Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team
|
|
- Karen Boender
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Stichting Lezen & Schrijven Michiel Sträter Jaarcongres Management Kinderopvang
2 Kennismaken - Leidinggevende - Beleidsmedewerker - Locatiehoofd - Kinderopvang, - Peuterspeelzaal - BSO - Brede school - Basisschool
3 Wat is je verwachting? Welke vraag wil je vandaag minimaal beantwoord hebben? Wanneer ga je blij naar huis?
4 Programma Raad & Daad Sessie :25 Sessie 2 14:30-15:15 1. Kennismaken & vragen inventariseren 2. Wat is laaggeletterheid? 3. Wat is eraan te doen? 4. Stappenplan & voorbeelden 5. Vragen en vervolg
5 Waarom deze Raad & Daad Kinderopvang is een belangrijke sector voor de taalontwikkeling van kinderen Recent onderzoek en wetgeving over taalniveau van pedagogisch medewerkers Actualiteit en beleid ouderbetrokkenheid
6 Doel van de sessie Behoud taals,mulering en taalniveau tot een vast onderdeel binnen uw team.
7 Stichting Lezen & Schrijven Initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter: Marja van Bijsterveldt Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange termijn. 7
8 Brainstorm Wat weten jullie al over laaggeletterdheid?
9 Wat is laaggeletterdheid? Iemand is laaggeletterd of functioneel analfabeet als hij of zij niet in staat is gedrukte of geschreven informatie te gebruiken om optimaal te kunnen functioneren in de samenleving. Bron: analfabeet
10 Wat is laaggeletterdheid? 10
11 Wat is laaggeletterdheid? In de praktijk: Niet goed functioneren in de samenleving Niet goed functioneren op de werkplek Eigen doelstellingen niet realiseren Eigen kennis en ontwikkeling niet realiseren
12 Vraag Hoeveel laaggeletterden tussen 16 en 65 jaar zijn er in Nederland? A. 0,8 miljoen B. 1,1 miljoen C. 1,3 miljoen
13 Vraag Welk percentage van de laaggeletterden is van autochtone afkomst? A. 23% B. 65%
14 Vraag Hoeveel % van de laaggeletterden werkt? A. 23% B. 50% C. 72 %
15 Vraag Kinderen die 15 minuten lezen per dag, lezen per jaar: A. +/ woorden B. +/ woorden C. +/ woorden
16 Feiten en cijfers kindersector Ruim 14% van de 15-jarige leerlingen heeft grote taalachterstand (Gille et al. 2009) Bijna 13% van alle kinderen loopt het risico om op latere leeftijd onder de noemer laaggeletterd te vallen (Droge et al., 2009) 23% van medewerkers haalt schrijfnorm niet & 46% van de medewerkers haalt leesnorm niet (Droge, Suijkerbuijk & Kuiken 2010)
17 Kortom Laaggeletterdheid komt voor bij: Jong en oud Autochtoon en allochtoon Werkenden en niet werkenden Kinderopvang, kinderen & ouders
18 Combinatie van oorzaken Thuissituatie en sociale omgeving Het onderwijs Individuele factoren
19 Gevolgen Persoonlijk Op de werkvloer Gezondheid
20 Wat kun je eraan doen? Volwassenen: taalcursussen Preventief: al vroeg beginnen met de taalstimulering van kinderen
21 Taalstimulering Veel interactie Stimulerende vragen Adequate feedback Aandacht voor geschreven taal Veel (interactief) voorlezen
22 Taalstimulering van kinderen Kinderen leren taal door: 1. Peuterspeelzaal en school 2. Ouders 3. Omgeving (broertjes/zusjes/vriendjes)
23 Taal van de ouders Intergenerationele overdracht: Ouder geeft probleem door op zijn/haar kind
24 Drie keer meer taal 1: Het stimuleren van taal bij kinderen 2: Het versterken van de taalvaardigheid van pedagogisch medewerkers 3: Het samenwerken met ouders
25 In 5 stappen Meer Tijd voor Taal - Medewerkers Stap 1 Strategie ontwikkelen Stap 2 Bewustwording creëren Stap 3 Brede werving en scholing Stap 4 Monitoren en effect meten Stap 5 Borgen in beleid
26 In 5 stappen Meer Tijd voor Taal Ouders Stap 1 Strategie ontwikkelen Stap 2 Bewustwording creëren Stap 3 Signaleren en doorpakken Stap 4 Communicatie aanpassen Stap 5 Borgen in beleid
27 Stap 1 Strategie ontwikkelen Breng de omvang in kaart Bepaal je strategie Zoek naar een ambassadeur Bepaal de scholingsbehoefte Zorg voor draagvlak Zorg voor een cursusaanbod Stel een projectplan op
28 Goede voorbeelden Flora Holland, Sodexo, Scania, KLM, ZZG zorggroep en Asito Gemeente Arnhem & gemeente Lelystad hebben ouderbetrokkenheid in beleid opgenomen Actief Ouderschap Taalmeter, taalambassadeur, taalzoeker en monitoring.
