DEEL 7. DE STRAFRECHTELIJKE SANCTIES 337

Transcriptie

1 II DEEL 7. DE STRAFRECHTELIJKE SANCTIES 337 HOOFDSTUK 1. INLEIDING 337 HOOFDSTUK 2. DE STRAFFEN 338 Afdeling 1. Begrip en kenmerken Het begrip straf Kenmerken 339 Afdeling 2. Indeling van de straffen 341 Afdeling 3. Straffen toepasselijk op natuurlijke personen De hoofdstraffen 343 A. Vrijheidsstraffen Criminele straffen Correctionele straffen en politiestraffen Vrijheidsstraf en voorlopige hechtenis 345 B. De werkstraf Algemene begrippen Toepassingsgebied Toepassingsvoorwaarden Duur Bijkomende straffen en modaliteiten van veroordeling tot de werkstraf Verplichtingen van de vonnisrechter Voorlichting van de rechter 348 C. Straf onder Elektronisch toezicht (ET) 349 D. Autonome probatiestraf 349 E. De geldboete Algemene begrippen Verhoging met opdeciemen Strafrechtelijke geldboete en de euro Geldboete-vervangende gevangenisstraf Bijkomende straffen 354 A. De geldboete 354 B. De bijzondere verbeurdverklaring Algemene begrippen Verbeurdverklaring als (bijkomende) straf 355 a. De traditionele verbeurdverklaring (art. 42, 1 en 2 Sw.) 355 b. Verbeurdverklaring van vermogensvoordelen (art. 42, 3 en 43bis lid 2 Sw.) Kaalpluk via verruimde verbeurdverklaring van vermogensvoordelen (art. 43quater Sw.) Verbeurdverklaring in België van zaken buiten Belgisch grondgebied Verbeurdverklaring als beveiligingsmaatregel Bestemming van verbeurdverklaarde zaken Taak COIV 365 C. De bekendmaking van vonnissen en arresten 365 D. De afzetting 366 E. De ontzetting van de uitoefening van bepaalde burgerlijke en politieke rechten 367 F. De terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank 369 G. Andere bijkomende straffen 371

2 III Afdeling 4. Straffen toepasselijk op rechtspersonen De hoofdstraf 372 A. Geldboete als hoofdstraf 372 B. Het omzettingssysteem 372 C. Schematische voorstelling art. 41bis 1 Sw. 374 D. Vervangende gevangenisstraf, eurowetgeving en opdeciemen 375 E. Het omzettingssysteem en de straftoemeting De bijkomende straffen 376 A. De bijzondere verbeurdverklaring 376 B. De ontbinding 376 C. Tijdelijk of definitief verbod om een bepaalde werkzaamheid te verrichten 377 D. Sluiting van één of meer bedrijven 377 E. Bekendmaking of verspreiding van de beslissing 377 HOOFDSTUK 3. STRAFRECHTELIJKE BEVEILIGINGS- OF BESCHERMINGSMAATREGELEN Algemeen Maatregelen bij minderjarigen Internering 379 DEEL 8. DE STRAFTOEMETING 382 HOOFDSTUK 1. SITUERING 382 HOOFDSTUK 2. STRAFTOEMETING BIJ NATUURLIJKE PERSONEN 383 Afdeling 1. Regels die (kunnen) leiden tot strafverzwaring Verzwarende omstandigheden De wettelijke herhaling 385 A. Begrip 385 B. Algemene voorwaarden voor de wettelijke herhaling 385 C. Gevallen van wettelijke herhaling Gemeenrechtelijk stelsel uit Boek I van het Strafwetboek Herhaling met specialiteitsvereiste (herhaling van hetzelfde of verwant misdrijf) Een heel bijzonder regime bij de TBS 389 D. Weerslag op de straftoemetingsproblematiek 389 Afdeling 2. Regels die (kunnen) leiden tot strafvermindering Strafverminderende verschoningsgronden 390 A. Begrip en kenmerken 390 B. Voorbeelden Minderjarigheid Uitlokking of provocatie Aangifte van drugsmisdrijven 392 C. Weerslag op de straftoemetingsproblematiek Verzachtende omstandigheden 393 A. Begrip en kenmerken 393 B. De toelaatbaarheid van verzachtende omstandigheden 394 C. Weerslag op de straftoemetingsproblematiek Verzachtende omstandigheden bij misdaden Verzachtende omstandigheden bij wanbedrijven 396

