INLEIDING TOT HET FISCAAL STRAFRECHT

Transcriptie

1 INLEIDING TOT HET FISCAAL STRAFRECHT M R. F R A N K VA N D E W A L L E A D V O C A A T B A L I E A N T W E R P E N A D VOCAAT- VENNOOT A N T A X IUS A D VOCATEN CVBA

2 INHOUDSTAFEL 1. Inleiding 2. Algemene strafbaarstelling 3. Wettelijke bestanddelen van de fiscale misdrijven 4. Misdrijven in de zin van artikelen WIB Sancties in de zin van 455 en 459 WIB92 6. Witwaswetgeving & fiscaal strafrecht 7. De administratieve sancties 8. De minnelijke schikking

3 1. INLEIDING A. A L GEMEEN B. V E R HOUDING A L GEMEEN & F ISCAAL STRAFRECHT C. I N D E L ING VAN DE F ISCALE M ISDRIJVEN D.SA N C T IONERING VAN F ISCALE INBREUKEN E. C IVIELE GEVOLGEN

4 1. INLEIDING A. ALGEMEEN Fiscaal strafrecht Strafrecht in beginselen als in formele toepassing Bijzonder strafrecht Strafrechtelijke handhaving van het fiscaal recht Niet in Strafwetboek, maar in diverse fiscale codificaties Oorsprong & evolutie: strijd tegen de fiscale fraude Harmonisatie strafrechtelijke bepalingen uit verschillende fiscale codificaties: W. 10 februari 1981 Mogelijkheid aannemen verzachtende omstandigheden: KB n 41 Verhouding algemeen- fiscaal strafrecht: Charter van de belastingplichtige: W. 4 augustus 1986

5 1. INLEIDING B. VERHOUDING ALGEMEEN & FISCAAL STRAFRECHT Principe: Algemeen strafrechtelijke beginselen Boek I Sw.: van toepassing op de bijzondere strafwetten Gelden o.m. in het fiscaal strafrecht: de minnelijke schikking, de verbeurdverklaring, ontzetting uit bepaalde rechten, sluiten van de onderneming, beroepsverbod, mogelijkheid van de rechter om de uitspraak op te schorten of uitstel te verlenen, de samenloop, toepassing strafrecht in tijd en ruimte, de motivering van de sanctie Uitzonderingen: De bijzondere strafwet voorziet zelf in een afwijking Regels m.b.t. verzachtende omstandigheden en strafbare deelneming: toepasselijk indien ze door de bijzondere strafwet zelf toepasselijk worden verklaard Wordt in de fiscale codificaties expliciet toepasselijk verklaard Opdeciemen en strafbare poging

6 1. INLEIDING C. INDELING VAN FISCALE MISDRIJVEN 1. Overtredingen van de fiscale wetten en hun uitvoeringsbesluiten met bedrieglijk opzet of het oogmerk om te schaden Zoals bedoeld in de artikelen 449 WIB 92 en 73 W.BTW 2. Valsheid in openbare, handels- of private geschriften en het gebruik ervan met het oog op het plegen van een fiscaal misdrijf 3. Misdrijven m.b.t. de uitoefening van onderzoeksverrichtingen Bijvoorbeeld: valse getuigenis en de belemmering van het onderzoek 4. (Schending van het beroepsgeheim door belastingambtenaren)

7 1. INLEIDING D. SANCTIONERING VAN FISCALE INBREUKEN Administratieve sanctionering Strafrechtelijke sanctionering Invoering Inherent aan bevoegdheid van de wetgevende macht. Uitvoerende macht: regelgevend kader bv. Schalen Exclusieve bevoegdheid van de wetgever Nulla poena sine lege Oplegging De administratieve overheid De strafrechter Materiële & formele vereisten -Beginselen van behoorlijk bestuur -Motiveringsplicht -Fair play & redelijkheidsbeginsel -Motiveringsplicht (Artikelen 149 GW en 195 W.Sv.) -Toerekening van het misdrijf -Bepalen van de strafmaat en de strafrechtelijke verantwoordelijkheid

