Rapportage bewonersenquête Hollandse Rading. Utrecht, juni 2016 Lévi Smulders Larissa van Es Gina Zoetendaal

Transcriptie

1 Rapportage bewonersenquête Hollandse Rading Utrecht, juni 2016 Lévi Smulders Larissa van Es Gina Zoetendaal

2 Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van Mens De Bilt: 2016, Labyrinth Onderzoek & Advies Bezoekadres Labyrinth: Archimedeslaan BA UTRECHT Postbus GL Utrecht T: (030) E: W: Alle rechten voorbehouden Niets uit deze uitgave mag - door iemand anders dan de opdrachtgever - worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming. 2

3 Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE INLEIDING AANLEIDING DOEL- EN VRAAGSTELLING METHODE EN RESPONS RESULTATEN ENQUÊTE WONEN ZORG & WELZIJN BURENHULP STELLINGEN OVER HOLLANDSCHE RADING EN BELANG AAN VERSCHILLENDE ONDERWERPEN SAMENVATTING

4 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Hollandsche Rading is een dorp van ongeveer 1500 inwoners. Bewoners van Hollandsche Rading hebben samen met de gemeente De Bilt een gebiedsplan ontwikkeld: Samen voor Hollandsche Rading (SVHR) (juni 2015) in het kader van een pilot gebiedsgericht werken. Uitgangspunt daarbij is dat wat er leeft in Hollandsche Rading. Dit is breed geïnventariseerd in het dorp en door bewoners vertaald in (voorgenomen) acties die bijdragen aan het behouden en versterken van het woongenot in de brede betekenis van het woord. In dit kader worden acties ontwikkeld waarbij verbindingen worden gelegd tussen groepen in het dorp en op dorpsoverstijgende schaal met de gemeente, met MENS De Bilt en met andere organisaties. Eén van de acties uit het gebiedsplan is het inventariseren van hulpvragen bij ouderen en daarop actie ondernemen. In het gebiedsplan is daarover opgenomen: Vraag: zijn er onder de ouderen van het dorp vragen, wensen en/of behoeften die door andere bewoners opgepakt kunnen worden? En hoe kan aangesloten worden bij partijen en succesvolle voorbeelden elders? Wat bereiken? Duidelijkheid over vragen, wensen en/of behoeften onder ouderen en de (mogelijke) inzet van andere bewoners uit het dorp. Tevens lessen trekken uit initiatieven elders in de gemeente. Overleg met betrokken partijen om te verkennen of en zo ja inzet in Hollandsche Rading gepleegd kan worden. Hoe te communiceren? Op websites te volgen hoe de vragen worden opgehaald en wat daarmee gebeurt. Hoe achterban/draagvlak organiseren om continuïteit te borgen? Goede resultaten laten zien, met de verwachting dat een goed voorbeeld goed doet volgen. Wat is nodig om te effectueren? Afhankelijk van de uitkomst gesprekken met ouderen. Het idee is dat er behoefte is aan ondersteuning voor ouderen in het dorp en dat dit geleverd kan worden door vrijwilligers uit het eigen dorp. Dit wordt bevestigd door de dorpsorganisaties Samen voor Hollandsche Rading en de Vereniging Community Hollandsche Rading alsmede door sleutelfiguren uit het dorp, die zich achter dit plan hebben gesteld. Deze behoefte aan ondersteuning kan verklaard worden uit het feit dat: 1. langzamerhand alle vroegere voorzieningen (winkels) uit het dorp zijn vertrokken; 2. ouderen uit het dorp, gezien de prettige woonomgeving, er steeds meer voor kiezen zo lang mogelijk in hun eigen huis te blijven wonen, ook als dit (beperkte) problemen oplevert; 3. bij dit langer thuis willen blijven wonen ook financiële motieven een rol zullen spelen (het wordt steeds kostbaarder om de verzorging in een professionele woonvoorziening voor ouderen zelf te betalen). Daarnaast zijn er in het dorp relatief veel jonge, vitale ouderen en zijn er inactieven op de arbeidsmarkt die zich voor ouderen die dit behoeven kunnen inzetten. Om dit in kaart te brengen en om bij gebleken draagvlak te kunnen voorzien in het bij elkaar brengen van vraag en aanbod zijn Samen Voor Hollandsche Rading en MENS De Bilt een project gestart genaamd Diensten voor ouderen in Hollandsche Rading. Dit project wordt gefinancierd door het Oranje Fonds. Een uitgebreide enquête in het dorp vormt onderdeel van dit project. MENS De Bilt en Samen Voor Hollandsche Rading hebben onderzoeksbureau Labyrinth gevraagd deze enquête samen met hen uit te zetten. 4

5 1.2 Doel- en vraagstelling Het doel van de enquête is in kaart te brengen hoe groot de werkelijke vraag van ouderen is. Daarnaast dient de enquête inzicht te verschaffen in het aanbod aan inzet, begeleiding en ondersteuning voor deze ouderen. Naast deze hoofddoelen dient de enquête inzicht te verschaffen in de bekendheid en het gebruik van verschillende diensten die in Hollandsche Rading worden aangeboden. 1.3 Methode en respons Vragenlijst Voor het behoeftenonderzoek is gekozen voor het afnemen van een enquête onder de bewoners van Hollandsche Rading. Door de opdrachtgever zijn 565 huishoudens aangeschreven. Dit schrijven bevatte een uitnodigingsbrief om mee te werken aan het onderzoek en daarnaast een schriftelijke vragenlijst. De respondenten konden deze vragenlijst invullen en kosteloos terugsturen of de vragenlijst online invullen in een online enquête. De volledige vragenlijst bestond uit 22 vragen over wonen, zorg en welzijn (zie bijlage 1). Om maximale onpartijdigheid te waarborgen is gekozen voor een anonieme enquête en analyse van de resultaten door een onderzoeksbureau. Respons Onderstaande tabel toont een overzicht van de respons. Voor een bewonersonderzoek met een dergelijk onderwerp is een respons van 37% redelijk hoog. Tabel 1: Respons Respons Benaderde huishoudens 565 Schriftelijke respons 155 Online respons 55 Totale respons 210 Responspercentage 37,17% Bron: Labyrinth Onderzoek & Advies, 2016 Toelichting tabellen en figuren bij de uitkomsten: - n = het aantal respondenten dat de vraag heeft beantwoord. Aangezien niet iedere respondent in de schriftelijke vragenlijst elke vraag heeft beantwoord, kan dit per vraag verschillen; - Door afronding kan het voorkomen dat totalen niet op 100% uitkomen. 5

