TOELICHTING ADDENDUM. Intussen verschenen evenwel:

Transcriptie

1 TOELICHTING ADDENDUM In het Overzicht van het Belgisch algemeen strafrecht (2015) werd de wetgeving nagekeken tot en met het Belgisch Staatsblad van 31 augustus Intussen verschenen evenwel: - de wet van 19 oktober 2015 houdende wijziging van het burgerlijk procesrecht en houdende diverse bepalingen inzake justitie, BS 22 oktober 2015 (de zgn. Potpourri I-wet); - de wet van 5 februari 2016 tot wijziging van het strafrecht en de strafvordering en houdende diverse bepalingen inzake justitie, BS 19 februari 2016 (de zgn. Potpourri II-wet); - de wet van 4 mei 2016 houdende internering en diverse bepalingen inzake Justitie, BS 13 mei 2016 (de zgn. Potpourri III-wet). Deze wetten (vooral II en III) nopen tot vele wijzigingen van en aanvullingen bij het Overzicht. Daarnaast werden intussen nog enkele andere wetten bekendgemaakt, die eveneens een aanpassing vergen. In bijgaand Addendum vindt u de aanpassingen bij de volgende randnummers: 17, 57, 112, 114, 120, 131, 160, 220, 235, 241, 242, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257, 300, 301, 302, 304, 305, 307, 308, 310, 312, 315, 316, 318, 321, 324, 341, 345, 348, 350, 351, 358, 361, 389, 395, 398, 399, 400, 401, 402, 403, 404, 405, 407, 408, 427, 429, 432, 446, 449, 450, 458, 461, 463, 466, 467, 478, 479, 480, 487, 490, 492, 500, 502, 505, 507, 508, 510, 511, 512, 518, 519, 524 en 544. De wetgeving werd nagekeken tot en met het Belgisch Staatsblad van 1 augustus Voor zijn hulp bij de opzoekingen en bij het nalezen van de drukproeven gaat onze dank uit naar Yannic Van Landeghem. Alain De Nauw Filiep Deruyck 31 augustus

2 ADDENDUM OVERZICHT VAN HET BELGISCH ALGEMEEN STRAFRECHT Pagina 9, randnummer 17 In het derde streepje dient de voorlaatste zin (beginnend met: Ze werd evenwel vervangen ) te worden vervangen door: Ze werd evenwel vervangen door de wet van 5 mei 2014 betreffende de internering (nieuw opschrift ingevolge artikel 143 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016), die uiterlijk op 1 oktober 2016 in werking zal treden. Pagina 25, randnummer 57 In de formulering van de Tweede regel bovenaan de pagina dient de zin tussen haakjes (beginnend met: deze regel zal pas volle gelding hebben ) te worden geschrapt. Toelichting: de straf onder elektronisch toezicht en de autonome probatiestraf zijn in werking getreden op 1 mei 2016 (zie verder, randnr. 304 en 315). Pagina 50, randnummer 112 In de laatste alinea van randnummer 112 (beginnend met: In tegenstelling tot het vorige geval ) dienen de woorden de vonnisgerechten te worden vervangen door de correctionele rechtbanken. Toelichting: Voorheen kon ook de politierechtbank zich in dat geval onbevoegd verklaren, maar deze mogelijkheid werd geschrapt door artikel 123 van de Potpourri II-wet van 5 februari Pagina 51, randnummer Onder 6. De verjaring van de straf dient bij de verjaringstermijn van 20 jaar voor een criminele straf te worden toegevoegd: of een correctionele gevangenisstraf van meer dan 20 jaar (zie het nieuwe 3 de lid van art. 92 Sw., zoals ingevoegd door art. 19 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016; zie tevens hierna, randnr. 544). 2. Onder 9. De internering dient de datum van 1 januari 2016 te worden vervangen door 1 oktober Onder 2. De verjaring van de strafvordering dient de volledige tekst te worden vervangen door: De verjaringstermijn van de strafvordering bedraagt in principe voor overtredingen 6 maanden, voor wanbedrijven 5 jaar en voor misdaden 10 jaar. Indien een wanbedrijf wordt gecontraventionaliseerd, bedraagt de verjaringstermijn van de strafvordering 1 jaar (art. 21, 1 ste lid, 5 V.T.Sv.). Voor het geval een misdaad wordt gecorrectionaliseerd, verjaart de strafvordering in principe, zoals voor de wanbedrijven, na 5 jaar, vermits artikel 21 V.T.Sv. hiervoor geen andere termijn bepaalt. Op bovenstaande regels bestaan evenwel een aantal uitzonderingen. Voor een aantal zedendelicten (met name de artikelen 372 tot 377, 377quater, 379, 380 en 409 Sw.) en voor mensenhandel met het oog op prostitutie of seksuele uitbuiting (art. 433quinquies, 1, 1 ste lid, 1 Sw.) bedraagt de verjaringstermijn 15 jaar, indien deze misdrijven werden gepleegd op een persoon van minder dan 18 jaar (art. 21, 1 ste lid, 2, tweede streepje V.T.Sv.). 2

3 Voor een aantal limitatief opgesomde misdaden (meer bepaald in artikel 21, 1 ste lid, 1, tweede streepje V.T.Sv.) bedraagt de verjaringstermijn 15 jaar, indien deze misdrijven niet werden gepleegd op een persoon van minder dan 18 jaar (art. 21, 1 ste lid, 2, eerste streepje V.T.Sv.). Het gaat o.m. om verkrachting of aanranding van de eerbaarheid met de dood tot gevolg (art. 376, 1 ste lid Sw.), doodslag (art. 393 Sw.) en foltering zonder het oogmerk om te doden maar die toch de dood heeft veroorzaakt (art. 417ter, 3 de lid Sw.). Indien deze misdrijven werden gepleegd op een persoon van minder dan 18 jaar, bedraagt de verjaringstermijn zelfs 20 jaar (art. 21, 1 ste lid, 1, tweede streepje V.T.Sv.). De verjaringstermijn bedraagt tenslotte ook 20 jaar, indien het gaat om een misdaad die strafbaar is met levenslange opsluiting (art. 21, 1 ste lid, 1, eerste streepje V.T.Sv.). Pagina 52, randnummer 114 Onder 4. De voorlopige hechtenis dienen de volgende woorden te worden geschrapt: alsook wat de verdere handhaving van de voorlopige hechtenis betreft en resp. art. 22. Pagina 54, randnummer 120 Onder a) Bevoegd gerecht dient de datum van 1 januari 2016 te worden vervangen door 1 oktober Onder c) Uitlevering dient het woord opleveringen uiteraard te worden vervangen door uitleveringen. Pagina 62, randnummer 131 In de alinea bovenaan de pagina (beginnend met: Private misdrijven ) dient het voorbeeld van de belaging (art. 442bis Sw.) te worden geschrapt. Toelichting: Belaging was, sinds de invoering van dit misdrijf (door de wet van 30 oktober 1998, BS 17 december 1998) een klachtmisdrijf. Het toenmalige 2 de, nadien 3 de lid van artikel 442bis Sw. bepaalde inderdaad dat wegens dit misdrijf alleen vervolging kan worden ingesteld op een klacht van de persoon die beweert te worden belaagd. Dit 3 de lid van artikel 442bis Sw. werd evenwel geschrapt door de wet van 25 maart 2016 tot wijziging van artikel 442bis van het Strafwetboek, BS 5 april Pagina 72, randnummer 160 In de eerste alinea dient, na de eerste deelalinea (beginnend met: Bij poging tot een misdaad ), de volgende deelalinea te worden toegevoegd: Gaat het om een misdaad die strafbaar is met levenslange opsluiting of levenslange hechtenis, zou dit in principe betekenen dat de poging strafbaar is met opsluiting of hechtenis van 30 tot 40 jaar, gelet op de wijziging van artikel 80 door artikel 17 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 (zie hierna, randnr. 403). Artikel 13 van diezelfde Potpourri II-wet heeft evenwel een 2 de lid toegevoegd aan artikel 52 Sw., naar luid waarvan de poging in dat geval strafbaar is met opsluiting of hechtenis van slechts 20 tot 30 jaar (zoals voor de wijziging van de artikelen 80 en 81 door de artikelen 17 en 18 van de Potpourri II-wet het geval was). Pagina 95, randnummer 220 Na de eerste deelalinea (beginnend met: Medeplichtigen aan een misdaad ) dient volgende deelalinea te worden toegevoegd: 3