8 1. INLEIDING D. SANCTIONERING VAN FISCALE INBREUKEN Overzicht administratieve sancties Inkomstenbelasting 1. Belastingverhoging BTW, Registratierechten, Successierechten 1. Proportionele boete 2. Administratieve boete 3. Vertegenwoordigingsverbod 2. Vaste boete Registratierechten: regionalisering 1. Gevangenisstraf 2. Geldboete Hoofdsancties Overzicht strafsancties Additionele strafsancties 1. Verbod tot beroepsuitoefening 2. Sluiting van de onderneming 3. Aanplakking/bekendmaking veroordeling 4. Verbeurdverklaring

9 1. INLEIDING E. CIVIELE GEVOLGEN 1. Hoofdelijke gehoudenheid voor de betaling van de belasting bij strafrechtelijke veroordeling. Artikelen 458 WIB 92; 73 sexies W.BTW; 207quater W.Reg. en 72 W.Succ. Strafrechter spreekt (verplicht) de hoofdelijke gehoudenheid uit Fiscus bepaalt bedrag van de belasting en kan de belasting lastens mededaders en/of medeplichtigen invorderen Betaling van de niet verjaarde ontdoken belasting Niet: belastingverhogingen, administratieve boeten, interesten en kosten Hoofdelijke gehoudenheid fel betwist ingevolge de zware financiële gevolgen Onredelijke maatregel geen individualisering: GwH. 18 juni 2009 Uitsluiting individualisering fiscale rechtsbescherming : toegang tot rechter met volle rechtsmacht Mogelijkheid tot verhaal van de betaalde belastingschuld op de andere mededaders

10 1. INLEIDING E. CIVIELE GEVOLGEN 2. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid voor de betaling van de belasting. Artikelen WIB 92 en 73-73quater W.BTW o Wettelijke aansprakelijkheid voor fraude gepleegd door gemachtigden en bedrijfsleiders Vb. art. 458, 2 de lid WIB92 en 73sexies, 2 de lid W.BTW, 207quater W.Reg. o Bijzondere fiscale aansprakelijkheid voor de betaling van de belasting: Koppelbaasfraude: art WIB92 Carrouselfraude: art. 51bis, 4 WIB92 Kasgeldfraude: art 442ter WIB92 Bestuurders van vennootschappen en VZW s : art. 442quater WIB92 en 93undeciesC W.BTW

11 2. ALGEMENE STRAFBAARSTELLING VAN DE OVERTREDING VAN DE FISCALE WETBOEKEN

12 2. ALGEMENE STRAFBAARSTELLING VAN DE OVERTREDING VAN DE FISCALE WETBOEKEN Art. 449 WIB 92: Onverminderd de administratieve sancties, wordt hij, die met bedrieglijk opzet of met het oogmerk om te schaden, de bepalingen van dit Wetboek of van de ter uitvoering ervan genomen besluiten overtreedt, gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot twee jaar en met geldboete van 250 EUR tot EUR of met één van die straffen alleen Art. 73 W.BTW: Onverminderd de fiscale geldboeten, wordt hij die met bedrieglijk opzet of met het oogmerk om te schaden, de bepalingen van dit Wetboek of van de ter uitvoering ervan genomen besluiten overtreedt, gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot twee jaar en met geldboete van 250 EUR tot EUR of met één van die straffen alleen => Iedere overtreding van een fiscale bepaling, voorzover ze werd begaan met bedrieglijk opzet of met het oogmerk om te schaden, kan worden bestraft met een gevangenisstraf en/of een geldboete

13 3. WETTELIJKE BESTANDDELEN VAN DE FISCALE MISDRIJVEN A. M A T E R IEEL BESTANDDEEL B. M OREEL BESTANDDEEL C. S A M E N L O O P VAN M ISDRIJVEN

14 3. WETTELIJKE BESTANDDELEN VAN DE FISCALE MISDRIJVEN A. Materieel bestanddeel: de overtreding van de fiscale bepaling Miskenning van de verplichting om iets te doen niet indienen aangifte niet uitreiken van facturen Miskenning van de verplichting om iets niet te doen ten onrechte laten schrappen van een BTW-nr. uitschrijven van fictieve facturen B. Moreel bestanddeel: Bijzonder opzet (i.t.t. het gewoon strafrecht: algemeen opzet ) Bedrieglijk opzet: zichzelf of een ander een ongeoorloofd voordeel verschaffen. Oogmerk om te schaden: de wil nadeel te berokkenen aan een derde.