6 2. Resultaten enquête In dit hoofdstuk worden de resultaten van de enquête gepresenteerd. Hierbij is ervoor gekozen om één paragraaf per thema op te nemen. De eerste paragraaf gaat in op wonen in Hollandsche Rading, de tweede op zorg en welzijn in Hollandse Rading, de derde op burenhulp en in de laatste paragraaf wordt de verdeling van de antwoorden op een serie stellingen en onderwerpen gepresenteerd. Bij open vragen wordt een samenvatting van de antwoorden gegeven. Een compleet overzicht van open antwoorden is opgenomen in bijlage Wonen Woonsituatie respondenten De respondenten is allereerst gevraagd naar de samenstelling van hun huishouden. De gemiddelde huishoudgrootte onder de respondenten is 2,32. Het gemiddelde aantal volwassen is 1,76. Van het totaal aantal respondenten heeft 14% aangegeven één of meerdere kinderen boven de 18 jaar in het huishouden te hebben. Daarnaast heeft van het totaal aantal respondenten 24% aangegeven dat één of meerdere kinderen onder de 18 jaar deel uitmaakt van hun huishouden. Onderstaande figuur geeft een verdeling van de verschillende gegeven antwoorden. Figuur 1: V1. Uit hoeveel personen bestaat uw huishouden, inclusief inwonende kinderen? Totaal aantal personen in huishouden (incl. inwonende kinderen) (n=209) 26% 42% 12% 15% 5% Aantal volwassenen in huishouden (n=208) 27% 70% 2% Aantal kinderen boven de 18 jaar (n=30) 77% 17% 3% 3% Aantal kinderen onder de 18 jaar (n=51) 49% 39% 12%

7 De gemiddelde minimale en maximale leeftijd van de volwassenen in het huishouden van de respondenten. De jongste persoon in het huishouden is dan gemiddeld 47 jaar, de oudste 61 jaar. Ook is gekeken hoeveel huishoudens met een lid van 70 jaar of ouders hebben gerespondeerd en hoe zich dit verhoudt tot het aantal inwoners van 70 jaar of ouder in Hollandsche Rading als geheel. Uit de antwoorden blijkt dat 29% van de responderende huishoudens een lid heeft van 70 jaar of ouder. Van alle inwoners van Hollandsche Rading is 12% 70 jaar of ouder. Alhoewel deze cijfers niet 1 op 1 met elkaar kunnen worden vergeleken (er kunnen per huishouden immers meerdere leden van 70 jaar of ouder zijn), kan dit een indicatie geven dat het aantal gesproken inwoners van 70 jaar of ouder relatief hoog is. Aan de respondenten is gevraagd hoe hun woonsituatie is. Hierbij kon uit verschillende antwoorden worden gekozen in vijf categorieën. Onderstaande tabel toont de verdeling van de antwoorden op deze vragen. Hieruit blijkt dat ruim de helft van de respondenten in een twee-onder-een-kapwoning woont. Krap 90% van de respondenten heeft een koopwoning en 2% woont in een seniorenwoning. Geen enkele respondent heeft een lift in zijn of haar woning, en bijna iedereen heeft een tuin. Tabel 2: V3. Hoe is uw woonsituatie? (n= * ) Percentage Vrijstaand 33% twee-onder-een-kap 51% Rijtjeshuis 15% appartement/flat 1% Koopwoning 90% Huurwoning 10% sociale huurwoning 13% vrije sector 85% Seniorenwoning 2% Gelijkvloers 6% met trap 94% met lift 0% met tuin 99% zonder tuin 1% * Niet alle respondenten hebben bij elke categorie een antwoord aangekruist. Daarom komen niet alle percentages overeen. Dit verklaart bijvoorbeeld het hogere percentage sociale huurwoning (13%) dan huurwoning (10%). 7

8 Waardering van wonen in Hollandsche Rading De respondenten is gevraagd een cijfer te geven voor het wonen in Hollandse Rading. Door geen enkele respondent is er een onvoldoende cijfer gegeven op de vraag hoe prettig zij het vinden om in Hollandsche Rading te wonen. Met een gemiddeld cijfer van 8,2 kan worden geconcludeerd dat de respondenten het zeer prettig vinden om in Hollandsche Rading te wonen. Figuur 2: V4. Hoe prettig vindt u het om in Hollandsche Rading te wonen? Als u het wonen in Hollandsche Rading met een rapportcijfer (1 t/m 10) zou moeten uitdrukken, welk cijfer zou u dan geven? (n=199) Vervolgens is gevraagd naar de belangrijkste voordelen van het wonen in Hollandsche Rading. Onderstaande figuur toont de verdeling van de antwoorden op deze vraag. Door bijna alle respondenten (95%) is de mooie woonomgeving als voordeel van het wonen in Hollandsche Rading genoemd. Ook het prettige huis waarin de respondenten wonen en de goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer wordt door een groot deel (respectievelijk 84% en 66%) gewaardeerd. Door 24 respondenten is aangegeven dat zij (nog) iets anders als een belangrijk voordeel zien voor het wonen in Hollandsche Rading. Sommige antwoorden waren een toespitsing op het antwoord de mooie woonomgeving, waarbij de respondenten aangaven specifiek het bos als een voordeel te zien. Daarnaast gaven meerdere respondenten aan dat zij rust als een belangrijk voordeel zien. Een overzicht van alle antwoorden kan terug worden gevonden in tabel 8 in bijlage 2. Figuur 3: V5. Wat zijn voor u de belangrijkste voordelen van het wonen in Hollandsche Rading? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=208 * ) De mooie woonomgeving 95% Ik woon in een heel prettig huis 84% Goed bereikbaar met het openbaar vervoer 66% Een veilige woonomgeving 39% De sociale samenhang in het dorp Dichtbij mijn werk Dichtbij mijn familie Er is een basisschool Anders, namelijk: Het verenigingsleven 24% 18% 16% 16% 11% 10% 0% 20% 40% 60% 80% 100% * Respondenten konden meerdere antwoorden geven, gemiddeld zijn er 3,8 antwoorden gegeven per respondent. 8

