Taal maakt gezonder Aanpak van laaggeletterdheid in de zorg. Marieke Wiebing, Stichting Lezen & Schrijven

Transcriptie

1 Taal maakt gezonder Aanpak van laaggeletterdheid in de zorg Marieke Wiebing, Stichting Lezen & Schrijven

2 Stichting Lezen & Schrijven Initiatief: H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter: Marja van Bijsterveldt Visie: Door beter te leren lezen en schrijven vergroot je je kans op een gezond en gelukkig leven.

3 Wat ga ik presenteren? 1 Laaggeletterdheid / verhaal van Jos 2 Gezondheidsvaardigheden 3 Relatie met gezondheid 4 Campagne Taal maakt gezonder / Actie Moeite Met Lezen Ofzo? 5 Programma Taal voor het Leven 6 Effecten taalscholing 7 Wat gaat u doen?

4 1 Wat is laaggeletterdheid? Iemand is laaggeletterd als hij of zij niet in staat is geschreven informatie te gebruiken om: -te functioneren in de maatschappij -eigen doelen te bereiken -eigen kennis en mogelijkheden ontwikkelen analfabeet

5 Waar hebben laaggeletterden moeite mee? Waar hebben laaggeletterden moeite mee?

6 Laaggeletterdheid in Nederland

7 Laaggeletterdheid in Rotterdam Rotterdam: inwoners 50% allochtoon / 50% autochtoon 176 nationaliteiten 1 op de 5 tussen jr is laaggeletterd (19% / ruim mensen)

8 Film: Jos Niels

9 2 Wat zijn gezondheidsvaardigheden? Gezondheidsvaardigheden: de vaardigheden van individuen om informatie over gezondheid te vinden, te begrijpen en te gebruiken, bij het nemen van gezondheidsgerelateerde beslissingen. 29% heeft lage gezondheidsvaardigheden.

10 3 Onderzoek relatie met gezondheid Laaggeletterdheid hangt samen met: Meer moeite met zelfmanagement Onjuist medicijngebruik Minder gezonde leefstijl Slechtere gezondheid onder mensen met een chronische ziekte NIVEL, 2015

11 (vervolg) Minder goede gezondheid Grotere kans om eerder te sterven Meer gebruik huisartsenzorg/ziekenhuiszorg Minder gebruik preventieve zorg. Conclusie: Laaggeletterden zijn over het algemeen slechter af wat hun gezondheid betreft.

12 Aanbevelingen: Maatregelen nemen om -> -informatie toegankelijker/begrijpelijker te maken, bijv. via betrekken van laaggeletterden bij ontwikkeling van informatie. -laaggeletterdheid terug te dringen, bijv. via aanbieden van taalscholing

13 4 Campagne Taal maakt gezonder In 2014, samen met Verenigde EersteLijns Organisaties (VELO) gevoerd Doelgroep: individuele zorg- verleners via LHV, KNMT, KNMP, LVVP, KNOV, KNGF, V&VN en ActiZ Doel: agenderen van problematiek laaggeletterdheid en enthousiasmeren voor de oplossing ervan via taalscholing

14 Wat vinden collega-zorgverleners van de aanpak van laaggeletterdheid? - mensen moeten zich meer zorgen maken over laaggeletterdheid - men doet op dit moment te weinig om laaggeletterden te motiveren tot taallessen - men onderkent negatieve invloed laaggeletterdheid op gezondheid en kwaliteit van leven - geletterdheid levert tijdswinst op en een betere behandelrelatie (ResCon, 2014)

15 Evaluatie Taal maakt gezonder (ResCon, 2015) 55% van de doelgroep is bekend met de campagne zorgverleners die de campagnematerialen gebruiken, waarderen de campagne met een 7 66% van de zorgprofessionals die de campagne kennen,vindt dat er het afgelopen half jaar meer aandacht is gekomen voor laaggeletterdheid.

16 Campagne Taal maakt gezonder 2.0 In 2015, samen met InEen en NVZ, van agendering naar activering. Doelgroep: managers van gezondheidscentra, huisartsenposten, ROS'sen, zorggroepen en eerstelijns diagnostische centra en ziekenhuizen Doel: activeren tot aanpak laaggeletterdheid: mensen met lees- en schrijfproblemen herkennen en hen motiveren tot het volgen van taallessen

17 Bezoekersactie Moeite Met Lezen Ofzo? Actiepakket: Poster (10) Wachtkamerboekje (100) Anti-stressballetje (250)

18 Scholingsmogelijkheden: - (Geaccrediteerde) Presentatie Aanpak van laaggeletterdheid in de zorg - (Geaccrediteerde) Workshop Bespreken van laaggeletterdheid - Vanaf 2 e week september: (nog te accrediteren) E-learning Taal maakt gezonder

19 5 Taal voor het Leven Taalmeter/Taalverkenner Taalhuis/Taalpunt/ Taalspreekuur Taalzoeker Taalvrijwilligerstraining Taallesmateriaal

20 Behaalde resultaten TvhL R dam 100 samenwerkingspartners + stedelijk taalnetwerk Samen gezorgd voor: 9.00 getrainde Taalvrijwilligers afgenomen Taalmeters cursisten taalscholing Informatie taalles volgen/geven via Vraagwijzers

