Gemeente IJsselstein

Transcriptie

1 1 e kwartaalrapportage Sociaal Domein 2016 Gemeente IJsselstein 1. Algemeen beeld 2016 is het tweede jaar waarin de gedecentraliseerde taken in het sociaal domein door de gemeenten worden uitgevoerd. Voor Jeugd en Wmo lag in het eerste jaar de focus op het inrichten van de uitvoeringsorganisatie, in diverse vormen. Maatschappelijke partners en gemeente moesten leren omgaan met nieuwe verantwoordelijkheden, nieuwe samenwerkingsverhoudingen, nieuwe werkafspraken en niet in de laatste plaats nieuwe doelgroepen. Met name de administratieve afwikkeling, zowel op cliëntniveau als ten aanzien van (facturatie door) zorgaanbieders, vergde veel tijd en energie. Hierin zijn grote stappen ter verbetering gezet. De uitvoering van de nieuwe taken is goeddeels op orde, en er ontstaat ruimte voor inhoudelijke doorontwikkeling en vervolmaking. Voor Werk en Inkomen heeft de inrichting van de (regionale) uitvoeringsorganisatie als voorbereiding op de Parcticipatiewet al voor 2015 plaats gevonden. Ook deze uitvoering is op orde. In 2016 heeft het zwaartepunt gelegen op het in de arbeidsmarkregio afspraken maken over de inzet van nieuwe instrumenten. Ook is gestart met het proces om de regionale uitvoerinsorganisatie meer te laten aansluiten bij het lokale sociale domein. De ambitie voor het jaar 2016 is om de in gang gezette beweging(en) door te zetten: passende zorg dichtbij de inwoners, een verschuiving van formele naar informele zorg waar mogelijk, en de integraliteit en samenhang in het sociaal domein verder versterken. In deze eerste kwartaalrapportage wordt een nieuwe, meer gelijkvormige opzet van de financiële verantwoording gepresenteerd. In deze opzet wordt de financiële voortgang voor de raad beter en integraler inzichtelijk. Omdat de in deze rapportage gepresenteerde gegevens nog slechts gebaseerd zijn op het 1 e kwartaal van dit jaar, valt er nog geen duidelijke trend aan te geven ten opzichte van het voorgaande jaar. Daarover zal na afloop van het tweede kwartaal meer gezegd kunnen worden. In de rapportage worden de financiële resultaten en de belangrijkste inhoudelijke ontwikkelingen beknopt geschetst. De opzet is om in een oogopslag een totaaloverzicht van de stand van zaken ten aanzien van de uitvoering in het Sociaal domein te kunnen verkrijgen. Om inzicht te bieden in de totstandkoming van de in de rapportage opgenomen cijfers is een meer gedetailleerde bijlage bijgevoegd waarin dieper op de realisatie- en prognosecijfers en de achtergrond daarbij wordt ingegaan. De volgende kwartaalrapportage zal gelijk zijn in opzet, maar hierbij zal ook een vergelijking met het jaar 2015 worden opgenomen. Ook zal in de volgende kwartaalrapportage worden ingegaan op relevante prestatie-indicatoren waarbij, waar mogelijk, de vergelijking met het voorgaande jaar zal worden getrokken. Ten slotte zal in de volgende kwartaalrapportage ook een inhoudelijk beeld geschetst kunnen worden van het verloop van de uitvoering tot dan toe. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 1