9 Er is ook gevraagd naar belangrijke nadelen van het wonen in Hollandsche Rading. Figuur 4 toont de verdeling van de antwoorden op deze vraag. Hierbij steken twee antwoorden er heel duidelijk bovenuit, namelijk dat er geen winkels in het dorp zijn en de nabijheid van de A27. Er waren 34 respondenten die aangaven een ander belangrijk nadeel te ervaren aan het wonen in Hollandsche Rading. Bij de toelichtingen bleken de drukte op de Tolakkerweg en het ontbreken van een geldautomaat in het dorp de meest voorkomende antwoorden. Een volledig overzicht van de antwoorden is te vinden in tabel 9 in bijlage 2. Figuur 4: V6. En wat zijn voor u de belangrijkste nadelen van het wonen in Hollandsche Rading? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=205 * ) Er zijn geen winkels in het dorp De nabijheid van de A27 Anders, namelijk: Er zijn weinig zorg- en welzijnsvoorzieningen Er zijn te weinig seniorenwoningen Er zijn geen zorgwoningen in het dorp Er zijn geen/te weinig starterswoningen De aanwezigheid van vliegveld Hilversum Er is weinig sociale samenhang in het dorp Geen nadelen Er is voor mijn leeftijdsgroep te weinig te doen Het is geen veilige woonomgeving 17% 17% 16% 12% 10% 9% 10% 9% 9% 2% 56% 62% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% * Respondenten konden meerdere antwoorden geven, gemiddeld zijn er 2,3 antwoorden gegeven per respondent. Ouder worden in Hollandsche Rading De respondenten is vervolgens gevraagd hoe belangrijk het voor hun is om in Hollandsche Rading te blijven wonen, ook al zou men door ouderdom of ziekte meer zorg nodig hebben. Bijna twee derde van de respondenten (66%) geeft hierbij aan dit (heel) belangrijk te vinden. Slechts 12% vindt het (helemaal) niet belangrijk (zie figuur 5). Figuur 5: V7. Hoe belangrijk is het voor u om in Hollandsche Rading te kunnen blijven wonen, ook al zou u door ouderdom of ziekte meer zorg nodig hebben? (n=207) 9

10 In dit kader is de respondenten ook gevraagd of hun woning levensloopbestendig is. Bij slechts een kleine derde van de respondenten (31%) is dit het geval (zie figuur 6). Figuur 6: V15. Is uw woning levensloopbestendig? (Dit betekent dat uw woning zo gebouwd is, dat u erin kunt blijven wonen als uw levensomstandigheden veranderen, bijvoorbeeld door ouderdom, ziekte of een handicap) (n=201) Indien dit niet het geval is, is gevraagd of men voornemens is om hun woning in de komende 10 jaar aan te passen. Ruim een kwart (27%) van de respondenten is dit van plan. Een klein kwart (24%) geeft aan dit niet van plan te zijn, maar op zoek te gaan naar een andere (geschikte) woning. Bijna de helft (49%) van de respondenten geeft aan dat dit in de komende 10 jaar niet nodig zal zijn (zie figuur 7). Figuur 7: V16. Als uw woning niet levensloopbestendig is, bent u dan voornemens om deze de komende 10 jaar aan te passen? (n=154) Aan de respondenten die hebben aangegeven elders op zoek te gaan naar een (geschikte) woning, is gevraagd waar ze dat van plan zijn te gaan doen. Ruim driekwart (77%) geeft hierbij aan dit buiten Hollandsche Rading te gaan doen. Slechts 23% geeft aan in Hollandsche Rading op zoek te gaan naar een andere woning. 10

11 Figuur 8: V16. Waar gaat u op zoek naar een andere (geschikte) woning? (n=40) Aan de respondenten die hebben aangegeven van plan te zijn hun woning in de komende 10 jaar aan te passen, is gevraagd welke voorzieningen zij denken te moeten (laten) aanbrengen. Ruim twee derde (71%) van de respondenten heeft hierbij aangegeven te denken een traplift te moeten (laten) aanbrengen. Ruim twee vijfde (43%) geeft aan een slaapkamer annex badkamer op de begane grond te moeten aanbrengen. Negen respondenten hebben bij deze vraag iets genoemd dat niet in de vragenlijst stond. Deze antwoorden zijn opgenomen in tabel 14 in bijlage 2. Figuur 9: V16. Welke voorzieningen denkt u te moeten (laten) aanbrengen om in uw huidige woning te kunnen blijven wonen? (n=49) traplift 71% inrichten van een slaapkamer annex badkamer op de begane grond 43% verwijderen van drempels anders, namelijk: breder maken van deurkozijnen 20% 18% 18% * Respondenten konden meerdere antwoorden geven, gemiddeld zijn er 1,71 antwoorden gegeven per respondent. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Aan alle respondenten is verder gevraagd welke diensten men binnen 10 jaar nodig denkt te hebben om in hun huidige woning te kunnen blijven wonen. Bijna de helft (44%) van de respondenten geeft hierbij aan geen enkele dienst nodig te hebben. Ruim een derde (37%) geeft aan tuinonderhoud nodig te denken te hebben, krap een derde (29%) huishoudelijk hulp. 11

