Multimodal pain management for opiate-dependent patients presenting for spinal fusion
|
|
- Klaas Kuiper
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Multimodal pain management for opiate-dependent patients presenting for spinal fusion Gert-Jan Eerdekens 4 e Master Geneeskunde Coassistent Anesthesiologie Promotor: Dr. V. De Sloovere
2 Inhoud Huidige therapie Waarom alternatieven? Welke alternatieven? Protocol UZ Leuven
3 Huidige therapie Per-operatief: Inhalatie-anesthesie of TIVA Propofol TCI indien neuromonitoring Ketamine-infuus Zo nodig clonidine Bij hoge analgesienood perop Postoperatief: Paracetamol 1g IV per 6u PCIA cf PAZA-protocol GEEN NSAIDs owv fusiechirurgie, op vraag van chirurgen
4 Waarom alternatieven? 1. Minder opioïden minder nevenwerkingen 2. Omzeilen van gewenning en tolerantie bij opioïddependente patiënten 3. Goede analgesie minder ontwikkeling chronische pijn
5 Welke alternatieven? Systemische middelen Intraveneus of lokaal Preëmptief Multimodaal Intrathecaal Epidurale katheter Perop plaatsing door chirurg Vroeger ook gedaan hier Verlaten door chirurg owv infectierisico PCEA hier: geen epidurale/intrathecale alternatieven cf lokale gewoonte
6 Systemische therapie α2-agonisten: Clonidine Dexmedetomidine Gabapentinoïden: Pregabaline Gabapentine Propacetamol Ketamine NSAIDs: Ketorolac Lidocaïne Locale wondinfiltratie Multimodale Therapie
7 Clonidine Geen studies single drug "Clonidine- a potent analgesic adjuvant" Tryba et al, Curr Op Anaestheisol 2002 Versterkt effect andere analgetica (LA, ketamine, NSAID, opioïden) "Effect of Clonidine premedication on blood loss in spine surgery" Taghipour Anvari, Anesthesiology and Pain 2012
8 Dexmedetomidine Hogere specificiteit / affiniteit tov clonidine Dosisreductie = minder NE Enkel indicatie voor sedatie op ITE in België
9 Dexmedetomidine Dexmedetomidine versus remifentanil in postoperative pain control after spinal surgery: a randomized controlled study Hwang et al. BMC Anesthesiol. 2015;15:21 8
10 Gabapentinoïden Bewezen analgetisch effect bij andere heelkunde, alsook neuropathische pijnen en andere complexe pijnproblemen
11 Gabapentine Analgesic effects of gabapentin after spinal surgery Turan et al. Anesthesiology. 2004;100(4):935 8 Pre-op 1200 mg:
12 Ketamine Comparison of Small Dose Ketamine and Dexmedetomidine Infusion for Postoperative Analgesia in Spine Surgery - A Prospective Randomized Double-blind Placebo Controlled Study Garg et al. J Neurosurg Anesthesiol. 2016;28(1):27-31 Minder nood aan rescue morfine:
13 Ketamine Voordelen: Pijnstilling Verminderde tolerantie opioïden Nadelen: Dysforie Sedatie Hallucinaties Salivatie, nausea en diplopie Respecteer max dagdosis: 2,4mg/kg/24h (APT-boek)
14 Ketorolac Pro: Goede analgesie Contra: Vermoeden van non-union Controversieel!
15 Ketorolac Bij beperkt post-op gebruik vermoedelijk onschadelijk Blijft groot punt van discussie tussen orthopedie en anesthesie
16 Lokale wondinfiltratie The Pharmacokinetics and Efficacy of Ropivacaine Continuous Wound Instillation After Spine Fusion Surgery Bianconi et al. Pain Med 2004(13): ,5% Ropivacaïne (alle spierlagen) + 0,2% continue infusie (fascia-subcutaan) Significant betere post-op analgesie dan opioïden + Ketorolac In rust Bij bewegen
17 Lokale wondinfiltratie Toekomst Langdurige vrijzetting Bewezen effect bij mammectomie, colectomie, hemorrhoïdectomie en totale knie artroplastie Tong YC ai I, Kaye AD avid, Urman RD. Liposomal bupivacaine and clinical outcomes. Best Pract Res Clin Anaesthesiol. Elsevier Ltd; 2014;28(1):15 27
18 Multimodale therapie Door gebalanceerde analgesie in vorm van protocol met opvolging pijnscores Minder nood aan opioïden Betere analgesie Minder ontwikkeling chronische pijn (of FBSS)
19 Multimodale therapie A comprehensive multimodal pain treatment reduces opioid consumption after multilevel spine surgery Mathiesen O et al. Eur Spine J 2013;22: MMD leidt tot: Minder opioïden Minder NE
20 VOORSTEL PROTOCOL UZ LEUVEN
21 Protocol UZ Leuven Preoperatief Peroperatief Postoperatief Pregabaline (Lyrica ) 1200mg 1-2h preop Paracetamol 15mg/kg, dagdosis 4g Ketamine Ropivacaïne 0.5% infiltratie (40ml) evt Clonidine (Catapressan ) 75 mcg (+75mcg zn) PCA: morfine continue en bolus PCA enkel bolus + transdermale pleister Afbouwschema
22 Protocol UZ Leuven Mogelijkheden bij aanhoudende pijn postop: Ketaminedrip Clonidine Pregabaline
23 Take Home Messages Pijn is wat de patient zegt dat het is en zolang de patient het zegt. Voorkomen is beter dan genezen: start op tijd multimodaal