2 2. Financiën 1e kwartaal Werk en inkomen Begroot Gerealiseerd Prognose Afwijking t/m 1e 2016 kwartaal 2016 (%) Cliëntgebonden kosten ,0% Uitvoeringskosten ,0% Algemene voorzieningen ,0% ,0% Jeugd Cliëntgebonden kosten ,0% Uitvoeringskosten ,3% Algemene voorzieningen ,0% ,3% WMO Cliëntgebonden kosten ,3% Uitvoeringskosten ,0% Algemene voorzieningen ,0% ,0% TOTAAL ,6% Toelichting Op grond van de realisatiegegevens over het eerste kwartaal van 2016 valt niet direct een trend af te leiden over de financiële ontwikkeling van dit jaar. In een aantal gevallen vindt facturatie van kosten pas later plaats, waar in andere gevallen boekingen voor het gehele jaar al in het eerste kwartaal hebben plaatsgevonden. Op grond van deze inzichten is daarom in bovenstaand overzicht ook een prognose opgenomen voor het gehele jaar 2016, waarbij wordt aangegeven waar en in hoeverre deze afwijkt van de oorspronkelijk in de begroting opgenomen bedragen. Op grond van de (ervarings)gegevens uit 2015 en de realisatie in het eerste kwartaal wordt op dit moment een onderuitputting van de cliëntgebonden middelen voor Jeugdzorg en WMO voorzien. Het is echter te vroeg om aan deze voorlopige prognose conclusies te verbinden, omdat de uiteindelijke uitkomst in hoge mate afhangt van de ontwikkeling van de vraag in het verloop van dit jaar. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 2

3 3. Specificatie per domein Werk en inkomen Financiën WERK & INKOMEN Begroot Realisatie Prognose e kw % CLIËNTGEBONDEN KOSTEN Uitkeringen BUIG % WSW % Kwijtschelding belastingen % Minimaregelingen % Re-integratie % % UITVOERINGSKOSTEN Regionale uitvoering werk en inkomen % % ALGEMENE VOORZIENINGEN Leerwerkbedrijf % % TOTAAL % Toelichting De ogenschijnlijke onderbesteding bij kwijtscheldingen belastingen en minimaregeling wordt veroorzaakt doordat nog niet alle factureringen hebben plaats gevonden. Om deze reden is de jaarprognose niet aangepast. In het overzicht is de begrotingswijziging t.g.v. de innovatieagenda van WIL nog niet verwerkt. Er is sprake van een toename van het aantal mensen dat een beroep doet op een uitkering en/of inkomensondersteuning. Door toename van het aantal statushouders en de generieke groei van het aantal mensen met een bijstandsuitkering. Om deze reden heeft WIL een begrotingswijziging ter zienswijze aangeboden aan de gemeente. Deze begrotingswijziging is nog niet meegenomen in het overzicht aangezien de zienswijze procedure nog niet is afgerond. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 3

4 Jeugdzorg Financiën JEUGD Begroot Realisatie Prognose Afwijking e kw % CLIËNTGEBONDEN KOSTEN PGB jeugd % Jeugd- en opvoedhulp % Jeugd-GGZ % kinderen met beperking % LTA % Justitieel traject % UITVOERINGSKOSTEN Jeugdteam % Lokale back office % Regionale back office % ALGEMENE VOORZIENINGEN / preventie Algemene voorzieningen jeugd % CJG en Jeugdgezondheidszorg % % TOTAAL % Toelichting Bij de cliëntgebonden kosten kan het volgende worden opgemerkt. Ten eerste zijn met name de kosten voor PGB s lager dan begroot. Dat komt omdat in de begroting rekening is gehouden met het bedrag zoals dat in 2015 is begroot. In 2015 bleek al dat de kosten aanzienlijk lager zijn uitgevallen. Deze trend lijkt zich in het eerste kwartaal van 2016 voort te zetten. IJsselstein zou voor wat betreft de cliëntgebonden kosten voor zorg in natura op basis van extrapolatie van het eerste kwartaal uitkomen op een kleine twee ton boven het begrote bedrag. Er is een overschrijding bij de aanbieders van Jeugd-GGZ en de landelijke aanbieders, en een onderbesteding bij jeugd- en Opvoedhulp en de sector Kinderen met Beperkingen. De PGB s vallen minder hoog uit dan begroot. Per saldo blijven de cliëntgebonden kosten Jeugdzorg in de prognose daarom op basis van het eerste kwartaal binnen het begrote budget. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 4