4 Gaat het om een misdaad die strafbaar is met levenslange opsluiting of levenslange hechtenis, zou dit in principe betekenen dat de medeplichtige strafbaar is met opsluiting of hechtenis van 30 tot 40 jaar, gelet op de wijziging van artikel 80 door artikel 17 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 (zie hierna, randnr. 403). Artikel 16 van diezelfde Potpourri II-wet heeft evenwel een tweede zin toegevoegd aan het 1 ste lid van artikel 69 Sw., naar luid waarvan de medeplichtige in dat geval strafbaar is met opsluiting of hechtenis van slechts 20 tot 30 jaar (zoals voor de wijziging van de artikelen 80 en 81 door de artikelen 17 en 18 van de Potpourri II-wet het geval was). Pagina 102, randnummer 235 In de tweede zin bovenaan de pagina (beginnend met: Om die reden spreek de wet ) dient de eerste zinshelft te worden vervangen als volgt: Om die reden spreekt de wet van een misdaad of wanbedrijf (art. 9, 1, 1 van de wet van 5 mei 2014 betreffende de internering, BS 9 juli 2014, welke wet in werking zal treden op uiterlijk 1 oktober 2016; in art. 7 van de wet van 9 april 1930 is sprake van een feit, misdaad of wanbedrijf genoemd ). Pagina , randnummer In de tweede alinea (beginnend met: De wetgever heeft ) dienen de woorden zal uiterlijk op 1 januari 2016 in werking treden te worden vervangen door zou uiterlijk op 1 januari 2016 in werking treden. 2. In voorlaatste alinea van het randnummer 241 (beginnend met: Dit alles betekent ) dient de aanhef te worden vervangen door: Dit alles betekende tot voor kort: 3. De laatste alinea (beginnend met: Tenzij de inwerkingtreding ) dient te worden vervangen door: De inwerkingtreding van de wet van 5 mei 2014, aanvankelijk voorzien op 1 januari 2016, werd nadien evenwel reeds tweemaal uitgesteld: eerst tot 1 juli 2016 (art. 217 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016), thans tot 1 oktober 2016 (art. 240 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016). Pagina 105, randnummer 242 De datum van 1 januari 2016 dient tweemaal te worden vervangen door 1 oktober Pagina 107, randnummer In de eerste alinea (beginnend met: De wet van 5 mei 2014 ) dient de verwijzing naar art. 9, 1, b van de wet van 5 mei 2014 te worden vervangen door art. 9, 1, 2 van de wet van 5 mei 2014 (zie art. 150 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016, waardoor art. 9, 1 van de wet van 5 mei 2014 integraal werd vervangen). 2. De tekst van de tweede alinea (beginnend met: Ook in artikel 71 Sw. ) dient te worden vervangen door: Deze nieuwe omschrijving van het begrip geestesgestoorde zou aanvankelijk ingevolge artikel 87 van de wet van 5 mei 2014 ook worden overgenomen in artikel 71 Sw. (zie hierboven, randnr. 236): de woorden wanneer de beschuldigde of de beklaagde op het ogenblik van het feit in staat van krankzinnigheid was, zouden worden vervangen door: wanneer de beschuldigde of de beklaagde op het tijdstip van de feiten leed aan een geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden heeft tenietgedaan of ernstig heeft aangetast. 4

5 In het aanvankelijke ontwerp van de Potpourri III-wet werd evenwel voorgesteld artikel 87 van de wet van 5 mei 2014 weer te schrappen: gevreesd werd dat door de invoering van de notie geestesstoornis ter vervanging van de notie krankzinnigheid het toepassingsgebied van artikel 71 Sw. al te zeer zou worden verruimd. Mede gelet op de geplande grote hervorming van het Strafwetboek vond de wetgever het verkieslijk niet aan artikel 71 van het Strafwetboek te raken (memorie van toelichting, Parl.St. Kamer , nr. 1590/001, 148). Nadien werd dan weer een amendement ingediend om de versie van artikel 71 Sw. met de notie geestesstoornis te behouden, aangezien het begrip krankzinnigheid niet strookt met de hedendaagse forensisch-psychiatrische inzichten. Doch de omschrijving van het begrip geestesstoornis in artikel 71 Sw. was volgens de indieners van dit amendement te ruim: voor diegenen van wie het oordeelsvermogen of de controle over hun daden niet volledig is tenietgegaan, zou het wel degelijk opportuun zijn dat er een strafrechtelijke beoordeling plaatsvindt, die kan uitmonden in een straf (bv. de autonome probatiestraf, waarbij de betrokkene een psychiatrische behandeling moet volgen). Aldus werd voorgesteld om in artikel 71 Sw. wel het begrip geestesstoornis uit de wet van 5 mei 2014 in te voeren, maar in de omschrijving van dat begrip de woorden of ernstig heeft aangetast te schrappen (amendement nr. 54 van Van Cauter c.s., Parl.St. Kamer , nr. 1590/004, 55). Dit amendement werd eenparig aangenomen (verslag van de eerste lezing namens de Kamercommissie voor de Justitie, Parl.St. Kamer , nr. 1590/006, 120). Ingevolge artikel 231 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016 zal artikel 71 Sw. vanaf 1 oktober 2016 dan ook luiden: Er is geen misdrijf wanneer de beschuldigde of de beklaagde op het tijdstip van de feiten leed aan een geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden heeft tenietgedaan ( ). Pagina 108, randnummer 251 In de eerste alinea, eerste zin (beginnend met: De rechter dient nog steeds ) dienen de woorden een feit heeft gepleegd, misdaad of wanbedrijf genoemd, te worden vervangen door een misdaad of wanbedrijf heeft gepleegd. In de eerste alinea, tweede zin (beginnend met: Lijdt de betrokkene ) dient het woord berechting te worden vervangen door het woord beslissing. Pagina 108, randnummer In de eerste alinea (beginnend met: De onderzoeksgerechten ) dient, na het woord drukpersmisdrijven, te worden toegevoegd: behoudens, wat deze laatste betreft, deze die zijn ingegeven door racisme of xenofobie. 2. In de eerste alinea (beginnend met: De onderzoeksgerechten ) dient de tekst van de drie streepjes (dus van de drie voorwaarden tot internering) te worden vervangen door: - die een misdaad of wanbedrijf heeft gepleegd die de fysieke of psychische integriteit van derden aantast of bedreigt; - die op het ogenblik van de beslissing aan een geestesstoornis lijdt die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden tenietdoet of ernstig aantast; - bij wie het gevaar bestaat dat hij als gevolg van zijn geestesstoornis, eventueel in samenhang met andere risicofactoren, opnieuw misdaden of wanbedrijven zal plegen die de fysieke of psychische integriteit van derden aantast of bedreigt. 5

