutonele beleggers staan voor tal van utdagngen. Zo leggen pensoendeelnemers, klanten en de samenlevng steeds meer druk

Nadere informatie

Onderzoek! Ontdek! Onderneem! WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP WWW.EUREKACUP.NL. Eureka!Cup is een programma van Stichting Techniekpromotie

Onderzoek! Ontdek! Onderneem! WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP WWW.EUREKACUP.NL. Eureka!Cup is een programma van Stichting Techniekpromotie GEVER WELKOM BIJ DE EUREKA!CUP E!C16-1 GEVER 7 Bètawerelden De opdrachten van het Eureka!Cup sezoen worden geplaatst bnnen een van de 7 bètawerelden: Voedng & Vtaltet Mobltet & Rumte Lfestyle & Desgn Scence

Nadere informatie

Is de app een onmisbaar onderdeel van de les of het leerproces? nee. Is de leerling/student 16 jaar of ouder?

Is de app een onmisbaar onderdeel van de les of het leerproces? nee. Is de leerling/student 16 jaar of ouder? Beslsboom onderwjsapps Deze beslsboom helpt je bj het maken van de afwegng of (en onder welke voorwaarden) je een onderwjsapp kunt gebruken bnnen jouw les. START HIER het onderzoek naar je app Is de app

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool St. Jacobusschool 2014-2015

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool St. Jacobusschool 2014-2015 Dt s de dgtale schoolgds van R.K. bassschool St. Jacobusschool 2014-2015 s t n p 5 v f 1 z k c o g 2 8 x u e d b r z l y g 6 4 m q h t 7 9 St. Jacobusschool schoolgds 2014-2015 3 schoolvakantes adressen

Nadere informatie

inner living i nnerarchitecture vrijstaande woonhuizen en verbouwingen

inner living i nnerarchitecture vrijstaande woonhuizen en verbouwingen nner lvng nnerarchtecture vrjstaande woonhuzen en verbouwngen 0 10 25 nnerarchtecture feelng good n natural archtecture nspred by nature, buldng for people, creatng envronments, wth a natural touch 03

Nadere informatie

DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG

DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG DE HAVO-LEERLING STUDIEVAARDIG Handrekng voor scholen hoe zj op gestructureerde en structurele wjze de vaardgheden ut de Genereke studevaardghedenset voor doorstroom havo-hbo n hun currculum op kunnen

Nadere informatie

LUCIA MARTHAS. Institute for Performing Arts HBO MBO. Talent is only the starting point. Vooropleiding. Leerbedrijf.

LUCIA MARTHAS. Institute for Performing Arts HBO MBO. Talent is only the starting point. Vooropleiding. Leerbedrijf. LUCIA MARTHAS Insttute for Performng Arts Talent s only the startng pont - Irvng Berln - HBO MBO Vooropledng Leerbedrjf Onderwjsvse Voorwoord Het Luca Marthas Insttute for Performng Arts (LMIPA) s een

Nadere informatie

flits+ Geen idee Ongeveer de helft? Wanneer is de vraag... Uh..? Ik weet het! bpfhibin.nl Ik verkoop mijn huis Wie dan leeft... Zien we dan wel weer

flits+ Geen idee Ongeveer de helft? Wanneer is de vraag... Uh..? Ik weet het! bpfhibin.nl Ik verkoop mijn huis Wie dan leeft... Zien we dan wel weer pensoen Hoeveel pensoen denk je dat je krjgt? Wat ontvang je egenljk als je met pensoen gaat? 5 prangende vragen aan drecteur Rob Braaksma Verantwoordngsorgaan De regelng n nfographc Feten, cjfers en wetenswaardgheden

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. IKC Het Sterrenbos

Dit is de digitale schoolgids van. IKC Het Sterrenbos 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van IKC Het Sterrenbos IKC het Sterrenbos IKC-gds schooljaar 2015-2016 IKC het Sterrenbos; Onderwjs Knderopvang 2 4 jargen Buten Schoolse Opvang schoolvakantes adressen

Nadere informatie

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal

- 2 - Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9. Verzoek toepassing regeling Rood voor Rood met gesloten beurs op de locatie Scharlebeltweg 1 te Nijverdal - 2 - Nota Voor burgemeester en wethouders Nummer: 4INT05600 IIIIIIlllllllllIIIIIIIIIIIlllllllllllllllll Onderwerp: Datum vergadenn Nota openbaar: ľľo 9 Gemeente Hellendoorn DEC. 20W Verzoek toepassng

