15 oktober 2015 Brigit van Soest LAAGGELETTERDHEID & THERAPIETROUW

Transcriptie

1 15 oktober 2015 Brigit van Soest LAAGGELETTERDHEID & THERAPIETROUW

2 Agenda 1. Inleiding 2. Laaggeletterdheid 3. Therapietrouw 4. Pilots 5. Vragen?

3 Overal had ik er last van. Bij de bibliotheek, het stadhuis, de dokter, de apotheek Dan zeiden ze: tweemaal daags één tablet. Ik begreep het niet goed en voor ik de deur uit was, was ik het al vergeten.

4 Ik slik zo weinig mogelijk. Maar wat moet, dat moet. Ik gebruik tot op heden alleen een cholesterolverlager en een maagzuurremmer. Die bijsluiters lees ik niet; Er staat zo veel in, moeilijke woorden en kleine lettertjes.

5 Een soort schaamte. Als je bijvoorbeeld bij de apotheek staat, dan ben je vaak wat te terughoudend. Veel mensen menen toch dat wij een beetje dom zijn.

6 Laaggeletterdheid en Therapietrouw Wat is het verband? Laaggeletterdheid = zoveel moeite hebben met lezen en schrijven dat je niet goed kunt functioneren in het dagelijks leven.

7 Inleiding Als je alleen al kijkt naar therapietrouw in het algemeen blijkt dat % van de patiënten therapieontrouw is De kans op een gnm-gerelateerde ziekenhuisopname daardoor 2 x zo hoog (HARM) is bij therapieontrouw Therapieontrouw de samenleving veel geld kost Bevordering van therapietrouw levert de NL samenleving circa miljoen op (Booz&Co. 2012).

8 Inleiding

9 Inleiding En laaggeletterden blijken nog eens. 2 4 x minder therapietrouw te zijn Vaker chronische ziek te zijn (DM, CV, depressie), met 6x vaker een hartinfarct Slechtere uitkomsten van de zorg te hebben Gemiddeld 7 jaar eerder dood te gaan R.L. Sudore e.a. 2009, Gezondheidsraad 2012, Twickler et al 2009, PWC, 2013 / HARM studie

10 Inleiding En de omvang van laaggeletterdheid is ook nog eens erg groot: Het betreft 12% van alle jarigen Het betreft vooral ouderen 30% van de migranten is laaggeletterd Slechts 58% laaggeletterden heeft een baan Stichting Lezen en Schrijven: Feiten & cijfers geletterdheid. Overzicht van de gevolgen van laaggeletterdheid en opbrengsten van investeringen Voor samenleving en individu; 2014; Nivel 2015

11 Laaggeletterdheid Daarom is extra aandacht nodig voor laaggeletterden Maar hoe?

12 Laaggeletterdheid Het begint bij laaggeletterdheid bij herkennen. STELLING Ik herken meestal direct of iemand laaggeletterd is Ja/nee

13 Laaggeletterdheid

14 Laaggeletterdheid Enkele tips om laaggeletterden te herkennen Patiënt komt te laat of te vroeg in vergelijking met afspraak Patiënt wordt snel boos (onmacht) als iemand vragen stelt of hen niet meteen begrijpt Patiënt stelt nooit vragen of vaak dezelfde vragen Patiënt heeft vaak recept voor hogere dosis (arts heeft niet door dat gebrek aan effect veroorzaakt wordt door therapieontrouw)

15 Laaggeletterdheid Uitvluchten die een patiënt kan geven Dat formulier vul ik later wel in Ik ben mijn bril vergeten/ kwijt Kunt u dat invullen? Ik schrijf zo onleesbaar Er zat geen informatie bij Zie checklist herkennen op

16 Laaggeletterdheid Vervolgens bij het begeleiden De voorlichting afstemmen op: geletterdheid en taal sociaal - culturele context patiënt aard van barrière medicatie gebruik Mondeling én schriftelijk informatie geven plaatjes / film Afstemmen zorg met andere zorgverleners Katz 2006, Traylor 2010, French 2011, Sudore 2009, Linn 2012

17 Laaggeletterdheid

18 Laaggeletterdheid

19 Laaggeletterdheid

20 Laaggeletterdheid Tips voor begrijpelijke communicatie spreek langzaam en duidelijk (niet hard!) gebruik woordkeuze patiënt oogcontact wees concreet, herhaal kernpunten maximaal 3 boodschappen zoek naar voor patiënt herkenbare momenten op de dag niet zomaar 3 x daags, of bij het opstaan maar bv bij het 8-uur journaal, of ontbijt

21 Laaggeletterdheid Laaggeletterden leren door voordoen nadoen herhalen automatiseren Niet door uitleg!

22 Laaggeletterdheid Ga na of de patient de informatie heeft begrepen Teach back methode: op een respectvolle manier vragen of de patient in zijn eigen woorden kan vertellen hoe hij zijn medicatie gaat gebruiken Zie en

23

24 Laaggeletterdheid Campagne Wachtkamer boek Tentoonstelling Iconen E-learning

25 Pilots Waar staat u op de ladder? 1 = we starten! 2 = we herkennen laaggeletterden 3 = we weten wat helpt in communicatie 4 = we doen het ook echt! 5 = we werken samen met anderen op dit gebied 6 = we verbeteren continu

26 Pilots Pilot laaggeletterdheid gestart in Amsterdam & Utrecht, 2016 start Limburg Doel: vormgeven samenwerking zorgverleners op gebied van laaggeletterdheid

27 Pilots Therapietrouwbevordering t Gooi Doel?

28 Pilots Resultaten eerdere studies

29 Pilots Kosteneffectiviteit Results of the MeMO osteoporosis program (full study report in Van Boven, et al )

30 Pilots Ervaringen deelnemende apothekers in t Gooi Ik krijg meer overzicht en inzicht in therapie-ontrouwe patiënten in mijn apotheek Moest wel een hobbel over om ermee te starten. Nu ik gestart ben valt het werk erg mee en is het vooral ook leuk om met patiënten hierover in gesprek te gaan. ik merk dat ik soms door simpele adviezen de patiënt al kan helpen, en dat de patiënt het heel erg waardeert 2/3 van de patiënten die ik selecteer blijken uiteindelijk wel valspositief te zijn. aanpassingen in webrapportage SFK nav deze pilot hebben wel enorm geholpen om het kaf van het koren te scheiden. ik heb veel aan communicatie training gehad

31 Samenvattend Laaggeletterdheid & therapietrouw Want het is belangrijk genoeg! En.er zijn tools beschikbaar

32 Vragen? Contactgegevens: Brigit van Soest Tel