6 Toelichting a) Waar voorheen de internering mogelijk was wanneer de betrokkene een misdaad of een wanbedrijf pleegde (art. 7, 1 ste lid van de wet van 9 april 1930), werd in de wet van 5 mei 2014 reeds een eerste inperking ingevoegd: het moest gaan om een wanbedrijf waarop een gevangenisstraf is gesteld. Ingevolge artikel 150 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016 werd het toepassingsgebied van de internering nog meer ingeperkt: voortaan moet het gaan om een wanbedrijf waardoor de fysieke of psychische integriteit van derden wordt aangetast of bedreigd. De wetgever wenste de internering voor te behouden voor die gevallen waarin de maatschappij echt beschermd dient te worden (memorie van toelichting, Parl.St. Kamer , nr. 1590/001, 101). b) De toestand van geestesstoornis diende overeenkomstig het oorspronkelijke artikel 9, 1, b van de wet van 5 mei 2014 te bestaan op het ogenblik van de beoordeling. Ingevolge artikel 150 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016 vermeldt artikel 9, 1, 2 van de wet van 5 mei 2014 evenwel het ogenblik van de beslissing. Deze wijziging is louter terminologisch en geenszins inhoudelijk van aard (verslag van de tweede lezing namens de Kamercommissie voor Justitie, Parl.St. Kamer , nr. 1590/010, 31). c) Het is opmerkelijk dat de internering, luidens artikel 9, 1, 2 van de wet van 5 mei 2014, mogelijk is t.a.v. diegene die aan een geestesstoornis lijdt die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden tenietdoet of ernstig aantast, terwijl de toevoeging of ernstig aantast precies uit artikel 71 Sw. werd gehaald om t.a.v. dergelijke personen een strafrechtelijke veroordeling (bij voorkeur tot de autonome probatiestraf) mogelijk te maken (zie hiervoor, randnr. 250). Het lijkt er dus op dat iemand die krachtens artikel 71 Sw. wel toerekeningsvatbaar is met name iemand die wel lijdt aan een geestesstoornis, die weliswaar zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden ernstig heeft aangetast maar niet volledig heeft tenietgedaan toch aan de beveiligingsmaatregel van de internering kan worden onderworpen. Pagina 108, randnummer In de eerste alinea (beginnend met: Als de betrokkene slechts ) dienen de woorden of een wanbedrijf waarop geen gevangenisstraf staat te worden vervangen door: of een misdaad of wanbedrijf waardoor de fysische of psychische integriteit van derden niet wordt aangetast of bedreigd. 2. In de tweede alinea (beginnend met: Indien de betrokkene ) dient het woord berechting te worden vervangen door beslissing. Pagina 109, randnummer In de alinea bovenaan de pagina (beginnend met: Deze kamer voor de bescherming van de maatschappij ) dient het woord interneringsrechter te worden vervangen door: rechter voor de bescherming van de maatschappij (nieuw begrip ingevoerd in art. 3, 7 van de wet van 5 mei 2014 ingevolge art. 144, h van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016). 2. In dezelfde alinea dient de verwijzing naar nieuw art. 78, 4 de lid Ger.W. te worden vervangen door: nieuw art. 78, 3 de lid Ger.W., zoals ingevoerd door art. 23, 2 van de Potpourri III-wet van 4 mei Pagina 109, randnummer In de eerste alinea, tweede deelalinea (beginnend met: In geval van invrijheidsstelling op proef ) dienen de woorden gedurende een verlengbare termijn van 2 jaar te worden vervangen door gedurende een termijn van 3 jaar, telkens hernieuwbaar met maximaal 2 jaar (art. 42, 1 van de wet van 5 mei 2014, zoals gewijzigd door art. 178, 1 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016). 6

7 2. In de tweede alinea, tweede deelalinea (beginnend met: Al deze modaliteiten ) dient de verwijzing naar art. 27 van de wet van 5 mei 2014 te worden vervangen door: art. 26, 1 ste lid, aanhef, van de wet van 5 mei 2014 (zie art. 166, a) van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016). 3. In de tweede alinea dient de derde deelalinea (beginnend met: Indien de kamer voor de bescherming van de maatschappij ) te worden geschrapt (ingevolge art. 179 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016). 4. De laatste alinea (beginnend met: In de gevallen waarin ) dient te worden vervangen door: Wanneer de geïnterneerde persoon een ernstig gevaar vormt voor de fysieke of psychische integriteit van derden, kan de procureur des Konings zijn voorlopige aanhouding bevelen, onder verplichting de bevoegde kamer voor de bescherming van de maatschappij daarvan onmiddellijk in kennis te stellen (art. 65, 1 ste lid van de wet van 5 mei 2014, zoals vervangen door art. 201, 1 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016). Pagina 109, randnummer 256 De tekst van het tweede streepje (beginnend met: op voorwaarde dat ) dient te worden vervangen door: op voorwaarde dat de geestesstoornis voldoende gestabiliseerd is, zodat redelijkerwijze niet te vrezen valt dat de geïnterneerde persoon al dan niet ten gevolge van zijn geestesstoornis eventueel in samenhang met andere risicofactoren opnieuw misdaden of wanbedrijven zou plegen die de fysieke of psychische integriteit van derden aantasten of bedreigen (nieuw art. 66, b) van de wet van 5 mei 2014, zoals vervangen door art. 202 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016). Pagina 109, randnummer 257 De volledige tekst van dit randnummer dient te worden vervangen door: De beslissingen van de kamer voor de bescherming van de maatschappij zijn niet vatbaar voor hoger beroep. Tegen deze beslissingen (o.a. tot toekenning of tot afwijzing van de invrijheidsstelling op proef of van de definitieve invrijheidsstelling) kan wel cassatieberoep worden aangetekend door het openbaar ministerie of door de advocaat van de geïnterneerde persoon (art. 78 van de wet van 5 mei 2014). Dit cassatieberoep dient te worden aangetekend binnen de 5 werkdagen vanaf de kennisgeving van het vonnis (art. 79, 1 van de wet van 5 mei 2014). Toelichting: In het aanvankelijke artikel 79, 1, 1 ste lid van de wet van 5 mei 2014 werd voor dit cassatieberoep een zeer korte termijn van 48 uren bepaald, waarbinnen het diende te worden aangetekend. Bij arrest nr. 22/2016 van 18 februari 2016 heeft het Grondwettelijk Hof deze bepaling evenwel vernietigd. Dit betekende dat de gewone termijn om cassatieberoep aan te tekenen (met name 15 dagen na de uitspraak van de bestreden beslissing, zie artikel 423 Sv.) van toepassing werd. Doch door artikel 224 van de Potpourri III-wet van 4 mei 2016 werd een nieuwe termijn van 5 werkdagen vanaf de kennisgeving van de bestreden beslissing ingevoerd. Pagina 125, randnummer In de tweede alinea, eerste streepje (beginnend met: de straf onder elektronisch toezicht ) dienen de woorden die in werking zal treden op een nog door de Koning te bepalen datum te worden vervangen door: die in werking is getreden op 1 mei 2016 (zie verder, randnr. 304). 2. In de tweede alinea, tweede streepje (beginnend met: de autonome probatiestraf ) dient de tekst vanaf die in werking zal treden volledig te worden vervangen door: die in werking is getreden op 1 mei 2016 (zie verder, randnr. 315). 7

