Herziene richtlijn postoperatieve. Wat is nieuw?
|
|
- Tobias de Koning
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Herziene richtlijn postoperatieve pijnbehandeling Wat is nieuw? Rianne van Boekel Verpleegkundig pijnconsulent, epidemioloog io en promovenda Bestuurslid V&VN PV, coördinator opleiding pijnconsulent HAN
2 Deelnemende verenigingen Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (M. Hollmann, D. vd Werff) Nederlandse Orthopaedische Vereniging (H. Verburg) Nederlandse Vereniging van Anesthesie Medewerkers (P. Ruikes) Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (I. van Haelst) Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (M. van Berge Henegouwen) Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (S. Verbrugge) Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (D. Tibboel) Nederlandse Vereniging voor Thoraxchirurgie (A. Tjon) Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland afdeling Pijnverpleegkundigen (R. van Boekel)
3 Inhoud Doel richtlijn Predictie van pijn Organisatie van pijnbehandeling Behandeling van pijn Postoperatieve misselijkheid en braken En nu de pijnconsulent!
4 Doel van de nieuwe richtlijn Organisatie Wie? Ontwikkeling Wat? Toedieningsvormen Welke? Kinderen Misselijkheid en braken Kosteneffectiviteit
5 Voorspellende factoren voor postoperatieve pijn, Ip et al., (2009) ASA= American society of anesthesiologists status; BMI=body mass index; zwarte kolommen= aantal studies met significante correlaties; witte kolommen= aantal studie met tegenstrijdige correlaties
6 Janssen et al. (2008)
7 Acute Pijn Service Verpleegkundige, Operateur & Anesthesioloog APS Pijn & ligduur APS kosteneffectief? Verpleegkundige centraal, pijnconsulent als implementator en coördinator Scholing, patientenvoorlichting, pijnregistratie, pijnbehandeling, evaluatie Stadler 2004, Story 2006, Counsell 2008, Lee et al 2007, Pöpping 2008, NVZ 2010
8 Organis atie van pos toperatieve pijnbehandeling Voorwaarden voor succes Uitvoeringvoorschrift eenvoudig helder algoritme titratie op effect binnen de randvoorwaarden voor veiligheid bij de individuele patiënt uitvoering Behandelend, snijdend specialist Effect & Veiligheid drie maal per dag pijnmeting en pijnregistratie middels NRS bij uitingsbeperking patiënt aangepast pijnmeetinstrument gebruiken pijnprotocol: gestandaardiseerde pijnbehandelmethoden toepassen o met specifieke randvoorwaarden per methode o afgestemd op kennis en kunde van de afdelingsverpleegkundigen o dosering met inachtneming van de farmacologische eigenschappen (zoals oplaaddosis, rescuemedicatie, onderhoudsdosering). o combinatie van analgetica met verschillende werkingsmechanismen verpleegkundige behandelend anesthesioloog patiënt implementatie Voorwaarden voor succes maak gebruik van de bestaande organisatiestructuur. zorg voor een duidelijk protocol stel indien nodig een implementatieco ördinator aan (bij voorkeur een pijnconsulent) stem voortdurend af tussen beleid en uitvoering. zorg voor continue scholing t.a.v.: - basiskennis - attitude - pijnscore en sedatiescore - behandeling volgens protocol zorg voor consequente doorgevoerde patiëntenvoorlichting ev aluatie afspraken over: doel van de behandeling beleid hoe tot dat doel te komen taakverantwoordelijkheden taakbevoegdheden beleid door: verpleegkundige-, snijdende- en anesthesiologische discipline
9 Pijnbehandeling Medicamenteus Niet medicamenteus: Zinvol om comfort van patiënt te verhogen Muziek, ontspanning, instructie
10 Multimodal approach to pain management 8
11 Pre-per en postoperatief De werkgroep adviseert een multimodale preventieve langdurige pijnbehandeling gedurende de gehele peri-operatieve periode met waar nodig een combinatie van opioïden en niet-opioïde analgetica en perifere en neuraxiaal werkzame locale anesthetica die op zoveel mogelijk verschillende niveaus van de pijnbanen aangrijpen.
12
13 Non-Opioide Analgetica Paracetamol Metamizol Gabapentin Pregabalin NSAIDS Cox-2 inhibitors Ketamine Clonidine
14 Metamizol Wereldwijd een van de meest toegepaste analgetica Centraal & perifere prostaglandine synthese remming? In Nederland diskrediet eerder agranulocytose. Agranulocytose 1: DDD Effectiviteit & Bijwerkingen Plek in CBO Koster et al, Metamizol bij postoperatieve pijnbestrijding. NTVG april;156(14:a4323)
15 NSAIDs 20 30% Opioid Sparend Effect 25% Reductie in Misselijkheid, braken Ileus/Constipatie Hypoxemie Urineretentie And Betere kwaliteit van slaap White PF. Anesth Analg 2002;94:577-85
16 Conclusies NSAID s zijn waardevol in de postoperatieve pijnbehandeling Keuze beperkt en afgewogen (bijwerkingen, contra-indicaties en beschikbare toedieningsvormen) Klassieke NSAID s: risico op GI bijwerkingen start protonpompremmer Cox-2: vergelijkbaar analgetisch effect geen voordeel met renaal- of hartfalen Minder GI bijwerkingen Minder problemen bloedstolling
17 COX 2 CeleCoxib, parecoxib en etoricoxib: Voor patienten met verhoogde kans op GI bijwerkingen, bij operaties die gepaard gaan met een verhoogd bloedverlies of bij patiënten met NSAID sensitief astma.