24 Bronnen 1. Carr DB, Goudas LC. Acute pain. Lancet. 1999;353: Mathiesen O, Dahl B, Thomsen BA, Kitter B, Sonne N, Dahl JB, et al. A comprehensive multimodal pain treatment reduces opioid consumption after multilevel spine surgery. Eur Spine J. 2013;22: Gerbershagen HJ, Aduckathil S, van Wijck AJ, Peelen LM, Kalkman CJ, Meissner W. Pain Intensity on the First Day after Surgery. Anesthesiology. 2013;118(4): Bajwa SJS, Haldar R. Pain management following spinal surgeries: An appraisal of the available options. J craniovertebral junction spine. 2015;6(3): Puvanesarajah V, Liauw J a., Lo S, Lina I a., Witham TF, Gottschalk A. Analgesic therapy for major spine surgery. Neurosurg Rev. 2015;38(3): Gottschalk A, Durieux ME, Nemergut EC. Intraoperative Methadone Improves Postoperative Pain Control in Patients Undergoing Complex Spine Surgery. Anesth Analg. 2011;112(1): Goodman DC, Jarvik JG. Trends, Major Medical Complications, and Charges Associated with Surgery for Lumbar Spinal Stenosis in Older Adults. JAMA. 2010;303(13): Garcia RM, Cassinelli EH, Messerschmitt PJ, Furey CG, Bohlman HH. A Multimodal Approach for Postoperative Pain Management After Lumbar Decompression Surgery. J Spinal Disord Tech. 2012;26(6): Quan L, Zhang Z, Cai Z. High-dose Ketorolac Affects Adult Spinal Fusion. Spine (Phila Pa 1976). 2011;36(7):E Glassman SD, Rose SM, Dimar JR, Puno RM, Campbell MJ, Johnson JR. The effect of postoperative nonsteroidal anti-inflammatory drug administration on spinal fusion. Spine p Reuben SS, Ablett D, Kaye R. High dose nonsteroidal anti-inflammatory drugs compromise spinal fusion. Can J Anesth Can d anesthésie. 2005;52: Dabbagh A. Clonidine: an old friend newly rediscovered. Anesthesiol Pain Med. 2011;1(1): Tryba M, Gehling M. Clonidine - a potent analgesic adjuvant. Curr Opin Anaesthesiol. 2002;15(5): Hwang W, Lee J, Park J, Joo J. Dexmedetomidine versus remifentanil in postoperative pain control after spinal surgery: a randomized controlled study. BMC Anesthesiol. 2015;15: Keles GT, Ozer M, Dede G, Temiz C, Horasan GD, Civi M. Balanced anesthesia with dexmedetomidine added desflurane or sevoflurane in spinal surgery. J Anesth Clin Res. 2012;3(6): Taghipour Anvari Z, Afshar-Fereydouniyan N, Imani F, Sakhaei M, Alijani B, Mohseni M. Effect of Clonidine Premedication on Blood Loss in Spine Surgery. Anesthesiol Pain Med. 2012;1(4): Zhang J, Ho K-Y, Wang Y. Efficacy of pregabalin in acute postoperative pain: a meta-analysis. Br J Anaesth. 2011;106(4): Ho K-Y, Gan TJ, Habib AS. Gabapentin and postoperative pain a systematic review of randomized controlled trials. Pain. 2006;126: Tiippana EM, Hamunen K, Kontinen VK, Kalso E. Do surgical patients benefit from perioperative gabapentin/pregabalin? A systematic review of efficacy and safety. Anesth Analg. 2007;104(6): Rose M a., Kam PC a. Gabapentin: Pharmacology and its use in pain management. Anaesthesia. 2002;57(5): Turan A, Karamanlioğlu B, Memiş D, Hamamcioglu MK, Tükenmez B, Pamukçu Z, et al. Analgesic effects of gabapentin after spinal surgery. Anesthesiology. 2004;100(4): Van Elstraete AC, Tirault M, Lebrun T, Sandefo I, Bernard JC, Polin B, et al. The median effective dose of preemptive gabapentin on postoperative morphine consumption after posterior lumbar spinal fusion. Anesth Analg. 2008;106(1): Subramaniam K, Subramaniam B, Steinbrook R. Ketamine as adjuvant analgesic to opioids: a quantitative and qualitative systematic review. Anesth Analg. 2004;99(2): Garg N, Panda NB, Gandhi KA, Bhagat H, Batra YK, Grover VK, et al. Comparison of Small Dose Ketamine and Dexmedetomidine Infusion for Postoperative Analgesia in Spine Surgery A Prospective Randomized Double-blind Placebo Controlled Study. J Neurosurg Anesthesiol. 2016;28(1): Jabbour HJ, Naccache NM, Jawish RJ, Abou Zeid HA, Jabbour KB, Rabbaa-Khabbaz LG, et al. Ketamine and magnesium association reduces morphine consumption after scoliosis surgery: Prospective randomised double-blind study. Acta Anaesthesiol Scand. 2014;58: Loftus R, Yeager M, Clark J, Brown J, Abdu W, Sengupta D, et al. Intraoperative Ketamine Reduces Perioperative Opiate Consumption in Opiate-dependent Patients with Chronic Back Pain Undergoing Back Surgery. Anesthesiology. 2010;113(3): Subramaniam K, Akhouri V, Glazer P a, Rachlin J, Kunze L, Cronin M, et al. Intra- and postoperative very low dose intravenous ketamine infusion does not increase pain relief after major spine surgery in patients with preoperative narcotic analgesic intake. Pain Med. 2011;12(8): Sinatra RS, Torres J, Bustos AM. Pain management after major orthopaedic surgery: current strategies and new concepts. J Am Acad Orthop Surg. 2002;10(2):