8 3. In de derde alinea (beginnend met: Eén en ander ) dienen de woorden zal grote gevolgen hebben te worden vervangen door: heeft grote gevolgen. 4. In de vierde alinea (beginnend met: Op dit ogenblik ) dienen de woorden Op dit ogenblik is te worden vervangen door Voorheen was. 5. In de vijfde alinea dient de eerste zin (beginnend met: Uiteindelijk ) te worden vervangen door: Thans is de nummering van de artikelen m.b.t. de straf onder elektronisch toezicht, de werkstraf en de autonome probatiestraf de volgende: 6. De zesde alinea (beginnend met: Ongeacht de datum ) dient te worden geschrapt. Pagina 125, randnummer In de eerste alinea (beginnend met: De opsluiting is ) dient, na de woorden 20 of 30 jaar te worden toegevoegd: of 30 tot 40 jaar (art. 2 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). 2. In de tweede alinea (beginnend met: Hechtenis is ) dient, na de woorden 20 of 30 jaar te worden toegevoegd: of 30 tot 40 jaar (art. 3 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Pagina 126, randnummer In de tweede alinea (beginnend met: In geval van correctionalisering ): 8 - dient, op de tweede lijn, de verwijzing naar art. 25, 2 de, 3 de, 4 de en 5 de lid Sw. te worden vervangen door: art. 25, 2 de lid e.v. Sw., zoals gewijzigd en aangevuld door artikel 6 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 ; - dient het vierde streepje (beginnend met: ten hoogste 20 jaar ) te worden vervangen door de volgende drie streepjes: ten hoogste 28 jaar voor een met opsluiting van 20 jaar tot 30 jaar strafbare misdaad die gecorrectionaliseerd is; ten hoogste 38 jaar voor een met opsluiting van 30 tot 40 jaar strafbare misdaad die gecorrectionaliseerd is; ten hoogste 40 jaar voor een met levenslange opsluiting strafbare misdaad die gecorrectionaliseerd is. 2. In de derde alinea (beginnend met: Een dag gevangenisstraf ) dienen de verwijzingen naar artikel 25, 6 de en 7 de lid Sw. te worden vervangen door artikel 26, 8 ste en 9 de lid Sw. Pagina 127, randnummer 304 Op het einde van de voorlaatste alinea van dit randnummer (bovenaan p. 127) dient de laatste zin (beginnend met: Deze nieuwe straf zal ) te worden vervangen als volgt: Deze nieuwe straf is in werking getreden op 1 mei 2016 (art. 47 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 stelt de inwerkingtreding van de straf onder elektronisch toezicht immers gelijk met de inwerkingtreding van de wet van 8 mei 2014 tot wijziging van de artikelen 217, 223, 224 en 231 van het Gerechtelijk Wetboek (BS 19 juni 2014); de inwerkingtreding van laatstgenoemde wet was aanvankelijk voorzien op 1 december 2014, maar werd nadien tweemaal uitgesteld: eerst tot 1 december 2015 (art. 2 van de wet van 26 november 2014 tot wijziging van de wet van 8 mei 2014, BS 28 november 2014), nadien tot 1 mei 2016 (artikel 13 van de wet van 23 november 2015 met betrekking tot de inwerkingtreding van diverse bepalingen betreffende justitie, BS 30 november 2015)).

9 Pagina 127, randnummer In de tweede alinea (beginnend met: Daar de grens ) dient in de vierde lijn de verwijzing naar art. 80, 3 de tot 5 de lid Sw., te worden vervangen door art. 80, 4 de tot 6 de lid Sw. 2. In de derde alinea (beginnend met: Voor bepaalde misdrijven ) dienen twee misdrijven geschrapt te worden: namelijk de gijzeling (art. 347bis Sw.) en de roofmoord (art. 475 Sw.), die dus in principe voortaan in aanmerking komen voor de straf onder elektronisch toezicht (zie art. 37ter, 1, 3 de lid Sw. zoals gewijzigd door art. 44 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Pagina 127, randnummer 307 De tekst van dit randnummer dient te worden vervangen door: Een straf onder elektronisch toezicht bestaat uit de verplichting om gedurende een door de rechter bepaalde termijn aanwezig te zijn op een bepaald adres (in de meeste gevallen wellicht de woon- of verblijfplaats van de veroordeelde), behoudens toegestane verplaatsingen of afwezigheden, waarbij onder meer gebruik gemaakt wordt van elektronische middelen (in de praktijk veelal de enkelband) om die aanwezigheid te controleren, en waaraan voorwaarden (zie hierna, randnr. 308) worden verbonden (deze omschrijving werd ingevoerd door art. 44 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 in het nieuwe 2 de lid van art. 37ter, 1 Sw.) Pagina 128, randnummer Na de zin, bovenaan pagina 128, luidende: De duur van de straf onder elektronisch toezicht bedraagt minstens 1 maand en hoogstens 1 jaar (art. 37ter, 2 Sw.) dient de volgende zin te worden toegevoegd: Ook als de rechter rekening houdt met verzachtende omstandigheden, mag hij de duur van de straf onder elektronisch toezicht niet bepalen op minder dan 1 maand (nieuwe 2 de zin van art. 37ter, 2, 1 ste lid Sw., zoals ingevoegd door art. 44 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). 2. De rest van deze (derde) alinea van randnummer 308 (beginnend met: Gelet op deze duur en eindigend met zie verder, randnr. 452) ) dient te worden vervangen door de volgende tekst: Gelet op de minimumduur van de straf onder elektronisch toezicht, die dus steeds, ongeacht het aannemen van verzachtende omstandigheden, minstens 1 maand dient te bedragen, lijkt het erop dat de straf onder elektronisch toezicht steeds een correctionele straf is (zie in deze zin reeds T. DECAIGNY, o.c., 217, nr. 11) Er zijn nochtans drie wetstechnische argumenten om aan te nemen dat de straf onder elektronisch toezicht ook politioneel van aard zou kunnen zijn: a) In artikel 7 Sw. staat de straf onder elektronisch toezicht onder de hoofding In correctionele zaken en in politiezaken (zie hiervoor, randnr. 296). b) In artikel 85, 1 ste lid Sw., dat de werking van de verzachtende omstandigheden op correctionele straffen regelt (zie hierna, randnr. 408), wordt bepaald dat indien verzachtende omstandigheden aanwezig zijn, de straffen onder elektronisch toezicht kunnen worden verminderd tot beneden een maand, zonder dat zij lager mogen zijn dan politiestraffen. Straffen onder elektronisch toezicht van minder dan 1 maand zijn volgens art. 85, 1 ste lid Sw. dus wel degelijk mogelijk (zie in deze zin C. VAN DEUREN, o.c. in NC 2014, 361, nr. 9). In de mate zou kunnen gezakt worden tot minder dan 8 dagen, zou wellicht sprake kunnen zijn van politionele straffen onder elektronisch toezicht. Er dient evenwel opgemerkt te worden dat deze tekst van artikel 85, 1 ste lid Sw. flagrant in tegenspraak is met het nieuwe artikel 37ter, 2, 1 ste lid, 2 de zin Sw., naar luid waarvan met uitdrukkelij- 9