15 3. WETTELIJKE BESTANDDELEN VAN DE FISCALE MISDRIJVEN C. Samenloop van misdrijven uit het algemeen strafrecht en/of bijzonder strafrecht Cass. 9 mei 1995: Er is sprake van samenloop van misdrijven wanneer dezelfde dader twee of meer misdrijven heeft gepleegd zonder dat hij voor één van deze misdrijven onherroepelijk was veroordeeld op het ogenblik dat hij de andere pleegde. Eendaadse samenloop Meerdaadse samenloop Straftoemeting

16 3. WETTELIJKE BESTANDDELEN VAN DE FISCALE MISDRIJVEN C. Samenloop van misdrijven uit het algemeen strafrecht en/of bijzonder strafrecht Eendaadse samenloop Eenzelfde feit van één persoon vormt een inbreuk op meerdere strafbepalingen Bijvoorbeeld: één handeling impliceert tegelijk valsheid in de boekhouding en een inbreuk op het W. BTW Straftoemeting: - Principe: enkel de zwaarste straf wordt opgelegd - Uitzondering: lex specialis-regel (bijvoorbeeld wanneer met de uitsluitende intentie een fiscale bepaling wordt overtreden, dan vindt de fiscale regeling toepassing) Meerdaadse samenloop Afzonderlijke feiten leveren verscheidene misdrijven op in hoofde van één persoon. Bijvoorbeeld: ondernemer pleegt een misdrijf van private omkoping en begaat vervolgens en strafbare inbreuk op de beurswetgeving Straftoemeting Meerdaadse samenloop met eenheid van misdadig opzet: enkel de zwaarste straf wordt opgelegd Meerdaadse samenloop zonder eenheid van misdadig opzet: Samenloop misdaad en wanbedrijf: enkel de zwaarste straf Samenloop wanbedrijven: samenvoeging boetes en gevangenisstraffen, met plafond Samenloop gecorrectionaliseerde misdaden en een wanbedrijf: dezelfde regels als hierboven: zwaarste straf, samenvoeging, plafond

17 4. MISDRIJVEN IN DE ZIN VAN ARTIKELEN WIB 92 A. F ISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN: O P M A A K EN GEBRUIK VAN VALSE STUKKEN O P M A A K G E B R U I K V E R J A R I N G V A N DE S T R A F V O R D E R I N G B. H ET GEBRUIK VAN VALSE STUKKEN C. H ET VALS GETUIGSCHRIFT D.DE VALSE GETUIGENIS E. H ET W E IGEREN TE GETUIGEN

18 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT Art. 450, lid 1 WIB 92: Met gevangenisstraf van een maand tot vijf jaar en met geldboete van 250 EUR tot EUR of met één van die straffen alleen wordt gestraft hij die, met het oogmerk om een van de in artikel 449 bedoelde misdrijven te plegen, in openbare geschriften, in handels-geschriften of in private geschriften valsheid pleegt, of die van een zodanig vals geschrift gebruik maakt. Art. 73bis, lid 1 W.BTW: Met gevangenisstraf van een maand tot vijf jaar en met geldboete van 250 EUR tot EUR of met één van die straffen alleen wordt gestraft hij die, met het oogmerk om een van de in artikel 73 bedoelde misdrijven te plegen, in openbare geschriften, in handelsgeschriften of in private geschriften valsheid pleegt, of die van een zodanig vals geschrift gebruik maakt. Gemeenrechtelijk vs. fiscaalrechtelijke valsheid in geschifte Gemeenrechtelijke valsheid: bijzonder opzet De valsheid is gepleegd met het opzet om voor zichzelf of voor en derde een onrechtmatig voordeel te verschaffen of het oogmerk om te schaden. Fiscaalrechtelijke valsheid: gans bijzonder opzet De valsheid moet gepleegd worden met het oog op een overtreding van de fiscale wetgeving, met bedrieglijk opzet of het oogmerk om te schaden.