25 Bronnen (2) 29. Dumont AS, Verma S, Dumont RJ, Hurlbert RJ. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs and bone metabolism in spinal fusion surgery. J Pharmacol Toxicol Methods. 2000;43(1): evin CJ, McGirt MJ. Best evidence in multimodal pain management in spine surgery and means of assessing postoperative pain and functional outcomes. J Clin Neurosci. Elsevier Ltd; 2015;22(6): Cassinelli EH, Dean CL, Garcia RM, Furey CG, Bohlman HH. Ketorolac Use for Postoperative Pain Management Following Lumbar Decompression Surgery: A Prospective, Randomized, Double-Blinded, Placebo-Controlled Trial. Spine (Phila Pa 1976). 2008;33(12): van der Wal SEI, van den Heuvel S a. S, Radema S a., van Berkum BFM, Vaneker M, Steegers M a. H, et al. The in vitro mechanisms and in vivo efficacy of intravenous lidocaine on the neuroinflammatory response in acute and chronic pain. Eur J Pain. 2015; 33. Farag E, Ghobrial M, Sessler DI, Dalton JE, Liu J, Lee JH, et al. Effect of perioperative intravenous lidocaine administration on pain, opioid consumption, and quality of life after complex spine surgery. Anesthesiology. 2013;119(4): Pandey CK, Raza M, Ranjan R, Lakra A, Agarwal A, Singh U, et al. Intravenous lidocaine suppresses fentanyl-induced coughing: A double-blind, prospective, randomized placebo-controlled study. Anesth Analg. 2004;99(6): Bianconi M, Ferraro L, Ricci R, Zanoli G, Antonelli T, Bighetti G, et al. The Pharmacokinetics and Efficacy of Ropivacaine Continuous Wound Instillation After Spine Fusion Surgery. Pain Med. 2004;(13): Kristensen BB, Karacan H, Agerlin M, Nimb L, Stentoft J, Tuxoe J, et al. High-Volume Infiltration Analgesia in Major Lumbar Spine Surgery. A Randomized, Placebo- Controlled, Double-Blind Trial. J Anesth Clin Res. 2014;5(10). 37. Xu B, Li Ren B, Weifeng Tu B, Zenghui Wu B, Fuzhi Ai B, Dongxu Zhou B, et al. Continuous wound infusion of ropivacaine for the control of pain after thoracolumbar spinal surgery: a randomized clinical trial. Eur Spine J. 2015; 38. Tong YC ai I, Kaye AD avid, Urman RD. Liposomal bupivacaine and clinical outcomes. Best Pract Res Clin Anaesthesiol. Elsevier Ltd; 2014;28(1): Hernández-Palazón J, Tortosa JA, Martínez-Lage JF, Pérez-Flores D. Intravenous Administration of Propacetamol Reduces Morphine Consumption After Spinal Fusion Surgery. Anesth Analg. 2001;92: Rajpal S, Gordon DB, Pellino T a, Strayer AL, Brost D, Trost GR, et al. Comparison of perioperative oral multimodal analgesia versus IV PCA for spine surgery. J Spinal Disord Tech. 2010;23(2): Katz J, Clarke H, Seltzer Z. Preventive Analgesia. Anesth Analg. 2011;113(5): Kim S-I, Ha K-Y, Oh I-S. Preemptive multimodal analgesia for postoperative pain management after lumbar fusion surgery: a randomized controlled trial. Eur Spine J. 2015; 43. Chapman CR, Davis J, Donaldson GW, Naylor J, Winchester D. Postoperative pain trajectories in chronic pain patients undergoing surgery: The effects of chronic opioid pharmacotherapy on acute pain. J Pain. Elsevier Ltd; 2011;12(12): Pogatzki-Zahn E, Kutschar P, Nestler N, Osterbrink J. A Prospective Multicentre Study to Improve Postoperative Pain: Identification of Potentialities and Problems. PLoS One. 2015;10(11):e Nielsen RVI, Fomsgaard JST, Dahl JB, Mathiesen O. Insufficient pain management after spine surgery. Dan Med J. 2014;61(5):A4835.
Rapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Xeijsbouts@fzr.nl Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal
Rapid Recovery Anesthesiologische mogelijkheden Original in the Royal College of Surgeons of England, London. 18th Century Surgery October 17, 1846: First public demonstration of the use of ether in anesthesia
Nadere informatieMethadon... als pijnstiller?
Methadon... als pijnstiller? Amon Heijne AIOS anesthesiologie Imago probleem Ook iets voor de OK? Inhoud Waar of niet waar? Historisch perspectief Wat gebeurt er in het lichaam met methadon? Waarom zouden
Nadere informatieIntroductie van Rapid Recovery voor primaire THP. een retrospectieve cohort studie
Introductie van Rapid Recovery voor primaire THP een retrospectieve cohort studie Y.M. den Hartog N.M.C. Mathijssen dr. S.B.W. Vehmeijer Afdeling Orthopedie en Traumatologie Reinier de Graaf Gasthuis,
Nadere informatieAcute pijntherapie voor de geriatrische patiënt
Acute pijntherapie voor de geriatrische patiënt Jona Houthuys promotor: Dr. Gert Poortmans Pijn bij de geriatrische patiënt Prevalentie Evaluatie van pijn Complicaties van pijn vertraagd herstel verminderde
Nadere informatieIs de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015
Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale
Nadere informatieDe WHO-trapladder : een kritische reflectie. Marijke Dejaeger Co-assistent Anesthesie-Reanimatie Promotor : Prof. Dr. Bart Morlion
De WHO-trapladder : een kritische reflectie Marijke Dejaeger Co-assistent Anesthesie-Reanimatie Promotor : Prof. Dr. Bart Morlion WHO richtlijnen gelanceerd in 1989 Hoe goed is pijncontrole vandaag bij
Nadere informatiePersisterende postchirurgische pijn. 22 mei 2013 Multidisciplinair Pijncentrum dr. J. De Witte
Persisterende postchirurgische pijn 22 mei 2013 Multidisciplinair Pijncentrum dr. J. De Witte Definitie chronische postchirurgische pijn IASP: pijn moet ontstaan zijn na chirurgie pijn duurt 2 maanden