10 ke verwijzing overigens naar artikel 85 Sw.! de straf onder elektronisch toezicht, zelfs rekening houdend met verzachtende omstandigheden, niet minder mag zijn dan 1 maand c) In artikel 58 Sw., dat de straftoemetingsregel bij meerdaadse samenloop van overtredingen bevat (zie hierna, randnr. 446), wordt bepaald dat wanneer iemand schuldig wordt bevonden aan verscheidene overtredingen, hij wordt gestraft met de straf die op elk van die overtredingen is gesteld, doch indien meerdere straffen onder elektronisch toezicht worden uitgesproken, de gezamenlijke duur ervan niet meer dan 1 jaar mag bedragen. Dat er een straftoemetingsregel is voor de straffen onder elektronisch toezicht bij samenloop van overtredingen, houdt noodzakelijkerwijze in dat er ook politionele straffen onder elektronisch toezicht mogelijk zijn. Het is meer dan wenselijk dat de wetgever hierover spoedig klaarheid schept, bv. door naar het voorbeeld van de autonome probatiestraf (zie hierna, randnr. 318) te preciseren welke duur de politionele en de correctionele straf onder elektronisch toezicht kan hebben. 2. De vierde alinea van randnummer 308 (beginnend met: De rechter kan aanwijzingen geven ) dient te worden vervangen door de volgende tekst: De rechter kan aanwijzingen geven omtrent de concrete invulling van de straf onder elektronisch toezicht (art. 37ter, 5, 1 ste lid Sw.). Aan de straf onder elektronisch toezicht worden bovendien een aantal algemene voorwaarden gekoppeld: geen strafbare feiten plegen, een vast adres hebben en gevolg geven aan de oproepingen van de bevoegde diensten voor het elektronisch toezicht (nieuw art. 37ter, 5, 2 de lid Sw., zoals ingevoerd door art. 44 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Daarnaast kan de rechter de veroordeelde onderwerpen aan geïndividualiseerde bijzondere voorwaarden in het belang van het slachtoffer (meer bepaald het verbod op bepaalde plaatsen te komen of het slachtoffer te contacteren, alsook m.b.t. de vergoeding van het slachtoffer: nieuw art. 37ter, 5, 3 de lid Sw., zoals ingevoerd door art. 44 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). 3. In de vijfde alinea van randnummer 308 dient de eerste zin (beginnend met: De rechter bepaalt ), te worden vervangen als volgt: Indien de straf onder elektronisch toezicht niet wordt uitgevoerd, wordt de gevangenisstraf die de rechter zou hebben opgelegd indien hij geen straf onder elektronisch toezicht had opgelegd (zie hiervoor, randnr. 305), van toepassing. 4. Op het einde van dit randnummer dient de volgende alinea te worden toegevoegd: In geen geval kan de straf onder elektronisch toezicht met uitstel worden verleend (art. 8, 1, 3 de lid W. 29 juni 1964, zoals ingevoerd door art. 37, 1 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 en gewijzigd door art. 58 van diezelfde wet). Pagina 129, randnummer In de tweede alinea (beginnend met: Daar de grens ) dient op het einde de tekst vervangen te worden door: (van, al naargelang het geval, 5, 10, 15, 28, 38 en 40 jaar: zie art. 25 Sw.). 2. De laatste alinea (beginnend met: Voor bepaalde misdrijven ) dient te worden aangevuld met: 10

11 De werkstraf wordt daarnaast ook uitgesloten voor feiten die strafbaar zouden zijn met een maximumstraf van meer dan 20 jaar opsluiting, als ze niet in wanbedrijven werden omgezet (art. 37quinquies, 1, 2 de lid, 1 Sw., toegevoegd door artikel 12 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Pagina 130, randnummer 312 Op het einde van dit randnummer dient de volgende alinea te worden toegevoegd: In geen geval kan de werkstraf met uitstel worden verleend (art. 8, 1, 3 de lid W. 29 juni 1964, zoals ingevoerd door art. 37, 1 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Pagina 131, randnummer 315 In de tweede alinea dient de tweede deelalinea (beginnend met: Deze nieuwe straf treedt in werking ) te worden vervangen door: De autonome probatiestraf is in werking getreden op 1 mei 2016 (art. 27 van de wet van 10 april 2014 stelt de datum van inwerkingtreding immers gelijk met deze van de inwerkingtreding van de wet van 8 mei 2014 tot wijziging van de artikelen 217, 223, 224 en 231 van het Gerechtelijk Wetboek, welke laatste wet in werking is getreden op 1 mei 2016 (zie hiervoor, randnr. 304). Pagina 131, randnummer In de tweede alinea (beginnend met: Daar de grens ) dient op het einde de tekst vervangen te worden door: (van, al naargelang het geval, 5, 10, 15, 28, 38 en 40 jaar: zie art. 25 Sw.). 2. In de derde alinea dient de tweede zin (beginnend met: Het gaat om dezelfde misdrijven ) te worden vervangen door: Het gaat om dezelfde misdrijven als deze, waarvoor ook de werkstraf niet mogelijk is (zie hoger, randnr. 310). Pagina 132, randnummer 318 Op het einde van dit randnummer dient de volgende alinea te worden toegevoegd: In geen geval kan de autonome probatiestraf met uitstel worden verleend (art. 8, 1, 3 de lid W. 29 juni 1964, (art. 8, 1, 3 de lid W. 29 juni 1964, zoals ingevoerd door art. 37, 1 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 en gewijzigd door art. 58 van diezelfde wet). Pagina 133, randnummer 321 In de voorlaatste alinea (beginnend met: Artikel 2 van de wet van 5 maart 1952 ) dient op het einde van het tweede streepje de tekst vanaf Om onduidelijke redenen te worden vervangen als volgt: Om onduidelijke redenen heeft de wetgever deze wijziging niet doorgevoerd voor inbreuken op de reglementering betreffende de successierechten: geldboeten opgelegd wegens dergelijke inbreuken dienen dus niet te worden verhoogd met opdeciemen (voorheen art. 113quinquies W.Succ., thans art Vlaamse Codex Fiscaliteit van 13 december 2013, BS 23 december 2013). 11