Nadere informatie

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur,

~~i~il' 1025 VS Amsterdam. Geacht bestuur, / - Mr. W. Nass Vrjstraat 2a Postbus 420 5600 AK Endhoven Tel 040-2445701 Fax 040-2456438 Advocatenkantoor Mr. W. Nass Het bestuur van de BOA. e-mal Neuwe Purrnerweg 12 na~kanooma.n 1025 VS Amsterdam nternet

Nadere informatie

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder

Waardeoverdracht. Uw opgebouwde pensioen meenemen naar uw nieuwe pensioenuitvoerder Waardeoverdracht Uw opgebouwde pensoen meenemen naar uw neuwe pensoenutvoerder In deze brochure 3 4 5 6 Gefelcteerd! Een neuwe baan Wel of net kezen voor waardeoverdracht? Vergeljk de regelngen Hoe waardevast

Nadere informatie

inner living i nnerarchitecture vrijstaande woonhuizen en verbouwingen

inner living i nnerarchitecture vrijstaande woonhuizen en verbouwingen nner lvng nnerarchtecture vrjstaande woonhuzen en verbouwngen 0 10 25 2 nspred by nature, buldng for people, creatng envronments, wth a natural touch nnerarchtecture feelng good n natural archtecture aboratorum

Nadere informatie

inzicht Gehandicaptenzorg in de Wmo: wie en hoeveel? ❸ Burgers met een beperking In dit e-zine: Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl juli 2014

inzicht Gehandicaptenzorg in de Wmo: wie en hoeveel? ❸ Burgers met een beperking In dit e-zine: Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl juli 2014 Gehandcaptenzorg nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl jul 2014 ❸ Burgers met een beperkng n de Wmo: we en hoeveel? In dt e-zne: over de grenzen heen Amsterdam ❺ Clënten n beeld Over de grenzen ❿ Ut de praktjk:

Nadere informatie

Breman, Spaans & Harnas

Breman, Spaans & Harnas Z3-b34 Breman, Spaans & Harnas m a n a g e m e n t c o n s u l t a n t s BRANSTORMSESSE OVER KOSTEN EN EFFECTEN VAN VERVOERMANAGEMENT «SU NHOUDSOPGAVE. Voorwoord pag. 2. Clusterng van vervoermaatregelen

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. R.K. basisschool St. Jacobusschool

Dit is de digitale schoolgids van. R.K. basisschool St. Jacobusschool 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van R.K. bassschool St. Jacobusschool St. Jacobusschool schoolgds 2015-2016 schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Voor u lgt onze schoolgds. Wj nformeren u met dt document

Nadere informatie

IKC-gids. Dit is de digitale schoolgids van. IKC Binnenstebuiten

IKC-gids. Dit is de digitale schoolgids van. IKC Binnenstebuiten IKC-gds 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van IKC Bnnenstebuten IKC Bnnenstebuten nformategds 2015-2016 schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Beste ouders/verzorgers, Geachte ouders, verzorgers en andere

Nadere informatie

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD

DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD DE SPORTCLUB: NIET ALLEEN VOOR MAAR OOK VAN DE JEUGD Mogeljkheden en tps om de jeugd actever bj de sportclub te betrekken INHOUD 1. Het wat en waarom van jeugdpartcpate n de sportverengng Jeugdpartcpate:

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en mogelijkheden. www.eulerhermes.nl. Monitoring van uw kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en mogeljkheden Montorng van uw kredetverzekerng www.eulerhermes.nl EH SmartVew Montor uw rsco s en maak onmddelljk gebruk van neuwe kansen

Nadere informatie

Wmo inzicht. Scharnieren in de regio: Zuid Oost Brabant. december 2014 nummer 15. ⓮ Cliënt in. In dit e-zine: ⓬ Over de grenzen.