Nadere informatieRichtlijn toediening van intranasale medicatie (algemeen) Inleiding
Richtlijn toediening van intranasale medicatie (algemeen) M.F. Kok, SEH-arts KNMG Intranasale toediening is een niet-invasieve, snelle en effectieve manier van medicatietoediening, met name geschikt voor
Nadere informatieLIA Cocktail Jacqueline Jansen Anesthesioloog. Rapid Recovery symposium 11 april 2013 Fokker terminal Den Haag
LIA Cocktail Jacqueline Jansen Anesthesioloog OMC Sittard-Geleen Rapid Recovery symposium 11 april 2013 Fokker terminal Den Haag LIA cocktail Local infiltration Analgesia De cocktail Per operatief infiltratie
Nadere informatieAnesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon
Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesie en heupfracturen Inleiding Pre-operatieveaandachtspunten Pre-operatiefmanagement Intra-operatief
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatieOSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts
Queenayda Kroon Peter Huybrechts Inhoud Casus Slaap apnee Obstructief slaap apnee syndroom (OSAS) 1. Preoperatief 2. Peroperatief 3. Postoperatief Take home messages Casus Man, 66jaar, BMI 31, ASA3 Medische
Nadere informatieHier lees je hoe de anesthesie doet wat jij wilt. N.T. van Dasselaar
Hier lees je hoe de anesthesie doet wat jij wilt N.T. van Dasselaar Take home message "Soms moet eriets gebeuren voordat er iets gebeurt." More mistakes in medicine are made by those who do not care,
Nadere informatieMDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB
MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB B. J. Snel AIOS anesthesiologie Rowland MJ, Hadjipavlou G. Delayed cerebral ischemia after subarachnoid haemorrage: looking beyond vasospasm. Br J
Nadere informatieDexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten. Vrijdagochtendkrans 10/04/2015
Dexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten Vrijdagochtendkrans 10/04/2015 Inhoud Indicaties: 1) Postoperative nausea & vomiting (PONV) preventie 2) Verlengen perifeer zenuwblock 3) Multimodale
Nadere informatieMedicatie: ml ropivacaïne0,75% 15 ml ropivacaïne 0,375% 20 ml ropivacaïne0,5%
ACB = Magisch verhaal? Ideaal block voor knie-ingrepen Goede analgesie Snelle mobiliteit door behoud spieractiviteit en minder motorblock Geen epidurale katheters meer Revalidatie Hematomen 1 Naam: Kanaal
Nadere informatieAnesthesie en Ouderen
Dr B T Veering Afd Anesthesiologie LEIDS UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM Rembrandt 1606-1669 1890 2005 I. Inleiding II. Peri-operatief risico III. Intraoperatief IV. Postoperatieve periode verkoeverkamer
Nadere informatieContinuous Lidocaine Infusion as Adjunctive Analgesia in Intensive Care Unit Patients Comfortprotocol ICU
Continuous Lidocaine Infusion as Adjunctive Analgesia in Intensive Care Unit Patients Comfortprotocol ICU Hugo Touw 14 juli 2017 Met dank voor deel dia s: Kim Smeijsters, AIOS Anesthesiologie VUMC https://www.youtube.com/w
Nadere informatiePerioperative ventilation in health and disease. Patrick Prud homme
Perioperative ventilation in health and disease Patrick Prud homme Inhoud Inleiding Wat is het probleem bij ventilatie? Perioperatieve ventilatie Gerichte aanpak voor bepaalde groepen Conclusie Literatuurlijst
Nadere informatieIn Search of the Best Analgesic Solution using Interscalene Block for postop pain after Day-case Shoulder Surgery
In Search of the Best Analgesic Solution using Interscalene Block for postop pain after Day-case Shoulder Surgery Ons probleem Huidige praktijk: ssisb +/- plaatsen catheter met elastomeer pijnpomp (5ml/h)
Nadere informatieCasusbespreking Verwardheid na neurochirurgie. Liselotte Boerman, ANIOS IC
Casusbespreking Verwardheid na neurochirurgie Liselotte Boerman, ANIOS IC Casus Man, 66jr Acute nekpijn bij persen op toilet, met nadien toenemend nekpijn en hoofdpijn. Neurologisch onderzoek: n. abducens
Nadere informatieNieuwe inzichten in het perioperatief vochtbeleid
Nieuwe inzichten in het perioperatief vochtbeleid Vrancken Dirk Co-assistent anesthesie Promotor dr. Dewinter 1. Endotheliale glycocalyx o o De theorie van Starling De dubbele barrière 2. De Derde Ruimte
Nadere informatieDelier na cardiochirurgie Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie
Delier na cardiochirurgie 03-08-2017 Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie Epidemiologie Incidentie 5-55% Meestal eerste uiting tussen dag 1-3 postoperatief O Neal et al Can J Anesth 2017, Cereghetti et
Nadere informatiePatiënt onderschat soms het effect van dagbehandeling. Björn Stessel MD, PhD
Patiënt onderschat soms het effect van dagbehandeling Björn Stessel MD, PhD The prevalence of postoperative pain in a cross-sectional group of patients after day-case surgery in a university hospital.