18 Esketamine Overtuigend aangetoond: Opioid behoefte POMB Bijwerkingen meest effectief preventief als continu low-dose infuus antihyperalgetisch & tolerantie-protectief rescue analgesic bij acute opioid-resistente pijn Hocking GD et al., IASP Clinical Updates 2007
19 Ketamine S S-ketamine verlaagt in lage antihyperalgetische dosering de postoperatieve morfinebehoefte en vermindert daardoor postoperatief braken en misselijkheid. Bijwerkingen van perioperatief gebruik, zoals hallucinaties, komen voor en kunnen leiden tot de noodzaak van verlagen of stoppen van de toediening. Ketamine vermindert perioperatieve hyperalgesie en reduceert mogelijk de incidentie van chronisch postchirurgische pijn. De werkgroep adviseert: een intraveneuze bolus voor de incisie te combineren met een infuus tijdens en/of na de ingreep tot maximaal 48 uur postoperatief.
20 Bij: Grote ingrepen met verwacht veel pijn/inflammatie en/of verwachte ontwikkeling chronische pijn Zoals: Grote abdominele Chirurgie Mastectomieën IBD (M. Crohn. Colitis ulcerosa) En bij: onvoldoende pijnbestrijding met opioiden
21 Praktisch Indicatie (1): Start S(+)-ketanest vóór incisie bolus: 0.25 mg/kg continu: mg/kg/h Postoperatief: 0.1 mg/kg/h tot 48 h post-op in combinatie met PCA-opiaat Indicatie (2): Iv bolus 0.1 mg/kg als nodig 2x herhalen En/of Continu: 0.1 mg/kg/h in combinatie met PCA-opiaat
22 Clonidine Het is aannemelijk dat systemisch toegediend clonidine een analgetisch effect heeft in de postoperatieve setting. Bij onvoldoende pijnstillend effect van meer traditionele pijnmedicatie in de postoperatieve periode kan clonidine als additivum worden overwogen. Wegens de significante verhoging van de incidentie van hypotensie, bradycardie en sedatie, kan het continue toedienen van clonidine slechts plaatsvinden onder continue bewaking en niet op de verpleegafdeling. Bernard et al. 1991; De Kock et al. 1992
23 Gabapentin en pregabaline Gabapentin en pregabalin lijken effectief in het bestrijden van acute postoperatieve pijn maar zijn van beperkte klinische waarde ten opzichte van de meer gebruikelijke postoperatieve analgetica. Preoperatief toegediend gabapentin en pregabalin lijken effectief in het voorkomen van de incidentie van chronische postoperatieve pijn. Overweging: Pregabalin bij patiënten met chronische postoperatieve pijn die niet in aanmerking komen voor clonidine of ketamine in het kader van een multimodaal pijnbeleid of als ultimum refugium bij patienten bij wie de pijn niet op een andere manier te bestrijden is. Straube et al. 2010; Zhang et al. 2011; Clark et al., 2012
24 Opioiden Morfine Methadon Oxycodone Fentanyl Patch Buprenorphine Tramadol
25 Opioiden De werkgroep is van mening dat de transdermale, subcutane en intramusculaire toediening van opioïden niet de voorkeur geniet. Oraal toegediende opioïden hebben in de direct postoperatieve fase niet de voorkeur. Indien de orale route te gebruiken zijn morfine en oxycodon een mogelijkheid. Bij gebruik van orale opioïden zijn afspraken over snelwerkende rescue-medicatie aan te raden. De werkgroep is van mening dat, waar mogelijk, voor de intraveneuze toedieningswijze van opioïden gekozen moet worden (getitreerd opladen tot gewenst analgetisch effect). Dit geldt zeker voor de verkoeverkamer. Voor andere afdelingen kunnen andere overwegingen, zoals het ontbreken van continue bewaking en veiligheidsaspecten, doen besluiten tot een andere toedieningweg. De werkgroep is van mening dat er, op indicatie, voor de intrathecale toediening van zeer lage doses morfine (< 0,3 mg) een plaats is in de postoperatieve pijnbehandeling.
26
27 Epidurale pijnbehandeling De werkgroep is van mening dat de beslissing om een epidurale techniek te kiezen bij een patiënt met een relatieve contra-indicatie dient te geschieden op basis van de balans tussen enerzijds het mogelijke voordeel van de epidurale pijnbehandeling en anderzijds het risico van de epidurale techniek bij de individuele patiënt. Hierbij is expliciete toestemming van de patiënt noodzakelijk. Epiduraal geeft goede pijnstilling, maar er zijn ook risico s aan verbonden. Goede afweging is noodzakelijk!
28 Epidurale pijnbehandeling geen effect op peri-operatieve mortaliteit. geen cardiaal beschermend effect. Effecten op de incidentie van pulmonale complicaties zijn tegenstrijdig. De incidentie van postoperatieve ileus wordt verminderd door de epidurale of systemische toediening van lokaal anesthetica bij patiënten die abdominale chirurgie ondergaan. Het effect van de toevoeging van (epidurale) opioïden aan lokaal anesthetica op de gastro-intestinale functie is onbekend. een zeer goede pijnstilling geeft met minimale impact op cognitieve functies en neven effecten zoals misselijkheid en braken. geen bewijs voor een beter postoperatief herstel in het algemeen ten opzichte van optimale multimodale systemische pijnbestrijding.
29 Locoregionale pijnbehandeling Voor langdurende pijnbehandeling bij bepaalde ingrepen in de dagchirurgie kunnen perifere blokkades toegepast worden, mits duidelijke postoperatieve instructies worden gegeven bij ontslag. Bij pijnlijke ingrepen en bij patiënten die veel pijn ervaren preoperatief, kan de toepassing van continue regionale zenuwblokkades aanbevolen worden. Dus indien mogelijk: toepassen!! Stollingsrichtlijnen mogelijk conform epiduralen: nog discussie.