Wmo inzicht. Scharnieren in de regio: Zuid Oost Brabant. december 2014 nummer 15. ⓮ Cliënt in. In dit e-zine: ⓬ Over de grenzen. Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl december 2014 nummer 15 ❸ Scharneren n de rego: Zud Oost Brabant In dt e-zne: Rdderkerk over de grenzen heen ❺ Aan de keukentafel met: Marga de Goej, wethouder gemeente

Nadere informatie

Wmo inzicht. augustus 2014 nummer 13. ❸ De regio aan zet. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen

Wmo inzicht. augustus 2014 nummer 13. ❸ De regio aan zet. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl augustus 2014 nummer 13 ❸ De rego aan zet In dt e-zne: ❺ Aan de keukentafel met: Ells Jongerus en Caron Landzaat, ervarngsdeskundgen bj LFB ❻ Kennsmaken met Jantene

Nadere informatie

SERVICESFORTINET PRE PRE PRE SALES SALES

SERVICESFORTINET PRE PRE PRE SALES SALES SERVICE The tme you need SERVICESFORTINET Presales Support - Consultancy - Testapparatuur, Demo s en Plots - Wreless Ste Survey - Tranngen Installate Servce - Onderhoudscontracten - Telemarketng Al deze

Nadere informatie

Wmo inzicht. Wmo 2015. juni 2014 nummer 12. ❸ Laatste ronde. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen

Wmo inzicht. Wmo 2015. juni 2014 nummer 12. ❸ Laatste ronde. In dit e-zine: ⓮ Over de grenzen. Gehandicaptenzorg Nieuwe Stijl. over de grenzen heen Wmo nzcht Gehandcaptenzorg Neuwe Stjl jun 2014 nummer 12 ❸ Laatste ronde Wmo 2015 In dt e-zne: ❻ Aan de keukentafel met: Wendy Verklej, wethouder Bodegraven-Reeuwjk ❼ Kennsmaken met Henk Steen Bestuurder

Nadere informatie

Nota van B&W. onderwerp Uitrol gemeentelijk hondenbeleid in overig deel Nieuw-Vennep. Portefeuilehouder S. Bak, drs. Th.L.N.

Nota van B&W. onderwerp Uitrol gemeentelijk hondenbeleid in overig deel Nieuw-Vennep. Portefeuilehouder S. Bak, drs. Th.L.N. gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W onderwerp Utrol gemeenteljk hondenbeled n overg deel Neuw-Vennep Portefeulehouder S. Bak, drs. Th.L.N. Weterngs ollegevergaderng 5 november 20 3 nlchtngen A. Monster

Nadere informatie

Applicatieportfoliomanagement

Applicatieportfoliomanagement governance Applcateportfolomanagement Governance zet applcatebeheer op scherp Nu applcates steeds nauwer verweven zjn met bedrjfsprocessen, s een gestructureerde aanpak van het applcatebeheer noodzakeljk,

Nadere informatie

inner living i nnerarchitecture vrijstaande woonhuizen en verbouwingen

inner living i nnerarchitecture vrijstaande woonhuizen en verbouwingen nner lvng nnerarchtecture vrjstaande woonhuzen en verbouwngen 0 10 25 nnerarchtecture feelng good n natural archtecture nspred by nature, buldng for people, creatng envronments, wth a natural touch 03

Nadere informatie

In vier stappen naar een succesvolle informatievoorziening

In vier stappen naar een succesvolle informatievoorziening In ver stappen naar een succesvolle Meer toegevoegde waarde van IT voor de busness IT wordt dkwjls ervaren als net aanslutend op de wensen van de busness en net strategsch voor de organsate. Er gaat veel

Nadere informatie

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren. www.triston.nl

MRT/RT MKT/KT. Wormwielreductoren. www.triston.nl MRT/RT MKT/KT Wormwelreductoren www.trston.nl Het s tjd voor Trston! Natuurljk wlt u dat uw producteproces soepel verloopt. Trston helpt. Want met de wormwelreductoren van Trston kest u voor langdurge

Nadere informatie

One size fits not all

One size fits not all archtectuur One sze fts not all Methoden voor enterprsearchtectuur Welke maner van archtectuur bedrjven past het best bj een organsate? Een (onderzoeks)rchtng om meer grp te krjgen op bepalende factoren

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 i <

Jaarverslag 2013 i < Jaarverslag 2013 Voorut kjken In 2013 heeft het CBR weer goede resultaten geboekt. Zo zjn de resultaten van de examendvses en de klachtenregelng verbeterd. We kunnen zelfverzekerd voorut kjken naar het

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon

Dit is de digitale schoolgids van. basisschool de Kameleon 2015 2016 Dt s de dgtale schoolgds van bassschool de Kameleon De Kameleon schoolgds 2015-2016 Dt s de schoolgds van samenwerkngsschool de Kameleon. schoolvakantes adressen 2 Woord vooraf Beste ouders/verzorgers,

Nadere informatie

Process mining: leuk voor de liefhebber of noodzaak?