12 Figuur 10: V17. Welke diensten denkt u binnen 10 jaar nodig te hebben om in uw huidige woning te kunnen blijven wonen? (meerdere antwoorden mogelijk) (n=190) geen enkele 44% tuinonderhoud 37% huishoudelijke hulp klussendienst / reparaties aan huis 27% 29% personen-alarmering boodschappendienst anders, namelijk: persoonlijke verzorging en verpleging vervoersdienst gezelschap/activiteiten/cultuurprogramma maaltijdvoorziening / tafeltje dekje/ samen koken administratiedienst 13% 13% 11% 9% 8% 7% 6% 5% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% *Respondenten konden meerdere antwoorden geven, gemiddeld zijn er 2,07 antwoorden gegeven per respondent. De respondenten is gevraagd of er op dit moment voorzieningen zijn die men mist in Hollandsche Rading en zo ja, welke. Krap een derde van de respondenten heeft hier positief op geantwoord, in de zin dat ze voorzieningen missen. De voorzieningen die de meeste respondenten aangaven te missen, zijn een geldautomaat en een supermarkt/(buurt)winkel. Een compleet overzicht van de voorzieningen die men mist is te vinden in tabel 16 in bijlage 2. Figuur 11: V18. Zijn er op dit moment voorzieningen die u mist in Hollandsche Rading? (n=196) 12

13 2.2 Zorg & welzijn De respondenten is een aantal vragen gesteld over zorg en welzijn in en om Hollandsche Rading. De uitkomsten van deze vragen worden in deze paragraaf gepresenteerd. Gebruik van welzijnsdiensten De respondenten is allereerst gevraagd of ze of iemand in hun huishouden hebben die in 2015 gebruik heeft gemaakt van één of meerdere welzijnsdiensten. Van de respondenten heeft 20% aangegeven dat iemand in het huishouden gebruik heeft gemaakt van welzijnsdiensten in Vergeleken met andere onderzoeken is dit relatief veel. In figuur 12 is te zien hoeveel respondenten hebben aangegeven gebruik te hebben gemaakt van de verschillende welzijnsdiensten. De meest gebruikte dienst is hierbij inloop-/koffieochtenden, waar 11 huishoudens gebruik van hebben gemaakt. Aangezien drie respondenten bij anders, namelijk:, repaircafé hebben genoemd, is deze in onderstaande figuur als aparte categorie opgenomen. Bij de diensten waar gebruik van wordt gemaakt gaat het met name om diensten die in Hollandsche Rading zelf worden aangeboden. Figuur 12: V8. Heeft u of iemand anders in uw huishouden in 2015 gebruik gemaakt van één of meerdere welzijnsdiensten? (n=31) Inloop-/koffieochtenden 11 Ouderen gymnastiek/bewegen voor ouderen Gezamenlijk maaltijden 5 5 Anders, namelijk Bezoek servicecentrum Maartensdijk Preventief huisbezoek door Mens De Bilt voor 75- en 80-jarigen Klussenbus Ouderenadvies door een ouderenbond Advies over opvoeding/centrum voor jeugd en gezin Contact steunpunt mantelzorg Contact "Mens op maat" of Algemeen Maatschappelijk Werk Gebracht en begeleid naar theater, muziekzaal, bioscoop of museum Maaltijdvoorziening aan huis *Respondenten konden meerdere antwoorden geven, gemiddeld zijn er 1,5 antwoorden gegeven per respondent. 13

14 Bekendheid met zorg- en welzijnsdiensten De respondenten is vervolgens gevraagd naar hun bekendheid met een aantal algemene zorg- en welzijnsdiensten in de gemeente De Bilt. Hierbij geeft ruim de helft van de respondenten (56%) aan MENS De Bilt te kennen, van wie de meeste (46%) het vaag kennen. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is minder bekend, namelijk bij krap een kwart van de respondenten (24%), van wie wederom de meeste vaag (19%). Het meest bekend is Vitras. Deze organisatie is bekend bij bijna twee derde van de respondenten (62%) 1. De respondenten is ook gevraagd of ze nog andere algemene zorg- en welzijnsdiensten in de gemeente De Bilt kennen. De antwoorden hierop zijn opgenomen in tabel 11 in bijlage 2. Tabel 3: V9. Bent u bekend met onderstaande algemene zorg- en welzijnsdiensten die beschikbaar zijn in de gemeente De Bilt? Ken ik niet Ken ik vaag Ken ik goed MENS De Bilt (n=196) 43% 46% 10% Centrum voor Jeugd en Gezin (n=181) 72% 19% 5% Vitras (n=198) 38% 43% 19% Vervolgens is naar de bekendheid van een aantal specifieke diensten van MENS De Bilt gevraagd. De verdeling van de antwoorden op deze vraag is opgenomen in onderstaande tabel. Hieruit blijkt dat de meest bekende dienst de boodschappen plusbus is. Ruim een derde (35%) is bekend hiermee, waarvan het merendeel (32%) vaag. Andere diensten die bij ongeveer een kwart of meer van de respondenten vaag of goed bekend zijn, zijn de servicecentra, steunpunt mantelzorg, advies in het kader van de Wmo, maatjesprojecten en jongerenwerk. Twee respondenten waren nog bekend met een andere dienst, deze zijn opgenomen in tabel 12 in bijlage 2. Er is ook gekeken in hoeverre de bekendheid met deze diensten aansluit bij de diensten die men binnen 10 jaar nodig denkt te hebben om in de huidige woning te kunnen blijven wonen. Hieruit blijkt onder andere dat: van de huishoudens die huishoudelijke hulp verwachten nodig te hebben, 64% nog nooit van advies in het kader van de Wmo heeft gehoord. van de huishoudens die een boodschappendienst verwachten nodig te hebben, 55% nog nooit van de Boodschappen plusbus heeft gehoord; van de huishoudens die een administratiedienst verwachten nodig te hebben, 80% nog nooit van hulp bij formulieren invullen (wijkwinkel) heeft gehoord; 1 Hierbij moet worden opgemerkt dat Vitras tot voor kort actief was als consultatiebureau. 14