3 IV 3. Verzachtende omstandigheden bij overtredingen De combinatie met andere straftoemetingsregels Samenloop van misdrijven 397 A. Eendaadse samenloop 397 B. Voortgezet of collectief misdrijf 400 C. Meerdaadse samenloop 401 HOOFDSTUK 3. STRAFTOEMETING BIJ RECHTSPERSONEN 402 HOOFDSTUK 4. BIJZONDERE MODALITEITEN VAN STRAFTOEMETING: OPSCHORTING - UITSTEL PROBATIE 404 Afdeling 1. De Wet van 29 juni 1964 betreffende de opschorting, het uitstel en de probatie Eerste kennismaking 404 Afdeling 2. De opschorting van de uitspraak van de veroordeling 404 Afdeling 3. Het uitstel van de tenuitvoerlegging van de straffen 407 Afdeling 4. Probatie-opschorting en probatieuitstel 409 Afdeling 5. Rechtspersoon en Probatiewet 413 HOOFDSTUK 5. STRAFTOEMETING BIJ OVERSCHRIJDING VAN REDELIJKE TERMIJN 415 HOOFDSTUK 6. DE ONDERLINGE COMBINATIE VAN DE WETTELIJKE REGELS INZAKE STRAFTOEMETING: EEN POGING TOT SYNTHESE 415 DEEL 9. DE UITSPRAAK 417 HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEGINSELEN 417 Afdeling 1. Totstandkoming Soorten en vormvereisten Uitspraak over de strafvordering 417 A. Besluitvorming 417 B. Eenheid van de uitspraak 418 C. Beslissing 418 D. Bijzonder onderzoek naar vermogensvoordelen Uitspraak over de burgerlijke vordering 421 Afdeling 2. Voorlopige hechtenis Lot van de voorlopige hechtenis Onmiddellijke aanhouding 422 A. Voorwaarden 423 B. Rechtspleging 423 C. Invrijheidstelling 423 Afdeling 3. Motivering Aard en grondslag Algemene motiveringsplicht 425 A. Uitspraak over de grond 425 B. Uitspraak over de straftoemeting Bijzondere motiveringsplicht 428 HOOFDSTUK 2. UITVOERING 428 HOOFDSTUK 3. GEZAG VAN GEWIJSDE 428

4 V Afdeling 1. T.a.v. de strafrechter T.a.v. de veroordeelde T.a.v. andere personen 429 Afdeling 2. T.a.v. de burgerlijke rechter Draagwijdte Toepassing Invloed van het E.V.R.M. 431 HOOFDSTUK 4. BURGERLIJKE ASPECTEN 432 DEEL 10. DE RECHTSMIDDELEN 436 HOOFDSTUK 1. HOGER BEROEP 436 Afdeling 1. Voorwaarden Beslissingen en partijen 436 A. Beslissingen 436 B. Partijen Vorm 437 A. Principaal hoger beroep 437 B. Incidenteel beroep Termijn 439 A. Beklaagde en civielrechtelijk aansprakelijke partij 439 B. Openbaar ministerie 440 C. Burgerlijke partij 440 Afdeling 2. Gevolgen Schorsende werking Devolutieve werking 441 A. Beginselen 441 B. Toepassing Beklaagde Openbaar Ministerie Burgerlijke partij Civielrechtelijk aansprakelijke of tussenkomende partij Evocatie 444 Afdeling 3. Rechtspleging en uitspraak Rechtspleging Uitspraak 445 A. Ontvankelijkheid 446 B. Gegrondheid Bevestiging vonnis in eerste aanleg Vernietiging of hervorming vonnis in eerste aanleg 446 HOOFDSTUK 2. VERZET 447 Afdeling 1. Voorwaarden Beslissingen en partijen Vorm Termijn 449 A. Gewone termijn 449 B. Buitengewone termijn 449