Process mining: leuk voor de liefhebber of noodzaak? process mnng Process mnng: leuk voor de lefhebber of noodzaak? Pledoo voor een breder draagvlak en toepassng n de audtpraktjk Process mnng toepassen n de audtpraktjk. Waarom zouden we dat wllen? En wat

Nadere informatie

AUDIT FACILITY MANAGEMENT

AUDIT FACILITY MANAGEMENT Mnstere van Verkeer en Waterstaat. Rjkswaterstaat, stafdenst Audt RWS AUDT FACLTY MANAGEMENT drs. P. Kool drs..e. Leene Stafdenst Audt RWS 's-gravenhage, jun 999 waterstaat nent&te! /Fex. 070-3513003 Audt

Nadere informatie

www.dtco.nl DLK Pro De all-round uitlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschillende toepassingen

www.dtco.nl DLK Pro De all-round uitlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschillende toepassingen www.dtco.nl DLK Pro De all-round utlee s apparatuur voor onderweg Maatwerk voor verschllende toepassngen Gewoon brljant, brljant eenvoudg DLK Pro s de productfamle van VDO, de neuwe standaards stelt voor

Nadere informatie

Praktijkboek De knop om!

Praktijkboek De knop om! Praktjkboek De knop om! Maak uw organsate energebewust >> Duurzaam, Agrarsch, Innovatef en Internatonaal ondernemen De knop om! Maak uw organsate energebewust Voorwoord Bnnen bedrjven en nstellngen wordt

Nadere informatie

Middenkaderfunctionaris bouw & infra (Netwerkschool)

Middenkaderfunctionaris bouw & infra (Netwerkschool) Mddenkaderfunctonars bouw & nfra (Netwerkschool) MBO College voor Bouw, Infra & Intereur Door ondernemend te zjn krjg k meer verantwoordeljkhed. 2013-2014 BOL Nveau 4 Thorbeckelaan 184 Almelo Crebo: 22012

Nadere informatie

ARU. ;ijniv-ersitejt. e 3 ndhov (2007.050) TEM. niet uitleenbaar

ARU. ;ijniv-ersitejt. e 3 ndhov (2007.050) TEM. niet uitleenbaar ARU 27 TEM (27.5) ;jnv-erstejt e 3 ndhov F net utleenbaar Colofon Ttel Onderzoek naar Rollen en Rolcombnates bj lokale Rabobanken l onderttel Afstudeeropdracht Verse, datum 27 augustus 27 Samengesteld

Nadere informatie

Gezonde School-scan Bewegen & Sport

Gezonde School-scan Bewegen & Sport Gezonde School-scan Bewegen & Sport Met deze Gezonde School-scan worden de actvteten n kaart gebracht de uw school utvoert op het gebed van bewegen en sport. Vragen met een * zjn voorwaarden voor het thema-vgnet.

Nadere informatie

GEMEENTE HELLEN DOORN lichand.: 1 FEB 2013. A1 B Stuk itreťw.: Werkpr.. Kopie aan: Archief' ü 1 N reeks/vlvcrtr.:

GEMEENTE HELLEN DOORN lichand.: 1 FEB 2013. A1 B Stuk itreťw.: Werkpr.. Kopie aan: Archief' ü 1 N reeks/vlvcrtr.: 13INK00403 mn 11 Mnstere van Bnnenlandse Zaken en Konnkrjksrelates > Retouradres Postbus 200112500 EA Den Haag Burgemeesters Wethouders Gemeenteraadsleden Overhedsmedewerkers GEMEENTE HELLEN DOORN lchand.:

Nadere informatie

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003

Handreiking Behorende bij Verslag over de Uitvoering Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003 Handrekng Behorende bj Verslag over de Utvoerng Abw, IOAW, IOAZ en WIK 2003 Inhoud Onderdeel A Beeld omtrent de wetsutvoerng Verantwoordng omtrent tekortkomngen rechtmatghed Inledng 3 1. Verantwoordng

Nadere informatie

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen

Zo krijg je wél grip op IT-investeringen T-servcemanagement Zo krjg je wél grp op T-nvesterngen ntegrate van applcate- en projectportfolomanagement Met één druk op de knop een overzcht genereren van alle T-projecten en bjbehorende applcates (of

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvattng (Dutch summary) Gezondhedszorg s kostbaar en wordt steeds duurder onder nvloed van een toenemende en veranderende vraag naar zorg door een vergrjzende samenlevng, toenemende vraag