12 Pagina 135, randnummer 324 Op het einde van de laatste alinea van dit randnummer bovenaan p. 135 (beginnend met: In artikel 69bis van de wet van 16 maart 1968) dient de volgende vergissing te worden rechtgezet: de duur van het vervangend verval van het recht tot het besturen van een motorvoertuig is 8 dagen tot 1 jaar (i.p.v. 8 dagen tot 1 maand). Pagina 139, randnummer 341 In de eerste alinea (beginnend met: In de strijd tegen ) dient de volgende vergissing te worden rechtgezet: de wet van 19 december 2002 werd gepubliceerd in het BS van 14 februari 2003 (in plaats van 2013). Pagina 141, randnummer 345 In de tweede alinea (beginnend met: Ze is verplicht ) dienen, in het tweede streepje, de woorden een criminele straf te worden vervangen door een vrijheidsstraf van minstens 5 jaar (art. 11 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Pagina 142, randnummer 348 Aan de eerste alinea, beginnend met: De strafuitvoeringsrechtbank onderzoekt dient de volgende zin te worden toegevoegd: Daar wordt door artikel 186 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016 aan toegevoegd dat de vrijheidsbeneming van de ter beschikking gestelde veroordeelde wordt gehandhaafd, indien in zijn hoofde een risico bestaat op het plegen van misdrijven waardoor de fysieke of psychische integriteit van derden wordt aangetast, welk risico niet kan worden ondervangen door bijzondere voorwaarden bij een eventuele invrijheidstelling onder toezicht (art. 95/21, 1 ste lid, 2 de zin van de wet van 17 mei 2006). Pagina 142, randnummer De eerste alinea (beginnend met: Bij misdaden ) dient te worden vervangen als volgt: De ontzetting is verplicht bij veroordelingen tot levenslange opsluiting of levenslange hechtenis, tot opsluiting van 10 jaar of meer of tot gevangenisstraf van 20 jaar of meer (art. 31, 1 ste lid Sw. zoals gewijzigd door artikel 7 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Ze is facultatief bij veroordelingen tot opsluiting van 5 tot minder dan 10 jaar, tot tijdelijke hechtenis of tot gevangenisstraf van 10 tot minder dan 20 jaar (art. 32 Sw., zoals gewijzigd door artikel 8 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Bij gecorrectionaliseerde misdaden is de ontzetting facultatief (art. 84, 2 de lid Sw.). 2. In de tweede alinea (beginnend met: Bij wanbedrijven ) dient de eerste zin te worden vervangen als volgt: Voor de andere (hierboven niet genoemde) wanbedrijven is de ontzetting facultatief. 3. In deze tweede alinea dient bovendien bij de verwijzing naar art. 33 Sw. te worden toegevoegd: zoals aangevuld door artikel 9 van de Potpourri II-wet van 5 februari Pagina 142, randnummer 351 De eerste alinea (beginnend met: Bij misdaden is ) dient te worden vervangen door: 12

13 De ontzetting is levenslang in de gevallen van artikel 31, 1 ste lid Sw. (dus: veroordelingen tot levenslange opsluiting of levenslange hechtenis, tot opsluiting van 10 jaar of meer of tot gevangenisstraf van 20 jaar of meer). Ze is levenslang of tijdelijk, voor de duur van 10 tot 20 jaar, in de gevallen van artikel 32 Sw. (dus: veroordelingen tot opsluiting van 5 tot minder dan 10 jaar, tot tijdelijke hechtenis of tot gevangenisstraf van 10 tot minder dan 20 jaar). Voor de andere wanbedrijven (bedoeld in artikel 33 Sw.) is de ontzetting tijdelijk, voor de duur van 5 tot 10 jaar. Pagina 145, randnummer 358 In de vierde alinea (beginnend met: De afzetting is ofwel ) dient in de tweede deelalinea de verwijzing naar art. 19, 1 ste lid Sw. te worden aangevuld met: zoals gewijzigd door art. 5 van de Potpourri II-wet van 5 februari Pagina 145, randnummer 361 In de eerste zin (beginnend met: De bekendmaking is verplicht ) dient na de woorden van 20 tot 30 jaar te worden toegevoegd: of van 30 tot 40 jaar. De verwijzing, op het einde van deze zin, naar art. 18 Sw. dient te worden aangevuld met: zoals gewijzigd door art. 4 van de Potpourri II-wet van 5 februari Pagina 153, randnummer 389 Het randnummer dient te worden vervangen als volgt: De strafvermindering wordt door artikel 414 Sw. (zoals vervangen door artikel 25 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016) bepaald als volgt: - de straf wordt een gevangenisstraf van 1 tot 5 jaar (en geldboete van 100 tot 500 euro), indien het een misdaad betreft, waarop een maximumstraf staat van meer dan 20 jaar opsluiting, ongeacht of deze al dan niet gecorrectionaliseerd is; - de straf wordt een gevangenisstraf van 6 maanden tot 2 jaar (en een geldboete van 50 tot 200 euro), indien het een andere al dan niet gecorrectionaliseerde misdaad betreft; - de straf wordt een gevangenisstraf van 8 dagen tot 3 maanden (en een geldboete van 26 tot 100 euro), indien het een ander wanbedrijf betreft. Pagina 156, randnummer 395 In de laatste alinea van dit randnummer (bovenaan p. 156) dienen, in de laatste zin (beginnend met: Het staat immers nog steeds vrij ), de woorden de vonnisgerechten te worden vervangen door de correctionele rechtbanken. Toelichting: Voorheen kon ook de politierechtbank zich in dat geval onbevoegd verklaren, maar deze mogelijkheid werd geschrapt door artikel 123 van de Potpourri II-wet van 5 februari

14 Pagina 157, randnummer 398 In de vierde alinea dient de tweede deelalinea ( beginnend met: Opgelet ) te worden geschrapt. Pagina 157, randnummer 399 De tweede alinea (beginnend met: Correctionalisering (art. 2) is thans mogelijk ) dient te worden vervangen als volgt: Correctionalisering is thans mogelijk voor alle misdaden: sinds 29 februari 2016 zijn er inderdaad geen misdaden meer, die niet gecorrectionaliseerd zouden kunnen worden (zie art. 121 van de Potpourri IIwet van 5 februari 2016, waardoor het 3 de lid van artikel 2 van de wet van 4 oktober 1867 werd geschrapt). Pagina 158, randnummer 400 In de tweede deelalinea (beginnend met: Doch, in tegenstelling ) dienen de woorden de vonnisgerechten te worden vervangen door de correctionele rechtbanken. Pagina 158, randnummer 401 In de tweede alinea, meer bepaald de tweede deelalinea (beginnend met: De denaturatie of wijziging ) dient de tekst vanaf de woorden behalve voor de misdaden te worden vervangen door: behalve voor de misdaden opgesomd in artikel 21, 2 de lid V.T.Sv. (zie artikel 59 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016): - in de gevallen waarin de verjaringstermijn 15 jaar of 20 jaar bedraagt (met name in deze omschreven in art. 21, 1ste lid, 1 en 2 V.T.Sv.), blijft deze termijn ongewijzigd indien de straf wordt verminderd wegens verzachtende omstandigheden; - ook de verjaringstermijn voor misdaden strafbaar met meer dan 20 jaar opsluiting (wat hij ook is), blijft ongewijzigd indien de straf wordt verminderd wegens verzachtende omstandigheden. Pagina 158, randnummer 402 Dit randnummer dient te worden vervangen als volgt: Alle criminele hoofdstraffen kunnen bij strafvermindering wegens verzachtende omstandigheden vervangen worden door correctionele gevangenisstraffen. Voor straffen van gemeen recht wordt het minimum en het maximum van deze gevangenisstraf bepaald in artikel 80 Sw. (zoals gewijzigd door art. 17 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Dat maximum wordt ook nog eens vermeld in artikel 25 Sw. (zoals gewijzigd door art. 6 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Voor politieke straffen wordt het minimum en het maximum van de gevangenisstraf bepaald in artikel 81 Sw. (zoals gewijzigd door art. 18 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Dat maximum wordt ook nog eens vermeld in artikel 25 Sw. Pagina 158, randnummer 403 Dit randnummer dient volledig te worden vervangen als volgt: 14