5 Jeugdteam Op 31 maart 2016 waren er in totaal 205 lopende zaken, 16 meer dan in het vorige kwartaal. 25 zaken zijn afgesloten. 10 zaken stonden op de wachtlijst, 15 minder dan het kwartaal ervoor, maar inmiddels loopt de wachtlijst wel weer op. Bij 77 zaken is inzet van het Jeugdteam voldoende. In 22 gevallen wordt daarnaast ook het netwerk ingezet. Bij 55 trajecten wordt specialistische zorg ingezet naast begeleiding door het Jeugdteam. Er zijn 8 beschikkingen afgegeven voor specialistische zorg via een PGB, de overige 55 beschikkingen betreffen zorg in natura. 16 zorgmeldingen zijn in onderzoek en er lopen 35 regietrajecten. In het eerste kwartaal waren er 43 nieuwe aanmeldingen, waarvan 12 op basis van een zorgmelding. Het valt op dat er in IJsselstein relatief veel zorgmeldingen worden gedaan. Omdat de afspraak is dat deze zorgmeldingen binnen 5 dagen moeten worden opgepakt door het jeugdteam, vergt dat veel tussentijdse inzet van uren en betekent dat dat zaken op de wachtlijst hierdoor verder doorschuiven. Er zijn geen klachten/bezwaren ingediend. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 5

6 WMO Financiën WMO Begroot Realisatie Prognose Afwijking e kw % CLIËNTGEBONDEN KOSTEN Overige diensten Wmo % Woningaanpassingen % Hulpmiddelen WMO % Vervoersdiensten WMO % Hulp bij het huishouden % Huishoudelijke hulptoeslag % Begeleiding % PGB WMO % Eigen bijdrage WMO % % UITVOERINGSKOSTEN Sociaal team % Lokale backoffice % % ALGEMENE VOORZIENINGEN Sociaal-cultureel beleid % Algemene voorzieningen WMO % % TOTAAL % Toelichting De uitputting van cliëntgebonden middelen valt in de prognose op grond van het eerste kwartaal en ervaringsgegevens over 2015 lager uit dan begroot. Met name de kosten voor PGB s en huishoudelijke ondersteuning vallen lager uit. Op de begeleiding is sprake van een verwachte overbesteding. Per saldo laat de voorlopige prognose een overschot zien. Sociaal team In het eerste kwartaal zijn 434 aanvragen voor ondersteuning bij het sociaal team binnengekomen. In 174 van deze gevallen wordt de noodzakelijke ondersteuning geheel vanuit het sociaal team geboden. In 260 gevallen is zorg en/of ondersteuning in de vorm van een maatwerkvoorziening ingezet. 132 trajecten zijn nog in behandeling. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 6

7 In deze periode hebben de medewerkers van het Sociaal Team 92 inwoners verwezen naar voorliggende, dan wel informele voorzieningen, zoals Pulse, Handje helpen, Praktijkondersteuner Huisartsenzorg, wijkleerbedrijf, cursussen Vitras, Mobiel Geriatisch Team of de Wet Langdurige Zorg. Met name bij de doelgroep van mensen met een licht verstandelijke beperking of GGZ-achtergrond bieden de medewerkers van het Sociaal Team cliëntondersteuning. 1 Cliënt maakte gebruik van onafhankelijke cliëntondersteuning van een extern bureau. Er zijn 2 bezwaren ingediend. Deze zijn voor de bezwarencommissie geweest en ongegrond verklaard. Het aantal aanvragen dat maandelijks bij het sociaal team terechtkomt nam in 2015 steeds toe. Die trend heeft zich in het eerste kwartaal van 2016 voortgezet. De verhuizing van het sociaal team naar een meer centraal gelegen locatie lijkt er ook aan bij te dragen dat het sociaal team nog sneller gevonden wordt door inwoners, en ook maatschappelijke partnerorganisaties verwijzen meer en sneller door naar het sociaal team. Het sociaal team wordt kortom meer en meer ervaren als het eerste, laagdrempelige toegangspunt voor informatie en ondersteuning. Dat is een goed teken en een gewenste ontwikkeling. De toename leidt er wel toe dat de caseload voor medewerkers toeneemt en dat wachttijden beginnen op te lopen. Nog steeds bedraagt de wachttijd bij een aanvraag (ruim) minder dan zes weken en worden spoedeisende zaken direct opgepakt. De toename van aanmeldingen is echter wel iets om de komende maanden scherp te blijven volgen. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 7