Nadere informatie

7. Behandeling van communicatie en mondmotoriek

7. Behandeling van communicatie en mondmotoriek 7. Behandelng van communcate en mondmotorek 7.2. Slkstoornssen 7.2.3 Wat s de meerwaarde van enterale voedng (va PEG-sonde) ten opzcht van orale voedng bj knderen met CP met slkstoornssen wat betreft voedngstoestand,

Nadere informatie

Scoren met sport en bewegen in het sociale domein

Scoren met sport en bewegen in het sociale domein Scoren met sport en bewegen n het socale domen Ontmoet, nspreer en leer tjdens NISB bjeenkomsten Utdagende plenen voor alle leeftjden Sportbedrjf Deventer aan tafel met Stadsmarketng en Rumteljke Ordenng

Nadere informatie

Cliëntenparticipatie in de langdurige zorg... een open deur?

Cliëntenparticipatie in de langdurige zorg... een open deur? Steeds opneuw naar je clënten lusteren Kwaltetsverbeterng vraagt om structurele nbreng van de gebruker, de klant: kjken door de ogen van de clënt. n de langdurge zorg... een open deur? Over clëntenpartcpate

Nadere informatie

Pagina 0 van 37 VADEMECUM ZORG OP ONZE SCHOOL. 09/374 05 00 schoolsint-maria-aalter@taborscholen.be www.taborscholen.be

Pagina 0 van 37 VADEMECUM ZORG OP ONZE SCHOOL. 09/374 05 00 schoolsint-maria-aalter@taborscholen.be www.taborscholen.be Pagna 0 van 37 VADEMECUM ZORG OP ONZE SCHOOL Taborschool Snt-Mara-Aalter-Brug 09/374 05 00 schoolsnt-mara-aalter@taborscholen.be www.taborscholen.be Pagna 1 van 37 NIVEAU 1. ALGEMENE ZORG... 2 1.1. KENMERKEN

Nadere informatie

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool Sunte Werfert

Dit is de digitale schoolgids van R.K. basisschool Sunte Werfert Dt s de dgtale schoolgds van R.K. bassschool Sunte Werfert f 1 z s t k c o g n 2 8 x u e d b r z l y g 6 4 p v m q h t 7 9 Sunte Werfert schoolgds 2014-2015 3 schoolvakantes adressen 2 z x p 5 y 8 d Een

Nadere informatie

EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW

EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW 14 MAART 2014 KONING BOUDEWIJNSTADION EVENT OVERDRACHT IN LAND- EN TUINBOUW Infostands Indvdueel adves Workshops GRATIS EVENT overdrachtsplan fnancerng coachng talentenjacht emotes overdracht orënteren

Nadere informatie

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015

Bronnen & Methoden bij Marktscan medischspecialistische zorg 2015 Bronnen & Methoden bj Marktscan medschspecalstsche zorg 2015 Hoofdstuk 2: Wachttjden voor medsch specalstsche zorg Ontwkkelng van wachttjden Voor de wachttjdanalyses s gebruk gemaakt van gegevens afkomstg

Nadere informatie

Rekenen met rente en rendement

Rekenen met rente en rendement Rekenen met rente en rendement Woekerpols? Lenng met lokrente? Er wordt met de beschuldgende vnger naar banken en verzekeraars gewezen de op hun beurt weer terugwjzen naar de consument: Deze zou te weng

Nadere informatie

Bureau of lessenaar. Een onderzoek naar de meting van bureaucratie in onderwijsinstellingen. Definitief eindrapport

Bureau of lessenaar. Een onderzoek naar de meting van bureaucratie in onderwijsinstellingen. Definitief eindrapport Bureau of lessenaar Een onderzoek naar de metng van bureaucrate n onderwjsnstellngen Defntef endrapport Opdrachtgever: Mnstere van Onderwjs, Cultuur en Wetenschap ECORYS Arbed & Socaal Beled Jos Blank

Nadere informatie

De kloof: welke kennis heeft een opdrachtgever nodig?

De kloof: welke kennis heeft een opdrachtgever nodig? projectmanagement Goed opdrachtgeverschap De kloof: welke kenns heeft een opdrachtgever nodg? Een van de redenen waarom projecten net succesvol zjn s de kloof tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Om

Nadere informatie

De enterprisearchitect als coach

De enterprisearchitect als coach archtectuur De enterprsearchtect als coach Naar een vloeende samenwerkng tussen enterprseen projectarchtecten Grotere organsates kennen vaak een (te strkte) schedng tussen enterprse- en projectarchtecten.