15 Indien bij misdaden van gemeen recht verzachtende omstandigheden worden aangenomen, bepaalt artikel 80 Sw. de volgende strafvermindering: - misdaden strafbaar met levenslange opsluiting worden gestraft met ofwel tijdelijke opsluiting, ofwel (na correctionalisatie) een gevangenisstraf van minimum 3 jaar en maximum 40 jaar; - misdaden strafbaar met opsluiting van 30 tot 40 jaar worden gestraft met ofwel opsluiting van 38 jaar of minder, ofwel (na correctionalisatie) een gevangenisstraf van minimum 3 jaar en maximum 38 jaar; - misdaden strafbaar met opsluiting van 20 tot 30 jaar worden gestraft met ofwel opsluiting van 28 jaar of minder, ofwel (na correctionalisatie) met een gevangenisstraf van minimum 3 jaar en maximum 28 jaar; - misdaden strafbaar met opsluiting van 15 tot 20 jaar worden gestraft met ofwel opsluiting van 10 tot 15 jaar of van 5 tot 10 jaar, ofwel (na correctionalisatie) met een gevangenisstraf van minimum 1 jaar en maximum 15 jaar; - misdaden strafbaar met opsluiting van 10 tot 15 jaar worden gestraft met ofwel opsluiting van 5 tot 10 jaar, ofwel (na correctionalisatie) met een gevangenisstraf van minimum 6 maanden en maximum 10 jaar; - misdaden strafbaar met opsluiting van 5 tot 10 jaar worden (dus steeds na correctionalisatie) gestraft met een gevangenisstraf van minimum 1 maand en maximum 5 jaar. De rechter is dus niet volledig vrij in zijn beoordeling, maar dient minstens één graad te zakken. Wanneer dus iemand schuldig is aan moord (strafbaar met levenslange opsluiting, zie art. 394 Sw.) en verzachtende omstandigheden worden aangenomen, is de maximale straf die kan worden opgelegd opsluiting van 40 jaar (met name de langste tijdelijke opsluiting). Het is opmerkelijk dat, in dit voorbeeld, ook een gevangenisstraf van 40 jaar kan worden opgelegd. Het hof van assisen dat verzachtende omstandigheden aanneemt, kan dus, wat de maximale straf betreft, kiezen tussen een opsluiting van 40 jaar (zonder correctionalisatie) of een gevangenisstraf van 40 jaar (met correctionalisatie). Waarom het hof van assisen voor de ene of de andere straf zou opteren, is niet meteen duidelijk (zie F. DERUYCK, Potpourri II-aspecten van materieel strafrecht en voorlopige hechtenis, Cahiers RABG, 2016, 11). Pagina 159, randnummer 404 De tekst tussen haakjes dient te worden vervangen als volgt: (voor de gevallen in de eerste drie leden van dit artikel levenslange hechtenis, hechtenis van 30 tot 40 jaar en hechtenis van 20 tot 30 jaar kan men zakken tot minstens 1 jaar gevangenisstraf) Pagina 159, randnummer 405 In de laatste alinea (beginnend met: De bepaling van artikel 84 Sw. ) dienen de woorden overeenkomstig de artikelen 80 en 81 Sw. tweemaal te worden vervangen door grotendeels overeenkomstig de artikelen 80 en 81 Sw.. Toelichting Voor de levenslange opsluiting of hechtenis wordt de vrijheidsstraf bij poging of medeplichtigheid immers verlaagd tot opsluiting of hechtenis van 20 tot 30 jaar (zie hierboven, randnrs. 160 en 220). 15

16 Pagina 160, randnummer Op het einde van de eerste deelalinea (beginnend met: Correctionele straffen ) dient het volgende te worden toegevoegd: welk artikel op zijn beurt werd vervangen door artikel 55 van de Potpourri II-wet van 5 februari De tweede deelalinea (beginnend met: De inwerkingtreding ) dient te worden vervangen als volgt: Het nieuwe artikel 85 Sw. is in werking getreden op 1 mei 2016 (datum van inwerkingtreding van de straf onder elektronisch toezicht en de autonome probatiestraf; zie hierboven, randnrs. 304 en 315). Pagina 160, randnummer 408 In de tweede alinea (beginnend met: De eerste regel ) dienen volgende wijzigingen te worden aangebracht: 1. In het begin dienen de woorden vanaf uiterlijk 1 december 2015 te worden vervangen door sinds 1 mei Op het einde dient de tekst vanaf voor de straf onder elektronisch toezicht te worden vervangen door: wat de straf onder elektronisch toezicht betreft, bepaalt artikel 85, 1 ste lid Sw. weliswaar dat deze, indien verzachtende omstandigheden aanwezig zijn, kan worden verminderd tot beneden 1 maand, maar dat is in flagrante tegenspraak met het nieuwe artikel 37ter, 2 Sw. (zoals gewijzigd door artikel 44 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016), naar luid waarvan het minimum van de straf onder elektronisch toezicht nooit minder dan 1 maand mag bedragen, zelfs rekening houdend met verzachtende omstandigheden (zie hierboven, randnr. 308). Pagina 165, randnummer 427 Na de eerste deelalinea (beginnend met: Artikel 56, eerste lid Sw. ) dienen de volgende deelalinea s te worden toegevoegd: Indien evenwel het nieuwe wanbedrijf een misdaad is die werd gecorrectionaliseerd of waarvoor het hof van assisen het bestaan van de verzachtende omstandigheden heeft aanvaard, mag de gevangenisstraf de maximumduur van de opsluiting waarin de wet voorziet voor die misdaad of 40 jaar indien het om levenslange opsluiting gaat niet te boven gaan (art. 56, 3 de lid Sw. zoals ingevoerd door art. 14 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Voor de drie consensuele straffen is er een absoluut maximum bepaald: 1 jaar voor de straf onder elektronisch toezicht, 300 uren voor de werkstraf en 2 jaar voor de autonome probatiestraf (art. 56, 4 de lid Sw. zoals ingevoerd door art. 14 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). 16 Toelichting De formulering indien het nieuwe wanbedrijf een misdaad is die werd gecorrectionaliseerd of waarvoor het hof van assisen het bestaan van verzachtende omstandigheden heeft aanvaard, is niet vrij van kritiek. Indien de misdaad is gecorrectionaliseerd, wordt hij inderdaad geacht een wanbedrijf te zijn, zodat inderdaad het geval van herhaling ontstaat van wanbedrijf na misdaad (art. 56, 1 ste lid Sw.) of van wanbedrijf na wanbedrijf (art. 56, 2 de lid Sw.).