29 Week van Alfabetisering 2014 Id Sugges,es? Wie wil meedoen?
30 Subsidieregeling Taal- en interactievaardigheden
31 Tot slot Meer achtergrondinformatie o.a. - Herkenningswijzer Kinderopvang - Poster - Taalkracht magazine voor de kinderopvang (het boekenspel!), - Handout Ouderavond interactief voorlezen - Inspiratiedoosje voor activiteit tijdens Week van de Alfabetisering - Campagnemateriaal Vaders voor Lezen Benaderen voor stappenplan + advies op maat Voorinschrijving voor Woezel & Pip activiteit Evaluatieformulier
32 Take home message Elk gesprek doet ertoe Luister naar de kinderen en sluit aan Veel situaties bieden mogelijkheden voor taalstimulering Hoeft geen extra tijd te kosten, bewustzijn is het halve werk Film Meer Taal Thuis:
33 Contact Michiel Sträter - Projectmedewerker Gezin & Gezondheid Tel: / Mail: gezin@lezenenschrijven.nl Twitter: lezenenschrijven.nl/gezin
34
Stichting Lezen & Schrijven
Laaggeletterden herkennen en dan? Clarine van Ommeren Apeldoorn 18 september 2014 Initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange
Nadere informatieTAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg. Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014
TAAL: ons een zorg? Laaggeletterdheid in de zorg Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Lions Schiedam sept. 2014 Dit weet u na deze presentatie Taal: ons een zorg? 1. Laaggeletterdheid in de zorg
Nadere informatieProjectplan. Aanpak laaggeletterdheid bij patienten en/of medewerkers. [Naam organisatie] [auteur] [datum] Werken aan taal heeft veel voordelen
Projectplan Aanpak laaggeletterdheid bij patienten en/of medewerkers [Naam organisatie] [auteur] [datum] Werken aan taal heeft veel voordelen [Naam organisatie] vindt het belangrijk om alert te zijn op
Nadere informatieStappenplan. Aanpak laaggeletterdheid bij medewerkers
Stappenplan Aanpak laaggeletterdheid bij medewerkers Werken aan taal is werken aan een toekomst Jenny is 24 en werkt, na haar mbo-opleiding, al een paar jaar als pedagogisch medewerker bij een peuterspeelzaal.
Nadere informatieWelkom bij het VCA Examen
Welkom bij het VCA Examen Je hebt 2 minuten per vraag stilte tijdens het Examen vereist Vraag 1 Wat is van invloed op het letsel als gevolg van stroomdoorgang door het menselijk lichaam? A. De weg die
Nadere informatieStichting Lezen & Schrijven. Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven
Stichting Lezen & Schrijven Paul Mosterd, directeur Marlies Olthuis, themamanager bedrijven Educatie Werkt!, Amsterdam 30 september 2011 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief
Nadere informatieWat is laaggeletterdheid? Stichting Lezen & Schrijven
Programma 1. 2. 3. 4. 5. 6. Laaggeletterdheid aanpakken in de zorg Introductie Feiten & cijfers laaggeletterdheid Relatie geletterdheid & gezondheid Aanpak laaggeletterdheid Vragen? Slot (20 min) (20 min)
Nadere informatieAandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven
Aandacht voor laaggeletterde ouders Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen
Nadere informatieWorkshop Taal Werkt! 11 september 2014
Workshop Taal Werkt! 11 september 2014 Programma Wat is laaggeletterdheid? Laaggeletterdheid binnen het bedrijfsleven Taalvrijwilligers binnen bedrijven Brainstorm Wat is laaggeletterdheid? 5 Feiten &
Nadere informatieStappenplan. Aanpak laaggeletterdheid bij ouders
Stappenplan Aanpak laaggeletterdheid bij ouders Werken aan taal is werken aan een toekomst Sabia is 28 en moeder van de 3-jarige Jasmina. Jasmina heeft last van overgewicht en krijgt voedingsadvies bij
Nadere informatieLES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Laaggeletterdheid: een probleem
LES 1 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Laaggeletterdheid: een probleem Laaggeletterdheid Lesmodule met 4 delen: Wat is laaggeletterdheid? Hoe herken je laaggeletterdheid? Waar kan je naar verwijzen als je iemand
Nadere informatieAanpak laaggeletterdheid in de zorg
Aanpak laaggeletterdheid in de zorg Stichting Lezen & Schrijven Initiatief: H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter: Marja van Bijsterveldt Visie: Door beter te leren lezen en schrijven vergroot je je kans
Nadere informatieLaaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen
Laaggeletterdheid, herkennen & doorverwijzen Lydia de Jong, Jorijn Tragter 28 mei 2016 Wie zijn wij? Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid en bevordering van digitale vaardigheid. Actie programma