19 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT Praktische gevolgen van de kwalificatie Gemeenrechtelijke valsheid in geschifte Misdaad Bevoegdheid: Hof van Assisen Verjaring: 10 jaar Maar: altijd correctionalisering Correctionalisering: Rechter moet gevangenisstraf van minstens 1 maand uitspreken, eventueel een geldboete erbovenop. Fiscaalrechtelijke valsheid in geschifte Wanbedrijf Bevoegdheid: Correctionele rechtbank Verjaring: 5 jaar Rechter heeft keuze: Gevangenisstraf en/of geldboete ( De veroordeelde is hoofdelijk gehouden tot betaling van de ontdoken belasting

20 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT Constitutieve elementen van de fiscale valsheid in geschrifte: 1. Een door de wet beschermd geschrift 2. Vermomming of vervalsing van de waarheid 3. Oogmerk om een zuiver fiscaal misdrijf te plegen (= gans bijzonder opzet) 4. Waardoor een mogelijk nadeel is ontstaan

21 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT 1. EEN GESCHRIFT Geschrift: in de letterlijke zin van het woord: gematerialiseerd op papier Is niet: een computerbestand op een harde schijf Geschrift moet een gedachte met juridische draagwijdte uitdrukken juridische draagwijdte : ruime interpretatie Geschrift moet zich aan het openbaar vertrouwen opdringen Het moet in het maatschappelijk verkeer en vermoeten van waarachtigheid kunnen genieten Openbare geschriften, handelsgeschriften of private geschriften Bijvoorbeeld: boekhouding, facturen, akte van schenkingen Quid valsheid in een fiscale aangifte? Rechtsleer en administratie ( ComIB, 450/11 ) menen van niet omdat aangifte wordt aanvaard onder voorbehoud van controle MAAR vervolging eigenlijke belastingfraude uiteraard mogelijk Wel valsheid mogelijk in :antwoord vraag om inlichtingen ( Corr Kortrijk, 07/03/84 ) of antwoord bericht van wijziging ( Cass., 19/04/94)

22 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT 2. VERMOMMEN OF VERVALSEN VAN DE WAARHEID A. Materiele valsheid Het vervalsen van het document zelf Bijvoorbeeld: valse handtekening of nulletje bijschrijven in schenkingsakte B. Intellectuele valsheid Het verdraaien van de waarheid in het document Valsheid door omissie: wanneer men met bedrieglijk opzet in een geschrift dat in enigerlei wijze tot bewijs kan strekken niet vermeldt wat het doet voorkomen te vermelden of wat het krachtens een wetsbepaling moest vermelden Bijvoorbeeld het weglaten van de zwarte omzet in de boekhouding Valsheid door simulatie: door met bedrieglijk opzet of met het oogmerk te schaden de waarheid verhullen en van aard om nadeel te berokkenen door het gebruik waartoe ze werden opgesteld Bijvoorbeeld valse facturen om de levering van goederen te bewijzen

23 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT 3.OOGMERK OM EEN ZUIVER FISCAAL MISDRIJF TE PLEGEN Gans bijzonder opzet steeds vereist Met het oogmerk om een fiscaal misdrijf te plegen 4. NADEEL Schending van zowel openbare of private als collectieve of individuele belangen Mogelijkheid tot nadeel of een eventueel nadeel is voldoende Bijvoorbeeld: de fictieve factuur opgesteld met het oogmerk de belasting te ontduiken, maakt een valsheid in geschrifte uit in de mate dat er schade aan de fiscus berokkend kon worden.