30 LIA Locale Infiltratie Analgesie : bij de implantatie van een Totale Knie Arthroplastiek. Praktijk: Infiltratie met 150 ml ropivacaine 2mg/ml met 1,5 ml adrenaline 1 mg/ml intra-operatief van het posterieure kapsel (50 ml), het anterieure kapsel (50 ml), en de subcutis (50 ml) is thans een gebruikelijke dosering. Kehlet et al. 2011
31 Risico factoren voor POMB Groep Patient afhankelijk Risicofactor Vrouwelijk geslacht Eerder POMB Reisziekte Niet-roker Anesthesie afhankelijk Dampvormige anesthetica Duur van anesthesie Lachgas Intra- en postoperatieve opioïd toediening Gebruik van neostigmine Koivuranta 1997, Apfel 1999
32 Preventie POMB Metoclopramide in de gebruikelijke doseringen intraveneus (0,1 tot 0,5 mg/kg) heeft geen klinisch effect op misselijkheid en slechts een zeer beperkt effect op braken. Profylactisch middel bij POMB: Droperidol in lage doseringen (0,625mg tot 1,25 mg) Een eenmalige profylactische toediening van dexamethason tot 8 mg 5-HT3 receptor antagonisten Liefst in combinatie! Henzi et al. 1999; Bolton et al. 2007; Carlisle et al., 2006
33 Behandeling POMB Voor de behandeling van POMB worden dexamethason, droperidol en 5- HT 3 antagonisten geadviseerd. Metoclopramide is het minst effectief. Combinatietherapie is het meest effectief. Als behandeling als eerste een middel geven dat nog niet als profylaxe is gegeven. Kovac, 2000; Gan et al., 2007c; Eberhardt et al., 2006; Kazemi-Kjellberg et al., 2001; Rusch et al., 2007
34 En dan nu de pijnconsulent Een nieuwe richtlijn! Kansen en uitdagingen!!
35 Organis atie van pos toperatieve pijnbehandeling Voorwaarden voor succes Uitvoeringvoorschrift eenvoudig helder algoritme titratie op effect binnen de randvoorwaarden voor veiligheid bij de individuele patiënt uitvoering Behandelend, snijdend specialist Effect & Veiligheid drie maal per dag pijnmeting en pijnregistratie middels NRS bij uitingsbeperking patiënt aangepast pijnmeetinstrument gebruiken pijnprotocol: gestandaardiseerde pijnbehandelmethoden toepassen o met specifieke randvoorwaarden per methode o afgestemd op kennis en kunde van de afdelingsverpleegkundigen o dosering met inachtneming van de farmacologische eigenschappen (zoals oplaaddosis, rescuemedicatie, onderhoudsdosering). o combinatie van analgetica met verschillende werkingsmechanismen verpleegkundige behandelend anesthesioloog patiënt implementatie Voorwaarden voor succes maak gebruik van de bestaande organisatiestructuur. zorg voor een duidelijk protocol stel indien nodig een implementatieco ördinator aan (bij voorkeur een pijnconsulent) stem voortdurend af tussen beleid en uitvoering. zorg voor continue scholing t.a.v.: - basiskennis - attitude - pijnscore en sedatiescore - behandeling volgens protocol zorg voor consequente doorgevoerde patiëntenvoorlichting ev aluatie afspraken over: doel van de behandeling beleid hoe tot dat doel te komen taakverantwoordelijkheden taakbevoegdheden beleid door: verpleegkundige-, snijdende- en anesthesiologische discipline
36 Dank u voor de aandacht!
Herziene richtlijn Postoperatieve pijn
Richtlijnen Herziene richtlijn Postoperatieve pijn Peter L. Houweling, Marja L. Molag, Rianne L.M. van Boekel, Serge J.C. Verbrugge, Ingrid M.M. van Haelst en Markus W. Hollmann* Op initiatief van de Nederlandse
Nadere informatieHier lees je hoe de anesthesie doet wat jij wilt. N.T. van Dasselaar
Hier lees je hoe de anesthesie doet wat jij wilt N.T. van Dasselaar Take home message "Soms moet eriets gebeuren voordat er iets gebeurt." More mistakes in medicine are made by those who do not care,
Nadere informatieJuridische aspecten postoperatieve zorg, Postoperatieve pijnbehandeling, Nieuwe technieken. G.M. Woerlee, Anesthesioloog
Juridische aspecten postoperatieve zorg, Postoperatieve pijnbehandeling, Nieuwe technieken G.M. Woerlee, Anesthesioloog NIEUWERE ANESTHESIE TECHNIEKEN?? POSTOPERATIEVE PIJN VERMINDERING Lokale anesthetica
Nadere informatieAnesthesie Gelrebreed
Trefwoord Pijnbestrijding Epidurale pijnbestrijding PCA (Patiënt Controlled Analgesia) PCA pomp (Numeric Rating Scale) Sedatiescore Bestemd voor Verpleegkundigen van de verpleegafdelingen waar patiënten
Nadere informatieMethadon... als pijnstiller?
Methadon... als pijnstiller? Amon Heijne AIOS anesthesiologie Imago probleem Ook iets voor de OK? Inhoud Waar of niet waar? Historisch perspectief Wat gebeurt er in het lichaam met methadon? Waarom zouden
Nadere informatieSamenvatting. Psoas compartiment nervus ischiadicus blokkade voor. prothetische heup chirurgie. Klinische effectiviteit versus ongewenste bijwerkingen
Psoas compartiment nervus ischiadicus blokkade voor prothetische heup chirurgie Klinische effectiviteit versus ongewenste bijwerkingen In dit proefschrift presenteren wij een risk / benefit analyse van
Nadere informatiePitfalls in Oncologische Pijnbehandeling
Pitfalls in Oncologische Pijnbehandeling R.L van Leersum Anesthesioloog / Pijnbehandelaar Bronovo Ziekenhuis Indeling Inleiding Doorbraakpijn Bijwerkingen Opioïden Hyperalgesie Multimodale Aanpak Farmacotherapie
Nadere informatieRapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Xeijsbouts@fzr.nl Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal
Rapid Recovery Anesthesiologische mogelijkheden Original in the Royal College of Surgeons of England, London. 18th Century Surgery October 17, 1846: First public demonstration of the use of ether in anesthesia
Nadere informatiePijnbestrijding na een Operatie
Laurentius Ziekenhuis - afd. anesthesiologie/pijnbestrijding 23 maart 2007 Deze informatie is bestemd voor patiënten die in aanmerking komen voor Pijnbestrijding na een Operatie www.pijnpolikliniek.info
Nadere informatieAcute pijntherapie voor de geriatrische patiënt
Acute pijntherapie voor de geriatrische patiënt Jona Houthuys promotor: Dr. Gert Poortmans Pijn bij de geriatrische patiënt Prevalentie Evaluatie van pijn Complicaties van pijn vertraagd herstel verminderde
Nadere informatie5. Standpunt van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie ten aanzien van de Basisset Prestatieindicatoren
1. Pijnmetingen bij postoperatieve patiënten 2. Externe verantwoording In het kader van de Kwaliteitswet Zorginstellingen leggen zorginstellingen en zorgverleners verantwoording af over de geleverde kwaliteit.