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker. Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017
Behandeling van pijn bij kanker Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017 Oorzaken en karakteristieken van kanker pijn Somatische ( nociceptieve ) pijn Opioiden, NSAID, blokkades Viscerale
Nadere informatieChapter 9 Summary 79
Summary 79 Summary Chapter 1 Although intrathecal morphine is used to achieve postoperative pain relief for more than 20 years the primary goal to realize: selective spinal analgesia without adverse effects
Nadere informatieMeta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst
Meta-analyses, top van de piramide? Iwan C. C. van der Horst Intensivist/cardioloog @iccvanderhorst Conflict of interest Perner A, Laake J, van der Horst ICC. Innovation and safety in critical care: should
Nadere informatieANESTHESIE TIJDENS LACTATIE
ANESTHESIE TIJDENS LACTATIE Inleiding Borstvoeding is momenteel gouden standaard WHO en AAP bevelen borstvoeding gedurende 6 maanden aan meer en meer moeders die operatie (vb. Sterilisatie-curretage) ondergaan
Nadere informatieMarijse Koelewijn huisarts
PIJN Marijse Koelewijn huisarts Je hoeft tegenwoordig toch geen pijn meer te lijden Moeilijk behandelbare pijn Om welke pijnen gaat het? Welke therapeutische mogelijkheden zijn er? Opzet workshop: Korte
Nadere informatiepijnbestrijding bij de zuigeling: wat zijn de opties?
pijnbestrijding bij de zuigeling: wat zijn de opties? Erasmus MC Rotterdam, the Netherlands KU Leuven, Belgium karel allegaert euroanaesthesia london 28052016 treatment maturational aspects unexplained
Nadere informatiePijn en herstel na dagchirurgie: ruimte voor verbetering? Björn Stessel MD, PhD
Pijn en herstel na dagchirurgie: ruimte voor verbetering? Björn Stessel MD, PhD The prevalence of postoperative pain in a cross-sectional group of patients after day-case surgery in a university hospital.
Nadere informatieAantal procedures Verbetering technieken Economische aspecten. Dr. An Teunkens Dienst Anesthesie
Aantal procedures Verbetering technieken Economische aspecten Dr. An Teunkens Dienst Anesthesie PROCEDURES: Duur Postoperatieve zorgen Risico op complicaties PATIËNTEN: Leeftijd ASA score Obesitas- OSAS
Nadere informatiePROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN. o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B.
PROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B. MERTENS PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN o PROJECT AZ DELTA o K. VERMEULEN PIJN EN AMPUTATIE Een onafscheidelijk
Nadere informatieMuziektherapie in de oncologie
Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt
Nadere informatieUitgebreide toelichting van het meetinstrument. Global Perceived Effect (GPE)
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Global Perceived Effect (GPE) 31-03-2014 Review: R.A.H.M. Swinkels Invoer: E. van Engelen 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op de volgende
Nadere informatieAmbulante infuuspomp CADD -Solis v3.0. Met PIB infusiemodus
Ambulante infuuspomp CADD -Solis v3.0 Met infusiemodus AMBULANTE INFUUSPOMP CADD -SOLIS V3.0 MET INFUSIEMODUS Bestaande conventionele behandelprotocollen voor epidurale pijnbestrijding bij bevallingen
Nadere informatiein modern anesthesia.
The role of BIS monitoring in modern anesthesia. Stefanie Goris, Dago Berckman ns, Prof. S. Rex Inhoud 1. BIS monitoring en awarene ess - Awareness with recall - Bi-spectral Index - Preventie van awareness:
Nadere informatieMETHADONE Dr. S. Denkens
METHADONE Dr. S. Denkens Dr. M. De Leeuw Dr. A. Kumar Inhoudstafel Casus Historisch Chemisch Farmacodynamiek/ Farmacokinetiek Indicaties Toedieningsvormen / Dosering Opioid rotatie schema Contra-indicaties
Nadere informatieAnesthesie Gelrebreed
Trefwoord Pijnbestrijding Epidurale pijnbestrijding PCA (Patiënt Controlled Analgesia) PCA pomp (Numeric Rating Scale) Sedatiescore Bestemd voor Verpleegkundigen van de verpleegafdelingen waar patiënten
Nadere informatieMasterproef Joachim Gidts Convectie vs Conductie: Warmtegeleiding Review. Inhoud presentatie
Masterproef Joachim Gidts 15-04-2016 Convectie vs Conductie: Warmtegeleiding Review Dienst Anesthesie Promotor: Dr. E. Van Gerven Joachim Gidts Inleiding Inhoud presentatie Thermoregulatie pathofysiologie
Nadere informatieMultimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom
Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Disclosures Ik heb geen belangenverstrengeling in relatie tot deze presentatie Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Bij
Nadere informatieDexmedetomidine: een alternatief voor sedatie. Thomas Lodeweyckx Co-assistent anesthesiologie Promotor: Dr. Frederik De Buck
Dexmedetomidine: een alternatief voor sedatie tijdens MRI? Thomas Lodeweyckx Co-assistent anesthesiologie Promotor: Dr. Frederik De Buck 2016-2017 Dexmedetomidine Hoogselectieve 2-agonist Chemisch gerelateerd
Nadere informatieIs geboren worden pijnlijk? Is geboren worden pijnlijk? Is geboren worden pijnlijk? Pijn bij pasgeborenen en de gevolgen voor het latere leven
Pijn bij pasgeborenen en de gevolgen voor het latere leven Richard van Lingen has nothing to disclose It is easier to build strong children than to repair broken men Frederick Douglass 700 612 600 500
Nadere informatieChronificatie van postoperatieve pijn
Chronificatie van postoperatieve pijn Dr. Baeyens Malika, ASO Dienst anesthesie 5 december 2017 Wat is pijn? IASP definition (1994) An unpleasant sensory and emotional experience associated with actual
Nadere informatiePijnbehandeling na heup- of knievervangende operatie
Onderzoek Pijnbehandeling na heup- of knievervangende operatie Ingrid M.M. van Haelst, J. (Suzanne) T.H. Bocxe, Bart J. Burger, H. (Jeroen) J. Doodeman, Eric C.G. de Roode, Wilco E. van Genderen Doel Opzet
Nadere informatieOpioiden en medicinale cannabis voor chronische pijn: alle problemen opgelost?? Jan Van Zundert / Anesthesiologie-MPC ZOL
Opioiden en medicinale cannabis voor chronische pijn: alle problemen opgelost?? Jan Van Zundert / Anesthesiologie-MPC ZOL HET MULTIDISCIPLINAIR PIJNCENTRUM HET MULTIDISCIPLINAIR PIJNCENTRUM GLOBAL BURDEN
Nadere informatieMDO september B. J. Snel AIOS anesthesiologie
MDO september 2014 B. J. Snel AIOS anesthesiologie Casus Man, 1955 RvO: SAB obv PICA dissectie embolisatie PICA, EVD Problemen Wisselend EMV / hoge druk Hikken bij (verdenking) Wallenbergsyndroom waarvoor
Nadere informatieBehandeling van doorbraakpijn. Vera Middel 7 november 2012
Behandeling van doorbraakpijn Vera Middel 7 november 2012 Doorbraakpijn Plotselinge optredende (vaak hevige) pijn tegen de achtergrond van chronische pijn: Spontane doorbraakpijn: pijn die geen relatie
Nadere informatieWat gaan we doen. Van LPA 7 naar LPA 8 Verschillen Overeenkomsten. Medicamenten Voor- en nadelen. Pijnstilling in de LPA 8
Wat gaan we doen Pijnstilling in de LPA 8 17 september 2014 Fabian Kooij Anesthesioloog, AMC MMT arts, Lifeliner 1 Van LPA 7 naar LPA 8 Verschillen Overeenkomsten Medicamenten Voor- en nadelen Wat gaat
Nadere informatieAnesthesie voor dagchirurgie
1. Inleiding Anesthesie voor dagchirurgie De laatste jaren is de toename in aantal procedures op ambulante basis enorm. Vroeger was dagchirurgie enkel bedoeld voor eenvoudige ingrepen en gezonde mensen.