Nadere informatie

Automatic-schakelaar Komfort Gebruiksaanwijzing

Automatic-schakelaar Komfort Gebruiksaanwijzing opzetstuk Systeem 2000 Art. nr.: 0661 xx / 0671 xx Inhoudsopgave 1. Velghedsnstructes 2. Functe 2.1. Werkngsprncpe 2.2. Detecteveld verse met 1,10 m lens 2.3. Detecteveld verse met 2,20 m lens 3. Montage

Nadere informatie

Proostwetering 24L 3543 AE Utrecht Phone +31 (0)30-241.60.30 Fax +31 (0)30-241.60.43 info@realxs.nl. Brochure NL versie.indd 1 24-11-2011 9:38:42

Proostwetering 24L 3543 AE Utrecht Phone +31 (0)30-241.60.30 Fax +31 (0)30-241.60.43 info@realxs.nl. Brochure NL versie.indd 1 24-11-2011 9:38:42 Proostweterng 24L 3543 AE Utrecht Phone +31 (0)30-241.60.30 Fax +31 (0)30-241.60.43 nfo@realxs.nl Brochure NL verse.ndd 1 24-11-2011 9:38:42 Inhoud Pagna 1. Inledng 3 2. Organsate & Tjdbalk 4 3. realxs

Nadere informatie

CAO. Gehandicaptenzorg

CAO. Gehandicaptenzorg 2016 CAO Gehandcaptenzorg Vragen en contact Vragen van werkgevers Voor vragen op het gebed van de nterpretate/toepassng van de CAO kunnen georganseerde werkgevers (leden) zch wenden tot: Verengng Gehandcaptenzorg

Nadere informatie

Operational excellence vereist excellente procesondersteuning

Operational excellence vereist excellente procesondersteuning bedrjfsvoerng Operatonal excellence verest excellente procesondersteunng Esen aan bedrjfsvoerngssystemen worden steeds hoger Organsates moeten tegenwoordg hun processen goed geregeld hebben. Om deze operatonal

Nadere informatie

Reinier van der Kuij

Reinier van der Kuij 03 2014 Wonngcorporates en Vastgoedontwkkelng: Ft for Use? Rener van der Kuj Wonngcorporates en Vastgoedontwkkelng: Ft for Use? Rener van der Kuj Technsche Unverstet Delft, facultet Bouwkunde, afdelng

Nadere informatie

RAADSINFORMATIEBRIEF 12R.00353

RAADSINFORMATIEBRIEF 12R.00353 RAADSINFORMATIEBRIEF 12R.00353 gemeente WOERDEN Van Wethouder Schreurs Datum : 25 september 2012 Portefeullehouders) : wethouder Scheurs Portefeulle(s) : wethouder Schreurs Contactpersoon : R. Broekmeulen

Nadere informatie

Do SS ier. I Jos Kersten& Tonny van de Pasch. Spirituele zorg

Do SS ier. I Jos Kersten& Tonny van de Pasch. Spirituele zorg Do SS er Jos Kersten& Tonny van de Pasch n Nederland wordt sprtuele zorg n de verplegng belangrjk en relevant geacht, maar het ontbreekt desondanks aan systematsche aandacht ervoor: zowel n het onderwjs

Nadere informatie

Gedegen innovatief 2014

Gedegen innovatief 2014 Organsate Scholen Ontwkkelngen Gedegen nnovatef 2014 Professonalserng Cjfers / Kengetallen Jaarrekenng Inhoudsopgave Navgate Voorwoord Hoofdstuk 1 Organsate 1.1. We s MosaLra? 1.2. Raad van Toezcht 1.3.