Nadere informatieWaalwijk Taalrijk. - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder. - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen)
1 Waalwijk Taalrijk - Doel: Functionele geletterdheid kind en ouder - Bijzonder: Intensieve en goede samenwerking partners/ouders (van 0-18 jarigen) - Samenleving: Taalvaardige inwoners die zich goed in
Nadere informatieGezondheid en laaggeletterdheid
Gezondheid en laaggeletterdheid Michiel Sträter Stichting Lezen & Schrijven Gezonde Wijken - Tympaan - Dinsdag 11 november 2015 Stichting Lezen & Schrijven Initiatief: H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter:
Nadere informatieJong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers
Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende
Nadere informatieSamen voor taal in Arnhem
Samen voor taal in Arnhem nataliekuypers.nl Een overzicht voor professionals Inleiding In Arnhem groeien niet alle kinderen op in een taalrijke omgeving; een omgeving waarin praten en boeken een belangrijke
Nadere informatieStappenplan. Aanpak laaggeletterdheid bij patiënten
Stappenplan Aanpak laaggeletterdheid bij patiënten Werken aan taal is werken aan gezondheid Leidraad in 5 stappen De vijf stappen in dit boekje bieden u een leidraad om binnen uw organisatie of praktijk
Nadere informatieDe bibliotheek op school als instrument voor optimale ontwikkelkansen voor kinderen. Samen sterk met
De bibliotheek op school als instrument voor optimale ontwikkelkansen voor kinderen. Samen sterk met Waarom? Het leven van Lisa Wist u dat? 1,5 miljoen volwassen Nederlanders zijn laaggeletterd zijn? Dat
Nadere informatieINBURGEREN IS MEER DAN INBURGERINGEXAMEN HALEN
INBURGEREN IS MEER DAN INBURGERINGEXAMEN HALEN Welk aanbod is er voor inburgeraars en doorburgeraars? Een greep uit het aanbod Voor niet-inburgeringsplichtigen (autochtoon en allochtoon) Alfabetisering
Nadere informatieVerlegen om woorden Lesbrief voor vmbo
Verlegen om woorden Lesbrief voor vmbo Voor de lessen Nederlands, PSO en LOB. Verlegen om woorden is een pakket met tips en handvatten om een ouderbijeenkomst te organiseren over ouderbetrokkenheid en
Nadere informatieAanvalsplan laaggeletterdheid en de toekomst van de volwasseneneducatie
Aanvalsplan laaggeletterdheid en de toekomst van de volwasseneneducatie Ina den Hollander Weert, 19 mei 2011 Kenniscirkel Leven Lang Leren Brabantse en Limburgse bibliotheken Wat is laaggeletterdheid?
Nadere informatieProgramma Community School De Horizon in de Buitenhof
Programma Community School De Horizon in de Buitenhof Opening door Jan Bloemberg van TOP Intro filmpjes Buitenhof, Oshin van der Hansz en Lizzy in den Haak Presentatie Communityschool de Horizon door Nora
Nadere informatieSchriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO)
Gemeente Heerhugowaard R Schriftelijke vragen ex artikel 37 Reglement van orde voor de raadsvergaderingen (RvO) Datum indiening 13 september 2016 Volgnummer Registratienummer Bij16-439 Onderwerp laaggeletterdheid
Nadere informatieLaagtaalvaardige ouders
Laagtaalvaardige ouders signaleren aanpak preventie verwijzen de Bibliotheek Z-O-U-T i.s.m. St. Lezen & Schrijven Liesbeth Versteeg 2 Het leven van Lisa www.in60seconds.nl/werk/stichting-lezen-en-schrijven-het-verhaal-van-lisa/
Nadere informatieBegin bij de basis: een spraaktaalspecialist aan het woord. Astrid Roest GGD/JGZ Zaanstreek-Waterland
Begin bij de basis: een spraaktaalspecialist aan het woord Astrid Roest GGD/JGZ Zaanstreek-Waterland Workshop in opdracht van NVLF Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie www.nvlf.nl Inhoud
Nadere informatieLaaggeletterdheid: voorkomen en bestrijden Herkennen & doorverwijzen. 17 mei 2018, UCK, Johan Stets en Mariet Hattink
Laaggeletterdheid: voorkomen en bestrijden Herkennen & doorverwijzen 17 mei 2018, UCK, Johan Stets en Mariet Hattink Programma Wat is laaggeletterdheid? In gesprek met een Taalambassadeur Herkennen van
Nadere informatieStichting Kinderopvang Alkmaar. Pedagogisch Beleid. Peuterspeelzalen
Stichting Kinderopvang Alkmaar Pedagogisch Beleid Peuterspeelzalen Inhoudsopgave 1. INLEIDING...3 2. DOEL VAN HET BELEID...3 2.1 ALGEMEEN...3 2.2 BIJDRAGE AAN ORGANISATIEDOELEN...3 2.3 ROLLEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN...4
Nadere informatieHandout Hoe worden wij een integraal kindcentrum?