24 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT HET GEBRUIK VAN VALSE STUKKEN Valsheid in geschrifte vs. het gebruik van valse geschriften! Zijn de vervalser en de gebruiker dezelfde persoon? Gebruik : de aanwending van het stuk tot het gebruik waartoe het bestemd was, nl. het plegen van een zuiver fiscaal misdrijf. Constitutieve elementen Cf. misdrijf van fiscale valsheid in geschrifte Maar materieel element: gebruik van een vals geschrift met de bedoeling om een zuiver fiscaal misdrijf te plegen met bedrieglijk opzet of het oogmerk om te schaden en dat dit gebruik van aard is om enig nadeel te kunnen berokkenen.

25 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT DE VERJARING VAN DE STRAFVORDERING PRINCIPE: Aflopend misdrijf: verjaring begint te lopen op ogenblik van het plegen van het misdrijf Verjaringstermijn: 5 jaar MAAR: Valsheid gepaard met andere misdrijven uitgevoerd met hetzelfde misdadig opzet: Verjaring begint te lopen vanaf het laatste feit Cass.: het gebruik van een vals stuk door de vervalser zelf, wordt beschouwd als de voltooiing van de valsheid Verjaringstermijn valsheid in geschrifte neemt aanvang het ogenblik waarop misdrijf van het gebruik van het valse stuk aanvangt. Cass.: het gebruik van een vals stuk duurt voort, zolang het door de dader beoogde doel niet geheel is bereikt en zolang de hem ten laste gelegde aanvankelijke handeling te zijne voordele verder het nuttig gevolg heeft dat hij ervan verwachtte. Wanneer is het nuttig gevolg/beoogde doel bereikt?

26 4. A. FISCALE VALSHEID IN GESCHRIFTEN OPMAAK EN GEBRUIK VAN EEN VALS GESCHRIFT DE VERJARING VAN DE STRAFVORDERING Wanneer is het nuttig gevolg/beoogde doel bereikt? Cass.: inzake inkomstenbelastingen verliest het gebruik van valse stukken die tot staving van een belastingaangifte worden aangewend, in de regel slechts zijn nuttig effect bij de definitieve vestiging van de belasting. Aan dit alles wordt geen afbreuk gedaan doordat de administratie gedurende de termijnen voorzien om een aanslag te vestigen, het gebruik van de vervalste stukken zou hebben vastgesteld Misdrijf valsheid in geschrifte en gebruik van de vervalste stukken: in de praktijk onverjaarbaar? Geen verjaring zolang men zich op de vermeende valse stukken blijft beroepen om de belasting niet definitief te betalen! Moeilijk eindpunt strafbare handeling en aanvangspunt verjaringstermijn te bepalen! GwH. 25 februari 2010: het zgn. voortdurend karakter van het misdrijf van gebruik van valste stukken, schendt het wettelijkheidsbeginsel in strafzaken niet Theoretische kwalificatie Minder aandacht voor de vage interpretatie van het Hof van Cassatie Nog vele vragen!

27 4. B. HET VALSE GETUIGSCHRIFT Art. 450, lid 2 WIB 92: Hij die wetens en willens een vals getuigschrift opstelt dat de belangen van de Schatkist kan schaden of die van een dergelijk getuigschrift gebruik maakt, wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot twee jaar en met geldboete van 250 EUR tot EUR of met één van die straffen alleen Art. 73bis, lid 2 W.BTW: Hij die wetens en willens een vals getuigschrift opstelt dat de belangen van de Schatkist kan schaden of die van een dergelijk getuigschrift gebruik maakt, wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot twee jaar en met geldboete van 250 EUR tot EUR of met één van die straffen alleen Vals getuigschrift : geen wettelijke definitie traditioneel: een geschreven getuigenis van een louter feit of een loutere beoordeling, die zonder nochtans bedoeld te zijn om een titel te vormen of om in zekere mate tot bewijs te dienen van de feiten die het vaststelt - door het belang dat eraan gehecht zou worden, gevolgen kan hebben voor private of openbare belangen

