Effectief communiceren met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Praktijktoepassingen

Transcriptie

1 Effectief communiceren met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden Praktijktoepassingen 3 april 2012 prof. dr. Walter Devillé drs. Hester van Bommel

2 Gezondheidsvaardigheden Vaardigheden om informatie over gezondheid te vinden, te begrijpen en te gebruiken Laaggeletterden hebben vaak beperkte gezondheidsvaardigheden (moeite met: lezen, schrijven en rekenen). Laaggeletterdheid gaat vaak samen met laag abstractieniveau klachten in chronologische volgorde verbanden leggen hoofd- en bijzaken onderscheiden is lastig doelen benoemen en realiseren etc.

3 Jaren school Indeling naar jaren school: 0 5 jaar school 5 10 jaar school > 10 jaar school Vereisen: Ander tempo Andere methodiek zorgverlener Ander voorlichtingsmateriaal

4 Niveau s Onder A1 A1 A2 B1 B2 C1 C2 (laaggeletterd) zorgverlener zorgverlener losse woorden zeer eenvoudige zinnen korte eenvoudige gesprekken iets uitgebreidere gesprekken complexere gesprekken kan vrijwel alles bespreken vloeiend Nederlands

5 Visueel voorlichtingsmateriaal Vergroot het begrip pictogrammen, tekeningen en foto s mbv visueel materiaal worden medische adviezen langer onthouden niet elke afbeelding is geschikt

6 Praktijkvoorbeelden Publieksfolder Erfocentrum & RIVM; Kinderen krijgen? Een goede start begint vóór de zwangerschap (Centrum voor bevolkingsonderzoek van het RIVM)

7

8 Praktijkvoorbeelden 2 Begrijp je lichaam Behoefte aan basiskennis over eigen lijf bij laaggeletterden Behoefte bij zorgprofessionals aan materiaal om uitleg te illustreren

9 Begrijp je Lichaam

10

11

12 Checklist begrijpelijk beeldmateriaal Sluit het beeldmateriaal aan bij de leefwereld van de patiënt? Kan de patiënt zich identificeren met de hoofdpersoon/illustraties? Is de informatie concreet en verhalend? Bevatten de tekeningen duidelijk contrast, heldere lijnen? Zijn afleidende details weggelaten? Is de boodschap eenduidig? Is het beeldmateriaal voorgelegd aan laaggeschoolden? Zijn de gebruikte kleuren waarheidsgetrouw?

13 Ervaringen Begrijp je lichaam Patiënt blijft nu mee kijken en vragen stellen in plaats van ongeïnteresseerd hangen en maar ja/nee zeggen zonder te weten waarop (praktijkondersteuner) Ik heb gemerkt dat door de afbeeldingen het de uitleg compleet maakt. Ze denken er dan ook verder over na thuis en zoeken soms ook nog extra informatie op het internet (huisarts) De tekeningen zijn bruikbaar omdat ze simpel zijn en een handig hulpmiddel kunnen zijn om aan mensen uit te leggen op welk niveau in hun lijf het probleem speelt. Dit kan helpen bij begrip en daardoor ook behandeling (huisarts)

14 TRANSFYSA Transparante Fysiotherapeutische zorg in Achterstandsgebieden

15 Ontwikkeling van de Nederlandse Talking Touch Screen Marlies Welbie - WAU (IOF) - Lectoraat L&G - Lectoraat Dev. & Eng. - TNO - NIVEL - RGF Midden Nederland - NIGZ / CBO - Pharos - UvA - AGIS - Mikado - KNGF

16 Onderwerp: Vraag fysiotherapeuten achterstandswijken Utrecht: - Eisen aan mate van geletterdheid + kennis NL taal en cultuur patiënten Verhoging kwaliteit fysiotherapeutische zorg > Meten met vragenlijsten > PSK - Zelfredzaamheid patiënten - Patiënt gestuurd werken - Transparantie

17 Patiënt Specifieke Klachten Diagnostiek + evaluatie Functionele status (activiteiten niveau) Patiënt kiest en scoort 3 voor hem belangrijke activiteiten waarbij hinder ondervonden werd zou willen verbeteren

18 Resultaten kwantitatief PSK NL (n=25) m/v 11/14 leeftijd gem. 66 (33-83) jaren scholing gem. 16 (2-28) PSK NIET ingevuld 1 PSK incorrect ingevuld 19 PSK volledig correct ingevuld 5 TURKS (n=25) m/v 11/14 leeftijd gem. 49 (25-79) jaren scholing gem. 8 (0-19) PSK NIET ingevuld 9 PSK incorrect ingevuld 15 PSK volledig correct ingevuld 1

19

20

21

22

23

24 Testpopulatie patiënten 121 x PSK 82% NL patiënten 18% Turkse patiënten 15% laag opleidingsniveau 35% gem. opleidingsniveau 50% hoog opleidingsniveau 102 x TTS 80% NL patiënten 20% Turkse patiënten 16% laag opleidingsniveau 33% gem. opleidingsniveau 51% hoog opleidingsniveau Laag: Gemiddeld: Hoog: geen scholing/basisschoolniveau VMBO-/HAVO-/VWO-/MBO-niveau HBO-/WO-/WO+-niveau

25 Resultaten PSK - TTS totale populatie PSK totale populatie TTS

26 Resultaten PSK - TTS laag geschoold PSK laag geschoold TTS

27 Resultaten PSK - TTS hoog geschoold PSK hoog geschoold TTS

28 Redenen om met het prototype te werken scheelt veel tijd ten opzichte gebruik van papieren vragenlijsten output gemakkelijk over te zetten in (elektronisch) patiëntendossier verbetert communicatie met patiënt, vooral bij taalbarrière heel eigentijds bereikt grotere groep patiënten door hoge mate van gebruiksvriendelijkheid

29 Vragen?