Nadere informatieMarijse Koelewijn huisarts
PIJN Marijse Koelewijn huisarts Je hoeft tegenwoordig toch geen pijn meer te lijden Moeilijk behandelbare pijn Om welke pijnen gaat het? Welke therapeutische mogelijkheden zijn er? Opzet workshop: Korte
Nadere informatiePijn op de SEH. Drs. A.C.M. Schmidt, SEH-arts KNMG
Pijn op de SEH Drs. A.C.M. Schmidt, SEH-arts KNMG Inleiding Pijn is één van de meest voorkomende redenen van een bezoek aan de Spoedeisende Hulp Tussen 50- en 80% van de patiënten op de SEH heeft matig
Nadere informatieFarmacotherapeutische toelichting Pijnbestrijding gaat in het algemeen volgens het WHO-stappenplan.
1 Pijn 1.1 Pijnbehandeling algemeen Pijn vermindert veelal door behandeling van de onderliggende aandoening. Ondersteuning met analgetica zal niettemin vaak nodig zijn. Bij een aantal aandoeningen is symptomatische
Nadere informatiePijnbestrijding na de operatie
Pijnbestrijding na de operatie Anesthesie alle aandacht Pijnbestrijding na de operatie U wordt binnenkort geopereerd in het Westfriesgasthuis. Het is belangrijk dat u na de operatie zo min mogelijk last
Nadere informatieRichtlijn Postoperatieve pijn
Richtlijn Postoperatieve pijn INITIATIEF Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) IN SAMENWERKING MET Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) Nederlandse Vereniging van Anesthesie Medewerkers
Nadere informatiepostoperatieve pijnstilling bijscholingsdag heelkunde 16 oktober 2014 drg. De Clerck anesthesie pijncentrum
postoperatieve pijnstilling bijscholingsdag heelkunde 16 oktober 2014 drg. De Clerck anesthesie pijncentrum inhoud 1. pijnmeting- en registratie 2. postoperatiefpijnprotocol 3. postoperatievepijnmedicatie
Nadere informatieAfkappunten sedatieprotocol*
Patiënt: Onrustig? Oncomfortabel? Pijn? VAS COMFORT gedragscore VAS < 4 VAS 4 "Geen distress" Afkappunten sedatieprotocol* 6 10 23 30 "Enstige distress" COMFORT gedragschaal "Grijs gebied" (11-22) Beslist
Nadere informatieAcute pijn bij volwassenen. Dr. Markus Klimek, D.E.A.A., E.D.I.C. Plaatsverv. Afdelingshoofd / Plaatsverv. Opleider
Acute pijn bij volwassenen Dr. Markus Klimek, D.E.A.A., E.D.I.C. Plaatsverv. Afdelingshoofd / Plaatsverv. Opleider Acute pijn - geen probleem? De zorgvragen bij acute pijn: Waarom heb ik die pijn? Hoe
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling. Vincent Baartmans 5 e jaars AIOS Anesthesiologie / Fellow IC LUMC LEIDEN
Pijn en pijnbehandeling Vincent Baartmans 5 e jaars AIOS Anesthesiologie / Fellow IC LUMC LEIDEN Inhoud - Casus - Wat is pijn? - Classificatie - Waarom pijn? - Hoe ontstaat het? - Waarom behandelen? -
Nadere informatieProtocol Medicamenteuze pijnbestrijding bij oncologische patiënten Reikwijdte MST-breed Datum:
Versie: Medisch Spectrum Twente 1.0 Soort Document Titel Status: Vastgesteld Protocol Medicamenteuze pijnbestrijding bij oncologische patiënten Reikwijdte MST-breed Datum: 06-02-2012 Pagina 1 van 5 Code:
Nadere informatiePijn na tonsillectomie
Pijn na tonsillectomie Retrospectieve studie Dr. An Teunkens Katrien Cootjans Overzicht 1. Tonsillectomie 2. Tramadol 3. Opzet studie 4. Resultaten Tonsillectomie met/zonder adenotomie Dagziekenhuis Zeer
Nadere informatieFarmacotherapeutische toelichting Pijnbestrijding gaat in het algemeen volgens het WHO-stappenplan.