Handout Hoe worden wij een integraal kindcentrum? Frank Studulski Kenniscentrum Kindcentra Deze handout gaat in op een veel gestelde vraag: hoe worden wij een integraal kindcentrum (IKC)? De handout geeft
Nadere informatieMenukaart Laaggeletterdheid
Menukaart Laaggeletterdheid 1 Menukaart laaggeletterdheid voor basisscholen in de regio 1. Strategie ontwikkelen Activiteit Materiaal Ondersteuning 1 Kosten Oriënterend gesprek Wie: directeur, ib-er, zorgcoördinator,
Nadere informatieVoorschoolse voorzieningen Ommen
Voorschoolse voorzieningen Ommen Ommen, november 2012 Voorschoolse voorzieningen Ommen Peuterontwikkeling in Ommen; in het belang van peuters Uw kind gaat naar een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf
Nadere informatieDe magie van het lezen. Kris Verbeeck
De magie van het lezen Kris Verbeeck Waarom is lezen belangrijk? Ontwikkeling van literaire competentie: verhaalstructuur, verband met de werkelijkheid, verwijzingen en toespelingen, humor,... Uitbreiding
Nadere informatiede Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar
de Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Jos Debeij Gerlien van Dalen Adriaan Langendonk VNG regionale conferenties 15 en 16 april 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1 Inhoud
Nadere informatieF3.3 Ouderbetrokkenheid Draaiboek bijeenkomst werken met een portfolio
F3.3 Ouderbetrokkenheid Draaiboek bijeenkomst werken met een portfolio F3.3 DRAAIBOEK OUDERBETROKKENHEID Bijeenkomst werken met een portfolio Door Kees Broekhof (Sardes) Draaiboek bijeeenkomst werken met
Nadere informatieEvaluatie pilots ouderprogramma s VVE. Criteria voor het ouderprogramma. Resultaten evaluatieonderzoek
Evaluatie pilots ouderprogramma s VVE In 2011 heeft Marant, in opdracht van de gemeente Arnhem, onderzoek gedaan naar de bestaande ouderprogramma s VVE; in hoeverre die passen bij het VVE-beleid en aansluiten
Nadere informatieLES 2 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID. Herkennen van laaggeletterdheid en doorverwijzen
LES 2 LESMODULE LAAGGELETTERDHEID Herkennen van laaggeletterdheid en doorverwijzen Laaggeletterdheid Terugblik les 1 wat is laaggeletterdheid en wat betekent laaggeletterdheid bij ouders voor de kinderen?
Nadere informatieVerankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid. Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven
Verankering laaggeletterdheid in gemeentelijk beleid Soler Berk Stichting Lezen & Schrijven Dinsdag 30 oktober 2012 Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses
Nadere informatieStappenplan. Taal Werkt. Leidraad voor verbetering taalvaardigheid in 5 stappen
Stappenplan Taal Werkt Leidraad voor verbetering taalvaardigheid in 5 stappen Stappenplan Taal Werkt Zet laaggeletterheid op de agenda Beter lezen en schrijven is pure winst 1 op de 10 mensen in Nederland
Nadere informatieLeuk nieuws! WERKEN TALENTGROEPEN?
Talentgroepen Leuk nieuws! Er gebeurt iets nieuws in Lelystad, iets bijzonders. GO! Kinderopvang werkt, in samenwerking met de basisscholen, aan een vernieuwend ontwikkelingsconcept voor peuters: Talentgroepen.
Nadere informatieMeer (voor)lezen, beter in taal. De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar
Meer (voor)lezen, beter in taal De Bibliotheek en basisvaardigheden Kunst van Lezen 0-18 jaar Adriaan Langendonk Miniconferentie Flevoland 23 september 2015 de Bibliotheek en basisvaardigheden 1 Inhoud
Nadere informatieAllereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven
Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de
Nadere informatieStappenplan laaggeletterdheid op de werkvloer
1 Stappenplan laaggeletterdheid op de werkvloer 2 3 4 5 Den Haag, 3 september 2012 Geachte heer/mevrouw, Voor u ligt een boekje met tips en informatie over de aanpak van laaggeletterdheid op de werkvloer.