15 Tabel 4: V10. Bent u bekend met de volgende diensten die MENS De Bilt aanbiedt? Ken ik niet Ken ik vaag Ken ik goed Servicecentra (n=193) 70% 27% 3% Hulp bij formulieren invullen (wijkwinkel) (n=189) 87% 11% 2% Boodschappen plusbus (n=193) 65% 32% 3% Sociaal team voor vragen om ondersteuning (n=188) 82% 14% 2% Advies in het kader van de Wmo (n=187) 78% 18% 5% Vrijwilligersvacaturebank Via (n=188) 82% 15% 3% Maatjesprojecten (n=189) 77% 21% 3% Steunpunt mantelzorg (n=193) 69% 28% 3% Buurtsportcoaches (n=186) 87% 11% 2% Jongerenwerk (n=188) 74% 21% 5% Huisbezoek 75/80+ 2 (n=190) 83% 16% 2% De respondenten is vervolgens gevraagd of ze van één of meer van de hiervoor genoemde diensten gebruik maken in de gemeentes Loosdrecht en/of Hilversum. Dit is bij slechts 2% van de respondenten het geval (zie figuur 13). Zo maakt één iemand gebruik van het sociaal team voor vragen om ondersteuning in Hilversum en één iemand van de vrijwilligersvacaturebank in Hilversum. Figuur 13: V11. Maakt u (ook) gebruik van een of meer van eerdergenoemde diensten in de gemeentes Loosdrecht en/of Hilversum? (n=202) Er is ook gevraagd naar de bekendheid en het gebruik van activiteiten van bewoners die onder meer ten doel hebben de sociale cohesie in het dorp te bevorderen. Uit de antwoorden blijkt dat een groot deel van de respondenten bekend is met deze activiteiten. Ongeveer 89% is bekend met het repaircafé, 72% met samen eten (in het dorpshuis), 80% met de koffieochtenden in het dorpshuis en 45% met jeugd en jongerenwerk. Een kleiner deel (tussen de 14% en 5%) maakt hier ook gebruik van. 2 Vrijwilligers bezoeken mensen die 75 (deze doelgroep krijgt een brief en moeten zelf contact opnemen bij behoefte aan een gesprek) en/of 80 jaar geworden zijn (deze doelgroep wordt proactief benaderd) om hen te informeren over voorzieningen in de gemeente. Het blijkt dat de leeftijd, waarop mensen behoefte krijgen aan informatie over voorzieningen op het gebied van zorg en welzijn opschuift omdat mensen langer vitaal blijven. 15

16 Tabel 5: V12. In Hollandsche Rading bestaat een aantal activiteiten van bewoners die onder meer ten doel hebben de sociale cohesie in het dorp te bevorderen. Bent u bekend met: Niet bekend mee Bekend mee Maak gebruik van repaircafé (n=205) 11% 75% 14% samen eten (in het dorpshuis) (n=199) koffieochtenden in het dorpshuis (n=199) jeugd en jongerenwerk (n=191) 28% 66% 6% 20% 69% 11% 55% 40% 5% Toegang tot de zorg Hollandsche Rading ligt op de grens van de provincies Utrecht en Noord-Holland. Om deze reden is de respondenten gevraagd waar men denkt te moeten zijn voor de huisartsenpost buiten kantooruren. Ruim twee derde (71%) van de respondenten denkt bij Huisartsenpost Gooi Noord in Blaricum te moeten zijn. Ruim een tiende (11%) van de respondenten denkt in Utrecht te moeten zijn. Krap een vijfde (18%) weet het niet 3. Figuur 14: V13. Hollandsche Rading ligt op de grens van Utrecht met Noord-Holland. Waar denkt u te moeten zijn voor de huisartsenpost buiten kantooruren? (n=204) De respondenten is vervolgens gevraagd of het wonen in Hollandsche Rading wel eens problemen heeft opgeleverd om bij ziekenhuis Tergooi, locatie Blaricum, voor een spoedeisende zaak behandeling te krijgen. Ruim een tiende van de respondenten (12%) geeft hierbij aan dat dit het geval is. Indien dit het geval is, is de respondent om een toelichting gevraagd. De meest genoemde toelichting hierbij is dat het (te) ver weg is. Andere meerdere malen genoemde toelichtingen zijn dat men meer gericht is op Utrecht of dat men slechte ervaringen heeft met deze locatie. 3 Sinds kort kan men voor spoedeisende hulp ook in Hilversum terecht. Deze mogelijkheid is niet in de enquête opgenomen. 16

17 Figuur 15: V14. Voor spoedeisende hulp kunt u na verwijzing van de huisarts of de huisartsenpost terecht bij Ziekenhuis Tergooi, locatie Blaricum. Heeft het wonen in Hollandsche Rading voor u wel eens problemen opgeleverd om bij dit ziekenhuis voor een spoedeisende zaak behandeling te krijgen? (n=202) 2.3 Burenhulp Een aantal vragen heeft betrekking op wat men voor elkaar kan doen: burenhulp. Zo is er gevraagd of een buur of dorpsgenoot iets voor de respondent zou kunnen doen waarmee hij of zij geholpen zou zijn. 16% van de respondenten heeft hierbij aangegeven dat dit bij hen het geval is. Aan hen is gevraagd aan wat voor een dienst ze dan behoefte hebben. De antwoorden op deze vraag zijn opgenomen in figuur 17. Hieruit blijkt dat de meeste respondenten behoefte hebben aan hulp met elektronische apparaten of boodschappen. Zes respondenten gaven aan dat een buur of dorpsgenoot iets voor hen zou kunnen doen anders dan de voorgestelde antwoorden. Zij gaven allen andere antwoorden, deze zijn te vinden in tabel 17 in bijlage 2. Een tiende (10%) geeft aan dat ze op dit moment al hulp van een buur of dorpsgenoot krijgen. Bijvoorbeeld hulp bij klusjes of dat hen een luisterend oor wordt geboden. Een overzicht van de antwoorden is te vinden in tabel 18 in bijlage 2. Figuur 16: V19A. Zou een buur of dorpsgenoot iets voor u kunnen doen waarmee u geholpen zou zijn? (n=202) 17