1 Pijn 1.1 Pijnbehandeling algemeen Pijn vermindert veelal door behandeling van de onderliggende aandoening. Ondersteuning met analgetica zal niettemin vaak nodig zijn. Bij een aantal aandoeningen is symptomatische
Nadere informatieProgramma. Doorbraakpijn Vera Middel, apotheker. Casuïstiek Onno van der Velde, huisarts
Programma Prevalentie pijn in de palliatieve fase Stappenplan medicamenteuze behandeling Samenwerkingsafspraak meten en registreren van pijn Marlie Spijkers, kaderarts palliatieve zorg specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatieEnkele vragen als opwarmer: II. Enkele vragen als opwarmer: I. Enkele vragen als opwarmer: IV. Enkele vragen als opwarmer: III
De richtlijn pijn bij patiënten met kanker. K.Vissers, K. Besse. R. van Dongen Academisch centrum voor pijn- en palliatieve geneeskunde. UMC St Radboud, Nijmegen Enkele vragen als opwarmer: I Acute pijn
Nadere informatieAnesthesie en Ouderen
Dr B T Veering Afd Anesthesiologie LEIDS UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM Rembrandt 1606-1669 1890 2005 I. Inleiding II. Peri-operatief risico III. Intraoperatief IV. Postoperatieve periode verkoeverkamer
Nadere informatiePijnbestrijding na uw operatie
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: kwaliteit@jessazh.be Tel: 011 30 81 11 Pijnbestrijding na uw operatie Het APS-team Jessa Ziekenhuis
Nadere informatiePijnmedicatie bij acute en chronische pijn In mond, hoofd en aangezicht Denise van Diermen, arts
Pijnmedicatie bij acute en chronische pijn In mond, hoofd en aangezicht Denise van Diermen, arts 1 Pijn.. Wat doet U als U pijn heeft? 2 3 Wat doet u als uw patiënt pijn heeft? 4 Antibiotica ongeschikt
Nadere informatieEen ieder betrokken bij de toediening van remifentanil PCA (arts en klinisch verloskundige) is opgeleid en heeft kennis van:
DISCLAIMER Protocollen geven aan hoe lokaal uitvoering wordt gegeven aan beroepskaders, -normen, standpunten en richtlijnen. Protocollen worden lokaal/plaatselijk vastgesteld, rekening houdend met de typische
Nadere informatiePijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase
Pijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase JOS KITZEN, ONCOLOOG COBIE VAN BEUZEKOM,VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST Inhoud van de presentatie Even voorstellen Definitie palliatieve zorg Definitie pijn Hoe
Nadere informatie9 Pijnbestrijding. 9.1 Medicamenteus stappenschema
9 Pijnbestrijding Het meten van de pijn bij kinderen in de kliniek of op de poli dient onderdeel te zijn van de standaard zorg. Pijn wordt gemeten met een gestandardiseerde scoringslijst. 0-2 jaar comfort
Nadere informatieDit pijnprotocol is gebaseerd op de richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker 1
Dit pijnprotocol is gebaseerd op de richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker 1 Algemeen Afnemen pijnscore: De ernst van de pijn (pijnintensiteit) is een aspect van de pijn
Nadere informatieACUTE PIJN: POSTOPERATIEVE SETTING SARAH MARTENS VERPLEEGKUNDIGE/VROEDVROUW GOPR
ACUTE PIJN: POSTOPERATIEVE SETTING SARAH MARTENS VERPLEEGKUNDIGE/VROEDVROUW GOPR POSTOPERATIEVE PIJN = ACUTE PIJN RECENT ONTSTAAN MEESTAL VAN KORTE DUUR AANWIJSBAAR TIJDSTIP CAUSAAL VERBAND MET LETSEL
Nadere informatieDelier na cardiochirurgie Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie
Delier na cardiochirurgie 03-08-2017 Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie Epidemiologie Incidentie 5-55% Meestal eerste uiting tussen dag 1-3 postoperatief O Neal et al Can J Anesth 2017, Cereghetti et
Nadere informatiePIJN in de palliatieve fase
PIJN in de palliatieve fase Themabijeenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Eemland 9 april 2013 Palliatie Team Midden Nederland Anne Mieke Karsch, anesthesioloog-pijnspecialist UMC Utrecht Laetitia Schillemans,
Nadere informatieAcute Pijn. Dr. Thibaut Vanneste, Anesthesie
Acute Pijn Dr. Thibaut Vanneste, Anesthesie Postoperatieve pijn = Acute pijn Pijn die recent is ontstaan en waarschijnlijk een beperkte duur heeft, meestal is er een aanwijsbaar tijdstip van aanvang en
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling
Pijn en pijnbehandeling Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Het pijnteam... 1 3 Pijn beschrijven... 1 4 Wisseling in pijn... 2 5 Pijnregistratie... 2 6 Pijnbestrijding... 2 7 Pijnstillers... 3 8 Algemene
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker. Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017
Behandeling van pijn bij kanker Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017 Oorzaken en karakteristieken van kanker pijn Somatische ( nociceptieve ) pijn Opioiden, NSAID, blokkades Viscerale
Nadere informatieBasisbegrippen in de anesthesie tijdens verdiepende stage (groep 2 - startend 8 april 2019):
Basisbegrippen in de anesthesie tijdens verdiepende stage (groep 2 - startend 8 april 2019): Aanpassingen op 19/03/2019 in t groen Aanpassingen op 25/03/2019 in t rood Maandag 8 april leslokaal 1 (1400-1830)
Nadere informatiePijnbehandeling Rondom een orthopedische operatie
Pijnbehandeling Rondom een orthopedische operatie In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een orthopedische operatie. In deze folder leest u waarom het belangrijk is om pijn goed te behandelen.
Nadere informatieTe verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen
Te verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen Doel Adequate pijnbestrijding Stappenplan bij pijnbestrijding (zie
Nadere informatieANESTHESIE TIJDENS LACTATIE
ANESTHESIE TIJDENS LACTATIE Inleiding Borstvoeding is momenteel gouden standaard WHO en AAP bevelen borstvoeding gedurende 6 maanden aan meer en meer moeders die operatie (vb. Sterilisatie-curretage) ondergaan
Nadere informatieFarmacotherapeutische toelichting Pijnbestrijding gaat in het algemeen volgens het WHO-stappenplan.