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 i <

Jaarverslag 2014 i < Jaarverslag 2014 Verbouwng en verneuwng De ambte van het CBR s zch verder te ontwkkelen tot een professonele publeke denstverlener. Daarom stond ook 2014 n het teken van verbouwng en verneuwng, zowel letterljk

Nadere informatie

Gebruikershandleiding

Gebruikershandleiding Apex Dynamcs bv Churchlllaan 101 NL-5705 BK Helmond The Netherlands Tel. : +31 (0)492 509 995 Fax : +31 (0)492 509 997 E-mal : sales@apexdyna.nl Internet : www.apexdyna.nl Gebrukershandledng Planetare

Nadere informatie

Heerhugowaard Stad van kansen

Heerhugowaard Stad van kansen Heerhugowaard Stad van kansen Bestuursdenst I adves aan Burgemeester en Wethouders Reg.nr: BW 13-0415 Sector/afd.: SO/OV Portefeullehouder: S. Bnnendjk Casenr.: Cbb130383 Steller/tst.: E. Brujns Agenda:

Nadere informatie

ISO/IEC 38500 BiSL ASL

ISO/IEC 38500 BiSL ASL nformatevoorzenng Een vergeljkng ISO/IEC 38500 BSL ASL ISO/IEC 38500, BSL en ASL kunnen een grote rol spelen n het professonalseren van de nformatevoorzenng, eder model vanut hun egen doelstellng en kracht.

Nadere informatie

1. SAMENVATTING EN CONCLUSIES

1. SAMENVATTING EN CONCLUSIES Doel gr oepenanal yse DeFr esewouden I nvent ar sat e( pot ent ël e) dak-ent hu sl ozen,al cohol -en har ddr ugsver sl aaf den ndefr esewouden 1. SAMENVATTING EN CONCLUSIES In het najaar van 2001 heeft

Nadere informatie

Digitale Atlas Europa en de Digitale Agenda

Digitale Atlas Europa en de Digitale Agenda Europa Bevorderng van vertrouwen n en deelname aan dgtale wereld Dgtale Atlas Europa en de Dgtale Agenda De Dgtale Atlas Europa, bestaand ut dertg natonale atlassen, heeft als doel een beeld te schetsen

Nadere informatie

Nummer 21, september 2008. Connecting people

Nummer 21, september 2008. Connecting people Tr a v e r s e Nummer 21, september 2008 Connectng people ODYSA draagt bj aan een betere luchtkwaltet Leren werken met VRI n RAW Berekbaarhed: UMC Utrecht houdt vnger aan de pols Velghed voor leerlngen

Nadere informatie

Akoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord

Akoestisch rapport gietwaterfabriek Dinteloord BEM1303048 gemeente Steenbergen Akoestsch rapport getwaterfabrek Dnteloord \ 9 : - \ \ K 'SSIİC-1P31 í a r n opdracht van: Veola Water Solutons 81 Technologes b.v. ordernummer opdrachtgever: P12031-FE-221842

Nadere informatie

Biesbosch verdient het!

Biesbosch verdient het! Besbosch verdent het! Ontwkkelscenaro s - Endadves - Utgevoerd n opdracht van: Parkschap De Besbosch Opgesteld door: Buck Consultants Internatonal Njmegen, 14 oktober 2013 Voorwoord Snds medo jul 2013

Nadere informatie

Cloudproviders. in kaart gebracht. Wie biedt welke wolk QUADRANT COMMUNICATIONS. De Standaard. Page 1 / 7 SILICON GROUP 26135

Cloudproviders. in kaart gebracht. Wie biedt welke wolk QUADRANT COMMUNICATIONS. De Standaard. Page 1 / 7 SILICON GROUP 26135 Auxpress Page: 7 n Dgtale wolk Crculaton: 107603 631dd6 1768 We bedt welke wolk Cloudprovders n kaart gebracht Auxpress Chaussée de Wavre 1945 Waversesteenweg B 1160 Bruxelles/Brussel T +32(0)2 514 64

Nadere informatie

ONDERWIJS. Digitaal interactief lesgeven met Legamaster. e-board Interactive. ebeam Interactive. Interactive Schoolbord. Conferentie-unit.

ONDERWIJS. Digitaal interactief lesgeven met Legamaster. e-board Interactive. ebeam Interactive. Interactive Schoolbord. Conferentie-unit. ONDERWIJS Dgtaal nteractef lesgeven met Legamaster www.legamaster.nl / www.legamaster.be e-board Interactve ebeam Interactve 3M beamers Interactve Schoolbord Conferente-unt Whteboards Presentatewanden

Nadere informatie

Hoveniers. Zie www.ctgb.nl, Bestrijdingsmiddelendatabank.

Hoveniers. Zie www.ctgb.nl, Bestrijdingsmiddelendatabank. Keuze van het mddel Hoveners # 1a OVER Keuze van het mddel VOOR Werkgever Sector Hoveners Geen net-toegelaten bestrjdngsmddel gebruken Gebruk een mddel dat s toegelaten n Nederland. Ze www.ctgb.nl, Bestrjdngsmddelendatabank.