18 Figuur 17: V19A. Zou een buur of dorpsgenoot iets voor u kunnen doen waarmee u geholpen zou zijn? Weergave antwoorden van respondenten die ja hebben geantwoord. (n = 32) mij/ons helpen met de computer of TV boodschappen doen bij mij langskomen voor een praatje 9 de hond uitlaten 7 anders, t.w.: mij/ons ergens naartoe rijden (dokter, visite, boodschap) mij/ons naar theater, muziekzaal, bioscoop of museum brengen/halen voor mij/ons koken *Respondenten konden meerdere antwoorden geven, gemiddeld zijn er 2,3 antwoorden gegeven per respondent. Daarnaast is ook gevraagd of respondenten zelf iets willen en kunnen doen om een buur of dorpsgenoot te helpen. Drie vijfde van de respondenten (60%) antwoord hier positief op. Zo geven een hoop respondenten (78) aan te willen en kunnen helpen met boodschappen doen. Andere vaak genoemde antwoorden zijn bij iemand langsgaan voor een praatje, iemand ergens naartoe rijden en de hond voor iemand uitlaten. 26 respondenten gaven een ander antwoord, zoals mantelzorg en oppassen. Een volledig overzicht is terug te vinden in tabel 20 in bijlage 2. Een klein percentage respondenten heeft aangegeven dat zij al hulp verleent aan buurtgenoten. De respondenten die hebben aangegeven waarmee zij helpen, hebben verschillende antwoorden gegeven. Er wordt onder andere geholpen bij het verzorgen van huisdieren en de tuin. Alle antwoorden staan in tabel 19 in bijlage 2. Figuur 18: V19B. Zou u iets willen en kunnen doen om een buur of dorpsgenoot te helpen? (n = 198) 18

19 Figuur 19: V19B. Zou u iets willen en kunnen doen om een buur of dorpsgenoot te helpen? Weergave antwoorden van respondenten die ja hebben geantwoord. (n = 123*) boodschappen doen 78 bij iemand langsgaan voor een praatje 66 iemand ergens naartoe rijden (dokter, visite, boodschap) 62 de hond voor iemand uitlaten 53 helpen bij een activiteit in de buurt (bijv. schoonmaakactie of straatfeest) 33 kleine klusjes in huis en tuin doen anders, te weten: koken voor iemand in de buurt iemand naar theater, muziekzaal, bioscoop of museum brengen/halen iemand helpen met de computer of TV *Respondenten konden meerdere antwoorden geven, gemiddeld zijn er 3,4 antwoorden gegeven per respondent. Er is ook gevraagd naar de bekendheid van een tweetal landelijke platforms waar mensen diensten kunnen aanvragen en aanbieden. Uit de verdeling van de antwoorden (zie tabel 7) blijkt dat beide bij een klein deel (respectievelijk 4% en 5%) van de respondenten bekend zijn. Slechts een paar respondenten konden nog andere landelijke platforms noemen waar mensen diensten kunnen aanvragen en aanbieden. Hierbij zijn onder andere genoemd: buuv.nl, lekkerleven.nl en werkspot.nl. Alle antwoorden staan in tabel 21 in bijlage 2. Tabel 6: V20. Bent u bekend met onderstaande landelijke platforms waar mensen diensten kunnen aanvragen en aanbieden? (n=203 en 204) Bekend mee We helpen.nl 4% 96% Zorgen voor elkaar.com 5% 95% Niet bekend mee De respondenten is vervolgens gevraagd of, als er een lokaal platform zou komen in Hollandsche Rading waarop men een vraag of dienst zou kunnen plaatsen, men daar dan gebruik van zou maken. Ruim twee vijfde van de respondenten (42%) heeft hierbij aangegeven hier gebruik van te maken. Nog eens krap een derde (29%) geeft aan dat het er vanaf zou hangen. Zij gaven als voorwaarden bijvoorbeeld aan dat het voor hen afhangt van of zij het nodig hebben/er behoefte aan hebben. Daarnaast werd ook genoemd dat het afhangt van de tijd en gezondheidssituatie. Alle antwoorden zijn weergegeven in tabel 22 in bijlage 2. 19

20 Figuur 20: V21. Als er een lokaal platform zou komen in Hollandsche Rading waarop u een vraag of dienst zou kunnen plaatsen, zou u daar dan gebruik van maken? (n=184) De respondenten is ook gevraagd hoe belangrijk men het vindt om in Hollandsche Rading een organisatie of platform te hebben waarbij men voor alle zorg- en welzijnsvoorzieningen en het organiseren van burenhulp terecht kan. Ruim een derde (34%) geeft hierbij aan dit (heel erg) belangrijk te vinden. Slechts 12% vindt dit (helemaal) niet belangrijk. Figuur 21: V22. Hoe belangrijk vindt u het om in Hollandsche Rading een organisatie of platform te hebben waarbij u voor alle zorg- en welzijnsvoorzieningen en het organiseren van burenhulp terecht kunt? (n=204) 2.4 Stellingen over Hollandsche Rading en belang aan verschillende onderwerpen Afsluitend is een aantal stellingen en onderwerpen aan de respondenten voorgelegd. Bij de stellingen is gevraagd of de respondent het ermee eens of oneens is. Uit de verdeling van de antwoorden (zie figuur 22) blijkt dat de meningen over de stellingen onder de respondenten tamelijk uiteenlopen. Er is slechts één stelling waar een meerderheid van de inwoners het mee eens was, namelijk Hollandse Rading moet niet groeien qua inwonersaantal. Bij de overige stellingen is het zo dat steeds ongeveer een derde van de respondenten het er mee eens was. Alleen bij de laatste stelling ( Er moeten meer voorzieningen voor kinderen (tot 12 jaar) in Hollandsche Rading komen. ) is dit percentage lager, namelijk 21%. Over de stelling Er moeten meer voorzieningen voor ouderen in Hollandsche Rading komen. heeft een relatief groot deel (50%) van de respondenten geen mening. Bij elke stelling had men de mogelijkheid een toelichting te geven. Deze zijn opgenomen in tabel 23 in bijlage 2. 20