8 Bijlage: Toelichting bij de 1 e kwartaalrapportage Sociaal Domein 2016 Vooraf: totstandkoming van de financiële gegevens De integrale Kwartaalrapportage Sociaal domein heeft als doel om gedurende het uitvoeringsjaar inzicht te bieden in het verloop van de uitvoering in het Sociaal domein, in zowel financieel als inhoudelijk opzicht. De kwartaalrapportage geeft een beeld van de (budgettaire) realisatie tot nu toe en zet deze af tegen de oorspronkelijke begroting. Per kwartaal kunnen op basis van de beschikbare gegevens de prognoses voor het uitvoeringsjaar worden bijgesteld als daarvoor aanleiding is. De (bijgestelde) prognoses kunnen dienen als (bij)sturingsinformatie. Het uitgangspunt is dan ook om de prognoses zo gericht mogelijk te doen. Daarvoor wordt in eerste instantie gebruik gemaakt van de realisatie (daadwerkelijk gefactureerde kosten of aangegane verplichtingen) per kwartaal. Op basis van extrapolatie kan daarmee de prognose voor het uitvoeringsjaar worden vastgesteld. Niet altijd worden facturen voor een bepaald kwartaal tijdig ingediend. In dergelijke gevallen zijn de aangegane verplichtingen (zoals afgegeven indicaties voor zorg, waarvan bekend is dat deze geleverd wordt) een veel adequatere basis om prognoses voor het uitvoeringsjaar te kunnen doen. Ook in gevallen waarin sprake is van een subsidietoekenning of een dienstverleningsovereenkomst (waarvan de kosten op één of enkele vooraf overeengekomen momenten in het jaar worden overgemaakt), is extrapolatie van de daadwerkelijke realisatie (het moment van daadwerkelijke betaling) geen goede basis voor de jaarprognose. Ten slotte zijn er kosten die zich gedurende het jaar meer incidenteel voordoen (zoals een woningaanpassing in het kader van de Wmo). In die gevallen zijn ook ervaringsgegevens uit voorgaande jaren (wat kan er gemiddeld gedurende een jaar worden verwacht) relevant voor het kunnen afgeven van een gerichte prognose. Bij het opstellen van de prognoses wordt per onderdeel daarom gekeken naar de meest recente gegevens ten aanzien van feitelijke facturatie, aangegane verplichtingen, overige afspraken en, waar relevant, ervaringsgegevens. In deze bijlage wordt per domein een toelichting gegeven op de totstandkoming van de realisatie- en prognosegegevens die in de kwartaalrapportage zijn opgenomen. Werk en Inkomen De uitvoering van W&I wordt hoofdzakelijk gedaan door de verbonden partijen WIL en Pauw Bedrijven. De onder Begroot 2016 opgenomen bedragen zijn gelijk aan de begrotingen van deze verbonden partijen. Voor de Realisatie 1 e kwartaal zijn de bedragen opgenomen die op basis van facturering (bevoorschotting) aan de verbonden partijen in het eerste kwartaal zijn verstrekt. De cijfers over het eerste kwartaal 2016 van de WIL geven geen aanleiding tot bijstelling van de prognoses. Deze zijn derhalve gelijk aan de oorspronkelijk begrote bedragen. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 8