1 Pijn 1.1 Pijnbehandeling algemeen Pijn vermindert veelal door behandeling van de onderliggende aandoening. Ondersteuning met analgetica zal niettemin vaak nodig zijn. Bij een aantal aandoeningen is symptomatische
Nadere informatieCarla van Soest. Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn
Carla van Soest Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn Definitie Pijn Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en treedt op wanneer de patiënt zegt dat het optreedt. (McCaffery 1989) Pijn en behandeling
Nadere informatieRichtlijn toediening van intranasale medicatie (algemeen) Inleiding
Richtlijn toediening van intranasale medicatie (algemeen) M.F. Kok, SEH-arts KNMG Intranasale toediening is een niet-invasieve, snelle en effectieve manier van medicatietoediening, met name geschikt voor
Nadere informatieNeuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014
Neuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014 Wat is neuropathische pijn? Wat is neuropathische pijn? Neuropathische pijn = pijn die veroorzaakt wordt door een primaire laesie of disfunctie van het perifere
Nadere informatieAnesthesie in dagbehandeling: De nieuwe uitdagingen
Anesthesie in dagbehandeling: De nieuwe uitdagingen Xavier Falières, Anesthesioloog Medisch manager OK, Medisch manager dagbehandeling Albert Schweitzer Ziekenhuis, Dordrecht NVDK congres, Ede 10 november
Nadere informatieWat gaan we doen. Van LPA 7 naar LPA 8 Verschillen Overeenkomsten. Medicamenten Voor- en nadelen. Pijnstilling in de LPA 8
Wat gaan we doen Pijnstilling in de LPA 8 17 september 2014 Fabian Kooij Anesthesioloog, AMC MMT arts, Lifeliner 1 Van LPA 7 naar LPA 8 Verschillen Overeenkomsten Medicamenten Voor- en nadelen Wat gaat
Nadere informatieMedicamenteuze behandeling van pijn bij (oncologische) patiënten
PIJNPROTOCOL VOOR VOLWASSENEN Medicamenteuze behandeling van pijn bij (oncologische) patiënten Inleiding Het afnemen van een pijnanamnese en het bijhouden van pijnscores zijn voorwaarden voor een goede
Nadere informatiePROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN. o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B.
PROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B. MERTENS PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN o PROJECT AZ DELTA o K. VERMEULEN PIJN EN AMPUTATIE Een onafscheidelijk
Nadere informatieInfobrochure. Pijn in het ziekenhuis
Infobrochure Pijn in het ziekenhuis Onbehandelde pijn staat een goede genezing in de weg. Bijt niet op uw tanden, praat over uw pijn! Pijn... een nuttig signaal Acute pijn is een alarmsignaal, een onmiddellijke
Nadere informatiePijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie
Pijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie In deze folder willen wij u informeren over het belang van een goede pijnbehandeling na uw operatie en hoe de pijn na de operatie onder controle
Nadere informatieZonder recept betekent niet zonder effect
Zonder recept betekent niet zonder effect Auteur: M. McCaffery Vertaald/bijgewerkt: P.J.W. Vogelaar Nieuwsbrief: 1999 Pagina: 37-40 Jaargang: 6 Nummer: 5 Toestemming: Illustraties: Bijzonderheden: Kernwoorden:
Nadere informatiePijnbestrijding na de operatie
Anesthesiologie Pijnbestrijding i Pijnbestrijding na de operatie Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen De chirurg heeft, in overleg met u, besloten tot een operatie. Na de operatie kan pijn
Nadere informatiePijnbestrijding na uw operatie met de pijnpomp
I Postoperatieve pijn En het PCA systeem AZ Vesalius Hazelereik 51 3700 Tongeren www.azvesalius.be Tel: 012/396111 Acute Pijn Service. Tel: 012 39 72 64 Anesthesiologen: Dokter H. Vandendriessche Dokter
Nadere informatieDoorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige!
Doorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige! Sylvia Verhage MANP Verpleegkundig specialist intensieve zorg: oncologie & palliatieve zorg Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch Congres V&VN
Nadere informatieAlgoritmes voor sedatie en pijn bij beademde kinderen.
Algoritmes voor sedatie en pijn bij beademde kinderen. IC-Kinderen UMC St Radboud versie februari 2016 L. Bakker / A. Hemelaar / G. Heesen . Blz. 1 2 Waarschuwingen 3 Verpleegkundig Oordeel (VISS) 4 Bepaling
Nadere informatiePijnbestrijding rondom uw operatie
Pijnbestrijding rondom uw operatie U wordt binnenkort voor een operatie opgenomen in Rijnstate. Na een operatie is pijn bijna onvermijdelijk. Het is belangrijk om uw pijnklachten zo goed mogelijk te behandelen.
Nadere informatieANESTHESIOLOGISCHE ZORGVERLENING AAN EN INGREPEN BIJ KINDEREN (2009)
ANESTHESIOLOGISCHE ZORGVERLENING AAN EN INGREPEN BIJ KINDEREN (2009) DEFINITIES A Kind WGBO (bijlage 1): Kinderen tot 12 jaar hebben geen recht te beslissen over medische handelingen die henzelf aangaan.
Nadere informatiePijnregistratie en pijnbehandeling
Pijnregistratie en pijnbehandeling Inleiding Pijn is na een operatie vrijwel onvermijdelijk. Pijn wordt beschouwd als een signaal van weefselbeschadiging. Pijn is enerzijds een signaal dat u rust moet
Nadere informatiePijnbestrijding met de pijnpomp na uw operatie
Pijnbestrijding met de pijnpomp na uw operatie INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD 1. INLEIDING...4 2. VOOR DE OPERATIE...5 3. WAARUIT BESTAAT EEN PCA-SYSTEEM?...5 4. VOORDELEN VAN EEN PCA-SYSTEEM?...5
Nadere informatiePostoperatieve misselijkheid en braken
DISCLAIMER Protocollen geven aan hoe lokaal uitvoering wordt gegeven aan beroepskaders, -normen, standpunten en richtlijnen. Protocollen worden lokaal/plaatselijk vastgesteld, rekening houdend met de typische
Nadere informatieFarmacotherapeutische toelichting Pijnbestrijding gaat in het algemeen volgens het WHO-stappenplan.