21 Figuur 22: V23. Wat is uw mening over onderstaande stellingen? (n= ) A. Er moeten meer woningen voor starters in Hollandsche Rading komen. 31% 30% 39% B. Hollandsche Rading moet niet groeien qua inwoneraantal. 53% 28% 18% C. Het voorzieningsniveau in Hollandsche Rading is goed afgestemd op de huidige bevolkingssamenstelling. 31% 35% 35% D. Er moeten meer seniorenwoningen in Hollandsche Rading komen. 33% 32% 35% E. Er moeten meer voorzieningen voor ouderen in Hollandsche Rading komen. 31% 19% 50% F. Er moeten meer voorzieningen voor jongeren (12-25 jaar) in Hollandsche Rading komen. G. Er moeten meer voorzieningen voor kinderen (tot 12 jaar) in Hollandsche Rading komen. 21% 32% 36% 28% 40% 43% Eens Oneens Geen mening Als laatste is voor een aantal onderwerpen gevraagd in hoeverre men deze belangrijk vindt en in hoeverre men bereid/in staat is om zich hier actief voor in te zetten. Uit de verdeling van de antwoorden blijkt dat van het onderwerp veiligheid op straat de meeste respondenten hebben aangegeven dit (heel erg) belangrijk te vinden, namelijk 90%. Ook bij de andere onderwerpen geeft meer dan twee derde van de respondenten aan dit belangrijk te vinden, behalve bij jeugd en jongeren (61%). Voor veiligheid op straat, milieu en energiebesparing en ouderenzorg gaf meer dan de helft van de respondenten aan zich (mogelijk) actief in te willen of dit al te doen. Bij openbaar groen en vooral jeugd en jongeren is dit minder. Tabel 7: V24. Kunt u van onderstaande onderwerpen aangeven hoe belangrijk deze voor u zijn en in hoeverre u bereid/in staat bent om u hier actief voor in te zetten? Heel erg belangrijk 42% Belangrijk 39% Neutraal 14% Niet belangrijk 3% Helemaal niet belangrijk 1% Ik zet mij al actief in 11% Bereid tot actieve inzet 6% Mogelijk bereid tot actieve inzet 26% Niet bereid/ in staat tot actieve inzet 57% Openbaar groen (n=185 resp. 191) 21

22 Veiligheid op straat (n=185 resp. 190) Heel erg belangrijk 62% Belangrijk 28% Neutraal 8% Niet belangrijk 2% Helemaal niet belangrijk 1% Ik zet mij al actief in 9% Bereid tot actieve inzet 13% Mogelijk bereid tot actieve inzet 34% Niet bereid/ in staat tot actieve inzet 45% Milieu en energiebesparing (n=185 resp. 190) Heel erg belangrijk 38% Belangrijk 38% Neutraal 20% Niet belangrijk 4% Helemaal niet belangrijk 0% Ik zet mij al actief in 17% Bereid tot actieve inzet 13% Mogelijk bereid tot actieve inzet 34% Niet bereid/ in staat tot actieve inzet 36% Ouderenzorg (n=180 resp. 194) Heel erg belangrijk 27% Belangrijk 45% Neutraal 26% Niet belangrijk 2% Helemaal niet belangrijk 27% Ik zet mij al actief in 15% Bereid tot actieve inzet 5% Mogelijk bereid tot actieve inzet 38% Niet bereid/ in staat tot actieve inzet 41% Jeugd en jongeren (n=179 resp. 186) Heel erg belangrijk 21% Belangrijk 40% Neutraal 34% Niet belangrijk 3% Helemaal niet belangrijk 3% Ik zet mij al actief in 3% Bereid tot actieve inzet 4% Mogelijk bereid tot actieve inzet 24% Niet bereid/ in staat tot actieve inzet 70% 22