Nadere informatieSafety of hydroxyethyl starches. Seminariewerk Idris Ghijselings
Safety of hydroxyethyl starches Seminariewerk Idris Ghijselings 12-04-2013 Outline 1. Structuur en Farmacokinetiek - concentratie - moleculair gewicht - molaire substitutie 2. Farmacodynamiek - volume
Nadere informatieFlash: chemotherapie en allergie
Flash: chemotherapie en allergie Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Opbouw Herkennen/graderen Bij welke producten/wanneer Behandeling Preventie? 2 Herkennen/graderen 3 4 5 6 Allergy 2013 7 Bij welke
Nadere informatieErector spinae plane blok
Erector spinae plane blok Pijnstilling bij (oa.) ribfracturen Casuistiekbespreking IC 12-09-2018 Lianne van de Wetering AIOS Anesthesiologie Vraagstelling Wat is het precies? Hoe werkt het? Hoe prik je
Nadere informatieRemimazolam. S.J.A. van Bilsen
Remimazolam S.J.A. van Bilsen Remimazolam Ontwikkeld door PAION Ultra kort werkende benzodiazepine. Vraag naar veiligheid, diepe sedatie en korte duur (=Soft) Antonik et al. A placebo- and midazolam controlled
Nadere informatieInhalatieanesthetica op IC? MDO-praatje Dionne Miseré ANIOS IC
Inhalatieanesthetica op IC? MDO-praatje 15-01-2018 Dionne Miseré ANIOS IC Casus Patient 56 jaar. Voorgeschiedenis: - COPD GIII - Allergisch astma Dag 1 opname IC; intubatie ivm volledig respiratoir insufficiënt
Nadere informatieCRITICAL APPRAISED TOPIC Schouderluxatie. Merel Trijzelaar Onderwijsdag 6 mei 2014
CRITICAL APPRAISED TOPIC Schouderluxatie Merel Trijzelaar Onderwijsdag 6 mei 2014 INLEIDING 50% van alle gewrichtsluxaties op de SEH 95-97% anterieure luxatie 65% van de ziekenhuizen hebben een protocol
Nadere informatieStudy of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies
Study of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies Vrijdag 5 april 2013 Bram Peeters, Medical Student René Heylen, MD, PhD Guy Wilms, MD, PhD Marc Van de Velde,
Nadere informatieDr. An Teunkens Dienst Anesthesie
Dr. An Teunkens Dienst Anesthesie Aantal procedures Verbetering technieken Economische aspecten PROCEDURES: Duur Postoperatieve zorgen Risico op complicaties PATIËNTEN: Leeftijd ASA score Obesitas- OSAS
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres 2016
Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder
Nadere informatieProfylactische chirurgie bij erfelijke borstkanker. I. Nevelsteen
Profylactische chirurgie bij erfelijke borstkanker I. Nevelsteen Erfelijke belasting 1. Incidentie wereldwijd - België Beleid 2. Borstcentra in België UZ Leuven High risk screening 3. Risico - Analyse
Nadere informatieSignificante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?
Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Dr. L. Dirix Medische Oncologie Behandeling van vaste tumoren Adjuverende therapie Uitgezaaide ziekte Gerandomizeerd onderzoek
Nadere informatieFactsheet Indicator Pijnstilling bij Atraumatische Buikpijn op Spoedeisende Hulp
Factsheet Indicator Pijnstilling bij Atraumatische Buikpijn op Spoedeisende Hulp Samenvatting Achtergrond Pijn is een van de belangrijkste redenen voor patiënten om naar de Spoedeisende Hulp te komen.