28 4. B. HET VALSE GETUIGSCHRIFT CONSTITUTIEVE ELEMENTEN 1. Vermommen van de waarheid Elke vorm van intellectuele en materiële valsheid die bestaat in het namaken van een bestaand getuigschrift of het opstellen van een fictief getuigschrift 2. Schaden van de belangen van de Schatkist Het voordeel dat men verwerft door het valse getuigschrift moet van fiscale aard zijn 3. Algemeen opzet Het wetens en willens plegen van een misdrijf 4. Mogelijk nadeel Mogelijk nadeel - op het ogenblik dat het valse getuigschrift werd afgelegd - is voldoende

29 4. C. DE VALSE GETUIGENIS Art. 451 WIB92: Hij die een valse getuigenis aflegt, als tolk of als deskundige een valse verklaring aflegt, een of meer getuigen, deskundigen of tolken in een van de door de artikelen 322, 325 en 374 toegelaten informatiegevallen verleidt, wordt gestraft overeenkomstig de bepalingen van de artikelen 220 tot 224 van het Strafwetboek Valse getuigenis : De onder eed afgelegde mondelinge verklaring in andermans zaak waarbij de waarheid vrijwillig wordt verdraaid en waardoor een mogelijk nadeel ontstaat Incorrecte weergave van de feiten, het doen of laten Heeft geen betrekking op een opinie, interpretatie of vergissing te goeder trouw Getuigenis moet onherroepelijk zijn geworden

30 4.D. DE WEIGERING TOT GETUIGENIS Art. 452 WIB 92: De niet-verschijning of de weigering om te getuigen in de door de artikelen 322, 325 en 374 toegelaten onderzoeken wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met geldboete van 125 EUR tot EUR of met één van die straffen alleen

31 5. SANCTIES IN DE ZIN VAN ARTIKELEN 455 EN 459 WIB92 A. H ET VERBOD T O T DE U ITOEFENING VAN DE B E R O E P SWERKZAAMHEID B. A A N P L A K K ING EN B E K E N D M A K ING VAN DE VEROORDELING

32 5. A. HET VERBOD TOT DE UITOEFENING VAN DE BEROEPSWERKZAAMHEID Art. 455 WIB 92: Wanneer de beoefenaar van een van de volgende beroepen: 1 belastingadviseur; 2 zaakbezorger; 3 deskundige in belastingzaken of in boekhouden; 4 of enig ander beroep dat tot doel heeft voor een of meer belastingplichtigen boek te houden of te helpen houden, ofwel voor eigen rekening ofwel als hoofd, lid of bediende van enigerlei vennootschap, vereniging, groepering of onderneming; 5 of, meer in het algemeen, het beroep dat erin bestaat een of meer belastingplichtigen raad te geven of bij te staan bij het vervullen van de verplichtingen opgelegd bij dit Wetboek of bij de ter uitvoering ervan vastgestelde besluiten, wordt veroordeeld wegens een van de misdrijven bedoeld in de artikelen , kan het vonnis hem verbod opleggen om gedurende drie maanden tot vijf jaar, rechtstreeks of onrechtstreeks, de hiervoren bedoelde beroepen op welke wijze ook uit te oefenen Alleen voor de in de wet opgesomde personen Belastingadviseurs, boekhouders etc. Niet occasioneel advies ( notarissen, advocaten, etc. ) 3 maanden tot 5 jaar

33 5. B. AANPLAKKING EN BEKENDMAKING VAN DE VEROORDELING Art. 459 WIB92: De rechter kan bevelen dat ieder vonnis of arrest houdende veroordeling tot een gevangenisstraf, uitgesproken krachtens de artikelen en 456, wordt aangeplakt in de plaatsen die hij bepaalt en, eventueel bij uittreksel, wordt bekendgemaakt op de wijze die hij bepaalt, een en ander op kosten van de veroordeelde. Hetzelfde kan gelden voor iedere krachtens de artikelen 454 en 455 uitgesproken beslissing tot verbod van het uitoefenen van een beroepswerkzaamheid in België of tot sluiting van de in het land geëxploiteerde inrichtingen Art. 73septies WBTW: De rechter kan bevelen dat ieder vonnis of arrest houdende veroordeling tot een gevangenisstraf, uitgesproken krachtens de artikelen 73, 73bis en 73quater, wordt aangeplakt in de plaatsen die hij bepaalt en, eventueel bij uittreksel, wordt bekendgemaakt op de wijze die hij bepaalt, een en ander op kosten van de veroordeelde