1 Pijn 1.1 Pijnbehandeling algemeen Pijn vermindert veelal door behandeling van de onderliggende aandoening. Ondersteuning met analgetica zal niettemin vaak nodig zijn. Bij een aantal aandoeningen is symptomatische
Nadere informatieA) Belang van een optimale antalgische behandeling bij patiënten met brandwonden
Pijnbestrijding Olivier Cuignet, MD Gregory Minguet, MD Jan Muller, MD Kirsten Colpaert, MD I) Definities en begrippen A) Belang van een optimale antalgische behandeling bij patiënten met brandwonden Naast
Nadere informatieSchouder prothesiologie in Dagbehandeling. Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog
Schouder prothesiologie in Dagbehandeling Derk van Kampen, orthopedisch chirurg & epidemioloog Disclosure geen Waarom prothesiologie in dagbehandeling? Omdat wij ons altijd willen verbeteren Waarom prothesiologie
Nadere informatieEFFECTIVITEIT VAN PIJNBEHANDELING BIJ PATIËNTEN MET ACUUT MUSCULOSKELETAAL TRAUMA
EFFECTIVITEIT VAN PIJNBEHANDELING BIJ PATIËNTEN MET ACUUT MUSCULOSKELETAAL TRAUMA Pierik JGJ 1, IJzerman MJ 1, Berben SA 2, Heurman G 1, Gaakeer MI 3, van Vugt AB 4, Doggen CJM 1 1. Universiteit Twente,
Nadere informatieRichtlijn morfine per continue subcutane toediening Doseren van morfine subcutaan bij dyspnoe of pijn
Richtlijn morfine per continue subcutane toediening Doseren van morfine subcutaan bij dyspnoe of pijn Voor uitleg over opiaten bij de behandeling van pijn ga naar Pallialine, ga naar symptomen, pijn, behandeling,
Nadere informatieDexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten. Vrijdagochtendkrans 10/04/2015
Dexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten Vrijdagochtendkrans 10/04/2015 Inhoud Indicaties: 1) Postoperative nausea & vomiting (PONV) preventie 2) Verlengen perifeer zenuwblock 3) Multimodale
Nadere informatiePIJN in de palliatieve fase
1 PIJN in de palliatieve fase Bob Ekdom Anja Flipsen Palliatieteam Midden Nederland (PTMN) 21 nov 2013 Definitie van pijn Pijn is datgene wat een persoon die het ervaart zegt dat het is en is aanwezig
Nadere informatiePutting evidence into practice: Pijn bij kanker. Wendy H. Oldenmenger
Putting evidence into practice: Pijn bij kanker Wendy H. Oldenmenger Cancer pain at the outpatient clinic Incidence of cancer: 2012: 14.000.000 2032: 22.000.000 (expected) Prevalence of cancer-related
Nadere informatieFICB: Fascia Iliaca Compartiment Blok bij heup-/proximale femurfracturen
FICB: Fascia Iliaca Compartiment Blok bij heup-/proximale femurfracturen Leonieke Groot, spoedeisende hulparts i.o. Inhoud Waarom dit praatje? Stukje achtergrond Doelstellingen Studie ontwerp Eindpunten
Nadere informatieInleiding in Pijn Pijnladder
Inleiding in Pijn Pijnladder Patricia Schutte Palliatief en oncologieverpleegkundige 13 november 2018 Definitie pijn Pijn is een onaangename sensorische en emotionele gewaarwording die verband houdt met
Nadere informatieGoed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn!
Goed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn! Jorien Pierik -Minisymposium pijnbestrijding van A tot Z- 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatiePijn bij kanker hoe werkt het en hoe behandel je optimaal. Manon Immerzeel
Pijn bij kanker hoe werkt het en hoe behandel je optimaal Manon Immerzeel 1 Wat is pijn? "een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging
Nadere informatieAnesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon
Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesie en heupfracturen Inleiding Pre-operatieveaandachtspunten Pre-operatiefmanagement Intra-operatief
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL PALLIATIEVE ZORG BIJ ONCOLOGISCHE PATIËNTEN
TRANSMURAAL PROTOCOL PALLIATIEVE ZORG BIJ ONCOLOGISCHE PATIËNTEN Doel Het doel is te zorgen dat kankerpatiënten in de - overgang naar de - pallatieve fase niet tussen wal en schip vallen. Hiertoe worden
Nadere informatieMidazolam. Benzodiazepinen. Volwassenen Intramusculair/subcutaan: onverdund, 5 mg/ml Intraveneus als bolusinjectie: onverdund, 1 mg/ml, de
Midazolam Afleveringsvorm F.T.G. Toedieningsroute Toedieningscategorie Ampul met 5 mg = 5 ml (1 mg/ml) midazolam (als hydrochloride) Ampul met 5 mg = 1 ml, 15 mg = 3 ml en 50 mg = 10 ml (5 mg/ml) midazolam
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane
Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Drs. A.M. Karsch, anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Drs. G. Hesselmann, oncologieverpleegkundige, epidemioloog UMCU Wat is pijn? lichamelijk
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten
Informatiebrochure voor patiënten Spinale pijnbestrijding met poort Inleiding Op het pijncentrum is met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden door middel van een continue toediening van
Nadere informatieDe anesthesioloog en de snijdend specialist zijn tezamen verantwoordelijk voor de preoperatieve zorg.