5 VI Afdeling 2. Gevolgen Schorsende werking Devolutieve werking 451 Afdeling 3. Rechtspleging en uitspraak Rechtspleging Uitspraak 452 A. Afstand 452 B. Ontvankelijkheid 452 C. Ongedaanverklaring 453 D. Gegrondheid 453 HOOFDSTUK 3. CASSATIEBEROEP 454 Afdeling 1. Voorwaarden en gevolgen Voorwaarden 454 A. Beslissingen en partijen 454 B. Vorm 454 C. Termijn Eindbeslissing Geen eindbeslissing Gevolgen 456 Afdeling 2. Rechtspleging Voorstellen van cassatiemiddelen 457 A. Memorie 457 B. Ambtshalve middelen Verloop van de rechtspleging 458 Afdeling 3. Beslissingen Afstand Niet-toelaatbaarheid kennelijk onontvankelijk cassatieberoep Verwerping Verbreking 459 A. Met verwijzing 459 B. Zonder verwijzing 460 DEEL 11. DE TENUITVOERLEGGING VAN STRAFRECHTELIJKE SANCTIES 461 HOOFDSTUK 1. BASISBEGINSELEN 461 HOOFDSTUK 2. TENUITVOERLEGGING VAN DE VRIJHEIDSSTRAF 462 Afdeling 1. Bevoegdheid 462 Afdeling 2. Rechtspositie van de gedetineerde Interne rechtspositie Externe rechtspositie Internering van een veroordeelde 466 HOOFDSTUK 3. TENUITVOERLEGGING VAN DE TBS 466 HOOFDSTUK 4. TENUITVOERLEGGING VAN DE STRAF ONDER ET 468 HOOFDSTUK 5. TENUITVOERLEGGING VAN DE WERKSTRAF 468

6 VII HOOFDSTUK 6. TENUITVOERLEGGING VAN DE AUTONOME PROBATIESTRAF 470 HOOFDSTUK 7. TENUITVOERLEGGING VAN DE GELDBOETE Invordering Vervangende gevangenisstraf 471 HOOFDSTUK 8. HET STRAFRECHTELIJK UITVOERINGSONDERZOEK (SUO) 472 HOOFDSTUK 9. TENUITVOERLEGGING VAN MAATREGELEN De internering Minderjarigen 475 HOOFDSTUK 10. TENUITVOERLEGGING VAN UITSTEL, OPSCHORTING EN (KLASSIEKE) PROBATIE Opschorting Uitstel Probatie 476 DEEL 12. TOEPASSING VAN DE STRAFWET NAAR DE PLAATS 479 HOOFDSTUK 1. INLEIDING 479 HOOFDSTUK 2. OP BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGDE MISDRIJVEN 480 HOOFDSTUK 3. BUITEN BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGDE MISDRIJVEN 481 HOOFDSTUK 4. OP BELGISCH GRONDGEBIED GEPLEEGD? LOKALISERING VAN HET MISDRIJF MET HET OOG OP DE TOEPASSING VAN DE STRAFWET 484 DEEL 13. HET TOEPASSINGSGEBIED VAN DE STRAFWET IN DE TIJD 486 HOOFDSTUK 1. PROBLEEMSTELLING 486 HOOFDSTUK 2. DE GELDINGSDUUR VAN STRAFWETTEN De inwerkingtreding van strafwetten Opheffing en vernietiging van strafwetten 486 HOOFDSTUK 3. CONFLICTEN VAN STRAFWETTEN IN DE TIJD: STRAFRECHTELIJK OVERGANGSRECHT 487 HOOFDSTUK 4. HERSTEL IN EER EN RECHTEN EN UITWISSING VAN DE VEROORDELING Herstel in eer en rechten Uitwissing 492 DEEL 14. BELETSELEN VOOR DE NORMALE UITOEFENING VAN DE STRAFVORDERING, DE BURGERLIJKE VORDERING OF DE UITVOERING VAN DE SANCTIE 493 HOOFDSTUK 1. ONVERANTWOORDELIJKHEID VAN DE KONING 493