Nadere informatieParamedisch OnderzoekCentrum
Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn
Nadere informatieVerslavingsproblematiek
Verslavingsproblematiek Prof dr Carlo Missant Ochtendkrans anesthesie vrijdag 10 08 2012 Verslaving: definitie Addiction Dependence Substance abuse The continued use of mood-altering substances or behaviors
Nadere informatieBent u op zoek naar krachtige en blijvende pijnverlichting bij artrose? hyaluronzuur, gestabiliseerde enkele injectie
Bent u op zoek naar krachtige en blijvende pijnverlichting bij artrose? hyaluronzuur, gestabiliseerde enkele injectie hyaluronzuur, gestabiliseerde enkele injectie WAT IS DUROLANE? DUROLANE is een behandeling
Nadere informatieBepaling toezichtvorm gemeente Stein
Bepaling toezichtvorm 2008-2011 gemeente Stein F i n a n c i e e l v e r d i e p i n g s o n d e r z o e k P r o v i n c i e L i m b u r g, juni 2 0 0 8 V e r d i e p i n g s o n d e r z o e k S t e i
Nadere informatieAfkappunten sedatieprotocol*
Patiënt: Onrustig? Oncomfortabel? Pijn? VAS COMFORT gedragscore VAS < 4 VAS 4 "Geen distress" Afkappunten sedatieprotocol* 6 10 23 30 "Enstige distress" COMFORT gedragschaal "Grijs gebied" (11-22) Beslist
Nadere informatieSlaapapneu: anesthetica 1339
Slaapapneu: anesthetica 1339 Verklaring gebruikte begrippen: OSA = obstructief slaapapneu, CSA: centraal slaapapneu, Asfyxie = apneu met daarmee gepaard gaande hypoxie en hypercapnie (te hoog CO 2-gehalte
Nadere informatiePerifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014
Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014 Vraag Maskeert een perifere zenuwblokkade het optreden van
Nadere informatieACUTE PIJN: POSTOPERATIEVE SETTING SARAH MARTENS VERPLEEGKUNDIGE/VROEDVROUW GOPR
ACUTE PIJN: POSTOPERATIEVE SETTING SARAH MARTENS VERPLEEGKUNDIGE/VROEDVROUW GOPR POSTOPERATIEVE PIJN = ACUTE PIJN RECENT ONTSTAAN MEESTAL VAN KORTE DUUR AANWIJSBAAR TIJDSTIP CAUSAAL VERBAND MET LETSEL
Nadere informatieEchogeleide chirurgie voor mammacarcinoom
Echogeleide chirurgie voor mammacarcinoom Een prospectief gerandomiseerd onderzoek N.M.A. Krekel M.H. Haloua M.P. van den Tol S. Meijer Chirurgische oncologie VU Universitair Medisch Centrum Incidentie
Nadere informatieRanglijst woongebied land van matena 1 januari 2019
Toelichting Ranglijst woongebied land van matena 1 januari 2019 Hieronder treft u de geanonimiseerde ranglijst per 1 januari 2019 aan voor het woongebied van Land van Matena. Het betreft een momentopname.
Nadere informatiePostoperatieve misselijkheid en braken
DISCLAIMER Protocollen geven aan hoe lokaal uitvoering wordt gegeven aan beroepskaders, -normen, standpunten en richtlijnen. Protocollen worden lokaal/plaatselijk vastgesteld, rekening houdend met de typische
Nadere informatieIntraoperative awareness: is there need for monithoring of depth of anesthesia? Katelijne Buyck Dr. S. Devroe
Intraoperative awareness: is there need for monithoring of depth of anesthesia? Katelijne Buyck Dr. S. Devroe 1. Incidentie N Design Incidentie Sandin et al. 2000 11,785 Prospectief 0,16% Sebel et al.
Nadere informatieAnatomie. Voorste oogkamer lens achterste oogkamer Corpus vitreum. Sclera cornea Choroidea corpus ciliare iris Retina.
Anatomie Voorste oogkamer lens achterste oogkamer Corpus vitreum Sclera cornea Choroidea corpus ciliare iris Retina Nervus opticus Intraoculaire druk Oculaire perfusie 1. Oogkamervocht 2. Oculair bloedvolume
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 6 april 2007 Farmatec/P 2762283 5 juli 2007
Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE Uw brief van Uw kenmerk Datum 6 april 2007 Farmatec/P 2762283 5 juli 2007 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatieKliniek ViaSana. Zelfstandig Behandelcentrum ZBC Mill November 2013
Kliniek ViaSana Zelfstandig Behandelcentrum ZBC Mill November 2013 Kliniek ViaSana Drs. Huub Jessen Anesthesioloog/pijnspecialist Kliniek ViaSana 2005 2007 : klinische Behandelingen 250 TKP en THP Kliniek
Nadere informatieLumbale spinale stenose: werkzaamheid van (eventueel herhaalde) epidurale infiltraties?
Lumbale spinale stenose: werkzaamheid van (eventueel herhaalde) epidurale infiltraties? Friedly JL, Comstock BA, Turner JA, et al. Long-term effects of repeated injections of local anesthetic with or without
Nadere informatieHuisarts of hometrainer?
Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten
Nadere informatieCOPDnet transmuraal ketenzorgmodel
COPDnet transmuraal ketenzorgmodel integrale zorg in een geïntegreerde zorgketen LAN, Conferentie, 19 januari 2018 dr. A.J. (Alex) van t Hul Uitgangspunten/ aannames: 1. Uitkomsten van zorg voor mensen
Nadere informatieChronificeren van acute postoperatieve pijn
University Hospitals Ghent Chronificeren van acute postoperatieve pijn een onderschat probleem? Patrick Wouters Anesthesie & Perioperatieve Geneeskunde Ugent UZ Gent Terminologie! Chronification! When
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieMorgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient
Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam Guiness Book of Records Maart
Nadere informatieRobot geassisteerde slokdarm chirurgie. Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6
Robot geassisteerde slokdarm chirurgie Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6 P.C.vandersluis-2@umcutrecht.nl Slokdarmkanker Jaarlijks: +/- 2000 nieuwe diagnoses Incidentie: 6% toename
Nadere informatieHerziene richtlijn postoperatieve. Wat is nieuw?