ANESTHESIOLOGISCHE ZORGVERLENING (2004) PREOPERATIEVE ZORG De anesthesioloog en de snijdend specialist zijn tezamen verantwoordelijk voor de preoperatieve zorg. Doel Het doel van het anesthesiologische
Nadere informatieHet gebruik van morfine en veel voorkomende vragen
Het gebruik van morfine en veel voorkomende vragen Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 0437 Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers (zie tabel) voorgeschreven tegen de pijn. Deze
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL TOLFEDINE 4 % 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Per ml: Werkzaam bestanddeel: Tolfenamzuur 40 mg Hulpstoffen: Benzylalcohol
Nadere informatiePijnstilling. Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp
Pijnstilling Na uw bezoek aan de spoedeisende hulp Uw pijnmedicatie adviesschema: o Paracetamol o. x per dag o Diclofenac o Ibuprofen o Naproxen o Tramadol o. x per dag o OxyContin o OxyNorm o Omeprazol
Nadere informatieAnesthesie en pijnbehandeling. Rondom een operatie
Anesthesie en pijnbehandeling Rondom een operatie Inhoud Inleiding 3 Vormen van anesthesie 3 Wat doet de anesthesioloog 4 Algehele anesthesie 5 Voordelen van algehele anesthesie 5 Nadelen van algehele
Nadere informatieNVA Doelmatigheidsagenda
NVA - Doelmatigheidsagenda 2018 NVA Doelmatigheidsagenda klinisch evaluatieonderzoek 1 INHOUD 1 De NVA en haar kwaliteitsbeleid 2 Aanpak en methodologie 2.1 Inventarisatie van kennishiaten 2.2 Filteren
Nadere informatieAnesthesie voor dagchirurgie
Anesthesie voor dagchirurgie 1. Inleiding De laatste jaren is de toename in aantal procedures op ambulante basis enorm. Vroeger was dagchirurgie enkel bedoeld voor eenvoudige ingrepen en gezonde mensen.
Nadere informatieContinuous Lidocaine Infusion as Adjunctive Analgesia in Intensive Care Unit Patients Comfortprotocol ICU
Continuous Lidocaine Infusion as Adjunctive Analgesia in Intensive Care Unit Patients Comfortprotocol ICU Hugo Touw 14 juli 2017 Met dank voor deel dia s: Kim Smeijsters, AIOS Anesthesiologie VUMC https://www.youtube.com/w
Nadere informatiePijnstilling via de pijnpomp
Infobrochure Pijnstilling via de pijnpomp Patiënt-gecontroleerde pijnbestrijding Anesthesie - Pijntherapie - Intensieve zorgen Tel: 011 826 227 mensen zorgen voor mensen Inleiding Binnenkort ondergaat
Nadere informatie1 Postoperatieve pijn en pijn na trauma
1 Postoperatieve pijn en pijn na trauma Dr. M. van Wijhe 1.1 Oorzaken, symptomen en diagnose De anamnese, aangevuld met lichamelijk onderzoek, zal in het overgrote deel van de pijnklachten op mechanische
Nadere informatiePONV: The big little problem. Dr. Dewinter
PONV: The big little problem Dr. Dewinter PONV Inleiding Definitie Pathofysiologie PONV risicofactoren en prognose systemen Anti-emetica PONV schema PDNV Besluit Inleiding Incidentie van PONV: 25-30% Frequente
Nadere informatieHoofdstuk 8. Samenvatting en conclusies
Hoofdstuk 8 Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies Al vele decennia vormen opioïden de gouden standaard in behandeling van acute en chronische pijn, ondanks de grote hoeveelheid bijwerkingen
Nadere informatieIn Search of the Best Analgesic Solution using Interscalene Block for postop pain after Day-case Shoulder Surgery
In Search of the Best Analgesic Solution using Interscalene Block for postop pain after Day-case Shoulder Surgery Ons probleem Huidige praktijk: ssisb +/- plaatsen catheter met elastomeer pijnpomp (5ml/h)
Nadere informatieHennie Verburg. hverburg@rdgg.nl. Zorggroep FEL Kniegroep RdGG
Hennie Verburg hverburg@rdgg.nl Zorggroep FEL Kniegroep RdGG VAKGROEP ORTHOPEDIE RDGG VAKGROEP ORTHOPEDIE RDGG Dieu Donné Niesten Dieu Donné Niesten Joost van Linge VAKGROEP ORTHOPEDIE RDGG Teamwork!!
Nadere informatieInfobrochure. Pijn bij volwassenen
Infobrochure Pijn bij volwassenen INHOUD Inleiding. 4 1. Wat is pijn. 4 2. Complicaties door pijn. 5 3. Pijn meten. 5 4. Pijn behandelen. 6 4.1 Pijn behandelen met geneesmiddelen. 6 4.2 Locoregionale
Nadere informatiePijnbestrijding na de operatie
Pijnbestrijding na de operatie Maart 2015 Inleiding U wordt binnenkort geopereerd in Alrijne Ziekenhuis Leiderdorp. Het is belangrijk dat u na de operatie zo min mogelijk last heeft van pijn. Als u tijdens
Nadere informatiePIJN BIJ OUDEREN. Prof dr Wouter WA Zuurmond. Vrije Universiteit Medisch Centrum Medisch Directeur Hospice Kuria Amsterdam
PIJN BIJ OUDEREN Prof dr Wouter WA Zuurmond Vrije Universiteit Medisch Centrum Medisch Directeur Hospice Kuria Amsterdam Frequentie van mensen met chronische pijn in de verschillende leeftijdsgroepen %
Nadere informatiePijnbestrijding na een operatie via een epiduraal katheter
Anesthesiologie Pijnbestrijding Pijnbestrijding na een operatie via een epiduraal katheter i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Pijnbestrijding na de operatie Binnenkort wordt u geopereerd. De anesthesioloog
Nadere informatiePijnmeting en behandeling. Na een operatie
Pijnmeting en behandeling Na een operatie Pijn na een operatie kan het genezingsproces nadelig beïnvloeden. Daarom hebben de medisch specialisten en verpleegkundigen van Zuyderland Medisch Centrum afspraken
Nadere informatieAnesthesie voor dagchirurgie
1. Inleiding Anesthesie voor dagchirurgie De laatste jaren is de toename in aantal procedures op ambulante basis enorm. Vroeger was dagchirurgie enkel bedoeld voor eenvoudige ingrepen en gezonde mensen.
Nadere informatieMorgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient
Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam Guiness Book of Records Maart
Nadere informatie