9 Jeugd Begroot 2016 In de kolom Begroot 2016 zijn de cijfers opgenomen die in de programmabegroting 2016 voor Jeugdzorg zijn opgenomen. Deze begroting is tot stand gekomen op basis van de voor Jeugdzorg beschikbare (rijks)middelen. Realisatie 1 e kwartaal 2016 De cijfers die zijn opgenomen voor de Realisatie 1 e kwartaal zijn als volgt tot stand gekomen: Cliëntgebonden kosten Voor de persoonsgebonden budgetten (PGB s) is onder Realisatie 1 e kwartaal het bedrag opgenomen dat in het eerste kwartaal is verstrekt aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Aan de SVB worden de middelen voor de PGB s verstrekt op basis van de beschikkingen die voor een PGB zijn verstrekt. Deze middelen worden door cliënten met een PGB vervolgens bij de SVB gedeclareerd op grond van werkelijk gemaakte kosten. De Prognose voor 2016 gaat vooralsnog uit van het bestand PGB-cliënten eind 2015, omdat er nog geen stabiel inzicht is in het verloop van het cliëntenbestand in De overige cliëntgebonden kosten zijn gebaseerd op de realisatiegegevens afkomstig van de Regionale Back-office Lekstroom (RBL). De RBL baseert zijn gegevens op de informatie die aanbieders hebben aangeleverd over gerealiseerde zorg en informatie over uitstaande verplichtingen. De prognoses zijn tot stand gekomen op basis van extrapolatie van de realisatie, op detailniveau aangevuld met aanvullende informatie over specifieke uitstaande verplichtingen. In de oorspronkelijke begroting waren de Justitiële trajecten niet apart begroot maar ondergebracht onder de categorie Jeugd- en opvoedhulp. In de verantwoording wordt deze post apart benoemd. Om die reden valt de realisatie en de prognose voor Jeugd- en opvoedhulp fors lager uit dan begroot; een deel van de uitgaven wordt verantwoord onder Justitiële trajecten. De geprognosticeerde kosten voor Justitiële trajecten zijn gebaseerd op de subsidie die aan Stichting Samen Veilig voor 2016 is verstrekt. Bij de subsidie is een marge van 10 procent overeengekomen. Indien de daadwerkelijke besteding meer dan 10 procent lager of hoger uitvalt, zullen middelen worden terugbetaald of moeten worden aangevuld. In de prognose wordt nu rekening gehouden met een uiteindelijke realisatie binnen deze marge van 10 procent, derhalve geen wijziging ten opzichte van het oorspronkelijk begrote bedrag. Nu er zicht is op het feitelijke cliëntenbestand en de daadwerkelijk genoten zorg, wordt duidelijk dat de oorspronkelijke begroting gebaseerd op landelijke gegevens sterk afwijkt van de feitelijke situatie. Met de ervaringsgegevens over 2015 en 2016 zal een gerichtere begroting voor 2017 kunnen worden opgesteld. Uitvoeringskosten De Uitvoeringskosten betreffen de kosten voor: lokaal Jeugdteam (personeel, huisvesting e.d.), de lokale back-office en de regionale back-office. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 9

10 Voor de personele inzet in de lokale back-office wordt jaarlijks een overboeking gedaan op grond van de geldende verdeelsleutel binnen UW Samenwerking (30 procent Montfoort, 70 procent IJsselstein). De budgettaire inzet voor de regionale back-office is tot stand gekomen op grond van een dienstverleningsovereenkomst (DVO). De kosten hiervoor waren in de begroting ondergebracht onder de post Jeugdteam maar worden in de kwartaalrapportage(s) apart weergegeven. De onder het Jeugdteam opgevoerde kosten vallen daardoor lager uit. Per saldo komen de kosten voor het Jeugdteam en de regionale back-office gezamenlijk echter hoger uit dan begroot. De reden hiervoor is met name dat een extra medewerker voor het Jeugdteam is aangetrokken vanwege het toenemende aantal hulpvragen en groeiende begeleiding en ondersteuning die vanuit het Jeugdteam wordt geboden. In het beleid wordt ingezet op minder maatwerkvoorzieningen door zoveel mogelijk basiszorg vanuit het Jeugdteam te bieden en, wanneer meer zorg noodzakelijk is, in te zetten op de combinatie met informele zorg waar mogelijk. Deze aanpak leidt tot een grotere inzet van het Jeugdteam aan de voorkant. Om toenemende wachttijden te voorkomen, is aan het Jeugdteam meer capaciteit toegevoegd. Mogelijk zal dit in de loop van het jaar nogmaals gebeuren, hetgeen ook voor het sociaal team kan gelden. WMO Begroot 2016 In de kolom Begroot 2016 zijn de cijfers opgenomen die in de programmabegroting 2016 voor Jeugdzorg zijn opgenomen. Deze begroting is tot stand gekomen op basis van de voor de Wmo beschikbare (rijks)middelen. Realisatie 1 e kwartaal 2016 en Prognose 2016 De cijfers die zijn opgenomen in de 1 e kwartaalrapportage zijn als volgt tot stand gekomen: Cliëntgebonden kosten De post Overige diensten Wmo is een nieuwe post. Hierop worden kosten geboekt voor onder andere aangevraagde adviezen door derden, zoals op het terrein van technisch advies bij woningaanpassingen. Dergelijke uitgaven werden tot nu toe niet apart inzichtelijk gemaakt. Deze post staat nog begroot op 0,-. In de prognose is het begrote bedrag voor Woningaanpassingen gesplitst en voor een deel ondergebracht onder Overige diensten Wmo. De prognose op beide posten is gebaseerd op ervaringscijfers uit voorgaande jaren. Onder Realisatie 1 e kwartaal zijn voor beide posten de werkelijk gefactureerde kosten in het eerste kwartaal opgenomen. De realisatie op de post Hulpmiddelen Wmo bestaat voor 90 procent uit de facturen uit het raamcontract met de hulpmiddelenleverancier. Voor 10 procent gaat het om ontvangen facturen voor overige, specifieke hulpmiddelen, die buiten de raamovereenkomst vallen. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 10