Nadere informatieKinderen profiteren van trainingen. Kinderen profiteren van training pm ers
Bron: website Kinderopvang totaal d.d. 28 mei 2015 Kinderen profiteren van trainingen Zoals u misschien wel weet, zijn pedagogisch medewerkers nooit uitgeleerd. Maar hebben die trainingen zin? En hebben
Nadere informatieBoekStart in de Kinderopvang
BoekStart in de Kinderopvang Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta Kinderopvang Het Speelhúûs oktober 2013 Caroline Piso Bibliotheek Zuid-Hollandse Delta Ina Los Kinderopvang Het Speelhúûs Samen kunnen we laaggeletterdheid
Nadere informatieDE BAAN OP! Een bedrijfsbezoek voorbereiden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf
Nadere informatietieve En Ect Educa traj
Educatieve trajecten Educatieve trajecten In opdracht van gemeentes verzorgt het ROC Kop van Noord- Holland opleidingen voor volwassenen om participatie in de samenleving of op het werk te vergroten: de
Nadere informatieNederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%
Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden
Nadere informatieNederland FACTS & FIGURES. Laaggeletterdheid in. Geletterdheid. VAN DE 1,3 MILJOEN laaggeletterden tussen de 15 en 65 jaar zijn: 65% 35%
Laaggeletterdheid in Nederland FACTS & Ongeveer 1 op de 9 Nederlanders tussen de 16 en 65 jaar is laaggeletterd. In totaal zijn dat 1,3 miljoen mensen. Van deze groep is 65% autochtoon. Het aantal laaggeletterden
Nadere informatieDoor slim samenwerken bereik je meer Workshop 13-11-2014
Door slim samenwerken bereik je meer Workshop 13-11-2014 Uw wensen en verwachtingen van de workshop Met welke partijen kan je samen werken, voorbeelden en tips Wie pakt welke rol in de aanpak van laaggeletterdheid?
Nadere informatieOuders inspireren. bij voorlezen en taalontwikkeling. Praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers
Ouders inspireren bij voorlezen en taalontwikkeling Praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers Meer verdiepi ng en achtergron d vind je in Kwes tie van lezen nr. 8 (Stichting Leze n)
Nadere informatieWeert in Beweging 2014. Samen op weg naar.. Meest actieve en gezonde stad van Nederland!
Samen op weg naar.. Meest actieve en gezonde stad van Nederland! Weert, eerste Blue Zone stad van Nederland! Iedereen gezond in beweging! WAAROM? Sport- en beweegbeleid 2.0 gemeente Weert Sport en bewegen
Nadere informatieVoorschoolse voorzieningen Ommen
Voorschoolse voorzieningen Ommen Ommen, juni 2012 Wat is Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Voor- en Vroegschoolse Educatie is bedoeld voor kinderen vanaf ongeveer 2½ jaar. Sommige kinderen in die leeftijd
Nadere informatieTaal maakt gezonder Aanpak van laaggeletterdheid in de zorg. Marieke Wiebing, Stichting Lezen & Schrijven
Taal maakt gezonder Aanpak van laaggeletterdheid in de zorg Marieke Wiebing, Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Initiatief: H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter: Marja van Bijsterveldt
Nadere informatieUitnodiging Symposium Laaggeletterdheid
Uitnodiging Symposium Laaggeletterdheid Het is een onderwerp waar u misschien niet dagelijks bij stilstaat, toch beïnvloedt het de levens van velen. Laaggeletterdheid. In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen
Nadere informatieWij gaan (voor)lezen
Wij gaan (voor)lezen Aanbod Primair Onderwijs Bibliotheek Helmond-Peel 2015-2016 De bibliotheek die ertoe doet Asten Deurne Helmond Someren 1 Voorwoord Rode Draad: Lezen is leuk! Met de hele school de
Nadere informatieInhoud Trainersmap Verdieping
Inhoud Trainersmap Verdieping 2 Module 9 Taal Module 10 Rekenen/wiskunde en Science (basisonderwijs) Module 11 Sociaal-emotionele ontwikkeling - verdieping Module 12 Sensomotorische ontwikkeling - verdieping
Nadere informatieVerlegen om woorden Handleiding ouderbijeenkomst
Verlegen om woorden Handleiding ouderbijeenkomst Tips voor het organiseren van een bijeenkomst over ouderbetrokkenheid en het belang van taal. Verlegen om woorden is een pakket met tips en handvatten om
Nadere informatiePBS Positive Behavior Support
PBS Positive Behavior Support 4 juni 2010 Drs. Emilie van Leeuwen methodiekontwikkelaar/ trainer bij PI Research Drs. Inge Reijnders Onderwijskundige GZ psycholoog Opvoeden is van iedereen! Hoe ziet dat
Nadere informatieOmgaan met kinderen die niet goed kunnen communiceren. Congres Passende Kinderopvang 24 mei 2018 Utrecht
Omgaan met kinderen die niet goed kunnen communiceren Congres Passende Kinderopvang 24 mei 2018 Utrecht Kom maar in de kring Het verhaal van de Boeroe Kort voorstellen Kitty ter Doest Logopedist / Consulent
Nadere informatie> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE
TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN
Nadere informatieBeleidsnotitie Aanbod voor peuters Gemeente Buren
Beleidsnotitie Aanbod voor peuters 2017-2020 Gemeente Buren Inhoudsopgave 1. Huidige situatie 4 Waar gaat het over? 4 Wat doen we al? 4 2. Vergroten bereik peuters 6 Wat gaan we doen? 6 Doel 6 Behoefte
Nadere informatieMeer vaardig meer burger!