34 6. WITWASWETGEVING IN FISCALE ZAKEN A. A L GEMEEN B. W ET 10 M E I 2007: B E LANGRIJKE W IJZIGINGEN IN F I S C A LIBUS

35 6. WITWASWETGEVING IN FISCALE ZAKEN A. ALGEMEEN DE WITWASMISDRIJVEN: art. 505 Sw. Strafbaarstelling van witwassen van gelden Vermogensvoordelen afkomstig van elk misdrijf, ook de fiscale misdrijven Het fiscaal vermogensvoordeel : de belastingbesparing kan worden beschouwd als het fiscaal vermogensvoordeel De verbeurdverklaring: Verplicht: voorwerp van het misdrijf Facultatief: voordelen die verkregen worden door het witwasmisdrijf

36 6. WITWASWETGEVING IN FISCALE ZAKEN B. WET 10 MEI 2007: BELANGRIJKE WIJZIGINGEN IN FISCALIBUS! Voortdurend karakter van het witwasmisdrijf Art.505, lid 3 Sw.: Behalve ten aanzien van de dader, de mededader en de medeplichtige van het misdrijf dat de zaken bedoeld in artikel 42, 3, heeft opgeleverd, hebben op fiscaal vlak de misdrijven bedoeld in het eerste lid, 2 en 4, uitsluitend betrekking op feiten gepleegd in het raam van ernstige en georganiseerde fiscale fraude waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procédés van internationale omvang worden aangewend. De strafrechter zal, wil hij tot een veroordeling voor witwassen voortvloeiend uit een fiscaal basismisdrijf komen, verplicht zijn te oordelen over de achterliggende fiscale fraude en meer in het bijzonder moeten argumenteren of het gaat om gewone fiscale fraude, dan wel ernstige en georganiseerde fiscale fraude De verbeurdverklaring: Per equivalent Ten aanzien van alle daders, mededaders en medeplichtigen Milderingsregimes

37 7. DE TOEPASSING VAN DE ADMINISTRATIEVE SANCTIES

38 7. DE TOEPASSING VAN DE ADMINISTRATIEVE SANCTIES Administratieve sancties - Belastingverhoging - Administratieve geldboetes Kunnen strafsancties in de zin van art. 6 EVRM zijn Rechtsbescherming: toetsing van de administratieve sanctie door een onafhankelijke en onpartijdige rechter Toetsing: is de sanctie rechtmatig opgelegd en proportioneel met de gepleegde inbreuk? Non bis in idem Cumulatie straf- en administratieve sanctie? Cumulatie administratieve sancties en hoofdelijke gehoudenheid? Cumulatie administratieve sancties verbeurdverklaring?

39 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING A. D E O U D E R E GELING B. W IJZIGINGEN C. D E N IEUWE R E GELING

40 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING DE OUDE REGELING A. DE OUDE REGELING ONDER ART. 216BIS SV. Samen met strafbemiddeling (art. 216ter Sv.) vorm van onderhandelde justitie Begrip: Voorstel (= facultatief) Door OM Aan verdachte Om onder bepaalde voorwaarden Een geldsom te betalen Afstand te doen van bepaalde goederen Met als gevolg het verval van de strafvordering

41 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING DE OUDE REGELING Voorwaarden: I.v.m. de strafvordering Moet nog kunnen worden uitgeoefend Mag nog niet zijn ingesteld I.v.m. de potentiële straf: Misdrijf strafbaar met Een geldboete en/of Een gevangenisstraf 5j OM meent in concreto (rekening houdend met verzachtende omstandigheden) enkel een geldboete, eventueel met verbeurdverklaring, te moeten vorderen I.v.m. de eventuele schade van het slachtoffer, dader: Gehele vergoeding slachtoffer Minstens Erkenning in een geschrift van BA voor het schadeverwekkend feit Bewijs van betaling van het niet-betwiste gedeelte van de schade