Nadere informatie

CP-richtlijn: Uitwerking van aanbeveling 4.2

CP-richtlijn: Uitwerking van aanbeveling 4.2 CP-rchtljn: Sperkrachttranng bj CP Aanbevelng 4.2.: Wat s het effect van krachttranng op ROM, spertonus en kracht? Jul 2012 Project Knowledgebrokers: Werkgroepleden: Corna Lujten (Revant Revaldatecentrum)

Nadere informatie

Datum : 28 februari 2013 Onderwerp: zienswijze omtrent crematorium,"ontwerp bestemmingsplan Dogger Noord-Oost 2012".

Datum : 28 februari 2013 Onderwerp: zienswijze omtrent crematorium,ontwerp bestemmingsplan Dogger Noord-Oost 2012. Aan de Gemeenteraad van Den Helder Afdelng Raadsgrffe Postbus 36 780AA DEN HELDER AANTEKENEN Datum : 28 februar 203 Onderwerp: zenswjze omtrent crematorum,"ontwerp bestemmngsplan Dogger Noord-Oost 202".

Nadere informatie

Websites beoordeel je zo!

Websites beoordeel je zo! Webstes beoordeel je zo! Iedereen kan van alles op nternet zetten. Je kunt dus net zomaar alle nformate de je tegenkomt geloven. Hoe weet je of een webste goede nformate geeft en dus betrouwbaar s? Dat

Nadere informatie

I I i I I I 1 I I 1 I I I I f i

I I i I I I 1 I I 1 I I I I f i f 2.3 Kwaltetsdag Rjkswaterstaat 998 "Goed utbesteden, Nu en Na 2000" 95 (2) woensdag, 2 december 999 RA Congrescentrum, Amsterdam D 0 C (bblotheek en documentate) ~s?- Denst Weg- en Waterbouwkunde ^3b^

Nadere informatie

Procedure m.b.t. het meten en wegen van lengte en gewicht bij kinderen binnen de Maartenschool. SMK. Draaiboek

Procedure m.b.t. het meten en wegen van lengte en gewicht bij kinderen binnen de Maartenschool. SMK. Draaiboek Draaboek Het meten van de voedngstoestand bj knderen bnnen de Maartenschool Het perodek en gestandaardseerd vastleggen van lengte en gewcht Procedure voor het gestandaardseerd montoren van de voedngstoestand

Nadere informatie

Wat is EN81-28? Opgesloten in de lift?

Wat is EN81-28? Opgesloten in de lift? Wat s EN81-28? Opgesloten n de lft? www.safelne.se Geen panek! SafeLne waakt Hsselektronk ontwkkelt en vervaardgt elektronsche componenten voor lften, met als belangrjkste producten lfttelefoons voor het

Nadere informatie

Beleid Gebruik van de openbare ruimte; Standplaatsen

Beleid Gebruik van de openbare ruimte; Standplaatsen Beled Gebruk van de openbare rumte; Standplaatsen Wetstechnsche nformate Gegevens van de regelng Overhedsorgansate Offcële naam regelng Cteerttel Besloten door Deze verse s geldg tot (als de vervaldatum

Nadere informatie

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters

anwb.nl/watersport, de site voor watersporters Het s net zo gebrukeljk om voor klene jachten een sleepproef te laten utvoeren. Zo'n proef s duur en daardoor vaak net rendabel. Toch loont een sleepproef de moete. Aan de hand ervan kunnen bj voorbeeld

Nadere informatie

Wat u als oudere wilt weten, kunt doen of nodig hebt.

Wat u als oudere wilt weten, kunt doen of nodig hebt. Wjk- en denstencentrum de Oranjehoek Oranje Nassaustraat 1 2271 SJ Voorburg Tel. Wjk- en denstencentrum de Groene Loper Van Royenstraat 2 2273 VD Voorburg Tel. 070-300 47 47 Adves & nformate Ondersteunng

Nadere informatie

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services

EH SmartView. Een slimme kijk op risico s en opportuniteiten. www.eulerhermes.be. Monitoring van kredietverzekering. Euler Hermes Online Services EH SmartVew Euler Hermes Onlne Servces Een slmme kjk op rsco s en opportunteten Montorng van kredetverzekerng www.eulerhermes.be De voordelen van EH SmartVew De juste nformate op het juste moment helder

Nadere informatie