7 VIII HOOFDSTUK 2. AMNESTIE (RETROACTIEVE OPHEFFING VAN DE STRAFWAARDIGHEID) 493 HOOFDSTUK 3. SCHORSING VAN DE STRAFVORDERING 494 Afdeling 1. Schorsing wegens bijzondere status van de verdachte Immuniteiten volgens nationaal publiekrecht 494 A. Parlementaire immuniteiten 494 B. Immuniteiten van federale ministers, staatssecretarissen en leden van een Gemeenschaps- of Gewestregering Immuniteiten volgens internationaal publiekrecht 496 Afdeling 2. Schorsing ingevolge prejudiciële vraag of prejudicieel geschil Principe: algemene bevoegdheid van de strafrechter Uitzondering: toepassing door de strafrechter van burgerlijk bewijsrecht Prejudiciële vraagstelling en prejudicieel geschil 499 A. Prejudiciële vragen 499 B. Prejudiciële geschillen Echtheidsgeschil Laster en lasterlijke aangifte Oneerlijke handelspraktijken 500 HOOFDSTUK 4. VERVAL VAN DE STRAFVORDERING 501 Afdeling 1. Dood van de verdachte of beklaagde 501 Afdeling 2. Ophouden bestaan van de rechtspersoon 501 Afdeling 3. Amnestie 502 Afdeling 4. Opheffing van de strafwet 502 Afdeling 5. De minnelijke schikking Gemeenrechtelijk regime 502 A. Beginselen 502 B. Voorwaarden M.b.t. de strafvordering M.b.t. de straf M.b.t. de schade 503 C. Modaliteiten en gevolgen Bijzondere wetgeving 505 Afdeling 6. Strafbemiddeling 505 Afdeling 7. Onmiddellijke inning van een geldsom 507 Afdeling 8. Administratieve geldboete 508 Afdeling 9. Herstelvordering in sociaal strafrecht 508 Afdeling 10. Verjaring Verjaringstermijnen en gevolgen 508 A. Draagwijdte en gevolgen 508 B. Termijnen Toepasselijke termijnen Berekening Aanvang Stuiting 512 A. Werking 512 B. Daden van stuiting Daden van onderzoek Daden van vervolging 513 C. Omvang van de stuiting 514

8 IX 3. Schorsing 514 A. Werking 514 B. Gronden van schorsing Traditionele wettelijke gronden Exceptie van onbevoegdheid, onontvankelijkheid of nietigheid Verzoek of beslissing tot aanvullend onderzoek Behandeling verzetsprocedure bij onontvankelijk of ongedaan verzet Jurisprudentiële gronden 518 Afdeling 11. Gezag van gewijsde en Ne bis in idem in de EU Draagwijdte Voorwaarden 519 A. M.b.t. de vroegere beslissing 519 B. M.b.t. de (nieuwe) vervolging 521 HOOFDSTUK 5. VERVAL VAN DE BURGERLIJKE VORDERING 522 Afdeling 1. Afstand van rechtsvordering en dading 522 Afdeling 2. Gezag van gewijsde 522 Afdeling 3. Verjaring Regeling Toepassingsgebied 523 HOOFDSTUK 6. VERVAL VAN HET RECHT TOT UITVOERING VAN DE STRAFFEN 524 Afdeling 1. Dood natuurlijke persoon en ontbinding rechtspersoon 524 Afdeling 2. Verjaring van de straf 524 Afdeling 3. Uitvoering in het buitenland en Ne bis in idem 527 HOOFDSTUK 7. DE GENADE 527 BIJLAGE: DOCUMENTEN UIT DE PRAKTIJK