(Digi)taalhuis Wageningen Projectplan 2016/2017 Meer vaardig meer burger! Kernpartners, Wageningen, augustus 2016 1. Probleemstelling In Nederland zijn 1,3 miljoen mensen tussen de 16 en 65 jaar minder
Nadere informatieVoor wie is de Week van passend onderwijs bedoeld?
Ongetwijfeld heeft iedereen wel eens de term PASSEND ONDERWIJS voorbij zien komen. Samenwerkingsverbanden, schoolbesturen en scholen zijn al een aantal jaar druk bezig alles vorm te geven zoals het in
Nadere informatieHoe vind je laaggeletterde bijstandsgerechtigden? Hannah Oostendorp (gemeente Elburg) & Anna van den Boogaard (L&S)
Hoe vind je laaggeletterde bijstandsgerechtigden? Hannah Oostendorp (gemeente Elburg) & Anna van den Boogaard (L&S) Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma
Nadere informatieWie dit niet kan lezen, is niet gek! Laaggeletterdheid bij SITA
Wie dit niet kan lezen, is niet gek! Laaggeletterdheid bij SITA Het ervaringsverhaal Start met vragen aan u, kort SITA algemeen Laaggeletterdheid bij SITA Afronding met vragen aan u 2 Vraag 1 Heeft u medewerkers
Nadere informatiePreview. Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang. Pedagogische doelen. Wat is kwaliteit?
Kwaliteit van VVE in de Kinderopvang Preview Wat is kwaliteit? Stand van zaken anno 2009 Waarom VVE in de kinderopvang? Doelgroepen Professionalisering Kwaliteit van VVE: wat werkt? Wat voegt VVE toe?
Nadere informatieBeschrijving modules KINDwijzeracademie
Beschrijving modules KINDwijzeracademie 1. Pedagogische Doelen Deze module bestaat uit vier onderdelen; de vier pedagogische doelen uit de wet Kinderopvang. Bieden van emotionele veiligheid Deze module
Nadere informatieDe NSA i.s.m. de KNSB. Vrijwilligersbeleid
De NSA i.s.m. de KNSB Vrijwilligersbeleid Programma Opening Vrijwilligerswerk Ervaringen uit de praktijk Motieven voor vrijwilligerswerk Werven Behouden Vragen Vrijwilligers Vrijwilliger Iemand die zich
Nadere informatieGeletterde peuters en kleuters spelen met taal!
Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! 17 november 2009 Daniëlle DANIELS Geletterde peuters en kleuters? Positief, veilig klasklimaat Betekenisvolle taken Ondersteuning door interactie (andere
Nadere informatieBeter lezen en beleven met theaterlezen
Beter lezen en beleven met theaterlezen Iemand die met een levendige stem voorleest, geeft zich helemaal bloot. Als hij niet weet wat hij leest, is hij onwetend ondanks zijn woorden. En dat is een ramp,
Nadere informatieOmgaan met gedrag op Basisschool De Bareel
1. Uitgangspunten gedrag Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel Schooljaar 2013 Inhoud 2. Preventief handelen om te komen tot gewenst gedrag 3. Interventies om te komen tot gewenst gedrag 4. Stappenplan
Nadere informatiePlanmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer
Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen
Nadere informatieVoor en vroegschoolse educatie
Organisatie Voor en vroegschoolse educatie Hoe zit het nu precies? S K S G Centraal Bureau Heresingel 10 9711 ES Groningen Telefoon: (050) 313 77 27 E-mail: algemeen@sksg.nl Wat is VVE? De afkorting VVE
Nadere informatieVoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips
VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere
Nadere informatieTaal vergroot je wereld samen met de Bibliotheek
Taal vergroot je wereld samen met de Bibliotheek Westfriese Bibliotheken jong geleerd, is oud gedaan Ruim 15% van de kinderen in Nederland loopt een risico op taalachterstand. Wie moeite heeft met lezen
Nadere informatie1. Inleiding Pag.2. 2. De Stichting Kinderopvang Alkmaar Pag.2. 3. De VVE Peuterspeelzaal Pag.2
INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding Pag.2 2. De Stichting Kinderopvang Alkmaar Pag.2 3. De VVE Peuterspeelzaal Pag.2 4. Observatie en Overdracht naar de basisschool Pag.3 4.1 Observatie 4.2 Overdracht naar de basisschool
Nadere informatieAanpak van laaggeletterdheid. Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven
Aanpak van laaggeletterdheid Jelle Vennik, Stichting Lezen & Schrijven Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering
Nadere informatieINFORMATIE BULLETIN 29 augustus 2015 WEEKOVERZICHT
INFORMATIE BULLETIN 29 augustus 2015 WEEKOVERZICHT Maandag 31 augustus 19.00 uur Ouderavonden groepen 8 19.30 uur Ouderavonden groepen 1/2, 3 en 6 Dinsdag 1 september Meester Tim s ochtends afwezig Juf
Nadere informatiei.s.m. Laaggeletterdheid in Rotterdam: een structureel probleem dat vraagt om structurele kennisagenda Een advies 16092011/mvdp-fs-lvdb
i.s.m. Laaggeletterdheid in Rotterdam: een structureel probleem dat vraagt om structurele kennisagenda Een advies 16092011/mvdp-fs-lvdb Hieronder volgt een advies voor een kennisagenda laaggeletterdheid
Nadere informatieSamen... opgroeien in Rotterdam
KindeRdam Samen... opgroeien in Rotterdam 2011-2014 Van inventarisatie tot borging 2013: hebben een stem 2012: Bij mij thuis Welkom bij KindeRdam 2011: Het Fundament Oriëntatie en inventarisatie door alle
Nadere informatieOp pad voor de Aanpak Taal: Ouders en kind samen
Op pad voor de Aanpak Taal: Ouders en kind samen Interview met het Praktijkteam van het ministerie van SZW Yolande Timman, i.s.m. Hans Christiaanse en Paulien Rietveld Het ministerie van SZW heeft een
Nadere informatieNIEUWSBRIEF CLUSTER Rozentuin Kdv Rozentuin / kdv de Velden / Nso de Velden
NIEUWSBRIEF CLUSTER Rozentuin Kdv Rozentuin / kdv de Velden / Nso de Velden Augustus/ september 2014 Algemeen Op onze website onder locaties fotoalbum, worden regelmatig foto s van de Velden en de Rozentuin
Nadere informatieTaal Verrijkt aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen. Bibliotheek Rijn en Venen 2013
Taal Verrijkt aanbod voor laaggeletterden, inburgeraars en anderstaligen Bibliotheek Rijn en Venen 2013 Bibliotheek Rijn en Venen 9 vestigingen 5 gemeentes 150.000 inwoners 27.750 bibliotheekleden Collectie:
Nadere informatieTaalbeleidsplan Sisa Kinderopvang Kinderdagverblijven en Peuterspeelplaatsen
1 Taalbeleidsplan Sisa Kinderopvang Kinderdagverblijven en Peuterspeelplaatsen 2 Voorwoord Door middel van dit taalbeleidsplan wordt zichtbaar hoe onze voorschoolse voorzieningen bijdragen aan de taalontwikkeling
Nadere informatiePilotproject Taal voor Thuis
Pilotproject Taal voor Thuis Onderdeel van proefprogramma Taal voor het Leven Congres Taal voor het Leven 30-10-2013 Gerda Welleman Cleo Dieteren 30-10-2013 Pilotproject Taal voor Thuis 1 Voorstellen Gerda
Nadere informatieThuis in Taal Professionalisering van leraren ter ondersteuning van laaggeletterde ouders bij de taalontwikkeling van jonge kinderen.