17 Indien daarentegen het hof van assisen verzachtende omstandigheden heeft aangenomen, betekent dit niet noodzakelijk dat het hof van assisen van de misdaad een wanbedrijf heeft gemaakt. Bij aanneming van verzachtende omstandigheden kan het hof van assisen immers ook opteren voor de straf van de opsluiting (met een gelijk maximum als de gevangenisstraf die het hof van assisen zou kunnen opleggen). In dat geval ontstaat geen geval van herhaling van wanbedrijf na misdaad of na wanbedrijf, maar enkel van misdaad na misdaad (waarvoor de regels van herhaling in artikel 54 Sw. staan, zodat de toevoeging van deze hypothese in artikel 56, 3 de lid Sw. geen zin heeft). Een geval van misdaad na wanbedrijf bestaat immers niet. De zinsnede indien het hof van assisen het bestaan van verzachtende omstandigheden heeft aangenomen moet m.i. dus zó worden begrepen, dat het hof van assisen daarbij heeft besloten een gevangenisstraf op te leggen. Maar dan heeft het hof van assisen de misdaad, door een correctionele straf op te leggen, gecorrectionaliseerd, zodat dit valt onder de zinsnede indien het nieuwe wanbedrijf een misdaad is die werd gecorrectionaliseerd Pagina 165, randnummer 429 In de tweede alinea dient de eerste deelalinea (beginnend met: Artikel 56, 2 de lid Sw. te worden aangevuld met de volgende zinnen: Indien evenwel het nieuwe wanbedrijf een misdaad is die werd gecorrectionaliseerd of waarvoor het hof van assisen het bestaan van de verzachtende omstandigheden heeft aanvaard, mag de gevangenisstraf de maximumduur van de opsluiting waarin de wet voorziet voor die misdaad of 40 jaar indien het om levenslange opsluiting gaat niet te boven gaan (art. 56, 3 de lid Sw. zoals ingevoerd door art. 14 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Voor de drie consensuele straffen is er een absoluut maximum bepaald: 1 jaar voor de straf onder elektronisch toezicht, 300 uren voor de werkstraf en 2 jaar voor de autonome probatiestraf (art. 56, 4 de lid Sw. zoals ingevoerd door art. 14 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016). Pagina 166, randnummer 432 De eerste alinea (beginnend met: De toepassing van de regel ) dient te worden vervangen als volgt: Onder de gelding van de artikelen 25 en 80 Sw., vóór hun aanpassing door de Potpourri II-wet van 5 februari 2016, leidde de toepassing van de regel van artikel 56, 2 de lid Sw. tot een inbreuk op het gelijkheidsbeginsel. Inderdaad, als een misdaad die strafbaar is met levenslange opsluiting na correctionalisatie voor de correctionele rechtbank werd gebracht, bedroeg de maximale gevangenisstraf 20 jaar (art. 25, 5 de lid oud Sw.). Indien deze gecorrectionaliseerde misdaad werd gepleegd in wettelijke staat van herhaling van wanbedrijf na wanbedrijf, kon deze straf verdubbeld worden tot 40 jaar gevangenisstraf (art. 56, 2 de lid Sw.). Indien deze misdaad niet gecorrectionaliseerd werd en voor het hof van assisen werd gebracht, kon dit hof, na aanneming van verzachtende omstandigheden, evenwel slechts een opsluiting van ten hoogste 30 jaar opleggen (art. 80, 1 ste lid oud Sw.), vermits er geen herhaling is van misdaad na wanbedrijf. Diegene die, na correctionalisatie, voor de correctionele rechtbank verschijnt, riskeerde dus voor dezelfde feiten een langere vrijheidsberovende straf dan diegene die, zonder correctionalisatie, voor het hof van assisen verschijnt. Het Grondwettelijk Hof heeft in twee arresten van 15 december 2011 (arrest nr. 193/2011, o.a. NJW 2012, 105, noot C. CONINGS) en 22 december 2011 (arrest nr. 199/2011, o.a. RDP 2012, 670, noot D. DE BECO en C. GUILLAIN) geoordeeld dat artikel 56, 2 de lid Sw. in die zin de artikelen 10 en 11 van de Grondwet schendt. Het Hof vervolgde dat in afwachting dat de wetgever optreedt om deze schending ongedaan te maken, het de correctionele rechtbank toekomt erover te waken dat hij geen vrijheidsberovende straf oplegt van een langere duur dan diegene die door het hof van assisen, dat verzachtende omstandigheden in aanmerking neemt, zou kunnen worden opgelegd. 17

18 Nu, ingevolge het nieuwe artikel 80 Sw., het hof van assisen dat verzachtende omstandigheden aanneemt een maximale opsluiting van 40 jaar kan opleggen, is het in die arresten geschetste probleem deels opgelost. Evenwel kan de correctionele rechtbank een gecorrectionaliseerde misdaad, strafbaar met levenslange opsluiting, thans bestraffen met een gevangenisstraf van 40 jaar. Indien deze gecorrectionaliseerde misdaad werd gepleegd in wettelijke staat van herhaling van wanbedrijf na wanbedrijf, zou deze straf dus verdubbeld kunnen worden tot 80 jaar gevangenisstraf Een gelijkaardig probleem doet zich voor bij misdaden, strafbaar met opsluiting van 30 tot 40 jaar (waarbij, bij correctionalisatie en in geval van herhaling, een gevangenisstraf van (2 x 38 =) 76 jaar mogelijk zou zijn) en bij misdaden, strafbaar met opsluiting van 20 tot 30 jaar (waarbij, bij correctionalisatie en in geval van herhaling, een gevangenisstraf van (2 x 28 jaar =) 56 jaar mogelijk zou zijn). Om dit nieuwe probleem op te lossen, werd door artikel 14 van de Potpourri II-wet een 3 de lid toegevoegd aan artikel 56 Sw., naar luid waarvan, zelfs in de gevallen bedoeld in artikel 56, 1 ste en 2 de lid Sw., en indien het nieuwe wanbedrijf een misdaad is die werd gecorrectionaliseerd of waarvoor het hof van assisen het bestaan van verzachtende omstandigheden heeft aanvaard, de gevangenisstraf de maximumduur van de opsluiting die door de wet wordt bepaald voor die misdaad of 40 jaar indien het om levenslange opsluiting gaat niet te boven mag gaan (zie hierboven, randnr. 429). Pagina 173, randnummer De eerste alinea (beginnend met: Ingevolge de opeenvolgende wijzigingen ) dient te worden vervangen door: Ingevolge de opeenvolgende wijzigingen van artikel 58 Sw. door de wetten van 7 februari 2014 en 10 april 2014 m.b.t. de invoering van resp. de straf onder elektronisch toezicht en de autonome probatiestraf, alsook door artikel 52 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016, bevat dit artikel sinds 1 mei 2016 twee bijkomende leden. 2. Aan de tweede alinea (beginnend met: Bij straffen onder elektronisch toezicht ) dient de volgende tekst te worden toegevoegd: Daarbij zij herinnerd aan de vraag, of er wel politionele straffen onder elektronisch toezicht bestaan (zie hierboven, randnr. 308). Pagina 174, randnummer 449 De laatste alinea (beginnend met: Ingevolge de opeenvolgende wijzigingen ), dient te worden vervangen door: Ingevolge de opeenvolgende wijzigingen van artikel 59 Sw. door de wetten van 7 februari 2014 en 10 april 2014 m.b.t. de invoering van resp. de straf onder elektronisch toezicht en de autonome probatiestraf, alsook door artikel 53 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016, geldt deze regel met ingang van 1 mei 2016 ook voor straffen onder elektronisch toezicht en voor autonome probatiestraffen. Pagina 174, randnummer Het tweede streepje (beginnend met: bovendien wordt ) dient (ingevolge de opeenvolgende wijzigingen van artikel 60 Sw. door de wetten van 7 februari 2014 en 10 april 2014 m.b.t. de invoering van resp. de straf onder elektronisch toezicht en de autonome probatiestraf, alsmede ingevolge de wijziging en/of aanvulling van artikel 60 Sw. door de artikelen 15 resp. 54 van de Potpourri II-wet van 5 februari 2016) te worden vervangen als volgt: bovendien wordt ook dat dubbele van het maximum van de zwaarste straf beperkt: 18