11 Onder Vervoersdiensten zijn de werkelijk gefactureerde kosten uit het eerste kwartaal opgenomen. De kosten voor de Regiotaxi zullen pas later in het jaar worden gefactureerd, omdat alleen de kosten die de Provinciale subsidie overstijgen bij de gemeente terechtkomen. In het eerste deel van het jaar vallen de kosten nog binnen het subsidiebedrag en worden dus geen kosten gedeclareerd. De werkelijke kosten zullen derhalve pas duidelijk worden in het vierde kwartaal. De realisastie van Hulp bij het huishouden is gebaseerd op 3 periodes (van vier weken) van lopende verplichtingen en de daarbij behorende kosten. Extrapolerend komen de jaarkosten op ruim 1,6 miljoen uit. Op basis van ervaring is in de tweede helft van het jaar vaak een toename van het aantal aanvragen te zien. Daarom is een prognose van 1,75 miljoen aangehouden. De Realisatie en Prognose voor de Huishoudelijke hulptoeslag is gebaseerd op het aantal gebruikers van de regeling en is een stabiel bedrag gedurende het jaar. Begeleiding: De realisatiecijfers voor het eerste kwartaal zijn afgeleid van de verplichtingen op basis van het cliëntenbestand en nog niet gebaseerd op daadwerkelijke facturen, omdat de facturen nog niet volledig binnen zijn. PGB Wmo: het onder Realisatie 1 e kwartaal opgenomen bedrag betreft het daadwerkelijk aan de SVB voorgefinancierde bedrag voor het eerste kwartaal. De uitnutting zal vermoedelijk lager zijn dan dit bedrag. We zien ook een afname in PGB bedragen, maar indien er nieuwe PGB verzoeken bij komen kunnen deze kosten plotseling weer stijgen. De prognose is daarom ten opzichte van de begroting neerwaarts bijgesteld maar houdt rekening met aanvullende PGB-aanvragen. Eigen bijdrage Wmo: het opgenomen realisatiebedrag 1 e kwartaal betreft de werkelijke ontvangsten in het eerste kwartaal. Dit bedrag is nog vrij laag, maar dat komt mede doordat de aanbieders van HH en Begeleiding facturen laat versturen. Wanneer de achterstand op de facturering wordt ingelopen, zullen ook de inkomsten van de eigen bijdrage toenemen. Dit is reden om in de Prognose voor 2016 voorlopig de begroting aan te houden. Uitvoeringskosten Onder Uitvoeringskosten zijn de kosten voor het Sociaal team (personele inzet, huisvesting e.d.) en de personele inzet van de Lokale back-office opgenomen. De begroting voor het Sociaal team is exclusief de kosten van de personele inzet van Pulse-medewerkers in het Sociaal team; deze kosten zijn opgenomen in de subsidie aan Pulse. De realisatie van de kosten voor de Lokale back-office wordt administratief verwerkt door middel van een overboeking naar UW Samenwerking. De realisatie voor het Sociaal team betreft de werkelijke kosten in het eerste kwartaal. De prognose voor 2016 is gelijk aan de oorspronkelijke begroting. 1 e kwartaalrapportage sociaal domein 2016 gemeente IJsselstein 11