Herziene richtlijn postoperatieve pijnbehandeling Wat is nieuw? Rianne van Boekel Verpleegkundig pijnconsulent, epidemioloog io en promovenda Bestuurslid V&VN PV, coördinator opleiding pijnconsulent HAN
Nadere informatieBD Insyte Autoguard BC
MET BLOEDCONTROLETECHNOLOGIE Maakt veiligheid nog veiliger voor u Het is bewezen dat BD Insyte Autoguard BC het risico op blootstelling aan bloed vermindert 1 De gezondheidsindustrie heeft al veel inspanningen
Nadere informatieDiep blok waarom eigenlijk?
Diep blok waarom eigenlijk? Bart Torensma Klinisch epidemioloog (Drs/ PhD.c) Anesthesie ass 11 oktober 2016 Nederlandse OK dagen Introductie De slappe feitjes: Incidentie van post-operatieve rest curarisatie
Nadere informatieHemodynamische effecten van thoracale paravertebrale blokkade. Valerie Dekoninck Dr. G. Poortmans
Hemodynamische effecten van thoracale paravertebrale blokkade Valerie Dekoninck Dr. G. Poortmans Hemodynamische effecten van thoracale paravertebrale blokkade Inleiding Thoracale epidurale blokkade Thoracale
Nadere informatieGabapentin and Pregabalin: Are they Useful in a Multimodal Postoperative Pain Protocol? Promotor: Dr. A. Teunkens Thibault Baert
Gabapentin and Pregabalin: Are they Useful in a Multimdal Pstperative Pain Prtcl? Prmtr: Dr. A. Teunkens Thibault Baert 1) Gabapentinïden Gabapentinïden: (gabapentine, pregabaline, gabapentine enacarbil,
Nadere informatiewake up, light sleeper or sleep tight Nardo J.M. van der Meer Anesthesioloog-Intensivist Amphia ziekenhuis Breda en Oosterhout
wake up, light sleeper or sleep tight Nardo J.M. van der Meer Anesthesioloog-Intensivist Amphia ziekenhuis Breda en Oosterhout bvandermeer@amphia.nl Onderzoek wijst uit dat na 15 minuten de aandacht al
Nadere informatieChronificatie van pijn. ZOL 8 maart 2018, Dr Hens C., Jessa ziekenhuis Hasselt
Chronificatie van pijn ZOL 8 maart 2018, Dr Hens C., Jessa ziekenhuis Hasselt Inhoud: 1. Definitie en mechanisme 2. Incidentie 3. Risicofactoren 4. Preventie en behandeling 5. Rol van (pijn)verpleegkundigen
Nadere informatieAnesthesie voor dagchirurgie
Anesthesie voor dagchirurgie 1. Inleiding De laatste jaren is de toename in aantal procedures op ambulante basis enorm. Vroeger was dagchirurgie enkel bedoeld voor eenvoudige ingrepen en gezonde mensen.
Nadere informatiePA 9623PB 9623PC 9623PE 9623PG 9623PH 9623PJ 9623PK 9623TH PA 9624PB
1 9616 9616TC 9616TH 9616TM 9617 9617AA 9617AN 9617AR 9617AT 9617AV 9617TB 9617TC 9618 9618PA 9618PB 9618PC 9618PD 9618PE 9618PG 9618PH 9619 9619PA 9619PD 9619PL 9619PM 9619PR 9619PS 9619PT 9619TA 9619TB
Nadere informatieDoel Dit protocol heeft als doel een eenduidige werkwijze te beschrijven voor toepassen van sedatie, anxiolyse en analgesie door middel van Dexdor
Pagina 1 van 5 Auteur Dr. Birsak Intensivist Beoordelaar B. Dellen Intensivist Beoordelaar S. Blind Apotheker Beoordelaar Protocollencommissie IC/CCU IC/CCU verpleegkundigen Autorisator A. Borst Bedrijfsleider
Nadere informatiePerioperatief recombinant humaan erythropoïetine: nut en praktische haalbaarheid. Mathias Van Tornout Dr. L. Veeckman
Perioperatief recombinant humaan erythropoïetine: nut en praktische haalbaarheid. Mathias Van Tornout Dr. L. Veeckman Rationale Korte inhoud Verscheidene strategieën Ideale dosis Complicaties De ideale
Nadere informatiePitfalls in Oncologische Pijnbehandeling
Pitfalls in Oncologische Pijnbehandeling R.L van Leersum Anesthesioloog / Pijnbehandelaar Bronovo Ziekenhuis Indeling Inleiding Doorbraakpijn Bijwerkingen Opioïden Hyperalgesie Multimodale Aanpak Farmacotherapie
Nadere informatieNimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019
Nimodipine Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Inleiding, profylaxe van vasospasmen SAB à nimodipine CABG met art revascularisatie à diltiazem Amlodipine, nifedipine, nicardipine? Nimodipine Calciumantagonist
Nadere informatieBoodschap. Inleiding. Analgesie bij Trauma Klassieke producten WHO pijnladder. Atypische (ketalar lachgas) Loco-regionale technieken
Analgesie bij Trauma Philippe Vets Spoedgevallen Intensieve Zorgen ZNA Middelheim Boodschap WHO ladder als basis Product-kennis Modificeer in functie van: Ernst pijn Acute karakter Plaats van toediening
Nadere informatieDe patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties
De patiënt als helpende hand in de strijd tegen infecties Postoperatieve wondinfecties? Hoe groot is het gevaar? 1 op 20 operaties leidt tot een postoperatieve wondinfecties Staphylococus aureus is de
Nadere informatieSamenvatting. Psoas compartiment nervus ischiadicus blokkade voor. prothetische heup chirurgie. Klinische effectiviteit versus ongewenste bijwerkingen
Psoas compartiment nervus ischiadicus blokkade voor prothetische heup chirurgie Klinische effectiviteit versus ongewenste bijwerkingen In dit proefschrift presenteren wij een risk / benefit analyse van
Nadere informatie