21 6 Opbrengst taalscholing Onderzoek wijst uit dat deelnemers na volgen van een taaltraject van 5 maanden: - taalvaardiger zijn - gelukkiger zijn - zelfredzamer zijn - sociaal actiever zijn - zich fysiek en psychisch beter voelen (Universiteit Maastricht, 2014)

22 7 Wat gaat u doen? Wat gaat u morgen doen met wat u vandaag gehoord en gezien hebt? Agendering Activering Taalscholing

23 Vragen?

24 Dank! Contact Internet:

25 Charloische apotheken mevr. Drs. Nada Al-Rubaiee Sandra Schouws 20 september 2012

26 Projecten Project 1: Baxterzakjes met icoontjes Project 2: Gebruiksgemak met plaatsjes Project 3: Samenwerking met multiculturele thuiszorg 26

27 Project 1 [1] Problemen: Veel chronische medicatie Verwarring/ fouten Therapietrouw Fouten Niet innemen/ te veel innemen Tijdstip Aantal 27

28 Project 1 [2] 28

29 Project 1 [3] 29

30 Project 1 [4] Icoontjes 30

31 Project 1 [5] Zelfredzaamheid Mevr. Yildiz 70 jr. Chronische patiënte Analfabeet Wil geen thuiszorg Wil geen hulp van kleindochters Baxterzakjes met icoontjes sinds juni Erg tevreden! 31

32 Project 2 [1] Gebruiksgemak met plaatsjes Taal probleem Culturele problemen: Lastig om uit te leggen aan de balie Schaamte 32

33 Project 2 [2] Gebruiksgemak met plaatsjes Project professionaliseren en uitbreiden Samenwerking met andere instanties? KNMP? 33

34 Project 3 [1] Samenwerking huisartsen, Thuiszorg en apotheek Apotheek signaleert Thuiszorg voert uit Terugkoppeling naar arts Communicatie in eigen taal! 34

35 Project 3 [2] Mevr. Hitli Marokkaanse vrouw Diabeet, Analfabeet, Alleenstaand met gehandicapte dochter 35

36 Project 3 [3] Dhr. Khan Pakistaanse man, Diabeet, Analfabeet, Benen geamputeerd 36

37 Dank voor uw aandacht

38 Topontmoeting Samen één in Feijenoord Project Basisvaardigheden bij Antes Wanda Krouwel

39 Antes In 2012 ontstaan na een fusie van Delta Psychiatrisch Centrum en Bouman GGZ (incl. merken Youz en Sprink) Wij zijn actief in de regio Rotterdam-Rijnmond, Nieuwe Waterweg Noord, Dordrecht en Drechtsteden en de Zuid-Hollandse eilanden Bij Antes werken zo'n 2400 professionals. Jaarlijks behandelen we ruim cliënten vanuit één van onze 78 locaties De merken Bouman en Delta hebben elk een historie van meer dan 100 jaar op het gebied van (verslavings)psychiatrie en psychische gezondheid

40 Zorgaanbod De zorgondernemingen Bouman, Delta, Youz en Sprink hebben een breed aanbod op het gebied van geestelijke gezondheid en welzijn. Antes biedt: kortdurende behandeltrajecten aan mensen met lichte psychische klachten of een probleem met middelengebruik (Sprink) specialistische behandeling en begeleiding aan mensen een psychische of psychiatrische aandoening (Delta) specialistische behandeling en begeleiding aan mensen met een verslaving (Bouman) forensische zorg en reclassering (Bouman en Delta) acute hulp aan mensen in crisissituaties (Bouman en Delta) hulp aan jongeren met een verslavingsprobleem (Youz)

41 Project Basisvaardigheden Gestart met uitgangspunt Laaggeletterdheid Verbreding naar Basisvaardigheden: - Onder basisvaardigheden wordt in de literatuur verstaan: - taal - rekenen - digitale vaardigheden - gezondheidsvaardigheden - financiële vaardigheden In bredere zin gaat het ook om psychologische kenmerken en sociale vaardigheden

42 Doelen project Het belangrijkste doel van dit project is om de kloof tussen de GGZ en de patiënt te verkleinen De focus ligt hierbij vooral op wat de organisatie zelf kan doen om met de verschillende niveaus van basisvaardigheden om te gaan en te werken, zodanig dat de patiënt zijn eigen rol in het herstelproces op zich kan nemen.

43 Het eindresultaat van de behandeling is dat de pt volledig abstinent is. Samen werken we eraan om volledig te stoppen met alcohol of drugs.

44

45 Wat doen wij nu? Belangrijkste actie is om medewerkers bewust te maken van het niveau van basisvaardigheden van patiënten: Voorlichting aan medewerkers over basisvaardigheden Aanpassen van (zorg)communicatie Invoeren Taalmeter en Taalscreener, mogelijkheden van Taalaanbod breed communiceren Verbinden met andere projecten zoals klantbeleving, verbeterprojecten en ervaringsdeskundigheid

46 Criteriakaarten voor het opstellen van teksten voor patienten

47

48 Handige links en documenten Begrijp je lichaam van het CBO

49 Tips Zorg dat Laaggeletterdheid/ basisvaardigheden wordt gezien als probleem door de top van het bedrijf. Zij moeten deze boodschap uitdragen Heb een lange adem, het is geen onderwerp dat binnen enkele maanden is afgerond Zoek partners voor samenwerking

50 Vragen?