Thuis in Taal Professionalisering van leraren ter ondersteuning van laaggeletterde ouders bij de taalontwikkeling van jonge kinderen. Martine van der Pluijm Hogeschool Rotterdam Kenniscentrum Talentontwikkeling/
Nadere informatieDeze afspraken zijn concreet uitgewerkt in het uitvoeringsplan aanpak laaggeletterdheid
Tussenrapportage cofinanciering Projecten Taalhuizen 2017-2019 Inleiding Begin 2017 heeft het Dagelijks Bestuur van Holland Rijnland cofinanciering toegekend aan de vijf taalhuizen in de regio. In bijlage
Nadere informatieWerving tbv Educatieve Trajecten. 19 juni 2013. Drenthe College
Werving tbv Educatieve Trajecten 19 juni 2013 Drenthe College Drenthe College - Middelgroot ROC met werkgebied: provincie Drenthe - Ca 650 medewerkers en 8300 studenten - 3 sectoren voor beroepsonderwijs
Nadere informatieLopend Vuurtje Nieuwsbrief September 2015
Inspectiebezoek Maandag 24 augustus was de inspecteur van het onderwijs op bezoek bij De Vuurvogel. Hij heeft lessen bezocht, gesproken met het team, ouders en kinderen en daarnaast allerlei zaken bekeken.
Nadere informatieOuderbeleid Peuterdorp
Ouderbeleid Peuterdorp Ouderbeleid Peuterdorp Ouderbeleid = de visie op de positie en rol in de eigen voorziening Ouderparticipatie = de vertaling van het ouderbeleid: hoe doe je dat Ouder als klant Ouder
Nadere informatieInhoud Trainersmap De Basis
Inhoud Trainersmap De Basis 1 Module 1 Nederlandse VVE-programma s en de Taallijn Module 2 Taalontwikkeling en Rekenen/wiskunde Module 3 Sociaal-emotionele ontwikkeling - basis Module 4 Sensomotorische
Nadere informatieHistoriek Basiseducatie
Overzicht workshop 1. Werking Open-School / Centrum voor Basiseducatie 2.Laaggeletterdheid 3. Hoe doorverwijzen / ermee rekening houden in de eigen praktijk? 4. Eenvoudig taalgebruik Historiek Basiseducatie
Nadere informatieBeleidsvisie ten behoeve van de Stichting Lezen en Schrijven
Beleidsvisie ten behoeve van de Stichting Lezen en Schrijven Auteur: Barbara Griot Bonaire Maart 2017 Inleiding: Hare Koninklijke Hoogheid Laurentien heeft in het gesprek op 8 maart 2017 duidelijk aangegeven
Nadere informatieHoogeveen Lenen wordt. jaarverslag delen
Hoogeveen Lenen wordt jaarverslag 2016 delen Lenen wordt delen De bibliotheek is de plek voor cultuur, kennis en inspiratie, waar je talenten ontwikkelt en waar we belangeloos verbinding maken met elkaar
Nadere informatieTaal voor het Leven VCA-examen en Taalvaardigheid
Taal voor het Leven VCA-examen en Taalvaardigheid Voorstellen Voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid. Agenderen. Ondersteuningsprogramma voor lokale samenwerking ter bevordering van een sluitende
Nadere informatieDatum Tijd Waar Adres Wat Door wie Voor wie Inhoud 7 sept 09.00-11.00 Da Costaschool Marco Pololaan 523 3526 GH Utrecht
Activiteiten op scholen Datum Tijd Waar Adres Wat Door wie Voor wie Inhoud 7 sept 09.00-11.00 Da Costaschool Marco Pololaan 523 3526 GH 8 sept 8.45-10.45 Anne Frankschool van Bijnkershoeklaan 280 3527
Nadere informatiePubliciteit en werving OSA
Publiciteit en werving OSA Bereik de ouders persoonlijk Het is belangrijk om veel aandacht aan werving en publiciteit te besteden. In het bijzonder als u met open inschrijving werkt. Denkt u hierbij aan
Nadere informatieVROEGSIGNALERING EN TOELEIDING VVE ARNHEM
VROEGSIGNALERING EN TOELEIDING VVE ARNHEM Verwijsprocedure doelgroepkinderen Consultatiebureau en voorschoolse voorzieningen Inleiding Peuterspeelzalen en kinderdagverblijven bieden jonge kinderen een
Nadere informatieGastvrijheid ontwikkelen en borgen: 25 handvatten
Analyseer 1. Meet de beleving van de gast. Meet regelmatig zodat je blijft monitoren en verbeteren. Tools voor gastbelevingsonderzoek: a. Klanttevredenheidsonderzoek, zoals NPO, stel vooral relevante vragen
Nadere informatieProtocol Observeren en registreren peutergegevens en overleg/overdracht gegevens naar ouders en basisschool
Protocol Observeren en registreren peutergegevens en overleg/overdracht gegevens naar ouders en basisschool Stichting Peuterspeelzalen Gaasterlân-Sleat Beste ouder(s) en of verzorger(s), Via dit protocol
Nadere informatie