23 3. Samenvatting Wonen De respondenten hebben een positieve waardering over wonen in Hollandsche Rading. Hierbij zijn onder andere rust, de mooie omgeving en prettige woningen voordelen van het wonen in Hollandsche Rading. Als nadelen worden onder andere de nabijheid van de A27, de verkeersdrukte op de Tolakkerweg en het ontbreken van voorzieningen zoals winkels en een pinautomaat genoemd. Hoewel het ontbreken van voorzieningen naar voren komt als een belangrijk nadeel van het wonen in Hollandsche Rading, gaf ruim twee derde (68%) van de respondenten aan geen voorzieningen te missen. Een meerderheid van de respondenten vindt het belangrijk om te kunnen blijven wonen in Hollandsche Rading ook als zij meer zorg nodig hebben door ouderdom of ziekte. Meer dan de helft van de respondenten heeft tegelijkertijd aangegeven dat hun woning momenteel niet levensloopbestendig is. De helft van de respondenten die dit hebben aangegeven, verwacht in de komende tien jaar geen aanpassingen aan hun woning nodig te hebben. Een kwart verwacht wel in de komende tien jaar aanpassingen te gaan verrichten en een kwart verwacht andere woonruimte, in veel gevallen buiten Hollandsche Rading, te gaan zoeken. Zorg & Welzijn Van de respondenten heeft 20% aangegeven dat iemand in hun huishouden in 2015 gebruik heeft gemaakt van welzijnsdiensten. De meest gebruikte diensten hierbij waren de inloop/koffieochtenden. Respondenten blijken matig bekend met de algemene zorg- en welzijnsdiensten die beschikbaar zijn in de gemeente De Bilt. Slechts 10% kent Mens De Bilt goed en 19% kent Vitras goed, daartegenover staat dat ruim 40% deze twee diensten wel vaag kent. Het minst bekend zijn de respondenten met het Centrum voor Jeugd en Gezin. Wanneer meer specifiek gevraagd wordt naar de verschillende diensten die worden aangeboden door Mens De Bilt, blijkt dat zeer weinig respondenten de diensten goed kennen. De meest bekende dienst is de boodschappen plusbus. Er is onder de respondenten meer bekendheid met de activiteiten van bewoners die onder meer ten doel hebben de sociale cohesie in het dorp te bevorderen. Een ruime meerderheid van de respondenten is bekend met het repaircafé en de koffieochtenden en gezamenlijke maaltijden in het dorpshuis. Hoewel de bekendheid groot is, is het percentage respondenten dat gebruik maakt van de activiteiten klein. De meeste respondenten (14%) maken gebruik van het repaircafé en de inloop/koffie ochtenden (11%). Burenhulp 16% van de respondenten heeft aangegeven hulp te kunnen gebruiken van buren of dorpsgenoten. Het meest geholpen zouden de respondenten die hebben aangegeven hulp te kunnen gebruiken, zijn met hulp bij boodschappen, hulp met TV of computer of als iemand langskwam voor een praatje. Hoewel niet zoveel respondenten aangaven dat hun buren iets voor hen zouden kunnen doen waarmee ze geholpen zouden zijn, gaf een meerderheid van de respondenten (60%) aan dat zij wel iets zouden willen doen om een buur of dorpsgenoot te helpen. Ook hierbij waren hulp bij boodschappen en langskomen voor een praatje de meest gegeven antwoorden. De respondenten is gevraagd naar hun bekendheid met landelijke online platforms waar mensen diensten kunnen aanvragen en aanbieden. Zeer weinig respondenten bleken met wehelpen.nl en zorgenvoorelkaar.com bekend te zijn. Echter 42% van de respondenten gaf aan dat als er een lokaal platform voor Hollandsche Rading zou komen waarop een vraag of dienst geplaatst zou kunnen worden, zij hiervan wel gebruik zouden willen maken. Een vergelijkbaar percentage vindt het 23

24 belangrijk om in Hollandsche Rading een organisatie of platform te hebben waarbij men terecht kan voor alle zorg- en welzijnsvoorzieningen en het organiseren van burenhulp. Stellingen over Hollandsche Rading Uit de stellingen en onderwerpen die de respondenten zijn voorgelegd, valt geen eenduidige conclusie te trekken. Bij de meeste stellingen waren een vergelijkbaar percentage respondenten (rond de 30%) het eens of oneens met de stelling. Wat eruit sprong was dat meer dan de helft van de respondenten het eens was met stelling B Hollandsche Rading moet niet groeien qua inwoneraantal. Verder waren meer respondenten het eens met meer voorzieningen voor ouderen en meer respondenten het oneens met meer voorzieningen voor kinderen. Ook opvallend was dat bij alle stellingen, behalve stelling B, een derde tot de helft van de respondenten aangaf geen mening te hebben. Tot slot is de respondenten gevraagd aan te geven hoe belangrijk zij verschillende onderwerpen vinden. Gebleken is dat veiligheid op straat (90%) door de meeste respondenten (heel) belangrijk wordt geacht. Daarnaast wordt veel belang gehecht aan openbaar groen. Hoewel milieu en energiebesparing en ouderenzorg op de derde en vierde plek eindigen, zijn dit de onderwerpen waar de respondenten bij hebben aangegeven zich al het meest actief in te zetten. Opvallende zaken Als de uitkomsten nader worden bekeken en worden vergeleken met soortgelijk onderzoek valt een aantal zaken op. Allereerst kan worden gesteld dat de resultaten een duidelijke indicatie geven dat het zeer prettig wonen is in Hollandsche Rading. Er zijn weinig andere plekken waar men het wonen in de woonplaats een gemiddeld rapportcijfer van 8,2 geeft. Daarnaast is het opvallend dat een ruime meerderheid van de respondenten aangeeft het belangrijk te vinden om in Hollandsche Rading te kunnen blijven wonen, ook al zou men door ouderdom of ziekte meer zorg nodig hebben, maar tegelijkertijd ruim twee derde van de respondenten aangeeft dat hun woning niet levensloopbestendig is. Voor MENS is het belangrijk om te weten dat, van de respondenten die hebben aangegeven de komende 10 jaar bepaalde diensten nodig te hebben om in hun woning te kunnen blijven wonen, een groot deel niet bekend is met de diensten die MENS aanbiedt. Dit terwijl het hierbij gaat om diensten die aan kunnen sluiten bij de behoeften. Er valt dus winst te behalen op het gebied van communicatie en bekendheid van deze diensten. Voor wat betreft de in de enquête genoemde activiteiten van bewoners die onder meer ten doel hebben de sociale cohesie in het dorp te bevorderen is het opvallend dat deze bij een relatief groot deel van de respondenten bekend zijn. Dit is een positief signaal over het bereik van deze activiteiten. Voor wat betreft burenhulp is het positief om te zien dat het percentage respondenten dat heeft aangegeven bereid te zijn om een buur of dorpsgenoot te helpen, vele malen hoger is dan het percentage dat heeft aangegeven dergelijke hulp nodig te hebben. Het is dan ook vooral zaak om dit vraag en aanbod van burenhulp aan elkaar te matchen. Zo zijn er 12 bewoners die hebben aangegeven dat ze hulp kunnen gebruiken met boodschappen, tegenover 78 die hebben aangegeven hierbij te kunnen helpen. De zeer beperkte bekendheid van de genoemde platforms voor het matchen van vraag en aanbod geeft aan dat er hier nog veel werk te verrichten valt. Zeker gezien het feit dat een substantieel deel van de respondenten aangeeft dat, als er een lokaal platform zou komen in Hollandsche Rading waarop men een vraag of dienst zou kunnen plaatsen, men hier dan gebruik van zou maken. 24