42 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING DE OUDE REGELING Meerdere daders verhindert een gedifferentieerde houding vanwege het OM niet. Bijvoorbeeld: X voorstel tot minnelijke schikking Y seponering Z dagvaarding Bedrag: 10 verhoogd met opdeciemen wettelijk vastgelegde maximum geldboete verhoogd met opdeciemen Eventuele kosten (bv. deskundige) Som per inbreuk is mogelijk Gevolg: Verval van de strafvordering voor het (de) betrokken feit(en)

43 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING WIJZIGINGEN B. WIJZIGINGEN IN ART. 216 BIS SV. INGEVOEGD VIA: Art. 84 van de wet houdende diverse bepalingen van 14 april 2011 (B.S. 6 mei 2011) Bij het formuleren van de strafdrempel was geen rekening gehouden met art. 80 Sw, dat bepaalt dat een misdaad na correctionalisering nog steeds strafbaar is met een gevangenisstraf van minstens 1m; Wet 11 juli 2011 tot wijziging van de artikelen 216bis en 216ter van het Wetboek van strafvordering en van artikel 7 van de wet van 6 juni tot invoering van het Sociaal Strafwetboek (B.S. 1 augustus 2011). Reparatie van art. 84 wet algemene bepalingen.

44 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING DE NIEUWE REGELING C. DE NIEUWE REGELING Drempel: OM in concreto maximum 2j (eventueel inclusief verbeurdverklaring) Misdrijf houdt geen zware aantasting in van fysieke integriteit Voorwerp: Algemeen: een som te storten aan de FOD financiën Maximum bij wet opgelegde geldboete verhoogd met opdeciemen In verhouding tot de zwaarte van het misdrijf Sociaal strafrecht (via reparatie): niet lager dan 40% van de minima van de voorziene administratieve geldboete in voorkomend geval vermenigvuldigd met aantal personen t.a.v. wie de inbreuk werd gepleegd Eventuele kosten (bv. deskundige) blijven mogelijk

45 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING DE NIEUWE REGELING Procedure: Algemeen: PK moet feiten duidelijk naar tijd en ruimte omschrijven Betaling: PK bepaalt Termijn: 15d, 3m Kan worden verkort op verzoek van verdachte PK kan verlengen als bijzondere omstandigheden het wettigen Voorstel en beslissing tot verlenging stuiten verjaring van de strafvordering Verzoek door PK aan dader om binnen bepaalde termijn goederen en vermogensvoordelen af te dragen

46 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING DE NIEUWE REGELING Uitbreiding temporele toepassing tot gerechtelijk onderzoek of aanhangig bij rechtbank/hof: Handelingen PK t.a.v. verdachte, slachtoffer en raadslieden: Uitnodiging kennisneming dossier; Toelichting van zijn voornemen; Bepaalt termijn om tot akkoord te komen i.v.m. omvang en regeling schadevergoeding Vertrouwelijkheid: documenten en informatie tijdens overleg uitgewisseld onbruikbaar in latere procedures Meerdere daders verhindert een gedifferentieerde houding vanwege het OM niet Slachtoffers: Gehele vergoeding slachtoffer Minstens Erkenning in een geschrift van BA voor het schadeverwekkend feit Bewijs van betaling van het niet-betwiste gedeelte van de schade

47 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING DE NIEUWE REGELING Fiscale en/of sociale administratie Betaling verschuldigde Belastingen en/of sociale bijdragen Intresten Impliciet vetorecht of minstens inmenging in beleid OM? Gevolg: Verval van de strafvordering voor het (de) betrokken feit(en) Feiten aanhangig bij een rechter: Bevoegde rechter Doet formele controle Op vordering van de procureur Stelt daarna verval van de strafvordering vast

48 8. DE MINNELIJKE SCHIKKING DE NIEUWE REGELING